W ostatnich latach pojęcie blockchain było odmieniane przez wszystkie przypadki. Do tej pory najczęściej było ono kojarzone z obrotem kryptowalutami.
Za sprawą zmian zaproponowanych przez ustawodawcę technologia ta może
znaleźć jednak nowe zastosowanie. Blockchain (w języku polskim „łańcuch
bloków”) definiuje się najczęściej jako zdecentralizowaną i rozproszoną
bazę danych w postaci cyfrowej, służącą do księgowania transakcji,
płatności czy też innego rodzaju zapisów księgowych. Podobnie jak w
przypadku wielu innych nowoczesnych technologii jedną z barier
powstrzymujących przed powszechnym wykorzystywaniem blockchainu może być
obawa o bezpieczeństwo danych przetwarzanych w ten sposób. Jednakże
uwarunkowania techniczne leżące u podstaw funkcjonowania blockchainu
sprawiają, że jest on aktualnie jedną z najbezpieczniejszych form
przechowywania danych. Jednym z pierwszych państw, które przekonało się
do zalet łańcucha bloków, była Estonia, która jest powszechnie znana z
wykorzystywania nowych technologii w sferze administracji publicznej.
Postanowiła ona sięgnąć po blockchain i zabezpieczać przy jego pomocy
m.in. państwowe systemy dokumentacji medycznej.
Możliwość praktycznego zastosowania blockchainu dostrzegł również polski
ustawodawca. Prawdopodobnie w 2021 r., a nie — jak wcześniej planowano —
w marcu 2020 r. wejdą w życie przepisy, które pozwolą na tworzenie
nowego rodzaju firmy — prostej spółki akcyjnej (PSA). Ma ona stanowić
remedium na sformalizowanie struktury obecnie dostępnych spółek.
Procedura zakładania PSA ma opierać się na rejestracji online, zaś
minimalny kapitał akcyjny będzie wynosić 1 zł. Ponadto znacznie prostsza
będzie także likwidacja tej spółki. Elastyczne rozwiązania mają sprzyjać
przede wszystkim rozwojowi start-upów, które wymagają instrumentów
pozwalających na szybkie reagowanie na zmiany zachodzące w otoczeniu
biznesowym. Warto podkreślić, że akcje PSA nie będą mieć formy
dokumentu. Występować będą one jedynie w formie zdematerializowanej.
Oznacza to, że będą musiały być ewidencjonowane w rejestrach
elektronicznych. Przepisy dotyczące prostej spółki akcyjnej przewidują,
że w tym celu akcje będą podlegać zarejestrowaniu w rejestrze
akcjonariuszy.
Ustawodawca w art. 300 31 Kodeksu spółek handlowych wprost wskazał, że
rejestr akcjonariuszy będzie prowadzony w postaci elektronicznej, która
może mieć formę rozproszonej i zdecentralizowanej bazy danych. Tym
samym dopuszczono możliwość wykorzystywania technologii blockchain przy
prowadzeniu tego rejestru. Oczywiście może on być prowadzony wyłącznie
przez podmioty określone w ustawie, tj. notariuszy oraz podmioty, które
na podstawie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi są uprawnione do
prowadzenia rachunków papierów wartościowych. Rejestr akcjonariuszy nie
stanowi jednak jedynego sposobu zastosowania blockchainu w PSA.
Technologia ta z powodzeniem może być wykorzystywana do obsługi
głosowania organów PSA z wykorzystaniem środków komunikacji
elektronicznej.
Powyższa regulacja otwiera zatem nowe możliwości przed technologią
blockchain. Z pewnością przyczyni się do jej popularyzacji. Jednocześnie
jej zalety pozwolą na zapewnienie sprawnego i bezpiecznego
funkcjonowania prostej spółki akcyjnej.
© ℗
Podpis: Paweł Dymek, prawnik, Kancelaria Głowacki i Wspólnicy
