28 KWIETNIA 2022
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI
GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
2
SPIS TREŚCI:
1. WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE ..................................................................................... 4
2. CHARAKTERYSTYKA SPÓŁKI I GRUPY KAPITAŁOWEJ ................................................................................ 5
2.1. Podstawowe informacje o Spółce i Grupie Kapitałowej ................................................................................. 5
2.2. Podstawowe zasady oraz zmiany w podstawowych zasadach zarządzania Spółką i Grupą Kapitałową
ZE PAK SA ..................................................................................................................................................... 9
2.3. Opis struktury głównych lokat kapitałowych lub głównych inwestycji kapitałowych dokonanych
w ramach Grupy Kapitałowej ........................................................................................................................ 10
2.4. Charakterystyka podstawowych produktów, towarów i usług oraz podstawowych rynków zbytu i
źródeł zaopatrzenia ........................................................................................................................................ 10
3. OPIS DZIAŁALNOŚCI ........................................................................................................................................... 12
3.1. Istotne zdarzenia roku obrotowego oraz zdarzenia następujące po dniu bilansowym mające wpływ
na działalność bieżąca i przyszłą ................................................................................................................... 12
3.2. Istotne umowy zawarte w roku obrotowym .................................................................................................. 19
3.3. Realizacja programu inwestycyjnego ............................................................................................................ 23
3.4. Zarządzanie ryzykiem.................................................................................................................................... 25
3.5. Opis wykorzystania wpływów z emisji ......................................................................................................... 26
4. PODSTAWOWE CZYNNIKI RYZYKA PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI .................................................... 26
5. OPIS SYTUACJI FINANSOWO-MAJĄTKOWEJ ................................................................................................. 35
5.1. Zasady sporządzania sprawozdania finansowego .......................................................................................... 35
5.2. Charakterystyka podstawowych wielkości ekonomiczno-finansowych ........................................................ 36
5.3. Istotne pozycje pozabilansowe ...................................................................................................................... 44
5.4. Przewidywana sytuacja finansowa ................................................................................................................ 44
5.5. Charakterystyka czynników mających wpływ na bieżące i przyszłe wyniki finansowe ............................... 45
5.6. Czynniki i zdarzenia o nietypowym charakterze mające wpływ na osiągane rezultaty finansowe ............... 48
6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI FINANSOWYMI ................................................................................................... 49
6.1. Ocena zarządzania zasobami finansowymi ................................................................................................... 49
6.2. Ocena realizacji zamierzeń inwestycyjnych .................................................................................................. 49
7. ISTOTNE CZYNNIKI I PERSPEKTYWY ROZWOJU ......................................................................................... 49
8. CHARAKTERYSTYKA STRUKTURY AKCJONARIATU ................................................................................. 51
8.1. Struktura akcjonariatu.................................................................................................................................... 51
8.2. Nabycie akcji własnych ................................................................................................................................. 52
8.3. Akcje i udziały podmiotów z Grupy Kapitałowej ZE PAK SA w posiadaniu osób nadzorujących
i zarządzających ............................................................................................................................................. 52
8.4. System kontroli programu akcji pracowniczych............................................................................................ 53
9. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO ..................................................... 53
9.1. Zestaw stosowanych zasad ładu korporacyjnego .......................................................................................... 53
9.2. Zestaw zasad DPSN 2016, od których stosowania odstąpiono ..................................................................... 54
9.3. Zestaw zasad DPSN 2021, od których stosowania odstąpiono ..................................................................... 54
9.4. Opis głównych cech stosowanych systemów kontroli wewnętrznej oraz zarządzania ryzykiem
w odniesieniu do procesu sporządzania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań
finansowych ................................................................................................................................................... 56
9.5. Akcjonariusze posiadający znaczące pakiety akcji ........................................................................................ 58
9.6. Posiadacze papierów wartościowych dających szczególne uprawnienia kontrolne ...................................... 58
9.7. Ograniczenia w wykonywaniu prawa głosu .................................................................................................. 58
9.8. Ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności papierów wartościowych ....................................... 58
9.9. Zasady dotyczące powoływania i odwoływania osób zarządzających i nadzorujących ................................ 58
9.10. Skład osobowy, jego zmiany oraz opis działania organów zarządzających i nadzorujących ....................... 60
9.11. Sposób działania Walnego Zgromadzenia, jego zasadnicze uprawnienia oraz opis praw akcjonariuszy
i sposób ich wykonywania ............................................................................................................................. 63
9.12. Opis zasad zmian Statutu Spółki ................................................................................................................... 64
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
3
9.13.
Informacje na temat systemu wynagrodzeń oraz wysokości wynagrodzeń osób zarządzających
i nadzorujących .............................................................................................................................................. 64
10. OŚWIADCZENIE DOTYCZĄCE POLITYKI RÓŻNORODNOŚCI ..................................................................... 66
11. OŚWIADCZENIE ZARZĄDU SPÓŁKI NA TEMAT INFORMACJI NIEFINANSOWYCH ZA 2021 ROK
DLA GRUPY KAPITAŁOWEJ ............................................................................................................................... 67
11.1. Opis modelu biznesowego ............................................................................................................................. 67
11.2. Kwestie społeczne ......................................................................................................................................... 73
11.3. Kwestie pracownicze ..................................................................................................................................... 81
11.4. Kwestie środowiskowe .................................................................................................................................. 92
11.5. Kwestia poszanowania praw człowieka ...................................................................................................... 111
11.6. Kwestie związane z przeciwdziałaniem korupcji ........................................................................................ 113
11.7. Indeks treści GRI ......................................................................................................................................... 115
11.8. Taksonomia ................................................................................................................................................. 118
12. POZOSTAŁE INFORMACJE ................................................................................................................................ 120
12.1. Istotne postępowania sądowe ...................................................................................................................... 120
12.2. Istotne osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju........................................................................................ 121
12.3. Informacja o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznego
skonsolidowanego sprawozdania finansowego ........................................................................................... 121
12.4. Informacje na temat badania sprawozdania finansowego ............................................................................ 121
12.5. Prognozy finansowe .................................................................................................................................... 121
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
4
1. WYBRANE SKONSOLIDOWANE DANE FINANSOWE
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące euro
tysiące euro
Wybrane
skonsolidowane dane finansowe
12 miesięcy 2021
okres
od 01.01.2021
do 31.12.2021
12 miesięcy 2020
okres
od 01.01.2020
do 31.12.2020
12 miesięcy 2021
okres
od 01.01.2021
do 31.12.2021
12 miesięcy 2020
okres
od 01.01.2020
do 31.12.2020
Przychody ze sprzedaży
2 451 209
2 206 974
535 491
493 267
Zysk (Strata) z działalności operacyjnej
(512 622)
(291 114)
(111 987)
(65 065)
Zysk (Strata) brutto
(518 523)
(303 055)
(113 276)
(67 734)
Zysk (Strata) netto za okres obrotowy
(317 404)
(226 465)
(69 340)
(50 616)
Zysk (Strata) netto przypadający
akcjonariuszom jednostki dominującej
(316 999)
(222 393)
(69 252)
(49 706)
Całkowite dochody
(314 473)
(227 006)
(68 700)
(50 737)
Środki pieniężne netto z działalności
operacyjnej
6 555
166 321
1 432
37 173
Środki pieniężne netto z działalności
inwestycyjnej
(391 229)
(57 619)
(85 468)
(12 878)
Środki pieniężne netto z działalności
finansowej
393 482
(25 475)
85 960
(5 694)
Zmiana netto stanu środków pieniężnych
i ich ekwiwalentów
8 808
83 227
1 924
18 602
Zysk (Strata) netto na akcję
(w złotych/euro na akcję)
(6,24)
(4,38)
(1,36)
(0,98)
Średnioważona liczba akcji
50 823 547
50 823 547
50 823 547
50 823 547
stan na
31.12.2021
stan na
31.12.2020
stan na
31.12.2021
stan na
31.12.2020
Aktywa razem
3 311 762
2 878 628
720 042
623 782
Aktywa trwałe
1 273 696
1 857 355
276 927
402 478
Aktywa obrotowe
2 038 066
1 021 273
443 116
221 304
Kapitał własny ogółem
524 232
949 463
113 978
205 743
Kapitał podstawowy
101 647
101 647
22 100
22 026
Kapitał własny przypadający
akcjonariuszom jednostki dominującej
524 627
951 214
114 064
206 122
Zobowiązania razem
2 787 530
1 929 165
606 064
418 039
Zobowiązania długoterminowe
794 587
861 085
172 759
186 592
Zobowiązania krótkoterminowe
1 992 943
1 068 080
433 305
231 447
Wartość księgowa na akcję
(w złotych/euro na akcję)
10,31
18,68
2,24
4,05
Średnioważona liczba akcji
50 823 547
50 823 547
50 823 547
50 823 547
Wybrane skonsolidowane dane finansowe zostały przeliczone z zastosowaniem następujących kursów:
• dane dotyczące sprawozdania z całkowitych dochodów oraz sprawozdania z przepływów pieniężnych zgodnie
z kursem stanowiącym średnią arytmetyczną średnich kursów NBP z każdego ostatniego roboczego dnia
miesiąca okresu obrotowego od dnia 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku, co daje 4,5775 euro/złoty
oraz od dnia 1 stycznia 2020 roku do 31 grudnia 2020 roku, co daje 4,4742 euro/złoty.
• dane dotyczące poszczególnych pozycji sprawozdania z sytuacji finansowej zgodnie ze średnim kursem
euro/złoty określonym przez NBP na dzień 31 grudnia 2021 roku, tj. 4,5994 euro/złoty oraz na dzień
31 grudnia 2020 roku, tj. 4,6148 euro/złoty.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
5
2. CHARAKTERYSTYKA SPÓŁKI I GRUPY KAPITAŁOWEJ
2.1. Podstawowe informacje o Spółce i Grupie Kapitałowej
Podstawowe informacje o Spółce
ZE PAK Spółka Akcyjna (wcześniej Zespół Elektrowni Pątnów – Adamów – Konin Spółka Akcyjna, w dalszej części
sprawozdania również jako „ZE PAK SA” lub „Spółka”) działa w formie spółki akcyjnej, na podstawie przepisów
Kodeksu Spółek Handlowych i innych przepisów powszechnie obowiązującego prawa polskiego. Spółka powstała na
skutek przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego Zespół Elektrowni Pątnów – Adamów – Konin z siedzibą w
Koninie w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa pod firmą Zespół Elektrowni „Pątnów – Adamów – Konin” Spółka
Akcyjna. Akt przekształcenia został podpisany dnia 29 grudnia 1994 roku przed notariuszem Elżbietą Brudnicką z
Kancelarii Notarialnej w Warszawie. W dniu 31 grudnia 1994 roku Spółka została wpisana przez Sąd Rejonowy w
Koninie do rejestru handlowego w dziale „B” pod numerem RHB 847. Na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego
w Poznaniu, XXII Wydział Gospodarczy KRS z dnia 21 czerwca 2001 roku, Spółka została wpisana do Rejestru
Przedsiębiorców. Obecnie Spółka jest wpisana do Rejestru Przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy Poznań
Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu IX Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS
0000021374. Spółka została utworzona na czas nieograniczony.
Nazwa: ZE PAK Spółka Akcyjna
Forma prawna: spółka akcyjna
Skrócona nazwa: ZE PAK SA
Siedziba i adres: ul. Kazimierska 45, 62-510 Konin, Polska
Numer telefonu: +48 63 247 30 00
Numer telefaksu: +48 63 247 30 30
Strona internetowa: www.zepak.com.pl
Adres poczty elektronicznej: zepak@zepak.com.pl
KRS: 0000021374
REGON: 310186795
NIP: 665-000-16-45
Zgodnie ze Statutem Spółki, podstawowym przedmiotem działalności Spółki jest wytwarzanie i sprzedaż energii
elektrycznej oraz produkcja i sprzedaż ciepła. Spółka wytwarza energię ze źródeł konwencjonalnych oraz poprzez
spalanie biomasy. Spółka zdecydowała się skoncentrować swoją przyszłą działalność w obszarze niskoemisyjnych oraz
neutralnych emisyjnie źródeł energii a także produkcji i wykorzystania zielonego wodoru. Spółka może prowadzić
działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i poza jej granicami. Należy brać pod uwagę fakt, że zarówno Spółka,
jak i Grupa znajdują się obecnie w procesie istotnych zmian dotyczących charakteru przyszłej działalności. Szereg
podejmowanych obecnie inicjatyw inwestycyjnych realizowany będzie w specjalnych spółkach celowych, często we
współpracy z zewnętrznymi partnerami. Taki sposób funkcjonowania Grupy spowoduje przekształcenie Spółki w
podmiot o charakterze holdingowym, skupiający udziały w spółkach odpowiedzialnych za realizację odrębnych
projektów.
Akcje Spółki notowane są na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych SA w
Warszawie. Akcje Spółki są zdematerializowane i oznaczone przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych SA
kodem papierów wartościowych ISIN PLZEPAK00012.
W 2021 roku kapitał zakładowy ZE PAK SA nie uległ zmianie. Na dzień 31 grudnia 2021 roku kapitał zakładowy wynosił
101 647 094,00 złotych i dzielił się na 50 823 547 akcji na okaziciela serii A o wartości nominalnej 2,00 złotych każda,
które uprawniają do wykonywania 50 823 547 głosów na walnym zgromadzeniu Spółki, co stanowi 100% ogólnej liczby
głosów na walnym zgromadzeniu Spółki.
Spółka nie posiada oddziałów (zakładów).
Podstawowe informacje o Grupie Kapitałowej
Na dzień 31 grudnia 2021 roku w skład Grupy Kapitałowej ZE PAK SA (również wskazywana w dalszej części
sprawozdania jako „Grupa”, „Grupa Kapitałowa”, „Grupa ZE PAK SA”) wchodzi jednostka dominująca ZE PAK SA
oraz dwadzieścia sześć spółek zależnych, tj. PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Konin SA (również wskazywana w dalszej
części sprawozdania jako „PAK KWB Konin SA”), PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. (również wskazywania w
dalszej części sprawozdania jako „PAK – PCE sp. z o.o.”), PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o., PAK – PCE Wiatr
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
6
sp. z o.o., PAK – PCE Biopaliwa i Wodór sp. z o.o., PAK – PCE Polski Autobus Wodorowy sp. z o.o., PAK – PCE
Biogaz sp. z o.o., PG Hydrogen sp. z o.o., Exion Hydrogen Polskie Elektrolizery sp. z o.o., PAK CCGT sp. z o.o., Farma
Wiatrowa Kazimierz Biskupi sp. z o.o., PCE – OZE 1 sp. z o.o., PCE – OZE 2 sp. z o.o., PCE – OZE 3 sp. z o.o.,
PCE – OZE 4 sp. z o.o., PCE – OZE 5 sp. z o.o., PCE – OZE 6 sp. z o.o., MESE sp. z o.o., Park Wiatrowy Pałczyn 1
sp. z o.o., Park Wiatrowy Pałczyn 2 sp. z o.o., Przedsiębiorstwo Remontowe PAK Serwis sp. z o.o. (również wskazywana
w dalszej części sprawozdania jako „PAK Serwis” sp. z o.o.), PAK – Volt SA, PAK Górnictwo sp. z o.o., Exion
Hydrogen Belgium BV, PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Adamów SA w likwidacji (również wskazywana w dalszej
części sprawozdania jako „PAK KWB Adamów SA w likwidacji”) oraz Aquakon sp. z o.o. w likwidacji. Konsolidacji
podlegają wszystkie wyżej wymienione spółki, z wyjątkiem MESE sp. z o.o. ze względu na nieistotne kwoty.
Spółki mające największe znaczenie dla Grupy ze względu na swoją skalę działalności to ZE PAK SA, zajmująca się
wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła oraz PAK KWB Konin SA, zajmująca się wydobyciem węgla brunatnego.
Coraz większego znaczenia nabierają aktywa skupione wokół spółki PAK – PCE sp. z o.o., która skupia aktywności
związane z wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł. Oprócz spółek z wymienionych głównych
obszarów działalności w skład Grupy wchodzą również inne spółki, które zajmują się m.in.: realizacją robót budowlanych
i montażowych, pracami konserwacyjnymi, działalnością usługową, produkcyjną i handlową skierowaną na zaspokojenie
potrzeb i kompleksową obsługę przemysłu.
Aktywa wytwórcze Grupy obejmują dwie elektrownie opalane węglem brunatnym zlokalizowane w centralnej Polsce,
w województwie wielkopolskim. Elektrownia Pątnów produkuje energię przy wykorzystaniu węgla brunatnego
w 4 blokach energetycznych o łącznej mocy 1 118 MW. Elektrownia Konin, dawna elektrownia węglowa, wykorzystuje
dziś głównie blok z kotłem dedykowanym do spalania biomasy o mocy zainstalowanej 50 MW i produkuje energię
elektryczną i ciepło z biomasy. Na koniec 2021 roku w elektrowni Konin finalizowana jest modernizacja drugiej
jednostki, która również jest przystosowana do spalania biomasy. W ramach Grupy funkcjonuje również farma
fotowoltaiczna o mocy zainstalowanej 70 MWp, zlokalizowana w gminie Brudzew.
Aktywa wydobywcze Grupy skoncentrowane są w PAK KWB Konin SA, która eksploatuje odkrywki Jóźwin,
Tomisławice oraz Drzewce.
Zdecydowana większość generowanych przez Grupę przychodów ze sprzedaży pochodzi ze sprzedaży energii
elektrycznej. Uzupełnienie stanowią przychody ze sprzedaży ciepła, umów o usługi budowlane i remontowe oraz praw
majątkowych ze świadectw pochodzenia energii. Dodatkowe, uzależnione od poziomu kosztów wytwarzania oraz cen
energii na rynku i wolumenu produkcji, źródło przychodów ze sprzedaży stanowią przychody z tytułu rozwiązania
kontraktów długoterminowych na sprzedaż energii elektrycznej. Grupa posiadając w swej strukturze kopalnię węgla
brunatnego zapewnia elektrowni Pątnów dostęp do nieprzerwanych dostaw węgla brunatnego dla własnych instalacji
produkcyjnych zlokalizowanych w bezpośrednim sąsiedztwie kopalń. Pionowo zintegrowana Grupa pozwala
optymalizować zapasy i dostawy węgla, koordynując wydobycie węgla z zapotrzebowaniem na to paliwo. Dostawy węgla
uzupełniane są umowami z dostawcami zewnętrznymi. Zapotrzebowanie na biomasę pokrywane jest na podstawie umów
zawieranych z dostawcami zewnętrznymi.
Grupa przez wiele lat funkcjonowała w oparciu o profil działalności koncentrujący się na produkcji energii elektrycznej
z węgla brunatnego wydobywanego w pobliskich odkrywkach. Jednak ten model działalności ma ograniczone szanse na
rozwój w przyszłości, w sytuacji presji wywieranej na wysokoemisyjnych producentów energii. Coraz wyższe koszty
emisji CO
2
, uwarunkowania dotyczące emisji innych substancji (NO
X
, SO
2
, pyłu, rtęci itd.) powodują, że Grupa
zdecydowała się skoncentrować swoją przyszłą działalność w obszarze niskoemisyjnych oraz neutralnych emisyjnie
źródeł energii a także produkcji i wykorzystania zielonego wodoru.
Wokół PAK – PCE sp. z o.o. sukcesywnie budowana jest struktura spółek celowych, które mają odpowiadać za
działalność w poszczególnych technologiach odnawialnych źródeł. Dzięki planowanej transakcji sprzedaży do Grupy
Cyfrowego Polsatu większościowego pakietu udziałów w strukturze PAK – PCE sp. z o.o., planowane jest pozyskanie
silnego kapitałowo partnera, który będzie w stanie zagwarantować realizację szerokiego zakresu perspektywicznych
projektów inwestycyjnych z obszaru odnawialnych źródeł energii oraz wytwarzania i wykorzystania „zielonego” wodoru.
Spółka celowa PAK CCGT sp. z o.o. ma odpowiadać za przygotowanie oraz realizację projektu budowy bloku gazowego
na terenie byłej Elektrowni węglowej Adamów. Projekt wygrał aukcję i tym samym uzyskał wsparcie w postaci 17-
letniego kontraktu mocowego
Grupa w ramach swoich działań transformacyjnych podejmuje również aktywność w obszarze projektów budowy farm
wiatrowych na Bałtyku (offshore). Planowane jest również wykorzystanie aktywów w Elektrowni Pątnów dla potrzeb
implementacji znajdującej się obecnie w fazie przed komercyjnej technologii SMR (Small Modular Reactor). Oba
powyższe projekty rozwijane są w ramach współpracy z partnerami zewnętrznymi.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
7
Spółka poza Grupą Kapitałową posiada udziały w Zakładach Pomiarowo-Badawczych Energetyki Energopomiar
sp. z o.o. z siedzibą w Gliwicach, świadczącej usługi pomiarowe, badawcze i doradcze dotyczące m.in. energetyki.
ZE PAK SA w wyżej wymienionej spółce posiada 1 udział o wartości nominalnej 159 500,07 złotych, co stanowi 2,96%
kapitału ogółem.
Ponadto, Spółka posiada również akcje w spółce Huta Łaziska SA w upadłości układowej, z siedzibą w Łaziskach
Górnych, specjalizującej się w produkcji żelazostopów. Są to akcje w liczbie 3 277 025 akcji serii B o wartości nominalnej
10,00 złotych każda oraz akcje serii C w liczbie 4 307 822 akcji o wartości nominalnej 10,00 złotych każda, co łącznie
stanowi 11,19% kapitału akcyjnego.
Poprzez osobę głównego udziałowca Grupa jest powiązana z innymi podmiotami, w których znaczący udział pośrednio
lub bezpośrednio posiada Zygmunt Solorz.
Rysunek 1: Schemat Grupy na dzień 31 grudnia 2021 roku
Tabela 1: Zestawienie spółek Grupy (bez ZE PAK SA)
Jednostka Siedziba Zakres działalności
Procentowy udział Grupy
w kapitale
31 grudnia
Na dzień
31 grudnia
2020 roku
ZE PAK SA
KONIN
(biomasowe)
Farma Wiatrowa Kazimierz Biskupi sp. z o.o.
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
PAK– PCE Wiatr sp. z o.o.
PAK-Polska Czysta Energia (100%)
PCE-OZE 1 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
PAK – PCE Biopaliwa
i Wodór sp. z o.o.
PAK-Polska Czysta Energia (100%)
PCE-OZE 2 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
PAK KWB Adamów SA
w likwidacji
ZE PAK SA (100%)
PG Hydrogen sp. z o.o.
PAK-Polska Czysta Energia (52%)
PCE-OZE 5 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
Park Wiatrowy Pałczyn 1 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
PAK-PCE Fotowoltaika
sp. z o.o.
ZE PAK SA (100%)
PAK –PCE Biogaz sp. z o.o.
PAK-Polska Czysta Energia (100%)
PCE-OZE 4 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
PAK – Polska Czysta Energia
sp. z o.o.
ZE PAK SA (100%)
PAK –PCE Polski Autobus Wodorowy
sp. z o.o.
PAK-Polska Czysta Energia (100%)
PCE-OZE 3 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
PAK SERWIS sp. z o.o.
PAK-Polska Czysta Energia (100%)
PAK - Volt SA
ZE PAK SA (100%)
MESE sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (90%)
PAK Górnictwo
sp. z o.o.
ZE PAK SA (100%)
Aquakon sp. z o.o.
PAK Górnictwo sp. z o.o. (99,08%)
PĄTNÓW
(węglowe)
ADAMÓW (wyłączona
z eksploatacji)
Park Wiatrowy Pałczyn 2 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
PAK KWB Konin SA
ZE PAK SA (100%)
PCE-OZE 6 sp. z.o.o
PAK Polska Czysta Energia sp. z o.o. (100%)
EXION HYDROGEN Polskie
Elektrolizery sp. z o.o.
ZE PAK SA (80%)
Exion Hydrogen Belgium BV
EXION HYDROGEN Polskie Elektrolizery
sp. z o.o.(100%)
PAK CCGT Sp. z.o.o
ZE PAK SA (100%)
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
8
„PAK – Polska Czysta Energia”
sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Działalność firm centralnych, z
wyłączeniem holdingów finansowych
100,00% 100,00%
„PAK Kopalnia Węgla Brunatnego
Konin” SA
62-540 Kleczew
ul. 600-lecia 9
Wydobycie węgla brunatnego 100,00% 97,68%*
„PAK Górnictwo” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Przemysłowa 158
Naprawa i konserwacja maszyn 100,00% 100,00%
Przedsiębiorstwo Remontowe
„PAK SERWIS” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Przemysłowa 158
Usługi remontowo-budowlane 100,00%* 100,00%*
„PAK – Volt” SA
04-028 Warszawa
Al. Stanów
Zjednoczonych 61
Sprzedaż energii elektrycznej 100,00% 100,00%
„PAK – PCE Polski Autobus
Wodorowy” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Produkcja autobusów 100,00%* 100,00%*
„PAK – PCE Fotowoltaika”
sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej 100,00% 100,00%
„PAK – PCE Biogaz” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej 100,00%* 100,00%*
„PAK – PCE Biopaliwa i Wodór”
sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Przemysłowa 158
Wytwarzanie energii elektrycznej 100,00%* 100,00%*
„PAK – PCE Wiatr” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej 100,00%* 100,00%*
„PG Hydrogen” sp. z o.o.
02-673 Warszawa
ul. Konstruktorska 4
Produkcja silników i turbin, z
wyłączeniem silników lotniczych,
samochodowych i motocyklowych
52,00%* 52,00%*
„Exion Hydrogen Polskie
Elektrolizery” sp. z o.o.
80-701 Gdańsk
ul. Ku Ujsćiu 19
Projektowanie i produkcja
elektrolizerów
80,00% -
„Exion Hydrogen Belgium” BV
Slachthuisstraat 120
Bus 12
2300 Turnhout
Projektowanie i produkcja
elektrolizerów 80,00%* -
„Farma Wiatrowa Kazimierz
Biskupi” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Projektowanie i budowa farm
wiatrowych
100,00%* -
„PCE – OZE 1” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej
95,00%* -
„PCE – OZE 2” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej
95,00%* -
„PCE – OZE 3” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej
95,00%* -
„PCE – OZE 4” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej
95,00%* -
„PCE – OZE 5” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej
95,00%* -
„PCE – OZE 6” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej
95,00%* -
„PAK CCGT” sp. z o.o.
62-510 Konin
ul. Kazimierska 45
Wytwarzanie energii elektrycznej
100,00% -
„MESE” sp. z o.o.
04-028 Warszawa
Al. Stanów
Zjednoczonych 61A
90,00%* -
„Park Wiatrowy Pałczyn 1”
sp. z o.o.
70-419 Szczecin
ul. Pl. Rodła 8
Wytwarzanie energii elektrycznej
100,00%* -
„Park Wiatrowy Pałczyn 2”
sp. z o.o.
70-419 Szczecin
ul. Pl. Rodła 8
Wytwarzanie energii elektrycznej
100,00%* -
„PAK Kopalnia Węgla Brunatnego
Adamów” SA w likwidacji
62-700 Turek
Warenka 23
Wydobycie węgla brunatnego 100,00% 99,35%*
„Aquakon” sp. z o.o. w likwidacji
62-610 Sompolno
Police
Spółka w likwidacji 99,08%* 96,20%*
* Podmioty gdzie występuje częściowo lub w całości udział pośredni ZE PAK SA przez inne spółki z Grupy ZE PAK SA
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
9
28 lutego 2022 roku Spółka nabyła 100% udziałów PAK Pątnów sp. z o.o. Zmiana ta nie została jeszcze ujawniona w
Krajowym Rejestrze Sądowym.
28 lutego 2022 roku PAK – PCE sp. z o.o. nabyła 100% udziałów w spółkach: Farma Wiatrowa Okonek sp. z o.o. oraz
Farma Wiatrowa Jastrowie sp. z o.o.
3 marca 2022 roku PAK – PCE sp. z o.o. nabyła 100 % udziałów w spółce Farma Wiatrowa Przyrów sp. z o.o.
8 marca 2022 roku Spółka nabyła udziały w 5 spółkach - po 50% udziałów w każdej z nich (są to spółki o nazwach Ørsted
Polska OF SPV 1 sp. z o.o., Ørsted Polska OF SPV 2 sp. z o.o., Ørsted Polska OF SPV 3 sp. z o.o., Ørsted Polska OF
SPV 4 sp. z o.o. oraz Ørsted Polska OF SPV 5 sp. z o.o.).
13 kwietnia 2022 roku Spółka zawarła z Ørsted Wind Power A/S (ORS) dodatkową umowę sprzedaży dotyczącą
udziałów w kolejnych 5 spółkach projektowych, w wyniku której Spółka nabędzie od ORS 50% udziałów w kapitale
zakładowym spółek: Orsted Polska OF SPV 6 sp. z o.o., Orsted Polska OF SPV 7 sp. z o.o., Orsted Polska OF SPV 8 sp.
z o.o., Mawzorino Investments sp. z o.o. oraz Orsted Polska OF SPV 10 sp. z o.o.
Na dzień 31 grudnia 2021 roku udział w ogólnej liczbie głosów posiadany przez Grupę w podmiotach zależnych jest
równy udziałowi Grupy w kapitałach tych jednostek.
2.2. Podstawowe zasady oraz zmiany w podstawowych zasadach zarządzania
Spółką i Grupą Kapitałową ZE PAK SA
Mając na uwadze uporządkowanie kluczowych kwestii związanych z zarządzaniem Grupą Kapitałową, w której
ZE PAK SA jest spółką dominującą, a jednocześnie właścicielem kapitału oczekującym satysfakcjonującego zwrotu
z zaangażowanych środków finansowych, w strukturach organizacyjnych Spółki działa Biuro Zarządu bezpośrednio
podległe Prezesowi Zarządu. Biuro Zarządu w swoich kompetencjach ma m. in. sprawy związane z nadzorem
właścicielskim. Podstawowym zadaniem Biura Zarządu, w obszarze nadzoru właścicielskiego, jest nadzór nad
działalnością Grupy Kapitałowej ZE PAK SA oraz innych spółek, w których ZE PAK SA posiada akcje lub udziały.
Komórka ta koordynuje spójność działań wszystkich podmiotów należących do Grupy oraz monitoruje zgodność tych
działań z obowiązującymi przepisami prawa, jak również interesem całej Grupy Kapitałowej.
Zgodnie z polityką realizowaną w Grupie, w kluczowych spółkach zależnych, funkcje członków zarządów tych spółek
mogą pełnić członkowie Zarządu ZE PAK SA, a w pozostałych spółkach Grupy pełnią funkcje członków rad
nadzorczych. Ponadto, w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania organu nadzoru właścicielskiego, Zarząd
ZE PAK SA rekomenduje Radzie Nadzorczej ZE PAK SA, kandydatury pozostałych członków zarządów i rad
nadzorczych spółek Grupy.
W strukturze organizacyjnej Spółki utworzono piony organizacyjne skupiające komórki organizacyjne Spółki
(departamenty, biura, wydziały itd.). Poszczególnymi pionami organizacyjnymi zarządzają członkowie Zarządu
ZE PAK SA zgodnie z wewnętrznym podziałem kompetencji dokonanym przez Radę Nadzorczą Spółki. Członkowie
Zarządu ZE PAK SA współpracują oraz uzgadniają i koordynują działania w sprawach Spółki oraz zabezpieczają
należyte współdziałanie zarządzanych przez siebie pionów i komórek organizacyjnych. Obszary działalności Spółki
zarządzane przez poszczególnych członków Zarządu definiuje regulamin organizacyjny Spółki określający organizację
przedsiębiorstwa Spółki.
W Grupie Kapitałowej ZE PAK SA działają centra usług wspólnych w następujących obszarach:
• obszar prawny, obsługa organów spółek Grupy,
• inwestycje,
• księgowość, finanse i kontroling,
• kadry i płace,
• ochrona środowiska,
• logistyka i zakupy,
• administracja.
Centra usług wspólnych świadczą usługi w obszarach określonych powyżej na podstawie umów zawartych przez
ZE PAK SA ze spółkami z Grupy. Koncentracja kompetencji w poszczególnych obszarach ma na celu podniesienie
jakości świadczonych usług oraz optymalizację kosztów działalności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA.
Od 2020 roku w strukturze Grupy zachodzą istotne zmiany. Zarejestrowano szereg spółek, które będą rozwijały
kompetencje w obszarach produkcji energii opartych o technologie niskoemisyjne i neutralne emisyjnie. Charakterystyka
nowych projektów powoduje, że szereg podejmowanych obecnie inicjatyw inwestycyjnych realizowanych będzie w
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
10
specjalnych spółkach celowych, często we współpracy z zewnętrznymi partnerami. Taki sposób funkcjonowania Grupy
spowoduje przekształcenie Spółki w podmiot o charakterze holdingowym, skupiający udziały w spółkach
odpowiedzialnych za realizację odrębnych projektów.
2.3. Opis struktury głównych lokat kapitałowych lub głównych inwestycji
kapitałowych dokonanych w ramach Grupy Kapitałowej
Informacje dotyczące struktury Grupy Kapitałowej ZE PAK SA znajdują się powyżej, w punkcie 2.1 niniejszego
sprawozdania. W 2021 roku w ramach Grupy Kapitałowej nie dokonywano lokat i inwestycji kapitałowych istotnych z
punktu widzenia działalności Grupy.
2.4. Charakterystyka podstawowych produktów, towarów i usług oraz
podstawowych rynków zbytu i źródeł zaopatrzenia
Grupa Kapitałowa ZE PAK SA swoją obecną działalność koncentruje na kilku obszarach. Podstawowym jest
niewątpliwie wytwarzanie energii elektrycznej w źródłach konwencjonalnych i odnawialnych źródłach energii,
wydobycie węgla brunatnego, hurtowy handel energią elektryczną, uzupełnienie stanowi sprzedaż świadectw
pochodzenia energii elektrycznej, działania mające na celu zapewnienie odpowiedniej ilości uprawnień do emisji CO
2
oraz produkcja i sprzedaż ciepła. Dodatkowo w ramach Grupy funkcjonują spółki zajmujące się m in.: realizacją robót
budowlanych i montażowych, pracami konserwacyjnymi, działalnością usługową, produkcyjną i handlową skierowaną
na zaspokojenie potrzeb i kompleksową obsługę przemysłu. W 2021 roku Grupa prowadziła swoją działalność głównie
na rynku polskim. Wyjątkiem jest działalność związana z niektórymi transakcjami na uprawnieniach do emisji CO
2,
które
były zawierane z kontrahentami zagranicznymi. Również jedna ze spółek z segmentu remontowego tj. PAK Serwis
sp. z o.o. świadczy usługi na rzecz podmiotów zagranicznych, głównie niemieckich spółek związanych z sektorem
energii.
Grupa jest producentem energii elektrycznej i dotąd opierała produkcję głównie na węglu brunatnym, niemniej jednak
będąc świadomą wyzwań jakie czekają branżę konwencjonalnych wytwórców w niedalekiej przyszłości, podjęła decyzję
o stopniowej redukcji wytwarzania energii elektrycznej z węgla oraz rozwijaniu projektów z obszaru wytwarzania energii
ze źródeł niskoemisyjnych oraz neutralnych emisyjnie a także produkcji i wykorzystania „zielonego” wodoru.
Produkcja energii elektrycznej netto ogółem w elektrowniach Grupy w 2021 roku wyniosła 4,36 TWh i była niższa o
10,10% w porównaniu do roku poprzedniego. Bloki 1,2 i 5 (Pątnów I) wyprodukowały 1,96 TWh, blok 9 (Pątnów II) –
2,08 TWh, natomiast elektrownia Konin 0,32 TWh, Pod koniec 2021 roku produkcję energii elektrycznej ze słońca
rozpoczęła również farma fotowoltaiczna w Brudzewie.
Wykres 1: Produkcja netto energii elektrycznej
Źródło: dane wewnętrzne
Spadek produkcji zanotowany w minionym roku dotyczył głównie starszych, mniej efektywnych bloków 1,2 i 5 w
elektrowni Pątnów. Czynniki, które zdecydowały o niższej produkcji w pierwszej połowie 2021 roku miały charakter
głównie rynkowy i dotyczyły takich czynników jak relacja cen sprzedaży energii do cen zakupu uprawnień do emisji
1,96
2,34
2,08
2,19
0,32
0,32
4,36
4,85
2021 2020
TWh
Bloki 1,2 i 5 (Pątnów I) Blok 9 (Pątnów II) Konin
⬇ 16,24%
⬇ 5,02%
⬌ 0,00%
⬇ 10,10%
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
11
CO
2
, import energii elektrycznej oraz relatywnie dobre warunki wietrzne (zwłaszcza w pierwszej połowie roku) oraz
dynamicznie przyrastającą moc zainstalowaną w fotowoltaice. W drugiej połowie roku sytuacja rynkowa ulegała
stopniowej poprawie, również wolumeny produkcji nie odbiegały w sposób istotny od osiąganych rok wcześniej. Należy
jednak pamiętać, że coraz większy wpływ na wielkość produkcji zaczyna mieć dostępność węgla z eksploatowanych
odkrywek. Realizując plan stopniowego odchodzenia od wytwarzania energii z węgla, kopalnia należąca do Grupy nie
podejmuje znaczących inwestycji w segmencie wydobycia a co za tym idzie bazuje na eksploatowanych obecnie
odkrywkach, których zasobność jest coraz mniejsza, co wpływało na zdolności wytwórcze energii w minionym roku i
będzie również w coraz większym stopniu wpływało na zmniejszenie wolumenów produkcji energii z węgla w przyszłych
latach.
Wykres 2: Struktura produkcji z podziałem na poszczególne elektrownie
Źródło: dane wewnętrzne
Oprócz produkcji energii Grupa zajmuje się też hurtowym handlem energią. W 2021 roku Grupa sprzedała łącznie
z produkcji własnej oraz zakupionej na rynku 5,75 TWh energii elektrycznej, czyli mniej o 14,43% niż w 2020 roku.
Spadek łącznej sprzedaży był większy niż spadek produkcji własnej.
Główny kierunek sprzedaży energii elektrycznej w 2021 roku stanowiła sprzedaż na rynku giełdowym, który odpowiadał
za 71,9% całości wolumenu sprzedanej energii. W ramach kontraktów bilateralnych zawieranych głównie ze spółkami
obrotu energią elektryczną działającymi na rynku polskim spółki z Grupy sprzedały 12,7% całorocznego wolumenu
sprzedaży energii realizowanej w 2021 roku. Transakcje z odbiorcami końcowymi stanowiły 7,0% całości wolumenu
sprzedaży energii elektrycznej. Uzupełnienie struktury sprzedaży stanowi rynek bilansujący energii elektrycznej, na
którym spółki z Grupy sprzedały w zeszłym roku 15,4% całości wolumenu sprzedaży energii elektrycznej.
Wykres 3: struktura sprzedaży energii wg odbiorców (wewnętrzny pierścień) i według rynku (zewnętrzny pierścień)
Źródło: dane wewnętrzne
Bloki 1,2 i 5
(Pątnów I)
45%
Blok 9
(Pątnów II)
48%
Konin
7%
12M 2021
Bloki 1,2 i 5
(Pątnów I)
48%
Blok 9
(Pątnów II)
45%
Konin
7%
12M 2020
pięciu
największych
odbiorców
5,7%
pozostali
94,3%
umowy
dwustronne
12,7%
rynek
giełdowy
71,9%
rynek
bilansujący
15,4%
12M 2021
wg odbiorców wg rynku
pięciu
największych
odbiorców
6,3%
pozostali
93,7%
umowy
dwustronne
11,2%
rynek
giełdowy
79,8%
rynek
bilansujący
9,0%
12M 2020
wg odbiorców wg rynku
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
12
Przychody ze sprzedaży energii elektrycznej (łącznie – wytworzonej i z obrotu, pomniejszone o podatek akcyzowy)
stanowiły w 2021 roku 76,04% ogółu przychodów ze sprzedaży Grupy, natomiast przychody otrzymane z tytułu
rozwiązania kontraktów długoterminowych (KDT) stanowiły 6,96% przychodów ze sprzedaży Grupy.
Ciepło wytwarzane w elektrowniach Grupy jest sprzedawane lokalnym odbiorcom. Głównym odbiorcą jest miejskie
przedsiębiorstwo energetyki cieplnej w Koninie oraz miejscowi producenci przemysłowi. W minionym roku Grupa
sprzedała 1 292 TJ ciepła. Sprzedaż ciepła stanowiła 2,23% ogółu przychodów ze sprzedaży Grupy.
W 2021 roku przychody ze sprzedaży praw pochodzenia były wyższe w porównaniu do 2020 roku. O wzroście
zdecydował zarówno wyższy wolumen produkcji, jak wyższa cena rynkowa „zielonych certyfikatów”. Udział
przychodów z tytułu sprzedaży praw majątkowych ze świadectw pochodzenia energii w 2021 roku stanowił 3,66% ogółu
przychodów Grupy.
Spośród istotnych źródeł stanowiących uzupełnienie struktury przychodów warto wspomnieć o działalności w zakresie
realizacji robót budowlanych i montażowych. PAK Serwis sp. z o. o., jedna ze spółek Grupy, zajmuje się realizacją zadań
tego rodzaju na potrzeby Grupy oraz dla podmiotów zewnętrznych. Głównymi zewnętrznymi odbiorcami są podmioty
z sektora budownictwa przemysłowego oraz sektora wytwarzania i dystrybucji energii elektrycznej. Przychody
uzyskiwane z tych usług świadczonych dla podmiotów zewnętrznych stanowiły w 2021 roku 1,68% ogółu przychodów
ze sprzedaży Grupy. Pozostała działalność generowała 1,85% ogółu przychodów w minionym roku.
Głównym surowcem wykorzystywanym przez Grupę do produkcji energii jest węgiel brunatny Wydobywany węgiel
brunatny dostarczany jest bezpośrednio z kopalń odkrywkowych do pobliskich elektrowni. Z tego względu wydobycie
węgla brunatnego w Grupie ZE PAK SA jest ściśle skorelowane z ilością energii elektrycznej wytwarzanej przez
elektrownie zlokalizowane w sąsiedztwie kopalń. Uzupełnienie dostaw z własnych odkrywek stanowią zakupy od
zewnętrznych dostawców.
W Grupie jako surowiec do produkcji energii wykorzystuje się również biomasę, która jest spalana w specjalnie
dedykowanym do tego celu kotle zlokalizowanym w elektrowni Konin. Umowy na dostawę biomasy są zawierane
z zewnętrznymi dostawcami. Cała wykorzystywana przez ZE PAK SA w 2021 roku biomasa była biomasą krajową
i certyfikowaną.
3. OPIS DZIAŁALNOŚCI
3.1. Istotne zdarzenia roku obrotowego oraz zdarzenia następujące po dniu
bilansowym mające wpływ na działalność bieżąca i przyszłą
Istotne zdarzenia roku obrotowego
W raportowanym okresie miały miejsce zmiany w Zarządzie Spółki. Już po zakończeniu okresu sprawozdawczego miały
miejsce również zmiany w Radzie Nadzorczej Spółki. Opis tych zmian został przedstawiony w punkcie 9.9. „Skład
osobowy, jego zmiany oraz opis działania organów zarządzających i nadzorujących” niniejszego sprawozdania.
Umowa na finansowanie modernizacji instalacji w Elektrowni Konin (dostosowanie do spalania biomasy)
29 stycznia 2021 roku Spółka zawarła z Bankiem Polska Kasa Opieki SA umowę kredytu, na podstawie której
udostępniony został Spółce kredyt w łącznej kwocie do 160 milionów złotych, przeznaczony na finansowanie projektu
inwestycyjnego. Celem projektu było przystosowanie istniejącego bloku węglowego, zlokalizowanego na terenie
elektrowni Konin do spalania biomasy. Zmodernizowana instalacja o mocy 50 MWe będzie produkowała energię
elektryczną oraz pełniła funkcję rezerwową dla działającego już obecnie bloku biomasowego, zasilającego w ciepło
miasto Konin. Po zakończeniu projektu w Elektrowni Konin dostępna będzie generacja mocy ok. 100 MWe (2x50 MWe)
z wykorzystaniem biomasy jako paliwa podstawowego.
Zgodnie z treścią umowy, kwota kredytu wyniosła do 160 milionów złotych, przy czym Spółka zobowiązała się do
wniesienia udziału własnego ze środków własnych, w wysokości co najmniej 20% kosztów projektu, ale nie mniej niż
52,8 miliona złotych. . Kredytobiorca jest zobowiązany do spłaty kredytu wraz z odsetkami oraz innymi należnymi
kwotami na warunkach określonych w umowie, przy czym całkowita spłata kredytu powinna nastąpić do dnia 31 grudnia
2030 roku.
W celu zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umowy, Spółka ustanowiła wymagane zabezpieczenia, tj.
hipoteka na wskazanych nieruchomościach Elektrowni Konin; zastaw finansowy i rejestrowy na rachunkach bankowych
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
13
prowadzonych przez Spółkę w Banku Pekao SA oraz pełnomocnictwo do każdego z ww. rachunków bankowych; przelew
na zabezpieczenie z polis ubezpieczeniowych majątku Elektrowni Konin oraz cesja wierzytelności z umów na dostawę
ciepła dla miasta Konin oraz oświadczenie Spółki o poddaniu się egzekucji na podstawie art. 777 § 1 pkt 5 ustawy Kodeks
Postępowania Cywilnego.
Podpisanie listu intencyjnego z PGW Wody Polskie
W 2020 roku ZE PAK SA we współpracy z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie rozpoczął intensywne
działania mające na celu poprawę stosunków wodnych w rejonie działalności kopalń należących do Grupy. 9 lutego 2021
roku ZE PAK SA i PGW Wody Polskie podpisały List intencyjny regulujący już rozpoczęte działania w kierunku
zwiększenia retencji na terenie Wielkopolski Wschodniej. ZE PAK SA wraz z PGW Wody Polskie przygotował
zintegrowany program odbudowy stosunków wodnych, obejmujący zarówno wyrobiska pokopalniane, rzeki i kanały
przepływające przez obszary w sąsiedztwie odkrywek, jak również mokradła z pobliskiego Pojezierza Gnieźnieńskiego i
Kujawskiego. Zwiększenie retencji ma nastąpić dzięki znalezieniu najkorzystniejszych wariantów dalszego kształtowania
zlewni rzek i jezior występujących w rejonie funkcjonowania kopalń należących do ZE PAK SA, wykorzystaniu
wyrobisk pokopalnianych do prowadzenia gospodarki retencyjnej i przeciwpowodziowej oraz nawiązania współpracy w
zakresie możliwości wykorzystania rozpatrywanych wyrobisk pokopalnianych do celów produkcji energii ze źródeł
odnawialnych.
Łącznie przewidzianych w ramach programu do realizacji jest ponad 30 zadań inwestycyjnych, dla których obecnie
przygotowywane są kosztorysy inwestorskie. Koszt tych prac szacowany jest na ponad 120 milionów złotych i rozłożony
będzie na najbliższe 10 lat. Część z tych zadań inwestycyjnych finansowana będzie w ramach wykonania obowiązków
rekultywacyjnych ciążących na spółkach z Grupy Kapitałowej ZE PAK SA. Porozumienie zawarte z PGW Wody Polskie
przewiduje również realizację szeregu inwestycji mających na celu poprawę stosunków wodnych w Wielkopolsce
Wschodniej, których źródłem finansowania może być Krajowy Plan Odbudowy oraz Funduszu na rzecz Sprawiedliwej
Transformacji. Realizacja przewidzianych zadań wydatnie skróci okres poprawy stosunków wodnych w regionie w
porównaniu do obecnych założeń w tym zakresie.
Zawarcie umowy sprzedaży energii (PPA)
12 marca 2021 roku PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o. zawarła umowę sprzedaży energii z Polkomtel sp. z o.o. Umowa
dotyczy sprzedaży energii elektrycznej oraz gwarancji pochodzenia energii wyprodukowanej przez farmę fotowoltaiczną
o mocy zainstalowanej 70 MWp zlokalizowaną na terenie gminy Brudzew, w powiecie tureckim, w województwie
Wielkopolskim.
Umowa sprzedaży energii została podpisana na okres 15 lat z możliwością przedłużenia jej o kolejne 5 lat. Łączny
planowany wolumen sprzedaży energii elektrycznej w ramach umowy dotyczy całego wolumenu wyprodukowanego
w tym okresie przez farmę. Wolumen produkcji farmy w całym okresie działalności uzależniony będzie w głównej mierze
od warunków nasłonecznienia oraz stopnia produktywności zainstalowanych urządzeń. Szacowany wolumen produkcji
farmy w pierwszym roku działalności wyniesie około 68 tysięcy MWh. Wyprodukowana energia będzie sprzedawana po
stałej cenie, indeksowanej począwszy od 2023 roku o roczny wskaźnik inflacji. Łączna szacowana suma przychodów ze
sprzedaży energii w skali 15 lat wyniesie około 300 milionów złotych.
Obie strony umowy zostały stosownie zabezpieczone, w tym na wypadek braku produkcji energii przez farmę jak również
braku zapłaty za dostarczoną przez farmę energię. Zapisy umowy kompleksowo regulują również kwestie dotyczące m.in.
planowania produkcji energii oraz odpowiedzialności za bilansowanie handlowe.
Podpisanie wieloletniej umowy sprzedaży energii z odbiorcą o stabilnej pozycji finansowej zabezpiecza strumień
przychodów dla realizowanego projektu i uniezależnia go od bieżących wahań na rynku energii. Takie rozwiązanie,
zbliżone w swojej konstrukcji do aukcji dla odnawialnych źródeł energii, jest wysoce efektywne w procesie pozyskiwania
finansowania dla wielkoskalowych projektów odnawialnych źródeł energii. Wypracowany model współpracy pomiędzy
wytwórcą odnawialnej energii a jej odbiorcą oraz coraz większe zainteresowanie komercyjnych odbiorców energii
zabezpieczeniem jej dostaw po przewidywalnych cenach stanowi potencjał do wykorzystania przy realizacji kolejnych
projektów z obszaru produkcji energii z odnawialnych źródeł.
Zawarcie umowy kredytowej na finansowanie projektu budowy farmy fotowoltaicznej o mocy
zainstalowanej 70 MWp w Brudzewie
12 marca 2021 roku PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o. zawarła z konsorcjum banków w składzie: PKO BP SA (w roli
Agenta kredytu i Agenta zabezpieczeń), Bank Pekao SA i mBank SA umowę kredytu, na podstawie której udostępniony
został kredyt w łącznej kwocie do 175 milionów złotych, z czego kredyt inwestycyjny to 138 milionów złotych, a kredyt
przeznaczony na finansowanie VAT to 37 milionów złotych, przeznaczony na finansowanie projektu inwestycyjnego.
Celem projektu była budowa farmy fotowoltaicznej o mocy zainstalowanej 70 MWp zlokalizowanej na terenie gminy
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
14
Brudzew, w powiecie tureckim, w województwie Wielkopolskim. Projekt budowy farmy realizowany był przez
PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o. na terenach wykorzystywanych uprzednio w działalności górniczej. Wykonawcami
farmy jest konsorcjum firm Esoleo sp. z o.o. oraz PAK Serwis sp. z o.o. Zgodnie z treścią umowy kredytobiorca
zobowiązał się do wniesienia udziału własnego ze środków własnych, w wysokości nie mniejszej niż
51 milionów złotych. Kredytobiorca jest zobowiązany do spłaty kredytu wraz z odsetkami oraz innymi należnymi
kwotami na warunkach określonych w umowie, przy czym całkowita spłata kredytu powinna nastąpić do dnia 31 grudnia
2035 roku.
W celu zabezpieczenia spłaty wierzytelności wynikających z umowy, ustanowiono wymagane zabezpieczenia,
tj. hipoteka na wskazanych nieruchomościach, zastaw finansowy i rejestrowy na udziałach w PAK – PCE Fotowoltaika
sp. z o.o., zastaw finansowy i rejestrowy na rachunkach bankowych oraz pełnomocnictwo do każdego z ww. rachunków
bankowych, zastaw rejestrowy na składnikach majątku przedsiębiorstwa, cesja z umów stanowiących istotną
dokumentację projektu (umowy na generalne wykonawstwo (EPC), umowy serwisowej (O&M), umowy na sprzedaż
energii (PPA)), cesja z polis ubezpieczeniowych oraz oświadczenia PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o. i Spółki o
poddaniu się egzekucji na podstawie art. 777 § 1 pkt 5 i 6 ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego.
W ramach struktury umów towarzyszących umowie kredytowej podpisano również tzw. Umowę Wsparcia, na mocy
której ZE PAK SA pełni rolę gwaranta na wypadek m.in. przekroczenia kosztów projektu w okresie budowy, roszczeń
podwykonawców, niedoboru środków wymaganych w celu obsługi zadłużenia oraz ukończenia projektu.
Zawarcie umowy kredytowej przez PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o.
23 czerwca 2021 roku PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała umowę kredytu z bankiem EFG Bank Ltd.
z siedzibą w Zurychu, na podstawie której kredytobiorcy został udostępniony kredyt w kwocie do 175 mln złotych.
Pozyskane środki służą finansowemu zabezpieczeniu potencjału dla realizacji projektów z zakresu odnawialnych źródeł
energii. Zgodnie z zapisami umowy termin spłaty kredytu został ustalony do dnia 31 grudnia 2022 roku. Warunki
finansowe oraz pozostałe warunki umowy kredytowej nie odbiegają od warunków rynkowych.
Decyzja środowiskowa dla wytwórni wodoru
21 lipca 2021 roku Spółka otrzymała decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na
budowie wytwórni wodoru wraz z infrastrukturą towarzyszącą na terenie Elektrowni Konin.
Wytwórnia wodoru na terenie Elektrowni Konin ma powstać w oparciu o elektrolizery z membraną elektrolitowo-
polimerową (technologia „PEM”). Pierwszy elektrolizer został już przez Spółkę zamówiony a energia elektryczna
wykorzystywana do celu eksploatacji elektrolizera będzie pochodziła w 100% z odnawialnego źródła energii.
Wytwórnia będzie wykonana w technologii modułowej (kontenerowej), co pozwala na jej stosunkowo prostą rozbudowę.
Zamówiony elektrolizer dla pierwszego etapu realizacji zadania będzie miał moc 2,5 MW, co pozwoli na maksymalną
produkcję wodoru w ilości 1 tony na dobę. W przypadku konieczności rozbudowy, przyznana decyzja środowiskowa daje
możliwość zwiększenia produkcji wodoru do 20 ton na dobę. Woda do produkcji wodoru dostarczona będzie z istniejącej
w elektrowni stacji DEMI.
Dofinansowanie projektu wodorowego
W lipcu 2021 roku Komisja Europejska ogłosiła wyniki pierwszego naboru na granty przyznawane w ramach Innovation
Fund. Wśród 32 projektów z różnych krajów UE wybranych do dofinansowania, jako jedyny z Polski, znalazł się
zgłoszony przez ZE PAK SA projekt budowy instalacji wytwarzającej zielony wodór. Projekt został sklasyfikowany do
uzyskania grantu w wysokości ok. 4,5 mln euro w postaci bezzwrotnego dofinansowania.
Projekt realizowany przez Spółkę zakłada budowę instalacji umożliwiającej produkcję i magazynowanie zielonego
wodoru przeznaczonego na potrzeby sektora transportowego. Wodór będzie produkowany przez elektrolizery
z membraną elektrolitowo-polimerową (PEM - Proton Exchange Membrane), w których zostaną zaimplementowane
innowacyjne rozwiązania zwiększające ich wydajność. Elektrolizery będą zasilane energią pochodzącą ze źródeł OZE.
Przewiduje się, że projekt wytwarzania wodoru i jego wykorzystanie w sektorze transportowym pozwoli na uniknięcie
ok. 96% emisji gazów cieplarnianych w porównaniu do technologii konwencjonalnej.
Dofinansowanie z Unii Europejskiej wspomoże ZE PAK SA w realizacji inwestycji produkcji zielonego wodoru,
na wykonanie których pozwala decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na
budowie wytwórni wodoru wraz z infrastrukturą towarzyszącą wydaną wcześniej dla Spółki przez Prezydenta Miasta
Konina.
Nabycie projektu wiatrowego „Kazimierz Biskupi” przez PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
15
18 sierpnia 2021 roku PAK – PCE sp. z o.o. podpisała z KI Foundation z siedzibą na Malcie, umowę nabycia 100%
udziałów spółki celowej Farma Wiatrowa Kazimierz Biskupi sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, realizującej projekt
budowy farmy wiatrowej.
Projekt przewiduje budowę farmy wiatrowej składającej się z 7 turbin wiatrowych o łącznej mocy 17,5 MW,
w miejscowości Kazimierz Biskupi, w bezpośrednim sąsiedztwie elektrowni Pątnów. Korzystne warunki wietrzne w tym
regionie pozwalają szacować roczną produkcję farmy na blisko 60 GWh. Projekt posiada komplet pozwoleń
administracyjnoprawnych pozwalających na rozpoczęcie prac budowlanych i przyłączenie farmy do sieci. Przewidywany
termin uruchomienia farmy to III kwartał 2023 roku. Łączne nakłady inwestycyjne związane z nabyciem oraz realizacją
farmy wyniosą blisko 150 mln zł. W 2019 roku farma wygrała aukcję na sprzedaż dla wytwórców energii odnawialnej.
Nabycie farmy jest pierwszym krokiem w realizacji strategii rozwoju Grupy Kapitałowej ZE PAK SA w obszarze
energetyki wiatrowej oraz przyczynia się do pozyskania kompetencji w obszarze zarządzania projektami w tej dziedzinie.
Wejście w życie Konkluzji BAT
Od 18 sierpnia 2021 roku obowiązuje Decyzja Wykonawcza Komisji (UE) 2017/1442 z dnia 31 lipca 2017 roku,
ustanawiająca konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (Konkluzje BAT - Best Available Technology) w
odniesieniu do dużych obiektów energetycznego spalania zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady
2010/75/UE. Pozwolenia zintegrowane dla wszystkich eksploatowanych aktualnie instalacji energetycznego spalania
ZE PAK SA zostały dostosowane do wymagań Konkluzji BAT z uwzględnieniem indywidualnych odstępstw od
granicznych wielkości emisji. Spółka prowadzi działalność produkcyjną w zgodności z dopuszczalnymi limitami
emisyjnymi wynikającymi z Dyrektywy IED jak również Konkluzji BAT. Systemy ciągłego monitorowania emisji,
rozbudowane według wymagań BAT 4, stanowią podstawę do weryfikacji dotrzymywania wymagań Decyzji
Wykonawczej Komisji (UE) 2017/1442 w zakresie emisji zanieczyszczeń do powietrza w ZE PAK SA.
Zmiana Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego – Projekt farmy fotowoltaicznej Przykona
23 sierpnia 2021 roku w życie weszła uchwała Rady Gminy Przykona, dotycząca Miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego. Z punktu widzenia Spółki uchwała ma znaczenie, ponieważ dotyczy terenów pogórniczych, będących
obecnie własnością spółki zależnej od Spółki, na których docelowo Grupa ZE PAK SA planuje budowę farmy
fotowoltaicznej.
Przyjęty plan zagospodarowania przestrzennego, w zakresie dotyczącym gruntów należących do Grupy ZE PAK SA,
ustala przeznaczenie terenów pod budowę elektrowni fotowoltaicznej wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Dostępny
obszar pozwala na budowę farmy o mocy około 180-200 MWp. Intencją Spółki jest realizacja projektu w oddzielnej
spółce celowej.
Zawarcie umowy o współpracy z MS Innovation Impulse GMBH
31 sierpnia 2021 roku Spółka podpisała umowę o współpracy z MS Innovation Impulse GMBH z siedzibą w Wiedniu,
Austria, w obecności i przy udziale Argumenol Investment Company Limited, z siedzibą na Cyprze i Synthos Green
Energy Spółka Akcyjna (SGE) z siedzibą w Warszawie.
Na podstawie umowy strony zamierzają podjąć wzajemną współpracę poprzez utworzenie wspólnego przedsiębiorcy
(SPV), prowadzącego działalność w obszarze energetyki jądrowej, w szczególności polegającej na budowie źródeł
wytwórczych opartych o technologię SMR (Small Modular Reactor) na terenie Elektrowni Pątnów, na którym Spółka
prowadzi obecnie działalność w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z węgla brunatnego.
Intencją stron jest zbycie lub wniesienie do SPV aktywów, w formie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, związanych
z wytwarzaniem energii elektrycznej w Elektrowni Pątnów, doprowadzenie do zakończenia obecnie prowadzonej
działalności polegającej na produkcji energii z węgla brunatnego (z zachowaniem zobowiązań w tym zakresie) a następnie
rozwijanie na bazie SPV projektu budowy i eksploatacji SMR.
Strony będą, co do zasady, finansować działalności SPV, w częściach równych odpowiadających udziałowi w kapitale
zakładowym, na każdym etapie działalności SPV, tj. zarówno na etapie prowadzenia, a następnie likwidacji działalności
opartej na spalaniu węgla brunatnego, na etapie przygotowania terenu pod proces inwestycyjny, jak i na etapie procesu
inwestycyjnego polegającego na budowie jednostek SMR. Strony będą również wspólnie eksploatowały jednostki.
SGE jako strona umowy zawartej z GE Hitachi Nuclear Energy Americas LLC (GEH), z siedzibą Wilmington w USA,
dotyczącej w szczególności wyłączności SGE na implementację technologii GEH na terytorium Polski zobowiązał się
zapewnić SPV możliwość korzystania z technologii GEH, w przypadku jeśli w ramach projektu Strony zdecydują o
zastosowaniu tej technologii.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
16
Zmiana nazwy Spółki
30 września 2021 roku Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu, IX Wydział Gospodarczy Krajowego
Rejestru Sądowego dokonał rejestracji zmian Statutu Spółki przyjętych przez Zwyczajne Walne Zgromadzenie
Akcjonariuszy ZE PAK SA w dniu 28 czerwca 2021 roku, polegających na zmianie firmy Spółki z Zespół Elektrowni
Pątnów-Adamów-Konin Spółka Akcyjna na ZE PAK Spółka Akcyjna, nadając § 1 ust. 1 Statutu Spółki nowe następujące
brzmienie: „Firma Spółki brzmi: ZE PAK Spółka Akcyjna”.
Powyższa zmiana dotyczyła wyłącznie nazwy Spółki, pozostałe dane nie uległy zmianie.
Zawarcie listu intencyjnego z Ørsted Wind Power
14 października 2021 roku Spółka podpisała list intencyjny z firmą Ørsted Wind Power A/S z siedzibą w Fredericia,
w Danii.
Intencją stron listu jest realizacja i rozwój projektów farm wiatrowych w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej.
Współpraca będzie rozwijana poprzez spółki joint venture, w których obie strony będą posiadały po 50% udziałów. Strony
planują wspólne przygotowanie i złożenie wniosków o wydanie pozwoleń na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych
wysp, konstrukcji i urządzeń w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej dla projektów morskich farm wiatrowych
w najbliższym postepowaniu rozstrzygającym, prowadzonym zgodnie z art. 27d i nast. ustawy z dnia
21 marca 1991 roku o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Uruchomienie Farmy Fotowoltaicznej w Brudzewie
27 października 2021 roku została uruchomiona farma fotowoltaiczna o mocy 70 MWp w gminie Brudzew. Wartość
inwestycji wyniosła blisko 164 mln zł netto.
Farma składa się ze 155 tys. modułów fotowoltaicznych o mocy 455 Wp każdy i zajmuje ok. 100 ha terenu. Farma
zlokalizowana jest na terenie wykorzystywanym uprzednio w działalności górniczej. Wykonawcami projektu było
konsorcjum firm Esoleo sp. z o.o. oraz PAK Serwis sp. z o.o. Na finansowanie budowy farmy podpisana została umowa
kredytu inwestycyjnego z konsorcjum banków w składzie: Pekao SA, PKO BP SA i mBank SA. PAK – PCE
Fotowoltaika sp. z o.o., spółka celowa realizująca projekt podpisała z Polkomtel sp. z o.o. 15 letni kontrakt na sprzedaż
całego wolumenu wyprodukowanego przez farmę z możliwością przedłużenia umowy o kolejne 5 lat.
10 listopada 2021 roku PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o. uzyskała koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej.
Koncesja została udzielona przez Prezesa URE na okres od 10 listopada 2021 roku do 31 grudnia 2040 roku.
Wyniki Aukcji Rynku Mocy
16 grudnia 2021 roku w wyniku aukcji rynku mocy na rok dostaw 2026, PAK CCGT sp. z o.o zawarła umowę mocową
na 17 lat dostaw, kontraktując 493 MW obowiązku mocowego dla nowej jednostki rynku mocy wytwórczej.
Cena zamknięcia Aukcji wyniosła 400,39 zł/kW/rok.
W wyniku powyższej aukcji, PAK CCGT sp. z o.o. zawarła umowę mocową na 17 lat dostaw, kontraktując 493 MW
obowiązku mocowego dla nowej jednostki rynku mocy.
Wartość zawartego kontraktu na pierwszy rok dostaw w cenach stałych dla roku 2026, nie uwzględniając inflacji, wynosi
197 392 tysiące złotych.
Zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży udziałów PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o.
20 grudnia 2021 roku, w wyniku prowadzonych negocjacji, Spółka zawarła przedwstępną umowę sprzedaży udziałów
dotyczącą sprzedaży przez Spółkę na rzecz Cyfrowy Polsat SA udziałów w PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. z
siedzibą w Koninie, reprezentujących 67% kapitału zakładowego PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o.
Bazowa cena sprzedaży za Udziały PAK – PCE sp. z o.o. została ustalona na 193.104.000,00 PLN, natomiast łączna suma
wpływów jakie ma uzyskać Spółka w wyniku opisanych poniżej transakcji ma wynieść 800.459.000,00 PLN.
Cena sprzedaży udziałów PAK – PCE sp. z o.o. została ustalona między innymi w oparciu o wyceny przygotowane przez
Deloitte Advisory sp. z o.o. i może zostać pomniejszona o wartość niedozwolonych wypływów środków dokonanych na
rzecz Spółki oraz jej podmiotów powiązanych w okresie od 30 września 2021 roku do momentu przejścia na Cyfrowy
Polsat tytułu prawnego do udziałów PAK – PCE sp. z o.o., oraz powiększona o odsetki naliczone za okres Locked Box
według średniej stopy oprocentowania depozytów pieniężnych w bankach prowadzących bieżące rachunki bankowe
ZE PAK SA dla okresu czasu najbliższemu okresowi Locked Box.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
17
Cena sprzedaży za udziały PAK – PCE sp. z o.o. została ustalona w stosunku do aktywów, które już obecnie znajdują się
w strukturze PAK – PCE sp. z o.o., jak i do aktywów, które Spółka zobowiązała się wnieść do struktury PAK – PCE
sp. z o.o. przed dniem sprzedaży udziałów PAK – PCE sp. z o.o.
Zamknięcie transakcji objętej umową zostało uzależnione od spełnienia się warunków zawieszających
w postaci: (i) satysfakcjonującego dla Cyfrowego Polsatu wyniku badania dokumentacji w szczególności prawnej i
podatkowej PAK – PCE sp. z o.o. jej spółek zależnych, (ii) uzyskania przez Cyfrowy Polsat i Spółkę zgód Rad
Nadzorczych na dokonanie transakcji. Ponadto, zamknięcie transakcji będzie uzależnione od spełnienia się dodatkowych
warunków zawieszających, wskazanych w umowie, tj. w szczególności: wniesienie jako wkład niepieniężny do
PAK – PCE sp. z o.o. w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego PAK – PCE sp. z o.o. w ramach transakcji
960 000 udziałów w kapitale zakładowym PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o.; 800 udziałów w kapitale zakładowym
Exion Hydrogen Polskie Elektrolizery sp. z o.o.; 2 950 000 akcji w kapitale zakładowym PAK – Volt SA, oraz
wierzytelności wynikających z pożyczek udzielonych spółkom PCE-OZE 1 sp. z o.o., PCE-OZE 2 sp. z o.o., PCE-OZE
3 sp. z o.o., PCE-OZE 4 sp. z o.o., PCE-OZE 5 sp. z o.o., PCE-OZE 6 sp. z o.o. przez PAK Kopalnia Węgla Brunatnego
Adamów SA w likwidacji na nabycie przez te podmioty nieruchomości od PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Adamów
SA w likwidacji.
30 marca 2022 roku do powyższej przedwstępnej umowy sprzedaży udziałów został zawarty aneks, na podstawie którego
postanowiono o zmianie daty końcowej (tzw. long stop date), do której strony zakładały spełnienie się wszystkich
warunków zawieszających umowy oraz o dokonaniu przez Cyfrowy Polsat przedpłaty na rzecz Spółki na poczet ceny
sprzedaży za udziały PAK – PCE sp. z o.o. do maksymalnej wysokości stanowiącej sumę: ceny bazowej określonej w
umowie za udziały, tj. kwoty 193.104.000 zł oraz kwoty stanowiącej cenę sprzedaży dodatkowych udziałów w
PAK – PCE sp. z o.o., które zgodnie z umową zostaną utworzone w ramach wykonania zobowiązania dodatkowego
wskazanego w umowie a następnie sprzedane na rzecz kupującego, tj. kwoty 607.355.000 zł, która może zostać
skorygowana w związku z rozliczeniem kapitału obrotowego zgodnie z umową
Zmiana daty końcowej w umowie, jest związana z powzięciem przez Spółkę oraz Cyfrowy Polsat wiadomości dotyczącej
braku możliwości spełnienia się jednego z warunków zawieszających umowy w pierwotnie zakładanym terminie tj. do
dnia 31 marca 2022 roku. W związku z tym w ramach aneksu, data końcowa została przesunięta na dzień 30 września
2022 roku.
Nabycie projektu wiatrowego „Miłosław” przez PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o.
23 grudnia 2021 roku PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała z VPL Projects sp. z o.o. z siedzibą w Szczecinie,
umowę nabycia 100% udziałów w dwóch spółkach projektowych realizujących projekt budowy farmy wiatrowej.
Projekt przewiduje budowę farmy wiatrowej składającej się z 4 turbin wiatrowych o łącznej mocy 9,6 MW, w
miejscowości Miłosław w województwie Wielkopolskim. Warunki wietrzne w tym regionie pozwalają szacować roczną
produkcję farmy na blisko 38 GWh. Projekt posiada komplet pozwoleń administracyjnoprawnych pozwalających na
rozpoczęcie prac budowlanych i przyłączenie farmy do sieci. Przewidywany termin uruchomienia farmy to III kwartał
2023 roku. Łączne nakłady inwestycyjne związane z nabyciem oraz realizacją farmy wyniosą blisko 100 mln zł. W 2019
roku farma wygrała aukcję na sprzedaż dla wytwórców energii odnawialnej.
Tego samego dnia podpisano również umowy na dostawę turbin i wykonanie prac budowlanych na farmie.
Istotne zdarzenia następujące po dniu bilansowym
Podjęcie przez PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. decyzji o zaciągnięciu pożyczki oraz udzieleniu
pożyczek spółkom projektowym w celu realizacji projektu wiatrowego „Miłosław”
25 lutego 2022 roku PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podjęła decyzję o (i) zawarciu umowy pożyczki pomiędzy
PAK – PCE sp. z o.o. jako pożyczkobiorcą oraz Cyfrowy Polsat SA jako pożyczkodawcą, (ii) zawarciu umowy pożyczki
pomiędzy PAK – PCE sp. z o.o. jako pożyczkodawcą oraz spółką Park Wiatrowy Pałczyn 1 sp. z o.o. jako
pożyczkobiorcą oraz (iii) zawarciu umowy pożyczki pomiędzy PAK – PCE sp. z o.o. jako pożyczkodawcą oraz spółką
Park Wiatrowy Pałczyn 2 sp. z o.o. jako pożyczkobiorcą.
Powyższe umowy pożyczki zostały zawarte w celu umożliwienia finansowania przedsięwzięcia inwestycyjnego,
polegającego na realizacji instalacji OZE w postaci czterech elektrowni wiatrowych w obrębie gminy Miłosław, powiat
wrzesiński, województwo wielkopolskie.
Umowy pożyczki przewidują, że pożyczki mogą być zaciągane w PLN lub EUR przez, odpowiednio, PAK – PCE
sp. z o.o., Park Wiatrowy Pałczyn 1 sp. z o.o. oraz Park Wiatrowy Pałczyn 2 sp. z o.o., na zasadach określonych z
uwzględnieniem zapotrzebowania wynikającego z harmonogramu realizacji przedsięwzięcia inwestycyjnego, przy czym
jednocześnie umowy pożyczki przewidują możliwość pozyskania przez pożyczkobiorców alternatywnych form
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
18
finansowania przedsięwzięcia inwestycyjnego oraz potencjalną wcześniejszą spłatę pożyczek udzielonych na podstawie
umów pożyczki. Oprocentowanie pożyczek jest zmienne, oparte o stawkę WIBOR.
Nabycie przez PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. projektu wiatrowego „Przyrów”
4 marca 2022 roku PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. nabyła od KI Foundation, fundacji utworzonej i działającej
zgodnie z prawem Republiki Malty 200 (dwustu) udziałów, o wartości nominalnej 50,00 zł każdy, stanowiących łącznie
100% udziałów w kapitale zakładowym Farma Wiatrowa Przyrów sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie.
PAK – PCE sp. z o.o. nabyła udziały od sprzedającego w ramach przedsięwzięcia inwestycyjnego, polegającego na
realizacji przez PAK – PCE sp. z o.o. instalacji OZE w postaci zespołu 14 (czternastu) elektrowni wiatrowych w obrębie
gminy Przyrów, powiat częstochowski, województwo śląskie.
Przedsięwzięcie inwestycyjne przewiduje budowę farmy wiatrowej składającej się z 14 (czternastu) turbin wiatrowych
o łącznej mocy 42 MW w miejscowości Przyrów. Warunki wietrzne w tym regionie pozwalają szacować roczną
produkcję farmy na blisko 105,2 GWh. Projekt posiada komplet pozwoleń administracyjnoprawnych, pozwalających na
rozpoczęcie prac konstrukcyjnych przy turbinach wiatrowych. Dokumentacja transakcyjna przewiduje uzyskanie
kompletu pozwoleń administracyjnoprawnych, pozwalających na zakończenie prac budowlanych i przyłączenie farmy
do sieci. Przewidywany termin uruchomienia farmy to najpóźniej III kwartał 2024 roku. Łączne szacowane nakłady
inwestycyjne związane z nabyciem oraz realizacją farmy wyniosą blisko 342 mln zł.
Nabycie spółek projektowych oraz zawarcie umowy wspólników z Ørsted Wind Power A/S
8 marca 2022 roku Spółka zawarła z Ørsted Wind Power A/S z siedzibą w Fredericia, Dania (ORS) umowę sprzedaży
udziałów, dotyczącą 5 spółek projektowych, w wyniku której Spółka nabyła od ORS 50% udziałów w kapitale
zakładowym spółek: Ørsted Polska OF SPV 1 sp. z o.o., Ørsted Polska OF SPV 2 sp. z o.o., Ørsted Polska OF SPV 3
sp. z o.o., Ørsted Polska OF SPV 4 sp. z o.o. oraz Ørsted Polska OF SPV 5 sp. z o.o. (Spółki Joint Venture). Strony
uzyskały zgodę Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na dokonanie koncentracji, polegającej na
utworzeniu przez ORS i Spółkę pięciu wspólnych przedsiębiorców w dniu 16 grudnia 2021 roku.
Strony zawarły również w dniu 8 marca 2022 roku umowę wspólników określającą zasady „corporate governance” w
Spółkach Join Venture oraz warunki dalszej współpracy.
Strony planują wspólne złożenie wniosków o wydanie pozwoleń na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp,
konstrukcji i urządzeń w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej dla projektów morskich farm wiatrowych w
najbliższym postepowaniu rozstrzygającym, prowadzonym zgodnie z art. 27d i nast. ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o
obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.
Zmiany w składzie Rady Nadzorczej Spółki
10 marca 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki powołało trzech nowych członków do
składu Rady Nadzorczej Spółki: Pana Jarosława Grzesiaka, Pana Tobiasa Solorza oraz Pana Piotra Żaka. Uchwały o
powołaniu weszły w życie z chwilą podjęcia.
30 marca 2022 roku rezygnację z członkostwa w Radzie Nadzorczej Spółki złożył Pan Leszek Wysłocki.
13 kwietnia 2022 roku Rada Nadzorcza Spółki podjęła uchwałę w sprawie powierzenia funkcji Zastępcy
Przewodniczącego Panu Piotrowi Żak. W dniu 22 kwietnia 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie
Akcjonariuszy Spółki ustaliło nową liczbę członków Rady Nadzorczej Spółki oraz odwołało Pana Grzegorz Krystka z
funkcji członka Rady Nadzorczej.
Zgoda na docelowe rozporządzenie zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa ZE PAK SA związaną z
działalnością energetyczną prowadzoną w ramach Elektrowni Pątnów na rzecz PAK Pątnów, tj.
wydzierżawienie, a następnie wniesienie aportem do PAK Pątnów sp. z o.o.
W dniu 10 marca 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie ZE PAK SA podjęło uchwałę w sprawie wyrażenia
zgody na docelowe rozporządzenie zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa obejmującą zespół składników majątkowych
i niemajątkowych oraz zespół pracowników niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej w ramach Elektrowni
Pątnów, która polega na samodzielnym i kompleksowym wytwarzaniu energii elektrycznej i ciepła z wykorzystaniem
Elektrowni Pątnów 1 (moc zainstalowana 644 MW) oraz Elektrowni Pątnów 2 (moc zainstalowana 474 MW), dalej
zwanej „ZCP Pątnów”, które to zbycie nastąpi w dwóch etapach - dzierżawy ZCP Pątnów na rzecz PAK Pątnów
sp. z o.o. z siedzibą w Koninie oraz wniesienia ZCP Pątnów aportem do PAK Pątnów sp. z o.o. z siedzibą w Koninie.
Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie ZE PAK SA upoważniło Zarząd Spółki do podjęcia wszelkich czynności
niezbędnych do realizacji podjętej Uchwały.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
19
Zgoda na wydzierżawienie zorganizowanej oraz zbycie części przedsiębiorstwa ZE PAK SA związanej z
działalnością energetyczną prowadzoną w ramach Elektrowni Konin
W dniu 22 kwietnia 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie ZE PAK SA podjęło uchwałę w sprawie wyrażenia
zgody na wydzierżawienie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki, w skład której wchodzą w szczególności:
nieruchomości gruntowe stanowiące własność lub będące w użytkowaniu wieczystym Spółki, na których znajdują się
aktywa wytwórcze, rozdzielnie elektryczne wraz z infrastrukturą przesyłową, warsztaty, budynki biurowe i inne,
infrastruktura towarzysząca, umowy oraz część pracowników, niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej przez
Elektrownię Konin (ZCP Konin), na rzecz spółki PAK – PCE Biopaliwa i Wodór sp. z o.o.
Również w dniu 22 kwietnia 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie ZE PAK SA podjęło uchwałę w sprawie
wyrażenia zgody na zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa Spółki, w skład której wchodzą w szczególności:
nieruchomości gruntowe stanowiące własność lub będące użytkowaniu wieczystym Spółki, na których znajdują się
aktywa wytwórcze, rozdzielnie elektryczne wraz z infrastrukturą przesyłową, warsztaty, budynki biurowe i inne,
infrastruktura towarzysząca, umowy oraz część pracowników, niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej przez
Elektrownię Konin (ZCP Konin) na rzecz spółki PAK – PCE Biopaliwa i Wodór sp. z o.o.
3.2. Istotne umowy zawarte w roku obrotowym
Umowy istotne dla działalności Grupy
Z uwagi na charakterystykę działalności i rynków, na których funkcjonuje Grupa Kapitałowa ZE PAK SA podstawowe
umowy zawierane z głównymi dostawcami i odbiorcami w toku zwykłej działalności mają standardowy charakter.
Umowy dotyczące dostaw głównego surowca jakim jest węgiel brunatny mają charakter wieloletni a głównymi
dostawcami są spółki zależne od ZE PAK SA. Umowy stanowiące uzupełnienie dostaw węgla oraz umowy na dostawę
biomasy zawierane są z zewnętrznymi dostawcami. W obszarze sprzedaży energii spółka zobowiązana jest do sprzedaży
całości wolumenu produkowanej energii poprzez rynek giełdowy, wyłączenie stanowi produkcja z odnawialnych źródeł
energii (w przypadku ZE PAK SA chodzi o wolumen produkowany z biomasy, czyli około 7,5% całego wolumenu
produkcji energii). Większość wolumenu produkcji z biomasy sprzedawana jest w umowach dwustronnych za
pośrednictwem spółki zależnej PAK Volt SA. W obszarze zakupu pozwoleń do emisji CO
2
spółki z Grupy podpisują
umowy ramowe z poszczególnymi kontrahentami określające podstawowe warunki współpracy. Natomiast sam zakup
dokonywany jest w odrębnych transakcjach w odniesieniu do konkretnych ilości przy zastosowaniu aktualnych cen
rynkowych. Większość uprawnień do emisji CO
2
nabywana jest w transakcjach terminowych. Świadectwa pochodzenia
energii (w przypadku Grupy dominującą rolę odgrywają zielone certyfikaty) sprzedawane są na rynku giełdowym.
Umowy dotyczące otrzymanych kredytów, pożyczek i linii gwarancyjnych
Spółki z Grupy ZE PAK SA w 2021 roku podpisały następujące umowy dotyczące kredytów, pożyczek i linii
gwarancyjnych:
1. ZE PAK SA podpisała w dniu 29 stycznia 2021 roku z jednym z banków (będących jednocześnie organizatorem
finansowania, agentem i agentem zabezpieczeń) umowę kredytu inwestycyjnego na kwotę 160 000 tysięcy złotych
z okresem spłaty do dnia 31 grudnia 2030 roku. W dniu 28 grudnia 2021 roku podpisany został Aneks zmieniający
do umowy kredytu. Oprocentowanie kredytu według stawki WIBOR 3M plus marża banku.
2. ZE PAK SA podpisała z jednym z banków Aneks nr 1, Aneks nr 2 oraz Aneks nr 3 do umowy o otwarcie linii
gwarancji. W ramach Aneksu nr 3, podpisanego w dniu 23 marca 2022 roku, przedłużony został okres ważności
umowy linii gwarancji do 31 marca 2023 roku. Dostępny limit na gwarancje pozostał bez zmiany
i wynosi 80 000 tysięcy złotych. Termin ważności wystawionych gwarancji nie może przekroczyć daty 31 marca
2024 roku. W ramach linii ZE PAK SA może zlecać udzielenie przez bank gwarancji IRGIT, dobrego wykonania
kontraktu oraz zapłaty ceny.
3. ZE PAK SA podpisała w dniu 06 lipca 2021 roku z jednym z banków umowę o kredyt w rachunku bieżącym na
kwotę 45 000 tysięcy złotych z okresem obowiązywania do dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie kredytu
według stawki WIBOR 1M plus marża banku.
4. ZE PAK SA podpisała w dniu 12 lipca 2021 roku z jednym z banków umowę o limit na gwarancje na kwotę 50 000
tysięcy złotych z okresem obowiązywania do dnia 30 czerwca 2022 roku. Termin ważności wystawionych gwarancji
nie może przekroczyć 1 roku. W ramach linii ZE PAK SA może zlecać udzielenie przez bank gwarancji zapłaty.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
20
5. ZE PAK SA podpisała z jednym z banków Aneks nr 5 do umowy o wielocelowy limit kredytowy. Zgodnie z
Aneksem nr 5 okres obowiązywania umowy został przedłużony do dnia 30 grudnia 2022 roku. Dostępny
wielocelowy limit kredytowy wynosi 100 000 tysięcy złotych do dnia 29 kwietnia 2022 roku; 80 000 tysięcy złotych
od dnia 30 kwietnia 2022 roku do dnia 29 czerwca 2022 roku; 65 000 tysięcy złotych od dnia 30 czerwca 2022 roku
do dnia 29 września 2022 roku oraz 50 000 tysięcy złotych od dnia 30 września 2022 roku do dnia 30 grudnia 2022
roku. Oprocentowanie kredytu na rachunku bieżącym według stawki WIBOR 1M plus marża banku.
6. PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o. podpisała w dniu 12 marca 2021 roku z konsorcjum banków umowę kredytu
terminowego (138 000 tysięcy złotych) i kredytu VAT (37 000 tysięcy złotych) łącznie w kwocie 175 000 tysięcy
złotych z okresem spłaty dla kredytu terminowego do dnia 31 grudnia 2035 roku oraz z okresem spłaty dla kredytu
VAT do dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie kredytu w okresie udostępnienia kredytu według stawki
WIBOR 1M plus marża banku. W okresie spłaty oprocentowanie według stawki WIBOR 3M plus marża banku.
7. PAK KWB Konin SA podpisała z jednym z banków Aneks nr 14 do umowy kredytowej limitu wierzytelności, w
ramach którego wystawiane są gwarancje bankowe do kwoty 4 000 tysięcy złotych. Zgodnie z Aneksem nr 14
ostateczna spłata limitu nastąpi w dniu 29 grudnia 2022 roku.
8. PR PAK SERWIS sp. z o.o. podpisała z jednym z banków aneks nr 14 do umowy o wielocelowy limit kredytowy
przedłużający okres obowiązywania umowy do dnia 30 grudnia 2022 roku. Dostępny wielocelowy limit kredytowy
wynosi 20 000 tysięcy złotych. Oprocentowanie według stawki WIBOR 1M plus marża banku.
9. PR PAK SERWIS sp. z o.o. podpisała z jednym z banków aneks nr 4 do umowy ramowej zmieniający wysokość
udzielonego przez ZE PAK SA poręczenia na kwotę 3 300 tysięcy złotych z kwoty 10 000 tysięcy złotych.
10. PR PAK SERWIS sp. z o.o. podpisała z jednym z towarzystw ubezpieczeniowych aneks nr 2 do umowy ramowej o
udzielanie gwarancji kontraktowych w ramach limitu odnawialnego przedłużający okres obowiązywania umowy do
dnia 28 października 2022 roku. Dostępny limit odnawialny został podniesiony do kwoty 5 000 tysięcy złotych.
11. PR PAK SERWIS sp. z o.o. podpisała z jednym z towarzystw ubezpieczeniowych aneks nr 1 do umowy zlecenia na
okresowe udzielanie gwarancji ubezpieczeniowych kontraktowych przedłużający okres obowiązywania umowy do
dnia 23 września 2022 roku. Dostępny limit odnawialny wynosi 3 000 tysiące złotych.
12. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 23 czerwca 2021 roku z jednym z banków umowę o kredyt
na kwotę 175 000 tysięcy złotych z okresem obowiązywania do dnia 31 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie kredytu
według stawki WIBOR stosownej do okresu finansowania plus marża banku.
13. PAK – Volt sp. z o.o. podpisała w dniu 04 listopada 2021 roku z jednym z banków umowę o kredyt w rachunku
bieżącym na kwotę 10 000 tysięcy złotych z okresem obowiązywania do dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie
kredytu według stawki WIBOR 1M plus marża banku.
14. PAK-Polska Czysta Energia Sp. z o.o. podpisała w dniu 23 grudnia 2021 roku z Cyfrowy Polsatem S,A. umowę
pożyczki na kwotę 60 000 tysięcy złotych lub jej równowartość w EUR z okresem spłaty do dnia 31 grudnia 2025
roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M lub EURIBOR 3M plus marża.
Umowy dotyczące udzielonych pożyczek
1. ZE PAK SA podpisała w dniu 08 luty 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki z Grupy tj. PAK – PCE
Fotowoltaika sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosiła 12 000 tysięcy złotych. Pożyczka została spłacona w dniu 22 marca
2021 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
2. ZE PAK SA podpisała w dniu 08 marca 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki z Grupy tj. PAK – PCE
Fotowoltaika sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 3 000 tysiące złotych. Pożyczka będzie spłacona do dnia 31 grudnia
2035 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
3. ZE PAK SA podpisała w dniu 09 marca 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki z Grupy tj. PAK – PCE
Fotowoltaika sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 3 000 tysiące złotych. Pożyczka będzie spłacona do dnia 31 grudnia
2035 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
4. ZE PAK SA podpisała w dniu 1 kwietnia 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki z Grupy tj. PG Hydrogen
sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 62,4 tysiąca złotych. W dniu 4.03.2022 roku podpisany został Aneks nr 2
przedłużający termin spłaty pożyczki do 6 września 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR
6M plus marża.
5. PR PAK Serwis sp. z o.o. podpisała w dniu 27 kwietnia 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki z Grupy
tj. ZE PAK S.A oraz w dniu 20 maja 2021 roku aneks do umowy pożyczki. Kwota pożyczki wynosiła 15 000 tysięcy
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
21
złotych. Pożyczka została spłacona w dniu 06 sierpnia 2021 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR
1M plus marża.
6. ZE PAK SA podpisała w dniu 02 czerwca 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki z Grupy tj. PAK – PCE
Fotowoltaika sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosiła 4 200 tysiąca złotych. Pożyczka została spłacona w dniu 29
czerwca 2021 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
7. ZE PAK SA podpisała w dniu 14 czerwca 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki z Grupy tj.
PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosiła 20 tysięcy złotych. Pożyczka została spłacona w
dniu 29 października 2021 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
8. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 28 lipca 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla spółki
z Grupy tj. PAK KWB Konin SA. W dniu 31 stycznia 2022 roku podpisany został Aneks nr 2 do umowy pożyczki
przedłużający termin spłaty do 30 czerwca 2022 roku oraz ustalający kwotę pożyczki na 97 000 tysięcy złotych.
Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
9. ZE PAK SA podpisała w dniu 06 września 2021 roku z PG Hydrogen sp. z o.o. (Spółka z Grupy) aneks nr 1 do
umowy pożyczki na kwotę 10 tysięcy złotych z dnia 07 września 2020 roku wydłużający termin spłaty pożyczki do
dnia 06 marca 2022 roku. Pożyczka została spłacona w dniu 4 marca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według
stawki WIBOR 12M plus marża.
10. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 14 września 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 1 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 350 tysięcy złotych. Pożyczka będzie spłacona do
dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
11. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 14 września 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 2 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 640 tysięcy złotych. Pożyczka będzie spłacona do
dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
12. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 16 września 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PAK - PCE Polski Autobus Wodorowy sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 14 000 tysięcy złotych.
Pożyczka będzie spłacona do dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus
marża.
13. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 01 października 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 2 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 1 800 tysiąca złotych. Pożyczka będzie spłacona
do dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
14. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 01 października 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 3 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 200 tysięcy złotych. Pożyczka będzie spłacona do
dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
15. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 01 października 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 4 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 450 tysięcy złotych. Pożyczka będzie spłacona do
dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
16. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 01 października 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 5 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 5 000 tysięcy złotych. Pożyczka będzie spłacona
do dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
17. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 01 października 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 6 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 2 000 tysiące złotych. Pożyczka będzie spłacona
do dnia 30 czerwca 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
18. Exion Hydrogen Polskie Elektrolizery sp. z o.o. podpisała w dniu 08 października 2021 roku umowę udzielenia
pożyczki dla spółki z Grupy tj. Exion Hydrogen Belgium BV. Kwota pożyczki wynosi 1 000 tysiąc euro. Pożyczka
będzie spłacona do dnia 30 listopada 2026 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki EURIBOR 1Y plus marża.
19. PAK KWB Adamów SA w likwidacji podpisała w dniu 17 listopada 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 1 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 6 283,9 tysiąca złotych. Zgodnie z Aneksem nr 1
z 29 marca 2022 roku, termin spłaty pożyczki został ustalony na 31 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki
według stawki WIBOR 6M plus marża.
20. PAK KWB Adamów SA w likwidacji podpisała w dniu 17 listopada 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 2 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 14 250,9 tysiąca złotych. Zgodnie z Aneksem nr
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
22
1 z 29 marca 2022 roku, termin spłaty pożyczki został ustalony na 31 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki
według stawki WIBOR 6M plus marża.
21. PAK KWB Adamów SA w likwidacji podpisała w dniu 17 listopada 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 3 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 4 378,9 tysiąca złotych. Zgodnie z Aneksem nr 1
z 29 marca 2022 roku, termin spłaty pożyczki został ustalony na 31 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki
według stawki WIBOR 6M plus marża.
22. PAK KWB Adamów SA w likwidacji podpisała w dniu 17 listopada 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 4 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 3 330 tysięcy złotych. Zgodnie z Aneksem nr 1 z
29 marca 2022 roku, termin spłaty pożyczki został ustalony na 31 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki
według stawki WIBOR 6M plus marża.
23. PAK KWB Adamów SA w likwidacji podpisała w dniu 17 listopada 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 5 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 20 175,3 tysiąca złotych. Zgodnie z Aneksem nr
1 z 29 marca 2022 roku, termin spłaty pożyczki został ustalony na 31 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki
według stawki WIBOR 6M plus marża.
24. PAK KWB Adamów SA w likwidacji podpisała w dniu 17 listopada 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. PCE – OZE 6 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 11 181,9 tysiąca złotych. Zgodnie z Aneksem nr
1 z 29 marca 2022 roku, termin spłaty pożyczki został ustalony na 31 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki
według stawki WIBOR 6M plus marża.
25. PAK KWB Adamów SA w likwidacji podpisała w dniu 17 grudnia 2021 roku z PAK KWB Konin SA (Spółka z
Grupy) aneks nr 2 do umowy pożyczki na kwotę 32,5 milionów złotych z dnia 20 grudnia 2019 roku. Zgodnie z
aneksem nr 2 termin spłaty został wydłużony do 11 kwietnia 2022 roku. W dniu 09 lutego 2022 roku został zawarty
Aneks nr 3 do umowy pożyczki przedłużający termin spłaty pożyczki do 30 czerwca 2022 roku.
26. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 26 listopada 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. Farma Wiatrowa Kazimierz Biskupi sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 8 694 tysiąca złotych będąca
konsolidacją wcześniej udzielonych pożyczek na łączną kwotę 8 694 tysiące złotych. Pożyczka będzie spłacona do
dnia 30 czerwca 2024 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 6M plus marża.
27. ZE PAK SA podpisała w dniu 14 grudnia 2021 roku z PAK – Volt SA (Spółka z Grupy) aneks nr 1 do umowy
pożyczki na kwotę 13 000 tysięcy złotych z dnia 15 grudnia 2020 roku wydłużający termin spłaty pożyczki do dnia
16 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
28. ZE PAK SA podpisała w dniu 15 grudnia 2021 roku z PAK KWB Konin SA (Spółka z Grupy) aneks nr 2 do umowy
pożyczki na kwotę 25 000 tysięcy złotych z dnia 20 grudnia 2019 roku wydłużający termin spłaty pożyczki do dnia
16 grudnia 2022 roku. Oprocentowanie pożyczki według stawki WIBOR 3M plus marża.
29. PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. podpisała w dniu 23 grudnia 2021 roku umowę udzielenia pożyczki dla
spółki z Grupy tj. Park Wiatrowy Pałczyn 1 sp. z o.o. Kwota pożyczki wynosi 27 000 tysięcy złotych lub jej
równowartość w EURO. Pożyczka będzie spłacona do dnia 31 grudnia 2025 roku. Oprocentowanie pożyczki według
stawki WIBOR 3M lub EURIBOR 3M plus marża.
Udzielone i otrzymane gwarancje oraz poręczenia
Tabela 2: Zestawienie udzielonych gwarancji i poręczeń wg stanu na 31 grudnia 2021 roku
tysiące złotych
tysiące euro
2021 rok
Udzielone gwarancje
493 358
31 136
- w tym dla spółek z Grupy
-
-
Udzielone poręczenia
96 662
756
- w tym dla spółek z Grupy
62 400
-
Tabela 3: Zestawienie otrzymanych w 2021 roku gwarancji i poręczeń wg stanu na 31 grudnia 2021 roku
tysiące złotych
tysiące euro
2021 rok
Otrzymane gwarancje
28 895
33 683
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
23
- w tym od spółek z Grupy
-
-
Otrzymane poręczenia
77 378
-
- w tym od spółek z Grupy
62 400
-
Umowy zawarte z podmiotami powiązanymi na warunkach odbiegających od rynkowych
W 2021 roku w Grupie Kapitałowej ZE PAK SA pomiędzy spółkami powiązanymi nie zawierano umów na warunkach
odbiegających od rynkowych.
3.3. Realizacja programu inwestycyjnego
W 2021 roku Grupa ZE PAK SA kontynuowała realizację dwóch dużych projektów inwestycyjnych, jakimi są:
(1) przystosowanie kotła węglowego K-7 w elektrowni Konin do wyłącznego spalania biomasy wraz z niezbędną
infrastrukturą techniczną oraz (2) budowa farmy fotowoltaicznej o mocy 70 MWp na terenie gminy Brudzew. Ponadto,
aktywność inwestycyjna skupiła się na uruchomieniu projektów związanych z wytwarzaniem i dystrybucją wodoru a
także pracach przygotowawczych do realizacji kolejnych odnawialnych źródeł energii oraz niezbędnych zadań służących
zapewnieniu utrzymania bieżącej sprawności i efektywniejszego wykorzystania posiadanych aktywów wydobywczych i
wytwórczych.
Kluczowe inwestycje ZE PAK SA w fazie realizacji
Przystosowanie kotła węglowego K-7 w Elektrowni Konin do spalania biomasy (budowa jednostki
biomasowej nr 2)
Zadanie ma na celu przystosowanie infrastruktury wykorzystywanej uprzednio do produkcji energii i ciepła z węgla
brunatnego do spalania biomasy. W ten sposób w Elektrowni Konin zostanie utworzona druga jednostka biomasowa,
która oprócz produkcji energii dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego będzie również źródłem awaryjnym dla
produkcji ciepła w sytuacji odstawienia funkcjonującej obecnie w Elektrowni Konin ciepłowniczej jednostki biomasowej.
27 marca 2020 roku zawarto wiodący kontrakt na realizację w formule „pod klucz” przedmiotu umowy tj. projektu
i wykonania przebudowy kotła węglowego na kocioł fluidalny pracujący w technologii BFB. Wykonawcą
przystosowania kotła do spalania biomasy jest spółka Valmet Technologies Oy z siedzibą w Espoo Finlandia. Ponadto,
zawarte zostały kolejne główne kontrakty na realizację tzw. wysp technologicznych (turbina TG5, generator G5, instalacja
podawania biomasy oraz instalacja odpopielania spod elektrofiltru, elektrofiltr, cyfrowy system sterowania blokiem).
10 listopada 2021 roku rozpalono kocioł i uzyskano znamionowe obroty turbiny. W dniu 29 grudnia 2021 roku nastąpiła
synchronizacja bloku biomasowego z Krajowym Systemem Energetycznym. Testy bloku wymagane przez PSE zostały
przeprowadzone z wynikiem pozytywnym. Ostatnim etapem prac odbiorowych modernizowanego bloku było
przeprowadzenie ruchu próbnego, który również zakończył się wynikiem pozytywnym. W czasie trwania ruchu próbnego
wykonywane były również pomiary sprawdzające osiągnięcie gwarantowanych parametrów technicznych przez
wykonawców modernizacji. Obecnie trwa przekazanie bloku do eksploatacji.
Po modernizacji w Elektrowni Konin dostępna będzie generacja mocy około 100 MWe (2x50 MWe) z wykorzystaniem
biomasy jako paliwa podstawowego.
Budowa farmy fotowoltaicznej
Realizacja budowy farmy fotowoltaicznej Brudzew jest elementem strategii ZE PAK SA związanej z rozwojem generacji
energii ze źródeł odnawialnych. Moc znamionowa farmy wynosi 70 MWp. Generalnym wykonawcą umowy na
wybudowanie i uruchomienie w formule „pod klucz” elektrowni fotowoltaicznej jest konsorcjum firm Esoleo sp. z o.o.
i PAK Serwis sp. z o.o.
Dostawy urządzeń i prace budowlano-montażowe zostały zakończone po 30 czerwca 2021 roku, uruchomiono system
sterowania i nadzoru pracą farmy fotowoltaicznej. 15 września uzyskano zgodę na podanie napięcia - tzw. EON.
Po podaniu napięcia nastąpiło sprawdzenie układów elektrycznych pod napięciem i zakończono rozruchy poszczególnych
układów farmy fotowoltaicznej. 26 października 2021 roku uzyskano tymczasowe pozwolenie na użytkowanie farmy
(tzw. ION) i przeprowadzono pierwszą synchronizację farmy z siecią elektroenergetyczną.
Po procesie synchronizacji w dniu 27 października 2021 roku nastąpiło rozpoczęcie produkcji energii elektrycznej z
farmy fotowoltaicznej Brudzew. 10 grudnia 2021 roku dokonano przekazania farmy fotowoltaicznej do eksploatacji.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
24
Kluczowe inwestycje ZE PAK SA w fazie przygotowawczej
W 2021 roku w Grupie prowadzono prace projektowe związane z poniższymi projektami inwestycyjnymi:
• budowa wytwórni wodoru wraz z infrastrukturą towarzyszącą na terenie elektrowni Konin,
• budowa farmy wiatrowej na terenie gminy Kazimierz Biskupi,
• prace projektowe nad prototypem autobusu o napędzie zasilanym wodorowymi ogniwami paliwowymi
• autonomiczne zasilanie domu jednorodzinnego w energię elektryczną i ciepło, bazujące na własnych źródłach
energii odnawialnej z wykorzystaniem wodoru jako magazynu i nośnika energii,
• budowa farmy fotowoltaicznej na terenach gminy Przykona.
Budowa wytwórni wodoru wraz z infrastrukturą towarzyszącą na terenie elektrowni Konin
Opracowano koncepcję programowo-przestrzenną oraz uzyskano decyzję ustalającą środowiskowe uwarunkowania
realizacji przedsięwzięcia.
Wodór produkowany będzie w procesie elektrolizy wody z wykorzystaniem energii pochodzącej ze źródła odnawialnego.
Podstawowym źródłem energii pierwotnej będzie biomasa oraz energia słoneczna, których przekształcenie w energię
elektryczną, w dedykowanych do tego celu instalacjach, zasilać będzie układ elektrolizerni. Zrealizowanie tego zadania
pozwoli na produkcję tzw. „zielonego wodoru”.
Pierwszym krokiem w kierunku budowy wytwórni wodoru na terenie Elektrowni Konin było zawarcie w dniu
9 kwietnia 2020 roku umowy z firmą Hydrogenics Europe N.V. Belgia na zakup elektrolizera, który umożliwi na początek
produkcję wodoru w ilości 1 tony H
2
/dobę. W dalszym etapie, dzięki modułowej budowie wytwórni wodoru
i przygotowaniu infrastruktury możliwe będzie zwiększenie mocy produkcyjnych, w zależności od zapotrzebowania na
wodór. Pierwotny termin dostawy elektrolizera wskazany w umowie przypadał na połowę 2021 roku, jednak na skutek
przyczyn leżących po stronie dostawcy, wynikających z siły wyższej, uległ on wydłużeniu. Obecnie trwa proces
aneksowania umowy na dostawę elektrolizera o wydajności 1 tony H2 na dobę i mocy 2,5 MW.
W kwietniu 2021 roku została zawarta umowa z firmą Energoprojekt-Katowice na opracowanie dokumentacji
projektowej niezbędnej do uzyskania pozwolenia na budowę i realizacji budowy wytwórni wodoru.
W celu umożliwienia dostaw wodoru do stacji tankowania, w grudniu 2020 roku została zawarta umową z firmą Wystrach
GmbH Weeze na dostawę mobilnego magazynu wodoru. Dostawa mobilnego magazynu wodoru została zrealizowana.
W grudniu 2021 roku zawarto również umowę z tą firmą na dostawę dwóch wodorwozów.
Budowa farmy wiatrowej na terenie gminy Kazimierz Biskupi
Udziały w spółce Farma Wiatrowa Kazimierz Biskupi zostały zakupione wraz z projektem farmy wiatrowej składającej
się z 7 turbin o łącznej mocy 17,5 MW. W dniu 16 września 2021 roku została zawarta umowa z firmą Siemens Gamesa
Renewable Energy (SGRE) na dostawę siedmiu turbin wiatrowych o mocy jednostkowej 2,5 MW.
Dokonano wyboru wykonawcy robót budowlano-montażowych (poza zakresem SGRE) - PAK Serwis sp. z o.o. będzie
odpowiedzialny za zakres prac związanych z wykonaniem fundamentów pod turbiny wiatrowe, budową docelowych dróg
dojazdowych i tymczasowych, budową układu elektrycznego powiązań rozdzielnic wiatraków z GPO (Główny Punkt
Odbiorczy), budową GPO, połączeniem GPO z rozdzielnią 110kV. umożliwiającą wyprowadzenie mocy do systemu
elektroenergetycznego oraz budową nadrzędnego systemu sterowania farmą wiatrową wraz z systemem ochrony
technicznej obiektu. 22 lutego 2022 roku teren budowy został przekazany wykonawcy.
Prace projektowe nad prototypem autobusu o napędzie zasilanym wodorowymi ogniwami paliwowymi
Projekt Polskiego Autobusu Wodorowego został rozpoczęty we wrześniu 2020 roku. Celem jest opracowanie od podstaw
konstrukcji nowego ekologicznego autobusu o napędzie wykorzystującym ogniwa wodorowe.
W ramach projektu prowadzono prace koncepcyjne, analizy techniczne doboru głównych podzespołów autobusu (ogniw
wodorowych, butli, baterii i napędu). Wykonano obliczenia zapewniające największą całkowitą sprawność energetyczną
w projektowanym autobusie. W celu osiągniecia maksymalnego zasięgu opracowano modułową zabudowę butli
wodorowych o ciśnieniu 350 i 700 bar.
W ramach prac konstrukcyjnych został zaprojektowany nowy design autobusu, uwzględniający trendy w zakresie
ergonomii i nowoczesnego wyglądu, dedykowany dla autobusów napędzanych wodorem. Na tej podstawie wykonano
prototypową dokumentację konstrukcyjną autobusu.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
25
Pod koniec kwietnia 2021 rozpoczęto prace nad budową prototypu autobusu. Wykonano pierwsze elementy szkieletu.
Nawiązano współpracę z dostawcami będącymi liderami w branży autobusowej, złożono zamówienia na kluczowe
podzespoły i komponenty.
W maju 2021 roku została złożona do NFOŚiGW fiszka projektowa (Program Nowa Energia) w celu uzyskania
dofinansowania do projektu. Fiszka została pozytywnie oceniona przez NFOŚiGW, spółka przeszła do kolejnego etapu i
złożyła wniosek na uzyskanie preferencyjnego finansowania.
W październiku 2021 roku zakończono budowę prototypu i rozpoczęto testy autobusu. Obecnie trwają prace
homologacyjne.
Autonomiczne zasilanie domu jednorodzinnego
Projekt zakłada opracowanie koncepcji i techniczny dobór urządzeń dla samowystarczalnego autonomicznego systemu
zasilania w energię elektryczną, ciepło, ciepłą wodę użytkową dla domów jednorodzinnych o niskim zużyciu energii oraz
domów pasywnych.
W czerwcu 2020 roku zawarta została umowa z Akademią Górniczo - Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie,
Centrum Energetyki na wykonanie pracy pt. „Autonomiczne zasilanie domu jednorodzinnego w energię elektryczną
i ciepło, bazującego na własnych źródłach energii odnawialnej z wykorzystaniem wodoru jako magazynu i nośnika
energii”.
Zakupione zostały urządzenia niezbędne do stworzenia autonomicznego modelu zasilania domu jednorodzinnego
w energię i ciepło – kompletny układ elektrolizera, zbiorniki do magazynowania wodoru, ogniwa paliwowe, przydomową
elektrownię fotowoltaiczną. Obecnie trwa początkowa faza eksploatacji zmontowanego autonomicznego układu
zasilającego przeznaczonego dla domu jednorodzinnego.
Budowa farmy fotowoltaicznej na terenach gminy Przykona
Trwają prace projektowe związane z budową kolejnej farmy fotowoltaicznej o mocy znamionowej około 200 MWp na
terenie po odkrywce Adamów, znajdującym się w obszarze gminy Przykona. 23 sierpnia 2021 roku w życie weszła
uchwała Rady Gminy Przykona, dotycząca miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przyjęty plan ustala
przeznaczenie terenów pod budowę elektrowni fotowoltaicznej wraz z infrastrukturą towarzyszącą. 5 stycznia 2022 roku
uzyskano decyzję środowiskową, która z dniem 3 lutego stała się prawomocna. Kolejnym zezwoleniem
administracyjnym, jakie będzie konieczne do uzyskania są: warunki przyłączenia do sieci elektroenergetycznej oraz
uzyskanie pozwolenia na budowę.
3.4. Zarządzanie ryzykiem
Grupa prowadząc swoją działalność narażona jest na szereg rodzajów ryzyka, występujących faktycznie, potencjalne lub
teoretycznie, obecnych w branży oraz na rynkach, na których działają spółki Grupy Kapitałowej. Są to czynniki mające
swoje źródło zarówno wewnątrz Grupy, jak i w jej otoczeniu. Mając na uwadze sformalizowanie sfery związanej
z ryzykiem występującym w działalności Grupy powstał kompleksowy dokument zatytułowany „Zasady Zarządzania
Ryzykiem dla Grupy Kapitałowej ZE PAK SA” („Zasady Zarządzania”). Zasady Zarządzania zostały opracowane
i wdrożone w celu zdefiniowania i określenia granic ryzyk występujących lub mogących wystąpić w Grupie Kapitałowej
ZE PAK SA oraz określenia mechanizmów minimalizacji ekspozycji na ryzyko w toku prowadzenia działalności
w sektorze energetycznym i wydobywczym oraz minimalizacji skutków ryzyka, którego ze względu na specyfikę
podstawowej działalności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA, nie da się całkowicie wyeliminować.
W ramach wspomnianych zasad określono model i strategię biznesową Grupy Kapitałowej. Naczelną zasadą
realizowanego przez Grupę modelu biznesowego w sferze działalności gospodarczej: wydobywczej, produkcyjnej
i handlowej jest maksymalizacja produkcji i zysku przy jednoczesnym przestrzeganiu zasady minimalizacji ryzyka.
W celu realizacji planów biznesowych Grupa dopuszcza poniesienie ryzyka, ale wyłącznie w zakresie i na zasadach
określonych w Zasadach Zarządzania. Wszystkie rodzaje ryzyka biznesowego i sytuacje skutkujące ekspozycją na ryzyko
są przez cały czas minimalizowane, chyba że Zasady Zarządzania lub decyzje Zarządu wyraźnie upoważnią do
określonych odstępstw. W odniesieniu do struktury kapitałowej Grupy oraz schematów organizacyjnych poszczególnych
spółek wyodrębniono określone role oraz określono zakres odpowiedzialności za decyzje i działania związane
z realizowaną strategią i polityką rynkową. Szczególną rolę, ściśle związaną z przestrzeganiem i prawidłowym
stosowaniem Zasad Zarządzania pełni zespół zadaniowy, pod nazwą „Komitet Zarządzania Ryzykiem”, działający jako
organ doradczy i opiniodawczy Zarządu ZE PAK SA Organ został powołany Zarządzeniem Prezesa Zarządu Spółki.
Głównym zadaniem Komitetu Zarządzania Ryzykiem jest rozpoznanie i identyfikacja oraz merytoryczna ocena wszelkich
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
26
ryzyk gospodarczych o wartości powyżej 10 milionów złotych, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej
przez Grupę.
W ramach zarządzania ryzykiem w Grupie dokonano identyfikacji określonych obszarów ryzyk związanych z realizacją
zakładanych celów biznesowych:
• ryzyka surowcowe;
• ryzyka produkcyjne;
• ryzyka rynkowe i powiązane z nimi ryzyka finansowe;
• ryzyka operacyjne związane z funkcjonowaniem systemów informatycznych;
• ryzyko w obszarze bezpieczeństwa informacyjnego.
Dla każdego obszaru ryzyka zidentyfikowanego powyżej określono specyficzne rodzaje ryzyk dotyczące stricte
konkretnego obszaru. Rodzaj danego ryzyka został kompleksowo opisany, wraz z podaniem teoretycznych przykładów
jego wystąpienia w działalności operacyjnej Grupy. Do każdego rodzaju ryzyka opracowano również konkretne formy
działania mające na celu jego minimalizację lub wykluczenie, przypisano również odpowiedni miernik a tam gdzie to
możliwe określono tzw. „kluczowy wskaźnik wykonania”, czyli minimalny poziom wykonania.
Kontroli, w zakresie przestrzegania Zasad Zarządzania, odpowiednio do swojego zakresu działania, podlegają kierownicy
i pracownicy komórek organizacyjnych przyporządkowani do danego obszaru ryzyka. Odpowiedzialność za prawidłowe
i zgodne z Zasadami Zarządzania, wykonywanie zadań przez podległe komórki organizacyjne i samodzielne stanowiska
pracy ponosi kierownictwo komórek organizacyjnych. W Zasadach Zarzadzania opisano również w sposób szczegółowy
proces prawidłowego raportowania na temat zidentyfikowanego ryzyka a także sposób postępowania w wypadku
zidentyfikowania naruszenia zasad opisanych dokumencie.
Zgodnie z Zasadami Zarządzania od przestrzegania procedur i sposobów postępowania opisanych w dokumencie można
odstąpić wyłącznie po uzyskaniu upoważnienia Zarządu ZE PAK SA wyrażonego na piśmie, zastosowanie znajduje
wtedy specjalna procedura opisana również w Zasadach Zarządzania.
Informacja na temat instrumentów finansowych w zakresie ryzyka dotyczącego: zmiany cen, kredytowego, istotnych
zakłóceń przepływów środków pieniężnych oraz utraty płynności finansowej ujęto w nocie 39 skonsolidowanego
sprawozdania finansowego, zawiera ona również informacje odnośnie celów i metod zarządzania ryzykiem finansowym.
Informacje na temat transakcji, dla których stosowana jest rachunkowość zabezpieczeń zawiera nota 39.3
skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
3.5. Opis wykorzystania wpływów z emisji
W 2021 roku Spółki z Grupy ZE PAK SA nie emitowały dłużnych ani udziałowych papierów wartościowych, tym samym
nie osiągały wpływów z emisji.
4. PODSTAWOWE CZYNNIKI RYZYKA PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI
W procesie przewidywania przyszłych wyników Grupy Kapitałowej ZE PAK SA należy brać pod uwagę szereg
czynników ryzyka i zagrożeń, występujących faktycznie, potencjalne lub teoretycznie, obecnych w branży oraz na
rynkach, na których działa Grupa. Są to czynniki mające swoje źródło zarówno wewnątrz Grupy jak i w jej otoczeniu. W
ocenie Zarządu można je podzielić na takie, które występują w sposób ciągły w każdym okresie oraz te, pojawiające się
incydentalnie w okresie, którego dotyczy dany raport okresowy.
Spośród najistotniejszych czynników o stałym wpływie na wyniki Grupy z pewnością wymienić należy:
• trendy makroekonomiczne w gospodarce Polski i zapotrzebowanie na energią elektryczną;
• otoczenie regulacyjne;
• ceny energii elektrycznej;
• ceny i podaż świadectw pochodzenia;
• koszt wydobycia i dostawy węgla oraz innych paliw;
• koszty uprawnień do emisji CO
2
;
• rekompensaty z tytułu kosztów osieroconych w związku z rozwiązaniem KDT dla bloku nr 9 w Elektrowni
Pątnów;
• sezonowość i warunki meteorologiczne;
• nakłady inwestycyjne;
• kurs walutowy euro/złoty oraz poziom stóp procentowych.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
27
Ponadto, istotnym czynnikiem mogącym mieć znaczący wpływ na wyniki finansowe są wyniki testów na utratę wartości
aktywów jeśli wystąpią przesłanki ich przeprowadzenia. Wykorzystywane modele wyceny aktywów wykazują
wrażliwość na szereg parametrów, m.in. tych opisanych w niniejszym punkcie, więc w obliczu niestabilnych perspektyw
działalności, zarówno tych rynkowych jak i mających swe źródło w uwarunkowaniach prawnych, założenia do modeli
wyceny majątku mogą ulec zmianie a co za tym idzie wyniki testów na utratę wartości w przyszłości mogą skutkować
koniecznością dokonania weryfikacji wysokości odpisów aktualizujących wartość składników majątku.
Trendy makroekonomiczne w gospodarce Polski i zapotrzebowanie na energią elektryczną
Prowadząc działalność na terenie Polski, osiągając znaczną większość przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej
należy brać pod uwagę tendencje makroekonomiczne w polskiej gospodarce. Szczególne znaczenie ma zmiana realnego
PKB i produkcji przemysłowej w Polsce, rozwój sektora usług oraz wzrost konsumpcji indywidualnej. Wszystkie
wymienione czynniki wpływają w sposób istotny na zapotrzebowanie na energię elektryczną i jej zużycie.
Według danych GUS w roku 2021 nastąpił najwyższy od ponad dekady wzrost gospodarczy, do którego przyczyniło się
zdecydowane odbicie polskiej gospodarki z pandemicznego dołka. Ze wstępnych szacunków GUS wynika, że w 2021
roku Produkt Krajowy Brutto (PKB) Polski wzrósł realnie o 5,7 % wyższy niż rok wcześniej, wobec spadku o 2,5 % w
2020 roku. Ostatni tak szybki wzrost gospodarczy zanotowano w 2007 roku (powyżej 7%).
Dynamiczne odbicie spowodowane było głównie wzrostem spożycia w sektorze gospodarstw domowych, który wniósł
3,4 % do rocznej dynamiki (w 2020 roku odjął 1,7%) oraz nakłady brutto na środki trwałe – dodany wkład 1,3 % (wobec
ujemnego wkładu rzędu 1,6 % w 2020 roku).
W 2021 roku popyt krajowy zwiększył się realnie o 8,2% w porównaniu z 2020 rokiem, w którym zanotowano spadek o
3,4%. Spożycie ogółem w 2021 roku wzrosło realnie o 4,8%, w tym spożycie w sektorze gospodarstw domowych o 6,2%
(w 2020 roku zanotowano spadek odpowiednio o 1,1% oraz o 3,0%). Nakłady brutto na środki trwałe w 2021 roku w
porównaniu z rokiem poprzednim wzrosły o 8,0% (wobec spadku o 9,0% w 2020 roku). Stopa inwestycji w gospodarce
narodowej (relacja nakładów brutto na środki trwałe do produktu krajowego brutto w cenach bieżących) w 2021 roku
wyniosła, podobnie jak w 2020 roku, 16,6%.
W samym IV kwartale 2021 roku PKB niewyrównany sezonowo liczony w cenach stałych średniorocznych roku
poprzedniego wzrósł realnie o 7,3% rok do roku wobec spadku o 2,5%.
Wykres 4: Dynamika PKB (%) w odniesieniu do analogicznego kwartału roku poprzedniego
* Tzw. wstępny szacunek produktu krajowego brutto w IV kwartale 2021 roku, niewyrównany sezonowo, w cenach stałych
średniorocznych roku poprzedniego.
Źródło: dane GUS
Dane dotyczące funkcjonowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i Rynku Bilansującego, prezentowane przez
Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA wskazują, że krajowe zużycie
1
energii elektrycznej w 2021 roku wyniosło
1
Na podstawie Tabeli nr 3. Struktura produkcji energii elektrycznej w elektrowniach krajowych, wielkości wymiany
energii elektrycznej z zagranicą i krajowe zużycie energii - wielkości miesięczne oraz od początku roku - wielkości brutto
dostępnej na stronie PSE SA.
5,5
5,4
4,6
3,7
2,2
-8,2
-1,5
-2,5
-0,8
11,2
5,3
7,3
1Q 2019
2Q 2019
3Q 2019
4Q 2019
1Q 2020
2Q 2020
3Q 2020
4Q 2020
1Q 2021
2Q 2021
3Q 2021
4Q 2021*
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
28
174,40 TWh i w porównaniu do roku poprzedniego wzrosło o 5,36%. Należy jednak mieć na uwadze, że pewna część
zużycia została pokryta przez masowo powstające źródła fotowoltaiczne produkujące energię, która jest bezpośrednio
konsumowana w miejscu dostawy (prosumenci), co nie jest rejestrowane przez istniejące układy pomiarowe. W 2021
roku nastąpił wzrost produkcji energii elektrycznej o 13,97% w stosunku do roku poprzedniego. Biorąc pod uwagę cały
bilans roku, odnotowano wzrost wytwarzania energii z węgla kamiennego o 30,03% oraz z węgla brunatnego na poziomie
19,49%. Wzrost produkcji energii z głównych pod względem wolumenu źródeł, czyli węgla kamiennego i brunatnego
należy wiązać ze wzrostem zapotrzebowania na energię w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym ale i zwiększonym
eksportem w drugiej połowie roku. Porównując dane produkcyjne r/r należy zwrócić uwagę, że od początku 2021 roku
produkcja elektrowni przemysłowych, dotychczas wykazywana oddzielne, wliczana jest do poszczególnych kategorii
elektrowni zawodowych, a zatem dane te ujęte są również w ilościach wytworzonych przez elektrownie węglowe.
Ponadto, czynnikiem zwiększającym krajową produkcję był spadek podaży energii na rynku europejskim oraz
obserwowane na tych rynkach wysokie ceny energii, co w konsekwencji spowodowało, że począwszy od sierpnia do
końca roku 2021 Polska była eksporterem energii. Zmienił się zatem kierunek wymiany zagranicznej. Skalę zmian jaka
nastąpiła w roku 2021 w transgranicznym handlu energią elektryczną bardzo dobrze pokazuje porównanie danych
rocznych PSE SA. Saldo wymiany zagranicznej w 2021 roku wyniosło 0,82 TWh po stronie importu, co oznacza, że na
skutek zmiany kierunku w wymianie zagranicznej, roczne saldo importu porównując rok do roku zmniejszyło się aż o
93,80 %. W 2021 roku odnotowano spadek produkcji elektrowni gazowych, w skali roku o 4,01%. Elektrownie wiatrowe
wyprodukowały praktycznie tyle samo energii elektrycznej co w roku 2020 (około 12,2 TWh). Energia elektryczna
wyprodukowana z węgla kamiennego stanowiła 53,60% ogółu produkcji energii elektrycznej, energia z węgla brunatnego
26,14%, turbiny wiatrowe wygenerowały 8,20%, a źródła gazowe 7,7% ogółu energii. Warto dodać, że odnotowano
116% wzrost energii produkowanej przez inne niż energetyka wiatrowa źródła odnawialne, głównie przez źródła
fotowoltaiczne.
Wykres 5: Struktura produkcji energii elektrycznej oraz saldo wymiany energii elektrycznej z zagranicą (wielkości
brutto) – TWh
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PSE
Otoczenie regulacyjne
Podmioty działające na rynku energii elektrycznej funkcjonują w otoczeniu regulacyjnym, które podlega ciągłym
zmianom, głównie poprzez oddziaływanie prawa unijnego na prawo krajowe. Najważniejsze regulacje prawne, którym
podlegają wytwórcy energii elektrycznej to Ustawa prawo energetyczne, w tym przepisy dotyczące obowiązku sprzedaży
energii na rynkach giełdowych, Ustawa o odnawialnych źródłach energii, określająca zasady wsparcia dla określonych
technologii wytwarzania energii, Ustawa Prawo Ochrony Środowiska określająca zasady zrównoważonego korzystania
ze środowiska. Powyższe ustawy transponują do polskiego porządku prawnego dyrektywy i rozporządzenia Komisji
Europejskiej oraz konwencje międzynarodowe, dotyczące m.in. zasad jednolitego hurtowego rynku energii elektrycznej,
ochrony środowiska i zmian klimatycznych (w tym dotyczące emisji CO
2
).
Pod uwagę należy brać również przepisy
prawa podatkowego oraz interpretacje i rekomendacje wydawane w szczególności przez Urząd Regulacji Energetyki.
93,04
71,55
45,37
37,97
14,23
14,17
9,80
20,95
18,82
0
50
100
150
2021 2020
węgiel kamienny węgiel brunatny
wiatrowe przemysłowe
pozostałe
- 0,82
- 13,22
-14,00
-10,00
-6,00
-2,00
2021 2020
import eksport
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
29
Wszelkie zmiany w przytoczonych powyżej obszarach mogą mieć duże znaczenie dla działalności Grupy. Ryzyko
regulacyjne jest jednym z najistotniejszych w branży wytwórców energii elektrycznej.
Istotnymi czynnikami mogącymi mieć wpływ na wyniki finansowe są zagadnienia związane z funkcjonowaniem rynku
mocy. W dniu 16 grudnia 2021 roku odbyła się aukcja główna dla roku dostaw 2026, przeprowadzona wg parametrów
określonych w Rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 6 sierpnia 2022 roku. Grupa Kapitałowa ZE PAK SA
uczestniczyła w aukcji głównej na rok 2026, w efekcie której spółka PAK CCGT sp. z o.o. zawarła umowę mocową na
17 lat dostaw, kontraktując 493 MW obowiązku mocowego po cenie bazowej 400,39 zł/kW/rok. Wartość zawartej
umowy mocowej na pierwszy rok dostaw dla roku 2026 wynosi 197.392.270,00 PLN.
Niezwykle istotne dla pozyskania finansowania dla tej inwestycji będą zapisy rozporządzenia uzupełniającego
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i rady (UE) 2020/832 dotyczącego ram uznawania działalności gospodarczej
za zrównoważoną środowiskowo poprzez objęcie klauzulą działalności przejściowej wytwarzania energii elektrycznej z
kopalnych paliw gazowych i atomu. Prace nad tym dokumentem toczyły się w ubiegłym roku a projekt do dalszych
uzgodnień KE zatwierdziła w dniu 2 lutego 2022 roku. Polska zabiegała o uznanie obu paliw, gdyż będą one pełnić rolę
stabilizacji pracy systemu przy odchodzeniu od węgla.
Ponadto należy wspomnieć, że wraz z początkiem roku 2021 operacyjnie zaczął funkcjonować również rynek wtórny
rynku mocy, który umożliwia ZE PAK SA przejmowanie obowiązków mocowych od innych dostawców mocy w zakresie
wolnych niezakontraktowanych mocy. W kontekście rynku mocy szczególnie istotne są wydarzenia legislacyjne, które
miały miejsce w trakcie drugiego kwartału br. W poprzednim okresie sprawozdawczym parlament uchwalił procedowaną
od grudnia 2020 roku nowelizację Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne, w efekcie której zmieniona
została również Ustawa z 8 grudnia 2017 roku o rynku mocy. Niezależnie, w czerwcu br. procedowany był również inny
projekt nowelizujący polski rynek mocy - rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o rynku mocy oraz niektórych innych
ustaw. Obie nowelizacje są efektem analizy dotychczasowych doświadczeń z funkcjonowania rynku mocy i wprowadzają
liczne usprawnienia, doprecyzowania i modyfikacje, a przede wszystkim dostosowują rynek mocy do zapisów unijnego
tzw. rozporządzenia rynkowego. Najważniejszą zmianą wprowadzoną nowelizacjami jest zamknięcie możliwości udziału
w aukcjach rynku mocy jednostkom wytwórczym niespełniającym limitu emisji CO
2
tzw. EPS550, począwszy od roku
2026. Jednostki wytwórcze, które rozpoczęły działalność komercyjną przed 4 lipca 2019 roku i nie spełniają limitu emisji
będą miały możliwość udziału w rynku wtórnym, umożliwiając rezerwację dla kontraktów wieloletnich zawartych do
końca 2019 roku. Wśród innych istotnych zmian z punktu widzenia przyszłych wyników finansowych ZE PAK SA mogą
być również zmiany ustawowe w obszarze monitorowania realizacji inwestycji dla jednostek mających wieloletnie
umowy na rynku mocy, co może być istotne z punktu widzenia inwestycji w budowę bloku gazowo parowego w
Elektrowni Adamów dla której PAK CCGT sp. z o.o. zawarła umowę macową na 17 lat począwszy od roku 2026. Istotne
mogą być także modyfikacje zapisów dotyczących rynku wtórnego - w tym umożliwienie przenoszenia obowiązku
mocowego na inną jednostkę dostawcy mocy oraz wyłączenie ze stosowania zapisów ustawy prawo zamówień
publicznych do umów dotyczących obrotu wtórnego obowiązkiem mocowym.
W dniu 6 października 2021 roku, ogłoszono pozytywny dla Polski wyrok w sprawie T-161/19 Tempus Energy vs EC
dotyczący polskiego rynku mocy, co oznacza, że mechanizm ten pozostanie elementem stabilizującym przychody
wytwórców zgodnie z decyzją zatwierdzającą KE C(2018) 601 final z 7 lutego 2018 roku.
W trakcie 2021 roku znowelizowano również zapisy Ustawy o odnawialnych źródłach energii. Z punktu widzenia
przyszłych wyników finansowych Grupy szczególne znaczenie mają zmiany takie jak wydłużenie wsparcia systemowego
z 2039 roku do 2047 roku oraz zmiana zasad rozliczania salda w okresach trzyletnich
2
, a nie jak było dotychczas po
zakończeniu całościowego okresu wsparcia, tj. maksymalnie 15 lat. Zmiany są istotne ze względu na nowe projekty
inwestycje Grupy ZE PAK SA dotyczące instalacji OZE.
Istotnym czynnikiem mającym wpływ na wyniki finansowe Grupy jest reforma rynku bilansującego, procedowana od
2019 roku, kiedy to rozpoczęły się intensywne prace, mające na celu dostosowanie rynku bilansującego do wymagań
prawa europejskiego. W maju 2020 roku przyjęto dokument Polski Plan Wdrożenia reform na rynku bilansującym, który
stanowił kamień milowy w pracach nad reformą rynku bilansującego. W efekcie przyjęcia zapisów planu, reforma rynku
bilansującego przeprowadzana będzie w dwóch etapach, a docelowo ma wprowadzić m.in. mechanizm scarcity pricing,
a także duże zmiany w usługach systemowych oraz rozliczeniach na rynku bilansującym. Wraz z wdrożeniem pierwszego
etapu reformy, w dniu 1 stycznia 2021 roku weszło w życie tzw. rozporządzenie systemowe, które wprowadziło nową
metodologię wyznaczania ceny CWD (ceny rozliczeniowej wymuszonej dostawy energii elektrycznej) oraz CWO (ceny
rozliczeniowej wymuszonego odbioru energii elektrycznej), która w inny sposób niż w latach ubiegłych reguluje kwestię
kosztu zmiennego dla jednostek opalanych węglem brunatnym. W konsekwencji tzw. redukcji wymuszonych, wytwórcy
nieposiadający w ciągu technologicznym własnego paliwa niejednokrotnie zmuszani są do odkupu energii z rynku
2
Zmiana wejdzie w życie 16.10.2022r.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
30
bilansującego po cenach wyższych niż zawarte kontrakty na Towarowej Giełdzie Energii SA. Kolejną istotną zmianą,
wprowadzaną reformą jest funkcjonująca od 1 stycznia 2022 roku zmiana zasad wyznaczania rozliczeniowej ceny
odchylenia sprzedaży i zakupu energii z rynku bilansującego w zależności od stanu zakontraktowania Krajowego
Systemu Elektroenergetycznego, która uniemożliwia arbitraż cenowy na rynku bilansującym i na rynku dnia następnego
TGE SA.
Innym istotnym wydarzeniem w szeroko rozumianym otoczeniu regulacyjnym, które w znaczącym stopniu oddziałuje na
ceny energii na rynku dnia następnego na TGE SA, było uruchomienie w dniu 17 czerwca 2021 roku projektu Interim
Coupling, który rozszerza dotychczas wdrożony na TGE SA Market Coupling (Polska, Szwecja, Litwa) o kolejne kraje.
Projekt Interim Coupling ma na celu połączenie granic krajów uczestniczących – połączenie rynków czeskiego,
słowackiego, węgierskiego i rumuńskiego) z paneuropejskim obszarem Multi-Regional Coupling (MRC) poprzez
wprowadzenie przydziału przepustowości na zasadzie implicite, w oparciu o wyznaczanie zdolności przesyłowych netto
(NTC) na sześciu granicach, tj.: Polska-Niemcy, Polska-Czechy, Polska-Słowacja, Czechy-Niemcy, Czechy-Austria i
Węgry-Austria. Projekt jest krokiem w aspekcie stworzenia jednego wspólnego europejskiego rynku.
Z punktu widzenia wyników finansowych Grupy, a przede wszystkim z punktu widzenia zarządzania płynnością spółki
w roku 2022, istotne jest uchwalenie w styczniu 2022 ustawy wprowadzającej zmiany do ustawy tzw. „tarczy
antykryzysowej”, która zmieniła zasady obowiązujące w systemie zabezpieczającym rozliczanie zawieranych na giełdzie
transakcji, poszerzając wachlarz możliwości wnoszenia zabezpieczeń niepieniężnych do systemu gwarantowania
rozliczeń, co daje spółce większą elastyczność w zarzadzaniu finansami.
Ceny energii elektrycznej
Spółka generuje zdecydowaną większość przychodów z wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej, dlatego ryzyko
zmiany ceny, za jaką sprzedaje energię elektryczną ma kluczowe znaczenie dla poziomu przychodów generowanych
przez Grupę.
Na Rynku Dnia Następnego na TGE SA niezmiennie od drugiego kwartału 2020 roku. średnia ważona z indeksów
TGeBASE zachowuje trend wzrostowy i tak w czwartym kwartale kształtowała się na poziomie 622,94 zł/MWh z
maksimum 1641,90 zł/MWh dnia 22 grudnia 2021 roku. Wzrosty cenowe podyktowane były wysokim zapotrzebowaniem
na energię w Polsce i Zachodniej Europie. Na silne wzrosty na koniec czwartego kwartału 2021 roku, mimo
odnotowanych niższych obrotów w stosunku do trzeciego kwartału, wpływ miało wiele czynników, w tym: niższy niż
zakładano poziom produkcji z generacji wiatrowej, niestabilna sytuacja związana z dostawami gazu w Europie i wzrost
cen tego paliwa, wzrost cen węgla, dynamiczna wzrostowa sytuacja cenowa na rynku uprawnień do emisji CO
2
, trwająca
kampania remontowa, jak również nieplanowane postoje bloków energetycznych, spowodowane zarówno awariami
jednostek wytwórczych, ale również deficytami zaopatrzenia w węgiel zarówno kamienny, jak i brunatny. Dodatkową
przyczyną było odwrócenie salda wymiany w transgranicznym handlu energią elektryczną w kierunku eksportu energii
elektrycznej z Polski.
Średnia ważona cena BASE na Rynku Dnia Następnego na TGE SA dla 2021 roku ukształtowała się na poziomie 401,17
złotych/MWh co oznacza wzrost w odniesieniu do 2020 roku, o 191,06 złotych/MWh
3
tj. o około 91 %. Warto w tym
miejscu zaznaczyć, iż bazowy rok 2020 był rokiem, w którym wybuch pandemii COVID 19 wywarł silne skutki
ekonomiczne w postaci spadków notowań cen na wszystkich rynkach energetycznych.
3
źródło ww.tge.pl
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
31
Wykres 6: Ceny energii TGeBASE
4
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych TGE
Na rynku terminowym energii elektrycznej na TGE SA kontynuowane były wzrosty notowań cen, które miały swój
początek w grudniu 2020 roku, które można powiązać z dużymi wzrostami na rynku carbon. Średnia arytmetyczna z
dziennych kursów rozliczeniowych dla kontraktu BASE_Y-21 w roku 2021 roku ukształtowała się kolejno w I kwartale
na poziomie 276,13 zł/MWh, w drugim kwartale 330,45 zł/MWh, w III kwartale 371,26 zł/MWh, natomiast w IV kwartale
na poziomie 548,78 zł/MWh. Czwarty kwartał 2021 roku znacznie odbiegał od poziomu cenowego, jaki pokazały
pierwsze trzy kwartały 2021 roku. W IV kwartale 2021 roku nastąpił znaczący wzrost cenowy średniej arytmetycznej z
dziennych kursów rozliczeniowych dla referencyjnego kontraktu terminowego BASE_Y-22. Najwyższa odnotowana
cena to 926,40 zł/MWh, którą rynek ukształtował, tak jak na Rynku Dnia Następnego w dniu 22 grudnia 2021 roku.
Gwałtowne wzrosty na rynku terminowym energii elektrycznej TGE SA w czwartym kwartale 2021 roku na wszystkich
instrumentach terminowych, nie tylko na referencyjnym kontrakcie BASE_Y-22, stymulowane były w szczególności
przez czynniki takie jak niestabilną sytuacją gazu w Europie, a tym samym silnymi wzrostami cen na rynkach gazu.
Ponadto, skokowe wzrosty uprawnień do emisji CO
2
przyczyniały się do skokowych wzrostów notowań na rynku
terminowym, tak samo jak na Rynku Dnia Następnego i Bieżącego TGE SA.
Wykres 7: Cena kontraktu terminowego na dostawę energii elektrycznej (pasmo) na 2022 rok
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych TGE
4
W czerwcu 2019 roku TGE SA zlikwidowała indeks IRDN, obecnie bazowym indeksem odniesienia jest indeks
TGeBase
174,79
180,19
233,09
250,24
271,28
310,05
410,32
622,94
50
350
650
950
1250
1550
1Q 2020 2Q 2020 3Q 2020 4Q 2020 1Q 2021 2Q 2021 3Q 2021 4Q 2021
złoty/MWh
maks.
min.
średnia
ważona
276,13
330,45
371,26
548,78
220
320
420
520
620
720
820
920
4.sty.2021
24.sty.2021
13.lut.2021
5.mar.2021
25.mar.2021
14.kwi.2021
4.maj.2021
24.maj.2021
13.cze.2021
3.lip.2021
23.lip.2021
12.sie.2021
1.wrz.2021
21.wrz.2021
11.paź.2021
31.paź.2021
20.lis.2021
10.gru.2021
złoty/MWh
cena średnia kwartalna
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
32
Świadectwa pochodzenia
Z uwagi na fakt, że jeden z bloków energetycznych ZE PAK SA dedykowany jest do spalania biomasy, producentowi
przysługują zielone certyfikaty. Liczba uzyskiwanych świadectw pochodzenia zależna jest od poziomu produkcji
z danego źródła i jest wyższa od liczby, jaką Spółka jest zobowiązana przedstawić do umorzenia, co pozwala zbywać ich
określone ilości na rzecz innych uczestników rynku. Jednak produkcja zwłaszcza z bloku biomasowego, w dużej mierze
uzależniona jest od poziomu cen rynkowych zielonych certyfikatów. W okresach gdy suma ceny energii wytworzonej
z biomasy i ceny zielonego certyfikatu nie zapewniają osiągnięcia zakładanego efektu finansowego produkcja może
ulegać zmniejszeniu lub zostać wstrzymana, co automatycznie zmniejsza również ilość generowanych zielonych
certyfikatów. Z uwagi na fakt, że poziom przychodów generowanych ze sprzedaży świadectw pochodzenia jest niższy
niż poziom przychodów generowanych ze sprzedaży energii elektrycznej, ryzyko zmian cen świadectw pochodzenia ma
też mniejszy wpływ na wyniki niż np. ryzyko zmian ceny energii.
Początek 2021 roku rozpoczął się delikatnym wzrostem cen zielonych certyfikatów i trend wzrostowy utrzymywał się do
końca roku. Cena średnioważona na sesjach rynku praw majątkowych wyniosła w 2021 roku dla instrumentu PMOZE_A
191,89 zł/MWh, czyli o 53,65 zł/MWh
5
więcej w porównaniu do roku 2020, co oznacza prawie 39% wzrost. Sytuacja
gospodarcza związana z pandemią nieco się ustabilizowała, co wpłynęło na wzrost cen. Obowiązek umarzania zielonych
certyfikatów ma kluczowe znaczenie dla kształtowania się popytu na zielone certyfikaty, które stanowią jedno z dwóch
źródeł przychodów – obok sprzedaży energii elektrycznej – wpływających na rentowność inwestycji w OZE
zrealizowanych w systemie świadectw pochodzenia. W drugiej połowie roku 2021, ostatecznie, po przeprowadzeniu
konsultacji dotyczących wielkości obowiązku, Ministerstwo Klimatu i Środowiska zdecydowało się obniżyć obowiązek
OZE na 2022 rok do poziomu 18,5%. Innym czynnikiem mogącym wpływać na wzrost cen zielonych certyfikatów, może
być utrzymanie braku możliwości realizacji tego obowiązku przez zobowiązane do tego podmioty poprzez tzw. opłatę
zastępczą (informacja Prezesa URE 5/2021 oraz 45/2021).
Wykres 8: Średnia cena świadectwa pochodzenia energii wyprodukowanej z OZE
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych TGE
Koszty i dostawy paliw, koszt wydobycia węgla
Znaczącym elementem kosztów związanych z wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła w ZE PAK SA jest koszt
paliwa. W dużej mierze ceny paliwa określają konkurencyjność poszczególnych technologii wytwarzania energii
elektrycznej. Elektrownie ZE PAK SA wytwarzają znaczącą większość energii elektrycznej z węgla brunatnego, lecz
wykorzystują również biomasę leśną i rolną. Ponadto, w procesie wytwarzania energii elektrycznej wykorzystywany jest
do celów rozpałkowych, w minimalnych ilościach, ciężki i lekki olej opałowy.
Obecnie głównym dostawcą węgla do ZE PAK
SA jest PAK KWB Konin SA. Uzupełnienie stanowią dostawy od
zewnętrznych podmiotów, spoza Grupy. Występuje również ekspozycja na wahania cen pozostałych wykorzystywanych
paliw, przede wszystkim biomasy, której cena stanie się coraz bardziej istotna, ze względu na trwający obecnie rozruch
technologiczny nowego bloku biomasowego w Elektrowni Konin. Dla wyniku finansowego istotny jest również poziom
5
źródło ww.tge.pl
80
120
160
200
240
280
2 sty
2 lut
2 mar
2 kwi
2 maj
2 cze
2 lip
2 sie
2 wrz
2 paź
2 lis
2 gru
złotych
2020 2021 średnia ważona
roczna 2020 - 138,21
średnia ważona
roczna 2021 - 191,89
138,21
191,89
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
33
kosztów związanych z wydobyciem węgla brunatnego, który w dużej mierze zależy od czynników, które pozostają poza
bezpośrednią kontrolą Spółki, tak jak np. warunki geologiczne złóż w końcowym etapie ich eksploatacji.
Złoża eksploatowane przez kopalnie Spółki posiadają określoną zasobność. Możliwość osiągnięcia zakładanego poziomu
produkcji energii elektrycznej uzależniona jest od możliwości wydobywczych i jakości węgla wydobywanego w obecnie
eksploatowanych złożach. Obecnie w segmencie wydobycia węgla nie są realizowane żadne istotne inwestycje, które
miałyby prowadzić do zwiększenia wydobycia, w najbliższych latach należy się liczyć z istotnym spadkiem
wydobywanych wolumenów węgla z uwagi na zakończenie eksploatacji dwóch z trzech eksploatowanych obecnie
odkrywek węgla brunatnego. Spółka zamierza stopniowo odchodzić od wytwarzania energii z węgla oraz koncentrować
się w coraz większym stopniu na projektach z zakresu wytwarzania energii w niskoemisyjnych i neutralnych emisyjnie
źródłach. Realizacja projektu budowy bloku gazowo parowego w Elektrowni Adamów, którego dotyczy wygrana w
grudniu 2021 roku aukcja rynku mocy, będzie oznaczała w przyszłości wzrost znaczenia paliwa gazowego w bilansie
dostaw surowców energetycznych dla Grupy.
Koszty uprawnień do emisji CO
2
Działalność w zakresie wytwarzania ze źródeł konwencjonalnych energii elektrycznej i ciepła wiąże się z koniecznością
ponoszenia kosztów emisji CO
2
. Z uwagi na fakt, że koszty te stanowią istotną pozycję w strukturze kosztów ponoszonych
przez wytwórców energii z węgla brunatnego, wpływ emitowanych ilości CO
2
oraz ryzyko zmiany cen pozwoleń do
emisji CO
2
(EUA) ma bardzo istotne znaczenie dla wyników działalności.
W 2021 roku Grupa otrzymała niewielką ilość darmowych uprawnień do emisji CO
2
, tj. 12 138 EUA, wynikających z
przydziału na produkcję ciepła. Dlatego też, praktycznie cała ilość potrzebnych Grupie ZE PAK SA uprawnień do emisji
musiała zostać zakupiona na rynku wtórnym.
W trakcie 2021 roku ceny uprawnień do emisji wzrosły prawie trzykrotnie – z 31 euro/EUA w styczniu do 85 euro/EUA
w grudniu. Jednym z głównych czynników wpływających na spektakularny wzrost cen, było ogłoszenie przez Komisję
Europejską pakietu wniosków „Fit for 55” w celu dostosowania polityk UE, aby obniżyć emisje gazów cieplarnianych
netto o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomami 1990r., co ma być celem pośrednim do osiągnięcia
neutralności klimatycznej do 2050r. Ponadto w roku 2021 unijna gospodarka odrabiała pandemiczne zaległości, co
przełożyło się na wzrost zapotrzebowania na uprawnienia do emisji w sektorze przemysłu. W maju ceny uprawnień EUA
przełamały psychologiczny poziom 50 euro i osiągnęły rekordowe 56,5 euro. Wzrostom cenowym „pomagały” zakupy
spekulacyjne oraz wypowiedzi, według których nie ma potrzeby interwencji na rynku, a ceny uprawnień wciąż są za
niskie, aby spełnić ambitne cele redukcyjne UE. Finalnie kryzys energetyczny windujący ceny paliw kopalnych, a w
szczególności ceny gazu, doprowadził do gwałtownego wzrostu notowań EUA (silnie skorelowanych z tym surowcem).
Grudzień 2021 roku rozpoczął się od mocnych wzrostów cen uprawnień EUA, które do 8 grudnia wzrosły o ok. 18%, do
wartości blisko 89 euro/EUA. Niskie stany magazynowe w Europie oraz niepewność związana z dostawami gazu zarówno
z Rosji jak również dostawami LNG z USA, ponownie uczyniła węgiel bardziej opłacalnym i pewnym surowcem do
wytworzenia energii w UE. Koniec roku 2021 zamknął się ceną 80,00 euro/EUA. W bieżącym roku 2022 zaczynają
pojawiać się głosy z Komisji Europejskiej o potrzebie wprowadzenia reformy systemu EU ETS w celu zapewnienia
większej stabilizacji cen oraz ograniczenia spekulacji na cenach tego instrumentu.
Średnia arytmetyczna z notowań EUA w 2021 roku wyniosła 53,57 euro, natomiast analogicznie w 2020 roku 24,82 euro,
co oznacza wzrost średniej ceny o 115,83 %, tj. o 28,75 euro.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
34
Wykres 9: Cena kontraktu terminowego na dostawę EUA
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych ICE
Rekompensaty z tytułu kosztów osieroconych w związku z rozwiązaniem „Kontraktu Długoterminowego”
(„KDT”) dla bloku nr 9 w Elektrowni Pątnów (dawna Elektrowni Pątnów II sp. z o.o.)
Kontrakt długoterminowy sprzedaży mocy i energii elektrycznej (KDT) został zawarty pomiędzy Elektrownią Pątnów II
sp. z o.o. a Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi SA. Miał on charakter wieloletniej umowy w zakresie dostarczania
energii elektrycznej po ustalonej formule cenowej.
W związku z wcześniejszym rozwiązaniem (w dniu 1 kwietnia 2008 roku) KDT Elektrowni Pątnów II sp. z o.o., na mocy
Ustawy o KDT, Spółka jest uprawniona do otrzymywania odpowiedniej rekompensaty. Wysokość rekompensaty
jest wyliczana według stosownego wzoru zamieszczonego w Ustawie. Elektrownia Pątnów II sp. z o.o. objęta
jest wymienioną ustawą do końca 2025 roku. Mechanizm określający wysokość przychodów związanych z
rekompensatami z tytułu kosztów osieroconych w dużej mierze funkcjonuje na zasadzie kompensaty, dlatego ryzyko
związane z poziomem przychodów z tego źródła jest w pewnym zakresie zależne od innych rodzajów ryzyka
wpływającego na poziom kosztów i przychodów np. cen energii czy cen uprawnień do emisji.
W dniu 30 grudnia 2020 roku, Spółka Elektrownia Pątnów II sp. z o.o. w drodze sukcesji generalnej została włączona
do ZE PAK SA. Połączenie spółek nie ma wpływu na prawo ZE PAK SA o ubieganie się o rekompensaty z tytułu
kosztów osieroconych.
Sezonowość i warunki meteorologiczne (w tym głównie warunki wietrzne)
Popyt na energię elektryczną oraz ciepło, zwłaszcza wśród konsumentów, podlega sezonowym wahaniom. Dotychczas
praktyka pokazywała, że zużycie energii elektrycznej zwiększało się zimą (głównie z powodu niskich temperatur
i krótszego dnia) oraz spadało w okresie letnim (w związku z okresem wakacyjnym, wyższymi temperaturami otoczenia
i dłuższym dniem). W ostatnich latach systematycznie odnotowuje się wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną
latem, spowodowany w głównej mierze rosnącą liczbą wykorzystywanych urządzeń chłodniczych i klimatyzacji.
Niezależnie od czynników opisanych powyżej coraz istotniejsze dla poziomu produkcji ZE PAK SA stają się warunki
meteorologiczne. W poprzednich latach działalność Grupy nie podlegała w znaczącym stopniu sezonowości popytu, ze
względu na niskie koszty praca bloków prowadzona była w sposób ciągły (w podstawie) przez niemal cały rok. Obecnie
biorąc pod uwagę rosnący udział oze w segmencie wytwórców energii, w tym przede wszystkim źródeł wiatrowych, ale
i rosnącej produkcji ze źródeł fotowoltaicznych, przy szacowaniu wielkości produkcji ZE PAK SA coraz większego
znaczenia nabierają warunki pogodowe, ze szczególnym uwzględnieniem warunków wietrznych i nasłonecznienia.
Należy brać pod uwagę, że w okresach, gdy warunki atmosferyczne sprzyjają produkcji ze źródeł OZE, popyt na
produkcję z elektrowni konwencjonalnych Grupy może ulegać okresowym zmniejszeniom, analogicznie w okresach
mniejszej produkcji OZE może wzrastać.
Ryzyko związane z sezonowością i warunkami meteorologicznymi w roku 2021 nie było kluczowe dla wyników
finansowych Spółki.
10
20
30
40
50
60
70
80
90
2 sty 2 lut 2 mar 2 kwi 2 maj 2 cze 2 lip 2 sie 2 wrz 2 paź 2 lis 2 gru
euro
2021 2020 średnia arytmetyczna 2021 średnia arytmetyczna 2020
53,57
24,82
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
35
Nakłady inwestycyjne
Działalność w sektorze wydobycia węgla oraz produkcji energii wymaga znaczących nakładów inwestycyjnych. Aktywa
wytwórcze Grupy wymagają okresowych remontów i bieżących modernizacji, zarówno ze względu na zaostrzanie
wymogów w zakresie ochrony środowiska jak i potrzebę zwiększania efektywności produkcji energii elektrycznej. Pod
uwagę należ brać przewidywany zwiększony poziom nakładów inwestycyjnych związany z planami Grupy w zakresie
realizacji projektów w obszarze produkcji energii ze źródeł niskoemisyjnych oraz neutralnych emisyjnie a także
wytwarzania i wykorzystania „zielonego” wodoru. Poziom nakładów inwestycyjnych miał istotny wpływ i według
oczekiwań będzie nadal miał istotny wpływ, na wyniki działalności operacyjnej, poziom zadłużenia oraz przepływy
pieniężne. Opóźnienia w realizacji, zmiany programu inwestycyjnego oraz przekroczenie budżetu mogą mieć poważny
wpływ na nakłady inwestycyjne ponoszone w przyszłości, a także na wyniki, sytuację finansową oraz perspektywy
rozwoju.
Kurs walutowy euro/złoty, poziom stóp procentowych
Pomimo faktu, że Grupa prowadzi swoją działalność na terytorium Polski, gdzie ponosi koszty i osiąga przychody
w złotych, jest kilka istotnych czynników uzależniających wyniki finansowe od kursu walutowego euro/złoty
oraz poziomu stóp procentowych WIBOR. Do najistotniejszych zaliczyć należy:
• transakcje związane z zakupem EUA rozliczane w euro,
• jedna ze spółek z segmentu remontowego PAK Serwis sp. z o.o. część swoich zleceń realizuje poza granicami
Polski rozliczając je w euro,
• spółki w Grupie korzystają z finansowania dłużnego opartego na zmiennej stopie procentowej.
Grupa posiada zobowiązania finansowe, głównie kredyty i pożyczki o oprocentowaniu zmiennym. Narażenie Grupy
na ryzyko wywołane zmianami stóp procentowych dotyczy przede wszystkim długoterminowych zobowiązań
finansowych związanych z finansowaniem inwestycji w ZE PAK SA i PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o. W celu
zminimalizowania ryzyka stopy procentowej, Grupa zawarła kontrakty na zamianę stóp procentowych (swapy
procentowe), w ramach których zgadza się na wymianę, w określonych odstępach czasu, różnicy między kwotą odsetek
naliczonych według stałego i zmiennego oprocentowania od uzgodnionej kwoty głównej. Transakcje te mają na celu
zabezpieczenie zaciągniętych zobowiązań finansowych i dotyczą 50% kredytu konsorcjalnego PAK – PCE Fotowoltaika
sp. z o.o. na budowę farmy fotowoltaicznej Brudzew oraz 50% kredytu inwestycyjnego ZE PAK SA na modernizację
kotła K7 w Elektrowni Konin, opartych na zmiennej stopie WIBOR. Do zabezpieczenia wykorzystano instrumenty typu
IRS.
Spółki z Grupy stosują okresowo instrumenty służące ograniczaniu ryzyka wynikającego ze zmian kursów walutowych
np. dla części przepływów związanych z zakupem jednostek uprawniających do emisji CO
2
. Do zabezpieczenia kursu
stosuje się transakcje typu forward. Zarządy na bieżąco monitorują sytuację finansową oraz sytuację rynkową, w razie
potrzeby mogą podjąć decyzje o konieczności zastosowania instrumentów finansowych zabezpieczających przed
ryzykiem kursowym. Zgodnie z zasadami stosowanymi w Grupie ZE PAK SA ewentualne transakcje będą miały
charakter zabezpieczenia i będą dopasowane do pozycji zabezpieczanej pod względem wolumenu i daty zapadalności.
Decyzja o wyborze instrumentu zabezpieczającego, uwzględniała będzie również: cenę, płynność rynku, prostotę
produktu, łatwość wyceny i księgowania oraz elastyczność.
5. OPIS SYTUACJI FINANSOWO-MAJĄTKOWEJ
5.1. Zasady sporządzania sprawozdania finansowego
Grupa sporządza sprawozdania finansowe w oparciu o Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej
zatwierdzone przez Unię Europejską. Powyższe standardy, określane wspólnie jako Międzynarodowe Standardy
Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), obejmują również Międzynarodowe Standardy Rachunkowości (MSR)
i Interpretacje wydane przez Stały Komitet ds. Interpretacji oraz Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej
Sprawozdawczości Finansowej.
Istotne zasady rachunkowości zastosowane w Skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy zostały omówione
w nocie nr 12 Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy za 2021 rok.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
36
5.2. Charakterystyka podstawowych wielkości ekonomiczno-finansowych
Skonsolidowany rachunek zysków i strat i skonsolidowane sprawozdanie z całkowitych
dochodów
Przychody ze sprzedaży w 2021 roku wyniosły 2 451 209 tysięcy złotych i w porównaniu do 2020 roku wzrosły o 244 235
tysięcy złotych, tj. 11,07%.
W 2021 roku, w porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego, w Grupie zanotowano 14,43% łącznego spadku
wolumenu sprzedaży energii elektrycznej z własnej produkcji i sprzedaży energii zakupionej. Przy czym w przypadku
sprzedaży energii elektrycznej z własnej produkcji spadek wyniósł 10,10% a spadek sprzedaży energii zakupionej
wyniósł 25,67%. Spadek produkcji dotyczył jednostek węglowych, w szczególności mniej wydajnych jednostek
węglowych 1, 2 i 5 w elektrowni Pątnów, natomiast w przypadku bloku biomasowego zrealizowano większy wolumen
produkcji. Wolumeny produkcji netto poszczególnych elektrowni Grupy przedstawia Wykres 1. Równocześnie w 2021
roku do 324,09 złotych/MWh, tj. o 16,93%, zwiększyła się średnia uzyskana cena sprzedaży energii elektrycznej
(kalkulowana jako suma przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej oraz przychodów z usług systemowych dzielona
przez wolumen sprzedanej energii). Dzięki wyższej cenie energii elektrycznej w 2021 roku udało się nie tylko
zrekompensować spadek z tytułu niższego wolumenu sprzedaży, ale i uzyskać wyższe przychody ze sprzedaży energii
elektrycznej w wysokości 1 828 tysięcy złotych, tj. o 0,10%.
W 2021 roku pojawiła się nowa kategoria przychodów w postaci przychodów z Rynku Mocy za gotowość do dostarczania
energii do sieci, których wysokość w 2021 roku wyniosła 185 793 tysiące złotych.
Przychody ze sprzedaży ciepła w 2021 roku wyniosły 54 733 tysiące złotych i były wyższe od uzyskanych w 2020 roku
o 5 936 tysięcy złotych, tj. 12,16%. Do wzrostu przychodów przyczyniły się wzrost wolumenu sprzedaży i wyższa cena
za ciepło.
Przychody z umów o usługi budowlane w 2021 roku w stosunku do przychodów uzyskanych w analogicznym okresie
poprzedniego roku zwiększyły się o 15 836 tysięcy złotych, tj. o 62,71%. Wzrost przychodów w analizowanym okresie
związany był z realizacją projektów o wyższych zakresach tak rzeczowych jak i finansowych wykonywanych na terenie
Niemiec oraz kontraktów dotyczących budowy farmy fotowoltaicznej w Brudzewie i modernizacji instalacji biomasowej
w elektrowni Konin, realizowanych przez spółkę z segmentu remontowego PAK Serwis sp. z o.o. odpowiednio w
konsorcjum z podmiotem zewnętrznym, jak i dla podmiotu zewnętrznego.
W 2021 roku, w porównaniu do 2020 roku, przychody ze sprzedaży praw majątkowych ze świadectw pochodzenia energii
zwiększyły się o 34 109 tysięcy złotych, tj. o 61,23%. Wzrost przychodów, podobnie jak w ubiegłym roku wynika ze
zrealizowania wyższej ceny przy podobnym wolumenie produkcji.
Przychody z tytułu rozwiązania KDT (umowa długoterminowa sprzedaży mocy i energii elektrycznej) w 2021 roku
wyniosły 170 574 tysiące złotych (w tym zaliczka 92 360 tysięcy złotych), natomiast w 2020 roku wyniosły 180 073
tysiące złotych (w tym zaliczka 96 169 tysięcy złotych). W obu okresach zaliczki i korekty były na porównywalnym
poziomie.
Tabela 4: Zestawienie skonsolidowanych przychodów ze sprzedaży
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
%
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2021
roku
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2020
roku
zmiana
dynamika
Przychody ze sprzedaży dóbr usług, w tym:
2 192 461
1 972 488
219 973
11,15
− przychody ze sprzedaży energii elektrycznej
własnej
1 477 306
1 356 437
120 869
8,91
− przychody ze sprzedaży energii elektrycznej
zakupionej
388 116
507 157
(119 041)
(23,47)
− przychody z Rynku Mocy
185 793
-
185 793
-
− przychody ze sprzedaży energii cieplnej
54 733
48 797
5 936
12,16
− pozostałe przychody ze sprzedaży
45 423
34 843
10 580
30,36
− przychody z umów o usługi budowlane
41 090
25 254
15 836
62,71
Inne przychody, w tym:
260 392
235 782
24 610
10,44
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
37
− prawa majątkowe ze świadectw pochodzenia
energii
89 818
55 709
34 109
61,23
− rekompensaty z tytułu rozwiązania KDT
170 574
180 073
(9 499)
(5,28)
Akcyza
(1 644)
(1 296)
(348)
(26,85)
Przychody ze sprzedaży ogółem
2 451 209
2 206 974
244 235
11,07
Wykres 10: Sprzedaż energii elektrycznej
Źródło: dane wewnętrzne
Wykres 11: Średnie ceny sprzedaży energii elektrycznej*
* Średnia cena liczona jako przychody ze sprzedaży energii (własnej, z obrotu oraz usług systemowych) podzielone przez
wolumen sprzedaży.
Źródło: dane wewnętrzne
4,36
4,85
1,39
1,87
5,75
6,72
2021 2020
TWh
Z produkcji własnej Z obrotu
⬇ 10,10%
⬇ 25,67%
⬇ 14,43%
324,09
277,17
2021 2020
złoty/MWh
⬆ 16,93%
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
38
Wykres 12: Średnie ceny zakupu pozwoleń do emisji CO
2
*(EUA)
* Średnia cena liczona jako koszty zakupu EUA za dany okres podzielone przez wolumen emisji CO
2
.
Źródło: dane wewnętrzne
Wykres 13: Zużycie węgla brunatnego
Źródło: dane wewnętrzne
Wykres 14: Emisja CO
2
Źródło: dane wewnętrzne
162,63
116,23
2021 2020
złoty/EUA
⬆ 39,92%
5,23
5,96
2021 2020
miliony ton
⬇ 12,25%
4,87
5,51
2021 2020
miliony ton
⬇11,62%
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
39
Koszt własny sprzedaży w 2021 roku wyniósł 2 892 942 tysiące złotych i w stosunku do poniesionego w 2020 roku
zwiększył się o 445 945 tysięcy złotych, tj. o 18,22%.
Pozycją, która w największym stopniu przyczyniła się do zwiększenia kosztu własnego był odpis wartości rzeczowych
aktywów trwałych dokonany w następstwie uwzględnienia wyników testów na utratę wartości aktywów zgodnie
z wymogami MSR 36. Wynik testów uzasadniał odpisanie rzeczowych aktywów trwałych o wartości 620 170 tysięcy
złotych, tj. o 338 291 tysięcy złotych więcej od zrealizowanego odpisu w 2020 roku, będącego również wynikiem
przeprowadzonych testów na utratę wartości posiadanego majątku. Dodatkowo w związku z planowanym skróceniem
okresu eksploatacji węglowych bloków energetycznych i wydobycia węgla na koniec 2021 roku dokonano również
odpisu aktualizującego wartość zapasów (części zamiennych w magazynach) na kwotę 13 137 tysięcy złotych. Oprócz
odpisów w 2021 roku znacząco wzrosły koszty emisji CO
2
. Należy wziąć pod uwagę, że ilość wyemitowanego CO
2
spadła o 11,62% w stosunku do 2020 roku, w wyniku niższego wolumenu produkcji. Jednak jednostkowa cena płacona
za pozwolenie do emisji wzrosła o 33,57%. W rezultacie ogólne koszty z tytułu emisji CO
2
wzrosły o 121 303 tysiące
złotych.
Pozostałe przychody operacyjne w 2021 roku wyniosły 64 007 tysięcy złotych i były niższe o 20 910 tysięcy złotych
od uzyskanych w analogicznym okresie ubiegłego roku. Wysoki poziom przychodów w analogicznym okresie ubiegłego
roku dotyczył przychodów z programów pomocowych związanych z pandemią i rozbiórką elektrowni Adamów.
Tabela 5: Wybrane pozycje skonsolidowanego rachunku zysków i strat
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
%
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2021
roku
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2020
roku
zmiana
dynamika
Przychody ze sprzedaży
2 451 209
2 206 974
244 235
11,07
Koszt własny sprzedaży
(2 892 942)
(2 446 997)
(445 945)
(18,22)
Zysk (strata) brutto ze sprzedaży
(441 733)
(240 023)
(201 710)
(84,04)
Pozostałe przychody operacyjne
64 007
84 917
(20 910)
(24,62)
Koszty sprzedaży
(6 091)
(3 613)
(2 478)
(68,59)
Koszty ogólnego zarządu
(119 720)
(114 691)
(5 029)
(4,38)
Pozostałe koszty operacyjne
(9 085)
(17 704)
8 619
48,68
Zysk (strata) z działalności operacyjnej
(512 622)
(291 114)
(221 508)
(76,09)
Przychody finansowe
11 782
5 889
5 893
100,07
Koszty finansowe
(17 683)
(17 830)
147
0,82
Zysk (strata) brutto
(518 523)
(303 055)
(215 468)
(71,10)
Podatek dochodowy (obciążenie podatkowe)
201 119
76 590
124 529
162,59
Zysk (strata) netto
(317 404)
(226 465)
(90 939)
(40,16)
Inne całkowite dochody netto
2 931
(541)
3 472
-
Całkowity dochód
(314 473)
(227 006)
(87 467)
(38,53)
EBITDA*
243 079
147 665
95 414
64,62
* Spółka definiuje i oblicza EBITDA jako zysk/(stratę) z działalności operacyjnej (obliczonej jako zysk/(strata) netto za rok
obrotowy skorygowany o (i) podatek dochodowy (obciążenie podatkowe), (ii) przychody finansowe oraz (iii) koszty
finansowe) skorygowany o amortyzację (wykazaną w rachunku zysków i strat) oraz odpisy aktualizujące wartość środków
trwałych, aktywów niematerialnych oraz aktywów górniczych.
Koszty sprzedaży w 2021 roku wyniosły 6 091 tysięcy złotych i były wyższe o 2 478 tysięcy złotych od poniesionych
w ubiegłym roku, głównie z tytułu wprowadzenia obowiązku opłaty mocowej dla odbiorców końcowych, wynikającej
z ustawy o rynku mocy.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
40
Tabela 6: Skonsolidowane koszty rodzajowe
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
%
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2021
roku
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2020
roku
zmiana
dynamika
Amortyzacja
135 531
156 900
(21 369)
(13,62)
Odpisy aktualizujące wartość środków trwałych
i aktywów górniczych
620 170
281 879
338 291
120,01
Odpisy aktualizujące wartość zapasów
13 137
28 025
(14 888)
(53,12)
Zużycie materiałów
322 888
271 628
51 260
18,87
Usługi obce
104 335
106 869
(2 534)
(2,37)
Podatki i opłaty z wyłączeniem podatku
akcyzowego
160 588
163 668
(3 080)
(1,88)
Koszty emisji CO
2
792 344
671 041
121 303
18,08
Koszty świadczeń pracowniczych
369 764
383 751
(13 987)
(3,64)
Pozostałe koszty rodzajowe
25 277
13 595
11 682
85,93
Wartość sprzedanych towarów i materiałów
oraz sprzedanej energii zakupionej z obrotu
493 874
521 696
(27 822)
(5,33)
Koszty według rodzaju ogółem
3 037 908
2 599 052
438 856
16,89
Koszty ogólnego zarządu w 2021 roku wyniosły 119 720 tysięcy złotych i były wyższe od zeszłorocznych o 5 029 tysięcy
złotych, tj. o 4,38%.
Pozostałe koszty operacyjne w 2021 roku wyniosły 9 085 tysięcy złotych i zmniejszyły się w stosunku do poprzedniego
roku o 8 619 tysięcy złotych. W 2020 roku poniesiono wyższe koszty za sprawą ujęcia kosztów zaniechanych inwestycji
w wysokości 8 857 tysięcy złotych oraz utworzonych rezerw w wysokości 3 778 tysięcy złotych.
Grupa ZE PAK SA w 2021 roku zrealizowała na działalności operacyjnej stratę w wysokości 512 622 tysięcy złotych,
która w stosunku do wyniku za ubiegły rok była wyższa o 221 508 tysięcy złotych, tj. 76,09%.
W 2021 roku na osiągnięte wyniki podobnie jak w roku ubiegłym negatywnie, w wysokości 5 901 tysięcy złotych wpłynął
ujemny wynik działalności finansowej. Wpływ działalności finansowej w analogicznym okresie ubiegłego roku obniżył
wynik o 11 941 tysięcy złotych. Do mniejszego salda ujemnego w 2021 roku w największym stopniu przyczyniła się
dodatnia wycena dokonanego zabezpieczenia kursu walutowego w wysokości 10 540 tysięcy złotych.
W 2021 roku Grupa odnotowała stratę brutto w wysokości 518 523 tysięcy złotych. Na poziomie netto strata w 2021 roku
wyniosła 317 404 tysiące złotych.
Skonsolidowane sprawozdanie z sytuacji finansowej
Suma bilansowa na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosła 3 311 762 tysiące złotych i w porównaniu ze stanem na dzień
31 grudnia 2020 roku zwiększyła się o 433 134 tysiące złotych, tj. o 15,05%.
Aktywa trwałe na 31 grudnia 2021 roku wyniosły 1 273 696 tysięcy złotych. W porównaniu do 31 grudnia 2020 roku
zmniejszyły się o 583 659 tysięcy złotych, tj. o 31,42%. Największy spadek dotyczył pozycji rzeczowych aktywów
trwałych, które spadły o 478 403 tysięcy złotych głównie w wyniku odpisu aktualizującego wartość środków trwałych
i umorzenia z tytułu amortyzacji. Na plus w pozycji rzeczowych aktywów trwałych zadziałały zakończona inwestycja w
budowę farmy fotowoltaicznej i realizowana przystosowania kotła węglowego do spalania biomasy w elektrowni Konin.
Aktywa obrotowe na 31 grudnia 2021 roku wyniosły 2 038 066 tysięcy złotych. W porównaniu z ostatnim dniem
2020 roku zwiększyły się o 1 021 273 tysiące złotych, tj. 99,56%. Na koniec 2021 roku największa zmiana nastąpiła
w pozycji należności, które zwiększyły się o 1 009 728 tysięcy złotych, głównie wskutek zwiększenia wysokości
depozytów giełdowych.
Tabela 7: Wybrane pozycje skonsolidowanych aktywów
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
%
31 grudnia 2021
roku
31 grudnia 2020
roku
zmiana
dynamika
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
41
Aktywa trwałe
Rzeczowe aktywa trwałe
1 182 258
1 660 661
(478 403)
(28,81)
Aktywa z tytułu prawa do użytkowania
45 856
49 210
(3 354)
(6,82)
Nieruchomości inwestycyjne
1 810
2 141
(331)
(15,46)
Aktywa niematerialne
2 383
2 754
(371)
(13,47)
Aktywa dotyczące zdejmowania nadkładu i inne
aktywa górnicze (długoterminowe)
-
52 291
(52 291)
100,00
Pozostałe aktywa długoterminowe finansowe
22 622
5 081
17 541
345,23
Pozostałe aktywa długoterminowe niefinansowe
9 998
297
9 701
3 266,33
Aktywa z tytułu podatku odroczonego
8 769
84 920
(76 151)
(89,67)
Razem aktywa trwałe
1 273 696
1 857 355
(583 659)
(31,42)
Aktywa obrotowe
Prawa do emisji
-
3 565
(3 565)
100,00
Zapasy
74 241
67 859
6 382
9,40
Należności z tytułu dostaw i usług oraz pozostałe
należności
1 394 784
385 056
1 009 728
262,23
Należności z tytułu podatku dochodowego
81
19 416
(19 335)
(99,58)
Pochodne instrumenty finansowe krótkoterminowe
(aktywa)
10 540
6 550
3 990
60,92
Pozostałe aktywa krótkoterminowe finansowe
150
10
140
1 400,00
Pozostałe aktywa krótkoterminowe niefinansowe
50 129
39 673
10 456
26,36
Kwoty należne od zamawiających z tytułu
kontraktów długoterminowych
1 472
1 283
189
14,73
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
506 669
497 861
8 808
1,77
Razem aktywa obrotowe
2 038 066
1 021 273
1 016 793
99,56
SUMA AKTYWÓW
3 311 762
2 878 628
433 134
15,05
Kapitały własne na dzień 31 grudnia 2021 roku wyniosły 524 232 tysiące złotych, w porównaniu do zakończenia 2020
roku spadły o 425 231 tysięcy złotych, tj. o 44,79%, w rezultacie zrealizowania straty netto za 2021 rok.
Zobowiązania na 31 grudnia 2021 roku wyniosły 2 787 530 tysięcy złotych, co oznacza, że w ciągu roku zwiększyły się
o 858 365 tysięcy złotych, tj. o 44,49%. Podobnie sytuacja kształtowała się w przypadku zobowiązań krótkoterminowych,
które wzrosły o 924 863 tysięcy złotych, czyli o 86,59% głównie za sprawą zwiększenia poziomu rezerw dotyczących
umorzenia uprawnień do emisji CO
2
, wzrostu zobowiązań kredytowych oraz wzrostu zobowiązań z tytułu VAT.
Natomiast zobowiązania długoterminowe zmniejszyły się o 66 498 tysięcy złotych głównie w wyniku zmniejszenia
rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego.
Tabela 8: Wybrane pozycje skonsolidowanych pasywów
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
%
31 grudnia 2021
roku
31 grudnia 2020
roku
zmiana
dynamika
Kapitał własny
Kapitał podstawowy
101 647
101 647
-
-
Kapitał zapasowy
1 131 326
1 124 376
6 950
0,62
Pozostałe kapitały rezerwowe
3 472
3 472
-
-
Niepokryte straty
(711 828)
(278 324)
(433 504)
(155,76)
Różnice kursowe z przeliczenia jednostki
zagranicznej
10
43
(33)
(76,74)
Kapitał własny przypadający akcjonariuszom
większościowym
524 627
951 214
(426 587)
(44,85)
Kapitał akcjonariuszy niekontrolujących
(395)
(1 751)
1 356
77,44
Kapitał własny ogółem
524 232
949 463
(425 231)
(44,79)
Zobowiązania długoterminowe
Oprocentowane kredyty i pożyczki
249 226
-
249 226
-
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
42
Świadczenia pracownicze
27 155
40 886
(13 731)
(33,58)
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz
pozostałe zobowiązania finansowe długoterminowe
467
5 248
(4 781)
(91,10)
Zobowiązania z tytułu leasingu
41 515
51 495
(9 980)
(19,38)
Dotacje i rozliczenia międzyokresowe przychodów
4 317
36 027
(31 710)
(88,02)
Inne rezerwy długoterminowe i rozliczenia
międzyokresowe
439 105
414 527
24 578
5,93
Rezerwa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
32 802
312 902
(280 100)
(89,52)
Zobowiązania długoterminowe ogółem
794 587
861 085
(66 498)
(7,72)
Zobowiązania krótkoterminowe
Zobowiązania z tytułu dostaw i usług oraz
pozostałe zobowiązania finansowe
krótkoterminowe
251 887
188 261
63 626
33,80
Bieżąca część oprocentowanych kredytów i
pożyczek
202 545
55 003
147 542
268,24
Pochodne instrumenty finansowe krótkoterminowe
(zobowiązania)
3 606
-
3 606
-
Pozostałe zobowiązania niefinansowe
200 723
78 152
122 571
156,84
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
663
1 279
(616)
(48,16)
Świadczenia pracownicze krótkoterminowe
4 371
6 521
(2 150)
(32,97)
Dotacje i rozliczenia międzyokresowe przychodów
krótkoterminowe
46
3 646
(3 600)
(98,74)
Kwoty należne zamawiającym z tytułu kontraktów
długoterminowych
3 680
6 680
(3 000)
(44,91)
Inne rezerwy krótkoterminowe i rozliczenia
międzyokresowe
1 319 106
728 538
590 568
81,06
Zobowiązania krótkoterminowe ogółem
1 992 943
1 068 080
924 863
86,59
Zobowiązania razem
2 787 530
1 929 165
858 365
44,49
SUMA PASYWÓW
3 311 762
2 878 628
433 134
15,05
Skonsolidowane sprawozdanie z przepływów pieniężnych
Grupa w 2021 roku wypracowała dodatnie saldo przepływów środków pieniężnych z działalności operacyjnej
w wysokości 6 555 tysięcy złotych, które w porównaniu z poprzednim rokiem było niższe o 159 766 tysięcy złotych. Do
zmniejszenia poziomu środków pieniężnych netto z działalności operacyjnej w największym stopniu przyczyniło się
istotne zwiększenie wysokości utrzymywanych depozytów zabezpieczających otwarte pozycje dotyczące sprzedaży
energii elektrycznej na IRGIT.
W 2021 roku w ramach działalności inwestycyjnej zrealizowano wydatki na nabycie aktywów trwałych w wysokości
409 720 tysięcy złotych, na co złożyły się wydatki związane z inwestycjami szerzej opisanymi w pkt 3.3 niniejszego
sprawozdania. Dokonano również sprzedaży aktywów na kwotę 31 815 tysięcy złotych.
Saldo operacji pieniężnych w ramach działalności finansowej w 2021 roku było dodatnie i wyniosło 393 482 tysiące
złotych. Na saldo przede wszystkim złożyły się otrzymane kredyty na realizowane inwestycje w budowę farmy
fotowoltaicznej i przystosowania kotła węglowego do spalania biomasy oraz raty spłaty kredytu terminowego w PAK
KWB Konin SA. W poprzednim roku za wysokość salda odpowiadała przede wszystkim spłata kredytu terminowego w
PAK KWB Konin SA.
Środki pieniężne w ciągu 2021 roku zwiększyły się o 8 808 tysięcy złotych i na koniec roku wyniosły 506 669 tysięcy
złotych.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
43
Tabela 9: Wybrane pozycje ze skonsolidowanego sprawozdania z przepływów pieniężnych
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
%
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2021
roku
okres 12 miesięcy
zakończony dnia
31 grudnia 2020
roku
zmiana
dynamika
Przepływy środków pieniężnych z działalności
operacyjnej
Zysk (Strata) brutto
(518 523)
(303 055)
(215 468)
(71,10)
Korekty o pozycje:
525 078
469 376
55 702
11,87
Amortyzacja
119 134
153 253
(34 119)
(22,26)
Odsetki i udziały w zyskach
(1 428)
2 329
(3 757)
-
(Zysk) Strata z tytułu różnic kursowych
124
(264)
388
-
(Zysk) Strata na działalności inwestycyjnej
(23 816)
(812)
(23 004)
(2 833,00)
(Zwiększenie) Zmniejszenie stanu należności
(1 021 512)
(134 838)
(886 674)
(657,58)
(Zwiększenie) Zmniejszenie stanu zapasów
(6 382)
36 482
(42 864)
-
Zwiększenie (Zmniejszenie) stanu zobowiązań z
wyjątkiem kredytów i pożyczek
225 541
215
225 326
104
802,79
Zmiana stanu rezerw, rozliczeń międzyokresowych
oraz świadczeń pracowniczych
1 246 268
653 421
592 847
90,73
Podatek dochodowy zapłacony
15 194
21 368
(6 174)
(28,89)
Wydatki na nabycie uprawnień do emisji CO
2
(639 159)
(528 438)
(110 721)
(20,95)
Odpis aktualizujący wartość rzeczowych aktywów
trwałych i aktywów górniczych
620 170
281 879
338 291
120,01
Pozostałe
(9 056)
(15 219)
6 163
40,50
Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej
6 555
166 321
(159 766)
(96,06)
Przepływy środków pieniężnych z działalności
inwestycyjnej
Sprzedaż rzeczowych aktywów trwałych i wartości
niematerialnych
31 815
6 520
25 295
387,96
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości
niematerialnych
(409 720)
(63 482)
(346 238)
(545,41)
Wydatki i wpływy związane z pozostałymi
aktywami finansowymi
(13 321)
(711)
(12 610)
(1 773,56)
Dywidendy otrzymane
46
71
(25)
(35,21)
Pozostałe
(49)
(17)
(32)
(188,24)
Środki pieniężne netto z działalności
inwestycyjnej
(391 229)
(57 619)
(333 610)
(578,99)
Przepływy środków pieniężnych z działalności
finansowej
Spłata zobowiązań z tytułu leasingu finansowego
(290)
(1 310)
1 020
77,86
Wpływy z tytułu kredytów, pożyczek i dłużnych
papierów wartościowych
492 639
9 376
483 263
5 154,26
Spłata kredytów, pożyczek i dłużnych papierów
wartościowych
(95 126)
(30 914)
(64 212)
(207,71)
Odsetki zapłacone
(3 741)
(2 627)
(1 114)
(42,41)
Środki pieniężne netto z działalności finansowej
393 482
(25 475)
418 957
-
Zwiększenie (zmniejszenie) netto stanu środków
pieniężnych i ich ekwiwalentów
8 808
83 227
(74 419)
(89,42)
Środki pieniężne na początek okresu
497 861
414 634
83 227
20,07
Środki pieniężne na koniec okresu
506 669
497 861
8 808
1,77
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
44
Wskaźniki finansowe
Odnotowana w 2021 roku strata netto spowodowała, że wszystkie wskaźniki rentowności zanotowały ujemne wartości.
Wskaźnik ogólnego zadłużenia na koniec 2021 roku uległ zwiększeniu, co oznacza, że poziom rezerw i zobowiązań
zwiększył się w stosunku do sumy bilansowej.
Wartość wskaźnika bieżącej płynności, informuje o stopniu pokrycia zobowiązań i rezerw krótkoterminowych, w tym
rezerw związanych z uprawnieniami do emisji dwutlenku węgla przez aktywa obrotowe i wartość nabytych uprawnień
do emisji dwutlenku węgla. Wartość wskaźnika 1,02 pozostała na niewiele wyższym poziomie niż w ubiegłym roku, co
oznacza, że na koniec 2021 roku sytuacja płynnościowa jest podobna do sytuacji z końca 2020 roku.
Tabela 10: Wskaźniki
%
2021
2020
zmiana
dynamika
ROE
%
(60,55)
(23,85)
(36,70)
153,88
ROA
%
(9,58)
(7,87)
(1,71)
21,73
Rentowność sprzedaży netto
%
(12,95)
(10,26)
(2,69)
26,22
Wskaźnik ogólnego zadłużenia
x razy
0,84
0,67
0,17
25,37
Wskaźnik płynności bieżącej
x razy
1,02
0,96
0,06
6,25
5.3. Istotne pozycje pozabilansowe
Opis istotnych pozycji pozabilansowych został przedstawiony w nocie 33 i 34 skonsolidowanego sprawozdania
finansowego Grupy za 2021 rok.
5.4. Przewidywana sytuacja finansowa
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuacji działalności przez Grupę w
dającej się przewidzieć przyszłości. Mając w szczególności na uwadze podwyższone standardy sprawozdawczości
jednostek zainteresowania publicznego oraz ochronę interesariuszy, Zarząd ZE PAK SA („Zarząd”) zwraca uwagę, że:
1. W 2021 roku Grupa poniosła stratę netto w wysokości 309 037 tysięcy złotych. Na wysokość straty wpływ w
wysokości 622 978 tysięcy złotych miały odpisy aktualizujące wartość aktywów trwałych i aktywów górniczych
oraz zapasów. Odpisy miały charakter niegotówkowy. Natomiast wynik na poziomie EBITDA w 2021 roku wyniósł
243 079 tysięcy złotych. Na wysokość zdarzeń jednorazowych w postaci odpisów aktualizujących wartość aktywów
i zapasów wpływ miała zmiana bazowego scenariusza w zakresie skrócenia przewidywanego okresu eksploatacji
aktywów wydobywczych oraz działalności węglowych aktywów wytwórczych. Dotychczasowy scenariusz zakładał
eksploatację bloków węglowych 1, 2 i 5 w elektrowni Pątnów do 2024 roku, natomiast blok o mocy 474 MW (dawna
Elektrownia Pątnów II) miał funkcjonować nie dłużej niż do 2030 roku. Obecnie jako bazowy przyjęto scenariusz
pracy wszystkich bloków węglowych Grupy do końca 2024 roku, czyli do czasu, gdy aktywom tym przysługuje
wsparcie w postaci mechanizmu rynku mocy. Spółka postrzega obecną sytuację rynkową w zakresie kształtowania
się relacji cen energii i uprawnień do emisji CO
2
jako wysoce zmienną i ryzykowną, dynamika tych zmian w ostatnim
roku przybrała jeszcze na sile. Węglowa działalność wydobywcza i wytwórcza po 2024 roku będzie musiała się
wiązać z podjęciem szeregu inwestycji m.in. umożliwiających dalszą eksploatację odkrywki Tomisławice oraz
dostosowujących blok 474 MW do wymogów środowiskowych. Spółka widzi możliwość poniesienia takich
inwestycji i wydłużenia pracy aktywów węglowych po 2024 roku jednak zdecydowanie uzależnia podjęcie takich
działań od wprowadzenia mechanizmu wsparcia po 2024 roku, który zmniejszałby ryzyko działalności
przewidzianych do wygaszenia aktywów wytwórczych Grupy. Z uwagi na fakt, iż obecnie taki mechanizm nie
istnieje, po 2024 roku Spółka kierując się zasadą racjonalności oczekiwań skróciła oczekiwany okres eksploatacji
węglowych aktywów wydobywczych i wytwórczych. Jednocześnie Spółka nie wyklucza zmiany oczekiwanego
okresu eksploatacji aktywów węglowych w przypadku ustanowienia mechanizmu wsparcia po 2024 roku w
satysfakcjonującym kształcie.
2. Na dzień 31 grudnia 2021 roku aktywa obrotowe w Grupie przewyższają wartość zobowiązań krótkoterminowych,
w tym kredytów bankowych, o 51 438 tysięcy złotych. Spółka zwraca uwagę na ten fakt, ponieważ w kolejnych
raportach okresowych w 2021 roku to wartość zobowiązań krótkoterminowych była wyższa od wartości aktywów
obrotowych. W trakcie roku sytuacja płynnościowa sukcesywnie ulegała poprawie i na koniec roku odnotowano
nadwyżkę aktywów obrotowych nad zobowiązaniami krótkoterminowymi.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
45
Zarząd dokonał szczegółowej analizy prognoz przepływów pieniężnych i potwierdza, że analiza przepływów pieniężnych
wskazuje na możliwość generowania wystarczających, pozytywnych przepływów pieniężnych co najmniej w okresie
kolejnych 12 miesięcy od daty niniejszego sprawozdania finansowego.
5.5. Charakterystyka czynników mających wpływ na bieżące i przyszłe wyniki
finansowe
Wyniki finansowe Grupy jako podmiotu skoncentrowanego na działalności w zakresie wytwarzania i sprzedaży
produkowanej energii elektrycznej na wolnym rynku hurtowym, w pełni podlegają i są uzależnione od zachowania się
innych uczestników tego rynku, którzy w większym lub mniejszym stopniu, w zależności od posiadanego udziału w
rynku, wpływają na poziom kształtowanych cen. Zachowania rynkowe uczestników hurtowego rynku energii
stymulowane są z kolei działaniami legislacyjnymi w obszarze szeroko rozumianej polityki energetycznej, prowadzonej
zarówno na szczeblu krajowym, unijnym, ale i na szczeblu gospodarki globalnej.
Sektor energetyczny doświadcza obecnie szeregu zmian, w najbliższej przyszłości nie brakuje zapowiedzi mogących
mieć istotny wpływ na kształt i zasady funkcjonowania szeroko rozumianego rynku energii. W tym kontekście
wspomnieć należy o uchwalonym w 2019 roku pakiecie regulacji pod nazwą „Czysta energia dla wszystkich
Europejczyków” (Pakiet Zimowy), które zasadniczo wpływają na ustawodawstwo krajowe w sektorze energetycznym.
Wejście w życie tych regulacji, a w szczególności rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/943 z
dnia 5 czerwca 2019 roku w sprawie rynku wewnętrznego energii elektrycznej (tzw. „Rozporządzenia Rynkowego”) jest
bardzo istotne z punktu widzenia polskiego rynku mocy. Przepisy wyżej wspomnianego Rozporządzenia Rynkowego
wykluczają ze wsparcia instalacje emitujące powyżej 550g CO
2
/kWh podczas produkcji energii elektrycznej z paliw
kopalnych, które zaczęły wytwarzanie przed wejściem w życie Rozporządzenia Rynkowego. Instalacje takie od 1 lipca
2025 roku nie będą mogły otrzymywać wsparcia w ramach mechanizmów mocowych W ramach dostosowania prawa
polskiego do unijnych wytycznych, jednostki wytwórcze niespełniające limitu emisji począwszy od aukcji głównej rynku
mocy na okres dostaw 2026 zostały, wykluczone z udziału w aukcjach rynku mocy. Jednakże jednostki wytwórcze, które
rozpoczęły działalność komercyjną przed 4 lipca 2019 roku i nie spełniają limitu emisji będą miały możliwość udziału w
rynku wtórnym, umożliwiając rezerwację dla kontraktów wieloletnich zawartych do końca 2019 roku. Oceniając
otoczenie rynkowe i regulacyjne producenta i sprzedawcy energii elektrycznej, należy brać pod uwagę kilka zjawisk
szczególnie istotnych w ostatnim roku, których skutki mogą wpływać również na wyniki Grupy w przyszłości:
• wzrosty cen surowców energetycznych jako długofalowy skutek pandemii COVID19,
• ogłoszenie pakietu wytycznych „Fit for 55” i potwierdzenie zawartego w nim wyznaczonego w 2020 roku
nowego celu redukcyjnego UE dla 2030 roku, w wysokości 55% spadku emisji w stosunku do 1990 roku,
• przyrost mocy w KSE w segmencie OZE, w szczególności intensywny przyrost instalacji fotowoltaicznych,
• aukcja na rynku mocy na rok dostaw 2026 z możliwością zawarcia kontraktów wieloletnich,
• zatwierdzenie przez Radę Ministrów polityki energetycznej Polski do 2040 roku (PEP2040), która określa nowy
kształt docelowego miksu energetycznego dla Polski, która będzie wymagała dalszych prac dostosowawczych,
• pracę nad projektem ustawy nowelizującej Ustawę z dnia 20 maja 2016 roku o inwestycjach w zakresie
elektrowni wiatrowych (tzw. Ustawa odległościowa),
• uczestnictwo Polski w międzyoperatorskich projektach, mających na celu budowę wspólnego europejskiego
rynku energii elektrycznej,
• Polski Plan Wdrożenia reform na rynku bilansującym, które mają wprowadzić m.in. mechanizm „scarcity
pricing” a także duże zmiany w usługach systemowych oraz rozliczeniach na rynku bilansującym, w tym
trwające w 2021 i kontynuowane w 2022 prace wdrożeniowe dotyczące II etapu reformy rynku bilansującego,
która prawdopodobnie zaczną obowiązywać w 2023 roku.
• prace Komisji Europejskiej nad aktami delegowanymi do taksonomii, w tym także w kierunku uznania gazu
ziemnego jako paliwo zrównoważone.
ZE PAK SA generuje większość przychodów z wytwarzania i sprzedaży energii elektrycznej, dlatego cena, za jaką
sprzedaje energię elektryczną, jest bardzo istotna dla wyników jego działalności. Analizując bieżące trendy rynkowe w
kontekście poziomu cen energii elektrycznej na hurtowych rynkach energii, przyjrzeć należy się przede wszystkim cenom
notowanym na Towarowej Giełdzie Energii SA („TGE”). Czynniki wpływające w sposób istotny na poziom notowań
giełdowych na rynku SPOT (RDNiB TGE) pozostają od lat te same, wśród nich najistotniejsze to: wielkość generacji
wiatrowej, stan rezerwy w systemie KSE, wielkość zdolności przesyłowych udostępnianych do wymiany transgranicznej.
W ostatnich dwóch latach istotności nabiera kolejny czynnik a mianowicie warunki słoneczne, które ze względu na
znaczący i dynamiczny przyrost mocy zainstalowanych w technologii fotowoltaicznej wpływają na ceny energii
zwłaszcza w okresie wiosenno-letnim.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
46
Wolumen obrotu energią elektryczną na TGE wyniósł w 2021 roku 225 174 640 MWh, co oznacza spadek o 7,4% w
stosunku do 2020 roku
6
. Średnioważona cena kontraktu typu „BASE” (tzw. „pasmo”, czyli dostawa stałej ilości energii
w określonej jednostce czasu) na Rynku Dnia Następnego TGE ukształtowała się w 2021 roku na poziomie
401,17 zł/MWh, co oznacza wzrost o 191,06 zł/MWh, tj. prawie o 91% względem analogicznej ceny z 2020 roku. Z kolei
na rynku terminowym „RTT” średnioważona cena kontraktu rocznego z dostawą pasmową w roku 2022 (BASE_Y-22)
wyniosła w całym 2021 roku 384,16 zł/MWh, co oznacza wzrost o 152,29 zł/MWh, tj. o 65% w stosunku do ceny z
notowań kontraktu BASE_Y-21 w roku 2020. Znaczący wzrost średniorocznej ceny kontraktu rocznego BASE_Y-22
powiązać można z niestabilną sytuacją na rynku gazu w Europie, a tym samym silnymi wzrostami cen gazu. Ponadto,
skokowe wzrosty cen uprawnień do emisji CO
2
przyczyniały się do skokowych wzrostów notowanych cen energii
elektrycznej na rynku terminowym oraz rynku spotowym (RDNiB) TGE SA.
Cena uprawnień do emisji CO
2
(„EUA”), które emitent zobowiązany jest umorzyć w ilości odpowiadającej wielkości
emisji CO
2
do atmosfery, jest obecnie czynnikiem, który w największym stopniu decyduje o konkurencyjności
przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się wytwarzaniem energii elektrycznej w oparciu o węgiel brunatny, obok
kosztów węgla i paliw pomocniczych. Obecnie Spółka otrzymuje bardzo niewielkie ilości nieodpłatnych uprawnień do
emisji CO
2
, wynikających z przydziału na produkcję ciepła, dlatego też, praktycznie cała ilość potrzebnych Grupie
uprawnień musi zostać zakupiona na rynku. Poziom cen, po jakich Grupa nabywa uprawnienia do emisji CO
2
miał w
poprzednich latach i w dalszym ciągu będzie miał istotne znaczenie dla przyszłych wyników finansowych Grupy, tak
długo jak Grupa będzie produkowała energię z węgla brunatnego. Należy racjonalnie zakładać, że wobec planów
wygaszania produkcji węglowej wpływ ten w długim terminie powinien maleć. Rynek Uprawnień do emisji CO
2
to rynek,
który obecnie jest najbardziej narażony na zmiany cen powodowane decyzjami politycznymi wynikającymi z kierunków
trwającej od kilku lat debaty nad kształtem reformy europejskiego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS), a
także trwającej transformacji gospodarki. Czynnikiem stymulującym dalszy wzrost cen na rynku carbon, może być
ogłoszony w 2020 roku nowy cel redukcyjny UE dla 2030 roku w wysokości 55% spadku emisji w stosunku do 1990
roku, a także długoterminowa koncepcja unijnej gospodarki zeroemisyjnej do 2050 roku. Założenia te zostały ujęte w
ogłoszonym przez Komisję Europejską pakiecie wniosków „Fit for 55” w celu dostosowania polityk UE. Rok
sprawozdawczy 2021 był rokiem, w którym unijna gospodarka odrabiała pandemiczne zaległości, co przełożyło się na
wzrost zapotrzebowania na uprawnienia do emisji w sektorze przemysłu. W maju ceny uprawnień EUA przełamały
psychologiczny poziom 50 euro i osiągnęły rekordowe 56,5 euro. W grudniu osiągnęły poziom ok. 85 euro. zamykając
rok lekkim spadkiem na poziomie ok. 80 euro. Wszelkie zmiany w otoczeniu regulacyjnym, które w założeniu mają
wpływać na podniesienie kosztu emisji CO
2
będą wpływały na podniesienie kosztu produkcji energii przez węglowe
jednostki wytwórcze należące do ZE PAK SA. Z uwagi na wysoki poziom kosztów zmiennych funkcjonowania jednostek
węglowych, spowodowany w głównej mierze kosztami emisji CO
2
, dochody generowane przez bloki węglowe nie zawsze
pokrywają koszty, co w konsekwencji powoduje, że są okresy w których produkcja przestaje być ekonomicznie
uzasadniona. W kontekście rynku carbon istotną jest informacja z początku bieżącego roku 2022 o głosach z Komisji
Europejskiej o potrzebie wprowadzenia reformy systemu EU ETS w celu zapewnienia większej stabilizacji cen oraz
ograniczenia spekulacji na cenach tego instrumentu.
Kolejnym czynnikiem, który bez wątpienia będzie miał wpływ na przyszłe wyniki finansowe Grupy, jest udział jednostek
wytwórczych należących do Grupy w rynku mocy. W latach 2018 i 2019 roku jednostki wytwórcze należące do Grupy
wzięły udział w aukcjach głównych na Rynku Mocy przeprowadzonych przez Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA,
zgodnie z zasadami określonymi przez Ustawę z dnia 8 grudnia 2017 roku o rynku mocy, zawierając kontrakty mocowe
na lata dostaw 2021-2024. W wyniku rozstrzygnięcia aukcji Grupa zawarła jednoroczne umowy mocowe na lata 2021-
2024 dla startujących w aukcji istniejących jednostek węglowych. Ponadto w wyniku aukcji przeprowadzonej w 2019
roku ZE PAK SA zawarł umowę mocową na 17 lat dostaw, kontraktując 40 MW obowiązku mocowego po cenie 259,87
zł/kW/rok dla nowej jednostki rynku mocy wytwórczej, tj. modernizowanej w elektrowni Konin instalacji do spalania
biomasy, która uprzednio była wykorzystywana do produkcji energii z wykorzystaniem węgla brunatnego. W aukcjach
przeprowadzonych w ubiegłych latach ZE PAK SA zakontraktował obowiązek mocowy w umowach jednorocznych na
poziomie 587 MW na rok 2021 – po cenie 240,32 zł/kW/rok, 587 MW na rok 2022 – po cenie 198,00 zł/kW/rok, 587 MW
na rok 2023 - po cenie 202,99 zł/kW/rok, 628 MW na rok 2024 po cenie 259,87 zł/kW/rok. W roku 2021 odbyła się
kolejna aukcja z udziałem Grupy ZE PAK SA, przeprowadzona w oparciu o znowelizowane zapisy Ustawy o rynku
mocy, dostosowujące ją do wymogów unijnych. W wyniku postepowania aukcyjnego spółka zależna od ZE PAK SA -
PAK CCGT sp. z o.o. zawarła umowę mocową na 17 lat dostaw, kontraktując 493 MW obowiązku mocowego po cenie
bazowej 400,39 zł/kW/rok poczynając od roku 2026. Oprócz planowanych przychodów z mocy zakontraktowanych na
aukcyjnym rynku pierwotnym, Spółka ma możliwość osiągnięcia dodatkowych przychodów z transakcji zawieranych na
wtórnym rynku mocy. Wraz z początkiem 2021 roku, kiedy rynek mocy wszedł w fazę operacyjną, w praktyce ruszył
6
Komunikat TGE ze strony www.tge.pl https://tge.pl/aktualnosci-dane-statystyczne-
czytaj?cmn_id=91348&title=Podsumowanie+dzia%C5%82alno%C5%9Bci+TGE+w+2021+roku
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
47
rynek wtórny, który umożliwia Spółce w zakresie wolnych niezakontraktowanych mocy, przejmowanie obowiązków
mocowych od innych podmiotów. Przy kwestiach związanych z rynkiem mocy, należy jednak zwrócić uwagę również
na fakt, że rynek mocy, to nie tylko dodatkowe płatności dla podmiotów w nim uczestniczących, ale również określone
obowiązki oraz kary finansowe dla tych, którzy nie wykonają lub w nie właściwy sposób wykonają zakontraktowany w
umowie obowiązek mocowy.
Duże znaczenie dla ram działalności Grupy ma zapowiadany przyszły kształt miksu energetycznego Polski. 2 lutego 2021
roku zatwierdzono „Politykę Energetyczną Polski do roku 2040” (PEP2040) nad którą pracowano od 2018 roku.
Dokument zakłada m.in. stopniowe ograniczanie produkcji energii elektrycznej ze źródeł węglowych. Należy wspomnieć,
że w okresie prac nad PEP2040 równolegle trwały prace nad Krajowym planem na rzecz energii i klimatu (KPEiK) do
2030 roku, który 30 grudnia 2019 roku Polska przekazała do Komisji Europejskiej. Dokument ten zakłada zwiększenie
celu udziału OZE oraz ograniczenie udziału węgla w produkcji energii elektrycznej. Mając na uwadze aktualne „zielone”
kierunki polityki europejskiej, a w szczególności decyzję państw członkowskich UE o podwyższeniu celu redukcji emisji
do 2030 roku z 40% do 55%, ogłoszenie pakietu wniosków „Fit for 55” w celu dostosowania polityk unijnych do celów
ograniczania emisji oraz biorąc pod uwagę tło wydarzeń z lat 2020 oraz 2021, w tym pandemię COVID19 i założenia
Funduszu Odbudowy po pandemii, należy się spodziewać, że zapisy KPEiK będą rewidowane. Odnosząc działalność
wytwórczą Grupy do szans i zagrożeń dla wyników finansowych w kontekście zapisów PEP2040 i KPEiK do 2030 roku,
które to dokumenty zakładają zwiększenie udziału OZE oraz ograniczenie udziału węgla w produkcji energii elektrycznej,
należy wspomnieć, że Grupa zgodnie ze swoją strategią zamierza się skoncentrować na rozwoju niskoemisyjnych i
neutralnych emisyjnie źródeł wytwórczych oraz wytwarzaniu i wykorzystaniu „zielonego” wodoru, co koresponduje z
kierunkami wytyczanymi na szczeblu krajowym i unijnym. W minionym roku kierunek ten był konsekwentnie
realizowany poprzez inwestycje w projekty z sektora OZE.
Z punktu widzenia nowych inwestycji w źródła OZE istotne znaczenie mają wprowadzone w 2021 roku nowelizacje
zapisów Ustawy o odnawialnych źródłach energii, takie jak wydłużenie wsparcia systemowego z 2039 roku do 2047 roku
oraz zmiana zasad rozliczania salda w okresach trzyletnich
7
, a nie jak było dotychczas po zakończeniu całościowego
okresu wsparcia tj. maksymalnie 15 lat.
Istotnym impulsem dla decyzji inwestycyjnych Spółki w kolejne źródła OZE może być również zapowiadana na II
kwartał 2022 roku nowelizacja zapisów tzw. „ustawy odległościowej”, której przyjęcie w minionych latach w dużym
stopniu ograniczyło rozwój nowych projektów wiatrowych. Zapowiedzi zmian sugerują, że decyzje odnośnie lokalizacji
farm wiatrowych w większym stopniu zależne będą od decyzji władz i społeczności lokalnych.
W kontekście zamierzeń inwestycyjnych Grupy PAK, w tym planowanej inwestycji w budowę bloku CCGT w
Elektrowni Adamów i pozyskania finansowania dla tego projektu, duży walor istotności mają przyjęte przez Komisję
Europejską na początku 2022 roku zmiany do aktu delegowanego taksonomii, nad którymi zintensyfikowane prace trwały
w roku 2021. Przyjęte uregulowania uznają jako zrównoważone zarówno projekty gazowe jak i energetykę nuklearną,
pod warunkiem uwzględnienia szczegółowych wytycznych zawartych w projekcie rozporządzenia, które muszą jeszcze
zostać zaakceptowane przez państwa członkowskie. Grupa podejmuje działania związane z planami dotyczącymi
zarówno projektu gazowego w Elektrowni Adamów, jak i potencjalnego projektu nuklearnego w Elektrowni Pątnów po
zakończeniu okresu eksploatacji aktywów węglowych.
Wśród czynników mogących mieć wpływ na przyszłe wyniki finansowe ZE PAK SA są również szanse, jakie pojawiły
się przed uczestnikami hurtowego rynku energii w związku z rozwojem jednolitego rynku energii elektrycznej.
Uruchomienie w dniu 19 listopada 2019 roku przez TGE SA notowań na Rynku Dnia Bieżącego w modelu XBID dało
uczestnikom hurtowego rynku energii elektrycznej nowe możliwości handlowe dla sprzedaży produkowanych
wolumenów energii elektrycznej. Co warte podkreślenia, obroty na Rynku Dnia Bieżącego w modelu XBID (SIDC -
Single Intraday Coupling) są znacznie wyższe niż miało to miejsce, kiedy notowania na tym rynku prowadzone były tylko
w formule krajowej. Dzięki temu mechanizmowi Spółka może na dwie godziny przed dostawą dokonywać zakupu lub
sprzedaży energii, dzięki czemu może w bardziej elastyczny sposób zarządzać swoimi kontraktami na energię elektryczną
i produkcją.
Od 2019 roku trwają intensywne prace nad reformą rynku bilansującego, dostosowującą rynek do wymagań prawa
europejskiego. W maju 2020 roku przyjęto dokument Polski Plan Wdrożenia reform na rynku bilansującym, który
stanowił kamień milowy w pracach nad reformą rynku bilansującego, która w efekcie przyjęcia zapisów planu
przeprowadzana będzie w dwóch etapach, a docelowo ma wprowadzić m.in. mechanizm scarcity pricing a także duże
zmiany w usługach systemowych oraz rozliczeniach na rynku bilansującym. Zmiany wprowadzone na rynku
bilansującym w ramach I etapu to m. in. umożliwienie aktywnego udziału w rynku bilansującym dla DSR oraz jednostek
innych niż JWCD, w tym dla farm wiatrowych i PV, a także udziału magazynów / elektrowni szczytowo-pompowych
7
Zmiana wejdzie w życie 16.10.2022 r.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
48
(ESP) w rynku bilansującym. Reforma umożliwiła również uczestnikom rynku od dnia 1 stycznia 2021 roku
aktualizowanie ofert bilansujących w ramach rynku dnia bieżącego, przez co spółka może aktywniej uczestniczyć w
rynku technicznym. Trudno na bieżący moment określić stopień wpływu zmian przeprowadzonych w reformie rynku
bilansującego na przyszłe wyniki finansowe Spółki. Jednakże szczególnie istotny dla wyników finansowych Spółki może
okazać się wypływ wdrożenia reform zapowiadanych w ramach II Etapu, tj. wprowadzenie mechanizm scarcity pricing,
zmian w usługach systemowych oraz znaczących zmian w rozliczeniach na rynku bilansującym, co powinno przyczynić
się do złagodzenia problemu „missing money” dla węglowych bloków ZE PAK SA. Jednakże, z uwagi na szereg
czynników zewnętrznych, harmonogram wdrażania II etapu reformy, który początkowo miał zostać wdrożony do
operacyjnego stosowania z dniem 1 stycznia 2022 roku, przesunie się o rok i szacowane wdrożenie wszystkich rozwiązań
II etapu może nastąpić dopiero w styczniu 2023 roku. Z drugiego etapu reformy z dniem 1 stycznia 2022 roku wdrożono
rozwiązanie zmieniające zasady wyznaczania ceny rozliczeniowej sprzedaży i zakupu energii z rynku bilansującego w
zależności od stanu zakontraktowania Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Jednakże i w tym miejscu trudno
określić stopień wpływu tej zmiany na przyszłe wyniki finansowe Spółki.
Ważnym dla Spółki tematem towarzyszącym wdrażaniu pierwszego etapu zmian rynku bilansującego było wejście w
życie od 1 stycznia 2021 roku tzw. Rozporządzenia systemowego, które wprowadziło nową metodologię wyznaczania
ceny CWD i CWO, w inny sposób niż dotychczas regulującą kwestię kosztu zmiennego dla jednostek opalanych węglem
brunatnym, co w konsekwencji tzw. redukcji wymuszonych niejednokrotnie może doprowadzać do odkupu energii z
Rynku Bilansującego po cenach wyższych niż zawarte kontrakty na TGE, co spowodowane jest różnicą cen uprawnień
do emisji CO
2
między czasem zawarcia transakcji na TGE a czasem wykonania kontraktu. Takie rozliczenie w przypadku
znacznej ilości redukcji kontraktów przez OSP może niekorzystnie odbijać się na wynikach finansowych wytwórców
energii.
5.6. Czynniki i zdarzenia o nietypowym charakterze mające wpływ na
osiągane rezultaty finansowe
Weryfikacja założeń strategicznych i podjęcie decyzji o skróceniu eksploatacji bloków węglowych i wydobyciu węgla
przyczyniły się do zidentyfikowania w Grupie zdarzeń o charakterze jednorazowym.
Dotychczasowy scenariusz zakładał eksploatację bloków węglowych 1, 2 i 5 w elektrowni Pątnów do 2024 roku,
natomiast blok o mocy 474 MW (dawna Elektrownia Pątnów II) miał funkcjonować nie dłużej niż do 2030 roku. Obecnie
jako bazowy przyjęto scenariusz pracy wszystkich bloków węglowych Grupy do końca 2024 roku, czyli do czasu, gdy
aktywom tym przysługuje wsparcie w postaci mechanizmu rynku mocy. Spółka postrzega obecną sytuację rynkową w
zakresie kształtowania się relacji cen energii i uprawnień do emisji CO
2
jako wysoce zmienną i ryzykowną, dynamika
tych zmian w ostatnim roku przybrała jeszcze na sile. Węglowa działalność wydobywcza i wytwórcza po 2024 roku
będzie musiała się wiązać z podjęciem szeregu inwestycji m.in. umożliwiających dalszą eksploatację odkrywki
Tomisławice oraz dostosowujących blok 474 MW do wymogów środowiskowych. Spółka widzi możliwość poniesienia
takich inwestycji i wydłużenia pracy aktywów węglowych po 2024 roku jednak zdecydowanie uzależnia podjęcie takich
działań od wprowadzenia mechanizmu wsparcia po 2024 roku, który zmniejszałby ryzyko działalności przewidzianych
do wygaszenia aktywów wytwórczych Grupy. Z uwagi na fakt, iż obecnie taki mechanizm nie istnieje, po 2024 roku
Grupa kierując się zasadą racjonalności oczekiwań skróciła oczekiwany okres eksploatacji węglowych aktywów
wydobywczych i wytwórczych. Jednocześnie Grupa nie wyklucza zmiany oczekiwanego okresu eksploatacji aktywów
węglowych w przypadku ustanowienia mechanizmu wsparcia po 2024 roku w satysfakcjonującym kształcie.
Zmiana bazowego scenariusza okresu eksploatacji węglowych aktywów wydobywczych i wytwórczych największy
wpływ na wyniki testów na utratę wartości rzeczowych aktywów trwałych. W odniesieniu do skonsolidowanego
sprawozdania finansowego Grupy Kapitałowej ZE PAK SA za 2021 rok przeprowadzone testy na utratę wartości
aktywów wykazały zasadność utworzenia odpisu z tytułu utraty wartości rzeczowych aktywów trwałych CGU
Elektrownia Pątnów. W trakcie sporządzania sprawozdania finansowego zidentyfikowano również inne zdarzenia o
jednorazowym charakterze, które były związane ze zmianą bazowego scenariusza eksploatacji aktywów węglowych. Do
najważniejszych należy zaliczyć: pozostałe odpisy aktualizujące wartość środków trwałych i środków trwałych w
budowie, odpisy aktualizujące wartość aktywa górniczego, odpisy aktualizujące wartość materiałów, zmiany wysokości
rezerw na rekultywacje oraz korekty w zakresie odroczonego podatku dochodowego.
Wymienione wyżej zdarzenia spowodowały obniżenie wyniku EBITDA Grupy o około 26 milionów złotych, a w zakresie
skonsolidowanego wyniku netto obniżenie o około 550 milionów złotych.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
49
6. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI FINANSOWYMI
6.1. Ocena zarządzania zasobami finansowymi
Grupa zarządza bieżącymi zasobami finansowymi w elastyczny sposób, wykorzystując do tego celu modele analizy
płynności gotówkowej oraz planując przyszłe przepływy pieniężne na podstawie sporządzanych okresowo prognoz
finansowych w ujęciu krótko i długookresowym. Przy wykorzystaniu powyższych narzędzi, spółki z Grupy dokonują
bieżącego monitoringu i analizy zapadalności należności i zobowiązań, dostosowując terminy oraz salda rachunków
bankowych do wysokości przepływów pieniężnych. Nadwyżkami środków pieniężnych zarządza się wykorzystując
inwestycje w bezpieczne instrumenty rynku finansowego, głównie lokaty bankowe. Okresem wzmożonego
zapotrzebowania na gotówkę jest zwykle przełom I i II kwartału. Wynika to z faktu, że Spółka zabezpiecza wolumen
uprawnień do emisji CO
2
na rynku terminowym i wraz ze zbliżającą się datą ich umorzenia (koniec kwietnia każdego
roku) potrzebuje gotówki na ich nabycie. By zapewnić sobie elastyczność w okresach wzmożonego zapotrzebowania na
gotówkę wykorzystywane są linie kredytowe w rachunku bieżącym.
6.2. Ocena realizacji zamierzeń inwestycyjnych
Grupa posiada strategię funkcjonowania, jak i dostosowany do niej plan inwestycyjny. Zamierzenia inwestycyjne
uwzględniają obecnie panujące warunki w sferze legislacyjno-prawnej, gospodarczej, jak i technologicznej. Przyjęty
sposób realizacji przewidywanych inwestycji opiera się w głównej mierze na korzystaniu ze środków wypracowanych w
toku bieżącej działalności, jak i finansowaniu zewnętrznym. Spółki z Grupy przy planowaniu finansowania uwzględniają
szereg czynników istniejących obecnie lub mogących wystąpić w przyszłości i mieć znaczący wpływ na realizowany
program inwestycyjny. Przewidywana struktura finansowania poszczególnych zamierzeń inwestycyjnych uwzględnia
również poziom szeregu wskaźników finansowych, takich jak np. wskaźniki zadłużenia czy płynności w taki sposób, aby
uzyskać ich optymalne poziomy. W ocenie Grupy Kapitałowej ZE PAK SA obecnie realizowane i planowane projekty
inwestycyjne skupione wokół struktury PAK – PCE sp. z o.o. swoją skalą i zakresem przewyższają możliwości ich
sfinansowania przez Grupę ZE PAK SA. W związku z powyższym Spółka przeanalizowała możliwe scenariusze
dotyczące dalszego sposobu finansowania rozległego planu inwestycyjnego związanego z rozwojem projektów z zakresu
odnawialnych źródeł energii oraz wytwarzania i wykorzystania „zielonego” wodoru i zdecydowała o wyborze scenariusza
polegającego na zaangażowaniu w projekty partnera o silniejszej pozycji kapitałowej niż Grupa. 20 grudnia 2021 roku
podpisana została umowa sprzedaży większościowego pakietu udziałów w PAK – PCE sp. z o.o. pomiędzy Spółką a
Cyfrowym Polsatem SA. Również w przypadku innych projektów rozwijanych przez Grupę przewidywana jest
współpraca z zewnętrznymi partnerami, przykładem jest projekt budowy morskich farm wiatrowych rozwijany wspólnie
z Ørsted czy współpraca w zakresie projektu reaktorów SMR rozwijanego wspólnie z Synthos. Przyjęte założenia w
sferze inwestycji są realne do realizacji przy wykorzystaniu posiadanych i potencjalnych zasobów. Jednak należy
podkreślić, że cały czas monitorowane są czynniki mające najistotniejszy wpływ na program inwestycyjny, w przypadku
istotnych zmian jednego bądź kilku czynników spółki Grupy dokonują określonych korekt bądź istotnych zmian
realizowanej strategii.
7. ISTOTNE CZYNNIKI I PERSPEKTYWY ROZWOJU
Kierunkowe działania wyznaczone przez Strategię Grupy
Kierunki strategii Grupy Kapitałowej ZE PAK SA określane są na podstawie systematycznej analizy szerokiego spektrum
czynników ekonomicznych i technologicznych, takich jak np.: trendy cenowe paliw konwencjonalnych, ceny uprawnień
do emisji CO
2
, mechanizmy wspierające różne technologie wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej.
Grupa ZE PAK SA kieruje swoją uwagę na otoczenie regulacyjne oraz postęp technologiczny, dla szeroko rozumianych
obszarów związanych z aktywnością Grupy. Celem takiego spojrzenia jest optymalizacja zamierzeń inwestycyjnych,
kierunkowa - pod kątem dywersyfikacji bazy paliw i technologii źródeł wytwórczych, jak i szczegółowa – odnosząca się
do usprawnień w istniejących jednostkach wytwórczych, oraz dostosowanie harmonogramów pracy urządzeń
wytwórczych. Grupa dąży do wypracowania modelu długofalowego funkcjonowania w warunkach uwidaczniających się
niekorzystnych tendencji dla energetyki wysokoemisyjnej w przyjmowanych politykach na szczeblu UE, co znajduje
również odzwierciedlenie w prognozach zmiany miksu energetycznego Polski.
Szeroko rozumiane ramy legislacyjne wyznaczane przepisami prawa unijnego i polskiego przekładają się bezpośrednio
na potencjał wytwórczy Grupy. Wyeksploatowane technicznie urządzenia wytwórcze, dla których analizy nie wykazują
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
50
celowości modernizacji, zgodnie z podjętymi decyzjami, będą stopniowo wycofywane. Sposób eksploatacji w okresie
przejściowym, musi być ściśle dopasowany do ich możliwości, poprzez wybór dedykowanego w prawie środowiskowym
odstępstwa. Dodatkowo uwzględniony zostanie optymalny sposób wykorzystania dostępnej bazy paliwowej.
Spółka jest świadoma zmian, przede wszystkim tych z obszaru legislacyjno-prawnego, zachodzących w otoczeniu.
Regulacje prawne zmierzające do redukcji emisji CO
2
, innych gazów (SO
2
, NO
X
) i pyłów oraz przepisy dotyczące sektora
odnawialnych źródeł energii to istotne wyzwania dla spółek z Grupy. Nowe regulacje środowiskowe wynikające z
wprowadzenia konkluzji BAT (Best Available Technology), które weszły w życie w 2021 roku poszerzają katalog
ograniczanych zanieczyszczeń. Wartym odnotowania jest fakt, że poprzez działania inwestycyjne oraz właściwą
gospodarkę remontową na istniejących jednostkach wytwórczych i przynależnych do nich urządzeniach redukcji
zanieczyszczeń sukcesywnie obniżana jest emisyjność produkowanej energii elektrycznej.
Przyjęte przez Grupę kierunki rozwoju powodują, że Grupa z jednej strony stopniowo ogranicza wytwarzanie energii w
procesie spalania węgla brunatnego aż do jego definitywnego zakończenia, z drugiej zaś rozwija projekty związane z
wytwarzaniem energii ze źródeł niskoemisyjnych i neutralnych emisyjnie oraz intensyfikuje działania zmierzające do
wytwarzania i wykorzystania „zielonego” wodoru.
Wokół PAK – PCE sp. z o.o. sukcesywnie budowana jest struktura spółek celowych, które mają odpowiadać za
działalność w poszczególnych technologiach odnawialnych źródeł energii. Dzięki planowanej transakcji sprzedaży do
Grupy Cyfrowego Polsatu większościowego pakietu udziałów w strukturze PAK – PCE sp. z o.o. planowane jest
pozyskanie silnego kapitałowo partnera, który będzie w stanie zagwarantować realizację szerokiego zakresu
perspektywicznych projektów inwestycyjnych z obszaru odnawialnych źródeł energii oraz wytwarzania i wykorzystania
„zielonego” wodoru.
Spółka celowa PAK CCGT sp. z o.o. ma odpowiadać za przygotowanie oraz realizację projektu budowy bloku gazowo
parowego na terenie byłej Elektrowni węglowej Adamów. Projekt wygrał aukcję i tym samym uzyskał wsparcie w postaci
17 letniego kontraktu mocowego.
Grupa w ramach swoich działań transformacyjnych podejmuje również aktywność w obszarze projektów budowy farm
wiatrowych na Bałtyku (offshore). Planowane jest również wykorzystanie aktywów w Elektrowni Pątnów dla potrzeb
implementacji znajdującej się obecnie w fazie przed komercyjnej technologii SMR (Small Modular Reactor). Oba
projekty rozwijane są w ramach współpracy z partnerami zewnętrznymi.
Plany w zakresie wykorzystania mocy konwencjonalnych
Bazowy model funkcjonowania segmentu węglowego zakłada korzystanie z obecnie eksploatowanych odkrywek i brak
nowych inwestycji w tym obszarze. Oznacza to, że dwa złoża z obecnie eksploatowanych 3 złóż ulegną wkrótce
wyczerpaniu i zamknięciu, i eksploatowana będzie już tylko odkrywka Tomisławice.
Obecnie w Elektrowni Pątnów eksploatowane są dwa zmodernizowane bloki 1 i 2 o mocy 222 MW każdy, częściowo
zmodernizowany blok 5 o mocy 200 MW oraz nowoczesny blok 9 na parametry nadkrytyczne o mocy 474 MW (dawna
elektrownia Pątnów II). Obecnie bazowy scenariusz eksploatacji bloków węglowych w elektrowni Pątnów zakłada ich
funkcjonowanie do czasu obecnie obowiązującego systemu wsparcia w postaci rynku mocy, czyli do końca 2024 roku.
Spółka nie wyklucza jednak, że będzie w stanie ponieść odpowiednie nakłady inwestycyjne i wydłużyć funkcjonowanie
najbardziej efektywnego bloku o mocy 474 MW w przypadku implementacji systemu wsparcia po 2024 roku, który
zapewniałby ekonomiczną efektywność takiej działalności. Pozostałe bloki elektrowni Pątnów zostały wyłączone z
eksploatacji – blok 4 o mocy 200 MW został wyłączony z końcem roku 2019, natomiast bloki 3 i 6 o mocy 200 MW
każdy zostały wyłączone z końcem czerwca 2020 roku.
Elektrownia Adamów została wyłączona z eksploatacji z początkiem stycznia 2018 roku. Obecnie na jej terenie trwają
prace wyburzeniowe i przygotowanie terenu pod nową inwestycję, jaką ma być blok gazowo-parowy Przygotowano
wymagane przepisami dokumenty do organów regulacyjnych i zabezpieczono możliwość funkcjonowania gospodarek
pomocniczych w niezbędnym zakresie. W wyniku aukcji mocy zorganizowanej w 2021 roku PAK CCGT sp. z o.o.
zawarła umowę mocową na 17 lat dostaw, kontraktując 493 MW obowiązku mocowego dla tej jednostki rynku mocy
wytwórczej, począwszy od roku 2026.
Po zakończeniu eksploatacji bloków węglowych w Elektrowni Pątnów możliwe będzie wykorzystanie istniejącej
infrastruktury i przygotowanie tego terenu pod potencjalny przyszły projekt związany z technologią małych modułowych
reaktorów nuklearnych (SMR). W tym celu Spółka nawiązała współpracę z zewnętrznym partnerem, spółką Synthos.
Plany związane z rozwojem odnawialnych źródeł energii
Elektrownia Konin produkuje obecnie energię elektryczną i ciepło przy wykorzystaniu bloku opalanego biomasą o mocy
50 MW. Na terenie Elektrowni Konin zrealizowany został projekt inwestycyjny, którego celem było dostosowanie
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
51
instalacji węglowych do spalania biomasy. W rezultacie powstało nowe źródło biomasowe o przewidywanej mocy
50 MW tj. kocioł węglowy został przebudowany na taki, który dedykowany jest do spalania biomasy, by docelowo,
stanowić źródło produkujące energię elektryczną oraz zabezpieczające w sytuacjach awaryjnych produkcję ciepła. Blok
biomasowy będzie również zasilał układ elektrolizerni, co z kolei pozwoli na produkcję tzw. „zielonego wodoru”.
W wyniku aukcji mocy zorganizowanej w 2020 roku, Spółka zakontraktowała dla tego aktywa wytwórczego obowiązek
mocowy na 17 lat, począwszy od roku 2024. Dzięki realizacja opisanej modernizacji dostępna moc wzrosła do 100 MW
a Elektrownia Konin stała się pierwszą w kraju elektrownią, której źródło zasilania z węglowego zmieniono na biomasę.
Tereny zrekultywowanych odkrywek PAK KWB Adamów i PAK KWB Konin - wpisując się w cele polityki
energetycznej i klimatycznej oraz dysponując odpowiednim potencjałem, Spółka podjęła kierunkową decyzję o
wykorzystaniu terenów użytkowanych uprzednio w działalności górniczej, w celu przygotowania ich pod inwestycje w
technologię fotowoltaiczną i wiatrową. W rejonie Adamowa, na zrekultywowanych terenach, na których kiedyś
wydobywano węgiel brunatny, powstała pierwsza farma fotowoltaiczna o mocy 70 MWp, zrealizowana przez spółkę
celową. Farma została uruchomiona 27 października 2021 roku. 10 listopada 2021 roku PAK – PCE Fotowoltaika
sp. z o.o. uzyskała koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej. Koncesja została udzielona przez Prezesa URE na okres
od 10 listopada 2021 roku do 31 grudnia 2040 roku. Kolejnym dużym projektem fotowoltaicznym, po uprzednim
uzyskaniu wszelkich zgód formalno-prawnych i środowiskowych, będzie projekt budowy farmy fotowoltaicznej w
miejscowości Przykona. Grupa rozwija również projekty wiatrowe dzięki uelastycznieniu się przepisów dotyczących
lokalizacji turbin wiatrowych. W 2021 roku rozpoczęły się prace zmierzające do powstania farmy wiatrowej w
Kazimierzu Biskupim oraz w miejscowości Miłosław w województwie Wielkopolskim. Projekty z zakresu źródeł
odnawialnych oraz wytwarzania i wykorzystania „zielonego” wodoru będą rozwijane przy współpracy z Cyfrowym
Polsatem. 20 grudnia 2021 roku obie spółki podpisały przedwstępną umowę przewidującą sprzedaż większościowego
pakietu udziałów w strukturze tworzonej wokół PAK – PCE sp. z o.o.
Spółka podjęła również kroki w kierunku realizacji i rozwoju projektów farm wiatrowych w obszarach morskich
Rzeczypospolitej Polskiej. Również ten projekt rozwijany jest na zasadach współpracy z zewnętrznym partnerem, spółką
Ørsted, światowym liderem w dziedzinie morskich farm wiatrowych.
Wykorzystując różne mechanizmy wsparcia tego typu inwestycji, dostępne w szeroko rozumianym otoczeniu
regulacyjnym, Spółka stara się pozyskać preferencyjne finansowanie, mając na celu podniesieniu efektywności
ekonomicznej planowanych inwestycji.
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w produkcji wodoru jako nowe pole aktywności Spółki.
Wodór będzie wytwarzany w procesie elektrolizy, przy wykorzystaniu energii elektrycznej produkowanej z OZE. W
pierwszym etapie podstawowym źródłem energii pierwotnej będzie biomasa, której przekształcenie w energię
elektryczną, w dedykowanej do tego celu instalacji, zasilać będzie układ elektrolizerni. Zrealizowanie tego zadania
pozwoli na produkcję tzw. „zielonego wodoru”. Pierwszym krokiem w kierunku budowy wytwórni wodoru było zawarcie
umowy na zakup elektrolizera w technologii PEM, który wraz z niezbędną infrastrukturą zlokalizowany zostanie na
terenie elektrowni Konin, a dzięki modułowej budowie wytwórni i przygotowaniu infrastruktury, możliwe będzie
zwiększenie mocy produkcyjnych, w zależności od zapotrzebowania na wodór. W ocenie Spółki znaczenie wodoru w
niskoemisyjnym modelu gospodarki będzie wzrastało. Obszarem, który ma znaczący potencjał jest np. transport
publiczny, Spółka współpracuje obecnie z partnerami zainteresowanymi wykorzystaniem wodoru w tym zakresie. W celu
umożliwienia dostaw wodoru do stacji tankowania został zamówiony mobilny magazyn wodoru. Pod koniec 2021 roku
zakończono również prace nad budową prototypu autobusu wodorowego i rozpoczęto testy autobusu.
Zakres oraz tempo realizacji opisanych powyżej zamierzeń w dużej mierze uzależnione będzie od tempa zmian modelu
gospodarczego zmierzającego w kierunku neutralności emisyjnej. W przypadku szybszego zmniejszania zależności
gospodarki od paliw kopalnych szybciej powinny pojawiać się możliwości rynkowego wykorzystania potencjału
planowanych projektów. W przypadku wolniejszej ścieżki dekarbonizacji tempo realizacji zamierzeń inwestycyjnych
może być uzależnione od dostępności mechanizmów wsparcia i preferencyjnego finansowania.
8. CHARAKTERYSTYKA STRUKTURY AKCJONARIATU
8.1. Struktura akcjonariatu
Na dzień 31 grudnia 2021 roku kapitał zakładowy Spółki wynosił 101 647 094,00 złotych i dzielił się na 50 823 547 akcji
o wartości nominalnej 2,00 złotych każda.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
52
W poniższej tabeli przedstawiono wykaz akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty
zależne, co najmniej 5% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Spółki według informacji posiadanych przez
Spółkę na podstawie dostarczonych zawiadomień o nabyciu/zbyciu akcji Spółki na dzień sporządzenia niniejszego
sprawozdania oraz na dzień 31 grudnia 2021 roku i 31 grudnia 2020 roku.
Tabela 11: Wykaz* akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zależne co najmniej
5% ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu Spółki
szt.
%
Akcjonariusz
Liczba akcji oraz odpowiadająca im
liczba głosów na Walnym Zgromadzeniu
Udział w ogólnej liczbie
akcji/głosów
28.04.2022
31.12.2021
31.12.2020
28.04.2022
31.12.2021
31.12.2020
Zygmunt Solorz (pośrednio) poprzez:
33 523 911
33 523 911
33 523 911
65,96
65,96
65,96
− Argumenol Investment Company Limited
33 523 911
33 523 911
33 523 911
65,96
65,96
65,96
Nationale-Nederlanden OFE
4 503 242
4 503 242
4 503 242
8,86
8,86
8,86
OFE PZU „Złota Jesień”
4 635 719
4 635 719
4 635 719
9,12
9,12
9,12
* Wykaz sporządzony według informacji posiadanych przez Spółkę na podstawie dostarczonych zawiadomień
o nabyciu/zbyciu akcji
Struktura akcjonariuszy posiadających bezpośrednio lub pośrednio przez podmioty zależne co najmniej 5% ogólnej liczby
głosów na dzień przekazania niniejszego raportu rocznego za rok 2021 nie różni się od analogicznego wykazu raportu
okresowego za rok 2020.
Spółka nie posiada wiedzy o jakichkolwiek umowach, w wyniku których mogą w przyszłości nastąpić zmiany
w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy.
8.2. Nabycie akcji własnych
W 2021 roku Spółka nie nabywała akcji własnych.
8.3. Akcje i udziały podmiotów z Grupy Kapitałowej ZE PAK SA w posiadaniu
osób nadzorujących i zarządzających
W poniższej tabeli przedstawiono stan posiadania (bezpośrednio i pośrednio) akcji Spółki oraz akcji/udziałów
w jednostkach powiązanych ze Spółką osób zarządzających na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień sporządzenia
niniejszego sprawozdania.
Tabela 12: Stan posiadania akcji Spółki oraz akcji/udziałów w jednostkach powiązanych ze Spółką przez osoby
zarządzające na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień sporządzenia sprawozdania.
Imię i nazwisko
Akcje ZE PAK SA
Akcje/udziały w jednostkach powiązanych
z ZE PAK SA
ilość
wartość nominalna
ilość
wartość nominalna
Piotr Woźny
0
0
0
0
Zygmunt Artwik
0
0
0
0
Maciej Nietopiel
0
0
0
0
Andrzej Janiszowski
0
0
0
0
Katarzyna Sobierajska
0
0
0
0
W poniższej tabeli przedstawiono stan posiadania (bezpośrednio i pośrednio) akcji Spółki oraz akcji/udziałów
w jednostkach powiązanych ze Spółką osób nadzorujących na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień sporządzenia
niniejszego sprawozdania.
Tabela 13: Stan posiadania akcji Spółki oraz akcji/udziałów w jednostkach powiązanych ze Spółką przez osoby
nadzorujące na dzień 31 grudnia 2021 roku oraz na dzień sporządzenia sprawozdania.
Imię i nazwisko
Akcje ZE PAK SA
Akcje/udziały w jednostkach powiązanych z
ZE PAK SA
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
53
ilość
wartość nominalna
ilość
wartość nominalna
Zygmunt Solorz
0
0
0
0
Wiesław Walendziak
0
0
0
0
Tomasz Szeląg
0
0
0
0
Henryk Sobierajski
0
0
0
0
Leszek Wysłocki
0
0
0
0
Sławomir Zakrzewski
0
0
0
0
Grzegorz Krystek
0
0
0
0
Maciej Stec
0
0
0
0
Alojzy Z. Nowak
0
0
0
0
Jarosław Grzesiak
0
0
0
0
Tobias Solorz
0
0
0
0
Piotr Żak
0
0
0
0
8.4. System kontroli programu akcji pracowniczych
W Spółce nie funkcjonuje program akcji pracowniczych, w związku z czym w Spółce nie istnieje system kontroli
programu akcji pracowniczych.
9. OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ZASAD ŁADU KORPORACYJNEGO
Oświadczenie o stosowaniu zasad ładu korporacyjnego przedstawione jest zgodnie z § 70 ust. 6 pkt 5) Rozporządzenia
Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez
emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami
prawa państwa niebędącego państwem członkowskim.
9.1. Zestaw stosowanych zasad ładu korporacyjnego
Od 1 stycznia 2016 roku do 30 czerwca 2021 roku Spółka ZE PAK SA podlegała zasadom i rekomendacjom zawartym
w dokumencie Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2016 („DPSN 2016”), przyjętym Uchwałą Rady Nadzorczej
GPW z dnia 13 października 2015 roku. Zasady opisane w Dobrych Praktykach weszły w życie 1 stycznia 2016 roku.
Od 1 lipca 2021 roku Spółka ZE PAK SA podlega nowemu zbiorowi zasad ładu korporacyjnego dla spółek notowanych
na Głównym Rynku GPW – Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021 („DPSN 2021”)., przyjętemu Uchwałą
Nr 13/1834/2021 Rady Giełdy z dnia 29 marca 2021 roku.
Zarząd Spółki, w zakresie kompetencji przyznanych mu przez Statut i powszechnie obowiązujące przepisy prawne,
dokłada należytej staranności w celu przestrzegania przez Spółkę w możliwie najszerszym zakresie Dobrych Praktyk.
Ilość oraz zakres zasad, od stosowania których odstąpiono w 2021 roku zostały szczegółowo opisane w punkcie poniżej.
Zarząd Spółki dokłada szczególnych starań, aby polityka informacyjna Spółki wobec inwestorów, zarówno
indywidualnych, jak i instytucjonalnych stanowiąca realizację wytycznych zawartych w Dobrych Praktykach była zgodna
z ich oczekiwaniami. Spółka dąży do tego by minimalizować zarówno liczbę jak i zakres zasad, od których stosowania
odstąpiono. Ponadto, z przyczyn niezależnych od Spółki nie wszystkie zasady zawarte w Dobrych Praktykach są
stosowane.
Tekst Dobrych Praktyk 2016 oraz 2021 jest opublikowany na stronie internetowej Giełdy Papierów Wartościowych w
Warszawie SA pod adresami:
DPSN 2016 - https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/PDF/GPW_1015_17_DOBRE_PRAKTYKI_v2.pdf
DPSN 2021 - https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/PDF/dobre_praktyki/DPSN21_BROSZURA.pdf
Z uwagi na fakt, iż zmiany w dokumencie Dobrych Praktyk zaszły w raportowanym okresie oraz zgodnie z zasadami w
nich zawartymi, Spółka opublikowała informację zarówno na temat stanu stosowania przez Spółkę zasad i rekomendacji
zawartych w DPSN 2016 oraz na temat stanu stosowania przez Spółkę zasad zawartych w DPSN 2021. Poniżej znajdują
się linki do tych informacji:
• Informacja na temat stanu stosowania przez Spółkę zasad i rekomendacji zawartych w DPSN 2016 -
(https://ri.zepak.com.pl/upload/files/PL_GPW_dobre_praktyki_ZE_PAK.pdf
.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
54
• Informacja na temat stanu stosowania przez Spółkę zasad zawartych w DPSN 2021 -
https://ri.zepak.com.pl/upload/files/2021_PL_GPW_dobre_praktyki_ZEPAK.pdf
9.2. Zestaw zasad DPSN 2016, od których stosowania odstąpiono
Poniżej wyszczególniono zasady ładu korporacyjnego, których Spółka nie dotrzymała w ramach swojej działalności
w 2021 roku w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 30 czerwca 2021 roku, wraz z wyjaśnieniem stanowiska Spółki w
każdym wyszczególnionym odstępstwie.
Rekomendacja IV.R.2. DPSN 2016
Jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na strukturę akcjonariatu lub zgłaszane spółce oczekiwania akcjonariuszy, o ile spółka
jest w stanie zapewnić infrastrukturę techniczną niezbędną dla sprawnego przeprowadzenia walnego zgromadzenia przy
wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej, powinna umożliwić akcjonariuszom udział w walnym zgromadzeniu
przy wykorzystaniu takich środków, w szczególności poprzez:
1) transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym,
2) dwustronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której akcjonariusze mogą wypowiadać się w toku obrad
walnego zgromadzenia, przebywając w miejscu innym niż miejsce obrad walnego zgromadzenia,
3) wykonywanie, osobiście lub przez pełnomocnika, prawa głosu w toku walnego zgromadzenia.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania rekomendacji IV.R.2. Dobrych Praktyk:
Spółka zapewnia transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym, niemniej jednak w ocenie Spółki
obecna struktura akcjonariatu nie uzasadnia dwustronnej komunikacji w czasie rzeczywistym, umożliwiającej
akcjonariuszom wypowiadanie się podczas obrad walnego zgromadzenia, przebywając w miejscu innym niż miejsce
obrad. Możliwość wykonywania prawa głosu osobiście lub przez pełnomocnika jest stałą praktyką podczas obrad
walnego zgromadzenia akcjonariuszy Spółki. W ocenie Spółki niepełne stosowanie wyżej opisanej rekomendacji nie
wpływa negatywnie na realizację celu opisanego w IV rozdziale dobrych praktyk spółek giełdowych.
9.3. Zestaw zasad DPSN 2021, od których stosowania odstąpiono
Poniżej wyszczególniono zasady ładu korporacyjnego, których Spółka nie dotrzymała w ramach swojej działalności w
2021 roku w okresie od 1 lipca 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku, wraz z wyjaśnieniem stanowiska Spółki w każdym
wyszczególnionym odstępstwie.
Zasada 1.4.2. DPSN 2021
Informacje na temat strategii w obszarze ESG powinny m.in. przedstawiać wartość wskaźnika równości wynagrodzeń
wypłacanych jej pracownikom, obliczanego jako procentowa różnica pomiędzy średnim miesięcznym wynagrodzeniem
(z uwzględnieniem premii, nagród i innych dodatków) kobiet i mężczyzn za ostatni rok, oraz przedstawiać informacje o
działaniach podjętych w celu likwidacji ewentualnych nierówności w tym zakresie, wraz z prezentacją ryzyk z tym
związanych oraz horyzontem czasowym, w którym planowane jest doprowadzenie do równości.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania zasady 1.4.2.
Z uwagi na specyfikę działalności Spółki operującej w segmencie przemysłu ciężkiego, zdecydowaną przewagę w
zatrudnieniu stanowią mężczyźni (w obszarze produkcyjnym), w związku z czym Spółka nie prowadzi takich statystyk.
Jednakże, wynagrodzenia w Spółce są dostosowane do poziomu wykształcenia i kompetencji oraz zajmowanego
stanowiska pracy i nie są w jakikolwiek sposób uzależnione od płci czy wieku pracownika.
Zasada 2.1. DPSN 2021
Spółka powinna posiadać politykę różnorodności wobec zarządu oraz rady nadzorczej, przyjętą odpowiednio przez radę
nadzorczą lub walne zgromadzenie. Polityka różnorodności określa cele i kryteria różnorodności m.in. w takich obszarach
jak płeć, kierunek wykształcenia, specjalistyczna wiedza, wiek oraz doświadczenie zawodowe, a także wskazuje termin
i sposób monitorowania realizacji tych celów. W zakresie zróżnicowania pod względem płci warunkiem zapewnienia
różnorodności organów spółki jest udział mniejszości w danym organie na poziomie nie niższym niż 30%.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania zasady 2.1.
Spółka nie opracowała polityki różnorodności w odniesieniu do zarządu oraz rady nadzorczej. Zgodnie ze standardami
panującymi w Spółce przy wyborze osób zarządzających i nadzorujących decydujące znaczenie mają obiektywne kryteria
takie jak: wiedza, doświadczenie, kompetencje i umiejętności potrzebne do pełnienia powierzanych funkcji. W ocenie
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
55
Spółki przytoczone kryteria mogą zapewnić efektywne i sprawne funkcjonowanie Spółki oraz realizację przyjętej
strategii.
Zasada 2.2. DPSN 2021
Osoby podejmujące decyzje w sprawie wyboru członków zarządu lub rady nadzorczej spółki powinny zapewnić
wszechstronność tych organów poprzez wybór do ich składu osób zapewniających różnorodność, umożliwiając m.in.
osiągnięcie docelowego wskaźnika minimalnego udziału mniejszości określonego na poziomie nie niższym niż 30%,
zgodnie z celami określonymi w przyjętej polityce różnorodności, o której mowa w zasadzie 2.1.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania zasady 2.2.
Osoby podejmujące decyzje w sprawie wyboru członków zarządu i rady nadzorczej zapewniają wszechstronność tych
organów kierując się bieżącymi potrzebami Spółki, które wyrażają się poprzez uwzględnienie posiadanego przez
kandydatów odpowiedniego doświadczenia zawodowego, kompetencji oraz wykształcenia, które są niezbędne do
pełnienia powierzanych im funkcji. Zasad nie jest stosowana w zakresie zachowania odgórnie wskazanego wskaźnika
30% minimalnego udziału mniejszości. W ocenie Spółki przyjmowanie sztywnego wskaźnika udziału mniejszości w
organach Spółki może prowadzić do sytuacji gdy to kryterium przynależności do mniejszości będzie miało decydujący
wpływ na wybór kandydata kosztem najważniejszych w ocenie Spółki kryteriów, takich jak odpowiednie doświadczenie
zawodowe, kompetencje oraz wykształcenie.
Zasada 2.11.6. DPSN 2021
Sprawozdanie roczne zawiera informację na temat stopnia realizacji polityki różnorodności w odniesieniu do zarządu i
rady nadzorczej, w tym realizacji celów, o których mowa w zasadzie 2.1.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania zasady 2.11.6.
Z uwagi na brak opracowanej polityki różnorodności oraz wyjaśnieniem niestosowania zasady 2.1. sprawozdanie z
działalności rady nadzorczej nie będzie zwierało informacji na temat stopnia realizacji polityki różnorodności Spółki.
Zasada 4.1. DPSN 2021
Spółka powinna umożliwić akcjonariuszom udział w walnym zgromadzeniu przy wykorzystaniu środków komunikacji
elektronicznej (e-walne), jeżeli jest to uzasadnione z uwagi na zgłaszane spółce oczekiwania akcjonariuszy, o ile jest w
stanie zapewnić infrastrukturę techniczną niezbędną dla przeprowadzenia takiego walnego zgromadzenia.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania zasady 4.1.
Spółka zapewnia transmisję obrad walnego zgromadzenia w czasie rzeczywistym, jednak w ocenie Spółki obecna
struktura akcjonariatu nie uzasadnia dwustronnej komunikacji w czasie rzeczywistym, umożliwiającej akcjonariuszom
wypowiadanie się podczas obrad walnego zgromadzenia, przebywając w miejscu innym niż miejsce obrad. Możliwość
wykonywania prawa głosu osobiście lub przez pełnomocnika jest stałą praktyką podczas obrad walnego zgromadzenia
akcjonariuszy Spółki.
Zasada 6.2. DPSN 2021
Programy motywacyjne powinny być tak skonstruowane, by między innymi uzależniały poziom wynagrodzenia
członków zarządu spółki i jej kluczowych menedżerów od rzeczywistej, długoterminowej sytuacji spółki w zakresie
wyników finansowych i niefinansowych oraz długoterminowego wzrostu wartości dla akcjonariuszy i zrównoważonego
rozwoju, a także stabilności funkcjonowania spółki.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania zasady 6.2.
W spółce nie funkcjonują aktualnie programy motywacyjne, jednak Spółka wstępnie zakłada, że w przypadku uchwalenia
takiego programu będzie on zgodny z zasadami Dobrych Praktyk.
Zasada 6.3. DPSN 2021
Jeżeli w spółce jednym z programów motywacyjnych jest program opcji menedżerskich, wówczas realizacja programu
opcji winna być uzależniona od spełnienia przez uprawnionych, w przeciągu co najmniej 3 lat, z góry wyznaczonych,
realnych i odpowiednich dla spółki celów finansowych i niefinansowych oraz zrównoważonego rozwoju, a ustalona cena
nabycia przez uprawnionych akcji lub rozliczenia opcji nie może odbiegać od wartości akcji z okresu uchwalania
programu.
Wyjaśnienie przyczyn niestosowania zasady 6.3.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
56
W spółce nie funkcjonują aktualnie programy motywacyjne oparte na opcjach lub innych instrumentach powiązanych z
akcjami spółki, jednak Spółka wstępnie zakłada, że w przypadku uchwalenia takiego programu będzie on zgodny z
zasadami Dobrych Praktyk.
9.4. Opis głównych cech stosowanych systemów kontroli wewnętrznej oraz
zarządzania ryzykiem w odniesieniu do procesu sporządzania
sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych
Proces sporządzania sprawozdań finansowych Spółki, jak i skonsolidowanych sprawozdań Grupy Kapitałowej, odbywa
się z zastosowaniem mechanizmów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem, takich jak: procedury wewnętrzne
obowiązujące w Spółce, mechanizmy zarządzania systemami informatycznymi służącymi do ewidencji zdarzeń
gospodarczych i sporządzania sprawozdań finansowych oraz mechanizmy ochrony danych i systemów, zasady nadzoru
nad sporządzaniem sprawozdań finansowych, zasady weryfikacji i oceny sprawozdań, audyt wewnętrzny oraz inne
elementy kontroli.
Sporządzanie sprawozdań finansowych Spółki i skonsolidowanych sprawozdań Grupy odbywa się w sposób
uporządkowany, na bazie obowiązującej w Spółce i Grupie struktury organizacyjnej. Wdrożone w Spółce i Grupie
narzędzia rachunkowości zarządczej oraz systemy informatyczne wykorzystywane do ewidencji zdarzeń gospodarczych
w księgach rachunkowych, dają podstawę do oceny, iż sprawozdania finansowe Spółki i skonsolidowane sprawozdania
Grupy rzetelnie i jasno przedstawiają sytuację finansową i majątkową oraz wynik finansowy Spółki i Grupy.
Do podstawowych regulacji w zakresie sporządzania sprawozdań finansowych należą: polityka rachunkowości Spółki
zgodna z Ustawą o Rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku, Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości
Finansowej („MSSF”) zatwierdzone przez Unię Europejską, procedura zamykania ksiąg rachunkowych spółek
wchodzących w skład Grupy Kapitałowej oraz wymogi sporządzania sprawozdań finansowych i skonsolidowanych
sprawozdań finansowych nałożone przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie.
Na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania Spółka nie podjęła jeszcze decyzji o prowadzeniu ksiąg rachunkowych
w Grupie według MSSF. W związku z tym proces sporządzania sprawozdań finansowych w Grupie odbywa się
dwuetapowo. Najpierw wszystkie spółki Grupy sporządzają swoje sprawozdania jednostkowe według polskich
standardów rachunkowości. Sprawozdania te podlegają badaniu o ile spełniają warunki określone w Ustawie
o Rachunkowości. Następnie spółki przekształcają sprawozdania jednostkowe, na bazie uzgodnionej dla Grupy polityki
rachunkowości według MSSF stosując tzw. arkusze przejścia do sprawozdań finansowych w standardach MSSF. Tak
przygotowane sprawozdania jednostkowe są podstawą do sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Grupy. Jedynie w przypadku ZE PAK SA następuje automatyczny proces importu danych z systemu SAP ERP
do systemu konsolidacji SAP BPC.
Skonsolidowane sprawozdanie Grupy sporządzane jest przy wykorzystaniu systemu informatycznego SAP BPC.
W ramach systemu funkcjonuje wydzielona jednostka centralna w spółce dominującej (tj. ZE PAK SA) połączona
z działami księgowości w poszczególnych spółkach zależnych. Proces konsolidacji rozpoczyna jednostka centralna
otwierając dostęp spółkom do wprowadzania danych do systemu, spółki zależne posiadają możliwość dostępu do swoich
danych historycznych w każdym momencie, ale bez możliwości ich korekty. Jednostka centralna na bieżąco monitoruje
wprowadzanie danych przez spółki, następnie po wprowadzeniu danych jednostkowych rozpoczyna proces konsolidacji.
Proces ten opiera się o zdefiniowane reguły biznesowe, które określają treści korekt konsolidacyjnych. Dodatkowo proces
konsolidacji dopuszcza możliwość wprowadzania przez jednostkę centralną korekt ręcznych. Efektem zakończenia
procesu konsolidacji jest kompletny pakiet sprawozdania finansowego wraz z notami objaśniającymi w plikach Excel,
który po sprawdzeniu jest następnie eksportowany do pliku Word.
Zarząd jest odpowiedzialny za system kontroli wewnętrznej w Spółce i jego skuteczność w procesie sporządzania
sprawozdań finansowych i raportów okresowych przygotowywanych i publikowanych zgodnie z zasadami
Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie informacji bieżących i okresowych
przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji
wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim.
Nadzór merytoryczny nad procesem przygotowania sprawozdań finansowych i raportów okresowych Spółki i Grupy
sprawuje członek Zarządu odpowiedzialny za sprawy finansowe. Za organizację prac związanych z przygotowaniem
sprawozdań finansowych odpowiedzialny jest Dyrektor Finansowy, który wraz z Głównym Księgowym opracowuje
harmonogram prac składających się na sporządzenie sprawozdań.
Skuteczny system kontroli wewnętrznej Spółki i zarządzania ryzykiem w procesie sprawozdawczości finansowej jest
zapewniony dzięki:
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
57
• przygotowaniu procedur określających zasady i podział odpowiedzialności w procesie sporządzania sprawozdań
finansowych,
• ustaleniu zakresu raportowania na bazie obowiązujących przepisów Ustawy o Rachunkowości oraz
Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej,
• wdrożeniu i sprawowaniu nadzoru nad stosowaniem w spółkach z Grupy Kapitałowej spójnych zasad
rachunkowości oraz
• półrocznym przeglądom i rocznym badaniom sprawozdań finansowych ZE PAK SA i Grupy Kapitałowej przez
niezależnego biegłego rewidenta.
Roczne i półroczne sprawozdania finansowe podlegają badaniu oraz przeglądowi przez niezależnego biegłego rewidenta,
który wyraża opinię o rzetelności i jasności tego sprawozdania oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących
podstawę jego sporządzenia.
Wyboru biegłego rewidenta dokonuje Rada Nadzorcza, z grona renomowanych firm audytorskich, gwarantujących
wysokie standardy usług i wymaganą niezależność.
Badania sprawozdań finansowych przeprowadzane są:
• stosownie do postanowień rozdziału 7 Ustawy o Rachunkowości z dnia 29 września 1994 roku,
• zgodnie z Krajowymi Standardami Rewizji Finansowej w brzmieniu Międzynarodowych Standardów Badania,
przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z dnia 10 lutego 2015 roku z późniejszymi zmianami
oraz uchwałą KRBR z dnia 7 lipca 2017 roku.
W szczególności badania obejmują sprawdzenie poprawności zastosowanych przez Spółkę i Grupę zasad rachunkowości,
weryfikację znaczących szacunków, sprawdzenie – w sposób wyrywkowy – dowodów i zapisów księgowych, z których
wynikają kwoty i informacje zawarte w sprawozdaniu finansowym, jak i całościową ocenę sprawozdania finansowego.
Wyniki finansowe Spółki i Grupy są na bieżąco monitorowane w trakcie roku obrotowego oraz podlegają ocenie
okresowej dokonywanej przez Radę Nadzorczą. Na regularnych posiedzeniach Rady Nadzorczej Zarząd Spółki
przedkłada informacje na temat aktualnej sytuacji finansowej Spółki i Grupy ZE PAK SA.
Zadaniem Spółki i Grupy jest sporządzenie takiego sprawozdania finansowego, obejmującego dane liczbowe
i objaśnienia słowne, które:
• przedstawia rzetelnie i jasno wszystkie informacje istotne dla oceny sytuacji majątkowej i finansowej na dany
dzień, jak też jej wyniku finansowego za dany okres,
• zostało sporządzone, we wszystkich istotnych aspektach prawidłowo, to jest zgodnie z zasadami rachunkowości,
wynikającymi z Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej oraz związanych z nimi
interpretacji ogłoszonych w formie rozporządzeń Komisji Europejskiej oraz stosownie do wymogów Ustawy o
Rachunkowości i wydanych na jej podstawie przepisów wykonawczych a także na podstawie prawidłowo
prowadzonych ksiąg rachunkowych,
• jest zgodne z wpływającymi na treść sprawozdania finansowego przepisami prawa i postanowieniami Statutu
Spółki.
Spółka posiada dokumentację opisującą przyjęte przez nią zasady rachunkowości, określoną w art. 10 Ustawy
o rachunkowości. Zastosowane zasady rachunku kosztów, wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku
finansowego są zgodne z przepisami Ustawy o rachunkowości oraz z Międzynarodowymi Standardami
Sprawozdawczości Finansowej.
Odpowiedzialność za prawidłowość prowadzenia rachunkowości Spółki i Grupy ciąży na Zarządzie. Spółka prowadzi
księgi rachunkowe w zintegrowanym systemie informatycznym SAP ERP. System ten, podobnie jak wyżej opisany
system konsolidacji sprawozdań SAP BPC, zapewnia podział kompetencji, spójność zapisów operacji w księgach oraz
kontrolę pomiędzy księgą główną oraz księgami pomocniczymi. Prowadzona ewidencja umożliwia ustalenie wyniku
finansowego, podatku VAT oraz innych zobowiązań budżetowych. Ewidencja księgowa zapewnia poprawność
i kompletność zapisów. Chronologia zdarzeń gospodarczych jest przestrzegana. Zapisy w księgach rachunkowych
odzwierciedlają stan rzeczywisty, dane są wprowadzane kompletnie i poprawnie, na podstawie zakwalifikowanych do
zaksięgowania dowodów księgowych. Zapewniona jest ciągłość zapisów oraz poprawność działania stosowanych
procedur. Dowody księgowe odpowiadają wymogom Ustawy o Rachunkowości. Księgi rachunkowe są przechowywane
w siedzibie Spółki. Istnieje możliwość modyfikacji funkcjonalności systemu w celu zapewnienia adekwatności rozwiązań
technicznych do zmieniających się zasad rachunkowości i norm prawnych. System posiada dokumentację zarówno w
części dotyczącej użytkowników końcowych, jak i w części technicznej. Dokumentacja systemu podlega okresowej
weryfikacji i aktualizacji. Spółka wdrożyła rozwiązania organizacyjne oraz systemowe w zakresie zapewnienia
właściwego użytkowania i ochrony systemów zabezpieczenia dostępu do danych oraz sprzętu komputerowego. Dostęp
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
58
do zasobów systemu ewidencji finansowej ograniczony jest odpowiednimi uprawnieniami, które nadawane są
upoważnionym pracownikom wyłącznie w zakresie wykonywanych przez nich obowiązków i czynności.
W Spółce funkcjonuje audyt wewnętrzny, którego celem jest dokonywanie niezależnej i obiektywnej oceny systemów
zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej. Audyt wewnętrzny funkcjonuje w oparciu o regulamin audytu. Audyt
realizuje planowe i doraźne zadania audytowe zarówno w jednostce dominującej jak i w spółkach Grupy. Plany audytu
tworzone są na bazie analiz ryzyka. Wyniki audytów raportowane są Zarządowi Spółki. Informacje z działalności audytu
wewnętrznego stanowią także przedmiot analiz Komitetu Audytu.
W ramach działalności kontrolingowej okresowa sprawozdawczość zarządcza podlega ocenie pod kątem
przedstawianych informacji, w szczególności w kontekście analizy odchyleń od założeń przyjętych w planach
finansowych.
9.5. Akcjonariusze posiadający znaczące pakiety akcji
W poniższej tabeli wyszczególniono akcjonariuszy posiadających znaczące pakiety akcji, zgodnie ze stanem wiedzy
Spółki, na podstawie przesłanych Spółce zawiadomień.
Tabela 14: Akcjonariusze posiadający bezpośrednio lub pośrednio znaczące pakiety akcji (powyżej 5%) zgodnie z
informacjami posiadanymi przez Spółkę na podstawie dostarczonych zawiadomień o nabyciu/zbyciu akcji Spółki,
na dzień przekazania niniejszego raportu*
Akcjonariusz
Liczba posiadanych
akcji
Procentowy udział
w kapitale
zakładowym
Liczba posiadanych
głosów
Procentowy udział
w ogólnej liczbie
głosów
Zygmunt Solorz (pośrednio) poprzez:
Argumenol Investment Company Limited.
33 523 911
65,96%
33 523 911
65,96%
Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz
Emerytalny
4 503 242
8,86%
4 503 242
8,86%
OFE PZU „Złota Jesień”
4 635 719
9,12%
4 635 719
9,12%
* Według informacji posiadanych przez Spółkę na podstawie dostarczonych zawiadomień o nabyciu/zbyciu akcji.
9.6. Posiadacze papierów wartościowych dających szczególne uprawnienia
kontrolne
Zgodnie ze stanem na dzień 31 grudnia 2021 roku, jak i na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania Spółka
nie emitowała papierów wartościowych dających szczególne uprawnienia kontrolne.
9.7. Ograniczenia w wykonywaniu prawa głosu
Zgodnie ze Statutem Spółki jak i innymi dokumentami wewnętrznymi Spółki na dzień 31 grudnia 2021 roku, jak i na
dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania nie ma żadnych ograniczeń odnośnie wykonywania prawa głosu.
9.8. Ograniczenia dotyczące przenoszenia prawa własności papierów
wartościowych
Zgodnie ze stanem na dzień 31 grudnia 2021 roku, jak i na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania w Spółce
nie występują ograniczenia dotyczące przenoszenia praw własności papierów wartościowych Spółki.
9.9. Zasady dotyczące powoływania i odwoływania osób zarządzających i
nadzorujących
Zarząd
Zarząd Spółki składa się z 3 do 6 członków powoływanych na wspólną kadencję. W skład Zarządu wchodzą: Prezes
Zarządu, Wiceprezesi Zarządu oraz inni członkowie Zarządu. Liczbę członków Zarządu oraz ich funkcje ustala Rada
Nadzorcza. Kadencja Zarządu trwa pięć lat. Prezesa Zarządu, Wiceprezesów Zarządu oraz innych członków Zarządu
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
59
powołuje i odwołuje Rada Nadzorcza w głosowaniu tajnym. Prezes Zarządu, Wiceprezesi Zarządu oraz inni członkowie
Zarządu mogą być odwołani lub zawieszeni w czynnościach także przez Walne Zgromadzenie.
Zarząd prowadzi sprawy Spółki i reprezentuje Spółkę. Zarząd działa w oparciu o Regulamin Zarządu, który określa
szczegółowo tryb działania Zarządu. Regulamin ustala Zarząd, a zatwierdza uchwałą Rada Nadzorcza.
Uchwały Zarządu wymagają sprawy przekraczające zwykły zarząd, w szczególności:
1) uchwalanie i zmiana regulaminu organizacyjnego określającego organizację przedsiębiorstwa Spółki,
2) zaciąganie kredytów i pożyczek,
3) ustanowienie prokury,
4) udzielanie gwarancji kredytowych i poręczeń majątkowych,
5) nabywanie i zbywanie nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości lub
użytkowaniu wieczystym.
6) decyzje w sprawach, których wartość przekracza 500 000,00 złotych. Wartość transakcji wyrażonych w innych
walutach obcych podlega przeliczeniu według średniego kursu NBP dla danej waluty obowiązującego na dzień
podjęcia uchwały.
Uchwały Zarządu wymagają także sprawy, w których Zarząd zwraca się do Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej.
Rada Nadzorcza
Rada Nadzorcza Spółki składa się z 5 do 14 członków powoływanych na wspólną kadencję. Kadencja Rady Nadzorczej
trwa pięć lat. Członków Rady Nadzorczej powołuje i odwołuje Walne Zgromadzenie. Walne Zgromadzenie przed
wyborem członków Rady Nadzorczej na nową kadencję określa liczbę członków Rady Nadzorczej. Rada Nadzorcza
wybiera ze swego grona w głosowaniu tajnym Przewodniczącego, Sekretarza Rady, Zastępcę Przewodniczącego lub,
jeśli uzna to za zasadne, dwóch Zastępców Przewodniczącego.
W skład Rady Nadzorczej powinno wchodzić dwóch członków spełniających kryteria niezależności przewidziane dla
niezależnego członka rady nadzorczej w rozumieniu Zalecenia Komisji z dnia 15 lutego 2005 roku dotyczącego roli
dyrektorów niewykonawczych lub będących członkami rady nadzorczej spółek giełdowych i komisji rady (nadzorczej)
(2005/162/WE) z uwzględnieniem Dobrych Praktyk Spółek Notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych
w Warszawie SA („Niezależni Członkowie Rady Nadzorczej”). Kandydat na Niezależnego Członka Rady Nadzorczej
składa Spółce, przed jego powołaniem do składu Rady Nadzorczej, pisemne oświadczenie o spełnieniu kryteriów
niezależności.
Zgodnie z ustawą z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (tj.
Dz. U. z 2020 roku poz. 1415, z 2021 roku poz. 1598.2106) Spółka ma status jednostki zainteresowania publicznego w
rozumieniu tej ustawy, w związku z czym powinna posiadać Komitet Audytu. W skład komitetu audytu wchodzi
przynajmniej 3 członków. Przynajmniej jeden członek komitetu audytu posiada wiedzę i umiejętności w zakresie
rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych. Zgodnie ze wspomnianą ustawą większość członków komitetu
audytu, w tym jego przewodniczący, musi spełniać kryteria niezależności od danej jednostki zainteresowania
publicznego.
Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością Spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności.
Do uprawnień Rady Nadzorczej należy w szczególności:
1) zatwierdzanie regulaminu Zarządu Spółki i opiniowanie regulaminu organizacyjnego określającego organizację
przedsiębiorstwa Spółki,
2) zawieranie, rozwiązywanie i zmiana umów z członkami Zarządu oraz ustalanie zasad wynagradzania Zarządu
oraz wysokości wynagrodzenia dla członków Zarządu Spółki,
3) powoływanie i odwoływanie w głosowaniu tajnym Prezesa Zarządu, Wiceprezesów Zarządu oraz innych
członków Zarządu,
4) zawieszanie w czynnościach z ważnych powodów, w głosowaniu tajnym, Prezesa Zarządu, Wiceprezesów
Zarządu oraz innych członków Zarządu lub całego Zarządu,
5) delegowanie członka lub członków Rady Nadzorczej do czasowego wykonywania czynności członka Zarządu
Spółki w razie zawieszenia członków Zarządu, czy też całego Zarządu,
6) wybór podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych Spółki,
7) ocena sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy,
8) ocena wniosków Zarządu co do podziału zysku albo pokrycia straty,
9) składanie Walnemu Zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników ocen, o których mowa
w pkt 7 i 8,
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
60
10) składanie Walnemu Zgromadzeniu corocznej zwięzłej oceny sytuacji Spółki oraz corocznego sprawozdania
z pracy Rady Nadzorczej,
11) opiniowanie spraw wnoszonych przez Zarząd będących przedmiotem uchwał Walnego Zgromadzenia,
12) zatwierdzanie wieloletnich programów działania Spółki oraz Grupy Kapitałowej ZE PAK SA, w tym strategii
działania Spółki oraz Grupy Kapitałowej ZE PAK SA, opracowywanych przez Zarząd, oraz
13) zatwierdzanie rocznych programów działania Spółki oraz rocznych programów działania grupy kapitałowej
Spółki, w szczególności obejmujących plany produkcji oraz przychodów, plany kosztów rodzajowych, plany
kosztów jednostkowych, plany wynagrodzeń, plany inwestycyjne oraz plany remontów i serwisowania.
Do kompetencji Rady Nadzorczej należy również udzielanie Zarządowi zgody na:
1) uczestniczenie w innych spółkach oraz zbywanie akcji lub udziałów w innych spółkach,
2) tworzenie oddziałów za granicą,
3) wypłatę zaliczki na poczet dywidendy,
4) dokonywanie przez Spółkę czynności skutkujących zaciągnięciem zobowiązania, z wyjątkiem:
a) czynności przewidzianych w zatwierdzonym przez Radę Nadzorczą rocznym programie działania Spółki
lub
b) czynności skutkującej zaciągnięciem zobowiązania o wartości do 1 000 000 złotych, w tym także udzielanie
poręczeń lub gwarancji oraz wystawianie lub poręczanie weksli,
5) nabywanie i zbywanie nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości lub
użytkowaniu wieczystym o wartości przekraczającej 1 000 000 złotych,
6) zawarcie przez Spółkę z podmiotem powiązanym ze Spółką znaczącej umowy w rozumieniu przepisów
dotyczących informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych
dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym, z wyłączeniem umów typowych, zawieranych przez Spółkę
na warunkach rynkowych, w ramach prowadzonej działalności operacyjnej,
7) wskazywanie przez Zarząd osób do pełnienia funkcji w organach spółek i innych podmiotów, w których Spółka
uczestniczy bezpośrednio lub pośrednio, oraz
8) ustalanie przez Zarząd sposobu wykonywania prawa głosu na Walnym Zgromadzeniu lub na Zgromadzeniu
Wspólników w spółkach, w stosunku do których Spółka jest spółką dominującą lub powiązaną w rozumieniu
Kodeksu spółek handlowych, w sprawach:
a) zbycia i wydzierżawienia przedsiębiorstwa spółki lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienia na nich
ograniczonego prawa rzeczowego, jak również dokonanie innych czynności związanych z nabyciem lub
rozporządzeniem składnikami majątku spółki, stanowiących przedmiot obrad Walnego Zgromadzenia lub
Zgromadzenia Wspólników,
b) rozwiązania i likwidacji spółki,
c) zmiany statutu lub umowy spółki,
d) połączenia, podziału lub przekształcenia spółki, oraz
e) podwyższenia lub obniżenia kapitału zakładowego spółki.
Na wniosek Zarządu Rada Nadzorcza udziela członkowi Zarządu zezwolenia na zajmowanie stanowisk we władzach
spółek, w których Spółka posiada udziały lub akcje oraz pobieranie z tego tytułu wynagrodzenia.
9.10. Skład osobowy, jego zmiany oraz opis działania organów zarządzających
i nadzorujących
Zarząd
Rok obrotowy 2021 Zarząd Spółki rozpoczął w następującym składzie:
1) Piotr Woźny – Prezes Zarządu,
2) Zygmunt Artwik – Wiceprezes Zarządu,
3) Maciej Nietopiel – Wiceprezes Zarządu,
4) Andrzej Janiszowski – Wiceprezes Zarządu,
W dniu 2 marca 2021 roku, Rada Nadzorcza Spółki powołała Panią Katarzynę Sobierajską w skład Zarządu powierzając
jej funkcję Wiceprezesa Zarządu.
Na dzień podpisania niniejszego raportu skład Zarządu Spółki przedstawia się następująco:
1) Piotr Woźny – Prezes Zarządu,
2) Zygmunt Artwik – Wiceprezes Zarządu,
3) Maciej Nietopiel – Wiceprezes Zarządu,
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
61
4) Andrzej Janiszowski – Wiceprezes Zarządu,
5) Katarzyna Sobierajska– Wiceprezes Zarządu.
Rada Nadzorcza
W okresie sprawozdawczym skład Rady Nadzorczej Spółki nie zmieniał się. Na dzień 31 grudnia 2021 roku skład Rady
Nadzorczej ZE PAK SA przedstawiał się następująco:
1) Zygmunt Solorz – Przewodniczący Rady Nadzorczej,
2) Wiesław Walendziak – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej,
3) Tomasz Szeląg – Sekretarz,
4) Henryk Sobierajski,
5) Leszek Wysłocki,
6) Sławomir Zakrzewski,
7) Grzegorz Krystek,
8) Maciej Stec,
9) Alojzy Z. Nowak.
W dniu 10 marca 2022 roku na posiedzeniu Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki ustalona
została liczba członków Rady Nadzorczej Spółki oraz powołano trzech nowych członków do składu Rady Nadzorczej
Spółki. 30 marca 2022 roku, Pan Leszek Wysłocki złożył rezygnację z członkostwa w Radzie Nadzorczej Spółki.
13 kwietnia 2022 roku Rada Nadzorcza Spółki podjęła uchwałę w sprawie powierzenia funkcji Zastępcy
Przewodniczącego Panu Piotrowi Żak. W dniu 22 kwietnia 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie
Akcjonariuszy Spółki ustaliło nową liczbę członków Rady Nadzorczej Spółki oraz odwołało Pana Grzegorz Krystka z
funkcji członka Rady Nadzorczej.
Mając na uwadze powyższe zmiany, na dzień podpisania niniejszego sprawozdania skład Rady Nadzorczej przedstawia
się następująco:
1) Zygmunt Solorz – Przewodniczący Rady Nadzorczej,
2) Wiesław Walendziak – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej,
3) Piotr Żak – Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej,
4) Tomasz Szeląg – Sekretarz,
5) Henryk Sobierajski,
6) Sławomir Zakrzewski,
7) Maciej Stec,
8) Alojzy Z. Nowak.
9) Jarosław Grzesiak
10) Tobias Solorz
Członkami Rady Nadzorczej spełniającymi kryteria niezależności są: Sławomir Zakrzewski oraz Alojzy Z. Nowak.
Wykonując swoje kodeksowe i statutowe obowiązki Rada Nadzorcza odbyła w 2021 roku 8 posiedzeń podejmując łącznie
135 uchwał.
W okresie sprawozdawczym Rada Nadzorcza sprawowała kolegialnie stały nadzór nad działalnością Spółki
we wszystkich jej dziedzinach działalności. Rada Nadzorcza koncentrowała się przede wszystkim na następujących
zagadnieniach:
1) ocenie sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy 2020,
2) zmianach w składzie Zarządu ZE PAK SA,
3) dokonaniu wewnętrznego podziału kompetencji pomiędzy członków Zarządu Spółki,
4) wyrażaniu zgody na dokonywanie przez Spółkę czynności skutkujących zaciągnięciem zobowiązań o wartości
powyżej 1 miliona złotych,
5) opiniowaniu wniosków składanych przez Zarząd w sprawach dotyczących bieżącej działalności Spółki,
6) zatwierdzaniu czynności związanych z toczącym się w Grupie Kapitałowej ZE PAK SA procesem
restrukturyzacji,
7) omawianiu bieżących działań podejmowanych przez Spółkę w obszarze dotyczącym inwestycji polegającej na
utworzeniu w elektrowni Konin drugiej biomasowej jednostki wytwórczej na bazie istniejącego kotła
węglowego i istniejących turbozespołów,
8) omawianiu bieżących działań podejmowanych przez Spółkę w obszarze dotyczącym inwestycji polegającej na
budowie farmy fotowoltaicznej o przewidywanej mocy około 70 MWp.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
62
9) realizacja przez Zarząd Spółki strategii transformacji energetycznej Grupy Kapitałowej ZE PAK SA poprzez
poszerzanie portfela projektów OZE.
Komitet audytu
Rok 2021 Komitet Audytu obradował w następującym składzie:
1) Sławomir Zakrzewski – Przewodniczący Komitetu Audytu,
2) Tomasz Szeląg,
3) Alojzy Z. Nowak.
Członkiem Komitetu Audytu posiadającym wiedzę i umiejętności z zakresu branży, w której działa ZE PAK SA jest Pan
Sławomir Zakrzewski, który nabył je poprzez swoje bogate doświadczenie zawodowe, w branży budowlanej
i energetycznej, zdobyte zarówno w kraju jak i zagranicą. Członkiem Komitetu Audytu posiadającym wiedzę
i umiejętności w zakresie rachunkowości jest Pan Tomasz Szeląg, który nabył je dzięki swojemu wykształceniu
a doskonalił zajmując liczne stanowiska menadżerskie wymagające rzeczonej wiedzy i kompetencji. Członkami
Komitetu Audytu spełniającymi kryterium niezależności są Pan Sławomir Zakrzewski i Pan Alojzy Z. Nowak.
Spółka opracowała politykę wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania oraz politykę świadczenia przez
firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci
firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem.
Główne założenia polityki wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzania badania:
1) Zgodnie ze statutem Spółki, organem wybierającym firmę audytorską dla wykonania badania ustawowego jest
Rada Nadzorcza Spółki.
2) Wynagrodzenie za przeprowadzenie badania ustawowego otrzymane przez firmę audytorską, lub jej
podwykonawców nie może być uzależnione od żadnych warunków, w tym od wyniku badania ustawowego ani
kształtowane lub uzależnione od świadczenia dodatkowych usług niebędących badaniem ustawowym Spółki lub
jej spółek powiązanych.
3) Komitet Audytu Rady Nadzorczej Spółki zatwierdza procedurę wyboru firmy audytorskiej.
4) Spółka przygotowuje dokumentację przetargową dla zaproszonych firm audytorskich wedle określonych
kryteriów.
5) Spółka ocenia oferty założone przez firmy audytorskie zgodnie z kryteriami wyboru określonymi
w dokumentacji przetargowej oraz przygotowuje sprawozdanie zawierające wnioski z procedury wyboru
i przedkłada je Komitetowi Audytu.
6) Komitet Audytu przedstawia Radzie Nadzorczej Spółki rekomendację wyboru firmy audytorskiej.
7) Jeżeli decyzja Rady Nadzorczej Spółki w zakresie wyboru firmy audytorskiej odbiega od rekomendacji
Komitetu Audytu, Rada Nadzorcza Spółki uzasadnia przyczyny niezastosowania się do rekomendacji Komitetu
Audytu oraz przekazuje takie uzasadnienie do wiadomości Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Spółki.
Główne założenia polityki świadczenia na rzecz Spółki przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez
podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących
badaniem:
1) Spółka realizując przepisy Ustawy z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz
nadzorze publicznym („UoBR”) nie zawiera z firmą audytorską przeprowadzającą badanie, z podmiotami
powiązanymi z tą firmą audytorską oraz z członkami sieci firmy audytorskiej umów o świadczenie usług
zabronionych w rozumieniu art. 136 UoBR.
2) W zakresie niezwiązanym z polityką podatkową Spółki, Spółka może zlecić firmie audytorskiej
przeprowadzającej badanie lub podmiotowi powiązanemu z tą firmą audytorską lub członkowi sieci firmy
audytorskiej prace, które są dozwolonymi usługami niebędącymi badaniem.
3) Nad zgodnością z prawem wykonywania prac, o których mowa w pkt 2 czuwa Komitet Audytu. Przed zleceniem
przez Spółkę usług, o których mowa w pkt 2 Komitet Audytu przeprowadza ocenę zagrożeń i zabezpieczeń
niezależności, o której mowa w art. 69-73 UoBR.
4) W polityce wymieniono również główne rodzaje usług dozwolonych oraz zabronionych.
Rekomendacja dotycząca wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania została sporządzona w następstwie
zorganizowanej przez Spółkę procedury wyboru spełniającej obowiązujące kryteria i rekomendacja ta spełnia
obowiązujące w Spółce warunki wyrobu audytora.
Komitet Audytu Rady Nadzorczej ZE PAK SA w 2020 roku podjął Uchwałę w sprawie rekomendacji Komitetu Audytu
dla Rady Nadzorczej Spółki, dotyczącej wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia badań ustawowych oraz
przeglądów skonsolidowanego i jednostkowego sprawozdania finansowego ZE PAK SA oraz jednostkowych
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
63
sprawozdań finansowych spółek wchodzących w skład Grupy Kapitałowej ZE PAK SA, sporządzanych za lata 2020-
2022.
W maju 2021 roku Komitet Audytu Rady Nadzorczej ZE PAK SA podjął Uchwałę w sprawie zatwierdzenia biegłego
rewidenta do oceny sprawozdań o wynagrodzeniach Zarządu i Rady Nadzorczej ZE PAK SA, sporządzanych za lata
2019-2020, 2021 oraz 2022.
Komitet Audytu Rady Nadzorczej ZE PAK SA spotykał się z przedstawicielami Spółki w roku 2021 dwa razy.
9.11. Sposób działania Walnego Zgromadzenia, jego zasadnicze uprawnienia
oraz opis praw akcjonariuszy i sposób ich wykonywania
Walne Zgromadzenie
Walne Zgromadzenie zwoływane jest w przypadkach wskazanych w Kodeksie Spółek Handlowych oraz w Statucie
Spółki. Walne Zgromadzenie, co do zasady zwoływane jest przez Zarząd Spółki i obraduje jako zwyczajne lub
nadzwyczajne. W przypadku zwołania Walnego Zgromadzenia przez podmiot lub organ inny niż Zarząd Spółki, Zarząd
zobowiązany jest współdziałać z tym podmiotem bądź organem w celu dokonania wszelkich czynności określonych
prawem koniecznych do zwołania, organizacji oraz przeprowadzenia Walnego Zgromadzenia. Od dnia pierwszego
notowania akcji Spółki na rynku regulowanym prowadzonym przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie SA,
Walne Zgromadzenia mogą odbywać się przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. O przeprowadzeniu
Walnego Zgromadzenia przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej decyduje Rada Nadzorcza Spółki.
Walne Zgromadzenie odbywa się w Warszawie lub w siedzibie Spółki. Transmisja z obrad Walnego Zgromadzenia
prowadzona jest w czasie rzeczywistym, po zakończeniu obrad link do transmisji video z obrad Walnego Zgromadzenia
dostępny jest na stronie internetowej Spółki.
Walne Zgromadzenie ZE PAK SA zwołuje się poprzez ogłoszenie dokonywane na stronie internetowej Spółki oraz
w sposób określony dla przekazywania informacji bieżących zgodnie z przepisami o ofercie publicznej i warunkach
wprowadzenia instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.
Materiały udostępnione akcjonariuszom w związku z Walnym Zgromadzeniem, w tym projekty uchwał proponowanych
do przyjęcia, jak również inne istotne materiały Spółka udostępnia na stronie internetowej http://ri.zepak.com.pl/
.
Do podstawowych kompetencji Walnego Zgromadzenia należy:
1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Spółki oraz sprawozdania finansowego za
ubiegły rok obrotowy oraz udzielenia absolutorium członkom organów Spółki z wykonania przez nich
obowiązków,
2) podział zysku albo pokrycie strat,
3) zmiana przedmiotu działalności Spółki,
4) zmiana Statutu Spółki,
5) podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego,
6) upoważnienie Zarządu do nabycia akcji własnych w celu umorzenia,
7) powołanie i odwołanie członków Rady Nadzorczej,
8) ustalenie wysokości wynagrodzenia członków Rady Nadzorczej,
9) łączenie, podział i przekształcenie Spółki,
10) rozwiązanie i likwidacja Spółki,
11) emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa i warrantów subskrypcyjnych,
12) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich
ograniczonego prawa rzeczowego
13) tworzenie i znoszenie kapitałów i funduszy Spółki,
14) zawarcie przez Spółkę umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem Zarządu,
Rady Nadzorczej, prokurentem lub likwidatorem Spółki albo na rzecz którejkolwiek z tych osób,
15) zawarcie przez spółkę zależną umowy kredytu, pożyczki, poręczenia lub innej podobnej umowy z członkiem
Zarządu, Rady Nadzorczej, prokurentem lub likwidatorem Spółki albo na rzecz którejkolwiek z tych osób,
16) wszelkie postanowienia dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu Spółki lub
sprawowaniu zarządu albo nadzoru, oraz
17) użycie kapitału zakładowego.
Czynne prawo uczestniczenia w Walnym Zgromadzeniu mają osoby będące akcjonariuszami na 16 dni przez datą
Walnego Zgromadzenia. Warunkiem dopuszczenia akcjonariusza do udziału w Walnym Zgromadzeniu jest
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
64
przedstawienie przez niego imiennego zaświadczenia o prawie uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu, które wystawione
jest przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych.
Akcjonariusz uczestniczy w obradach Walnego Zgromadzenia i wykonuje prawo głosu osobiście lub przez pełnomocnika.
Akcjonariuszowi reprezentującemu co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego Spółki przysługuje prawo
żądania umieszczenia określonych spraw w porządku Walnego Zgromadzenia Spółki. Żądanie powinno zostać zgłoszone
Zarządowi Spółki nie później niż na 21 dni przed terminem Walnego Zgromadzenia Spółki.
Akcjonariusz występujący z żądaniem umieszczenia poszczególnych spraw w porządku obrad Walnego Zgromadzenia
powinien wykazać posiadanie odpowiedniej liczby akcji na dzień złożenia żądania załączając do żądania świadectwo
depozytowe wystawione przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych.
Akcjonariusz reprezentujący co najmniej jedną dwudziestą kapitału zakładowego Spółki może przed terminem Walnego
Zgromadzenia zgłaszać Spółce na piśmie lub przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej projekty uchwał
dotyczące spraw wprowadzonych do porządku obrad Walnego Zgromadzenia lub spraw, które mają zostać wprowadzone
do porządku obrad.
Każdy z akcjonariuszy uprawnionych do uczestnictwa w Walnym Zgromadzeniu może podczas Walnego Zgromadzenia
Spółki zgłaszać projekty uchwał dotyczące spraw wprowadzonych do porządku obrad.
Uchwały Walnego Zgromadzenia podejmowane są większością 75% głosów oddanych, chyba, że Kodeks Spółek
Handlowych stanowi inaczej. Jedna akcja Spółki daje prawo do jednego głosu na Walnym Zgromadzeniu
9.12. Opis zasad zmian Statutu Spółki
Zmiany Statutu Spółki, zgodnie z przepisami Kodeksu Spółek Handlowych oraz postanowieniami Statutu Spółki,
wymagają od Walnego Zgromadzenia podjęcia stosownej uchwały oraz wpisu do rejestru przedsiębiorców. Walne
Zgromadzenie może upoważnić Radę Nadzorczą Spółki do ustalenia tekstu jednolitego zmienionego statutu bądź
wprowadzenia zmian o charakterze redakcyjnym określonych w uchwale walnego zgromadzenia. Zmiany Statutu
obowiązują od chwili wpisania do rejestru przedsiębiorców. W 2021 dokonano jednej zmiany w Statucie Spółki
dotyczącej zmiany firmy Spółki z Zespół Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin Spółka Akcyjna na ZE PAK Spółka
Akcyjna, w związku z czym został przyjęty tekst jednolity Statutu, który został udostępniony na stronie internetowej
Spółki.
10 marca 2022 roku, Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy przyjęło nowy, zmieniony tekst jednolity Statutu Spółki, który
został zgłoszony do Krajowego Rejestru Sądowego i będzie obowiązywał od momentu zarejestrowania zmiany przez
KRS w rejestrze przedsiębiorców.
9.13. Informacje na temat systemu wynagrodzeń oraz wysokości wynagrodzeń
osób zarządzających i nadzorujących
W ZE PAK SA system wynagrodzeń oparty jest na Zakładowym Układzie Zbiorowym Pracy dla pracowników
ZE PAK SA z dnia 24 września 1993 roku (ZUZP). Przepisom ZUZP nie podlegają tylko członkowie Zarządu, główny
księgowy oraz kluczowi menedżerowie, którzy mają zawarte kontrakty menedżerskie. 25 września 2018 roku Spółka
wypowiedziała ZUZP i zgodnie z procedurą wypowiedzenia warunki umów o pracę obowiązywały do 31 grudnia 2019
roku. W lipcu 2019 roku Spółka przedłożyła stronie społecznej projekt nowego układu zbiorowego pracy. 19 października
2021 roku Spółka podpisała nowy układ zbiorowy z zakładowymi związkami zawodowymi. Nowy zakładowy układ
zbiorowy pracy wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku co wynika z procedury rejestracji układu u Okręgowego
Inspektora Pracy w Poznaniu.
Podstawowymi składnikami wynagrodzenia dla pracowników zawartymi w ZUZP są indywidualna miesięczna płaca
zasadnicza, miesięczna premia regulaminowa, dodatek za staż pracy, premia roczna, odprawa emerytalno-rentowa oraz
dodatki. Pracownicy mają także prawo do nagród z Funduszu Prezesa Zarządu i świadczeń socjalnych.
Zasady wynagrodzenia kluczowych menedżerów określa zarząd w indywidualnych umowach. Podstawowym
składnikiem wynagrodzenia jest płaca zasadnicza. Kluczowi menedżerowie mogą otrzymać nagrodę uznaniową
przyznawaną decyzją Zarządu. Kluczowi menedżerowie uprawnieni są również do niektórych składników z ZUZP.
Członkowie Zarządu ZE PAK SA wynagradzani są na podstawie zapisów indywidualnych umów o zarządzanie, których
treść kształtuje Rada Nadzorcza Spółki. W 2020 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Spółki przyjęło „Politykę
wynagrodzeń członków Zarządu i Rady Nadzorczej ZE PAK SA”. Polityka zmierza do zapewnienia trwałego wzrostu
wartości Spółki, którego realizacja przez Zarząd i Radę Nadzorczą wymaga – między innymi – odpowiedniego do tego
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
65
celu ukształtowania struktury wynagrodzeń członków Zarządu i Rady Nadzorczej z tytułu całokształtu wykonywanych
przez nich obowiązków. Służy temu ograniczenie wynagrodzeń tych osób do części stałej, pozwalającej wykonywać im
swoje obowiązki dotyczące całokształtu działalności Spółki bez ograniczania się do realizacji jedynie wybranych celów.
Zmienność sytuacji rynkowej, społecznej i gospodarczej, a także potrzeba elastycznego reagowania na pojawiające się
ryzyka i szanse biznesowe nie uzasadnia sztywnego określania takich celów. Potrzebę elastycznego reagowania na
zmiany tej sytuacji i pojawiające się wyzwania zapewnia – w przypadku członków Zarządu – możliwość przyznania im
premii. Zapewnia to elastyczność w zapewnieniu stabilnego bytu Spółki i jej długoterminowych interesów. Członkowie
Zarządu mają prawo do miesięcznego wynagrodzenia. Może być im także przyznana nagroda uznaniowa. W przypadku
odwołania ze składu Zarządu nie jest przewidziana odprawa. Nie istnieją zapisy dotyczące rekompensaty w przypadku
zwolnienia następującego z powodu połączenia lub przejęcia.
W Spółce nie funkcjonuje żaden program motywacyjny ani premiowy oparty na kapitale Spółki.
Tabela 15: Informacje na temat wysokości wypłaconego wynagrodzenia w 2021 roku przez Spółkę oraz podmioty
zależne Spółki wszystkim członkom Zarządu pełniącym funkcje w 2021 roku
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
Imię i nazwisko członka Zarządu
Wysokość wynagrodzenia
(brutto) wypłaconego przez
Spółkę
w tym zmienne
składniki
wynagrodzenia*
Wysokość wynagrodzenia
(brutto) wypłaconego przez
podmioty zależne Spółki
Razem:
Piotr Woźny
1 463,78
650,00
0,50
1 464,28
Zygmunt Artwik
1 036,00
400,00
0,30
1 036,30
Maciej Nietopiel
870,00
450,00
0,60
870,60
Andrzej Janiszowski
643,78
250,00
0,10
643,88
Katarzyna Sobierajska
716,40
241,43
0,10
716,50
Razem
4 729,96
1 991,43
1,60
4 731,56
* Do zmiennych składników wynagrodzenia zaliczono: nagrody i premie, odprawy z tytułu odwołania z Zarządu, ekwiwalenty
za urlop oraz odprawy emerytalne.
Tabela 16: Informacje na temat wysokości świadczeń niepieniężnych w 2021 roku przyznanych przez Spółkę
oraz podmioty zależne Spółki wszystkim członkom Zarządu pełniącym funkcje w 2021 roku
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
Imię i nazwisko członka
Zarządu
Całkowita szacunkowa wartość
świadczeń niepieniężnych
przyznanych przez Spółkę
Całkowita szacunkowa wartość
świadczeń niepieniężnych
przyznanych
przez podmioty
zależne Spółki
Razem
Piotr Woźny
0,0
-
0,0
Zygmunt Artwik
0,0
-
0,0
Maciej Nietopiel
9.3
-
9,3
Andrzej Janiszowski
0,0
-
0,0
Katarzyna Sobierajska
0,0
0,0
Razem
9,3
-
9,3
Łączna kwota wynagrodzeń, rozumiana jako wartość wynagrodzeń, nagród i korzyści otrzymanych w pieniądzu,
w naturze lub jakiejkolwiek innej formie, wypłaconych przez Spółkę oraz podmioty zależne Spółki członkom Zarządu
w 2021 roku wyniosła 4 740,86 tysięcy złotych. Podaną kwotę należy traktować jako wartość brutto wynagrodzeń
wypłaconych lub należnych w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku.
Członkowie Rady Nadzorczej ZE PAK SA są wynagradzani na podstawie Uchwały nr 12 Nadzwyczajnego Walnego
Zgromadzenia z dnia 15 kwietnia 2019 roku, które ustaliło miesięczne wynagrodzenie dla przewodniczącego Rady
Nadzorczej w wysokości 15 tysięcy złotych, zastępcy przewodniczącego Rady Nadzorczej w wysokości 12 tysięcy
złotych a dla pozostałych członków w wysokości 10 tysięcy złotych.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
66
Tabela 17: Informacje na temat wysokości wypłaconego wynagrodzenia oraz wartości świadczeń niepieniężnych
w 2021 roku przez Spółkę oraz podmioty zależne Spółki, wszystkim członkom Rady Nadzorczej pełniącym funkcje
w 2021 roku
tysiące złotych
tysiące złotych
tysiące złotych
Imię i nazwisko członka
Rady Nadzorczej
Wysokość wynagrodzenia
(brutto) wypłaconego przez
Spółkę oraz podmioty zależne
Spółki
Całkowita szacunkowa wartość
świadczeń niepieniężnych
przyznanych przez Spółkę oraz
podmioty zależne Spółki
Razem
Zygmunt Solorz
180.00
0,0
144,80
Tomasz Szeląg
120,00
0,0
121,20
Wiesław Walendziak
144,00
0,0
144,00
Leszek Wysłocki
120,00
0,0
120,00
Sławomir Zakrzewski
120,00
0,0
120,00
Alojzy Z. Nowak
120,00
0,0
120,00
Maciej Stec
120,00
0,0
120,00
Grzegorz Krystek
120,00
1,8
121,80
Henryk Sobierajski
370,00
0,0
370,00*
Razem
1 414,00
1,8
1 415,80
* W kwocie 370,0 zawiera się 120,0 z tytułu pełnienia funkcji Członka Rady Nadzorczej oraz 250,0 z tytułu pełnienia
funkcji Prezesa Zarządu w 2020 roku, wypłacone 4 stycznia 2021 roku
Łączna kwota wynagrodzeń, rozumiana jako wartość wynagrodzeń, nagród i korzyści otrzymanych w pieniądzu,
w naturze lub jakiejkolwiek innej formie, wypłaconych przez Spółkę oraz podmioty zależne Spółki członkom Rady
Nadzorczej w 2021 roku wyniosła 1 415,80 tysięcy złotych. Podaną kwotę należy traktować jako wartość brutto
wynagrodzeń wypłaconych lub należnych w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku.
Spółka nie posiada zobowiązań wynikających z emerytur i świadczeń o podobnym charakterze w stosunku do byłych
osób zarządzających, nadzorujących albo byłych członków organów administrujących oraz zobowiązań zaciągniętych
w związku z takimi emeryturami.
10. OŚWIADCZENIE DOTYCZĄCE POLITYKI RÓŻNORODNOŚCI
W nawiązaniu do §70 ust. 6 pkt 5 lit. m rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 marca 2018 roku w sprawie
informacji bieżących i okresowych Spółka oświadcza, że w Grupie ZE PAK SA oraz w ZE PAK SA nie przyjęto
odrębnego dokumentu opisującego politykę różnorodności w odniesieniu do Zarządu i Rady Nadzorczej. Zgodnie ze
standardami panującymi w Spółce przy wyborze osób zarządzających i nadzorujących decydujące znaczenie mają
obiektywne kryteria takie jak: wiedza, doświadczenie, kompetencje i umiejętności potrzebne do pełnienia powierzanych
funkcji. W ocenie Spółki przytoczone kryteria mogą zapewnić efektywne i sprawne funkcjonowanie Spółki oraz
realizację przyjętej strategii. Jednocześnie przyjęte zostały inne rozwiązania zarządcze, odnoszące się do kwestii
zarządzania różnorodnością.
Trwający przez lata proces restrukturyzacji, sprawiał, że większość wakatów była zapełniana w oparciu
o rekrutację wewnętrzną (w ramach przesunięć między działami i spółkami). Ubocznym efektem działań mających na
celu ograniczenie zwolnień i koncentrowanie się w procesie rekrutacji na osobach już zatrudnionych w spółkach Grupy,
był brak istotnego dopływu młodych pracowników i w efekcie średnia wieku zatrudnionych rosła. W pewnym momencie
może to skutkować znaczącymi odejściami na emeryturę i brakami kadrowymi. Dlatego też Grupa ZE PAK SA aktywnie
monitoruje zmiany struktury wiekowej pracowników, by nie dopuścić do niekorzystnych następstw utraty dużej części
doświadczonych pracowników bez odpowiedniego przygotowania ich następców.
Jednocześnie przyjęty w Spółce Kodeks Etyki zawiera w sobie zarówno politykę różnorodności, gwarantując równe
traktowanie bez względu na płeć, wiek, światopogląd, wyznanie, poglądy polityczne, itd. Dokument stanowi narzędzie,
pozwalające na zgłaszanie potencjalnych incydentów związanych z dyskryminacją na jakimkolwiek tle. Definiuje
zachowania pożądane i niepożądane w organizacji, stanowiąc jednocześnie jej politykę etyczną. Ze względu na swój
charakter zawiera on w sobie również elementy polityki antydyskryminacyjnej, antykorupcyjnej oraz procedury
dotyczące zgłoszeń naruszeń i nieprawidłowości, nieprzestrzegania zobowiązań wynikających z przepisów prawa,
zagrożenia dla bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zdrowia, bezpieczeństwa środowiska naturalnego, praktyk
nieuczciwej konkurencji oraz prób ukrycia któregokolwiek z powyższych. Obowiązuje on wszystkich pracowników,
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
67
niezależnie od zajmowanego stanowiska, czy stażu pracy. W 2020 roku wdrożono Kodeks Etyki również w pozostałych
spółkach należących do Grupy Kapitałowej.
W Spółce przyjęta została również Procedura anonimowego zgłaszania naruszeń przepisów ustawy o ofercie publicznej
i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach
publicznych, rozporządzenia 2017/1129 oraz procedur i standardów etycznych, która daje pracownikom możliwość
prostego i bezpiecznego zgłaszania niewłaściwych niebezpiecznych lub nieetycznych zachowań swoich pracodawców,
jak również zapewnia pełną ochronę osobom zgłaszającym. W 2021 roku w Spółce przyjęty został również Regulamin
zgłoszeń naruszeń prawa, który określa wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa, procedurę podejmowania
działań następczych oraz procedurę ochrony zgłaszającego naruszenia.
Zarówno Kodeks Etyki jak i Procedura anonimowego zgłaszania naruszeń znajdują się na stronie intranetowej Spółki.
Na dzień dzisiejszy w ocenie Spółki takie rozwiązania są wystarczające.
Dane liczbowe odnoszące się do różnorodności znaleźć można w niniejszym sprawozdaniu, w Oświadczeniu na temat
informacji niefinansowych za 2021 rok w podrozdziale – „Kwestie Pracownicze”.
11. OŚWIADCZENIE ZARZĄDU SPÓŁKI NA TEMAT INFORMACJI
NIEFINANSOWYCH ZA 2021 ROK DLA GRUPY KAPITAŁOWEJ
Niniejsze oświadczenie niefinansowe zostało opracowane z wykorzystaniem („with reference") GRI Standards, 2021
uznanego, międzynarodowego standardu sprawozdawczości niefinansowej. Wykorzystanie podejścia do
sprawozdawczości, a przede wszystkim wskaźników tego standardu, znacznie ułatwi interesariuszom Grupy odnalezienie
kluczowych informacji, a także porównanie ich z wynikami innych spółek branży wydobywczej i energetycznej. W tym
również celu w tekście oznaczone zostały indeksy poszczególnych wskaźników standardów.
[2-2, 2-3, 2-5] Oświadczenie obejmuje wszystkie spółki Grupy Kapitałowej ZE PAK SA, ujmowane w skonsolidowanym
sprawozdaniu zarządu. Odnosi się do okresu od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku, ze wskazaniem istotnych
wydarzeń, które miały miejsce po 31 grudnia 2021 roku, a przed podpisaniem oświadczenia. Oświadczenie na temat
danych niefinansowych nie było poddawane atestacji przez niezależnego audytora.
Poza wspomnianymi GRI Standards 2021,definiując zakres treści opisanych w oświadczeniu, Grupa Kapitałowa
ZE PAK SA brała pod uwagę:
• normę PN-ISO 26000,
• wymogi Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/2088 z dnia 27 listopada 2019 r.
w sprawie ujawniania informacji związanych ze zrównoważonym rozwojem w sektorze usług finansowych,
a dokładnie informacji istotnych dla instytucji rynku finansowego wskazanych w dokumencie Final Report on
draft Regulatory Technical Standards
• suplementy sektorowe GRI G4 w zakresie odnoszącym się do górnictwa i energetyki,
• „Dobre Praktyki Spółek Notowanych na GPW 2021” („DPSN2021”),
Pierwotny proces sprawozdawczości niefinansowej był poprzedzony opracowaniem Strategii społecznej
odpowiedzialności Grupy ZE PAK SA i do niej nawiązywał. Niemniej, zdefiniowane wówczas kluczowe obszary, choć
wciąż aktualne, zostały uzupełnione o nowe aspekty społecznej odpowiedzialności, związane z transformacją Grupy i
przekształceniem jej modelu biznesowego w model zrównoważony, co przejawia się znaczącymi inwestycjami
(CapEx) w działalności opisane tzw. „taksonomią”
8
i rosnącym udziałem przychodów z działalności uznawanej za
zrównoważoną środowiskowo. Sama strategia zrównoważonego rozwoju również zostanie wkrótce zrewidowana.
11.1. Opis modelu biznesowego
[2-6] Grupa Kapitałowa ZE PAK SA jest jednym z istotnych producentów energii na polskim rynku i jednocześnie
ważnym elementem systemu energetycznego kraju, współgwarantującym jego stabilne funkcjonowanie:
• jest drugim, pod względem wielkości, krajowym producentem energii elektrycznej otrzymywanej z węgla
brunatnego,
• jest piątym wytwórcą energii elektrycznej w Polsce.
8
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia
ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
68
• pozostaje największą prywatną (niekontrolowaną przez Skarb Państwa) grupą energetyczną w Polsce.
Z punktu widzenia obecnej skali działalności¸ spółki mające obecnie największe znaczenie dla Grupy ZE PAK SA to
wciąż ZE PAK SA zajmująca się konwencjonalnym wytwarzaniem energii elektrycznej i ciepła oraz PAK KWB Konin
SA zajmująca się wydobyciem węgla brunatnego. Oprócz spółek z wymienionych głównych obszarów działalności, w
skład Grupy wchodzą również inne spółki, które zajmują się m.in.: realizacją robót budowlanych i montażowych, pracami
konserwacyjnymi, działalnością usługową, produkcyjną i handlową skierowaną na zaspokojenie potrzeb i kompleksową
obsługę przemysłu.
Wpływ ryzyka związanego ze zmianami klimatu na model biznesowy
Grupa świadoma jest zachodzących zmian klimatycznych, bezpośredniego i pośredniego ryzyka z tym związanego,
tak w jego regulacyjnym, jak i operacyjnym wymiarze. Dlatego też z wyprzedzeniem podejmuje działania związane z
głęboką transformacją modelu biznesowego ku gospodarce zrównoważonej.
Społeczność międzynarodowa, w tym kraje członkowskie Unii Europejskiej, zobowiązały się ratyfikując
Porozumienie Paryskie, podjąć działania mające zahamować globalny wzrost temperatury, wynikający z nadmiernej,
antropologicznej emisji gazów cieplarnianych. Przyjęte w 2015 roku, jest pierwszym w historii uniwersalnym, prawnie
wiążącym porozumieniem w dziedzinie klimatu.
W konsekwencji kraje UE zobowiązały się wspólnie podjąć działania,
które sprawią, że do 2050 r. gospodarka UE, jako pierwsza na świecie gospodarka osiągnie neutralność klimatyczną.
Zobowiązanie to determinuje politykę gospodarczą w zakresie zrównoważonego rozwoju, a co za tym idzie regulacje
unijne. W efekcie przedsiębiorstwa emitujące znacząc ilości gazów cieplarniach, będą znajdowały się pod coraz
większą presją - m.in. coraz trudniej będzie im pozyskać finansowanie dla prowadzonej działalności, a koszty emisji,
będą rosły.
Tradycyjne aktywa wytwórcze Grupy, opierające się o wytwarzanie energii wytwarzanej w procesie spalania węgla
brunatnego, należą do wysokoemisyjnych. Dlatego też, stając się coraz mniej opłacalnymi, wymagają zastąpienia
źródłami bardziej przyjaznymi środowisku. Jednocześnie też obserwowane już dziś efekty zmian klimatycznych
dodatkowo utrudniają funkcjonowanie w tradycyjnym
modelu. Z jednej strony susze i stepowienie obszarów
Wielkopolski, z drugiej notowane ekstremalne zjawiska pogodowe, będą czyniły konwencjonalne wytwarzanie energii
coraz trudniejszym. Konieczność pozyskiwania wody do celów chłodniczych, podobnie jak odwadniania kopalń
odkrywkowych, zakłócające równowagę zasobów wodnych, będzie stawało się coraz bardziej kontrowersyjne. Tym
bardziej, że zakłady Grupy ZE PAK funkcjonują na terenach o ograniczonych zasobach wodnych. Co więcej
gwałtowne zjawiska pogodowe będą tylko zwiększać koszty potencjalnej dalszej pracy odkrywek.
W rezultacie Grupa ZE PAK już kilka lat temu zainicjowała pierwsze projekty, które docelowo zostały ujęte w
kierunkach strategii rozwoju do 2030 roku, a które miały na celu adaptację do zachodzących zmian klimatycznych i
wnoszą istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu. Ta szeroko zakrojona transformacja modelu biznesowego wpisuje
się w kierunki zarysowane w unijnej systematyce (tzw. taksonomii).
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
69
Aktywa wytwórcze Grupy obejmują dwie elektrownie zlokalizowane w centralnej Polsce, w województwie
wielkopolskim. Elektrownia Pątnów produkuje energię przy wykorzystaniu węgla brunatnego w 4 blokach
energetycznych o łącznej mocy 1 118 MW. Elektrownia Konin, dawna elektrownia węglowa, wykorzystuje dziś
głównie blok z kotłem dedykowanym do spalania biomasy o mocy zainstalowanej 50 MW i produkuje energię
elektryczną i ciepło z biomasy. W elektrowni Konin zakończona została modernizacja drugiej jednostki, która również
została przystosowana do spalania biomasy. W grudniu 2021 roku nastąpiła synchronizacja z Krajowym Systemem
Energetycznym. Obecnie trwa przekazanie bloku do eksploatacji. Od października 2021 roku aktywa wytwórcze Grupy
ZE PAK SA powiększyły się o farmę fotowoltaiczną o mocy 70 MWp zlokalizowaną na terenie gminy Brudzew.
Elektrownia Adamów, wchodząca pierwotnie w skład ZE PAK SA na początku stycznia 2018 roku została zamknięta.
Wyłączenie bloków energetycznych elektrowni zostało podyktowane decyzją Komisji Europejskiej działającej na
podstawie derogacji opisanej w dyrektywie z dnia 24 listopada 2010 r. mówiącej o konieczności zakończenia na początku
stycznia 2018 roku pracy aktywów wytwórczych Elektrowni Adamów. Obecnie na terenie elektrowni trwają prace
likwidacyjne (m.in. prace wyburzeniowe i rozbiórkowe) pod nową inwestycję, jaką ma być blok gazowo-parowy.
Aktywa wydobywcze Grupy skoncentrowane są w PAK KWB Konin SA, która eksploatuje odkrywki Jóźwin,
Tomisławice oraz Drzewce, przy czym odkrywki Jóźwin i Drzewce zakończą niebawem wydobycie węgla. W ostatnich
latach wygaszono wydobycie w PAK KWB Adamów SA w likwidacji. Tym samym, kopalnia PAK KWB Konin będzie
eksploatowała tylko jedną odkrywkę – Tomisławice.
EXION HYDROGEN Polskie
Elektrolizery sp. z o.o.
Park Wiatrowy Pałczyn 1 sp. z o.o.
Exion Hydrogen Belgium BV
PAK CCGT Sp. z.o.o
Park Wiatrowy Pałczyn 2 sp. z.o.o.
PAK Górnictwo
sp. z o.o.
Aquakon sp. z o.o.
PĄTNÓW
(węglowe)
PAK KWB Konin SA
PCE-OZE 6 sp. z o.o.
PAK SERWIS sp. z o.o.
PAK - Volt SA
MESE sp. z o.o.
ADAMÓW (wyłączona
z eksploatacji)
ZE PAK SA
KONIN
(biomasowe)
PAK-PCE Fotowoltaika
sp. z o.o.
PAK –PCE Biogaz sp. z o.o.
PCE-OZE 4 sp. z o.o.
PAK KWB Adamów SA
w likwidacji
PG Hydrogen sp. z o.o.
PCE-OZE 5 sp. z o.o.
Farma Wiatrowa Kazimierz Biskupi sp. z o.o.
PAK– PCE Wiatr sp. z o.o.
PCE-OZE 1 sp. z.o.o.
PAK – PCE Biopaliwa
i Wodór sp. z o.o.
PCE-OZE 2 sp. z o.o.
PAK – Polska Czysta Energia
sp. z o.o.
PAK –PCE Polski Autobus
Wodorowy sp. z o.o.
PCE-OZE 3 sp. z o.o.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
70
Wraz z upływem czasu coraz większego znaczenia nabierają spółki skupione wokół PAK – Polska Czysta Energia
sp. z o.o. odpowiedzialne za realizację projektów z obszaru produkcji energii z odnawialnych źródeł, produkcji
„zielonego” wodoru i jego wykorzystania. Grupa ZE PAK SA jest dziś liderem, jeśli chodzi o zieloną transformację
w energetyce. Będąc dotychczas wytwórcą konwencjonalnej energii z wysokoemisyjnych źródeł, jeszcze w 2020 roku
Grupa zainicjowała najbardziej ambitną strategię przejścia od węgla do zielonej energii w Polsce - ogłosiła m.in.
całkowite odejście od węgla najpóźniej do 2030 roku, jednak obecnie bazowym scenariuszem jest zakończenie
wydobycia i spalania węgla już w 2024 roku.
Grupa ZE PAK SA składająca się z pionowo zintegrowanych podmiotów działających w obszarze wydobycia węgla
brunatnego i konwencjonalnego wytwarzania energii ze spalania węgla brunatnego i biomasy oraz obrotu energią,
intensywnie inwestuje w wytwarzanie energii z odnawialnych źródeł energii (OZE). Najlepszym przykładem realności
inwestycji w zrównoważone źródła wytwarzania może być oddanie do użytku w 2021 roku największej w Polsce farmy
fotowoltaicznej. Zdecydowaną większość przychodów Grupa generuje ze sprzedaży produkowanej energii
elektrycznej, niemniej pochodzenie tej energii, tj. sposób jej wytwarzania, będą ulegały zmianie. Bazowy model
funkcjonowania segmentu węglowego zakłada korzystanie z obecnie eksploatowanych odkrywek i brak nowych
inwestycji w tym obszarze. Generacja energii w blokach węglowych w elektrowni Pątnów I ulegnie skróceniu do czasu
funkcjonowania systemu wsparcia w postaci rynku mocy lub innego, który zapewni ekonomiczną efektywność takiej
działalności. Grupa ZE PAK SA zakłada, że czas zakończenia produkcji energii w źródłach węglowych Grupy
ZE PAK SA, planowany jest nie później niż na koniec bieżącej dekady. Jednocześnie z wygaszaniem działalności
węglowej rozwijane będą nowe obszary, w których Grupa ZE PAK SA zamierza zaistnieć. Nowe kierunki rozwoju Grupy
koncentrują się na niskoemisyjnych oraz neutralnych emisyjnie sposobach wytwarzania energii elektrycznej a także na
wytwarzaniu i wykorzystaniu „zielonego” wodoru.
Pierwszym krokiem realizacji nakreślonego kierunku było powołanie spółki PAK – Polska Czysta Energia sp. z o.o. w
ramach struktury Grupy, które służyć ma oddzieleniu działalności w obszarze odnawialnych źródeł energii od aktywności
związanej z produkcją energii z węgla. Powołane zostały również celowe spółki zależne odpowiadające za poszczególne
obszary działalności.
Główne kierunki rozwoju ZE PAK SA do 2030 roku:
• wygaszanie produkcji węglowej – najszybciej i w najkrótszym czasie w Polsce, czyli 20 lat wcześniej niż
zakładana neutralność klimatyczna Unii Europejskiej
• produkcja energii z wiatru – nabywanie gotowych do realizacji projektów wiatrowych oraz budowa farm
wiatrowych na terenach rekultywowanych będących własnością Grupy ZE PAK SA
• produkcja energii ze słońca – nabywanie gotowych do realizacji projektów fotowoltaicznych oraz budowa
farm fotowoltaicznych na terenach rekultywowanych będących własnością Grupy ZE PAK SA
• produkcja energii z biomasy oraz wytwarzanie zielonego wodoru – m.in. przystosowanie kotłów
węglowych do spalania biomasy w Elektrowni Konin. Istotnym obszarem działalności elektrowni Konin ma
być produkcja zielonego wodoru w procesie elektrolizy
• produkcja energii z morskich farm wiatrowych – nawiązanie współpracy ze światowym liderem w
obszarze morskich farm wiatrowych firmą Ørsted i wspólne starania o możliwość budowy morskich farm
wiatrowych
• Perspektywiczne projekty związane z energetyką nuklearną – nawiązanie współpracy ze spółką Synthos
w celu potencjalnej możliwości wykorzystania infrastruktury i aktywów Elektrowni Pątnów w celu rozwoju
projektu wykorzystującego modułowe reaktory nuklearne (SMR)
• inne inicjatywy takie jak np. produkcja zeroemisyjnych autobusów - opracowanie koncepcji i wdrożenie
projektu produkcji innowacyjnego miejskiego autobusu wodorowego czy produkcja zeroemisyjnych
napędów wodorowych do łodzi motorowych - stworzenie projektu napędu wodorowego we współpracy z
partnerem wyspecjalizowanym w budowie łodzi motorowych.
Celem realizacji wytyczonych kierunków jest zbudowanie nowoczesnego, zintegrowanego przedsiębiorstwa
o zdywersyfikowanej bazie aktywów wytwórczych, przystosowanego do działalności w ramach wdrażania idei
Zielonego Ładu i gospodarki neutralnej klimatycznie.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
71
Grupa ZE PAK SA w kilku liczbach:
Inwestycje w zrównoważoną transformację
[203-1]
Rok 2021 to nie tylko oddanie do użytku i rozpoczęcie komercyjnej eksploatacji największej w Polsce elektrowni
słonecznej w Brudzewie (70 MWp). To także realizacja innych inwestycji, które już wkrótce powiększą zrównoważone
aktywa wytwórcze Grupy ZE PAK SA. Należy tu wspomnieć o planach budowy kolejnej wielkoskalowej elektrowni
fotowoltaicznej o mocy około 180 MWp, która ma powstać na terenie gminy Przykona. Podobnie jak elektrownia w
Brudzewie powstanie ona na gruntach pokopalnianych (obszar użytkowany pierwotnie przez PAK KWB Adamów).
W 2021 roku nabyte zostały również pierwsze projekty budowy farm wiatrowych.
W latach 2020-2021 na terenach pokopalnianych wygospodarowano pod przyszłą produkcję zrównoważonej energii
około 900 ha (tereny po KWB Adamów), a w 2022 roku realizowane są prace nad wyznaczeniem kolejnych około 1 400
ha (tereny po KWB Konin). Wszystkie te inwestycje wpisują się w aktywności uwzględniane w tzw. systematyce UE
(„taksonomii”).
Największa elektrownia słoneczna w Polsce
[203-1] W październiku 2021 roku rozpoczęła pracę największa elektrownia słoneczna w Polsce. Farma powstała z
inicjatywy Zygmunta Solorza i jest jednym z etapów realizacji przejścia ZE PAK SA na produkcję czystej energii i
odejścia od węgla brunatnego. Farma została zbudowana przez konsorcjum ESOLEO i PAK Serwis dla grupy
ZE PAK SA w gminie Brudzew i ma moc 70 MWp. W listopadzie 2021 roku PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o.
uzyskała koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej. Koncesja została udzielona przez Prezesa URE na okres od 10
listopada 2021 roku do 31 grudnia 2040 roku. PAK – PCE Fotowoltaika sp. z o.o., spółka celowa realizująca projekt
podpisała z Polkomtel sp. z o.o. 15 letni kontrakt na sprzedaż całego wolumenu wyprodukowanego przez farmę z
możliwością przedłużenia umowy o kolejne 5 lat.
3 498
przeciętna
wielkość
zatrudnienia
blisko
1 200 MW
mocy
4,4 TWh
wielkość
produkcji
Spadek emisji
CO
2
w 5 lat o
ponad
57%
Uruchomienie
największej w
Polsce farmy
PV o mocy
70 MWp
2 jednostki o
mocy 50 MW
każda
produkujące
energię
elektryczną i
ciepło z biomasy
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
72
Farma składa się ze 155 554 modułów fotowoltaicznych o mocy 455 Wp każdy i zajmuje ok. 100 ha terenów
poprzemysłowych. Jeszcze niedawno był to teren wykorzystywany przez Kopalnię Węgla Brunatnego Adamów do
odkrywkowego wydobycia węgla brunatnego. Tym samym jej powstanie nie wiązało się np. z ograniczaniem areału
produkcji rolnej lub leśnej.
Przy budowie farmy, spółka ESOLEO zaangażowała m.in. byłych górników, którzy zostali przekwalifikowani i
realizują kolejne projekty związane z energią odnawialną.
Rocznie elektrownia ma produkować ok 68 188 MWh, co przełoży się na zmniejszenie emisji CO
2
na poziomie 56,7
tysięcy ton CO
2
rocznie.
[203-1] W 2021 roku Grupa ZE PAK SA realizowała dwa duże projekty inwestycyjne, jakimi są przystosowanie kotła
węglowego K-7 w elektrowni Konin do wyłącznego spalania biomasy wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną oraz
budowa farmy fotowoltaicznej o mocy 70 MWp na terenie gminy Brudzew. Obie te inwestycje zostały zrealizowane,
synchronizacja pierwszej z Krajowym Systemem Energetycznym nastąpiła w grudniu 2021 roku, a druga jest w finalnej
fazie realizacji i zostanie oddana do użytku w pierwszej połowie 2022 roku.
Jednocześnie, aktywność inwestycyjna skupiła się na uruchomieniu projektów związanych z wytwarzaniem i dystrybucją
wodoru. W ramach I etapu budowy wytwórni wodoru w Elektrowni Konin uruchomiona zostać ma wytwórnia
o wydajności 1 tony H2/dobę, oparta na elektrolizerze produkcji Hydrogenics. W ramach realizacji inwestycji jeszcze
w kwietniu 2020 roku zawarto umowę z Hydrogenics Europe Belgia na dostawę technologii wodorowej (elektrolizera,
układu zasilającego, stacji sprężarek i układu załadunku magazynów mobilnych). W sierpniu 2021 roku uzyskano
ostateczną decyzję środowiskową dla wytwórni. Równocześnie trwa budowa stacji tankowania w Warszawie.
W październiku 2020 roku zawarto umowę z NEL Hydrogen Dania na dostawę urządzeń technologicznych do dwóch
stacji tankowania wodoru. Dostarczono zbiorniki magazynowe wodoru. Zakończono procedurę środowiskową,
opracowano projekt budowlany i złożono wniosek o uzyskanie pozwolenia na budowę. W styczniu 2021 roku zawarto
umowę na dostawę mobilnego magazynu wodoru, a sam magazyn został dostarczony. W grudniu 2021 roku podpisano
umowę na dostawę wodorowozów z 6 miesięcznym terminem dostawy.
Stan prac projektowych nad prototypem autobusu o napędzie zasilanym wodorowymi ogniwami paliwowymi.
[203-1]
Projekt Polskiego Autobusu Wodorowego został rozpoczęty we wrześniu 2020 roku. Celem jest opracowanie
od podstaw konstrukcji nowego autobusu o napędzie wykorzystującym ekologiczne ogniwa wodorowe.
W ramach projektu prowadzono prace koncepcyjne, analizy techniczne doboru głównych podzespołów autobusu
(ogniw wodorowych, butli, baterii i napędu). Wykonano obliczenia zapewniające największą całkowitą sprawność
energetyczną w projektowanym autobusie. W celu osiągniecia maksymalnego zasięgu opracowano modułową
zabudowę butli wodorowych o ciśnieniu 350 i 700 bar.
W ramach prac konstrukcyjnych został zaprojektowany nowy design autobusu uwzględniający trendy w zakresie
ergonomii i nowoczesnego wyglądu, dedykowany dla autobusów napędzanych wodorem. Na tej podstawie wykonano
prototypową dokumentację konstrukcyjną autobusu.
Pod koniec kwietnia 2021 rozpoczęto prace nad budową prototypu autobusu Wykonano pierwsze elementy szkieletu.
Nawiązano współpracę z dostawcami będącymi liderami w branży autobusowej, złożono zamówienia na kluczowe
podzespoły i komponenty. Budowę prototypu zakończono w październiku 2021 roku. W okresie od listopada 2021 do
marca 2022 zaplanowano homologację i testy (próby drogowe, testy układu hamulcowego, badanie hałasu i przechyłu,
optymalizacja bilansu energetycznego, uzyskanie VIN i homologacji).
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
73
[203-1] W 2021 roku trwały również prace związane z realizacją innych inwestycji w aktywa umożliwiające produkcję
energii z odnawialnych źródeł energii, a inwestycjami tymi są:
• Farma Wiatrowa Kazimierz Biskupi (17,5 MW),
• Farma Wiatrowa Miłosław (9,6 MW).
W przypadku pierwszej z nich w 2021 roku wybrano głównego wykonawcę prac, rozpoczęto prace terenowe w zakresie
dróg i placów serwisowych oraz realizowano prace nad projektami wykonawczymi i uzgodnieniami dla projektu.
W przypadku drugiej, w grudniu 2021 roku zakończono akwizycję projektu, podpisano umowy nabycia aktywów jak
również umowy na wykonawstwo, zarządzania farmą wiatrową oraz zakupu turbin wiatrowych. Obie farmy powinny
zostać oddane do użytku w III kwartale 2023 roku.
Grupa nawiązała również współpracę z zewnętrznymi partnerami w zakresie budowy farm wiatrowych na morzu oraz
implementacji technologii małych, modułowych reaktorów nuklearnych (SMR).
Wszystkie w/w inwestycje wpisują się w działania na rzecz zrównoważonego rozwoju, w tym w działania opisane
systematyką UE („taksonomią”).
Zarządzanie społeczną odpowiedzialnością
Podstawą podejścia zarządczego była dotychczas Strategia społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej
ZE PAK SA na lata 2017-2020. Wyznaczyła ona kluczowe kierunki działań oraz cele (KPIs) nastawione z jednej strony
na optymalizację efektywności i ciągłą poprawę wyników w wymiarze środowiskowym i społecznym, a także na
zapewnienie zgodności (compliance) w obszarach istotnego wpływu na otoczenie.
Choć okres opisany strategią zakończył się, w 2021 roku w opisanym nią obszarze wydobycia węgla brunatnego oraz
konwencjonalnego wytwarzania energii wskazane w niej kierunki i nastawienie na optymalizację efektywności i poprawę
wyników społecznych i środowiskowych, a także zapewnienie zgodności, były wciąż obowiązujące. Jednocześnie
ogłoszona została bardzo ambitna strategia rozwoju Grupy ZE PAK SA, nastawiona na szybką transformację ku czystym
technologiom wytwarzania energii i radykalną redukcję śladu węglowego. Jej ogłoszenie zapoczątkowało wewnętrzną
dyskusję na temat optymalnego kształtu organizacji grupy kapitałowej. Po ostatecznym wykrystalizowaniu się organizacji
poszczególnych podmiotów, rozpoczną się prace nad nową strategią funkcjonalną w obszarze ESG, która integrować
będzie nowe ambitne cele rozwojowe, wpisujące się w transformację ku zrównoważonej gospodarce z minimalizacją
wpływu środowiskowego wygaszanych aktywów oraz sutków społecznych i środowiskowych ich likwidacji.
11.2. Kwestie społeczne
Polityka i podejście zarządcze Grupy ZE PAK SA do kwestii społecznych określone zostały w Strategii społecznej
odpowiedzialności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA na lata 2017-2020. Równocześnie podejście reprezentowane
w strategii odzwierciedlone jest w innych regulacjach wewnętrznych. Podejście zarządcze jest również określane
w decyzjach administracyjnych zezwalających na prowadzenie działalności wydobywczej i wytwórczej w obiektach
należących do Grupy ZE PAK SA i uzależnione od specyfiki danego obiektu. Każdorazowo bowiem, optymalne
W maju 2021 roku zostały złożone do NFOŚiGW wstępne dokumenty projektowe (tzw. fiszka) (Program Nowa
Energia) w celu uzyskania dofinansowania na budowę fabryki oraz rozpoczęcie produkcji autobusu z ogniwami
wodorowymi. Zostały one pozytywnie ocenione przez NFOŚiGW, spółka przeszła do kolejnego etapu jakim jest
złożenie wniosku. Z kolei w sierpniu 2021 roku Spółka otrzymała pozytywną decyzję Agencji Rozwoju Przemysłu
SA o wsparciu w ramach Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK MIELEC na realizację nowej inwestycji.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
74
rozwiązania w tym zakresie Grupa stara się wypracować w oparciu między innymi o konsultacje społeczne i w zgodzie
z obowiązującym prawem.
Podejście zarządcze Grupy ZE PAK SA do kwestii społecznych jest uwarunkowane charakterem oddziaływania spółek
Grupy na otoczenie. W szczególności tam, gdzie oddziaływanie jest lub może być negatywne i wiązać się może
z określonymi uciążliwościami dla ludzi, podejście zarządcze ma na celu eliminację, ograniczenie lub rekompensowanie
tych uciążliwości, a w konsekwencji ograniczenie ekspozycji Grupy ZE PAK SA na ryzyko (rozumiane również jako
ryzyko reputacyjne lub wizerunkowe).
Oddziaływanie Grupy ZE PAK SA na otocznie ma charakter wielowymiarowy:
• Oddziaływanie ogólnospołeczne. Z punktu widzenia ogólnospołecznego Grupa ZE PAK SA jest istotnym
dostawcą energii dla polskiej gospodarki i polskiego społeczeństwa. Jednak głównymi klientami Grupy nie są
odbiorcy finalni, Grupa sprzedaje zdecydowaną większość wyprodukowanej energii na giełdowym rynku
hurtowym. Z tego też względu Grupa ZE PAK SA stawia sobie za cel zapewnienie stabilnych dostaw energii
elektrycznej po konkurencyjnej cenie.
• Społeczności lokalne sąsiadujące z ZE PAK SA. Znacznie szersze spektrum oddziaływania ma Grupa
ZE PAK SA na otoczenie z punktu widzenia społeczności lokalnej, tj. rozumianej, jako społeczności
zamieszkującej w bezpośrednim sąsiedztwie zakładów Grupy, na których to terenach prowadzona jest produkcja
energii elektrycznej i cieplnej oraz wydobycie węgla brunatnego. Eksploatacja pokładów węgla brunatnego
i produkcja energii silnie oddziałuje na otoczenie przyrodnicze (patrz punkt: Kwestie środowiskowe), a w
konsekwencji najczęściej też społeczne.
Wpływ transformacji Grupy ZE PAK SA na otoczenie społeczne i przyszłe ryzyka
[413-2] Transformacja Grupy ZE PAK SA ku gospodarce zrównoważonej będzie wiązała się ze zmianą charakteru
oddziaływania społecznego. Przede wszystkim przyczyni się do ograniczania i stopniowej eliminacji poszczególnych
kategorii ryzyka, o których mowa powyżej. Rezygnacja z eksploatacji złóż węgla brunatnego z nowych odkrywek,
o koncesje, na których wydobycie starała się Grupa, oznacza brak przekształcania kolejnych, nowych obszarów i
oddziaływania m.in. na wody powierzchniowe w ich rejonie. Jeszcze w grudniu 2020 roku zarząd ZE PAK SA
potwierdził rezygnację z inwestycji mających na celu realizację przedsięwzięć, polegających na wydobywaniu węgla
brunatnego i kopalin towarzyszących ze złóż: Piaski, Dęby Szlacheckie i Ościsłowo. Jednocześnie wraz z wygaszaniem
produkcji energii z węgla brunatnego, wygaszane będzie wydobycie z eksploatowanych obecnie złóż. Ich stopniowa
likwidacja i rekultywacja zajmowanych przez nie terenów. Oznacza to docelową eliminację uciążliwości dla ludności
związanych np. z hałasem, czy pyleniem z terenów kopalń oraz z transportów węgla. Stopniowo również przywracane
będą naturalne stosunki wodne, niezakłócane już sztucznym odwadnianiem obszaru wydobywczego. Co ważne, tam gdzie
rekultywacja terenu zakłada rekultywację w kierunku wodnym, powstaną zbiorniki wodne, które wpisywać się będą w
ogólnopolskie działania na rzecz retencji wody. Warto jednak mieć świadomość, że w okresie przejściowym
przywracanie naturalnych stosunków wodnych może wiązać się z ich okresowym zakłóceniem, co będzie wynikało z
wypełnianiem się lejów depresyjnych wodą i powiązanym z tym zmniejszeniem ilości wody w niektórych ciekach
wodnych na powierzchni, które dodatkowo nie będą już zasilane wodami odpompowanymi z terenów górniczych.
Nowe rodzaje działalności nie powinny być źródłem tak poważnych uciążliwości dla otoczenia społecznego, jakim są
dziś m.in. kopalnie węgla brunatnego. Powstała farma fotowoltaiczna, choć zajmuje obszar około 100ha, zlokalizowana
została na zrekultywowanych terenach pokopalnianych, dzięki czemu jej powstanie nie wiązało się z wyłączaniem
terenów z produkcji rolnej, wykupami gruntów, ani relokacją mieszkańców. W jej bezpośrednim sąsiedztwie nie znajdują
się większe skupiska ludzi. Zresztą sam wpływ farmy fotowoltaicznej, poza przekształceniem przestrzeni, jest
ograniczony.
Na dziś Grupa ZE PAK SA dysponuje planami w zakresie budowy farm wiatrowych, a ich powstawanie, musi
uwzględniać wpływ społeczny na otoczenie w postaci zakłócania krajobrazu, czy tzw. efektu stroboskopowego.
Niemniej, z jednej strony wydaje się, że obowiązujące w Polsce restrykcyjne regulacje w tym zakresie, pozwalają
ograniczyć ewentualne uciążliwości, z drugiej w przypadku ich budowy na terenach poprzemysłowych (pokopalnianych)
oznaczać będzie ich odsunięcie od skupisk ludzi. Ewentualnym źródłem kontrowersji i obaw społecznych, mogą stać się
ogłoszone już plany związane z inwestycjami w energetykę jądrową, zwłaszcza ze strony społeczności lokalnej czy
niektórych grup ekologów. Niemniej należy zauważyć, że z badań zrealizowanych na zlecenie Ministerstwa Klimatu i
Środowiska wynika, że akceptacja Polaków dla powstania elektrowni jądrowej w kraju, w tym w sąsiedztwie ich miejsca
zamieszkania jest wysoka. Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Klimatu i Środowiska: „Badanie z listopada 2021 r.
wskazuje, że 74 proc. ankietowanych wyraża poparcie dla elektrowni jądrowych w naszym kraju, a 20 proc. jest
przeciwnego zdania. W porównaniu do 2020 r. odnotowano wzrost zwolenników tego typu inwestycji o 11 proc.
Szczególnie ważne jest, że większość badanych (58 proc.) popiera zlokalizowanie elektrowni jądrowej w bezpośredniej
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
75
okolicy swojego miejsca zamieszkania. 39 proc. wyraża sprzeciw wobec tego rozwiązania. Liczba zwolenników budowy
elektrowni jądrowej w sąsiedztwie wzrosła o 12 proc. w porównaniu do roku poprzedniego”. Warto zwrócić uwagę, że
po ogłoszeniu zamiaru budowy małych, modułowych reaktorów nuklearnych (SMR), Grupa ZE PAK SA nie spotkała się
z krytyką społeczną, ani na poziomie ogólnokrajowym, ani lokalnym. Grupa ZE PAK SA nie spodziewa się również by
inne z planowanych działalności (produkcja wodoru i motoryzacja oparta o wodór) mogły stać się źródłem obaw
społecznych lub generować istotne uciążliwości dla otoczenia społecznego.
Charakter uciążliwości związanych z funkcjonowaniem Grupy ZE PAK SA będzie zmieniał się wraz z postępowaniem
transformacji, ale generalnie uciążliwości będą coraz mniejsze, a tym samym mniejszy będzie poziom ryzyka
społecznego.
Bieżące ryzyka społeczne i podejście zarządcze
[413-2] Mając na uwadze negatywne oddziaływanie na środowisko naturalne, ale też społeczne, należy przede wszystkim
wspomnieć o zagrożeniach i uciążliwościach, będących źródłem ryzyka społecznego, związanych z:
• oddziaływaniem na powierzchnię terenu (odkrywkowe pozyskiwanie kopalin polega na przekształceniu
powierzchni terenu; w miejsce pierwotnie użytkowanych gruntów powstają przestrzenne formy terenowe
(wyrobisko, zwałowisko) oraz infrastruktura im towarzysząca (taśmociągi, drogi transportu, zaplecze),
• oddziaływaniem na wody powierzchniowe (m.in. zmniejszenie przepływu w ciekach znajdujących się pod
wpływem oddziaływania kopalni oraz zwiększenie przepływu w ciekach na skutek zrzucania do nich wód
pochodzących z drenażu podziemnego i powierzchniowego odkrywki),
• oddziaływaniem na wody podziemne (powstawanie tzw. leja depresyjnego na skutek odwadniania kopalni
odkrywkowych),
• emisją hałasu (maszyny podstawowe związane z eksploatacją nadkładu i jego zwałowaniem, maszyny
podstawowe urabiające węgiel, przenośniki węglowe i nadkładowe, transport samochodowy),
• oddziaływaniem obiektów kopalni na powietrze atmosferyczne (emisja pyłów: technologiczna
(mechaniczna), tj. związana z mechanicznym urabianiem oraz transportem surowca taśmociągami;
klimatologiczna, tj. związana z erozją wietrzną pozbawionych roślinności terenów; emisje zorganizowane
zanieczyszczeń do powietrza z kotłowni zapewniającej ciepło dla zaplecza socjalnego kopalni),
• wpływ na tereny cenne przyrodniczo (w przypadku, gdy teren cenny przyrodniczo znajduje się w strefie
oddziaływania),
• zagrożeniami związanymi z polami elektromagnetycznymi.
Ryzyka biznesowe, mogące negatywnie wpływać na wyniki i rozwój Grupy ZE PAK SA, a powiązane z obszarem
oddziaływania społecznego, bezpośrednio wynikają z charakteru tego oddziaływania (np. wspomniane zachwianie
równowagi hydrologicznej, czy hałas). Stanowią one zarówno uciążliwość, jak również mogą być źródłem strat
materialnych osób trzecich. Może to prowadzić do sporów ze społecznością i utraty jej przychylności dla obecnych
i przyszłych inwestycji, w tym tzw. społecznego przyzwolenia na działanie. Z jednej strony może powodować to wzrost
skarg kierowanych przez ludność do organów administracji, wszczynanie postępowań przeciwko przedsiębiorstwu,
a w przypadku potwierdzenia się zarzutów sankcje prawne i finansowe. Nieskuteczny dialog, np. na temat odszkodowań
lub wykupu gruntów może również oznaczać procesy cywilne o odszkodowanie. Szczególnym zagrożeniem jest utrata
społecznego zaufania i negatywna opinia o zakładzie, jako nierzetelnym inwestorze, która może zdecydowanie utrudnić
uzyskanie kolejnych pozwoleń (np. w przypadku wykorzystania posiadanej infrastruktury w celu realizacji inwestycji w
obszarze odnawialnych źródeł energii). To z kolei może przełożyć się na większe ryzyko związane z nową inwestycją i
mniejszą przychylność inwestorów i kredytodawców, a co za tym idzie na trudności w pozyskaniu kapitału.
Warto w tym miejscu nadmienić, iż pracownicy zakładów rekrutują się ze społeczności lokalnych. W konsekwencji
grupy te nie są rozłączne i wszelkie ewentualne animozje ze społecznością lokalną związane np. z uciążliwościami
przekładać się będą pośrednio na kulturę organizacji i atmosferę pracy i na odwrót: wszelkie istotne zdarzenia na linii
pracodawca-pracownicy mogą skutkować i skutkują określonymi konsekwencjami w relacjach ze społecznością lokalną.
Ten sam człowiek może, bowiem występować w kilku rolach, tj. pracownika, mieszkańca społeczności lokalnej
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
76
sąsiadującej z zakładem, który wystawiony jest na uciążliwości związane przykładowo z hałasem, jak również być
właścicielem nieruchomości, który ubiega się o odszkodowanie lub wykup.
Zarządzanie operacyjne a oddziaływanie społeczne
[413-2] Podejście zarządcze Grupy ZE PAK SA na poziomie zarządzania operacyjnego koncentruje się przede wszystkim
na zapewnieniu bieżącego bezpieczeństwa dla otoczenia przyrodniczego, a w konsekwencji również społecznego przy
jednoczesnym zapewnieniu ciągłości i stabilności produkcji. Podejście takie zostało pierwotnie zdefiniowane w Strategii
odpowiedzialności społecznej na lata 2017-2020 i jak wspomniano, jest obowiązujące do dziś. Zakłada zapewnienie
skutecznych mechanizmów ograniczających do minimum zagrożenia wystąpienia anomalii i odstępstw, skutkujących
ponadnormatywnym oddziaływaniem na otoczenie w procesie wydobywczym lub wytwórczym. Jest to podejście typowe
dla systemów zarządzania jakością, zakładającą ciągłe doskonalenie procesów i optymalizację stosowanych rozwiązań.
To jednocześnie podejście charakterystyczne w typowym zarządzaniu ryzykiem, tj. dążenie do eliminowania zagrożeń, a
w dalszych krokach, jeśli wyeliminowanie jest niemożliwe, do ich ograniczania i finalnie kompensowania.
Grupa ZE PAK SA zakłada, że realizacja zakładanego podejścia eliminującego do minimum negatywny wpływ na
otoczenie przekłada się przy okazji również na stabilną pracę zakładów, która nie jest zakłócana przerwami w wydobyciu
lub produkcji, które byłyby powodowane czynnikami społecznymi. Do aspektów tych odnoszą się również polityki
towarzyszące systemom zarządzania oraz regulacje wewnętrzne gwarantujące zgodność z prawem i pozwoleniami
administracyjnymi związanymi z konkretnymi obiektami wytwórczymi i instalacjami.
Podejście zarządcze, a w konsekwencji realizowane działania, bezpośrednio lub pośrednio adresują ryzyka związane
z utratą przychylności lokalnej społeczności, wpisując się tym samym w prewencję zdarzeń, które mogłyby zakłócić
stabilną pracę zakładów wydobywczych i wytwórczych. Jeżeli chodzi o aspekty oddziaływania na otoczenie
przyrodnicze, które jednocześnie stanowią źródło potencjalnych uciążliwości dla lokalnych społeczności, zostały one
szerzej opisane w dalszej części sprawozdania (patrz: Kwestie środowiskowe). Stanowią one bowiem element
zarządzania środowiskowego, które ma równoległe konsekwencje dla społeczności lokalnych. Podejście do nich zostało
również opisane w innych regulacjach wewnętrznych, a także w decyzjach administracyjnych regulujących kwestie
środowiskowe. W niniejszym opisie ograniczono się do scharakteryzowania podejścia Grupy ZE PAK SA do tych
aspektów, które dotyczą bezpośrednio ludzi. Niemniej, wszystkie one koncentrują się na działaniach mających na celu
monitorowanie i ograniczanie negatywnego wpływu.
Wykup nieruchomości
[413-2] Złoża węgla brunatnego w rejonie działalności Grupy mają swoją określoną charakterystykę i zasobność. Spółka
nie eksploatuje jednego złoża, lecz z upływem lat była zmuszona do uruchamiania kolejnych odkrywek. W związku
z powyższym w tym samym czasie następuje proces rekultywacji eksploatowanych wcześniej odkrywek i eksploatacja
obecnych odkrywek.
Na terenach, które mają być objęte wydobyciem, a także bezpośrednio sąsiadujących z obszarem, na którym ma być ono
prowadzone, dokonuje się wykupów nieruchomości. Najczęściej są to grunty rolne, ale mogą być to również budynki i
budowle. Ocena wpływu, tj. tego czy dana nieruchomość sąsiadująca z odkrywką podlegać będzie wykupowi, zawsze
jest ustalana indywidualnie. Indywidualne podejście jest uzasadnione z uwagi na fakt, że w tego typu kwestiach często
znaczącą rolę odgrywają np. czynniki emocjonalne związane z przywiązaniem do danego miejsca. Intencją Grupy jest
przeprowadzanie opisywanych procesów w sposób ograniczający negatywne emocje, ponieważ może to rzutować na
kolejne tego typu przedsięwzięcia. Są to zawsze trudne sytuacje, zwłaszcza że często nieruchomości mają dla właścicieli
wartość nie tylko finansową, ale i sentymentalną. Często to gospodarstwa dziedziczone przez kolejne pokolenia. Niemniej
ograniczenie, a docelowo powstrzymanie się od produkcji energii w oparciu o węgiel brunatny, będzie skutkowało
spowolnieniem, a ostatecznie wstrzymaniem dalszych wykupów gruntów. Obecnie wykupy nieruchomości prowadzone
są w ograniczonym zakresie i dotyczą gruntów w ramach Kopalni Konin. Jest to związane z wyczerpywaniem się
eksploatowanych złóż (Odkrywka Jóźwin, Odkrywka Drzewce). Zakupy gruntów dotyczą w szczególności Odkrywki
Tomisławice.
Szkody górnicze
[413-2] Szkody górnicze można podzielić na bezpośrednie i pośrednie. Szkody bezpośrednie związane są z reguły z
ruchem zakładu górniczego i postępem frontów eksploatacyjnych. Obejmują przebudowy i budowy nowych dróg, linii
energetycznych, sieci wodociągowych i innej infrastruktury technicznej jak również remonty dróg, po których porusza
się transport kopalniany a w szczególnych przypadkach przeniesienia obiektów kultury sakralnej np. kapliczek,
kościołów, cmentarzy. Z tytułu szkód bezpośrednich spółki z segmentu wydobywczego Grupy w 2021 roku wypłaciły
2 263tysięcy złotych, w 2020 roku - 4 639 tysięcy złotych, w 2019 roku - 18 001 tysięcy złotych. Warto podkreślić, że w
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
77
każdym przypadku wypłata odszkodowania za szkody pośrednie następowała w drodze ugody lub porozumienia. Poza
szkodami bezpośrednimi występują także szkody pośrednie, związane z odwodnieniem złoża, co ma wpływ na obniżanie
się poziomu wód podziemnych na terenach sąsiadujących z kopalniami. Z kolei odprowadzanie wód z odkrywki do
cieków wodnych może prowadzić np. do podnoszenia ich poziomu. Skutkiem obniżenia poziomów wód podziemnych
może być częściowa degradacja produktywności gleb, usychanie drzew, okresowe wysychanie studni gospodarskich i
stawów, uszkodzenia budynków, wpływ na wydajność głębinowych studni ujęciowych i inne. Natomiast odprowadzanie
wód z odwodnienia odkrywek ciekami powierzchniowymi może powodować okresowe podtopienia obszarów
przyległych. W celu zminimalizowania tych szkód prowadzone są systematyczne konserwacje tych cieków w ramach
własnych bądź partycypacji finansowej w kosztach utrzymania. Z tytułu szkód pośrednich spółki z segmentu
wydobywczego Grupy w 2021 roku wypłaciły 1 858 tysięcy złotych (w 2020 roku było to 1 515 tysięcy złotych a w 2019
roku - 1 641 tysięcy złotych. Z uwagi na charakter szkód pośrednich, rekompensaty finansowe mają zwykle charakter
jednorazowy. Grupa ZE PAK SA stara się rekompensować niekorzystne oddziaływania wypłacając w uzasadnionych
przypadkach poszkodowanym stosowne odszkodowania. Właściciele gruntów objętych odszkodowaniami otrzymują
pisemne powiadomienia z propozycją wysokości należnego odszkodowania związanego z oddziaływaniem kopalni. W
przypadku akceptacji z danym właścicielem podpisana zostaje ugoda pozasądowa ze zrzeczeniem się roszczeń po
wypłacie odszkodowania - Odszkodowania wypłacane są na podstawie wcześniej zawartych ugód bądź porozumień.
Tylko nieliczne przypadki szkód górniczych są poddawane rozstrzygnięciu przez sądy powszechne. W 2021 roku, na
podstawie wyroków sądu wypłacono 216,4 tysiące złotych (powyżej 5% całości wypłaconych odszkodowań za szkody
pośrednie i bezpośrednie), natomiast w 2020 roku - 18,5 tysiąca złotych (ok. 1% całości wypłaconych odszkodowań).
Niski udział odszkodowań wypłaconych na podstawie wyroków sądu świadczy o koncyliacyjnej postawie Spółki, która
woli uzgadniać ewentualne kwoty odszkodowań w procesie negocjacji, szukając porozumienia z drugą stroną.
Inne uciążliwości, w tym uciążliwości okresowe
[413-2] Wydobycie węgla, jego transport i prace z tym powiązane mogą być źródłem uciążliwości w postaci pylenia czy
hałasu. Ze względu na lokalizację zakładów górniczych, tj. prowadzenie działalności w znacznej odległości od skupisk
ludzkich w wyniku wcześniejszego wykupu nieruchomości, uciążliwości te są ograniczone. Dodatkowo sposób
prowadzenia pracy, w tym nawilżenia skarp w okresie suszy, pozwala ograniczyć ryzyko pylenia.
W przypadku innych okresowych uciążliwości, np. wzmożonego hałasu związanego z pracami remontowymi lub
modernizacyjnymi w obiektach wytwórczych (prace takie rodzą konieczność przedmuchania instalacji kotła powietrzem
pod bardzo wysokim ciśnieniem, co ma na celu usunięcie z instalacji najdrobniejszych nawet opiłków, które mogłyby
powodować jej uszkodzenie, co jest dość głośne), co do zasady Grupa ZE PAK SA informuje społeczność lokalną o tego
typu uciążliwościach poprzez media. Informacja trafia np. do lokalnych urzędów czy lokalnych mediów. Podobnie dzieje
się w przypadku innych uciążliwości (np. w ruchu drogowym w związku z transportem ponadgabarytowych urządzeń,
nasileniem pylenia lub roszenia z kominów, itp.). W efekcie nie wzbudzają one kontrowersji, a zakład może liczyć na
wyrozumiałość mieszkańców najbliższej okolicy. W ramach działań edukacyjnych, skierowanych do otoczenia
zewnętrznego, dział komunikacji korporacyjnej funkcjonujący w strukturze ZE PAK SA przygotowuje również artykuły
prasowe wyjaśniające zasady eksploatacji odkrywek węgla brunatnego i rekultywacji terenów pokopalnianych. Jak
wspomniano, mieszkańcami najbliższego sąsiedztwa zakładów są często pracownicy spółek Grupy ZE PAK SA. Stąd,
choć mowa tu o komunikacji na zewnątrz organizacji, istotną rolę odegrać może również właściwa komunikacja
wewnętrzna, gdzie sami pracownicy wchodzą w rolę ambasadorów Grupy ZE PAK SA. Również w przypadku działań
komunikacyjnych, w sytuacjach, o jakich mowa powyżej, równie istotną rolę może odegrać właśnie komunikacja
wewnętrzna. W 2021 roku ZE PAK SA zakończył wydawanie Miesięcznika Grupy Kapitałowej „Kontakt”. Komunikacja
wewnętrzna z pracownikami jest prowadzona głównie z wykorzystaniem Intranetu, mailingu oraz artykułów
publikowanych w mediach społecznościowych (Facebook, Twitter).
Zaangażowanie społeczne
[413-1] Grupa ZE PAK SA deklaruje również swoje wsparcie dla lokalnych inicjatyw, choć ze względu na program
oszczędnościowy oraz pandemię COVID-19 i związanymi z nią ograniczeniami w życiu gospodarczo-społecznym było
ono w ostatnim czasie mniejsze niż w poprzednich latach. Celem Grupy ZE PAK SA jest wspieranie lokalnej
społeczności poprzez zaangażowanie społeczne, tak by w miarę możliwości rekompensować jej te uciążliwości związane
z funkcjonowaniem zakładów, w części, w której nie udaje się ich wyeliminować, ani ograniczyć. Rozumiejąc jak duże
znaczenie ma dla każdego z nas środowisko naturalne, Spółka wspiera również przedsięwzięcia mające na celu
promowanie odnawialnych źródeł energii.
Celem Grupy nie jest angażowanie się w spektakularne przedsięwzięcia dla uzyskania rozgłosu, a docieranie do
najbliższych gmin i niezależnych organizacji z regionu.
ZE PAK SA również w minionym roku realizował działania prospołeczne. Niestety pandemia COVID-19 bardzo mocno
ograniczyła możliwość organizowania wydarzeń społeczno-kulturowych, co znacząco wpłynęło na ilość udzielanych
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
78
darowizn w tym zakresie. Nie odbyły się ponadto coroczne obchody Dnia Energetyka i związane z nimi sponsorowane i
dofinansowywane imprezy.
W okolicach terenu działalności Spółki, w gminie Kazimierz Biskupi, swoją działalność prowadzi jeden z dwóch
czynnych dzisiaj eremów kamedulskich i jedyny ściśle kontemplacyjny, pustelniczy zakon męski w Polsce tj.
Kongregacja Eremitów Kamedułów Góry Koronnej – Erem Pięciu Męczenników w Bieniszewie. Zakon od wielu lat
może liczyć na wsparcie ZE PAK SA. Dlatego również w 2021 roku Spółka przekazała darowiznę na rzecz zakonników.
Wsparcie finansowe na remont kościoła w roku 2021 otrzymała również Parafia Rzymsko-Katolicka św. Jadwigi Śląskiej
w Janiszewie.
ZE PAK SA od lat wspiera działalność „Międzyzakładowego Klubu Honorowych Dawców Krwi PCK Elektrownie
Pątnów – Konin Grupy Kapitałowej ZE PAK”. Tradycyjnie też ZE PAK SA włącza się we wspieranie działań Fundacji
Polsat, jednej z największych organizacji pozarządowych działających na terenie Polski, która od ponad dwudziestu lat
kieruje swoją pomoc do chorych dzieci i ich rodziców.
ZE PAK SA rozumiejąc wzrastającą świadomość w zakresie wpływu kondycji fizycznej na stan zdrowia włącza się w
różnego rodzaju wydarzenia sportowe. Na wsparcie finansowe mogli w tym roku liczyć organizatorzy biegów (IV bieg
gRUNt w Puszczy Bieniszewskiej, Klub Biegacza „Aktywni Konin” Bieg o Lampkę Górniczą) oraz regat żeglarskich
(Regaty Żeglarskie o Puchar Prezesa ZE PAK SA).
Jednym z ważniejszych wydarzeń, w których ZE PAK SA bierze udział – jako partner strategiczny - jest festiwal „Dla
Ziemi, dla nas” w Uniejowie organizowany przez Grupę Polsat. Ideą festiwalu jest zwrócenie uwagi na problemy
środowiskowe z jakimi boryka się codziennie nasza planeta Ziemia. Ogromne zmiany na niej zachodzące, w tym te
klimatyczne mają bowiem ogromny wpływ na życie każdego z nas. Dlatego – jak piszą na swojej stronie Organizatorzy
festiwalu – „z całym naszym doświadczeniem i pasją chcemy włączyć się w coraz szerszy strumień zaangażowania ludzi
na całym świecie na rzecz odwrócenia procesu tej degradacji”.
Przesłanie jakie towarzyszyło dwudniowemu spotkaniu oscylowało wokół idei For Earth For Us. Taka też myśl,
wynikająca z dostrzegania przez wielkopolskich energetyków postępującej degradacji jakości życia na Ziemi, towarzyszy
całej Grupie ZE PAK SA a z idei stowarzyszenia Program Czysta Polska, ogłoszonego przez Zygmunta Solorza,
współwłaściciela Grupy Polsat i Grupy ZE PAK SA jasno wynika, że nawet najmniejsze działania by powstrzymać te
negatywne zmiany - mają sens. Stąd Earth Festival, impreza promująca ekologię, koncert wielkich gwiazd polskiej
estrady i kilkaset tysięcy osób już wspierających stowarzyszenie Program Czysta Polska, które cały czas się rozwija i
zdobywa nowych sympatyków.
PAK KWB Konin SA w minionym roku przekazała szereg darowizn, zarówno rzeczowych, jak i finansowych, których
beneficjentami były okoliczne gminy, parafie oraz organizacje społeczne. Na rzecz Urzędu Miejskiego w Koninie oraz
gminy Ślesin przekazano głazy wraz z transportem i załadunkiem. Ponadto gmina Ślesin oraz gmina Kleczew otrzymały
piasek wraz z załadunkiem, a gmina Wierzbinek oraz Koło Łowieckie nr 27 „Rosochacz” w Kleczewie ziemię wraz z
załadunkiem. Adresatem darowizny w postaci żwiru wraz z załadunkiem był jeden z mieszkańców gminy Kramsk. Z
kolei na rzecz Liceum Ogólnokształcącego w Kole spółka przekazała taśmę staroużyteczną. Pomoc otrzymało także
Towarzystwo Inicjatyw Obywatelskich w Koninie – podopiecznych Świetlicy Socjoterapeutycznej. TIO obdarowano
paczkami świąteczno-noworocznymi. Spółka od lat wspiera organizację dożynek w gminach, w ubiegłym roku dotację
na przygotowanie Święta Plonów otrzymał Gminny Ośrodek Kultury w Kramsku. Kopalnia udzieliła pomocy także
Stowarzyszeniu Na Rzecz Rozwoju Sołectwa Lubstówek przekazując darowiznę na zakup wyposażenia świetlicy
wiejskiej.
Z okazji Barbórki PAK KWB Konin SA, podobnie jak w latach ubiegłych, sponsorowała ogólnopolską imprezę sportową.
Klub Żeglarski działający przy Kopalni Konin otrzymał darowiznę pieniężną na zakup nagród rzeczowych dla
zwycięzców XXVII Zimowych Regat Barbórkowych oraz usługę wodowania jachtów żurawiem samojezdnym.
W ramach ubiegłorocznych obchodów Dnia Górnika przekazano dotacje na rzecz lokalnych parafii. Osiem parafii
rzymskokatolickich otrzymało darowizny z przeznaczeniem na cele kultu religijnego.
PAK KWB Adamów SA w likwidacji w roku 2021 udzieliła pomocy finansowej Parafii Rzymskokatolickiej p.w. św.
Barbary w Turku. Na rzecz Domu dla Dzieci i Młodzieży w Kaczkach Średnich przekazano 14 paczek świątecznych.
Członkowie likwidowanej Orkiestry Górniczej PAK KWB Adamów otrzymali darowiznę w postaci 42 instrumentów
muzycznych oraz sprzętu muzycznego.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
79
Płatności podatków i transformacja Grupy ZE PAK SA
Grupa ZE PAK SA ze względu na charakter i dużą skalę prowadzonej działalności ma znaczący bezpośredni i pośredni
wpływ ekonomiczny na region, zwłaszcza na rozwój gmin, na terenie których prowadzi działalność gospodarczą.
Transfery pieniądza w postaci różnych podatków i opłat parapodatkowych (opłaty licencyjne, koncesyjne, itp.), w
znacznym stopniu zasilają budżety samorządów. Od lat wśród najbogatszych gmin w Polsce, wiele to gminy górnicze.
Choć w przypadku Grupy ZE PAK SA wydobycie i produkcja rozkładają się na kilka gmin, źródłem opłat są nie tylko
kopalnie, ale również elektrownie i farma fotowoltaiczna. Przykładowo w 2021 roku spółki z Grupy ZE PAK SA
odprowadziły z tytułu tego typu opłat 187 milionów złotych (w 2020 roku ponad 207 milionów złotych a w 2019 roku:
291 milionów złotych), z czego 135 milionów złotych (w 2020 roku 157 milionów złotych a w 2019 roku było to ponad
139 milionów złotych) stanowiło opłaty na rzecz administracji lokalnej. Środki te pozwalają realizować np. gminom
zadania inwestycyjne, finansować służbę zdrowia, szkolnictwo, itd. Równocześnie dzięki wynagrodzeniom
pracowników, którzy w większości rekrutują się ze społeczności lokalnych, uruchamiane są tzw. efekty mnożnikowe i
pobudzana jest lokalna gospodarka, włączając w to sektory bezpośrednio niezwiązane z górnictwem węgla brunatnego i
energetyką. W 2021 roku spółki z Grupy ZE PAK SA na świadczenia pracownicze przeznaczyły 370 milionów złotych
(w 2020 i 2019 roku było to odpowiednio 385 i 406 milionów złotych). Należy jednak mieć świadomość tego, że
transformacja Grupy ZE PAK SA, w tym stopniowe wygaszanie kopalń i aktywów produkcyjnych, wiąże się z
widocznym zmniejszaniem strumienia podatków i opłat odczuwalnym przede wszystkim przez budżety lokalnych
samorządów. Ograniczanie wydobycia, to mniejsze opłaty eksploatacyjne, a rekultywacja trenów pokopalnianych i
likwidacja aktywów produkcyjnych, to zmniejszenie podatków od nieruchomości. Tym samym, dochody samorządów
na terenach, na których prowadzona jest działalność operacyjna będą się kurczyć. Dlatego też Grupa ZE PAK SA stara
się z wyprzedzeniem komunikować swoje plany i uświadamiać konsekwencje zielonej transformacji Grupy ZE PAK SA
dla samorządów. Stara się również, poprzez realizację inwestycji takich jak 100 hektarowa farma fotowoltaiczna w
Brudzewie, choć częściowo kompensować uszczerbek w dochodach podatkami od nowych nieruchomości. Niemniej
należy mieć świadomość, że opłaty te skompensują utracone przychody gmin tylko w części.
Pozostały pośredni wpływ na lokalne otoczenie ekonomiczno-społeczne
Zabezpieczanie ciepła dla Konina
[203-1]
Poza istotnym wkładem w zapewnienie stabilnych dostaw energii elektrycznej i współstabilizowania krajowego
systemu energetycznego, inny ważny wymiar oddziaływania na otocznie społeczne (w jego lokalnym ujęciu), wiąże się
z gospodarczym wykorzystaniem ciepła odpadowego, które towarzyszy produkcji energii elektrycznej. Od lat część
ciepła wykorzystywana jest do celów grzewczych, m.in. przez Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Koninie.
Podejście takie jest niezmiernie racjonalne z punktu widzenia zarówno społecznego, jak i środowiskowego. Przez wiele
lat produkcja ciepła odbywała się z wykorzystywaniem źródła opartego na węglu brunatnym w elektrowni Konin. Ze
względów środowiskowych produkcja taka nie mogła być jednak kontynuowana. Jednocześnie jednak prosta decyzja o
zatrzymaniu produkcji energii elektrycznej w konińskim zakładzie, skutkująca również wstrzymaniem produkcji ciepła,
byłaby społecznie nieakceptowalną. Oznaczałaby bowiem pozbawienie mieszkańców ciepła, tj. ciepłej wody i
ogrzewania. Grupa ZE PAK SA, pragnąc nadal pozostać dostawcą ciepła dla lokalnej społeczności uruchomiła w tym
celu nowe źródło ciepła oparte na bloku biomasowym. Obecne rozwiązanie, wykorzystujące odnawialne źródło energii
eliminuje ryzyko niedostosowania do zaostrzanych norm środowiskowych. Druga jednostka biomasowa, oprócz
produkcji energii dla Krajowego Systemu Elektroenergetycznego będzie również źródłem awaryjnym dla produkcji
ciepła w sytuacji odstawienia funkcjonującej obecnie w Elektrowni Konin ciepłowniczej jednostki biomasowej.
Ważne jest również to, że cała wykorzystywana przez ZE PAK SA w 2021 roku biomasa była biomasą krajową
i certyfikowaną. Kupowano biomasę leśną oraz drewno energetyczne w postaci zrębki z sadów i wierzby energetycznej
(biomasa rolnicza). Od 1 stycznia 2022 roku posiadanie stosownej certyfikacji formalnie stało się dla dostawców biomasy
obligatoryjne.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
80
Lokalne gospodarstwa rybackie a produkcja ciepła
[203-2] Konińskie zagłębie energetyczne dysponuje unikalnym systemem chłodzenia, opartym na otwartym obiegu
wodnym. Wspólna nazwa „jeziora konińskie” obejmuje jeziora: Gosławskie, Pątnowskie, Wąsowsko-Mikorzyńskie,
Licheńskie i Ślesińskie, które są włączone w obieg chłodzenia elektrowni Pątnów i elektrowni Konin. Wszystkie jeziora
połączone są systemem kanałów o łącznej długości około 26 km i tworzą zamknięty obieg, w którym przepływ wody
regulowany jest przepustami i przepompowniami. Odprowadzanie ciepła odpadowego do pobliskich jezior wpłynęło
oczywiście na ich ekosystemy, ale sprawiło również, że zbiorniki te stały się szczególnie cenne dla rybołówstwa i hodowli
ryb. Podwyższona temperatura wody i duży jej przepływ w kanałach i jeziorach spowodowały, że w obrębie systemu
chłodzenia zlokalizowane zostały hodowlane stawy rybne. Działające tu gospodarstwa rybackie są nie tylko
największymi w Polsce producentami ryb jesiotrowatych (jesiotr syberyjski, jesiotr rosyjski, sterlet), ale również innych
gatunków ryb takich jak: sum europejski, pstrąg tęczowy, amur, tołpyga, sum, karp, czy ryby ozdobne. Dzięki
wykorzystaniu wód o podwyższonej termice do rozrodu, podchowu i hodowli ryb ciepłolubnych, są one ważnym
producentem narybku na krajowym rynku. Współpraca z Grupą ZE PAK SA sprawia, że ciepła woda przepływa
bezpośrednio przez stawy, zapewniając optymalne warunki rozwoju narybku i ryb dorosłych. Jedno z gospodarstw
pobiera wręcz wodę do hodowli ze zbiornika wstępnego schładzania elektrowni Konin i produkcja jest ściśle uzależniona
od warunków stwarzanych przez elektrownię, od temperatury wody, jej czystości itp. Dlatego też między gospodarstwami
rybackimi a elektrowniami istnieje stała komunikacja i przepływ informacji. Obok jednych z największych gospodarstw
rybackich w Polsce, tereny te znane są wśród wędkarzy. Poparcie tego typu aktywności gospodarczych, podobnie jak
wszelkie inne formy społecznego zaangażowania, pozwala na częściowe zrekompensowanie otoczeniu społecznemu
uciążliwości związanych z działalnością operacyjną Grupy ZE PAK SA. Warto zaznaczyć, że kluczowe dla gospodarstw
rybackich ciepło pochodzi z zakładu w Koninie, czyli zakładu, w którym spalana jest wyłącznie biomasa. Tym samym
odchodzenie od węgla brunatnego i wygaszanie opalanych nim bloków, nie będą miały negatywnych konsekwencji dla
gospodarstw rybackich w regionie.
Kluczowe wskaźniki
Tabela 18: Kluczowe wskaźniki w obszarze wpływu społecznego
2021
2020
2019
Liczba awarii środowiskowych skutkujących poważnymi skażeniami
0
0
0
Udział procentowy odszkodowań wypłaconych na skutek wyroku
sądowego w stosunku do kwoty odszkodowań wypłaconych przez
Grupę w wyniku zawartej ugody lub porozumienia
5,0%
1,0%
1,0%
Łączna kwota zapłaconych podatków i opłat para podatkowych –
ogółem
187 mln zł
207 mln zł
291 mln zł
Łączna kwota zapłaconych podatków i opłat para podatkowych - na
rzecz administracji lokalnej
135 mln zł
157 mln zł
139 mln zł
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
81
Wykres 15: Procentowy udział podatków i opłat parapodatkowych zapłaconych na rzecz administracji lokalnej w
stosunku do łącznej kwoty zapłaconych podatków i opłat parapodatkowych.
11.3. Kwestie pracownicze
Bieżące ryzyka pracownicze i podejście zarządcze
W zakresie zarządzania zasobami ludzkimi w Grupie ZE PAK SA funkcjonują rozwiązania formalne określające relacje
między pracodawcą a pracownikami wynikające z przepisów prawa polskiego, m.in. regulaminy pracy wynikające
z ustawy – Kodeks pracy, Zakładowe Układy Zbiorowe Pracy wynikające z ustawy – Kodeks pracy, regulaminy
Funduszu Świadczeń Socjalnych wynikające z ustawy o zakładowych funduszach świadczeń socjalnych a w podmiotach
nieobjętych postanowieniami Zakładowych Układów Zbiorowych Pracy obowiązują regulaminy wynagrodzenia.
W spółkach spełniających ustawowe kryteria działają Rady Pracowników. W spółkach Grupy ZE PAK SA funkcjonują
też związki zawodowe. Zarząd ZE PAK SA oraz zarządy innych spółek w sprawach określonych w przepisach prawa
informują i konsultują decyzje z przedstawicielami pracowników.
Równocześnie, obok rozwiązań sformalizowanych wynikających z określonych przepisów prawa lub przyjętych
dobrowolnie (np. procedura rekrutacji), bieżąca działalność operacyjna opiera się o szereg rozwiązań i zwyczajowych
form postępowania, które w ocenie zarządzających nie wymagają sztywnego sformalizowania, a jednocześnie gwarantują
skuteczne, efektywne i zgodne z normami prawnymi oraz normami współżycia społecznego zarządzanie. Spółki z Grupy
przestrzegają przepisów prawa pracy i wymagają właściwego zachowania się pracowników zarówno we wzajemnych
relacjach między pracownikami jak i między pracownikami i ich przełożonymi.
Obowiązujące w Spółkach Grupy ZE PAK SA w okresie sprawozdawczym Zakładowe Układy Zbiorowe Pracy zawierają
zasady zatrudniania i wynagradzania pracowników. Z kolei regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych
określa zasady korzystania i finansowania działalności socjalnej i mieszkaniowej na rzecz pracowników i członków ich
rodzin. Zapisy obydwu dokumentów są realizowane przez zarządzających, choć jednocześnie w Grupie mają miejsce
spory zbiorowe, które podlegają rozwiązywaniu w oparciu o obowiązujące przepisy prawa. W okresie sprawozdawczym
mamy 5 sporów zbiorowych tj. trzy spory zbiorowe w ZE PAK SA oraz po jednym z PAK Kopalnia Węgla Brunatnego
Konin SA i PAK Górnictwo sp. z o.o. Spory zbiorowe w ZE PAK SA dotyczą podwyżki wynagrodzeń i przywrócenia
zapisów z wypowiedzianego układu zbiorowego. Spór zbiorowy w ZE PAK SA znajduje się w fazie mediacji z udziałem
mediatora zewnętrznego. W PAK Kopalnia Węgla Brunatnego Konin SA spór dotyczy podwyżki wynagrodzeń i
zaprzestania prowadzenia restrukturyzacji spółki i zwolnień pracowników. Spór jest w fazie mediacji z udziałem
mediatora zewnętrznego. W spółce PAK Górnictwo sp. z o.o. spór zbiorowy dotyczy podwyżki wynagrodzeń i chęci
zawarcia przez organizacje związkowe układu zbiorowego. Spór zbiorowy jest już po fazie mediacji i organizacje
związkowe przeprowadziły referendum wśród pracowników czy zamierzają przystąpić do strajku. Organizacje
związkowe uzyskały mandat do przeprowadzenia strajku, ale nie rozpoczęły strajku W okresie sprawozdawczym
rozpoczęto negocjacje ze związkami zawodowymi w sprawie zawarcia nowego układu zbiorowego pracy w ZE PAK SA.
Efektem finalnym negocjacji było podpisanie w dniu 19 października 2021 roku nowego układu zbiorowego pracy dla
pracowników ZE PAK SA. Układ wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku.
72%
28%
2021
76%
24%
2020
opłaty na rzecz administracji lokalnej
pozostałe
48
%
52
%
2019
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
82
Z kolei w spółkach istotnych z punktu widzenia generowanych przychodów, ale o bardzo niewielkim zatrudnieniu oraz
specyfice pracy, która nie wiąże się z istotnym ryzykiem BHP, takich jak np. PAK – Volt SA (obrót energią elektryczną;
biurowy charakter pracy), formalizacja stosunków pracy i związanych z tym procedur jest minimalna i ogranicza się do
wymogów prawnych.
Podstawowe aspekty związane z obszarem zarządzania ludźmi zostały też określone w Strategii społecznej
odpowiedzialności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA na lata 2017-2020, której kierunki zostały utrzymane do czasu
zakończenia prac nad optymalnym kształtem organizacji i wypracowania nowej strategii funkcjonalnej w obszarze ESG.
Zapewnienie zasobów ludzkich i ich restrukturyzacja
Spółki Grupy ZE PAK SA, na tle lokalnego i raczej niewielkiego rynku pracy, postrzegane są jako stabilny i godny
zaufania pracodawca.
Jednocześnie jednak, toczący się przez wiele lat proces restrukturyzacji sprawiał, że większość wakatów od lat była
zapełniana w oparciu o rekrutację wewnętrzną (mówiąc inaczej chroniono zatrudnienie osób pracujących w Grupie
ZE PAK SA dokonując przesunięć między poszczególnymi działami, zakładami i spółkami). Koncentrowanie się od
dłuższego czasu w procesach rekrutacji na osobach już zatrudnionych w spółkach Grupy ZE PAK SA oznacza brak
istotnego dopływu młodych pracowników i sprawia, że średnia wieku zatrudnionych rośnie. Starzenie się załogi z kolei
przekłada się na wzrost liczby osób przechodzących na emeryturę. O ile wcześniej zjawisko takie było postrzegane jako
pewna wada, o tyle w dobie transformacji Grupy ZE PAK SA, daje szanse na mniej bolesne jej przeprowadzenie.
Wygaszanie wydobycia węgla brunatnego oraz konwencjonalnej energetyki, opartej o spalanie tego paliwa, oznaczać
będzie stopniową likwidację stanowisk pracy tak w górnictwie, jak i w samych elektrowniach. Wygaszanie produkcji
niektórych zakładów już trwa. Wystarczy wspomnieć o zlikwidowanej Elektrowni Adamów i towarzyszącej jej kopalni.
W miarę możliwości pracownicy byli, są i będą przenoszeni, np. na inne odkrywki, ale nie będzie to możliwe w przypadku
wszystkich zatrudnionych. W pewnym stopniu uda się złagodzić koszty społeczne wygaszania produkcji właśnie
osiąganiem przez pracowników wieku emerytalnego i przechodzeniem na emerytury, zwłaszcza górnicze oraz
potencjalnie na tzw. urlop górniczy, należny osobom zbliżającym się do wieku emerytalnego. Proces likwidacji miejsc
pracy będzie rozłożony w czasie, co również będzie łagodzić koszty społeczne, ale nie uda się to całkowicie, kompensując
likwidowane miejsca pracy przejściami na emeryturę.
Dialog ze stroną społeczną
Potencjalnym źródłem ryzyka w obszarze pracowniczym mogą być przeciągające się spory zbiorowe. Dlatego dialog z
przedstawicielami załogi pozwala na identyfikację potencjalnych źródeł problemów a z drugiej strony daje szansę na
rzetelne i kompleksowe przedstawienie ograniczeń, w ramach których działają spółki z Grupy ZE PAK SA. W dobie
transformacji energetycznej organizacje związkowe niezmiernie konstruktywnie i aktywnie działają, wspierając
inicjatywy bliskie samej Grupie ZE PAK SA, a wpisujące się w tzw. sprawiedliwą transformację. Pod pojęciem tym
rozumie się taki sposób odchodzenia od paliw kopalnych, który nie obciążałby nadmiernym ciężarem społeczności
wiązanych np. z regionami górniczymi. Takim właśnie regionem jest wschodnia Wielkopolska. Jednocześnie Grupa
ZE PAK SA aktywnie włączyła się w prace tzw. „Platformy węglowej” czyli struktury na poziomie UE, która ma
przygotować ramy programów wsparcia finansowego i organizacyjnego dla regionów związanych z eksploatacją węgla
w Europie. Dzięki wspólnym celom, łatwiej jest o współpracę. Choć wciąż istnieją obszary, gdzie zarządzający i
przedstawiciele strony społecznej mają różne zdania, warto odnotować wspomnianą konstruktywną współpracę.
BHP
[403-1, 403-2] Kolejnym wymiarem ryzyka powiązanego z pracownikami jest ryzyko zawodowe w aspekcie BHP. Jest
ono silnie uzależnione od zagrożeń związanych z uciążliwością pracy na konkretnym stanowisku pracy, a wszystkie
działania w obszarze zarządzania BHP koncentrują się właśnie na eliminacji lub ograniczeniu zagrożeń oraz na
minimalizacji skutków wypadków, jeśli do takich dojdzie, przeprowadzonej na podstawie dokonanej oceny ryzyka
zawodowego.
Podobnie jak w przypadku wcześniejszych obszarów, najważniejsze kierunki działań w kontekście zarządzania
bezpieczeństwem i higieną pracy zostały zdefiniowane w Strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej
ZE PAK SA na lata 2017-2020 i utrzymane w mocy do czasu wypracowania nowej strategii funkcjonalnej w obszarze
ESG.
Równocześnie należy pamiętać o obowiązujących certyfikowanych systemach zarządzania, obejmujących swoim
zakresem kwestie zarządzania bezpieczeństwem, które obejmują:
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
83
• proces produkcji energii elektrycznej i cieplnej wraz ze wszystkimi procesami pomocniczymi,
zidentyfikowanymi aspektami środowiskowymi, dokonanej ocenie ryzyka zawodowego na podstawie
zidentyfikowanych zagrożeń związanych z uciążliwością pracy oraz wymaganiami prawnymi i innymi
(ZE PAK SA - zgodne w wymiarze BHP z PN-ISO 45001:2018),
• prace w zakresie remontów i serwisu urządzeń energetycznych, usługi budowlane dla przemysłu, zarządzanie
inwestycjami w energetyce i przemyśle, a także modernizacje i utrzymanie ruchu układów elektrycznych i
automatyki w energetyce (Przedsiębiorstwa Remontowego PAK SERWIS sp. z o.o. - zgodne w wymiarze BHP
z PN-ISO 45001:2018).
Ich celem, tak jak celem Strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA na lata 2017-2020, jest
minimalizacja poziomu wypadkowości, ze szczególnym uwzględnieniem eliminacji zdarzeń ze skutkiem ciężkim
i śmiertelnym oraz podejmowanie działań organizacyjno-technicznych zmierzających do wyeliminowania lub
ograniczenia narażenia pracowników na czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy, takie jak hałas i zapylenie
do poziomu zgodnego z normą. Równocześnie wybrane aspekty zarządcze, wpisujące się w szerszy zakres zarządzania
bezpieczeństwem, regulowane są przez wewnętrzne regulaminy, instrukcje, polecenia służbowe i zarządzenia.
Pandemia COVID-19
W 2020 i 2021 roku działania podejmowane przez służby BHP w Grupie Kapitałowej były bardzo mocno
zdeterminowane pandemią koronawirusa SARS-CoV-2 rozprzestrzeniającego się wśród ludzi w nieprzewidywalnym
tempie. Dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników oraz w celu minimalizacji zagrożeń dla zdrowia zostały podjęte
działania profilaktyczne i zapobiegawcze. W całej grupie kapitałowej ZE PAK SA powołane zostały zespoły robocze
na bieżąco analizujące sytuację związaną z zagrożeniem koronawirusem, opracowujące wewnętrzne akty prawne,
instrukcje i procedury. Opracowano instrukcje na wypadek skoszarowania pracowników oraz zabezpieczono miejsca
do ich skoszarowania oraz procedury postępowania na wypadek nagłego zachorowania pracownika i wydzielono dla
nich izolatki. Wprowadzono zakaz spotkań i narad oraz
ograniczono obieg dokumentów w formie papierowej. We
wszystkich budynkach i obiektach oraz w wewnętrznej sieci informatycznej INTRANET przeprowadzono akcję
propagandowo - informacyjną polegającą na zamieszczeniu informacji i prezentacji udostępnionych na oficjalnych
stronach internetowych Serwisu Rzeczpospolitej Polskiej, Ministerstwa Zdrowia oraz Światowej Organizacji Zdrowia.
Przy wszystkich umywalkach na terenie zakładu zamontowano dozowniki z mydłem antybakteryjnym, zasobniki z
jednorazowymi ręcznikami papierowymi oraz instrukcje mycia rąk.
Przy drzwiach wejściowych do budynków i obiektów na terenie zakładu, jak również przy bramie wejściowej na teren
zakładu ustawione zostały pojemniki z płynem odkażającym do rąk. Na wszystkich maszynach podstawowych, tam
gdzie pracownicy obsługują pulpity robocze, a także w pomieszczeniach biurowych umieszczono pojemniki z płynem
odkażającym do dezynfekcji powierzchni, urządzeń, klawiatur komputerowych, telefonów itp. Wszystkie osoby przed
wejściem na teren zakładu poddawane są pomiarowi temperatury ciała za pomocą termometrów bezdotykowych na
podczerwień. Zakupiono dla zabezpieczenia pracowników maseczki ochronne, jednorazowe rękawiczki, gogle oraz
kombinezony ochronne. Dodatkowo do pomieszczeń biurowych, nastawni oraz
sal konferencyjnych zakupione zostały
oczyszczacze powietrza z promiennikami UV niszczącymi wirusy, w tym koronawirusa SARS-CoV-2. Zakupiono
usługę firmy zewnętrznej, która prowadzi dezynfekcję stanowisk pracy i pomieszczeń socjalnych na maszynach
górniczych obiektach pomocniczych, nastawniach urządzeń podstawowych i pomocniczych oraz w pomieszczeniach
biurowych i szatniach. Na bieżąco, każdego dnia przeprowadzane jest odkażanie przedmiotów i powierzchni,
z którymi kontakt mają pracownicy (klamki, poręcze, blaty robocze, itp.).
Wydobycie
[403-1, 403-2] Obszar wydobycia jest jedynym z trzech głównych obszarów, w którym nie wdrożono certyfikowanego
systemu zarządzania zgodnego z PN-ISO 45001:2018. Zarządzanie bezpieczeństwem i higieną pracy odbywa się
w oparciu o Zarządzenia Prezesa i Zarządzenia Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego. Zarządzenia dotyczą wszelkich
obszarów, które wiążą się z możliwością wystąpienia zagrożeń dla właściwego i bezpiecznego wypełniania przez
pracowników swoich służbowych obowiązków. Wśród przykładowych zagadnień regulowanych przez zarządzenia
wymienić można: ryzyko zawodowe, które wiąże się z wykonywaną pracą, wykaz prac wymagających szczególnych
predyspozycji psychofizycznych, bezpieczeństwo eksploatacji użytkowanego sprzętu, pomoc medyczna, badania
okresowe i kontrolne badania lekarskie i wiele innych.
Typowe zagrożenia towarzyszące odkrywkowemu wydobyciu węgla brunatnego należy podzielić na zagrożenia naturalne
i urazowe. Te ostatnie, potencjalnie związane z pracą maszyn, zwłaszcza ich elementów wirujących, choć groźne
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
84
w skutkach, dzięki działaniom BHP i świadomości pracowników zdarzają się rzadko. W ostatnich latach w praktyce, jeśli
dochodziło do wypadków, to były to wypadki lekkie: zwichnięcia, skręcenia i sporadycznie złamania. Jeżeli chodzi o tzw.
zagrożenia naturalne, można podzielić je na osuwiskowe (oberwanie skarpy), metanowe (pojawianie się gazu w studniach
odwodnieniowych), pożarowe i wodne (związane z: opadami atmosferycznymi, sąsiedztwem naturalnych zbiorników
i cieków wodnych lub ciekami wodnymi w wyrobisku).
W PAK KWB Konin SA w roku 2021 zrealizowano działania mające na celu poprawę warunków BHP w obszarze
wydobycia, zgodnie z przyjętym rocznym planem poprawy warunków BHP. Przeprowadzono remonty kabin operatorów
maszyn podstawowych takich jak koparki czy zwałowarki, co pozwoliło na ograniczenie emisji hałasu w kabinach oraz
poprawę technicznego wyposażenia maszyn. Naprawiono i zamontowano w kabinach operatorów maszyn podstawowych
klimatyzatory w celu poprawy warunków pracy w okresie letnim. Analogicznie, wymiana foteli dla operatorów maszyn
podstawowych pozwoliła zmniejszyć poziom narażenia pracowników na wibracje.
Dokonano wymiany latarek, a także zakupiono nowy sprzęt i elektronarzędzia wraz z wyposażeniem (młoty, wiertarki,
szlifierki, klucze udarowe itp.) w celu wyeliminowania ciężkiej i niebezpiecznej pracy fizycznej. Ponadto, wykonano
nowe wejście na portal wahliwy na koparce SRs-1200/3 i zabudowano osłonę sprzęgła wciągarki wysięgnika
załadowczego na koparce RS-560/3 w celu poprawy technicznego wyposażenia produkcji. Zakupiono i wyposażono
pracowników w radiotelefony typu HYT. Dla eliminacji zagrożeń związanych z porażeniem prądem elektrycznym
dokonano zakupu elektronarzędzi akumulatorowych. Odnowiono oznaczenia zabudowy przycisków wyłączenia
awaryjnego na przenośnikach (tzw. „linki”). Wymieniono tablice informacyjne i ostrzegawcze w kontenerach rozdzielnic
na koparkach, przenośnikach i bramkach kablowych.
Jeżeli chodzi o zrealizowane w 2021 roku działania mające na celu poprawę warunków BHP w obszarze wydobycia
w PAK KWB Adamów SA w likwidacji, na podstawie ekspertyzy określającej warunki geotechniczne skarp zbiorników
poeksploatacyjnych na etapie dalszego napełniania w aspekcie stateczności gruntów zwałowych i rodzimych, wykonanej
przez Państwowy Instytut Geologiczny, prowadzony był monitoring i zabezpieczanie osuwisk na odkrywce Koźmin.
Prowadzony był również monitoring wód podziemnych i powierzchniowych rejonów znajdujących się w zasięgu
oddziaływania odkrywek.
W celu poprawy bezpieczeństwa i eliminacji zagrożeń wypadkowych przeprowadzono doświetlenie szlaków
komunikacyjnych na placu zagospodarowania zaplecza technicznego Warenka poprzez zamontowanie dodatkowych
punktów świetlnych. Rozbudowano również system monitoringu placu załadunkowego węgla na odkrywce Adamów
poprzez montaż dodatkowych kamer. W celu wyeliminowania zagrożeń wynikających ze złego stanu technicznego
rozdzielni 6kV przeprowadzono montaż stacji nowego typu, zasilającej zaplecze techniczne Bogdałów.
W związku z panującą sytuacją epidemiczną na terenie całego kraju, dla zapewnienia bezpieczeństwa pracowników oraz
w celu minimalizacji zagrożeń dla zdrowia w PAK Kopalni Węgla Brunatnego Adamów SA w likwidacji oraz PAK
Kopalni Węgla Brunatnego Konin SA, podjęte zostały działania profilaktyczne i zapobiegawcze poprzez dezynfekcję
miejsc częstego bezpośredniego kontaktu, w szczególności klamek do drzwi, poręczy, udostępnienie pojemników
z płynem odkażającym do rąk, pomiar temperatury ciała przed wejściem na teren zakładu.
Zakupiono dla zabezpieczenia pracowników maseczki ochronne, jednorazowe rękawiczki, gogle oraz kombinezony
ochronne.
Opracowana została procedura postępowania w przypadku podejrzenia zakażenia SARS-CoV-2 na terenie zakładu pracy,
wyznaczono i zabezpieczono terenowe pojazdy samochodowe z oddzielną kabiną pasażerską do ewentualnego transportu
pracownika, u którego podejrzewa się zakażenie koronawirusem. Wyznaczono bezpieczne pomieszczenie izolatki,
w którym pracownik, u którego podejrzewa się zakażenie koronawirusem, mógłby czekać na decyzje PSSE lub
ewentualny transport do wyznaczonego szpitala z oddziałem zakaźnym.
Wytwarzanie konwencjonalne
[403-1, 403-2] W obszarze wytwarzania w ZE PAK SA, jak już wspomniano, zarządzanie bezpieczeństwem i higieną
pracy odbywa się w oparciu o procedury Zintegrowanego Systemu Zarządzania zgodne z normą PN-ISO 45001:2018.
Jednocześnie, działania w obszarze BHP regulowane są przez zarządzenia Prezesa Zarządu i Wiceprezesa zarządzającego
pionem produkcji, odnoszące się do szerszych aspektów, ale obejmujące również kwestie BHP.
Do kluczowych dokumentów określających procedury bezpiecznej eksploatacji urządzeń energetycznych należą
w szczególności Instrukcje Eksploatacji Urządzeń Energetycznych, Instrukcja organizacji bezpiecznej pracy przy
urządzeniach energetycznych w ZE PAK SA i polecenia służbowe Wiceprezesa zarządzającego pionem produkcji oraz
Dyrektora Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin jak również procedury Zintegrowanego Systemu Zarządzania zgodne z
normą PN-ISO 45001 do których w szczególności należy dokumentowanie oceny ryzyka zawodowego.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
85
Na podstawie identyfikacji zagrożeń na stanowiskach pracy, pracodawca ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe
związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko. Udokumentowana
ocena ryzyka zawodowego jest narzędziem pozwalającym osobom kierującym pracownikami na optymalne i efektywne
wykorzystanie środków technicznych i organizacyjnych mających na celu wyeliminowanie lub maksymalne ograniczenie
poziomu ryzyka związanego z zagrożeniami mogącymi być źródłem wypadku przy pracy albo choroby zawodowej. Jeżeli
zastosowane techniczno-organizacyjne środki ochrony są niewystarczające, w ocenie tej określa się niezbędne do
stosowania środki ochrony indywidulanej. Tryb przeprowadzania oceny ryzyka oraz wzory stosowanych dokumentów
określają procedury Zintegrowanego Systemu Zarządzania Jakością, Bezpieczeństwem i Środowiskiem. Informowanie
pracowników o ryzyku zawodowym oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami odbywa się każdorazowo po dokonanej
aktualizacji, a ponadto w ramach realizacji programów szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
aktualizowana i uzupełniana jest wiedza z zakresu zagrożeń związanych z wykonywaną pracą oraz metod ochrony przed
tymi zagrożeniami.
Prowadzone corocznie analizy wskazują, że remonty, przeprowadzone na przestrzeni lat, kolejne modernizacje oraz
przede wszystkim wycofanie z eksploatacji starych i budowa nowych urządzeń i instalacji, w tym jednostek wytwórczych
(kocioł K7 w Elektrowni Konin), poza poprawą sprawności wytwarzania i obniżeniem negatywnego wpływu na
środowisko naturalne, niewątpliwie przyczyniają się do poprawy warunków pracy pracowników. Poprawie ulega też
techniczne bezpieczeństwo pracy poprzez eliminację lub ograniczanie zagrożenia dla stanu zdrowia i życia
zatrudnionych.
Jedynym czynnikiem szkodliwym dla zdrowia występującym w środowisku pracy w ZE PAK SA powyżej
dopuszczalnych norm higienicznych jest hałas. Przekroczenia powodują takie elementy jak kotły, turbiny, pompy,
wentylatory, przenośniki, przekładnie napędowe, silniki, sprzęgła, itp. Systematycznie ogranicza się liczbę narażonych
na ten czynnik szkodliwy poprzez podejmowanie działań organizacyjnych i technicznych. Dzięki skuteczności
wdrożonych działań korygujących oraz poprzez właściwą organizację prac wyeliminowano przekroczenia najwyższych
dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych w środowisku pracy jakimi są pyły i hydrazyna. Inną grupą zagrożeń są
czynniki niebezpieczne, których oddziaływanie na pracującego może prowadzić do urazów lub śmierci. Są to
w szczególności prace szczególnie niebezpieczne oraz prace stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego
zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Najistotniejszymi czynnikami w tej grupie są: wysoka temperatura, wysokie
ciśnienie, prąd elektryczny, atmosfera wybuchowa i ruchome elementy maszyn.
Do czynników związanych z uciążliwością pracy zaliczyć należy niedostateczne oświetlenie i zatrudnienie w porze
nocnej. Systematycznie ogranicza się liczbę narażonych na te czynniki uciążliwe poprzez podejmowanie działań
organizacyjnych i technicznych (wyłączanie wyeksploatowanych urządzeń wytwórczych, remonty i konserwacje
instalacji oświetleniowej).
W ZE PAK SA występują również czynniki oraz procesy pracy stwarzające szczególne zagrożenie dla zdrowia lub życia.
Zaliczamy do nich czynniki: chemiczne, rakotwórcze i biologiczne. W odniesieniu do czynników chemicznych
przeprowadzona identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego wykazała stosowanie czynników chemicznych
należących do grupy zagrożeń czynników żrących oraz o działaniu drażniącym i uczulającym. Kierownicy jednostek
organizacyjnych posiadają wykazy stosowanych niebezpiecznych substancji chemicznych oraz karty charakterystyk tych
substancji. Pracownicy pisemnie potwierdzają zapoznanie się z kartami charakterystyk oraz oceną ryzyka zawodowego.
Służba bhp sporządza wymagane przepisami prawa rejestry oraz dane, które przekazuje właściwemu państwowemu
wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu oraz właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy, a także dla celów
profilaktyki zdrowotnej podstawowej jednostce służby medycyny pracy. W kontakcie z czynnikami biologicznymi
zatrudnieni są pracownicy, którym w zakresie obowiązków określono obsługę urządzeń do transportu biomasy (kontakt
z grzybami) oraz obsługę oczyszczalni ścieków i analizy chemiczne ścieków bytowych (kontakt z patogenami
występującymi w ściekach bytowych i osadach ściekowych). Na podstawie oceny ryzyka zawodowego zidentyfikowano
występowanie czynników biologicznych należących do grupy 2 zagrożenia, czyli: czynniki, które mogą wywołać choroby
u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenianie ich w populacji ludzkiej jest mało
prawdopodobne. Zazwyczaj istnieją w stosunku do nich skuteczne metody profilaktyki lub leczenia. Pracownikom
zawodowo narażonym na czynniki biologiczne zaproponowano dostępne szczepienia ochronne przeciwko tym
zagrożeniom. Szczepienia, na które pracownicy w większości wyrazili zgodę, wykonywane są w ramach profilaktycznej
opieki zdrowotnej.
W 2021 roku zrealizowano kilka zadań inwestycyjnych zwiększających poziom bezpieczeństwa i higieny pracy takich
jak: oddanie do eksploatacji największej w Polsce farmy fotowoltaicznej w Brudzewie o mocy 70 MW oraz zakończenie
modernizacji kotła K7 w Elektrowni Konin opalanego biomasą a wyprodukowana energia elektryczna z biomasy ma być
wykorzystana do produkcji „zielonego” wodoru.
W związku z sytuacją epidemiologiczną wywołaną rozprzestrzenianiem się koronawirusa SARS-CoV-2 w ZE PAK SA
powołano zarządzeniem Prezesa Zarządu zespół, który dokonał oceny ryzyka zarażenia koronawirusem i wprowadził
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
86
procedury mające na celu minimalizację zagrożeń dla zdrowia oraz minimalizację ryzyka zarażenia koronawirusem.
Służba BHP w reżimie sanitarnym przeprowadzała kontrole stanowisk pracy oraz przestrzegania przepisów i zasad BHP.
Z powodu pandemii przegląd warunków pracy przeprowadzono z użyciem technik porozumiewania się na odległość
(email, telefon). Po konsultacjach przeprowadzonych przez Komisję BHP z użyciem technik porozumiewania się na
odległość, protokoły z kontroli przesłane zostały do Dyrektora Elektrowni Pątnów-Adamów-Konin, który wydał
polecenia służbowe w sprawie terminów realizacji wniosków z przeglądu i osób odpowiedzialnych za ich realizację.
Serwis
[403-1, 403-2] W segmencie remontowym (PAK Serwis sp. z o.o.) oceną ryzyka zawodowego na stanowisku pracy objęte
są wszystkie stanowiska pracy, zarówno stacjonarne jak i niestacjonarne. Ocenę ryzyka zawodowego przeprowadza się
raz na trzy lata oraz zawsze, gdy zgłoszone zostały zmiany na stanowiskach pracy lub gdy wystąpiło zdarzenie
wypadkowe. Biuro BHP prowadzi wykazy wszystkich stanowisk podlegających ocenie ryzyka zawodowego.
Przeprowadzana jest również tzw. analiza LMRA (last minute risk analysis). Przed rozpoczęciem zadania pracownicy
identyfikują potencjalne zagrożenia na stanowisku pracy, używając do tego celu karty LMRA. Zidentyfikowane zostały
prace i obszary działania związane ze znaczącymi zagrożeniami. Dla każdego znaczącego zagrożenia ustalony został
sposób postępowania i nadzorowania, zapewniający zgodność z wymaganiami prawnymi i innymi dotyczącymi BHP.
Szczególne znaczenie z punktu widzenia bieżącego zarządzania BHP mają następujące procedury:
• „Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska”,
• „Identyfikacja zagrożeń i ocena ryzyka zawodowego”,
• „Monitorowanie bhp i środowiska”,
• „Poważne awarie”,
• „Organizowanie prac ze znaczącymi zagrożeniami”,
• „Badanie wypadków i chorób zawodowych”.
Corocznie prowadzone analizy wskazują, że najczęstszą przyczyną wypadków w pracach serwisowych jest
nieprawidłowe zachowanie się pracowników, tj. niezachowanie należytej ostrożności i koncentracji uwagi
na wykonywanej pracy. Z kolei najczęstszą przyczyną zdarzeń potencjalnie wypadkowych jest przede wszystkim
niewykonywanie oceny ryzyka przed rozpoczęciem zadania. Podstawowymi czynnikami stwarzającymi zagrożenie dla
zdrowia i życia pracowników związanymi ze środowiskiem pracy są: praca na wysokości, promieniowanie optyczne (UV
i IR) i pyły zawierające krzemionkę krystaliczną, a czynnikiem związanym z uciążliwością pracy jest wymuszona pozycja
ciała. W ramach profilaktyki powypadkowej zapoznaje się pracowników z okolicznościami wypadków i wskazuje
przyczyny mające wpływ na zaistnienie wypadku, przeprowadza się dodatkowe instruktaże, przekazuje informacje
o wypadkach służbom ZE PAK SA (w tych przypadkach, gdzie stwierdzono przyczynę związaną z urządzeniami
energetycznymi). Czasem też nakłada się kary porządkowe na osobę nadzoru, w stosunku do której udowodniono
nieprzestrzeganie przepisów BHP w związku z zaistniałym wypadkiem. Pracownicy Biura BHP przeprowadzają kontrole
w zakresie przestrzegania przepisów i zasad BHP, w efekcie których w pojedynczych najczęściej przypadkach wydaje
się tzw. kartę niezgodności oraz wnioski o nałożenie kary porządkowej. W sporządzonych notatkach służbowych lub
protokołach po przeprowadzonych kontrolach rejestrowane są zalecenia najczęściej dotyczące nieporządku na
stanowiskach pracy oraz niewłaściwego stanu technicznego środków pracy. Również obowiązek wykonywania inspekcji
stanowisk pracy realizują pracownicy nadzoru (starsi mistrzowie i kierownicy), co dokumentują listami kontrolnymi. W
minionym okresie Służba BHP duży nacisk nałożyła na prawidłowość doboru odzieży roboczej i środków ochrony
indywidualnej dla pracowników liniowych. W tym zakresie była opracowana lista kontrolna i na jej podstawie wykonano
kontrolę w każdym miesiącu minionego roku.
Obowiązek pracodawcy zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w PAK SERWIS
realizowano w 2021 roku następująco:
a) środkami technicznymi, zakupiono m.in.:
– wózek MELEX - 1 szt.
– ładowarka kołowa VOLVO - 1 szt.
– przyłbice spawalnicze z nawiewem - 4 kpl.
– robot przemysłowy Kawasaki BX100L - 1 kpl.
– agregat malarski Wiwa Professional - 1 kpl.
– stanowisko paletyzacji - 1 kpl.
b) środkami organizacyjnymi:
− wymalowano pomieszczenia pracownicze dla trzech grup pracowniczych;
− poddano szkoleniom grupę pracowników w zakresie obsługi urządzeń transportu bliskiego, z udzielania
pierwszej pomocy i na certyfikaty indywidualne SCC.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
87
Działalność pomocnicza – Utrzymanie ruchu i serwisu
[403-1, 403-2] PAK Górnictwo sp. z o.o. wykonuje prace związane z obsługą serwisowo-remontową PAK KWB
Konin SA. Prace w PAK KWB Adamów SA w likwidacji wykonywane są w zakresie rekultywacji terenów po
odkrywkach. PAK Górnictwo sp. z o.o. do 31 grudnia 2021 roku również zajmowało się sprzątaniem przemysłowym na
terenie ZE PAK SA. Dodatkową działalnością jest produkcja wody, która zostanie zakończona wraz z końcem kwietnia
2022 roku. Spółka w ramach grupy kapitałowej prowadzi zbiórkę odpadów, które następnie przekazuje uprawnionym
podmiotom. W spółce zatrudnionych jest około 1 235 pracowników, z czego znaczna część pracowników wykonuje prace
w Ruchu Zakładu Górniczego. Służba BHP prowadzi postępowanie powypadkowe w odniesieniu do każdego wypadku
przy pracy, jaki ma miejsce w obszarach działania spółki. Dla każdego wypadku przy pracy sporządzane jest polecenie
powypadkowe, na podstawie którego zapoznaje się pracowników z okolicznościami wypadków i wskazuje przyczyny
mające wpływ na zaistnienie wypadku. Przekazywane są również informację o wypadkach służbom ZE PAK SA, PAK
KWB Konin. Analizy dotyczące przyczyn wypadku wskazują, że najczęstszą przyczyną wypadków w jest nieprawidłowe
zachowanie się pracowników, tj. niezachowanie należytej ostrożności i koncentracji uwagi na wykonywanej pracy. Dla
wszystkich stanowisk została sporządzona ocena ryzyka zawodowego zgodnie z Polską Normą PN-N-18002 w skali
pięciostopniowej. Na bieżąco są wykonywane pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy w oparciu o
instrukcję nadzoru nad pomiarami czynników w środowisku pracy. Podstawowymi czynnikami szkodliwymi w
środowisku pracy jest hałas, wibracja, pyły i w mniejszym stopniu czynniki chemiczne, a czynnikiem związanym z
uciążliwością jest praca w porze nocnej. Wyniki pomiarów oraz rejestry znajdują się biurze BHP. Na podstawie badań
czynników w środowisku pracy sporządzane są programy organizacyjno-techniczne zmierzające do ograniczenia
narażenia na ich negatywny wpływ. Pracownicy Biura BHP na bieżąco prowadzą kontrole w zakresie przestrzegania
przepisów i zasad BHP. Z każdej kontroli sporządzony jest protokół. Zalecenia pokontrolne realizowane są przez osoby
kierownictwa. Na podstawie polecenia służbowego prowadzone są również przeglądy warunków pracy. Zalecenia z
takiego przeglądu trafiają do Zarządu spółki. Zalecenia niewymagające nakładów finansowych realizowane są
niezwłocznie, natomiast decyzję o realizacji wniosków z przeglądu wymagających nakładów finansowych podejmuje
Zarząd Spółki. W związku z panującą sytuacją epidemiczną na terenie kraju w ZE PAK SA został powołany zespół, w
którego skład wchodzą pracownicy spółki. Zadaniem zespołu jest monitorowanie sytuacji związanej z rozwojem
zagrożenia COVID-19. Na podstawie ustaleń powyższego zespołu w spółce został powołany koordynator. Do głównych
zadań koordynatora należy analiza sytuacji związanej z zagrożeniem koronawirusem, a także wdrażanie wewnętrznych
aktów prawnych, instrukcji i procedur. Spółka PAK Górnictwo podjęła szereg działań mających na celu minimalizację
ryzyka zarażenia COVID-19. Na podstawie zarządzeń oraz poleceń informowano pracowników na temat wprowadzanych
obostrzeń związanych z pandemią. W celu minimalizacji ryzyka zarażenia wprowadzono m.in. dezynfekcję miejsc
częstego bezpośredniego kontaktu, pracę rotacyjną i zdalną, wstrzymano realizację szkoleń, ograniczono do minimum
delegacje i spotkania służbowe, wyposażono miejsca pracy w preparaty do dezynfekcji, a także wyposażono
pracowników w środki ochrony takie jak rękawice jednorazowe oraz maseczki wielokrotnego użytku. Została również
opracowana procedura postępowania w przypadku podejrzenia zakażeniem SARS-CoV-2 na terenie zakładu pracy,
wyznaczono i zabezpieczono terenowe pojazdy samochodowe z oddzielną kabiną pasażerską do ewentualnego transportu
pracownika, u którego podejrzewa się zakażenie koronawirusem. Na bieżąco również sporządzane są wewnętrzne akty
prawne takie jak zarządzenia, polecenia dotyczące ustaleń organizacyjnych, które w sposób bezpośredni czy tylko
pośredni dotyczą zagadnień bhp i ergonomii pracy, tzn. mających wpływ na zapewnienie bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy w spółce. Sporządzane są oraz aktualizowane instrukcje dotyczące wykonywania prac oraz obsługi
maszyn, urządzeń i narzędzi, sposobów postępowania z substancjami chemicznymi i ich mieszaninami czy materiałami
niebezpiecznymi wraz z zagrożeniami, które w procesie pracy mogą się pojawić oraz sposobami ich uniknięcia czy
ograniczenia tych skutków.
Nowe obszary biznesowe
[403-2] Nowe obszary działalności związanej z produkcją energii z odnawialnych jej źródeł (OZE), energią jądrową oraz
produkcją wodoru będą wiązały się z innymi niż obecne zagrożeniami w środowisku pracy. W przypadku zainicjowanych
już na większą skalę inwestycji w fotowoltaikę można oczywiście mówić np. o ryzyku porażenia prądem elektrycznym,
lecz poziom zagrożeń jest nieporównywalnie mniejszy niż w przypadku niektórych stanowisk w górnictwie węgla
brunatnego czy konwencjonalnej energetyce. Z kolei planowane inwestycje w energetykę jądrową będą wiązały się z
narażeniem niektórych stanowisk pracy na promieniowanie i koniecznością zapewnienia odpowiedniej ochrony
radiologicznej celem ich wyeliminowania. Choć ocena konkretnych stanowisk pod kątem zagrożeń w środowisku pracy
będzie możliwa dopiero na bardziej zaawansowanym etapie poszczególnych inwestycji, można założyć, że ekspozycja
ludzi na ryzyka związane z zagrożeniami w środowisku pracy będzie mniejsza niż obecnie. Tym samym zagrożenia
związane z uciążliwością pracy na tych stanowiskach BHP będą raczej niższe niż dziś.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
88
Kluczowe wskaźniki
Tabela 19: Struktura stanu zatrudnienia na koniec roku według typu umowy (w osobach na koniec kolejnych
okresów) [2-7, 2-8]
2021
2020
2019
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
Według typu umowy
Umowa o pracę na
czas nieokreślony
333
3 092
3 425
364
3 498
3 862
407
3 955
4 362
Umowa o pracę na
czas określony
7
59
66
4
99
103
7
181
188
Umowa o pracę na
okres próbny
0
5
5
1
6
7
0
17
17
Tabela 19a: Struktura osób współpracujących w oparciu o umowy cywilno-prawne (na koniec kolejnych okresów)
[2-7, 2-8]
2021
2020
2019
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
Umowa cywilno-
prawna
13
79
92
16
78
94
12
87
99
Wykres 16: Procentowy udział poszczególnych form zatrudnienia według typów umów
Tabela 20: Struktura stanu zatrudnienia na koniec roku według stanowiska, wykształcenia i wieku (w osobach na
koniec kolejnych okresów). Struktura nie obejmuje osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilno-prawnej [2-7,
2-8]
2021
2020
2019
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
Według typu stanowiska
Stanowiska kierownicze
45
259
304
35
183
218
37
181
218
Stanowiska nie
kierownicze
295
2 899
3 194
333
3 421
3 754
376
3 973
4 349
Według wyksztalcenia
98%
2%
2%
2021
czas nieokreślony czas określony
cywilno-prawna
95
%
3%
2%
2020
94%
4%
2%
2019
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
89
2021
2020
2019
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
Według typu stanowiska
Wyższe (licencjackie,
magisterskie,
podyplomowe, w stopniu
doktora, profesora)
206
764
970
210
801
1 011
223
883
1 106
Średnie (liceum,
technikum, pomaturalne,
policealne)
123
1 206
1 329
137
1 384
1 521
164
1 591
1 755
Zawodowe (zasadnicze,
nauka zawodu)
11
1 028
1 039
16
1 216
1 232
19
1 423
1 442
Podstawowe
(podstawowe,
gimnazjalne)
5
155
160
6
202
208
8
256
264
Według wieku
Do 30 lat
4
157
161
13
197
210
15
289
304
Od 31 do 40 lat
56
538
594
56
608
664
61
715
776
Od 41 do 50 lat
100
1 128
1 228
103
1 397
1 500
116
1 714
1 830
Powyżej 50 lat
185
1 330
1 515
197
1 401
1 598
222
1 435
1 657
Ogółem
345
3 153
3 498
369
3 603
3 972
414
4 153
4 567
Wykres 17: Procentowy udział poszczególnych grup wiekowych w strukturze zatrudnienia
Tabela 21: Osoby nowozatrudnione w ciągu roku (w osobach w danym okresie) [401-1]
2021
2020
2019
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
Do 30 lat
0
27
27
1
14
15
4
23
27
Od 31 do 40 lat
1
21
22
4
12
16
18
28
46
d 41 do 50 lat
6
24
30
8
20
28
37
55
92
Powyżej 50 lat
2
28
30
10
28
38
83
74
157
Ogółem
9
100
109
23
74
97
142
180
322
5%
17%
35%
43%
2021
do 30 lat od 31 do 40 lat
od 41 do 50 lat powyżej 50 lat
5%
17%
38%
40%
2020
7%
17%
40%
36%
2019
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
90
% nowych pracowników
w zespole
2,61%
3,17%
3,12%
6,23%
2,05%
2,44%
34,30%
4,33%
7,05%
Tabela 22: Odejścia z pracy w ciągu roku (w osobach w danym okresie) [401-1]
2021
2020
2019
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
Do 30 lat
3
26
29
1
57
58
8
87
95
Od 31 do 40 lat
3
83
86
4
115
119
22
85
107
d 41 do 50 lat
8
193
201
9
185
194
44
197
241
Powyżej 50 lat
26
272
298
48
262
310
124
283
407
Ogółem
40
574
614
62
619
681
198
652
850
% rotacji
11,59%
18,20%
17,55%
16,80%
17,18%
17,15%
47,83%
15,70%
18,61%
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
91
Tabela 23: Różnorodność w organach Spółki (w osobach na koniec kolejnych okresów) [405-1b]
2021
2020
2019
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
kobiety
mężczyźni
łącznie
Zarządy spółek
Do 30 lat
Od 31 do 40 lat
1
d 41 do 50 lat
2
8
10
1
9
10
2
4
6
Powyżej 50 lat
14
14
0
11
11
1
8
9
Ogółem
2
23
25
1
20
21
3
12
15
Rady Nadzorcze spółek
Do 30 lat
Od 31 do 40 lat
d 41 do 50 lat
1
8
9
1
8
9
1
5
6
Powyżej 50 lat
7
7
7
7
1
7
8
Ogółem
1
15
16
1
15
16
2
12
14
Tabela 24: Wypadki przy pracy [403-9]
2021
2020
2019
Ogólna liczba wypadków (poszkodowanych), w tym:
37
23
42
− lekkich
35
22
42
− ciężkich
0
1
0
− śmiertelnych
2
0
0
Ilość dni straconych
1842
1 909
2 079
Wskaźnik częstości poszkodowanych w wypadkach
ogółem (na 1000 ubezpieczonych)
7,9
7,9
9,7
Wskaźnik częstości poszkodowanych w wypadkach
ciężkich i śmiertelnych (na 1000 ubezpieczonych)
0,254
0,355
0,293
Tabela 25: Choroby zawodowe [403-10a]
2021
2020
2019
Liczba potwierdzonych chorób zawodowych
0
0
1
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
92
Tabela 26: Liczba pracowników narażonych na czynniki szkodliwe dla zdrowia oraz czynniki związane z
uciążliwością pracy (w osobach na koniec kolejnych okresów) [403-10b]
2021
2020
2019
Hałas
129
153
197
Pył
0
0
0
Niedostateczne oświetlenie
141
130
146
Wydatek energetyczny
420
555
740
Uciążliwość pracy – praca w porze nocnej
1383
1 628
1 816
11.4. Kwestie środowiskowe
Wpływ transformacji Grupy ZE PAK SA na środowisko i przyszłe ryzyka
Transformacja Grupy ZE PAK SA ku gospodarce zrównoważonej przyniesie trudne do przeceniania korzyści związane
przede wszystkim z ogromnym spadkiem emisji gazów cieplarnianych ze spalania nieodnawialnych kopalin. Emisja ze
spalania biomasy, choć oczywiście istnieje, nie narusza bilansu CO
2
w przyrodzie. Ta sama biomasa, gdyby nie została
spalona, a poddana procesom gnilnym, podczas butwienia uwolniłaby do atmosfery znaczące ilości dwutlenku węgla z
utleniania znajdującego się w nich węgla. Dlatego też spalanie biomasy uznaje się za neutralne dla klimatu i co kluczowe
jest ona paliwem odnawialnym. Wraz z ograniczaniem spalania, ograniczone zostaną emisje innych zanieczyszczeń do
powietrza (SOx, NOx, pyły oraz wynikających z kBAT) a także ilości generowanych odpadów (produktów ubocznych)
i ścieków. Rezygnacja z pozyskiwania węgla brunatnego, pozwoli uniknąć ingerencji w powierzchnię terenu, z jaką wiąże
się budowa kopalni odkrywkowej, oddziaływania na wody powierzchniowe i podziemne, a także hałasu i pylenia
związanego z pozyskiwaniem surowca.
Jak już wspomniano wcześniej, stopniowe wygaszanie odkrywek, oznacza również stopniowe przywracanie naturalnych
stosunków wodnych, niezakłócane już sztucznym odwadnianiem obszaru wydobywczego. Tam gdzie rekultywacja terenu
zakłada rekultywację w kierunku wodnym, powstaną zbiorniki wodne, które wpisywać się będą w ogólnopolskie
działania na rzecz retencji wody i przeciwdziałania skutkom suszy. Niemniej w okresie przejściowym przywracanie
naturalnych stosunków wodnych, może wiązać się z ich okresowym zakłóceniem, co będzie wynikało z wypełnianiem
się lejów depresyjnych wodą i powiązanym z tym zmniejszeniem ilości wody w niektórych ciekach wodnych na
powierzchni, które dodatkowo nie będą już zasilane wodami odpompowanymi z terenów górniczych.
Jednocześnie jednak nowe inwestycje będą wiązały się z innymi rodzajami oddziaływania na środowisko, które będą
źródłem specyficznych dla nich kategorii ryzyka. Niemniej warto zaznaczyć, że skala tych zagrożeń, a tym samym
ekspozycji Grupy ZE PAK SA na ryzyko środowiskowe w przypadku obecnie już realizowanych inwestycji, będzie
zdecydowanie mniejsza. Przykładowo w przypadku farm fotowoltaicznych, na etapie ich eksploatacji, mówić możemy
zasadniczo wyłącznie o zakłóceniu krajobrazu. Grupa ZE PAK SA z zainteresowaniem obserwuje też projekty, które
pozwalają na wykorzystanie terenu farm, np. do wypasu owiec. Z kolei w przypadku energetyki wiatrowej obok
znacznego zakłócania krajobrazu, warto wskazać na zagrożenie jakie turbiny stanowić mogą dla ptaków.
Nowe rodzaje działalności nie powinny być źródłem tak poważnych uciążliwości dla otoczenia społecznego, jakim są
dziś m.in. kopalnie węgla brunatnego. Powstała farma fotowoltaiczna, choć zajmuje obszar około 100ha, zlokalizowana
została na zrekultywowanych terenach pokopalnianych, dzięki czemu jej powstanie nie wiązało się z wyłączeniem
terenów z produkcji rolnej, wykupami gruntów, ani relokacją mieszkańców. W jej bezpośrednim sąsiedztwie nie znajdują
się większe skupiska ludzi. Zresztą sam wpływ farmy fotowoltaicznej, poza przekształceniem przestrzeni, jest
ograniczony.
Obecne technologie i poziom zabezpieczeń stosowanych w nowoczesnych reaktorach jądrowych minimalizuje ryzyko
skażenia radiologicznego. Rozwiązania te w praktyce eliminują scenariusze zdarzeń analogicznych do katastrofy reaktora
w Czarnobylu czy Fukushimie.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
93
Bezemisyjne autobusy wodorowe a uniknięta emisja
Eksperci spółki Polski Autobus Wodorowy, wchodzącej w skład Grupy ZE PAK SA, oszacowali, że w wyniku
zastąpienia jednego autobusu spalinowego autobusem wodorowym możliwe jest uniknięcie emisji CO
2
na poziomie
94,69 tony rocznie (na autobus), czyli 7,89 tony miesięcznie.
Dla okresu 10 lat przewidywanego jako średni okres amortyzacji autobusu wodorowego daje to oszczędności na
poziomie prawie 1 tys. ton CO
2
całym w okresie eksploatacji (przy autobusach długodystansowych korzyści w
przeliczeniu na jeden autobus mogą dla analogicznego okresu eksploatacji dochodzić do poziomu ponad 3 tys. ton
CO
2
).
Szacunek efektu ekologicznego Projektu bazuje na metodyce wykorzystywanej przez Komisję Europejską w ramach
programów wsparcia (m.in. Innovation Fund) dla projektów związanych z użyciem bezemisyjnego wodoru na potrzeby
transportu.
Autobusy z napędem wodorowym łączą zalety autobusów konwencjonalnych oraz autobusów elektrycznych. Nie
emitują CO
2
w trakcie użytkowania, jak ma to miejsce w przypadku autobusów napędzanych paliwami
konwencjonalnymi. Dodatkowo, w projektowanym autobusie, dzięki modułowości, możliwe jest zaoferowanie
osiągów dostępnych obecnie jedynie w jednostkach konwencjonalnych, a na chwilę obecną nie dostępnych w
przypadku istniejących autobusów wodorowych i autobusów elektrycznych. Jednocześnie, czas tankowania
autobusów wodorowych jest porównywalny do czasu tankowania autobusu z silnikiem wysokoprężnym (diesla) i
znacząco lepszy od czasu ładowania autobusu elektrycznego.
Bieżące ryzyka środowiskowe i podejście zarządcze
Podobnie jak w przypadku innych obszarów zręby polityki i podejścia zarządczego Grupy ZE PAK SA do kwestii
środowiskowych zdefiniowano w Strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA na lata 2017-
2020 i na poziomie zarządzania operacyjnego wskazane w tym dokumencie kierunki pozostają aktualne do czasu
wykrystalizowania się optymalnego kształtu nowej organizacji, a następnie wypracowania i przyjęcia nowej strategii
funkcjonalnej w obszarze ESG. Równocześnie należy pamiętać o obowiązujących certyfikowanych systemach
zarządzania obejmujących swoim zakresem kwestie środowiskowe, które obejmują:
• proces produkcji energii elektrycznej i cieplnej wraz ze wszystkimi procesami pomocniczymi,
zidentyfikowanymi aspektami środowiskowymi, zagrożeniami oraz wymaganiami prawnymi i innymi
(ZE PAK SA),
• prace w zakresie instalacji, remontów i serwisu urządzeń dla energetyki i przemysłu, usługi budowlane dla
przemysłu, zarządzanie inwestycjami w energetyce i przemyśle, a także modernizacje i utrzymanie ruchu
układów elektrycznych i automatyki w energetyce (Przedsiębiorstwa Remontowego PAK SERWIS sp. z o.o.)
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
94
i zawierają w sobie polityki środowiskowe wybranych spółek, za którymi idą konkretne procedury, które są poddawane
cyklicznym przeglądom i są optymalizowane. Ich celem, tak jak celem dotychczasowej Strategii społecznej
odpowiedzialności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA na lata 2017-2020, jest zapewnienie stabilnego i bezpiecznego dla
otoczenia procesu wydobycia węgla brunatnego, produkcji energii i przeprowadzania prac serwisowych i
modernizacyjnych.
Równocześnie, wybrane aspekty zarządcze, wpisujące się w szerszy zakres zarządzania środowiskowego regulowane są
przez wewnętrzne regulaminy i zarządzenia. Często odzwierciedlają one nie tylko obowiązujące w kraju przepisy prawa,
ale również konkretne decyzje administracyjne i pozwolenia czy raporty oddziaływania na środowisko odnoszące się do
konkretnego przedsięwzięcia, obiektu lub instalacji. Te ostatnie, czyli raporty oddziaływania na środowisko, a dokładnie
zawarty w nich opis przewidywanych działań planowanego przedsięwzięcia na środowisko, stanowi sam w sobie
obowiązujący punkt odniesienia dla zarządzających poszczególnymi obiektami i instalacjami. Podejście takie jest
niezmiernie ważne. Należy sobie bowiem uświadomić, że nie uniwersalne systemy zarządzania, a właśnie raporty
oddziaływania na środowisko, z jednej strony odnoszą się do specyfiki warunków danej inwestycji, z drugiej,
w przeciwieństwie do wielu innych rozwiązań proceduralnych, powstają w drodze dialogu i otwartych konsultacji
z otoczeniem. Dlatego też rozwiązania minimalizujące oddziaływanie na otoczenie przyrodnicze, wypracowywane są
przy udziale interesariuszy (władze samorządowe, administracja, lokalna społeczność, organizacje ekologiczne).
Uwzględniają też unikalną specyfikę każdego miejsca, co jest istotne przykładowo w przypadku odkrywek, ponieważ
nawet jeśli położone są blisko siebie, to panujące na danym terenie warunki (np. geologiczne, hydrologiczne, położenie
siedzib ludzkich) będą, co najwyżej podobne, ale nie identyczne. Dlatego też podejście do zarządzania środowiskowego
i do ograniczania negatywnego wpływu na otoczenie przyrodnicze, też może być, co najwyżej podobne, ale nie
identyczne.
Punktem wyjścia do polityki i opartych na niej procedurach jest charakter oddziaływania prowadzonej działalności
gospodarczej na środowisko naturalne. Z nim wiążą się właśnie określone ryzyka, na które odpowiadają konkretne i wciąż
doskonalone procedury i rozwiązania technologiczne. Definiując pokrótce charakter oddziaływania na środowisko,
należy podzielić je na wpływ związany z działalnością wydobywczą (wydobycie węgla brunatnego) oraz wytwarzaniem
energii.
W przypadku kopalni odkrywkowych, podstawowymi aspektami wpływu na środowisko naturalne są:
• oddziaływanie na powierzchnię terenu - odkrywkowe pozyskiwanie kopalin polega na przekształceniu
powierzchni terenu; w miejsce pierwotnie użytkowanych gruntów powstają przestrzenne formy terenowe
(wyrobisko, zwałowisko) oraz infrastruktura im towarzysząca (taśmociągi, drogi transportu, zaplecze),
• oddziaływanie na wody powierzchniowe (m.in. zmniejszenie przepływu w ciekach znajdujących się pod
wpływem oddziaływania kopalni oraz zwiększenie przepływu w ciekach na skutek zrzucania do nich wód
pochodzących z drenażu podziemnego i powierzchniowego odkrywki),
• oddziaływanie na wody podziemne (powstawanie tzw. leja depresyjnego na skutek odwadniania kopalni
odkrywkowych),
• emisja hałasu (maszyny podstawowe związane z eksploatacją nadkładu i jego zwałowaniem, maszyny
podstawowe urabiające węgiel, przenośniki węglowe i nadkładowe, transport samochodowy),
• oddziaływanie obiektów kopalni na powietrze atmosferyczne
o niezorganizowana emisja pyłów: technologiczna (mechaniczna), tj. związana z mechanicznym urabianiem
oraz transportem surowca taśmociągami; klimatologiczna, tj. związana z erozją wietrzną pozbawionych
roślinności terenów
,
o
emisje zorganizowane zanieczyszczeń do powietrza z kotłowni zapewniającej ciepło dla zaplecza
socjalnego kopalni
,
• wpływ na tereny cenne przyrodniczo (w przypadku, gdy teren cenny przyrodniczo znajduje się w strefie
oddziaływania),
• zagrożenia związane z polami elektromagnetycznymi.
W przypadku produkcji energii w elektrowniach konwencjonalnych opalanych węglem i biomasą należy wyróżnić
m.in. następujące aspekty wpływu na środowisko:
• emisje związków towarzyszących spalaniu węgla np. CO
2
, SO
2
, NOx,
• emisje pyłów,
• generowanie hałasu (np. na skutek pracy turbin bloków energetycznych),
• generowanie odpadów (w procesie spalania węgla brunatnego i oczyszczania spalin),
• możliwe wycieki oleju, mazutu, kwasów, skutkujące lokalnymi skażeniami środowiska gruntowo-
wodnego,
• podgrzanie wód powierzchniowych, jezior (na skutek użycia wód powierzchniowych jezior w procesie
chłodzenia),
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
95
• wycieki pulpy popiołowej lub wody nadosadowej do środowiska gruntowo-wodnego,
• emisja ścieków przemysłowych,
• emisja pól elektromagnetycznych,
• zagrożenie terrorystyczne, mogące skutkować skażeniem środowiska naturalnego.
Poszczególne aspekty oddziaływania na środowisko naturalne, o których mowa powyżej, rodzą określone ryzyka tak dla
biznesu, jak i otoczenia przyrodniczego. Zresztą właśnie zbyt wysokie koszty środowiskowe produkcji energii ze spalania
węgla brunatnego, zwłaszcza w kontekście klimatycznym, zaważyły tak na kształcie polityki gospodarczej UE i Polski,
a dalej na decyzji o wygaszeniu tej działalności w Grupie ZE PAK SA i transformacji ku bardziej zrównoważonym
środowiskowo technologiom.
Dodatkowo każdy z wyżej wymienionych aspektów może w określonych sytuacjach (np. awaria skutkująca skażeniem,
czy ponadnormatywne emisje) powodować straty wizerunkowe, konflikty społeczne i utratę społecznego przyzwolenia
na działanie, sankcje prawne lub finansowe lub inne decyzje, powodujące uszczuplenie zysków. W konsekwencji
oznaczać to może np. zachwianie stabilności produkcji (konieczność czasowego wyłączenia jakiejś części instalacji
produkcyjnej), spadek przychodów (zmniejszenie produkcji) lub wzrost kosztów (np. konieczność usuwania skutków
awarii, ale też konieczność ponoszenia dodatkowych opłat i kar).
Dlatego też polityka i procedury przyjęte przez Grupę ZE PAK SA w odniesieniu do obszaru wydobycia i
konwencjonalnej energetyki, tak jak przyjęto to pierwotnie w Strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej
ZE PAK SA na lata 2017-2020, koncentrują się na: zapewnieniu mechanizmów i procedur ograniczających do minimum
zagrożenia wystąpienia anomalii i odstępstw, skutkujących ponadnormatywnym oddziaływaniem na otocznie
przyrodnicze w procesie wydobywczym lub wytwórczym oraz ograniczaniu do minimum emisji do atmosfery przez
optymalne kształtowanie wykorzystania istniejących w Grupie ZE PAK SA mocy wytwórczych i zapewnienie
ograniczenia do minimum ryzyka przekroczeń emisji zanieczyszczeń gazowych do atmosfery.
W obszarze wytwarzania, działania w 2021 roku koncentrowały się tradycyjnie na aspektach związanych z ochroną
powietrza (emisje, imisje), gospodarką wodną i ściekową (monitoring jezior, zagospodarowanie ścieków,
gospodarowanie wodą podziemną), gospodarką odpadową, emisją hałasu do środowiska.
Odziaływanie działalności na bezpośrednie otoczenie przyrodnicze
[303-1, 304-2] W obszarze wydobycia, większość kluczowych działań mających na celu zapobieganie, ograniczanie lub
kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko planowana jest wstępnie już na etapie analiz
środowiskowych i tworzenia raportu odziaływania na środowisko. Obok rozwiązań technicznych i inżynieryjnych
(odpowiednie kształtowanie zwałowiska, planowanie rozwiązań pozwalających minimalizować skutki zakłócenia
stosunków wodnych na skutek odwadniania odkrywki, itp.) ściśle określane są normy oddziaływania w poszczególnych
aspektach środowiskowych oraz prowadzony jest monitoring przyrodniczy w całym wieloletnim cyklu życia kopalni
odkrywkowej oraz monitoring poziomu wód w studniach, ciekach i zbiornikach wodnych, ilości i jakości wód
odprowadzanych do odbiorników (wód i do ziemi), zasięgu leja depresji, emisji pyłów, poziom hałasu, itp.
W minionym roku w PAK KWB Adamów SA w likwidacji i PAK KWB Konin SA prowadzono:
• monitoring ilościowy i jakościowy wód podziemnych i powierzchniowych,
• monitoring przyrodniczy, ze szczególnym uwzględnieniem obszarów cennych przyrodniczo,
• rekultywację techniczną i biologiczną.
[304-1 304-3] W zasięgu znaczącego oddziaływania zakładów, tak odkrywek, jak i elektrowni Grupy ZE PAK SA,
znajduje się kilka ważnych przyrodniczo obszarów. Między innymi wschodnia część terenu górniczego „Adamów-
Koźmin” objęta została obszarem specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 – Dolina Środkowej Warty (kod obszaru:
PLB300002). Ten sam obszar położony jest w zasięgu oddziaływania odwodnienia odkrywki Drzewce. Część pola A
odkrywki Drzewce znajduje się na terenie obszaru Natura 2000 a pozostała jego część oraz pole B oddziałuje na ten
obszar. Z kolei w odległości 7-12 km na zachód od odkrywki Tomisławice znajduje się Park Krajobrazowy i rezerwat
„Nadgoplański Park Tysiąclecia” (NPT). W rejonie odkrywki Tomisławice znajduje się również obszar chronionego
krajobrazu; „Goplańsko – Kujawski” i obszar chronionego krajobrazu „Jezioro Głuszyńskie”. Z kolei w pobliżu
Elektrowni Pątnów, 2,5 km na zachód, zlokalizowany jest Obszar Specjalnej Ochrony Siedlisk – „Puszcza Bieniszewska”
PLH300011. W zasięgu oddziaływania elektrowni Pątnów w odległości ok. 6-8 km na południe od elektrowni przebiega
również granica Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków – „Dolina Środkowej Warty” – PLB300002 oraz Specjalnego
Obszaru Ochrony Siedlisk – „Ostoja Nadwarciańska” - PLH300009.
W PAK KWB Adamów SA w likwidacji wykonano monitoring wód podziemnych (w sieci piezometrów, studniach
gospodarskich i odwodnieniowych), monitoring wód powierzchniowych (w tym badania przepływów w korytach rzek w
obszarze oddziaływania). Ponadto przeprowadzono monitoring roślinności w międzywala rzeki Warty (określając wpływ
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
96
odkrywki Koźmin na zmienność warunków wodnych i szaty roślinnej obszaru „Natura 2000”) oraz monitoring
ornitologiczny złoża Koźmin - Pole Centralne. Sporządzono raporty końcowe podsumowujące wielolecie badań: raport
z 11-letniego monitoringu roślinności i raport podsumowujący 7-letni cykl monitoringu ornitologicznego, obejmujący
lata 2012-2016 oraz 2020-2021.
W PAK KWB Konin SA wykonano monitoring środowiska wodnego dla odkrywki Tomisławice, Jóźwin, Drzewce oraz
odkrywek, gdzie zakończono już eksploatację, tj. Kazimierz i Lubstów. Na odkrywce Tomisławice przeprowadzono
monitoring ptaków lęgowych na terenie Ostoi Nadgoplańskiej, monitoring siedlisk przyrodniczych i gatunków roślin. W
ramach działań korygujących na terenie Ostoi Nadgoplańskiej wykaszano łąki celem przywrócenia, zachowania bądź
poprawy stanu siedlisk z gatunkami roślin chronionych i stworzenia dogodnych warunków do bytowania ptaków i
owadów. Na odkrywce Drzewce przeprowadzono monitoring ptaków, monitoring wpływu odkrywki na ptaki wodno-
błotne będące przedmiotem ochrony obszaru specjalnej ochrony ptaków Dolina Środkowej Warty. W ramach
kompensacji przyrodniczych mających na celu odtworzenie siedlisk przyrodniczych zamontowano 15 sztucznych
platform pływających dla rybitwy czarnej na starorzeczu w Dolinie Środkowej Warty.
Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków PLB300002 „Dolina Środkowej Warty” [304-4]
Obszar obejmuje dolinę Warty pomiędzy wsią Babin (koło Uniejowa) i Dębno n. Wartą (koło Nowego Miasta n.
Wartą). Dolina ma szerokość od 500 m do ok. 5 km, wypełniona jest przez mady i piaski, a jedynie w bezodpływowych
obniżeniach występują niewielkie powierzchnie płytkich torfów. Obszar doliny jest w zróżnicowanym stopniu
przekształcony i odmiennie użytkowany.
Na obszarze Kotliny Kolskiej rzeka jest obustronnie obwałowana - obszary zalewowe (łąki i pastwiska, lokalne łęgi i
wikliny nadrzeczne) znajdują się w strefie międzywala oraz w ujściach rzek Prosny i Kiełbaski. W obrębie Doliny
Konińsko-Pyzdrskiej dolina zachowała bardziej naturalny charakter.
Jej zachodnia część nie została obwałowana i podlega okresowym zalewom. Teren ten jest zajęty przez mozaikę
ekstensywnie użytkowanych łąk i pastwisk, zadrzewień łęgowych oraz zarastających szuwarem starorzeczy. Zachodni
fragment obszaru (na zachód od ujścia Prosny) zajmuje duży kompleks zalewowych, zbliżonych do naturalnych,
starych łęgów jesionowo-wiązowych i grądów niskich. Znaczne ich fragmenty zachowały się w wyniku ochrony
rezerwatowej. Na skutek wybudowania na Warcie zbiornika zaporowego Jeziorsko zmieniony został naturalny rytm
hydrologiczny Warty, co pociągnęło za sobą różnorakie zmiany siedliskowe. Obszar zawiera ostoję ptasią o randze
europejskiej E 36 (Dolina Środkowej Warty).
Występują co najmniej 42 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasi
ej, 18 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi
(PCK). Obszar jest bardzo ważną ostoją ptaków wodno-błotnych, przede wszystkim w okresie lęgowym. W okresie
lęgowym obszar zasiedla powyżej 10% krajowej populacji rybitwy białowąsej (PCK), powyżej 2% krajowych
populacji następujących gatunków ptaków: cyranka, gęgawa, krwawodziób, płaskonos, rybitwa białoczelna (PCK),
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk PLH300011 „Puszcza Bieniszewska” [304-4]
Zwarty kompleks lasów położony jest na zachodnim skraju aglomeracji miejsko-przemysłowej Konina. Niemal cały
obszar pokrywają dobrze zachowane lasy grądowe oraz łęgi, niewielkie powierzchnie zajmują acidofilne i świetliste
dąbrowy. Pośród nich położone są trzy eutroficzne zbiorniki wodne, nad brzegami których rozwijają się rozległe
połacie eutroficznych szuwarów i mechowisk. Zbiorowiska leśne są dobrze zachowane i mocno zróżnicowane.
Obejmuje bardzo dobrze zachowane żyzne lasy liściaste różnych typów, szczególnie cenne jako rezerwuar genów w
krajobrazie podlegającym bardzo intensywnej, wielkopowierzchniowo działającej antropopresji (nieopodal położone
są rozległe zwałowiska zewnętrzne oraz wewnętrzne kopalni węgla brunatnego, obecnie rekultywowane).
Łącznie stwierdzono tu występowanie 8 rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej. Cenna ostoja
florystyczna. Warte podkreślenia jest występowanie stabilnej populacji lipiennika Loesela (Liparis loeseli) - gatunku
z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej (obserwowano tu również 1 gatunek zwierzęcia z tego załącznika). Ponadto
występuje tutaj co najmniej 12 innych gatunków rzadkich w skali kraju bądź regionu. Bogate populacje tworzą także
liczne gatunki chronione na mocy polskiego prawa.
Do zagrożeń należy zaliczyć: zanieczyszczenie powietrza - bezpośrednie sąsiedztwo terenów kopalń odkrywkowych,
osadników popiołów elektrowni oraz podgrzanych wód jez. Gosławickiego; zmiana poziomu wód gruntowych; zmiana
sposobu użytkowania. Obszar w większości położony na terenie 4 rezerwatów przyrody Bieniszew (144,1 ha; 1996),
Sokółki (240 ha; 1996), Pustelnik (100,25 ha; 1997) i Mielno (93,65 ha; 1957). W całości na terenie Powidzko-
Bienieszewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (20 480 ha).
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
97
rybitwa białoskrzydła (PCK), rybitwa czarna, rycyk i co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków
ptaków: batalion (PCK), bąk (PCK), błotniak łąkowy, błotniak stawowy, dzięcioł średni, kropiatka, podróżniczek
(PCK), brodziec piskliwy, cyraneczka, czajka, czapla siwa, dudek, dziwonia, krakwa, kulik wielki (PCK), sieweczka
obrożna (PCK) i zausznik; stosunkowo wysoką liczebność osiągają: błotniak zbożowy (PCK), cyraneczka, derkacz,
kszyk, ortolan, ślepowron (PCK), zimorodek i świergotek polny; prawdopodobnie gnieździ się bardzo rzadki rożeniec
(PCK); ponadto w liczebności powyżej 1% populacji krajowej występują dudek, dziwonia, pustułka i remiz, a w
liczebności c. 1% populacji krajowej - przepiórka. W okresie wędrówki jesiennej występuje czapla biała (do 23 os.),
świstuna do 1500 osobników, żuraw (do 250 os.) i mieszane stada gęsi do powyżej 5000 osobników. Podczas wędrówki
wiosennej tokujące ba
taliony spotyka się w liczbie do 1200 osobników. Występują następujące formy ochrony: parki
Krajobrazowe: Nadwarciański (13428,0 ha), Żerkowsko - Czeszewski (15640,0 ha), Obszar Chronionego Krajobrazu:,
Pyzdrski (do 1995 30000) (16572,0 ha), Uniejowski (18000,0 ha), Goplańsko-Kujawski, Nadwarciański, Powidzko-
Bieniszewski, Szwajcaria Żerkowska, Złotogórski
Zagrożeniem jest ograniczenie wezbrań roztopowych oraz nieprzewidywalne zalewy po nawalnych deszczach letnich
w okresie od czerwca do sierpnia. Zmiana reżimu hydrologicznego prowadzi do ograniczenia gospodarki łąkowej i
pastwiskowej, a w konsekwencji do ekspansji roślinności krzewiastej i drzewiastej na tereny otwarte. Zmiana
stosunków wodnych ma również negatywny wpływ na zdrowotność lasów łęgowych w zachodniej części obszaru.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk PLH300009 „Ostoja Nadwarciańska” [304-4]
Ostoja położona jest we wschodniej części Wielkopolski i obejmuje fragment doliny Środkowej Warty. Warta płynie
tu równoleżnikowo w Pradolinie Warszawsko-Berlińskiej ukształtowanej w czasie ostatniego zlodowacenia.
Terasa zalewowa Warty osiąga miejscami ponad 4 km szerokości i cechuje się dużą różnorodnością szaty roślinnej,
tym samym tworząc dogodne siedliska dla wielu gatunków zwierząt, w szcze
gólności ptaków. Współczesne dno doliny
powstało przede wszystkim na skutek akumulacyjnej i erozyjnej działalności wód rzecznych (głównie Warty, a w
mniejszym stopniu Prosny i Czarnej Strugi). Rzeźba terenu obfituje w różne formy fluwialne: wały przykorytowe,
terasę zalewową z różnego typu starorzeczami, terasę wydmową oraz pagórki wydmowe. Wody Warty cechują się
reżimem roztopowo-deszczowym, ze specyficznym rytmem wezbrań i niżówek decydującym o warunkach
środowiskowych całej doliny. Strefa zalewów nadal obejmuje większość terenów ostoi, tworząc okresowe rozlewiska
do kilku tysięcy hektarów. Rozlewiska te powstają przede wszystkim wiosną, w okresie roztopów, a nieregularnie
występują także latem. Pierwotnie zalewy takie kształtowały warunki przyrodnicze w całej dolinie.
Obecnie są one modyfikowane dość wąskim obwałowaniem większej części doliny, a także funkcjonowaniem od lat
80. XX w. dużego zbiornika zaporowego "Jeziorsko". Szata roślinna jest bardzo urozmaicona; zachowała głównie
półnaturalny i naturalny, dynamiczny charakter. Sporadycznie występują fragmenty ginących w skali Europy łęgów
wierzbowych Salicetum albo-fragilis, natomiast częste są, powiązane z nimi sukcesyjnie, fitocenozy wiklin
nadrzecznych Salicetum triandro-viminalis. Na niedużych obszarach, przede wszystkim na obrzeżach doliny,
zachowały się olsy porzeczkowe Ribo nigri-Alnetum i towarzyszące im łęgi jesionowo-olszowe Fraxino-Alnetum, a
także nadrzeczne postaci łęgów jesionowo-wiązowych Ficario-Ulmetum campestris typicum (obecnie spontanicznie
rozszerzające swój lokalny zasięg). Od kilkuset lat największe przestrzenie zajmują wilgotne łąki i pastwiska
(Molinietalia) oraz szuwary z klasy Phragmitetea, zwłaszcza Glycerietum maximae i Caricetum gracilis. W
starorzeczach dobrze wykształcone są zbiorowiska roślin wodnych z klas Lemnetea i Potametea. Piaszczyste wydmy
porośnięte są murawami z klasy Koelerio-Corynephoretea oraz drzewostanami sosnowymi. W zagłębieniach
bezodpływowych w obrębie terasy wydmowej występują też interesujące torfowiska przejściowe.
Na zdecydowanej większości obszaru dominuje ekstensywna gospodarka łąkowo-pastwiskowa (m.in. tradycyjny na
tych terenach wypas stad gęsi) z udziałem leśnictwa. Pola uprawne koncentrują się w miejscach wyniesionych oraz na
krawędzi doliny, gdzie
rozwinęło się umiarkowane osadnictwo rolnicze. Niektóre fragmenty terenu, zwłaszcza w pasie
przykorytowym Warty, w zasadzie podlegają jedynie procesom fluwialnym kształtującym roślinność naturalną. Na
terenie ostoi bogata jest fauna płazów (stwierdzono tu 13 z 18 występujących w Polsce gatunków). Pozostałe grupy
organizmów są słabiej rozpoznane, niemniej występują tu interesujące gatunki grzybów, mszaków, mięczaków, jętek,
pijawek, nietoperzy i ryb.
O dużej wartości tego terenu decyduje stosunkowo niski poziom antropogenicznego przekształcenia, dominują tu
bowiem ekosystemy o charakterze naturalnym i półnaturalnym. Międzynarodowe walory środowiskowe ostoi
potwierdzone zostały przez uwzględnienie jej w programach CORINE biotopes o ECONET – Polska. Dolina
środkowej Warty spełnia także kryteria obszarów ważnych z punktu widzenia ochrony biotopów podmokłych w
ramach Konwencji Ramiarskiej. Obszar ma również duże znaczenie dla ochrony ptaków.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
98
Park Krajobrazowy i rezerwat „Nadgoplański Park Tysiąclecia” (NPT) [304-4]
Tereny parku położone są w odległości 7-12 km na zachód od odkrywki Tomisławice. W jego granicach dużą
powierzchnię zajmują wody – 2130 ha, w tym Jezioro Gopło – 2050 ha. Z roślin chronionych należy wymienić grążel
żółty i grzybień biały. Wokół jeziora zachował się naturalny układ łąk – od podmokłych, do świeżych i pastwisk. Na
obszarze NPT naj-liczniejsze i najciekawsze są ptaki. Jezioro Gopło jest najbardziej zasiedlonym w Polsce
stanowiskiem gęsi gęgawy, miejscem rozrodu bąka, błotniaka stawowego, czajki, rycyka oraz miejscem zimowania
bociana czarnego, nura rdzawoszyjego, mewy srebrzystej, siew-nicy oraz od niedawna orła bielika. Nowymi
gatunkami są: czapla purpurowa, dziwonia, sieweczka rzeczna, batalion, perkozek i pokrywnica. W południowej części
rezerwatu i parku krajobrazowego „Nadgoplański Park Tysiąclecia” wzdłuż kanału Warta-
Gopło, w rejonie Sompolna,
Wierzbinka i Zarynia, został utworzony „Goplańsko – Kujawski” Obszar Chronionego Krajobrazu. W granicach tego
obszaru ochronie podlegają partie lasów z cennym drzewostanem, mokradła i torfowiska z roślinnością bagienną i
łąkową, często na łąkach pochodzenia organicznego. Na terenie „Goplańsko – Kujawskiego” Obszaru Chronionego
Krajobrazu znajduje się rezerwat leśny „Kawęczyńskie Brzęki”. W rezerwacie chroniony jest las dębowo-grabowy z
jarzębem brekinią. „Goplańsko–Kujawski” Obszar Chronionego Krajobrazu łączy się we wschodniej części z
Obszarem Chronionego Krajobrazu „Jezioro Głuszyńskie”. Cenne są lasy (Las Orle) oraz kompleksy łąkowo –
bagienne.
Jednocześnie, Grupa ZE PAK SA prowadziła prace rekultywacyjne mające na celu przewrócenie terenów, które ze
względu na wydobycie węgla brunatnego, były wyłączone z produkcji leśnej lub rolnej.
Na terenach gdzie zakończono już eksploatację złóż wykonywana jest rekultywacja techniczna i rekultywacja biologiczna
w kierunkach: wodnym, leśnym, rolnym, rekreacyjnym i innym. Przykładowo w 2021 roku przeprowadzono rekultywację
techniczną na 167 ha (w 2020 roku na 186 ha), rekultywację biologiczną na 2 252 ha (w 2020 roku na 1 867 ha). W
ramach rekultywacji biologicznej w 2021 roku nasadzono około 202 tysiące drzew i krzewów (w 2020 roku - 276 tysięcy).
PAK KWB Adamów SA w likwidacji prowadziła rekultywację biologiczną zwałowisk wewnętrznych na powierzchni
168 ha oraz techniczną na powierzchni 79 ha. Prowadzona była również rekultywacja wyrobisk końcowych, obejmująca
m.in. prace przy skarpowaniu zbiornika pośredniego na odkrywce Adamów i zbiornika końcowego Adamów. Na
odkrywce Koźmin i odkrywce Władysławów trwało napełnianie wodą wyrobisk pokopalnianych o łącznej powierzchni
ok. 530 ha oraz prace związane z pielęgnacją skarp tych zbiorników. W ramach rekultywacji w kierunku wodnym
wykonano odprowadzalnik ze zbiornika Głowy na odkrywce Koźmin.
Uzyskano decyzję o uznaniu rekultywacji za zakończoną w kierunku rolnym na zwałowisku wewnętrznym odkrywki
Władysławów na powierzchni 4,49 ha, na zwałowisku wewnętrznym odkrywki Koźmin na powierzchni 8,95 ha i na
zwałowisku wewnętrznym odkrywki Adamów na powierzchni 9,45 ha. Uzyskano decyzję o częściowym zakończeniu
rekultywacji w kierunku wodnym: dla zbiornika Władysławów - na powierzchni 114,66 ha oraz dla zbiornika Koźmin -
na powierzchni 102,60 ha. Uzyskano decyzję o zakończeniu rekultywacji w kierunku leśnym na skarpach zbiornika
Władysławów dla 9,41 ha. Łącznie uzyskano decyzje o zakończeniu rekultywacji dla 249,56 ha gruntów.
Na terenach PAK KWB Adamów SA w likwidacji w 2021 roku posadzono 22 650 drzew i krzewów.
W PAK KWB Konin SA prowadzone były prace w ramach rekultywacji technicznej na zwałowisku wewnętrznym
odkrywki Jóźwin i zwałowisku zewnętrznym odkrywki Tomisławice. Rekultywację techniczną przeprowadzono na
powierzchni 88 ha. Obudowę biologiczną terenów rekultywowanych w kierunku wodnym, rolnym, leśnym i
rekreacyjnym prowadzono na powierzchni ok. 1554 ha. Uzyskano decyzję o zakończeniu rekultywacji w kierunku rolnym
na odkrywce Jóźwin II A o pow. 13,19 ha, na terenie zbiornika po odkrywce Lubstów w kierunku leśnym o pow. 49,54
ha i w kierunku wodnym o pow. 35,80 ha oraz na odkrywce Drzewce w kierunku leśnym o pow. 39,89 ha. Łącznie
uzyskano decyzje o zakończeniu rekultywacji dla 138,50 ha. Kontynuowany był proces rekultywacji w kierunku leśnym
na odkrywce Drzewce – Pole Bilczew i Pole A na powierzchni ok. 80 ha oraz proces odbioru i uzyskania decyzji
zakończenia rekultywacji w kierunku wodnym zalanej cześć zbiornika wodnego Kleczew w wyrobisku odkrywki
Kazimierz Północ o powierzchni ok. 242 ha. W 2021 roku uruchomiono proces uzyskania decyzji o zakończeniu
rekultywacji w kierunku rolnym na zwałowisku wewnętrznym odkrywki Jóźwin II B dla pow. ok. 140 ha. Na terenie
PAK KWB Konin SA w 2021 roku posadzono 179 350 drzew i krzewów.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
99
Tabela 27: Zestawienie wielkości obszarów, na których przeprowadzono rekultywację techniczną i prowadzana jest
nadal rekultywacja biologiczna i obsiew oraz terenów, dla których uzyskano decyzję o prawidłowo zakończonej
rekultywacji (hektary)
2021
2020
2019
Rekultywacja techniczna
167
186
170
Rekultywacja biologiczna (w toku)
2 252
1 867
1 781
Rekultywacja biologiczna (zakończona)
388,0
3,6
32,2
Tabela 28: Udział gruntów, dla których uzyskano decyzje o zakończeniu rekultywacji do gruntów wyłączonych z produkcji
rolnej i leśnej w kopalniach (%)
Łącznie od 2006
roku
2021
2020
2019
Grunty wyłączone z produkcji rolnej
i leśnej podlegające rekultywacji
(ha)
3 208,55
37,86
88,16
79,64
Grunty, które uzyskały decyzje o
zakończeniu rekultywacji (ha)
2 827,16
388,05
3,64
32,25
Udział gruntów, dla których
uzyskano decyzje o zakończeniu
rekultywacji do gruntów
wyłączonych z produkcji rolnej i
leśnej w kopalniach (%)
88%
1 025%
4%
40%
Tabela 29: Wskaźnik efektywności rekultywacji w danym roku: % udział gruntów, które uzyskały decyzje o zakończeniu
rekultywacji do gruntów ogółem wyłączonych z produkcji rolnej i leśnej.
2021
2020
Szacunkowa powierzchnia gruntów ogółem wyłączonych z
produkcji rolnej i leśnej podlegających rekultywacji (ha)
4 740
5 085
Grunty, które uzyskały decyzje o zakończeniu rekultywacji
(ha)
388,05
3,64
Wskaźnik efektywności rekultywacji (%)
8,2%
0,1%
42%
58%
odpady paleniskowe
składowane
zagospodarowane
(sprzedane)
100
%
odpady gipsowe
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
100
Tabela 30: Nasadzenia
2021
2020
2019
Ilość posadzonych drzew (szt.)
202 000
276 000
338 800
Ochrona powietrza: emisje i imisje
Pracujące od wielu już lat instalacje wytwórcze, były modernizowane i doposażone w rozwiązania technologiczne
związane przede wszystkim z dostosowaniem ich do zaostrzających się norm środowiskowych. Dzięki modernizacji
dwóch bloków w elektrowni Pątnów I i wcześniejszej budowie bloku w dawnej elektrowni Pątnów II, z jednej strony
wzrosła w tych elektrowniach sprawność wytwarzania (a tym samym efektywność wykorzystania paliwa) a z drugiej
zmniejszyła się emisyjność, m.in. masa CO
2
przypadająca na jednostkę produkowanej energii elektrycznej.
Podejście takie pozwoliło również radykalnie ograniczyć emisję do atmosfery szkodliwych tlenków azotu i siarki
oraz pyłów. Jednak należy mieć świadomość, że kolejne zaostrzanie norm eliminujących emisję czy też zwiększanie
opłat z nią związanych ma swoje przełożenie na efektywność ekonomiczną procesu wytwarzania energii w sposób
konwencjonalny, z wykorzystaniem paliw kopalnych.
Nowa, niezmiernie ambitna strategia zielonej transformacji Grupy ZE PAK SA, zakładająca zwrot w stronę
niskoemisyjnych i neutralnych emisyjnie źródeł energii elektrycznej a także wytwarzania i wykorzystania „zielonego”
wodoru, staje się faktem. Inwestycjom w nowe, przyjazne środowisku aktywa wytwórcze, towarzyszy wygaszanie
produkcji energii w oparciu o węgiel brunatny. Rozpoczęło się ono jeszcze przed formalnym przyjęciem dokumentu
strategii. W ostatnich latach wyłączono:
• Elektrownię Adamów (600 MW: 5 bloków węglowych o mocy 120 MW każdy) - wyłączenie ostatniego bloku
nastąpiło 1 stycznia 2018r.
• Elektrownię Pątnów I (200 MW: 1 blok węglowy o mocy 200 MW - blok nr „4”) - wyłączenie z końcem roku
2019r.
• Elektrownię Pątnów I (200 MW: 1 blok węglowy o mocy 200 MW - blok nr „3” ) - wyłączenie w połowie 2020r.
• Elektrownię Pątnów I (200 MW: 1 blok węglowy o mocy 200 MW - blok nr „6”) wyłączenie z końcem 2020r.
• Elektrownia Konin (93 MW: 2 turbozespoły pracujące w układzie kolektorowym z kotłami węglowymi) -
wyłączenie w połowie 2020r.
W efekcie, w ciągu ostatnich lat w Grupie Kapitałowej ZE PAK SA wyłączono urządzenia o mocy 1293 MW.
W największej w Grupie Elektrowni - Pątnów pozostały jedynie 4 bloki węglowe z pierwotnie dostępnych
7 bloków.
Grupa planuje wycofanie pozostałych bloków węglowych z eksploatacji. W przypadku Elektrowni Konin (2 kotły
w układzie kolektorowym o mocy cieplnej łącznej 222 MW) - definitywne wyłączenie planowane jest z końcem roku
2022. Ich funkcjonowanie jest związane z utrzymaniem rezerwowego zasilania w ciepło miasta Konin do czasu włączenia
do normalnej eksploatacji drugiej jednostki biomasowej, Będzie ona, oprócz produkcji energii dla Krajowego Systemu
Elektroenergetycznego, źródłem rezerwowym dla produkcji ciepła w sytuacji odstawienia funkcjonującej obecnie w
Elektrowni Konin jednostki biomasowej. W grudniu 2021 roku nastąpiła jej synchronizacja z Krajowym Systemem
Energetycznym. Obecnie blok przechodzi fazę przekazania do eksploatacji.
Podobnie jak w przypadku obszaru wydobycia, kluczowe parametry oddziaływania na środowisko podczas produkcji
energii elektrycznej są monitorowane, często w trybie ciągłym. Podobnie sprawdzane są przypadki zgłoszeń
o potencjalnych nieprawidłowościach. Warto jednak wspomnieć, że uwarunkowania środowiskowe nakładane na
wytwórców konwencjonalnych są coraz bardziej rygorystyczne i należy się spodziewać kontynuacji tego trendu. W tym
kontekście należy wspomnieć chociażby o konkluzjach BAT (Best Available Technology), które dla sektora energetyki
konwencjonalnej zaczęły obowiązywać od 18 sierpnia 2021 roku. Przepisy dotyczące BAT zaostrzają limity emisji
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
101
tlenków azotu, tlenków siarki oraz pyłów, które do tej pory uregulowane były dyrektywą o emisjach przemysłowych
(IED). Do katalogu tych norm włączono także limity dla związków chloru i fluoru oraz metali ciężkich, m.in. dla rtęci.
Przed wytwórcami z sektora energetyki konwencjonalnej stawia to duże wyzwania organizacyjne oraz kapitałowe
związane z dostosowaniem do nowych przepisów. Jednak trzeba również brać pod uwagę pewne derogacje oraz
odstępstwa, które będą przysługiwały wytwórcy w określonych warunkach (np. w związku z pozostałym stosunkowo
krótkim okresem eksploatacji nieuzasadniającym ponoszenia niewspółmiernych nakładów).
W ciągu roku monitorowano wielkości emisji zanieczyszczeń w poszczególnych elektrowniach pod kątem
dotrzymywania obowiązujących standardów emisyjnych oraz wymagań konkluzji BAT. Systemy ciągłego
monitorowania emisji zostały rozbudowane w celu realizacji założeń dotyczących monitorowania emisji do powietrza w
świetle kBAT. Prowadzono nadzór nad poprawnością działania systemów pomiarów ciągłych w ZE PAK SA,
koordynowano funkcjonowanie procedur tj. QAL3 – procedury zapewnienia jakości podczas eksploatacji systemów
monitorowania emisji spalin zgodnej z PN-EN 14181. Od 18 sierpnia 2021 roku wykonano szereg dodatkowych
obowiązków monitorowania emisji w tym metali i metaloidów oraz rozszerzonego zakresu jakości paliw. Prowadzono
nadzór nad poprawnością działania urządzeń ochronnych redukujących emisję zanieczyszczeń do powietrza.
Koordynowano proces produkcji w aspekcie dotrzymywania standardów i limitów emisji zanieczyszczeń do powietrza
(optymalizacja procesu spalania w elektrowni Pątnów II). Realizowano zadania w ZE PAK SA w ramach PRTR
(Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszczeń) poprzez pomiary i raportowanie zanieczyszczeń.
Wykonywano zobowiązania finansowe za emisję zanieczyszczeń do powietrza w ramach prowadzonej działalności, tj.
opłat środowiskowych i opłat karnych oraz w zakresie raportowania emisji zanieczyszczeń do powietrza.
Ze względu na wpływ emisji zanieczyszczeń na najbliższe otoczenie prowadzony jest również monitoring czystości
powietrza atmosferycznego w rejonie oddziaływania elektrowni Grupy (imisja zanieczyszczeń powietrza). W 2021 roku,
nie stwierdzono istotnych różnic pomiędzy poziomami badanych substancji, a ich odpowiednikami mierzonymi przez
stacje Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska na terenie Wielkopolski.
W kontekście emisji wszystkich zanieczyszczeń, w tym również pyłów, miniony rok był dla Grupy poprawny.
Porównanie odpowiednich wskaźników można znaleźć na końcu niniejszego rozdziału. Pozwolenia zintegrowane dla
instalacji energetycznego spalania ZE PAK Spółka Akcyjna tj. Elektrownia Pątnów I – bloki nr K1, K2 i K5, El. Pątnów
II – blok nr K9, El. Konin – bloki nr K12 oraz K-85 i K-86 zostały dostosowane do wymagań konkluzji BAT z
uwzględnieniem indywidualnych odstępstw od granicznych wielkości emisji. Spółka prowadzi działalność produkcyjną
w zgodności z dopuszczalnymi limitami emisyjnymi wynikającymi z Dyrektywy IED jak również Konkluzji BAT.
Systemy ciągłego monitorowania emisji, rozbudowane według wymagań BAT 4, stanowią podstawę do weryfikacji
dotrzymywania wymagań Decyzji Wykonawczej Komisji (UE) 2017/1442 w zakresie emisji zanieczyszczeń do
powietrza w ZE PAK SA.
Niezależnie od powyżej opisanego zmniejszenia wskaźników emisyjności na jednostkę produkcji, istotny jest również
fakt, że instalacje wykorzystywane w elektrowniach Pątnów i Konin ani razu w minionym roku nie przekroczyły
dopuszczalnych poziomów emisji.
Gospodarka wodno-ściekowa i monitoring jezior
[303-1] Działalność antropogeniczna przyczyniła się do powstania ekosystemu wodnego charakterystycznego tylko dla
podgrzanych jezior konińskich (Gosławskie, Pątnowskie, Ślesińskie, Licheńskie, Wąsowsko-Mikorzyńskie). Jednakże,
konińskie elektrownie nie traktują jezior tylko jako dostępnego źródła poboru wód do chłodzenia oraz odbiornika wód
podgrzanych, ale podejmują działania w celu poprawy ich czystości i w związku z tym prowadzą ciągły monitoring.
Obieg chłodzący elektrowni Pątnów i Konin pracuje w zmieniających się w ciągu roku warunkach. Zmienne są
następujące parametry:
• ilości wody krążącej w obiegu,
• temperatura wody zrzutowej,
• poziomy wody w jeziorach,
• wykorzystanie jezior do chłodzenia (obieg tylko „bliski” lub obieg „daleki”).
Wszystkie wymienione powyżej parametry objęte są stałym monitoringiem. Systematyczna kontrola warunków
termicznych w jeziorach i w kanałach obiegu chłodzenia elektrowni Pątnów oraz elektrowni Konin jest prowadzona przez
ZE PAK SA na zasadach określonych w pozwoleniu zintegrowanym. Kontrola ta obejmuje:
• pomiary temperatury wody powierzchniowej w 24 punktach ważnych z punktu widzenia ochrony jezior oraz
eksploatacji obiegu chłodzenia; pomiary prowadzi się co najmniej raz w miesiącu (w okresie chłodnym) oraz
znacznie częściej (nawet codziennie) w okresie letnim (w zależności od wysokości temperatury powietrza),
• ciągły, automatyczny pomiar temperatury wody na ujęciach z jezior Pątnowskiego i Gosławskiego,
• ciągły, automatyczny pomiar temperatury wody na zrzutach z elektrowni.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
102
Na wszystkich obiektach układu chłodzenia założona jest sieć reperów kontrolno-pomiarowych. Pomiary stanów
i przepływów wody prowadzone są w celu kontrolowania prawidłowego funkcjonowania całego obiegu chłodzącego.
Służą temu m.in. łaty wodowskazowe, zamontowane na kanałach poboru i zrzutu wody oraz na jeziorach. Wahania
poziomu wody w jeziorach uzależnione są od szeregu czynników, głównie o naturalnym charakterze. Z kolei możliwość
wykorzystywania wody do chłodzenia pracujących bloków uzależniona jest od jej ilości i temperatury. We wszystkich
jeziorach i kanałach wchodzących w skład obiegu chłodzącego wykonywany jest też jeden raz na miesiąc monitoring
fizyko-chemiczny wody.
[303-1] Powstające w elektrowniach ścieki, oczyszczane są w zakładowych oczyszczalniach i po uzyskaniu parametrów
zgodnych z obowiązującymi przepisami, odprowadzane do odbiorników. Jednakże od wielu lat, elektrownie zapobiegając
zanieczyszczaniu wody w jeziorach, podejmują działania, zmierzające do wykorzystania ścieków w układach
wewnętrznych. Tak więc, ścieki z instalacji oczyszczania spalin, ścieki zaolejone z mycia podłóg przemysłowych, ścieki
z płukania filtrów ze stacji uzdatniania wody pitnej, używane są do produkcji pulpy popiołowo-żużlowej, dzięki czemu
nie ma potrzeby wykorzystywania w tym celu wody z jezior, jako medium do transportu. Dodatkowo, nie zanieczyszcza
się jezior substancjami chemicznymi. Poza tym ścieki z nowoczesnej stacji demineralizacji wody wykorzystywane są
w instalacji odsiarczania spalin do produkcji mleczka wapiennego. Dzięki kompleksowej modernizacji układu
odprowadzania ścieków w El. Pątnów, wszystkie ścieki (w tym bytowe i przemysłowe) zagospodarowano w układzie
wewnętrznym zakładu, co przyczyniło się do całkowitego zaprzestania emisji zanieczyszczeń do wód powierzchniowych.
Zgodnie z Aquaduct
TM
Water Risk Atlas
9
publikowanym przez World Resources Institute (WRI) cały obszar jezior
konińskich, gdzie prowadzona jest działalność wydobywcza i wytwórcza Grupy ZE PAK SA, jest rejonem gdzie tzw.
„stres wodny”
10
został określony jako „wysoki”, a ogólne ryzyko związane z wodą
11
jako „średnio wysokie”. Natomiast
ryzyko fizycznej dostępności wody, składające się na ogólne ryzyko związane z wodą, a obejmujące m.in. kwestię stresu
wodnego, oceniono dla tego obszaru jako „ekstremalnie wysokie”. Oznacza to konieczność bardzo poważnego
oszczędnego i racjonalnego korzystania z ograniczonych zasobów i szczególną troskę o ich niezanieczyszczanie.
Jednocześnie jednak warto zauważyć, że w perspektywie nadchodzących lat transformacja Grupy ZE PAK SA będzie
oznaczała zmianę prowadzonej działalności gospodarczej na taką, która nie będzie istotnie wpływać na zasoby wodne.
Wykorzystanie wyrobisk pokopalnianych dla zwiększenia retencji we Wschodniej Wielkopolsce
9 lutego 2021 roku ZE PAK SA podpisał z Państwowym Gospodarstwem Wodnym Wody Polskie List intencyjny w
sprawie wykorzystania wyrobisk pokopalnianych dla zwiększenia retencji we Wschodniej Wielkopolsce. W
uroczystym podpisaniu dokumentu uczestniczył Wiceminister Marek Gróbarczyk z Ministerstwa Infrastruktury.
Celem podpisania Listu intencyjnego jest zwiększenie retencji na terenie wschodniej Wielkopolski, poprzez
znalezienie najkorzystniejszych wariantów dalszego kształtowania zlewni rzek i jezior występujących w rejonie
funkcjonowania kopalń należących do ZE PAK SA
, wykorzystanie wyrobisk pokopalnianych do prowadzenia
gospodarki retencyjnej i przeciwpowodziowej oraz nawiązanie współpracy w zakresie możliwości wykorzystania
rozpatrywanych wyrobisk pokopalnianych do celów produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
Przygotowany w tym celu został zintegrowany program odbudowy stosunków wodnych, obejmujący swoim zasięgiem
zarówno wyrobiska pokopalniane, rzeki i kanały przepływające przez ten obszar oraz jeziora i mokradła z pobliskiego
Pojezierza Gnieźnieńskiego i Kujawskiego. W szczególności podpisany list intencyjny obejmuje działania na rzecz:
• przywrócenia zasobów wodnych w zlewniach rzek: Teleszyna i Kiełbaska po zakończeniu działalności PAK
KWB Adamów SA w likwidacji i Elektrowni Adamów wraz z przystosowaniem zbiorników po odkrywkach
Koźmin i Adamów do pełnienia funkcji retencyjnej i przeciwpowodziowej;
9
https://www.wri.org/applications/aqueduct/water-risk-atlas
10
stres wodny mierzy stosunek całkowitego poboru wody do dostępnych odnawialnych źródeł wód powierzchniowych i
podziemnych.
11
Ogólne ryzyko związane z wodą mierzy wszystkie zagrożenia związane z wodą poprzez agregację wszystkich
wybranych wskaźników z kategorii ilości fizycznej, jakości oraz ryzyka regulacyjnego i reputacji. Wyższe wartości
wskazują na większe ryzyko związane z wodą.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
103
• przywrócenia zasobów wodnych w zlewni rzeki Topiec w rejonie funkcjonowania odkrywki Władysławów
wraz z budową układu umożlwiającego szybsze wypełnienie wyrobiska końcowego odkrywki celem
zapewnienia mu funkcji retencyjnej i przeciwpowodziowej;
• szybszego wypełnienia wyrobisk końcowych po odkrywkach Jóźwin IIB i Kazimierz Północ celem
przyspieszenia odbudowy poziomów wodonośnych, które uległy obniżeniu na skutek funkcjonującego w tym
regionie przez lata leja depresji, co w konsekwencji przełoży się na podniesienie poziomów zwierciadeł wody
jezior, należących do Powidzkiego Parku Krajobrazowego;
• odbudowy zasobów wodnych i poprawy stanu hydrologicznego zlewni rzeki Warcicy poprzez jej zasilanie
wodami możliwymi do wykorzystania z rzeki Warty wraz z przywróceniem terenów wodno-błotnych
sąsiadujących z odbudowywaną rzeką i występujących w rejonie funkcjonowania odkrywki Drzewce;
• szybszego wypełnien
ia wyrobiska końcowego odkrywki Lubstów, co przyczyni się do zwiększenia ilości wód
w przepływającej w sąsiedztwie zbiornika rzeki Noteć;
•
skierowania dostępnych wód powierzchniowych do wyrobiska końcowego po odkrywce Tomisławice celem
przyspieszenia odbudowy poziomów wodonośnych, które uległy obniżeniu na skutek funkcjonującego w tym
regionie przez lata leja depresji.
Tabela 31: Pobór wody
12
[303-3]
j.m. 2021 2020 2019
Wody powierzchniowe
słodka (≤1000 TDS)
m
3
2 701 643
2 890 477
3 326 231
pozostała (>1000 TDS)
m
3
0
0
0
Wody podziemne
słodka (≤1000 TDS)
m
3
455 999
430 265
563 278
pozostała (>1000 TDS)
m
3
0
0
0
Woda morska
słodka (≤1000 TDS)
m
3
0
0
0
pozostała (>1000 TDS)
m
3
0
0
0
Woda wyprodukowana
słodka (≤1000 TDS)
m
3
0
0
0
pozostała (>1000 TDS)
m
3
0
0
0
Woda zakupiona
m
3
184 773
285 064
168 844
Całkowity pobór wody
m
3
3 342 415
3 605 806
4 058 353
Komentarz: w przypadku ZE PAK SA: w wodach powierzchniowych uwzględniono sumę pobranej wody dla poszczególnych
elektrowni tj. Pątnowa, Konina (d. elektrownia Adamów nie pobiera takich wód). Jest to pobór bezzwrotny. W zestawieniu pominięto
ilości wody pobieranej w celach chłodniczych, która w całości oddawana jest środowisku w niezmienionej ilości i składzie. Woda
podziemna dla ZE PAK SA, to suma wody pobranej w elektrowniach: Pątnów, Adamów, Konin. W przypadku kopalń. pobór wód
podziemnych dotyczy wody pobranej z ujęć zakładu na potrzeby socjalno-bytowe i p.poż.
Tabela 32: Odprowadzanie zużytej wody (odwadnianie odkrywek)
13
[303-4]
12
Uwzględniono wyłącznie podmioty o największym zapotrzebowaniu na wodę, tj. ZE PAK SA oraz KWB Adamów i
KWB Konin.
13
Uwzględniono wyłącznie podmioty o największym zapotrzebowaniu na wodę, tj. ZE PAK SA oraz KWB Adamów i
KWB Konin.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
104
j.m. 2021 2020 2019
Woda odprowadzona wg miejsca docelowego
Wody powierzchniowe
m
3
0
0
0
Wody podziemne
160 581 455
169 844 423
176 753 772
Woda morska
m
3
0
0
0
Woda wyprodukowana
m
3
0
0
0
Woda zakupiona
m
3
0
0
0
Łącznie
m
3
160 581 455
169 844 423
176 753 772
Komentarz: do środowiska odprowadzone zostały wody z odwadniania odkrywek - podana ilość nie uwzględnia odprowadzonych
ścieków bytowych
Tabela 33: Zużycie wody
14
[303-5]
j.m. 2021 2020 2019
Całkowite zużycie wody
m
3
212 419
313 303
193 188
Odpady
[306-2] W KWB Adamów i KWB Konin główny strumień wytwarzanych odpadów stanowią: złom żelaza i stali oraz
żużle i popioły paleniskowe z zakładowych kotłowni. Dodatkowo w KWB Adamów w znacznych ilościach powstają
odpady betonu i gruzu z rozbiórek obiektów budowlanych.
Ogółem w 2021 roku wytworzono 3 691,9 Mg odpadów, w tym 18,1 Mg odpadów niebezpiecznych, gdzie: w PAK KWB
Adamów - 1 033,1 Mg odpadów ogółem i 4,5 Mg niebezpiecznych a w PAK KWB Konin SA– 2 658,8 Mg odpadów
ogółem i 13,6 Mg odpadów niebezpiecznych. W 2020 roku wytworzono 3 474,6 Mg odpadów w tym 15,7 Mg odpadów
niebezpiecznych. Wytwarzane odpady przekazywane były firmom posiadającym stosowne zezwolenia: na zbieranie
odpadów, przetwarzanie, tj. odzysk lub unieszkodliwianie (poza odpadami popiołów i żużli z zakładowych kotłowni,
które były wykorzystywane do utwardzania powierzchni terenów, budowy podbudów dróg wewnętrznych i placów).
[306-2] W ZE PAK SA główny strumień wytwarzanych odpadów stanowią odpady paleniskowe (popioły) i odpady stałe
z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych (gips). Wytwarzane odpady w pierwszej kolejności
zagospodarowywane są przez firmy zewnętrzne w ramach odzysku odpadów. Na bazie wytwarzanych popiołów lotnych
tworzone są głównie mieszanki do podbudów drogowych i spoiwa drogowe. Natomiast odpady z odsiarczania spalin
kierowane są głównie do produkcji wyrobów gipsowych, płyt kartonowo – gipsowych i do cementowni. W roku 2021
wytworzono około 793 tysięcy ton odpadów paleniskowych (z czego sprzedano ponad 260 tysięcy ton) oraz około 156
tysięcy ton odpadów z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych (156 tysięcy ton zostało sprzedane). Pozostałe
ilości wytwarzanych odpadów kierowane są na składowiska odpadów należące do Spółki. Wytwarzane w ZE PAK SA
odpady paleniskowe i odpady z odsiarczania spalin spełniają wymagania ochrony środowiska oraz nie zagrażają życiu i
zdrowiu ludzi, co zostało potwierdzone badaniami w zakresie właściwości fizykochemicznych, toksykologicznych i
ekotoksykologicznych, wykonanymi na potrzeby rejestracji substancji zgodnie z wymogami rozporządzenia REACH.
Wykres 18: Procentowy udział zagospodarowania odpadów wytworzonych w Spółce w 2021 roku
14
Uwzględniono wyłącznie podmioty o największym zapotrzebowaniu na wodę, tj. ZE PAK SA oraz KWB Adamów i
KWB Konin.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
105
Na składowiskach odpadów zarządzanych przez ZE PAK SA w 2021 roku prowadzony był monitoring jakości wód
podziemnych i powierzchniowych oraz wody nadosadowej, z częstotliwością określoną w pozwoleniach zintegrowanych
i instrukcjach prowadzenia składowisk odpadów tzn. raz na kwartał. Aktualnie ZE PAK SA posiada 4 składowiska
odpadów i na wszystkich w 2021 roku prowadzona była eksploatacja tzn. na:
• składowisku odpadów stałych odkrywka Pątnów (składowisko odpadów obojętnych),
• składowisku odpadów paleniskowych odkrywka Zachodnia wraz z odparowalnikiem tzw. odkrywką Wschodnią
i składowiskiem odpadów stałych (składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne),
• północnym składowisku odpadów paleniskowych odkrywka Pątnów (składowisko odpadów innych niż
niebezpieczne i obojętne),
• składowisku odpadów paleniskowych - odkrywka Gosławice wraz z odparowalnikiem Linowiec (składowisko
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne).
Monitoring prowadzono w sieci monitoringu podstawowego i uzupełniającego. Monitoring jakości wód podziemnych
wykonywany jest w sieci otworów piezometrycznych zlokalizowanych w sąsiedztwie składowisk odpadów. Jakość
badanych wód podziemnych w piezometriach i studniach głębinowych w 2021 roku wahała się w klasach od I do V.
Wody nadosadowe występujące na składowiskach (służące do hydrotransportu odpadów paleniskowych)
charakteryzowały się wysoką mineralizacją, wysoką przewodnością elektrolityczną, wysokim odczynem pH i twardością
całkowitą. Poza tym w ramach prowadzonego monitoringu składowisk odpadów dokonuje się również corocznej oceny
stateczności skarp i wielkości osiadania. Większość monitorowanych skarp badanych w 2021 roku okazała się stabilna.
ZE PAK SA prowadzi również na bieżąco rekultywację nieeksploatowanych części składowisk odpadów.
Tabela 34: Gospodarka odpadowa – odpady wytworzone [306-3]
Strumienie odpadów (kod odpadu) j.m. 2021 2020
Mieszanina popiołowo-żużlowa (10 01 80)
tony
212 219,95
295 512,02
Żużel paleniskowy (10 01 02)
tony
416 621,92
454 688,39
Produkty z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych
odprowadzane w postaci szlam (10 01 07)
tony
148 191,30
123 368,35
Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem
pyłów z kotłów wymienionych w 10 01 04) (10 01 01)
tony
2 824,44
2 245,30
Popioły lotne z torfu i drewna nie poddanego obróbce chemicznej
(10 01 03)
tony
14 242,94
14 395,40
Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niż wymienione
w 10 01 20 (10 01 21)
tony
398,45
760,10
Stałe odpady z wapniowych metod odsiarczania gazów
odlotowych (10 01 05)
tony
155 717,80
124 136,30
67%
33%
odpady paleniskowe
składowane
zagospodarowane
(sprzedane)
100
%
odpady gipsowe
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
106
pozostałe odpady inne niż niebezpieczne
tony
5 913,60
25 780,77
odpady niebezpieczne
tony
88,67
119,24
Łącznie
tony
956 219,06
1 041 005,87
Hałas
W ramach obowiązku monitoringu hałasu emitowanego do środowiska nałożonego pozwoleniami zintegrowanymi dla
instalacji spalania paliw, ZE PAK SA w roku 2021 wykonano pomiary hałasu z terenu elektrowni Konin oraz elektrowni
Pątnów. Wyniki z przeprowadzonych badań nie wykazały przekroczeń wartości dopuszczalnych, określonych w
pozwoleniach. Z terenu elektrowni Pątnów pomiarów hałasu nie wykonano, aktualne są wyniki pomiarów z 2020 roku.
Kontrole
W 2021 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, Delegatura w Koninie przeprowadził cztery
kontrole elektrowni Grupy ZE PAK SA. Zakres wszystkich kontroli obejmował weryfikację przestrzegania przepisów i
decyzji administracyjnych w zakresie ochrony środowiska.
Kopalnie były przedmiotem kontroli ze strony Okręgowego Urzędu Górniczego w Poznaniu (kontrola wykonania
rekultywacji i kontrola wykorzystania Funduszu Likwidacji Zakładu Górniczego w PAK KWB Konin SA i PAK KWB
Adamów SA w likwidacji). Organy kontrolne nie stwierdziły uchybień, w związku z czym nie wydano zarządzeń
pokontrolnych i nie wymierzono kar pieniężnych.
Programy zapobiegania poważnym awariom przemysłowym
W związku z rozbudową elektrowni Konin m.in. o instalację produkcji wodoru, zaktualizowano Program zapobiegania
poważnym awariom przemysłowym w instalacji spalania paliw oraz produkcji wodoru w Elektrowni Konin. W
przypadku pozostałych programów, nie stwierdzono potrzeby wprowadzania zmian.
Pozostałe
W PAK Górnictwo sp. z o.o., ze względu na realizowaną działalność, kluczowe znaczenie mają decyzje administracyjne,
dotyczące m.in. poboru wody oraz zbierania i wytwarzania odpadów. Kwestia poboru wody związana jest z poborem
wód podziemnych z utworów kredowych z dwóch studni głębinowych (produkcja wody mineralnej). Innym ważnym
aspektem oddziaływania na środowisko jest zbieranie i wytwarzanie odpadów. Chodzi przede wszystkim o odpady
wytwarzane w warsztatach serwisowo-naprawczych i serwisowo remontowych, hali regeneracji taśm przenośnikowych,
hali napraw elektrowozów oraz w rozlewni wody.
Z kolei istotną z punktu widzenia skali generowanych przychodów spółkę PAK–Volt SA (obrót energią elektryczną;
praca biurowa), należy uznać za nieistotną dla obrazu oddziaływania całości Grupy na otoczenie przyrodnicze
Kluczowe wskaźniki
Biorąc pod uwagę zmieniające się uwarunkowania prawne i środowiskowe, rosnące ceny uprawnień do emisji CO
2
,
zaostrzające się normy dotyczące emisyjności innych substancji, Spółka już dziś znacząco zmniejsza swój ślad węglowy.
Na przestrzeni ostatnich lat można zauważyć znaczący spadek CO
2
w stosunku do lat wcześniejszych.
Tabela 35: Zużycie kluczowych paliw [302-1]
Źródła energii j.m. 2021 2020 2019
a. Źródła nieodnawialne / całkowite zużycie kluczowych paliw nieodnawialnych
węgiel brunatny
Mg 5 229 634
5 964 444
7 028 657
olej opałowy
Mg
6 628
3 745
3 289
mazut Mg 2 547
3 609
4 074
benzyna
Mg
2 780
4 587
5 742
olej napędowy
Mg
43
34
34
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
107
b. Źródła odnawialne (OZE) / zużycie paliw odnawialnych
biomasa Mg 485 378
441 352
444 737
Tabela 36: Produkcja energii elektrycznej [302-1]
Źródła energii j.m. 2021 2020 2019
a. Źródła nieodnawialne
węgiel brunatny/olej opałowy/mazut
MWh 4 534 739
5 069 745
5 947 676
GJ 16 325 062
18 251 083
21 411 633
b. Źródła odnawialne (OZE) / zużycie paliw odnawialnych
biomasa
MWh 374 659
368 695
381 415
GJ 1 348 773
1 327 304
1 373 093
energia słoneczna
MWh
3 609
-
-
GJ 12 993
-
-
Łącznie energia elektryczna
MWh
4 913 008
5 438 441
6 329 091
GJ
17 686 828
19 578 387
22 784 726
% energii z OZE %
8,3%
7,3%
6,4%
Tabela 37: Produkcja energii cieplnej [302-1]
Źródła energii j.m. 2021 2020 2019
a. Źródła nieodnawialne
węgiel brunatny/olej opałowy/mazut
GJ 247 912
277 427
264 724
b. Źródła odnawialne (OZE)
biomasa GJ 1 089 931
978 830
971 602
Łącznie energia cieplna
GJ
1 337 843
1 256 257
1 236 326
% energii z OZE %
81,5%
77,9%
78,6%
Tabela 38: Całkowita produkcja energii (elektrycznej, cieplnej)
Źródła energii j.m. 2021 2020 2019
a. Źródła nieodnawialne
węgiel brunatny/olej opałowy/mazut
GJ 16 572 974
18 528 510
21 676 357
b. Źródła odnawialne (OZE)
Biomasa i słońce GJ 2 451 697
2 306 134
2 344 695
Łącznie energia cieplna
GJ
19 024 671
20 834 644
24 021 052
% energii z OZE %
12,9%
11,1%
9,8%
Tabela 39: Sprzedaż energii elektrycznej
Źródła energii j.m. 2021 2020 2019
a. Sprzedaż energii własnej
sprzedaż energii czarnej
MWh 4 039 419
4 540 237
5 352 418
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
108
GJ 14 541 909
16 344 853
19 268 704
sprzedaż energii zielonej
MWh 320 015
310 666
309 416
GJ 1 152 055
1 118 398
1 113 898
Sprzedaż energii własnej ogółem
MWh
4 359 434
4 850 903
5 661 834
GJ 15 693 964
17 463 251
20 382 602
b. Sprzedaż energii zakupionej
sprzedaż energii zakupionej
MWh 1 391 282
1 868 192
3 695 944
GJ 5 008 614
6 725 490
13 305 398
Łącznie sprzedaż energii
MWh 5 750 716
6 719 095
9 357 778
GJ 20 702 578
24 188 741
33 688 001
Tabela 40: Sprzedaż energii cieplnej
Źródła energii j.m. 2021 2020 2019
a. Sprzedaż energii własnej
Sprzedaż energii własnej ogółem
GJ 1 292 335
1 213 485
1 193 343
b. Sprzedaż energii zakupionej
sprzedaż energii zakupionej
GJ -
-
-
Łącznie sprzedaż energii GJ 1 292 335
1 213 485
1 193 343
Tabela 41: Emisja CO
2
w Grupie ZE PAK SA (Zakres 1, 2 i 3)* [305-1, 305-2, 305-3]
Źródła energii j.m. 2021 2020 2019
a. emisja ze spalania paliw – produkcja energii (Zakres 1)
(1)
węgiel brunatny
(1.1)
tys. ton
4 799,4
5 453,2
6 536,3
olej opałowy
(1.2)
tys. ton
22,7
12,5
10,5
mazut
(1.3)
tys. ton
8,0
11,4
13,0
mączka (instalacja odsiarczania spalin (IOS))
(1.4)
tys. ton
41,2
33,4
49,9
emisja No
x
(instalacja odazotowania spalin)
(1.5)
tys. ton
0,7
0,4
0,0
Suma z paliw nieodnawialnych
(1.1+1.2.+1.3+1.4+1.5)
tys. ton
4 872,0
5 510,9
6 609,8
biomasa (emisja biogeniczna)
(1.6)
**
tys. ton
549,0
525,8
538,5
Suma (Zakres 1)
(1.1+1.2.+1.3+1.4+1.5+1.6)
tys. ton
5 421,0
6 036,7
7 148,3
b. emisja ze spalania paliw – procesy inne niż produkcja energii (Zakres 1)
(2)
olej napędowy
(2.1)
tys. ton
8,9
14,6
18,3
benzyna
(2.2)
tys. ton
0,1
0,1
0,1
Suma (Zakres 1)
(2.1+2.2)
tys. ton
9,0
14,7
18,4
Emisja bezpośrednia łącznie (Zakres 1)
(1+2)
tys. ton
5 430,0
6 051,4
7 166,7
c. emisja związana z wytworzeniem zakupionej energii (Zakres 2)
(3)
energia elektryczna zakupiona poza
organizacją
(3.1)
tys. ton
971,1
1 304,0
2 657,4
Suma (Zakres 2)
(3.1)
tys. ton
971,1
1 304,0
2 657,4
d. emisja związana z transportem węgla brunatnego przez dostawców zewnętrznych (Zakres 3)
(4)
transport kolejowy
(4.1)
tys. ton
2,0
0,8
1,0
transport samochodowy
(4.2)
tys. ton
1,8
3,1
3,1
Suma (Zakres 3)
(4.1+4.2)
tys. ton
3,8
3,9
4,2
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
109
Suma (Zakres 1+2+3)
(1+2+3+4)
tys. ton
6 395,9
7 344,6
9 809,8
w tym emisja biogeniczna
(1.6)
**
tys. ton
549,0
525,8
538,5
* Metodyka szacowania śladu węglowego: w przypadku paliw stałych, służących do produkcji energii (tj. węgiel brunatny, biomasa),
wielkość emisji CO
2
jest określana metodą obliczeniową, tj. stanowi sumę emisji dziennych kalkulowanych jako iloczyn dobowego
zużycia paliwa, jego aktualnej wartości opałowej, współczynnika emisji określanego w wyniku analizy chemicznej paliwa oraz
współczynnika utleniania. Zaletą tej metody jest jej większa dokładność ze względu na uwzględnianiu w wyliczeniach rzeczywistych
parametrów paliwa pochodzącego ze złóż wykorzystywanych przez ZE PAK SA. Alternatywna, ale uproszczona, metoda kalkulacji
wykorzystująca wartość opałową (WO) i wskaźnik emisyjności CO
2
(WE) publikowane przez KOBiZE do raportowania w Systemie
Handlu Uprawnieniami do Emisji dawałaby korzystniejsze wyniki, tj. odpowiednio: w 2021 roku: 4 608 944 Mg CO
2
, 2020 roku:
5 256 542 Mg CO
2
, w 2019 roku: 6 194 447 Mg CO
2
.
W przypadku paliw płynnych, służących do produkcji energii (mazut, olej opałowy) nie określa się współczynnika emisji na podstawie
wyników analizy chemicznej, ale stosuje się wskaźniki wg wytycznych KOBiZE. Dodatkowo do emisji doliczone są, również emisje
związane z wykorzystaniem instalacji odsiarczania i odazotowania spalin (również kalkulowane jako wielkość zużycia mączki oraz
roztworu mocznika i przyjętych dla nich współczynników emisji. Emisja z paliw, które nie służą bezpośrednio do produkcji energii
elektrycznej i cieplnej, tj. dla paliw samochodowych (benzyna, olej napędowy), obliczana jest jako iloczyn wielkości zużycia oraz
wartości opałowej i wskaźników emisji wg wytycznych KOBiZE.
Jeżeli chodzi o emisje pośrednie, w przypadku zakupionej energii elektrycznej, wykorzystano wskaźniki emisyjności publikowane przez
KOBiZE. Z kolei emisja związana z transportem węgla brunatnego przez podmioty trzecie (podwykonawców) została oszacowana w
oparciu o tzw. pracę przewozową (tj. iloczyn masy i długość pokonanej trasy, wyrażony w tonokilometrach) oraz stosowny wskaźnik
emisji. W przypadku transportu kolejowego wskaźnik emisji został wyliczony na podstawie danych z raportu rocznego PKP Cargo, a
w przypadku transportu drogowego posłużono się wskaźnikiem z „UK Government GHG Conversion Factors for Company Reporting,
2021 (ver.2)” (przeciętny samochód ciężarowy, 100% załadowania).
**Komentarz: Bezsprzecznie w efekcie spalania biomasy, jako produkt jej spalania, powstaje CO
2
. Emisja taka, w przeciwieństwie do
emisji ze spalania paliw kopalnych, nie zwiększa jednak bilansu CO
2
, które cyrkuluje w przyrodzie i które i tak w większości byłoby
stopniowo uwalniane do atmosfery w procesach gnilnych biomasy. Dlatego też w praktyce szacowania śladu węglowego obecne są
dwa podejścia. Zgodnie z metodyką liczenia i sprawozdawania śladu węglowego na potrzeby KOBiZE i na potrzeby ETS, która jest
podstawą formalnej sprawozdawczości śladu węglowego Grupy ZE PAK SA, spalanie biomasy traktowane jest jako zeroemisyjne. Z
kolei zgodnie z metodyką GHG Protoclol emisja CO
2
ze spalania biomasy powinna zostać uwzględniona w śladzie węglowym. Chcąc
zaprezentować rzetelny i kompleksowy obraz odziaływania na środowisko, Grupa ZE PAK SA publikuje ślad węglowy z
uwzględnieniem obu metod (podejść metodycznych).
Wykres 19: Emisja CO
2
związana z produkcją energii w Grupie w latach 2015-2020
Tabela 42: Emisja CO
2
związana z produkcją energii
2021
2020
2019
Emisja CO
2
w Grupie ZE PAK SA (mln ton)
4,87
5,51
6,61
11,46
10,86
7,23
6,61
5,51
4,87
2016 2017 2018 2019 2020 2021
miliony ton
Grupa Kapitałowa ZE PAK
⬇57,5%
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
110
Emisja CO
2
w Grupie ZE PAK SA na jednostkę produkcji (mln
ton/TWh)
0,99
1,01
1,04
Wykres 20: Całkowita emisja CO
2
związana z produkcją energii w Grupie ZE PAK SA (mln ton)
Wykres 21: Emisja CO
2
związana z produkcją energii w Grupie ZE PAK SA na jednostkę produkcji (mln ton/TWh)
[305-4]
Tabela 43: Emisja SO
2
, NO
X
i pyłów do atmosfery [305-7]
2021
2020
2019
Emisja SO
2
w Grupie ZE PAK SA (tysiące ton)
1,53
2,66
4,05
Emisja SO
2
w Grupie ZE PAK SA na jednostkę produkcji (tysiące
ton/TWh)
0,31
0,49
0,64
Emisja NO
X
w Grupie ZE PAK SA (tysiące ton)
3,56
4,85
7,07
Emisja NO
X
w Grupie ZE PAK SA na jednostkę produkcji (tysiące
ton/TWh)
0,73
0,89
1,12
Emisja pyłów w Grupie ZE PAK SA (tysiące ton)
0,37
0,63
0,67
Emisja pyłów w Grupie ZE PAK SA na jednostkę produkcji (tysiące
ton/TWh)
0,08
0,12
0,11
4,87
5,51
6,61
2021 2020 2019
miliony ton
⬇16,64%
0,99
1,01
1,04
2021 2020 2019
miliony ton
⬇2,88%
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
111
Wykres 22: Całkowita emisja SO
2
, NO
X
i pyłów do atmosfery (tysiące ton)
Wykres 23: Emisja SO
2
, NO
X
i pyłów do atmosfery na jednostkę produkcji (tysiące ton/TWh)
Tabela 44: Naruszenie norm środowiskowych (%)
Wyemitowana ilość wynikająca z przekroczenia norm w stosunku do całkowitej ilości emisji
2021
2020
2019
SO
2
0,00
0,00
0,00
NO
X
0,00
0,00
0,00
Pyły
0,00
0,00
0,00
11.5. Kwestia poszanowania praw człowieka
Podejście zarządcze
Analizując kwestie związane z poszanowaniem praw człowieka należy wyróżnić kilka, których poszanowanie może mieć
szczególne znaczenie w przypadku dużych przedsiębiorstw przemysłowych takich, jak Grupa ZE PAK SA, tj.:
• uznania istnienia niezbywalnych praw i godności jednostki bez względu na jakiekolwiek różnice dzielące
ludzi (Art. 1 i Art. 2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka z dnia 10 grudnia 1948 roku) w kontekście relacji
międzyludzkich i zakazu jakichkolwiek form dyskryminacji
1,53
2,66
4,05
2021 2020 2019
SO
2
⬇ 34,32%
3,56
4,85
7,07
2021 2020 2019
NO
x
⬇ 31,40%
0,37
0,63
0,67
2021 2020 2019
Pyły
⬇ 5,97%
0,31
0,49
0,64
2021 2020 2019
SO
2
na jednostkę produkcji
⬇ 23,44%
0,73
0,89
1,12
2021 2020 2019
NO
x
na jednostkę produkcji
⬇ 20,54%
0,08
0,12
0,11
2021 2020 2019
Pyły na jednostkę produkcji
⬆ 9,09%
⬇ 42,48%
⬇ 26,60%
⬇ 41,27%
⬇ 36,73%
⬇ 17,98%
⬇ 33,33%
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
112
• prawo do życia, wolności i bezpieczeństwa swej osoby (Art. 3) w kontekście m.in. zapewnienia wysokiego
poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy (patrz: „BHP”)
• zakazu poniżania (Art. 4) w kontekście ryzyka mobbingu
• prawo do własności (Art. 17) w kontekście wykupu terenów od osób trzecich (patrz: „Wykup nieruchomości”)
• prawo do ubezpieczeń społecznych (Art. 22)
• prawo do równej płacy za równą pracę oraz prawo do zrzeszania się w związkach zawodowych (Art. 23)
• prawo do urlopu i wypoczynku (Art. 24)
W wymiarze odnoszącym się do jednostki i zapewnienia jej szacunku (Art. 1), co oznacza poszanowanie dla
różnorodności i jednoczesny brak akceptacji dla jakichkolwiek form dyskryminacji (Art. 2), czy mobbingu (Art. 4), obok
poszanowania i egzekwowania regulacji prawnych, które szacunek taki gwarantują (np. Kodeks pracy), w ZE PAK SA
został przyjęty Kodeks Etyki, który udostępniony jest dla wszystkich pracowników na wewnętrznej stronie internetowej
Spółki. Nie tylko gwarantuje on wyżej wymienione prawa jednostki, ale sam w sobie stanowi narzędzie, pozwalające na
rozstrzygnięcie potencjalnych konfliktów. Zawiera mechanizm zarówno rozstrzygania wątpliwości, jak również
zgłaszania podejrzeń o potencjalnych zachowaniach łamiących postanowienia Kodeksu Etyki. Warto wspomnieć, że
Kodeks Etyki piętnuje również inne zachowania łamiące prawa człowieka, jak na przykład praca dzieci, praca
przymusowa, czy praca niewolnicza.
Jednocześnie, wewnętrzne regulacje w Grupie ZE PAK SA gwarantują poszanowanie prawa do ubezpieczeń społecznych
(Art. 22), czy prawa do urlopu i wypoczynku (Art. 24). Grupa skrupulatnie przestrzega zobowiązań związanych z
odprowadzeniem składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS), czy ewidencjonuje należne dni urlopowe (Art. 24). Wspiera
również aktywnie wypoczynek i aktywności pracowników (np. poprzez dofinansowanie wypoczynku i oferowanie
karnetów na zajęcia sportowe). Kwestie te zostały formalnie uregulowane w regulaminie Zakładowego Funduszu
Świadczeń Socjalnych (ZFŚS).
Grupa ZE PAK SA zapewnia również rozwiązania proceduralne w zakresie sprawiedliwego wynagradzania, tj.
analogicznego wynagradzania za analogiczną pracę bez względu na nie merytoryczne cechy różniące pracowników (Art.
23). Zainicjowano również monitoring poziomu płac i ewentualnych różnic w poziomie wynagrodzeń ze względu na
płeć. Niemniej należy mieć świadomość silnego zdominowania zawodów górniczych, a także stanowisk pracy w
energetyce przez mężczyzn. W efekcie wśród zatrudnionych w Grupie ZE PAK SA jest relatywnie niewielki odsetek pań
i co więcej dominują one w określonych obszarach (finanse, kadry).
Jak już wspomniano wcześniej, w spółkach Grupy ZE PAK SA spełniających ustawowe kryteria działają Rady
Pracowników, wybrane w oparciu o obowiązujące w tym zakresie przepisy. Działa też szereg organizacji związkowych
funkcjonujących na podstawie ustawy o związkach zawodowych. Zarządy Spółek z Grupy w sprawach określonych
w przepisach prawa informują i konsultują decyzje z przedstawicielami pracowników (Rada Pracowników, związki
zawodowe). W ocenie zarządzających swoboda zrzeszania się w związkach zawodowych oraz prawa pokrewne są
zapewnione (Art. 23).
Podkreślenia wymaga to, że podejrzenie naruszenia dowolnego z praw człowieka, włączając prawa tu nie wymienione,
może i powinno być zgłoszone przy pomocy mechanizmów przewidzianych Kodeksem Etyki.
Brak poszanowania dla praw człowieka, w tym wspomnianego prawa do zrzeszania się i strajku, oznaczałby nie tylko
naruszenie prawa krajowego (i w konsekwencji sankcje), ale mógłby również prowadzić do niepotrzebnej eskalacji
konfliktów na linii pracodawca-pracownicy. Mimo istniejących różnic zdań, objawiających się np. sporem zbiorowym,
zarządzający Grupą ZE PAK SA doceniają rolę związków zawodowych. Teoretyczne zaostrzenie sporów, przy
jednoczesnym braku dialogu, może prowadzić do akcji strajkowych i zagrozić stabilności produkcji. Organizacje
związkowe, jak i zarządzający, mimo sporów i różnej oceny sytuacji (np. w kategoriach podejścia krótko
i długookresowego), są nastawione konstruktywnie i mają świadomość konsekwencji ekonomicznych ewentualnego
zachwiania stabilności dostaw energii. Konsekwencje takie mogłyby dotyczyć nie tylko Grupy, ale również systemu
energetycznego kraju.
Jeżeli chodzi o ryzyko nieposzanowania praw jednostki, to tego typu przypadki mogą nie tylko narazić Grupę ZE PAK SA
na spory sądowe i konieczność wypłaty odszkodowań, ale są one przede wszystkim realnym zagrożeniem dla kultury
organizacji, atmosfery pracy, a tym samym jej efektywności. Wiążą się też z ryzykiem utraty cennych pracowników, czy
też, poprzez dyskryminację, niemożliwością pełnego wykorzystania ich potencjału (np. awans osób o niższych
kompetencjach, przy jednoczesnym hamowaniu awansu osób dyskryminowanych).
Wszelkie przypadki nieposzanowania praw człowieka w Grupie ZE PAK SA oznaczają też wymierne ryzyko
reputacyjne, co z kolei przy eskalacji tego typu zjawisk może wpływać na utratę społecznego przyzwolenia na działanie.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
113
Kluczowe wskaźniki
Tabela 45: Kluczowe wskaźniki w obszarze poszanowania praw człowieka [406-1]
2021
2020
2019
Liczba przypadków zgłoszeń o podejrzeniu zachowań
nieetycznych w ramach mechanizmów przewidzianych
kodeksem etyki dotyczących naruszenia praw jednostki
0
0
0
Współczynnik uzwiązkowienia
45,80
46,93%
47,05%
Liczba sporów, w których organizacje związkowe powołują
się na przepisy ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych
5
5
6
Liczba dni pracy utraconych w związku z akcjami
strajkowymi
0
0
0
11.6. Kwestie związane z przeciwdziałaniem korupcji
Podejście zarządcze
Jednym z celów Strategii społecznej odpowiedzialności Grupy Kapitałowej ZE PAK SA na lata 2017-2020 było
zapewnienie systemu zarządzania, który uwzględniałby rozwiązania związane z przeciwdziałaniem korupcji i innym
nieakceptowalnym nieetycznym zjawiskom. Ekspozycja na tego typu zagrożenia zależy m.in. od skali realizowanych
inwestycji i zamówień oraz skuteczności systemu kontroli i barku społecznej akceptacji dla niepożądanych zachowań w
kulturze organizacji. Ryzyko zachowań korupcyjnych towarzyszy każdemu przedsiębiorstwu, a przypadki podejmowania
decyzji przez skorumpowanych pracowników prowadzą m.in. do nieoptymalnych wyborów w procesach zakupowych,
tak w rozumieniu zawyżenia ceny, jak również np. niewłaściwej jakości produktów lub usług, nieterminowej dostawy
lub wykonania usług, czy też przyzwolenia skorumpowanego pracownika na inne, niewłaściwe zachowanie kontrahenta
(np. łamanie przepisów, nierealizowanie napraw gwarancyjnych, itp.). Oczywiście korupcja i łapownictwo mogą
przybierać szereg innych form i być związane również z wręczaniem korzyści przez pracowników organizacji
urzędnikom za wydanie przychylnej decyzji, itp. W konsekwencji dla organizacji może oznaczać to zagrożenia związane
z nieuzasadnionym wzrostem kosztów, jak również np. ogromne straty wizerunkowe.
Mając na uwadze skalę planowanych, a często już realizowanych inwestycji, mających urzeczywistnić transformację
Grupy ZE PAK SA w dostawcę czystej energii, ekspozycja na potencjalne zagrożenia o charakterze korupcyjnym będzie
w najbliższych latach większa. Jednocześnie warto zauważyć, że na poziomie operacyjnym, dotychczasowy model
biznesowy jest, w odniesieniu do skali prowadzonej działalności gospodarczej obarczony stosunkowo niskim ryzykiem
zachowań korupcyjnych. W przeciwieństwie do wielu innych wytwórców energii elektrycznej, Grupa ZE PAK SA oparła
swoją działalność o silnie zintegrowany model biznesowy, tj. produkcja energii odbywa się przede wszystkim w oparciu
o własne zasoby surowcowe. Tym samym zaopatrzenie w surowce następuje wewnątrz organizacji (rozumianej jako
grupa kapitałowa), a nie od podmiotów zewnętrznych. Na chwilę obecną wyjątkiem jest tu biomasa, kupowana od
dostawców zewnętrznych. Również prace serwisowe w wielu przypadkach wykonywane są przez podmioty z Grupy
ZE PAK SA. W konsekwencji zakupy produktów i usług z zewnątrz ograniczane są do minimum, co przyczynia się z
kolei do ograniczenia ryzyka, choć oczywiście go nie eliminuje. Ryzyko korupcji będzie wzrastać, jak to zaznaczono
powyżej, wraz z realizacją inwestycji.
Przez ostatnie lata poczyniono szereg kroków mających z jednej strony zapewnić skuteczne mechanizmy kontrolne, z
drugiej uwrażliwić pracowników na symptomy korupcji i ugruntowując w nich brak akceptacji dla bierności wobec takich
zachowań. Jeszcze w 2017 roku w ZE PAK SA, a w 2020 roku przez pozostałe spółki Grupy, przyjęty został Kodeks
Etyki.
Z kolei system kontroli wewnętrznej „Regulamin Audytu Wewnętrznego ZE PAK SA” ustala zasady organizacji i
funkcjonowania audytu wewnętrznego, który zapewnia systematyczne oraz metodyczne podejście do oceny i
doskonalenia skuteczności procesów zarządzania ryzykiem, kontroli i zarządzania organizacją. Obejmują one badanie i
ocenę działań komórek organizacyjnych i spółek Grupy ZE PAK SA pod kątem: gospodarności, legalności, celowości,
rzetelności oraz przejrzystości dokumentacji (procesów). Celem działań kontrolnych jest ujawnianie niewykorzystanych
rezerw gospodarczych, wykrywanie nieprawidłowości i nadużyć w działalności jednostek organizacyjnych oraz ustalenie
przyczyn i skutków stwierdzonych nieprawidłowości oraz osób za nie odpowiedzialnych, a także opracowanie wniosków
i zaleceń pokontrolnych. Wśród nieprawidłowości i nadużyć znajdują się również wszelkie działania mogące nosić
znamiona łapownictwa i korupcji
.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
114
System kontroli wewnętrznej obejmuje: samokontrolę prawidłowości wykonywania pracy, kontrolę funkcjonalną oraz
kontrolę instytucjonalną (realizowaną właśnie przez komórkę audytu wewnętrznego). W ramach kontroli
instytucjonalnej, jednostka kontroli wewnętrznej sprawdza działalność organizacji, jako całości, reagując na potrzeby
zgłaszane przez Zarząd i Radę Nadzorczą zgodnie z regulaminem kontroli (m.in. dokonuje oceny koordynacji działań
między stanowiskami pracy i jednostkami organizacyjnymi, oceny systemu tworzenia oraz obiegu dokumentacji
i informacji itp.) z częstotliwością zależną od zidentyfikowanych obszarów ryzyka i poziomu istotności ryzyka, a także
od roli kontroli w jego redukowaniu. W tym kontekście, czynności jednostki kontroli wewnętrznej są uzupełnieniem
kontroli podstawowej i bieżącego nadzoru i mają na celu ujawnienie słabych stron bądź luk w organizacji
i funkcjonowaniu systemu kontroli wewnętrznej. Kontrole mają charakter planowy (zgodnie z planem rocznym,
zatwierdzonym przez Zarząd), doraźny (na polecenie Zarządu lub Rady Nadzorczej) oraz sprawdzający.
Obowiązujące w spółkach Grupy ZE PAK SA procedury zakupowe opisane w systemach zarządzania regulują również
kwestie wyboru dostawców. W przypadku obszaru wytwarzania, spółka ZE PAK SA wdrożyła Zintegrowany System
Zarządzania, w ramach którego w Sektorze 5.3 „Wspomaganie realizacji wyrobu / usługi” obowiązują m.in. dwie
procedury 5.3 – 01 „Ocena dostawców” oraz 5.3 – 02 „Identyfikacja i identyfikowalność”. Warunkiem podstawowym
przy wyborze dostawców jest to, aby byli to dostawcy specjalistyczni, spełniający uzgodnione warunki techniczne
i handlowe oraz gwarantujący 100% wiarygodności dostaw. Dodatkowo dostawcy, których wyroby decydują w sposób
bezpośredni o jakości energii elektrycznej i cieplnej, podlegają kwalifikacji na podstawie bieżącej współpracy
z dostawcami, kontroli dostaw i okresowej ich oceny między innymi poprzez ich audytowanie, jak i również aktualizacje
listy kwalifikowanych dostawców. System zarządzania wprowadza też „Arkusze oceny dostawcy”. Obok oczywistych
czynników takich jak np. jakość dostaw, poziom i stałość cen oraz warunki płatności, bierze pod uwagę np. terminowość
czy posiadanie przez dostawców certyfikowanych systemów zarządzania.
Spółka ZE PAK SA jest odpowiedzialna za dokonywanie zakupów w obszarze wytwarzania energii elektrycznej oraz dla
obszaru wydobycia dla PAK KWB Konin SA i PAK KWB Adamów SA w likwidacji. Sam proces zakupowy
zdefiniowany został w ZE PAK SA przez Regulamin Wyboru Dostawców. Proces ten wspierany jest przez elektroniczną
platformę zakupową, która eliminuje pewne zagrożenia, np. uniemożliwia zapoznanie się ze złożonymi już ofertami przed
terminem. Tym samym eliminuje ryzyko, że nieuczciwy pracownik przekazałby informacje o ofertach konkurencyjnych
dostawcy, który ofertę dopiero opracowuje. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w procesie dokonywania zakupów
wykorzystuje się opcję aukcji na platformie elektronicznej, która przeprowadzana w czasie rzeczywistym, ogranicza
możliwość nieetycznego porozumienia się potencjalnym dostawcą. Co więcej, pracownicy do momentu zamknięcia
aukcji nie mają możliwości obserwowania jej przebiegu, tj. ofert składanych przez poszczególnych oferentów. Mogą się
z nimi zapoznać dopiero po zamknięciu procesu aukcyjnego.
PAK Górnictwo sp. z o.o. oraz PAK Serwis sp. z o.o. dokonują zakupów dla obszaru serwisowania w oparciu o własne
regulaminy, zbliżone do siebie, jeśli chodzi o kształt samego procesu. Wykorzystują te same narzędzia, w tym tę samą
elektroniczną platformę zakupową. W przybliżeniu procedura zakupów inicjowana jest przez komórkę merytoryczną,
która zgłasza określoną potrzebę zakupową. Po uzyskaniu stosownych akceptacji uzasadniających przyszły zakup,
powoływana jest komisja, która definiuje kryteria zakupowe. Następnie komisja dokonuje oceny zebranych ofert
i wskazuje rekomendowanego dostawcę. W dalszym kroku przeprowadzane są negocjacje. Finalnie zaakceptowana oferta
kierowana jest do realizacji. Ważne z punktu widzenia transparentności procesu jest to, że informacje o planowanych
zakupach (tj. zapytania ofertowe i przetargowe) publikowane są zarówno na elektronicznej platformie zakupowej oraz
stronie internetowej, a same zakupy z reguły mają charakter przetargów nieograniczonych.
Jednocześnie wszystkie obszary, w tym również wspomniany obszar zakupów, podlegają kontroli pracowników audytu
wewnętrznego, również pod kątem potencjalnego występowania zjawisk o charakterze korupcyjnym. Kontrole mogą
mieć charakter kontroli planowych, jak również doraźnych. Pracownicy jednostki kontroli wewnętrznej mają dostęp do
wszystkich informacji i sprawozdań niezbędnych do wykonania czynności kontrolnych w sposób rzetelny i obiektywny.
Jednocześnie, audytorzy zobowiązani są do bieżącego informowania kierującego audytem o przebiegu audytu
i trudnościach napotkanych w toku realizacji zadań kontrolnych. Ocenę realizacji celu przeprowadzonej kontroli
kierujący audytem prezentuje Zarządowi lub Radzie Nadzorczej. Kontrolujący są uprawnieni do: wstępu i wjazdu do
wszystkich obiektów i pomieszczeń kontrolowanej jednostki; wglądu do wszelkich urządzeń rejestrujących
i ewidencyjnych, a także planów, sprawozdań, protokołów i notatek służbowych, korespondencji służbowej oraz
wszelkich innych dokumentów i materiałów związanych z działalnością kontrolowanej jednostki; okresowego
asystowania przy wszelkich czynnościach związanych z działalnością kontrolowanej jednostki; żądania od kierownika
i pozostałych pracowników kontrolowanej jednostki udzielania wyjaśnień oraz informacji (ustnych i pisemnych)
związanych z przedmiotem kontroli; zwracania się z wnioskiem do kierownika kontrolowanej jednostki
o przeprowadzenie we wskazanym terminie częściowej lub całkowitej inwentaryzacji określonych składników
majątkowych oraz zlecanie dokonania odpowiednich obliczeń, sporządzenia wykazów, zestawień analitycznych,
odpisów, kopii, wyciągów itp.; przyjmowania od pracowników i innych osób oświadczeń w sprawach związanych
z działalnością kontrolowanej jednostki; ustalania stanów rzeczywistych w drodze pomiarów, szkiców sytuacyjnych oraz
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
115
zdjęć fotograficznych i nagrań itp.; dokonywania niezbędnych czynności celem zabezpieczenia dowodów i mienia
w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości; występowania do zarządzającego audyt z wnioskiem o powołanie
ekspertów i biegłych, w przypadku uzasadnionej potrzeby dokonania ekspertyzy; zwracania się do kierownika
kontrolowanej jednostki o zapewnienie wszelkich środków niezbędnych do sprawnego przeprowadzenia kontroli oraz
operatywnej realizacji wniosków wynikających z ustaleń kontroli; wykonywania czynności kontrolnych w czasie
wybranym przez kontrolującego oraz rozszerzania tematyki kontroli w uzasadnionych przypadkach bez uzyskania
dodatkowej zgody zarządzającego kontrolę. Kierownik kontrolowanej jednostki obowiązany jest zapewnić
kontrolującemu odpowiednie warunki pracy oraz udzielić wszelkiej pomocy technicznej, niezbędnej do sprawnego
przeprowadzenia kontroli.
W przypadku stwierdzenia w toku audytu okoliczności grożących niebezpieczeństwem dla zdrowia i życia ludzkiego,
a także okoliczności skutkujących stratami w mieniu, z powodu niegospodarności, niedbalstwa bądź marnotrawstwa lub
czynu mającego znamiona przestępstwa, kontrolujący występuje z pisemnym wnioskiem do kierownika kontrolowanej
jednostki, który zobowiązany jest do natychmiastowego podjęcia stosownych działań eliminujących powyższe zjawiska.
Kontrolujący niezwłocznie powiadamia zarządzającego audyt i zabezpiecza dokumenty oraz przedmioty stanowiące
dowody niegospodarności, przestępstwa. Dalej osoba zarządzająca audyt po otrzymaniu opinii prawnej podejmuje
decyzję o powiadomieniu organów ścigania.
Równolegle każdy zatrudniony w Grupie ZE PAK SA w przypadku, w którym podejrzewa, że jest świadkiem zachowań
nieetycznych, w tym noszących znamiona korupcji, ma nie tylko możliwość, ale też obowiązek zgłoszenia informacji
o tym z wykorzystaniem mechanizmów przewidzianych Kodeksem Etyki oraz procedurą zgłaszania naruszeń wdrożoną
w ZE PAK SA. Może w tym celu skontaktować się z przełożonym lub z osobą wskazaną przez Zarząd i pełniącą funkcję
Rzecznika Etyki, bądź może dokonać anonimowego zgłoszenia na adresy mailowe dedykowane do tego rodzaju zgłoszeń,
wskazane w ww. Kodeksie Etyki oraz Procedurze. Zgłoszenie takie jest analizowane, a pracownikowi, który przekazał
informację, nawet jeśli się ona nie potwierdzi, ale została przekazana w dobrej wierze, nie mogą grozić żadne
konsekwencje i będzie on chroniony przed wszelkimi działaniami odwetowymi.
W związku z DYREKTYWĄ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) 2019/1937 z dnia 23 października
2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii, w ZE PAK SA oraz spółkach z grupy kapitałowej
zatrudniających powyżej 250 osób (PAK KWB „Konin”, PAK Górnictwo sp. z o.o. oraz PAK Serwis sp. z o.o.) przyjęto
„Regulamin zgłoszeń naruszeń prawa”. Przyjęte uregulowania określają:
• wewnętrzną procedurę zgłaszania naruszeń prawa,
• procedurę podejmowania działań następczych,
• procedurę ochrony zgłaszającego naruszenia.
Za prawidłowe wdrożenie i realizację powyższych procedur w ZE PAK SA i pozostałych spółkach grupy kapitałowej
odpowiedzialny jest Dział Audytu Wewnętrznego ZE PAK SA.
Regulamin jest ogólnie dostępny na stronie intranetowej ZE PAK SA.
Kluczowe wskaźniki
Tabela 46: Kluczowe wskaźniki w obszarze związanym z przeciwdziałaniem korupcji [205-3]
2021
2020
2019
Liczba przypadków podejrzeń o zachowania korupcyjne
zgłoszonych organom ścigania
0
0
0
Liczba osób skazanych prawomocnym wyrokiem za
przestępstwo o charakterze korupcyjnym
0
0
0
11.7. Indeks treści GRI
Oświadczenie dotyczące
wykorzystania GRI Standards
Grupa ZE PAK SA i ZE PAK SA
upubliczniły informacje cytowane w niniejszym indeksie
treści GRI za okres 01.01.2021 – 31.12.2021 w odniesieniu do Standardów GRI („with
reference”).
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
116
Wykorzystany standard GRI 1:
GRI 1: Foundation 2021
Obowiązujące standardy
sektorowe GRI:
Brak standardów sektorowych dla branży.
Standard GRI
Ujawnienie (wskaźnik)
GRI 2: General
Disclosures 2021
2-2 Entities included in the organization’s sustainability reporting
GRI 2: General
Disclosures 2021
2-3 Reporting period, frequency and contact point
GRI 2: General
Disclosures 2021
2-5 External assurance
GRI 2: General
Disclosures 2021
2-6 Activities, value chain and other business relationships
GRI 2: General
Disclosures 2021
2-7 Employees
GRI 203: Indirect
Economic Impacts 2016
203-1 Infrastructure investments and services supported
GRI 203: Indirect
Economic Impacts 2016
203-2 Significant indirect economic impacts
GRI 205: Anti-corruption
2016
205-3 Confirmed incidents of corruption and actions taken
GRI 302: Energy 2016
302-1 Energy consumption within the organization
GRI 303: Water and
Effluents 2018
303-1 Interactions with water as a shared resource
GRI 303: Water and
Effluents 2018
303-3 Water withdrawal
GRI 303: Water and
Effluents 2018
303-4 Water discharge
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
117
GRI 303: Water and
Effluents 2018
303-5 Water consumption
GRI 304: Biodiversity
2016
304-1 Operational sites owned, leased, managed in, or adjacent to, protected areas and areas of
high biodiversity value outside protected areas
GRI 304: Biodiversity
2016
304-2 Significant impacts of activities, products and services on biodiversity
GRI 304: Biodiversity
2016
304-3 Habitats protected or restored
GRI 304: Biodiversity
2016
304-4 IUCN Red List species and national conservation list species with habitats in areas affected
by operations
GRI 305: Emissions 2016
Disclosure 305-1 Direct (Scope 1) GHG emissions
GRI 305: Emissions 2016
305-2 Energy indirect (Scope 2) GHG emissions
GRI 305: Emissions 2016
305-4 GHG emissions intensity
GRI 305: Emissions 2016
305-7 Nitrogen oxides (NOx), sulfur oxides (SOx), and other significant air emissions
GRI 306: Waste 2020
306-1 Waste generation and significant waste-related impacts
GRI 306: Waste 2020
306-2 Management of significant wasterelated impacts
GRI 306: Waste 2020
306-3 Waste generated
GRI 401: Employment
2016
401-1 New employee hires and employee turnover
GRI 403: Occupational
Health and Safety 2018
403-1 Occupational health and safety management system
GRI 403: Occupational
Health and Safety 2018
403-2 Hazard identification, risk assessment, and incident investigation
GRI 403: Occupational
Health and Safety 2018
403-9 Work-related injuries
GRI 403: Occupational
Health and Safety 2018
403-10 Work-related ill health
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
118
GRI 405: Diversity and
Equal Opportunity 2016
405-1 Diversity of governance bodies and employees
GRI 406: Non-
discrimination 2016
406-1 Incidents of discrimination and corrective actions taken
GRI 413: Local
Communities 2016
413-1 Operations with local community engagement, impact assessments, and development
programs
GRI 413: Local
Communities 2016
413-2 Operations with significant actual and potential negative impacts on local communities
11.8. Taksonomia
Zgodnie z art. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 roku w sprawie
ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje oraz uzupełniającymi rozporządzeniami delegowanymi
Komisji 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 roku oraz 2021/2178 z dnia 6 lipca 2021 roku, Grupa ZE PAK SA po raz
pierwszy ujawnia informacje dotyczące tzw. unijnej Taksonomii, będącej systemem klasyfikacji, który określa wykaz
działalności gospodarczych zrównoważonych środowiskowo. Intencją Taksonomii jest wsparcie inwestorów w
racjonalnym procesie inwestowania i podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, co służyć ma zwiększeniu zakresu ochrony
środowiska, za pomocą alokowania kapitałów inwestorów w działalności ekologiczne, a dodatkowo wyeliminowaniu
problemu fałszywego „zielonego” marketingu.
Taksonomia ma na celu określenie systemu klasyfikacji działalności, który zapewni jasność, co do tego, która działalność
kwalifikuje się jako zrównoważona. Ustanowienie kryteriów dotyczących zrównoważonej środowiskowo działalności
gospodarczej jest istotne z punktu widzenia celu Unii Europejskiej, którym jest osiągnięcie zrównoważonego rozwoju
oraz przejście na bezpieczną, neutralną dla klimatu, odporną na zmiany klimatu i bardziej zasobooszczędną gospodarkę
o obiegu zamkniętym.
Przejście to wymaga – obok wykorzystania energii neutralnej dla klimatu oraz zwiększenia inwestycji w rodzaje
działalności gospodarczej i sektory gospodarki, które już teraz są niskoemisyjne – znacznego ograniczenia emisji gazów
cieplarnianych pochodzących z innych rodzajów działalności gospodarczej i sektorów, dla których nie istnieją
alternatywne niskoemisyjne rozwiązania, które byłyby wykonalne pod względem technologicznym i ekonomicznym. Te
przejściowe rodzaje działalności gospodarczej powinny kwalifikować się jako wnoszące istotny wkład w łagodzenie
zmian klimatu, jeżeli pochodzące z nich emisje gazów cieplarnianych są znacznie niższe od średniej sektorowej lub
branżowej, nie utrudniają rozwoju i wprowadzania alternatywnych niskoemisyjnych rozwiązań oraz nie prowadzą do
uzależnienia od aktywów niezgodnych z celem neutralności klimatycznej, z uwzględnieniem ekonomicznego cyklu życia
tych aktywów.
Zgodnie z Taksonomią, wybrane przedsiębiorstwa, w tym Grupa ZE PAK SA, powinny zaraportować za 2021 rok
kluczowe wskaźniki dotyczące działalności realizującej dwa spośród docelowych sześciu celów środowiskowych według
interpretacji sformułowanej przez Taksonomię. Biorąc pod uwagę powyższe, niniejszy raport obejmuje kluczowe
wskaźniki dotyczące łagodzenia zmian klimatu oraz adaptację do zmian klimatu, mając jednocześnie na względzie
nieszkodzenie pozostałym celom środowiskowym.
W pierwszym roku obowiązywania, zgodnie z treścią Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2021/2178 Grupa
ZE PAK SA ujawnia odsetek obrotu, nakładów inwestycyjnych i wydatków operacyjnych kwalifikujących się do
systematyki (Taksonomii), bez konieczności weryfikacji Technicznych Kryteriów Kwalifikacji, czyli ustalenia jaki
odsetek tych trzech wartości jest związany z działalnością zrównoważoną środowiskowo.
Mając to na uwadze, Grupa ZE PAK SA dokonała przeglądu prowadzonej działalności, identyfikując działalności
gospodarcze zgodne z systematyką w rozumieniu art. 1 Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 2021/2178 z dnia
6 lipca 2021 roku. Po dokonaniu analizy wszystkich rodzajów działalności opisanych w Taksonomii (również w ramach
kodów NACE) określono, że przychody, nakłady inwestycyjne i koszty operacyjne ujęte aktualnie w Taksonomii
pochodzą z następujących rodzajów działalności operacyjnej (zgodnej z systematyką) prowadzonej przez Grupę
ZE PAK SA:
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
119
• Produkcja wodoru [3.10.]
• Produkcja energii elektrycznej z wykorzystaniem technologii fotowoltaicznej [4.1.]
• Produkcja energii z energii wiatrowej [4.3.]
• Produkcja energii elektrycznej z bioenergii [4.8.]
• Magazynowanie wodoru [4.12.]
• Kogeneracja energii cieplnej/chłodniczej i energii elektrycznej z bioenergii [4.20.]
• Produkcja energii elektrycznej z odnawialnych niekopalnych paliw gazowych i ciekłych [4.7.]
Na tym etapie nie stosowano jakichkolwiek wykluczeń (brak poziomu istotności).
Podstawą do wyliczenia poszczególnych udziałów było skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy ZE PAK SA
za rok 2021.
Dla wskaźnika przychodów podstawę kalkulacji stanowiły skonsolidowane przychody ze sprzedaży netto. W liczniku
wykazano istotne skonsolidowane przychody z działalności kwalifikujących się do systematyki.
Tabela 47: Odsetek przychodów GK ZE PAK SA kwalifikujących się do systematyki
2021
Skonsolidowane przychody ze sprzedaży usług, produktów, towarów i
materiałów (PLN)
2 451 209 000,00
Zidentyfikowane przychody z działalności kwalifikowanej
213 334 096,00
Część przychodów związanych z działalnością kwalifikowaną
8,7%
Część przychodów związanych z działalnością niekwalifikowaną
91,3%
Dla wskaźnika CAPEX mianownik obejmuje zwiększenie stanu rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych w ciągu danego roku obrotowego przed amortyzacją, umorzeniem oraz aktualizacjami
wyceny, w tym wynikającymi z przeszacowania oraz utraty wartości, dla danego roku obrotowego, z wyłączeniem zmian
wartości godziwej. W liczniku uwzględniono wydatki inwestycyjne z działalności kwalifikującej się do systematyki.
Bardzo wysoki wskaźnik inwestycji zgodnych z taksonomią świadczy o tym, iż Grupa w najbliższych latach również
zwiększy wartość przychodów zrównoważonych środowiskowo w obszarach 4.1.,4.3. i 4.20.
Tabela 48: Odsetek nakładów inwestycyjnych (CAPEX) GK ZE PAK SA kwalifikujących się do systematyki
2021
Suma nakładów inwestycyjnych (PLN)
354 748 669,00
Zidentyfikowane nakłady inwestycyjne związane z działalnością
kwalifikowaną
334 012 434,00
Część nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością kwalifikowaną
96,6%
Część nakładów inwestycyjnych związanych z działalnością niekwalifikowaną
3,4%
Dla wskaźnika OPEX podstawę kalkulacji stanowiły koszty związane z utrzymaniem majątku spółki w tym koszty
związane z bieżącym serwisowaniem i remontami rzeczowych aktywów trwałych, niezbędnymi do zapewnienia ciągłości
i efektywności ich funkcjonowania oraz koszty wynagrodzeń, ochrony obiektów , dozoru technicznego. W liczniku
wykazano tę część OPEX, która dotyczy rodzajów działalności kwalifikujących się do systematyk. Niski udział
wydatków zrównoważonych środowiskowo świadczy o tym, iż większość działalności jest jeszcze w fazie inwestycyjnej,
należy zatem spodziewać się znaczącego wzrostu tego wskaźnika w kolejnych latach.
Tabela 49: Odsetek kosztów operacyjnych (OPEX) GK ZE PAK SA kwalifikujących się do systematyki
2021
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
120
Suma kosztów operacyjnych
361 634 402,00
Zidentyfikowane wydatki operacyjne związane z działalnością kwalifikowaną
27 690 305,00
Część wydatków operacyjnych związanych z działalnością kwalifikowaną
7,7%
Część wydatków operacyjnych związanych z działalnością niekwalifikowaną
92,3%
12. POZOSTAŁE INFORMACJE
12.1. Istotne postępowania sądowe
ZE PAK SA oraz spółki konsolidowane w ramach Grupy nie były 2021 roku stroną w postępowaniach toczących się
przed sądem, organem właściwym dla postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, których
pojedyncza lub łączna wartość przewyższałaby 10% kapitałów własnych ZE PAK SA z wyjątkiem opisanych poniżej.
Postępowanie w sprawie decyzji środowiskowej wydanej na rzecz PAK KWB Konin SA dotyczącej złoża
węgla brunatnego w Tomisławicach
PAK KWB Konin SA jest stroną postępowań administracyjnych dotyczących decyzji środowiskowej związanej
ze złożem węgla brunatnego w Tomisławicach. W dniu 7 sierpnia 2007 roku wójt gminy Wierzbinek wydał decyzję
środowiskową dotyczącą odkrywki węgla brunatnego. W dniu 5 grudnia 2008 roku decyzja ta została zaskarżona przez
dziewięć osób fizycznych wspieranych przez fundację Greenpeace z powodu rzekomego rażącego naruszenia przepisów
prawa. W dniu 25 marca 2009 roku Samorządowe Kolegium Odwoławcze odmówiło uchylenia decyzji środowiskowej.
Powodowie złożyli wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. W dniu 4 maja 2009 roku, po ponownym rozpatrzeniu
sprawy, Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało swoje wcześniejsze orzeczenie. Powodowie po raz kolejny
złożyli odwołanie od decyzji środowiskowej. W dniu 5 maja 2010 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
orzekł, iż decyzja środowiskowa, na podstawie, której została udzielona koncesja na wydobycie węgla brunatnego ze
złoża Tomisławice, w rażący sposób narusza przepisy prawa. PAK KWB Konin SA i Samorządowe Kolegium
Odwoławcze złożyły odwołanie od tego wyroku. W dniu 21 marca 2012 roku Naczelny Sąd Administracyjny uchylił
zaskarżone orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu i przekazał sprawę do ponownego
rozpatrzenia. W dniu 6 listopada 2012 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu ogłosił wyrok uchylający
decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego z dnia 25 marca 2009 roku odmawiającą stwierdzenia nieważności
decyzji środowiskowej wydanej w dniu 7 sierpnia 2007 roku przez Wójta Gminy Wierzbinek związanej z eksploatacją
przez PAK KWB Konin SA odkrywki węgla brunatnego Tomisławice. W dniu 7 stycznia 2013 roku PAK KWB Konin
SA złożyła skargę kasacyjną od opisywanego wyroku.
Po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 października 2014 roku Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną
PAK KWB Konin SA od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 6 listopada 2012 roku
uchylającego decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Koninie z dnia 25 marca 2009 roku odmawiającą
stwierdzenia nieważności decyzji środowiskowej wydanej w dniu 7 sierpnia 2007 roku przez Wójta Gminy Wierzbinek
związanej z eksploatacja odkrywki węgla brunatnego Tomisławice.
Oddalenie skargi kasacyjnej PAK KWB Konin SA oznacza, że wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
w Poznaniu z dnia 6 listopada 2012 roku stał się prawomocny, a sprawa dotycząca stwierdzenia nieważności decyzji
środowiskowej wróciła ponownie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego. W dniu 18 stycznia 2019 roku
Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Koninie wydało decyzję odmawiającą stwierdzenia nieważności decyzji
środowiskowej wydanej w dniu 7 sierpnia 2007 roku przez Wójta Gminy Wierzbinek związanej z eksploatacją odkrywki
węgla brunatnego Tomisławice.
19 czerwca 2020 roku Spółka powzięła informację o wydaniu, na posiedzeniu niejawnym przez Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Poznaniu, wyroku oddalającego skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego
w Koninie w przedmiocie odmowy stwierdzenia nieważności decyzji środowiskowej wydanej w dniu 7 sierpnia 2007
roku przez Wójta Gminy Wierzbinek związanej z eksploatacją odkrywki węgla brunatnego Tomisławice.
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, datowany na 18 czerwca 2020 roku oznacza tym samym,
że decyzja środowiskowa wydana w dniu 7 sierpnia 2007 roku przez Wójta Gminy Wierzbinek, cały czas pozostaje
w obrocie prawnym.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
121
Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 18 czerwca 2020 roku, Fundacja Greenpeace
Polska z siedzibą w Warszawie i Józef Imbiorski złożyli skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W dniu 26 października 2020 roku PAK KWB Konin SA złożyła odpowiedź na skargę kasacyjną, wnosząc o jej
oddalenie.
Pozostałe sprawy sądowe zostały opisane w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy w punkcie 34.1.
12.2. Istotne osiągnięcia w dziedzinie badań i rozwoju
We wrześniu 2020 roku w Grupie Kapitałowej ZE PAK SA rozpoczęto prace nad innowacyjnym projektem prototypu
Polskiego Autobusu Wodorowego, którego celem było opracowanie od podstaw konstrukcji nowego ekologicznego
autobusu o napędzie wykorzystującym ogniwa wodorowe. Po wykonaniu prac koncepcyjnych, analiz technicznych
doboru głównych podzespołów autobusu (ogniw wodorowych, butli, baterii i napędu), wykonaniu obliczeń
zapewniających największą całkowitą sprawność energetyczną w projektowanym autobusie, zaprojektowano nowy
design, uwzględniający trendy w zakresie ergonomii i nowoczesnego wyglądu, dedykowany dla autobusów napędzanych
wodorem i rozpoczęto prace nad budową prototypu autobusu, które trwały od kwietnia do października 2021 roku. Po
zakończeniu budowy rozpoczęto testy autobusu a obecnie trwają prace homologacyjne.
Grupa ZE PAK SA pracuje również nad autonomicznym zasilaniem domu jednorodzinnego. Projekt ten zakłada
opracowanie koncepcji i techniczny dobór urządzeń dla samowystarczalnego autonomicznego systemu zasilania w
energię elektryczną, ciepło, ciepłą wodę użytkową dla domów jednorodzinnych o niskim zużyciu energii oraz domów
pasywnych, bazujące na własnych źródłach energii odnawialnej z wykorzystaniem wodoru jako magazynu i nośnika
energii. Obecnie trwa początkowa faza eksploatacji zmontowanego autonomicznego układu zasilającego przeznaczonego
dla domu jednorodzinnego.
12.3. Informacja o dokonaniu wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej
badanie rocznego skonsolidowanego sprawozdania finansowego
Zgodnie z oświadczeniem Rady Nadzorczej, wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie rocznego
skonsolidowanego sprawozdania finansowego dokonano zgodnie z przepisami, w tym dotyczącymi wyboru i procedury
wyboru firmy audytorskiej. Firma audytorska oraz członkowie zespołu wykonującego badanie spełniają warunki do
sporządzenia bezstronnego i niezależnego sprawozdania z badania rocznego skonsolidowanego sprawozdania
finansowego zgodnie z obowiązującymi przepisami, standardami wykonywania zawodu i zasadami etyki zawodowej.
Przestrzegane są obowiązujące przepisy związane z rotacją firmy audytorskiej i kluczowego biegłego rewidenta oraz
obowiązkowymi okresami karencji. Spółka posiada politykę w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz politykę
w zakresie świadczenia na rzecz emitenta przez firmę audytorską, podmiot powiązany z firmą audytorską lub członka
jego sieci dodatkowych usług niebędących badaniem, w tym usług warunkowo zwolnionych z zakazu świadczenia przez
firmę audytorską.
12.4. Informacje na temat badania sprawozdania finansowego
Firmą audytorską dokonującą badania sprawozdania finansowego i skonsolidowanego sprawozdania finansowego jest
PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. Umowa dotycząca badania
sprawozdania finansowego Spółki oraz skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy wraz z przeprowadzeniem
usługi weryfikacji oznaczenia skonsolidowanego sprawozdania znacznikami XBRL zgodnie z wymogami ESEF została
zawarta 10 sierpnia 2020 roku na okres 3 lat. Dodatkowo, poza ww. usługami, PricewaterhouseCoopers Polska Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością Audyt sp.k. w 2021 roku świadczyła na rzecz Spółki usługi atestacyjne w związku ze
sprawozdaniem z wynagrodzeń.
Informacja na temat wynagrodzenia firmy audytorskiej została przedstawiona w punkcie 38 skonsolidowanego
sprawozdania finansowego Grupy za 2021 rok.
12.5. Prognozy finansowe
Grupa Kapitałowa nie publikowała prognoz finansowych dotyczących 2021 roku i nie będzie przedstawiać również
prognozy na 2022 rok.
GRUPA KAPITAŁOWA ZE PAK SA
SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI GRUPY KAPITAŁOWEJ W 2021 ROKU
122
Wszelkie pozostałe informacje, których ujawnienia wymagają przepisy, a których nie ujawniono w niniejszym
sprawozdaniu zarządu z działalności nie dotyczą Grupy.
Konin, dnia 28 kwietnia 2022 roku
PODPISY:
Piotr Woźny
Prezes Zarządu .........................................................................................
Zygmunt Artwik
Wiceprezes Zarządu .........................................................................................
Andrzej Janiszowski
Wiceprezes Zarządu .........................................................................................
Maciej Nietopiel
Wiceprezes Zarządu .........................................................................................
Katarzyna Sobierajska
Wiceprezes Zarządu ……………………………………………………………