Kolejne trudności nie powstrzymują rozwoju Gazel Biznesu

Typowe zmiany warunków działania, którym laureaci rankingu „PB” musieli stawiać czoła od roku 2000, czyli od jego pierwszej edycji, wydają się niczym w porównaniu z wyzwaniami ostatnich trzech lat. Mimo to małe i średnie firmy nadal dynamicznie się rozwijają.

Do rankingu Gazele Biznesu 2022 zakwalifikowało się 4597 firm – o ponad 100 więcej niż przed rokiem. Jeżeli wziąć pod uwagę, że nasza lista zwykle wydłuża się w czasach koniunktury, a skraca, gdy gospodarka radzi sobie gorzej, wynik ten można uznać za miłą niespodziankę. Najnowsze wydanie rankingu zostało bowiem opracowane na podstawie wyników firm z lat 2019, 2020 i 2021 – czyli okresu pandemii.

Z licznych kontaktów dziennikarzy „Pulsu Biznesu” z laureatami rankingu Gazele Biznesu 2022 wyłania się interesujący obraz elity sektora małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce. Wśród najbardziej dynamicznych firm z tej grupy na próżno szukać podmiotów, które uzyskały pozycję dzięki głównemu jeszcze do niedawna atutowi firm znad Wisły, czyli tańszej niż na Zachodzie sile roboczej. Mimo że argument niższej, w stosunku do zachodu Europy, ceny roboczogodziny wciąż jeszcze ma znaczenie, ważniejsza od niego staje się jakość tej roboczogodziny. Dzisiejsze Gazele Biznesu to niemal w stu procentach firmy zaawansowane technologicznie, zatrudniające wysokiej klasy specjalistów z różnych dziedzin.

Topowe specjalności

Skoro już mowa o technologiach, to oprócz branż, których przedstawiciele są tradycyjnie już najliczniej reprezentowani w rankingu – takich jak handel, budownictwo czy transport – pojawiają się nowe „gazelowe” specjalności związane właśnie z technologiami. Jedną z nich jest branża IT w najszerszym możliwym sposobie jej pojmowania. Na tegorocznej liście jest wielu dostawców wszelkiego rodzaju oprogramowania. Co ważne, często jest to oprogramowanie tworzone od podstaw lub przynajmniej dostosowywane do potrzeb konkretnego użytkownika.

Do istotnego wzrostu liczby uwzględnionych na naszej liście firm z tej branży bez wątpienia przyczyniła się pandemia. O ile bowiem podmiotów reprezentujących szeroko pojęte IT przybywało w rankingu z roku na rok, o tyle w wydaniach z lat 2021 i 2022 ten przyrost jest znacznie szybszy, a dynamika osiąganych przychodów wyższa.

Dzięki pandemii zyskali jednak nie tylko specjaliści od oprogramowania – zarówno do pracy zdalnej, jak i cyfrowej obsługi klienta – ale również od wszelkiego rodzaju sprzętu komputerowego.

Zielone trendy i innowacyjność

Od kliku lat dziedziną szczególnie szybko podbijającą ranking Gazel Biznesu są odnawialne źródła energii, praktycznie we wszystkich swoich odmianach. Najliczniej reprezentowana jest wśród nich fotowoltaika. Firm z tej branży przybywa z każdą edycją rankingu. Szczęśliwie trendu transformacji energetycznej nie wyhamowała pandemia, a kryzys energetyczny prawdopodobnie będzie go wzmacniał także w następnych latach. W efekcie nasza lista znów pełna jest firm projektujących, dostarczających i instalujących panele fotowoltaiczne oraz towarzyszące im urządzenia. Nawet przedstawiciele tak tradycyjnych dziedzin jak produkcja szkła czy obróbka metalu w ostatnich latach coraz częściej odnajdują się jako dostawcy komponentów do paneli fotowoltaicznych. Wśród Gazel Biznesu coraz więcej jest także operatorów własnych farm słonecznych.

Jednak nie tylko fotowoltaika podbija ranking Gazel Biznesu. Wśród laureatów nie brakuje także producentów podzespołów do turbin wiatrowych czy choćby ekologicznego pelletu.

Dodatkowym plusem transformacji energetycznej jest także podnoszenie poziomu innowacyjności małych i średnich przedsiębiorstw. Dziś nie należą już bowiem do rzadkości firmy związane z OZE, które we własnych działach badawczo-rozwojowych opracowują zaawansowane technologie służące m.in. magazynowaniu energii czy jej pozyskiwaniu z takich źródeł jak choćby wodór.

Człowiek w centrum uwagi

Kontakty z przedstawicielami firm – laureatów rankingu Gazele Biznesu 2022 wskazują na jeszcze jedną nową tendencję występującą w polskich małych i średnich firmach, a mianowicie: nowe podejście do człowieka. Przestał on być już tylko „zasobem ludzkim” wkalkulowanym w model biznesowy przedsiębiorstwa, a zaczął się liczyć jako jednostka. Olbrzymi wpływ na to mają rozwijane w firmach, przynajmniej od kilku lat, programy promujące otwartość, tolerancję, różnorodność i inkluzywność. O ile jednak takie podejście do pracowników było do niedawna raczej domeną wielkich korporacji niż małych i średnich firm, o tyle w ostatnich latach Gazele Biznesu również bardzo podniosły standardy dotyczące troski o zatrudnionych ludzi. Wiele z nich ma jeszcze jeden niezaprzeczalny atut, jakim jest specyficzna, często wręcz rodzinna atmosfera, której próżno szukać u gigantów międzynarodowego biznesu.

Wojenna rzeczywistość

O ile pandemia i jej wpływ na działalność przedsiębiorstw zostały już „oswojone” przez przedsiębiorców, o tyle wojna w Ukrainie okazuje się czynnikiem skłaniającym do poszukiwania wciąż nowych rozwiązań praktycznie we wszystkich dziedzinach działania wielu firm – od zarządzania zasobami kadrowymi, przez logistykę, po dystrybucję.

Wiele Gazel Biznesu bardzo aktywnie zaangażowało się w pomoc uchodźcom, zapewnienie im miejsc pracy, zakwaterowania czy nawet opieki nad dziećmi, które przywędrowały do Polski wraz z matkami. Po roku funkcjonowania w tych nowych warunkach, również kwestie wsparcia dla Ukraińców – zarówno tu w Polsce, jak i w ich kraju objętym wojenną pożogą – zostały przez laureatów naszego rankingu w znacznym stopniu usystematyzowane i w wielu przypadkach stały się elementem ich codzienności.

Nowe wyzwania

Jakby nie dość było utrudnień związanych z pandemią i wojną, rzeczywistość stawia przed przedsiębiorcami kolejne wyzwania w postaci m.in. rekordowej inflacji, szybkiego wzrostu kosztów oraz spadku popytu na towary i usługi. Jeśli dodamy do tego kryzys energetyczny i wzrosty cen energii, które w niektórych przypadkach mogą zdecydować o „być albo nie być” przedsiębiorstw, perspektywy na przyszłość wydają się przynajmniej niepokojące.

Jednak Gazele Biznesu już od ponad dwóch dekad udowadniają, że trudne warunki to ich naturalne środowisko. Dlatego na kolejną – 24. edycję rankingu Gazele Biznesu – którą opublikujemy pod koniec 2023 roku, możemy czekać ze względnym spokojem, a już na pewno z ciekawością.