Szanse i ryzyka związane z ESG z perspektywy polskiej firmy
Zwiększenie liczby klientów czy większa wiarygodność w oczach inwestorów — wdrożenie zasad ESG może przynieść firmie wymierne korzyści. Z drugiej strony wprowadzenie standardów zrównoważonego rozwoju w przedsiębiorstwie to dodatkowe koszty i obowiązki. Jak jest więc bilans szans i ryzyk związanych z praktykowaniem reguł ESG?
Czym jest ESG?
Podstawowych celem każdej firmy jest generowanie zysków finansowych. Współcześnie jednak na biznes patrzy się pod szerszym kątem. Celem przedsiębiorstw powinno być dążenie do zrównoważonego rozwoju z uwzględnieniem obszarów pozafinansowych.
Stąd powstała idea ESG — Environmental, Social, and Corporate Governance. Uwzględnia ona czynniki środowiskowe, społeczne i ładu korporacyjnego. Poniekąd koncepcja ESG jest następcą idei CSR, czyli biznesu odpowiedzialnego społecznie.
„E”, czyli środowisko w obszarze zrównoważonego rozwoju
Zrównoważony rozwój w znacznej mierze opiera się o eliminowanie lub przynajmniej minimalizowanie szkód środowiskowych. W praktyce dotyczy to zwłaszcza sposobów pozyskiwania energii oraz emisji zanieczyszczeń. Jednakże pod uwagę powinno się brać także i inne kwestie związane z ochroną środowiska. Dotyczy to między innymi gospodarki wodnej czy sposoby zaopatrzenia w materiały i surowce.
Konferencja “Diversity & Inclusion w biznesie”, 13 czerwca, Warszawa >>
„S”, tj. kwestie społeczne w zakresie zrównoważonego rozwoju
Druga listera w słowie „ESG” w znacznej mierze nawiązuje do wspomnianej już koncepcji CSR, czyli biznesu odpowiedzialnego społecznie. Społeczna odpowiedzialność przejawia się między innymi przez równość płac na tych samych stanowiskach czy przeciwdziałaniu wszelkim formom dyskryminacji. Ponadto znaczenie ma tu dbanie o bezpieczeństwo i ochronę praw pracowniczych. Przykładowym celem może być zmniejszenie liczby wypadków na terenie zakładu produkcyjnego. Społeczna odpowiedzialność biznesu w coraz większej mierze polega również na zabezpieczaniu wszelkich danych osobowych.
„G” - corporate governance w strategii ESG
Ład korporacyjny w koncepcji ESG w znacznej mierze odnosi się do wewnętrznych aspektów funkcjonowania organizacji. Ma to na celu tworzenie transparentnego i wiarygodnego przedsiębiorstwa. Ponadto wraz z ładem korporacyjnym należy zadbać o respektowanie obowiązków informacyjnych wobec udziałowców i organów podatkowych.
Jakie szanse przynosi ESG?
Wdrażanie strategii ESG przekłada się na korzyści dla przedsiębiorstwa w następujące sposoby:
- Pozyskiwanie klientów — rosnąca liczba klientów zwraca uwagę na to, czy dane przedsiębiorstwo podejmuje działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.
- Większa szansa na rekrutowanie talentów — ludzie przy wyborze pracy coraz częściej zwracają uwagę na kwestie związane z odpowiedzialnym prowadzeniem biznesu przez potencjalnego pracodawcę.
- Zwiększenie wiarygodności dla inwestorów — prowadzenie firmy w myśl koncepcji ESG zwiększa transparentność, co zachęca inwestorów do podjęcia inwestycji.
- Długoterminowe oszczędności — integracja ESG ze strategią przedsiębiorstwa często ogranicza poziom szeregu kosztów operacyjnych.
ESG pozwala stworzyć fundamenty funkcjonowania całego przedsiębiorstwa. Wdrożenie tej koncepcji może okazać się korzystne, zwłaszcza w perspektywie długoterminowej.
Pozyskiwanie klientów
Współcześnie niemal każdy rynek można określić mianem wysoce konkurencyjnego. O decyzjach zakupowych coraz częściej decydują zaś detale. Klienci stają się coraz bardziej świadomi. Swe decyzje zakupowe uzależniają już nie tylko od ceny i jakości produktów.
Rosnąca liczba konsumentów przed podjęciem decyzji o zakupie zwraca uwagę na sposób działania przedsiębiorstwa będącego producentem lub sprzedawcą. Firmy kojarzone choćby z zachowaniami ekologicznymi oraz social responsibility mają po prostu większe szans na pozyskiwanie nowych klientów.
Weź udział w najważniejszym w Polsce dorocznym spotkaniu działów PR i komunikacji >>
Większe szanse rekrutowania talentów
Braki kadrowe to problem, który narasta. Równocześnie coraz większa liczba pracowników zwraca uwagę na aspekty pozapłacowe. Zrekrutowanie odpowiedniego specjalisty może być trudne lub nawet niemożliwe, jeśli nie będzie on zgadzał się z wartościami promowanymi przez daną firmę.
Potencjalny pracownik przed przyjęciem oferty pracy może zwrócić uwagę na szeroko pojęty ład korporacyjny, prowadzoną politykę równości oraz to, czy dane przedsiębiorstwo wspiera lokalną społeczność. Ponadto znaczenie mogą mięć kwestie związane z działaniami na rzecz ochrony środowiska. Co więcej, ESG może zwiększyć zaangażowanie i wydajność już zatrudnionego personelu.
Zwiększenie wiarygodności dla inwestorów
Przejrzystość sprawozdawczości finansowej czy respektowanie praw udziałowców to coś, czego poszukują inwestorzy oraz instytucje finansowe. Tymczasem praktykowanie zasad ESG zwiększa wiarygodność przedsiębiorstwa.
Ponadto sposób podejścia do ESG można uznać za papier lakmusowy innowacyjności organizacji. To najnowocześniejsze i największe przedsiębiorstwa najbardziej zwracają uwagę na corporate governance i zrównoważony rozwój.
Długoterminowe oszczędności
Inwestycje w ESG wspierają działania z zakresu optymalizacji kosztów. Przykładem jest tu zredukowanie poziomu zapotrzebowania na wodę i energię. Z kolei firmy produkcyjne w znacznej mierze mogą liczyć na zminimalizowanie strat materiałowych.
ESG zwiększa też szansę na zbudowanie portfolio lojalnych klientów oraz oddanych pracowników. W konsekwencji w dłuższej perspektywie koszty utrzymania klientów czy rekrutacji pracowników mogą stać się mniejsze.
Z jakimi ryzykami wiąże się ESG?
Wśród wad związanych z praktykowaniem ESG należy wymienić:
- Więcej obowiązków zarządczych — przy podejmowaniu decyzji biznesowych trzeba uwzględniać także czynniki pozafinansowe.
- Konieczność raportowania — przepisy unijne w coraz większym stopniu nakładają na przedsiębiorców konieczność składania raportów na temat ESG.
- Dodatkowe obowiązki marketingowe — konieczność zadbania o to, by firma była kojarzona z rozwojem zrównoważonym.
- Kapitałochłonność — każde działanie z zakresu ESG generuje koszty.
Wprowadzanie i rozwijanie strategii ESG może więc okazać się niełatwe, czasochłonne, a przy tym generować koszty. Często niezbędna okazuje się redefinicja strategii prowadzenia przedsiębiorstwa.
Konieczność raportowania
Wraz z upływem czasu dyrektywa parlamentu europejskiego CSRD stopniowa nakłada obowiązek składania raportów ESG na coraz większą liczbę podmiotów. Raportowanie ESG polega na dostarczeniu informacji o działaniach prowadzonych na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Jeśli zobligowana do tego organizacja nie złoży raportu ESG, to czeka ją kara finansowa. Wprowadzenie kryteriów ESG nakłada więc na przedsiębiorstwa dodatkowe obowiązki i formalności do spełnienia.
Więcej obowiązków zarządczych
Standardy ESG sprawiają, że przy podejmowaniu decyzji biznesowych konieczne jest zwrócenie uwagi na większą liczbę czynników. Uwzględnienie nie tylko korzyści finansowych przedsiębiorstwa, ale i np. kosztów ekologicznych i społecznych bywa niełatwe. Sztuka polega na tym, by znajdować rozwiązania przynoszące efekt synergii.
Kwestie dbania o ład korporacyjny, społeczną odpowiedzialność i ekologię to też dodatkowe obowiązki dla działów kontrolingu. Powinny one cały czas monitorować i raportować postępy związane z rozwojem strategii ESG w przedsiębiorstwie. Wymaga to ciągłej aktualizacji wiedzy choćby pod kątem systematycznie pojawiających się zmian prawnych.
Dodatkowe obowiązki marketingowe
Prowadzenie działań z zakresu ESG jest istotne. Równie ważne jest jednak to, by firma była powszechnie kojarzona z prowadzeniem zrównoważonego rozwoju. Jest to kolejny aspekt, który należy uwzględnić podczas opracowania strategii reklamowej i marketingowej.
Przy odpowiednim podejściu zachowanie standardów ESG pozwala ocieplić wizerunek w oczach klientów i inwestorów. Naturalnie wymaga to jednak planu, pracy i odpowiednio wysokich nakładów finansowych.
Kapitałochłonność
Problemem, który napotyka wiele polskich firm w kontekście rozwoju standardów ESG jest ograniczony dostęp do zasobów finansowych. Działania na rzecz rozwoju zrównoważonego wiążą się ze sporymi wydatkami. Dotyczy to zwłaszcza tzw. zielonych inwestycji.
Przykładowo inwestycje w OZE, proekologiczna modernizacja zakładu produkcyjnego czy optymalizacja polityki zarządzania odpadami często generują duże koszty. Ponadto uwzględnić trzeba wydatki związane ze szkoleniami dla pracowników.
Czy warto wdrażać strategię ESG w firmie?
Ochrona środowiska, przestrzeganie praw pracowniczych czy przejrzystość finansowa — wszelkie cele związane z ESG można określić szczytne. Wszystkie z nich mają przynosić szereg korzyści dla ludzi wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa.
Przede wszystkim jednak praktykowanie ESG jest konieczne dla rozwoju firmy. Po części wynika to z presji narzucanej przez instytucje unijne. Jednakże zrównoważony rozwój to coś, na co coraz większą uwagę zwracają wszyscy interesariusze przedsiębiorstw. Dlatego też każda firma chcąca dalej się rozwijać powinna uwzględniać w swej strategii kryteria ESG.
Jaki jest bilans szans i ryzyk ESG?
Z całą pewnością ESG to zarówno szanse, jak i ryzyka dla firm. Rozwój zrównoważony wymaga dostosowań na każdym szczeblu organizacji. Wszakże problematyka dotyczy wszystkich aspektów oddziaływania przedsiębiorstwa na społeczeństwo i środowisko.
Koniec końców ESG wywiera wpływ na wyniki finansowe przedsiębiorstwa. Aktualnie w największym stopniu odczuwają to duże przedsiębiorstwa, a zwłaszcza te działające na rynkach zachodnich. Stopniowo zrównoważony rozwój coraz mocniej wpływa na zyski osiągane przez podmioty z sektora MŚP.
Opóźnienia we wprowadzeniu standardów ESG mogą się zakończyć problemami natury prawnej, spadkiem reputacji i zmniejszeniem poziomu konkurencyjności przedsiębiorstwa. Chcąc uniknąć tego typu strat, stosowne działania na rzecz rozwoju zrównoważonego ESG należy podjąć jak najszybciej.
