tel.: +48 22 543 16 00
fax: +48 22 543 16 01
e-mail: office@bdo.pl
www.bdo.pl
BDO spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością
spółka komandytowa
ul. Postępu 12
02-676 Warszawa
Polska
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa, d Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy, KRS: 0000729684,
REGON: 141222257, NIP: 108-000-42-12. Wartość wkładu kapitałowego wynosi 10.037.500 . Biura BDO w Polsce: Katowice 40-007,
ul. Uniwersytecka 13, tel.:+48 32 661 06 00, katowice@bdo.pl; Kraków 31-548, al. Pokoju 1, tel.: +48 12 378 69 00, krakow@bdo.pl; Poznań 60-650,
ul. Piątkowska 165, tel.:+48 61 622 57 00, poznan@bdo.pl; Wrocław 53-332, ul. Powstańców Śląskich 7a, tel.: +48 71 734 28 00, wroclaw@bdo.pl
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa jest członkiem BDO International Limited, brytyjskiej spółki
i częścią międzynarodowej sieci BDO, złożonej z niezależnych spółek członkowskich.
Sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta z badania
dla Walnego Zgromadzenia oraz Rady Nadzorczej Comarch S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy kapitałowej,
w której jednostką dominującą jest Comarch S.A. (”Jednostka dominująca”, „Spółka”) („Grupa”)
zawierające skonsolidowany bilans na dzień 31 grudnia 2020 roku oraz skonsolidowany rachunek
zysków i strat, skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych dochodów, skonsolidowane zestawienie z
zmian w kapitale własnym, skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych za rok obrotowy od
1 stycznia do 31 grudnia 2020 roku oraz informację dodatkową zawierającą opis przyjętych zasad
rachunkowości i inne informacje objaśniające („skonsolidowane sprawozdanie finansowe”).
Naszym zdaniem załączone skonsolidowane sprawozdanie finansowe:
przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej Grupy na dzień 31 grudnia
2020 roku oraz jej skonsolidowanego wyniku finansowego i skonsolidowanych przepływów
pieniężnych za rok obrotowy zakończony w tym dniu, zgodnie z mającymi zastosowanie
Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej zatwierdzonymi przez Unię
Europejską oraz przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości;
jest zgodne co do formy i treści z obowiązującymi Grupę przepisami prawa oraz statutem Jednostki
dominującej.
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które wydaliśmy
z dniem niniejszego sprawozdania.
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu
Międzynarodowych Standardów Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów
(„KSB”) oraz stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach
audytorskich oraz nadzorze publicznym („Ustawa o biegłych rewidentach” tj. Dz.U. z 2020 roku,
poz. 1415) oraz Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia 16 kwietnia 2014 roku w sprawie szczegółowych
wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego
(„Rozporządzenie UE” Dz.U. UE L158). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi standardami została
dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie
skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Jesteśmy niezależni od Spółek z Grupy zgodnie z Międzynarodowym kodeksem etyki zawodowych
księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezależności) Rady Międzynarodowych
Standardów Etycznych dla Księgowych („Kodeks IESBA”) przyjętym uchwałą Krajowej Rady Biegłych
Rewidentów oraz z innymi wymogami etycznymi, które mazastosowanie do badania sprawozdań
finansowych w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowiązki etyczne zgodnie z tymi wymogami i
Kodeksem IESBA. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz firma audytorska
pozostali niezależni od Spółki zgodnie z wymogami niezależności określonymi w Ustawie o biegłych
rewidentach oraz w Rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskaliśmy wystarczające i odpowiednie, aby stanowić
podstawę dla naszej opinii.
2
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były najbardziej
znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący okres
sprawozdawczy. Obejmują one najbardziej znaczące ocenione rodzaje ryzyka istotnego
zniekształcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego
oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontekście naszego badania skonsolidowanego
sprawozdania finansowego jako całości oraz przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowaliśmy
naszą reakcję na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za stosowne
przedstawiliśmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka.
Nie wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
1. Przychody z umów z Klientami
Kluczowa sprawa badania
Przychody ze sprzedaży za rok zakończony 31 grudnia 2020 wyniosły 1.536.753 tys. złotych. Istotną
częścią zrealizowanych przez Gru Kapitałową przychodów stanowiły przychody z realizacji
kontraktów wdrożeniowych IT, które ujmowane przez Grupę Kapitałową zgodnie z wytycznymi
MSSF 15 „Przychody z umów z Klientami”. Wartość przychodów ujętych z tego tytułu wynosi 638.796
tys. złotych co stanowi 41,6% przychodów Grupy. Do rozliczania ugoterminowych kontraktów
wdrożeniowych Grupa Kapitałowa przyjmuje meto stopnia zaawansowania mierzonego jako
proporcja kosztów poniesionych do dnia bilansowego w stosunku do szacowanych kosztów łącznych.
Kwestia została uznana za kluczowy obszar badania z uwagi na istotną wartość przychodów
rozpoznawanych w trakcie spełniania zobowiązania do wykonania świadczenia oraz ze względu na
złożony charakter procesu wyceny oparty na istotnych szacunkach Zarządu Jednostki dominującej.
Ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
Szczegóły stosowanej przez Grupę polityki rachunkowości w zakresie rozpoznania przychodów zostały
ujawnione w nocie 2.2 informacji dodatkowej do skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Dodatkowe informacje zamieszczono w informacji dodatkowej do skonsolidowanego sprawozdania
finansowego w nocie 3.15.
Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko
W ramach badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej Comarch
dokonaliśmy przeglądu przyjętej polityki rachunkowości w zakresie rozpoznawania i ujmowania
przychodów ze sprzedaży pod kątem zgodności z regulacjami odpowiednich standardów
rachunkowości.
W szczególności wykonywaliśmy procedury mające na celu zrozumienie i ocenę kontroli
wewnętrznych, które Jednostka dominująca wdrożyła w odniesieniu do wyceny kontraktów
długoterminowych.
W trakcie badania przeprowadziliśmy również poniżej wymienione procedury odnoszące się do
zidentyfikowanego ryzyka:
dokonaliśmy oceny, w jaki sposób budżety wykorzystane do kalkulacji przychodów są analizowane
i aktualizowane, a także ostatecznie akceptowane;
uzgodniliśmy dane rzeczywiste z ksiąg do ostatniego dnia badanego okresu z zaktualizowanymi
danymi w budżetach na dzień wyceny;
przeanalizowaliśmy spójność konstrukcji budżetów poprzez wzajemne porównania oraz
uzgodnienia do rzeczywistych kontraktów na podwykonawstwo;
wykonaliśmy analizę matematycznej poprawności kalkulacji wszystkich kontraktów
długoterminowych pod kątem ich wzajemnej spójności praz oceny wystąpienia ryzyka utworzenia
rezerwy na stratę na kontrakcie;
3
w przypadku kontraktów realizowanych w okresie dłuższym niż rok porównano budżety przychodów
i kosztów w tych okresach oraz oceniono dla wybranej próby zgodność zmian w kwocie budżetu
z dokumentacją źródłową, oraz wyjaśniono zmiany w wartości zakładanej marży na kontrakcie;
dla kontraktów o wysokim stopniu zaangażowania kosztowego pozyskano informacje na temat
stopnia zaawansowania prac;
dla wybranej próby kontraktów (w tym największych kontraktów) wykonano szczegółowe
procedury mające na celu porównanie danych pochodzących z arkusza z danymi pochodzącymi
z umów z Klientem.
Ryzyko związane z produkcją w toku
Kluczowa sprawa badania
Produkcję w toku stanowią skapitalizowane koszty związane z tworzeniem nowych lub ulepszaniem
już istniejącego oprogramowania. Wartość produkcji w toku według stanu na dzień 31 grudnia 2020
roku wynosi 74.814 tys. złotych i stanowi 4,1% skonsolidowanej sumy bilansowej.
Zgodnie z polityką rachunkowości skapitalizowane koszty powinny zostać ujęte jako składnik
całkowitych dochodów w okresie nie dłuższym niż 36 miesięcy od daty ich poniesienia w postaci bądź
kosztu sprzedaży bądź odpisu aktualizującego.
Zagadnienie zostało uznane za kluczową sprawę badania w związku możliwym pominięciem ujęcia
skapitalizowanych kosztów na produkcję w toku w wyniku właściwego okresu - zgodnie z przyjętą
przez Grupę polityką rachunkowości oraz kapitalizacją kosztów, które mogą nie generować korzyści
ekonomicznych, zgodnie z założeniami przyjętymi przez Zarząd Jednostki dominującej, co do
możliwości przyszłego wykorzystania efektów produkcji w toku.
Ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
Stosowana polityka rachunkowości w zakresie kapitalizacji kosztów produkcji w toku została
ujawniona przez Jednostkę dominującą w informacji dodatkowej do skonsolidowanego sprawozdania
finansowego w nocie 2.1.6. Dodatkowe informacje zamieszczono w informacji dodatkowej do
skonsolidowanego sprawozdania finansowego w nocie 3.13.
Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko
W ramach procedur badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej:
1. zweryfikowano zapisy polityki rachunkowości,
2. pozyskano listę pozycji traktowanych jako produkcja toku, z podaniem okresów ponoszenia
kapitalizowanych kosztów,
3. oceniono prawidłowość stosowania przyjętych zasad rachunkowości w zakresie:
ujmowania kosztu własnego sprzedaży skapitalizowanych kosztów w innych całkowitych
dochodach w związku z uzyskiwaniem przychodów ze sprzedaży oprogramowania,
zgodności, z przyjętą polityką rachunkowości, ujmowania w innych całkowitych dochodach
skapitalizowanych kosztów w przypadku gdy oprogramowanie jest w fazie tworzenia
(planowane odpisy aktualizujące),
wyjaśnień Zarządu Jednostki dominującej w zakresie czynników powodujących opóźnienia
w rozliczeniu poszczególnych pozycji, a także planów i perspektyw dotyczących rozliczenia tych
pozycji w przyszłości.
4. oceniono dla istotnych pozycji produkcji w toku zdolności do generowania korzyści ekonomicznych,
5. oceniono poprawność i kompletność wymaganych ujawnień w skonsolidowanym sprawozdaniu
finansowym.
4
3.
Wartość firmy – analiza utraty wartości
Kluczowa sprawa badania
Zgodnie z regulacjami MSSF Jednostka dominująca jest zobowiązana do przeprowadzenia corocznego
testu na utratę wartości firmy.
Test na utratę wartości był kluczowym zagadnieniem badania ze względu na obowiązek corocznego
dokonywania testu na utratę wartości przez Zarząd Jednostki dominującej. Wartości firmy
podlegające testom wynoszą 45.774 tys. złotych, co stanowi 2,3% sumy bilansowej i istotne dla
skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Test na utratę wartości firmy oparty jest na istotnych założeniach i szacunkach sporządzonych przez
Zarząd Jednostki dominującej takich jak strategia Grupy Kapitałowej, przyszłe przychody, koszty
i przepływy pieniężne, średnioważony koszt kapitału („WACC”). W konsekwencji przyszła realizacja
tych założeń zależna jest od oczekiwań w odniesieniu do przyszłych warunków rynkowych
i gospodarczych, przez co narażona jest na istotne ryzyko zniekształcenia.
Ujawnienia w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
Stosowana polityka rachunkowości w zakresie wartości firmy jednostek zależnych została ujawniona
przez Grupę w informacji dodatkowej do skonsolidowanego sprawozdania finansowego w nocie 2.1.5.
oraz 2.5.5. Dodatkowe informacje zamieszczono w nocie 3.6. informacji dodatkowej.
Procedury biegłego rewidenta w odpowiedzi na zidentyfikowane ryzyko
W ramach procedur badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej:
1. dokonaliśmy krytycznej oceny procesu przeprowadzenia testu na utratę wartości,
2. oceniliśmy identyfikację ośrodka generującego środki pieniężne,
3. przeprowadziliśmy analizę kluczowych założeń testu
4. sprawdziliśmy test pod kątem jego poprawności matematycznej,
5. dokonaliśmy weryfikacji zastosowanych stóp dyskonta,
6. oceniliśmy dokonaną przez Grupę analizę wrażliwości testu na kluczowe czynniki wejściowe
modelu,
7. dokonaliśmy oceny poprawności i kompletności wymaganych ujawnień w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej za skonsolidowane
sprawozdanie finansowe
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania
finansowego, które przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku
finansowego Grupy zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej
zatwierdzonymi przez Unię Europejską, przyjętymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz
obowiązującymi Grupę przepisami prawa i statutem, a także za kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd
Jednostki dominującej uznaje za niezbędną aby umożliwić sporządzenie skonsolidowanego
sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem
lub błędem.
Sporządzając skonsolidowane sprawozdanie finansowe Zarząd Jednostki dominującej jest
odpowiedzialny za ocenę zdolności Grupy do kontynuowania działalności, ujawnienie, jeżeli ma to
zastosowanie, spraw związanych z kontynuacją działalności oraz za przyjęcie zasady kontynuacji
działalności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo zamierza dokonać
likwidacji Grupy, albo zaniechać prowadzenia działalności albo nie ma żadnej realnej alternatywy dla
likwidacji lub zaniechania działalności.
Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
zobowiązani do zapewnienia, aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe spełniało wymagania
przewidziane w ustawie z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości („Ustawa o rachunkowości”
5
tj. Dz.U. z 2021 roku, poz. 217). Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
odpowiedzialni za nadzorowanie procesu sprawozdawczości finansowej.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Naszymi celami są uzyskanie racjonalnej pewności, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe jako
całość nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz wydanie
sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest wysokim poziomem
pewności ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie z KSB zawsze wykryje istniejące
istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać na skutek oszustwa lub błędu i są uważane
za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać, że pojedynczo lub łącznie mogłyby wpłynąć na
decyzje gospodarcze użytkowników podjęte na podstawie tego skonsolidowanego sprawozdania
finansowego.
Koncepcja istotności stosowana jest przez biegłego rewidenta zarówno przy planowaniu
i przeprowadzaniu badania jak i przy ocenie wpływu rozpoznanych podczas badania zniekształceń
oraz nieskorygowanych zniekształceń, jeśli występują, na skonsolidowane sprawozdanie finansowe, a
także przy formułowaniu opinii biegłego rewidenta. W związku z powyższym wszystkie opinie
i stwierdzenia zawarte w sprawozdaniu z badania są wyrażane z uwzględnieniem jakościowego
i wartościowego poziomu istotności ustalonego zgodnie ze standardami badania i zawodowym osądem
biegłego rewidenta.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Grupy ani efektywności lub
skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Jednostki dominującej obecnie lub w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy sceptycyzm,
a także:
identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia skonsolidowanego sprawozdania
finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy i przeprowadzamy procedury
badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy dowody badania, które są wystarczające
i odpowiednie, aby stanowić podsta dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego
zniekształcenia wynikającego z oszustwa jest większe niż tego wynikającego z błędu, ponieważ
oszustwo może dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub
obejścia kontroli wewnętrznej;
uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu zaprojektowania
procedur badania, które odpowiednie w danych okolicznościach, ale nie w celu wyrażenia opinii
na temat skuteczności kontroli wewnętrznej Grupy;
oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz zasadność szacunków
księgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez Zarząd Jednostki dominującej;
wyciągamy wniosek na temat odpowiedniości zastosowania przez Zarząd Jednostki dominującej
zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie uzyskanych
dowodów badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze zdarzeniami lub warunkami, która
może poddawać w znaczącą wątpliwość zdolność Grupy do kontynuacji działalności. Jeżeli
dochodzimy do wniosku, że istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi
w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta na powiązane ujawnienia w skonsolidowanym
sprawozdaniu finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia nieadekwatne, modyfikujemy naszą
opinię. Nasze wnioski oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia sporządzenia naszego
sprawozdania biegłego rewidenta, jednakże przyszłe zdarzenia lub warunki mospowodować,
że Grupa zaprzestanie kontynuacji działalności;
oceniamy ogólną prezentację, strukturę i zawartość skonsolidowanego sprawozdania finansowego,
w tym ujawnienia, oraz czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich
podstawą transakcje i zdarzenia w sposób zapewniający rzetelną prezentację;
uzyskujemy wystarczające odpowiednie dowody badania odnośnie do informacji finansowych
jednostek lub działalności gospodarczych wewnątrz Grupy w celu wyrażenia opinii na temat
skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Jesteśmy odpowiedzialni za kierowanie, nadzór
i przeprowadzenie badania Grupy i pozostajemy wyłącznie odpowiedzialni za naszą opinię
z badania.
6
Przekazujemy Radzie Nadzorczej Jednostki dominującej informacje o, między innymi, planowanym
zakresie i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich
znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, które zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Radzie Nadzorczej Jednostki dominującej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych
wymogów etycznych dotyczących niezależności oraz, że będziemy informować ich o wszystkich
powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące zagrożenie
dla naszej niezależności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy o zastosowanych
zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Radzie Nadzorczej Jednostki dominującej ustaliliśmy te sprawy, które
były najbardziej znaczące podczas badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego za bieżący
okres sprawozdawczy i dlatego uznaliśmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy
w naszym sprawozdaniu biegłego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje zabraniają
publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy, że kwestia nie powinna
być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można byłoby racjonalnie oczekiwać, że
negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Na inne informacje składa się łączne sprawozdanie z działalności Grupy, za rok obrotowy zakończony
31 grudnia 2020 roku („Sprawozdanie z działalności”) wraz z oświadczeniem o przestrzeganiu ładu
korporacyjnego i sprawozdaniem na temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b
ust. 1 Ustawy o rachunkowości, które publikowane odrębnie od tego Sprawozdania z działalności
(„Inne informacje”) („Raport Roczny”).
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd Jednostki dominującej jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie
z przepisami prawa. Zarząd Jednostki dominującej oraz członkowie Rady Nadzorczej Jednostki
dominującej są zobowiązani do zapewnienia, aby Sprawozdanie z działalności Grupy wraz
z wyodrębnioną częścią spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji.
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest
zapoznanie się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy inne informacje nie są istotnie
niespójne ze sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą uzyska podczas badania, lub w inny
sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy, stwierdzimy istotne
zniekształcenia w Innych informacjach, jesteśmy zobowiązani poinformować o tym w naszym
sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie z wymogami ustawy o biegłych rewidentach
jest również wydanie opinii czy sprawozdanie z działalności zostało sporządzone zgodnie z przepisami
oraz czy jest zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym. Ponadto jesteśmy
zobowiązani do wydania opinii, czy Grupa w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zawarła
wymagane informacje.
Sprawozdanie z działalności uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania z badania, a Raport
Roczny będzie dostępny po tej dacie. W przypadku, kiedy stwierdzimy istotne zniekształcenie
w Raporcie Rocznym jesteśmy zobowiązani poinformować o tym Radę Nadzorczą Jednostki
dominującej.
Opinia o Sprawozdaniu z działalności
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie z działalności
Grupy:
zostało sporządzone zgodnie z art. 49 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafem 71 Rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych
przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za
równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem
członkowskim („Rozporządzenie o informacjach bieżących” Dz.U. z 2018 roku, poz. 757
z późniejszymi zmianami),
jest zgodne z informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
7
Ponadto, w świetle wiedzy o Grupie i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania oświadczamy,
że nie stwierdziliśmy w Sprawozdaniu z działalności Grupy istotnych zniekształceń.
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Grupa zawarła informacje
określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach bieżących. Ponadto, naszym
zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 lit. c-f, h oraz lit. i tego Rozporządzenia
zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego zgodne z mającymi zastosowanie
przepisami oraz informacjami zawartymi w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym.
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami Ustawy o biegłych rewidentach potwierdzamy, że Spółka zamieściła
w Sprawozdaniu działalności informację o sporządzeniu odrębnego sprawozdania na temat informacji
niefinansowych, o którym mowa w art. 49b ust. 1 Ustawy o rachunkowości.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących sprawozdania na temat informacji
niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
Opinia na temat zgodności skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego
w jednolitym elektronicznym formacie raportowania z wymogami rozporządzenia o standardach
technicznych dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania
W związku z badaniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego zostaliśmy zaangażowani do
przeprowadzania usługi atestacyjnej dającej racjonalną pewność w celu wyrażenia opinii, czy
skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy za rok zakończony 31 grudnia 2020 roku sporządzone
w jednolitym elektronicznym formacie raportowania zawarte w pliku o nazwie esef-SRR-
Skonsolidowane-sprawozdanie_finansowe.zip („skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie
ESEF”) zostało oznakowane zgodnie z wymogami określonymi w rozporządzeniu delegowanym Komisji
(UE) 2019/815 z dnia 17 grudnia 2018 roku uzupełniającym dyrektywę 2004/109/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady w odniesieniu do regulacyjnych standardów technicznych dotyczących
specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania oraz pozostałymi rozporządzeniami
delegowanymi Komisji (UE) w odniesieniu do aktualizacji taksonomii, która ma być stosowana na
potrzeby jednolitego elektronicznego formatu raportowania, zwanymi łącznie dalej
„Rozporządzeniem ESEF” oraz spełnia wymogi techniczne dotyczące specyfikacji jednolitego
elektronicznego formatu raportowania, które są określone w tych regulacjach.
Identyfikacja kryteriów i opis przedmiotu usługi
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało sporządzone przez Zarząd Jednostki
dominującej w celu spełnienia wymogów dotyczących oznakowania oraz wymogów technicznych
dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które określone w
Rozporządzeniu ESEF.
Przedmiotem naszej usługi atestacyjnej jest zgodność skonsolidowanego sprawozdania finansowego
w formacie ESEF z wymogami Rozporządzenia ESEF, a wymogi określone w tych regulacjach stanowią,
naszym zdaniem, odpowiednie kryteria do sformułowania przez nas opinii.
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej Jednostki dominującej
Zarząd jest odpowiedzialny za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie
ESEF zgodnie z wymogami dotyczącymi oznakowania oraz wymogami technicznymi dotyczącymi
specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, które są określone w Rozporządzeniu
ESEF. Odpowiedzialność ta obejmuje wybór i zastosowanie odpowiednich znaczników XBRL, przy
użyciu taksonomii określonej w tych regulacjach.
Odpowiedzialność Zarządu obejmuje równi zaprojektowanie, wdrożenie i utrzymanie systemu
kontroli wewnętrznej zapewniającego sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego
w formacie ESEF wolnego od istotnych niezgodności z wymogami ESEF.
Członkowie Rady Nadzorczej Jednostki dominującej odpowiedzialni za nadzorowanie procesu
sprawozdawczości finansowej, obejmującego również sporządzenie sprawozdań finansowych zgodnie
z formatem wynikającym z obowiązujących przepisów prawa.
8
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Naszym celem było wyrażenie opinii, na podstawie przeprowadzenia usługi atestacyjnej dającej
racjonalną pewność, czy skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało
oznakowane zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF oraz jest zgodne ze standardami technicznymi
dotyczącymi specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania określonymi w tych
regulacjach.
Wykonaliśmy usługę zgodnie z Krajowym Standardem Usług Atestacyjnych Innych niż Badanie
i Przegląd 3000 (Z) w brzmieniu Międzynarodowego Standardu Usług Atestacyjnych 3000
(zmienionego) „Usługi atestacyjne inne niż badania lub przeglądy historycznych informacji
finansowych”, (dalej: KSUA 3000 (Z)”). Standard ten nakłada na biegłego rewidenta obowiązek
zaplanowania i wykonania procedur w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność,
że skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane zgodnie
z określonymi kryteriami.
Racjonalna pewność jest wysokim poziomem pewności, ale nie gwarantuje, że usługa przeprowadzona
zgodnie z KSUA 3000 (Z) zawsze wykryje istniejące istotne zniekształcenie.
Wybór procedur zależy od osądu biegłego rewidenta, w tym od jego oszacowania ryzyka wystąpienia
istotnych zniekształceń spowodowanych oszustwem lub błędem. Przeprowadzając oszacowanie tego
ryzyka biegły rewident bierze pod uwagę kontrolę wewnętrzną związaną ze sporządzeniem
skonsolidowanego sprawozdania finansowego w formacie ESEF, w celu zaplanowania stosownych
procedur, które mazapewnić biegłemu rewidentowi wystarczające i odpowiednie do okoliczności
dowody. Ocena funkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej nie została przeprowadzona w celu
wyrażenia opinii na temat skuteczności jej działania.
Podsumowanie wykonanych prac
Zaplanowane i przeprowadzone przez nas procedury obejmowały między innymi:
uzyskanie zrozumienia procesu sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego
w formacie ESEF obejmującego proces wyboru i zastosowania przez Spółkę znaczników XBRL
i zapewniania zgodności z Rozporządzeniem ESEF, w tym zrozumienie mechanizmów systemu
kontroli wewnętrznej związanych z tym procesem;
uzgodnienie oznakowanych informacji zawartych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
w formacie ESEF do zbadanego skonsolidowanego sprawozdania finansowego;
przy użyciu specjalistycznych narzędzi informatycznych ocena spełnienia standardów technicznych
dotyczących specyfikacji jednolitego elektronicznego formatu raportowania, w tym zastosowania
formatu XHTML;
ocena kompletności oznakowania informacji w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym
w formacie ESEF znacznikami XBRL;
ocena czy zastosowane znaczniki XBRL z taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF zostały
odpowiednio zastosowane oraz, że użyto rozszerzeń taksonomii w sytuacjach, gdy w podstawowej
taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF nie zidentyfikowano odpowiednich elementów;
ocena prawidłowości zakotwiczenia zastosowanych rozszerzeń taksonomii w podstawowej
taksonomii określonej w Rozporządzeniu ESEF.
Uważamy, że uzyskane przez nas dowody stanowią wystarczającą i odpowiednią podstawę do
wyrażenia przez nas opinii z wykonania usługi atestacyjnej.
Wymogi etyczne, w tym niezależność
Przeprowadzając usługę biegły rewident i firma audytorska przestrzegali wymogów niezależności
i innych wymogów etycznych określonych w Kodeksie IFAC. Kodeks IFAC oparty jest na podstawowych
zasadach dotyczących uczciwości, obiektywizmu, zawodowych kompetencji i należytej staranności,
zachowania poufności oraz profesjonalnego postępowania. Przestrzegaliśmy równiinnych wymogów
niezależności i etyki, które mają zastosowanie dla niniejszej usługi atestacyjnej w Polsce.
Wymogi kontroli jakości
Firma audytorska stosuje krajowe standardy kontroli jakości w brzmieniu Międzynarodowego
Standardu Kontroli Jakości 1 - „Kontrola jakości firm przeprowadzających badania i przeglądy
9
sprawozdań finansowych oraz wykonujących inne zlecenia usług atestacyjnych i pokrewnych”
przyjęte uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (dalej „KSKJ”).
Zgodnie z wymogami KSKJ firma audytorska utrzymuje kompleksowy system kontroli jakości
obejmujący udokumentowane polityki i procedury odnośnie zgodności z wymogami etycznymi,
standardami zawodowymi oraz mającymi zastosowanie wymogami prawnymi i regulacyjnymi.
Opinia
Podstawę sformułowania opinii biegłego rewidenta stanowią kwestie opisane powyżej, dlatego opinia
powinna być czytana z uwzględnieniem tych kwestii.
Naszym zdaniem skonsolidowane sprawozdanie finansowe w formacie ESEF zostało przygotowane we
wszystkich istotnych aspektach zgodnie z wymogami Rozporządzenia ESEF.
Oświadczenie na temat świadczonych usług niebędących badaniem sprawozdań finansowych
Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem oświadczamy, że usługi niebędące badaniem
sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy zgodne z prawem i przepisami
obowiązującymi w Polsce oraz że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniem, które są zakazane
na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art.136 Ustawy o biegłych rewidentach.
Usługi niebędące badaniem sprawozdań finansowych, które świadczyliśmy na rzecz Grupy w badanym
okresie zostały wymienione w nocie 27 Sprawozdania z działalności.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy uchwałą Rady
Nadzorczej Jednostki dominującej z dnia 29 maja 2017 roku oraz ponownie uchwałą z dnia 27 maja
2019 roku. Skonsolidowane sprawozdania finansowe Grupy badamy nieprzerwanie począwszy od roku
obrotowego zakończonego 31 grudnia 2017 roku, to jest przez 4 kolejne lata.
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest niniejsze
sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Marcin Krupa.
BDO spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp.k. z siedzibą w Warszawie
wpisana na listę firm audytorskich pod numerem 3355
w imieniu której kluczowy biegły rewident zbadał skonsolidowane sprawozdanie finansowe
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Marcin Krupa
Biegły Rewident
nr w rejestrze 11142
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
dr André Helin
Prezes Zarządu Komplementariusza
Biegły Rewident nr w rejestrze 90004
Kraków, 30 kwietnia 2021