i słuchaj tego oraz wielu innych artykułów w pb.pl
ESG ma obecnie kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców oraz inwestorów działających na terenie Unii Europejskiej. To ogromne wyzwanie organizacyjne i ekonomiczne, które już powoduje duże zmiany w dotychczasowym funkcjonowaniu przedsiębiorstw i obrotu gospodarczego. Prowadzenie biznesu zgodnie z kryteriami ESG i umiejętność wykazania tego stanu rzeczy to dla przedsiębiorców nie tylko warunek dalszego rozwoju, ale także utrzymania się na rynku.
Artykuł dostępny dla subskrybentów i zarejestrowanych użytkowników
REJESTRACJA
SUBSKRYBUJ PB
Zyskaj wiedzę, oszczędź czas
Informacja jest na wagę złota. Piszemy tylko o biznesie
Poznaj „PB”
79 zł5 zł/ miesiąc
przez pierwsze dwa miesiące później cena wynosi 79 zł miesięcznie
Cały artykuł mogą przeczytać tylko nasi subskrybenci.Tylko teraz dostęp w promocyjnej cenie.
przez pierwsze dwa miesiące później cena wynosi 79 zł miesięcznie
Od jakiegoś czasu nie masz pełnego dostępu do publikowanych treści na pb.pl. Nie może Cię ominąć żaden kolejny news.Wróć do świata biznesu i czytaj „PB” już dzisiaj.
ESG ma obecnie kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców oraz inwestorów działających na terenie Unii Europejskiej. To ogromne wyzwanie organizacyjne i ekonomiczne, które już powoduje duże zmiany w dotychczasowym funkcjonowaniu przedsiębiorstw i obrotu gospodarczego. Prowadzenie biznesu zgodnie z kryteriami ESG i umiejętność wykazania tego stanu rzeczy to dla przedsiębiorców nie tylko warunek dalszego rozwoju, ale także utrzymania się na rynku.
Pojęcie ESG ma swoją genezę w rozwijających się od ponad 30 lat, unijnych przepisach dotyczących środowiska, praw człowieka i ładu korporacyjnego. ESG (skrót od: Environmental – kwestie środowiskowe, Social – kwestie społeczne, Governance – ład korporacyjny) to nie tylko wymóg raportowania wskaźników niefinansowych, ale także przemodelowania biznesu w kierunku zrównoważonej działalności.
Agnieszka Skorupińska, partner i lider praktyki prawa ochrony środowiska oraz koordynator zespołu ds. ESG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej i Marcin Bejm, partner kierujący praktyką Energetyki i Projektów Infrastrukturalnych, koordynator zespołu ds. ESG w kancelarii CMS uprzedzają, że chęć odsuwania w czasie działań związanych z wprowadzeniem standardów ESG z powodu trudnej sytuacji gospodarczej i politycznej na świecie to poważny błąd.
Teodor Klepczyński
Wiele przedsiębiorstw wciąż nie dostrzega różnicy pomiędzy ESG a CSR (społeczną odpowiedzialnością biznesu), a określenia te z pewnością nie są tożsame. W przeciwieństwie do CSR, działania w obrębie ESG nie są dobrowolne, lecz obligatoryjne i stanowią wymóg prawny. ESG tworzy nadrzędny, realny zbiór zasad i kryteriów, według którego prowadzona powinna być cała działalność przedsiębiorstwa.
- CSR można określić jako poprzednika ESG. Dla firm inicjatywy CSR stanowiły działanie nieobowiązkowe, wizerunkowe i były motywowane zamiarem wykazania, że dane przedsiębiorstwo jest wrażliwe społecznie, zainteresowane wspieraniem wspólnot, wśród których prowadziło działalność, a część swoich zysków przekazywało na cele ważne społecznie – mówi Marcin Bejm, partner kierujący praktyką Energetyki i Projektów Infrastrukturalnych, koordynator zespołu ds. ESG w kancelarii CMS.
- Z kolei ESG nie mieści się już w sferze dobrowolności, ponieważ ignorowanie wymogów ESG będzie miało potencjalnie katastrofalny skutek biznesowy dla przedsiębiorców. Ci, którzy nie będą w stanie wykazać, że działają zgodnie z zasadami z uniwersum ESG, będą narażeni na utratę kontrahentów, utrudniony dostęp do finansowania czy problemy z pozyskaniem kapitału – dodaje.
Kolejne zmiany prawne nadchodzą
Dla wielu przedsiębiorstw raportowanie działań pozafinansowych trwa już od kilku lat – dotyczy to spółek będących jednostkami zainteresowania publicznego, które zatrudniają powyżej 500 pracowników i spełniają odpowiednie warunki finansowe. W praktyce wymóg dotyczy obecnie w szczególności dużych spółek giełdowych, banków i zakładów ubezpieczeń. Przedsiębiorstwa te raportują swoje działania pozafinansowe w zakresie ram sprawozdawczych, które do tej pory były ogólne i nie zawierały konkretnych wytycznych – w praktyce takie raportowanie było więc zbliżone bardziej do sprawozdawczości działań z obszaru CSR. Ta sytuacja ulega właśnie zmianie.
Przede wszystkim od stycznia tego roku do grupy raportujących dołączyły także duże podmioty finansowe i niefinansowe, podlegające nowym przepisom zawartym w Taksonomii UE. Jest to akt prawny, który określa już konkretne wytyczne w zakresie raportowania zrównoważonych inwestycji. Dla biznesu jest to pierwszy krok w kierunku pełnej identyfikacji realnych, usystematyzowanych działań spełniających zasady ESG.
Tymczasem w kolejce czekają dwie nowe dyrektywy, które już szczegółowo dookreślają wymagania wobec firm w zakresie raportowania działań związanych z ESG.
- W tej chwili czekamy na przyjęcie dyrektywy o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. CSRD – Corporate Sustainability Reporting Directive), która zaostrza dotychczasowe wymogi raportowania biznesu i dokładnie określa elementy, które będą podlegały raportowaniu oraz standardy, według których takie raporty będą powstawać. Będą to standardy europejskie, więc w tym kontekście czeka nas również przełomowa zmiana – mówi Agnieszka Skorupińska, partner i lider praktyki prawa ochrony środowiska oraz koordynator zespołu ds. ESG w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej w kancelarii CMS.
– Co najważniejsze, nowe przepisy obejmą dużo większą liczbę podmiotów, ponieważ raportować będą musiały spółki zatrudniające powyżej 250 pracowników. Docelowo to zobowiązanie obejmie również małych i średnich przedsiębiorców. Tym samym już wkrótce liczba podmiotów w Polsce objętych koniecznością raportowania podskoczy kilkukrotnie – dodaje.
Czasu na dostosowanie się do wymogów zawartych w dyrektywie o sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju jest niewiele – jest to kwestia maksymalnie 3 lat dla dużych podmiotów, a dla mniejszych (jeżeli będą finalnie objęte wymogiem) będzie to 5 lat. Warto jednak pamiętać o tym, że nawet jeśli obowiązek raportowania działań pozafinansowych jeszcze nie obejmuje danego przedsiębiorstwa na podstawie tych przepisów, to wystarczy, że znajdzie się ono w łańcuchu dostaw firmy, która jest zobligowana do raportowania – wtedy konieczne będzie przygotowanie odpowiednich informacji z zakresu wytycznych ESG dla swojego partnera.
- Drugim dokumentem jest dyrektywa dotycząca audytu w zakresie zrównoważonego rozwoju (ang. CSDD – Corporate Sustainability Due Diligence), która wprowadza jeszcze głębsze zmiany i nakłada na przedsiębiorców obowiązek raportowania zgodności działalności w zakresie praw człowieka i kwestii środowiskowych sięgając poza granice UE – mówi Agnieszka Skorupińska.
– Na podmiotach objętych tą dyrektywą będzie ciążyć odpowiedzialność za cały łańcuch ich dostaw i wykazanie, że nie powoduje on żadnych naruszeń w wyżej wymienionych kwestiach – dodaje.
Nie warto dłużej czekać
Dla przedsiębiorców terminy wejścia dyrektyw w życie powinny być istotne, jednak realną presję na podejmowanie działań dostosowawczych do ESG wywiera też bardzo mocno sam rynek.
- Już w tej chwili dostęp do kapitału inwestorów instytucjonalnych czy finansowania bankowego zaczyna być warunkowany tym, w jakim stopniu dane przedsiębiorstwo wypełnia wymogi ESG. Trzeba mieć również na względzie fakt, że w wielu państwach członkowskich UE proces dostosowywania się do wymogów ESG jest bardziej zaawansowany niż w Polsce. Jeśli polscy przedsiębiorcy są na tych rynkach obecni, a nie mają możliwości wykazać zgodności swoich działań z zasadami z ESG, to mogą zacząć tracić swoich kontrahentów czy być wypychani z rynków zagranicznych już w tej chwili. Dodatkowo oczekiwania w zakresie ESG zaczynają wzrastać w obszarach zamówień publicznych, przy dofinansowaniach z funduszy unijnych, gdzie możliwość uzyskania grantu będzie również uzależniona od tego, czy podmiot jest w stanie wykazać, że jego działanie, na które wykorzystuje pozyskane środki, jest zgodne z ESG – mówi Marcin Bejm.
– Na pewno nie warto więc czekać do 2024 czy 2026 roku. Im wcześniej przedsiębiorstwa zaczną wdrażać u siebie zmiany, np. odpowiednie regulaminy rad nadzorczych, regulaminy pracownicze czy monitorować i kalkulować ślad węglowy, tym skuteczniej ochronią się przed wykluczeniem z rynku – zapewnia.
Jak zauważa Agnieszka Skorupińska, trudna sytuacja polityczna i gospodarcza na świecie może powodować chęć odroczenia działań związanych z wprowadzeniem standardów ESG, ale takie podejście jest błędne – to właśnie dzisiaj widać wyraźnie, jak bardzo ważne jest wzmocnienie biznesów chociażby pod kątem zrównoważonych łańcuchów dostaw czy zrównoważonego podejścia do siły roboczej.
Od czego zacząć?
- Jako kancelaria prawna wspieramy swoich klientów we wprowadzeniu standardów ESG na kilku poziomach. Zaczynamy przede wszystkim od przeprowadzenia audytów z zakresu ESG, sprawdzenia zgodności umów i innych dokumentów z wymaganiami ESG, doradzamy we wdrażaniu polityk, w przygotowaniu się do raportowania i w samym raportowaniu, weryfikujemy także zgodność procesów z wymogami ESG – mówi Agnieszka Skorupińska.
– Z audytów często może wynikać konieczność przeprowadzenia konkretnej inwestycji i w tym obszarze także współpracujemy z przedsiębiorstwami, a po zakończonych procesach nadal wspieramy i weryfikujemy skuteczność wszystkich wdrożeń – dodaje.
- Widzimy, że istnieją spore różnice w gotowości firm do raportowania działań zgodnych z wytycznymi ESG. Większość naszych klientów dobrze poukładało u siebie kwestie objęte literą S – Social, a to dlatego, że od wielu lat obowiązują i przepisy prawa pracy, i odpowiednie standardy, które spowodowały, że w ciągu ostatniej dekady przedsiębiorcy odrobili swoją lekcję i podnieśli standard ochrony praw pracowników – mówi Marcin Bejm.
– W przypadku dużych spółek giełdowych i podmiotów, które mają inwestorów instytucjonalnych uporządkowane są również standardy ładu korporacyjnego. Z kolei obszarem wymagającym dopracowania są kwestie środowiskowe, przy których prowadzeniu jako kancelaria, współpracujemy dodatkowo z doradcami technicznymi. Nasze działania w zakresie ESG postrzegamy jako future facing. W celu zapewnienia kompleksowego doradztwa powołaliśmy specjalny, interdyscyplinarny zespół praktyków, który wspiera naszych klientów w sposób szyty na ich miarę – dodaje.
ESG z pewnością wymaga łącznego zagospodarowania wielu obszarów i tym samym kompleksowego doradztwa z zakresu m.in. prawa ochrony środowiska, prawa pracy czy zielonego finansowania. Raportowanie zgodnie z wymogami ESG stanowi więc wyzwanie dla przedsiębiorców, ale i szansę na zbudowanie przewagi biznesowej na rynku poprzez ukazanie kultury, wartości czy standardów, które panują w danej organizacji.