Sprawozdanie finansowe
Alior Banku Spółki Akcyjnej
za rok zakończony 31 grudnia 2023 roku
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
2
Wybrane dane finansowe dotyczące sprawozdania finansowego
PLN
01.01.2023 –31.12.2023
01.01.2022 –31.12.2022
Dane przekształcone*
%(A-B) /B
A
B
C
Wynik z tytułu odsetek
4 661 778
3 489 889
33,6%
Wynik z tytułu prowizji i opłat
709 570
660 379
7,4%
Wynik handlowy i pozostały
-12 130
-24 095
-49,7%
Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane, odpisów
aktualizujących z tytułu utraty wartości i koszty ryzyka prawnego
kredytów hipotecznych w walutach obcych
-616 178
-1 024 906
-39,9%
Koszty działania Banku
-1 859 725
-1 882 226
-1,2%
Zysk brutto
2 619 562
956 318
173,9%
Zysk netto
1 987 444
621 852
219,6%
Przepływy pieniężne netto
-43 851
-1 158 171
-96,2%
Należności od klientów
60 822 737
57 509 965
5,8%
Zobowiązania wobec klientów
75 216 392
70 763 793
6,3%
Kapitały własne
9 198 840
6 161 399
49,3%
Aktywa razem
89 846 836
82 685 264
8,7%
Wybrane wskaźniki
Zysk na jedną akcję zwykłą
15,22
4,76
219,6%
Współczynnik wypłacalności
19,41%
17,71%
9,6%
Tier 1
18,67%
16,42%
13,7%
EUR
01.01.2023 –31.12.2023
01.01.2022 –31.12.2022
Dane przekształcone*
%(A-B) /B
A
B
C
Wynik z tytułu odsetek
1 029 454
744 383
38,3%
Wynik z tytułu prowizji i opłat
156 693
140 857
11,2%
Wynik handlowy i pozostały
-2 679
-5 139
-47,9%
Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane, odpisów
aktualizujących z tytułu utraty wartości i rezerw i koszty ryzyka
prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
-136 070
-218 609
-37,8%
Koszty działania Banku
-410 680
-401 473
2,3%
Zysk brutto
578 474
203 980
183,6%
Zysk netto
438 884
132 639
230,9%
Przepływy pieniężne netto
-9 684
-247 034
-96,1%
Należności od klientów
13 988 670
12 262 514
14,1%
Zobowiązania wobec klientów
17 299 078
15 088 551
14,7%
Kapitały własne
2 115 649
1 313 759
61,0%
Aktywa razem
20 663 946
17 630 496
17,2%
Wybrane wskaźniki
Zysk na jedną akcję zwykłą
3,36
1,02
229,4%
Współczynnik wypłacalności
19,41%
17,71%
9,6%
Tier 1
18,67%
16,42%
13,7%
*Dane przekształcone – nota 4.2
Wybrane pozycje sprawozdania finansowego przeliczono na EUR według
następujących kursów
31.12.2023
31.12.2022
kurs średni NBP na dzień 31 grudnia danego roku
4,3480
4,6899
średnia kursów NBP na ostatni dzień każdego miesiąca roku
4,5284
4,6883
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
3
Spis treści
Rachunek zysków i strat .................................................................................................................................................................................................... 4
Sprawozdanie z całkowitych dochodów ........................................................................................................................................................................ 4
Sprawozdanie z sytuacji finansowej ................................................................................................................................................................................ 5
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym ................................................................................................................................................................. 6
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych...................................................................................................................................................................... 7
Noty do jednostkowego sprawozdania finansowego .................................................................................................................................................. 8
1 Informacje o Banku .................................................................................................................................................................................... 8
2 Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego ....................................................................................................................... 10
3 Opis najistotniejszych zasad rachunkowości ..................................................................................................................................... 11
4 Zmiany stosowanych zasad rachunkowości ...................................................................................................................................... 15
5 Segmenty działalności ............................................................................................................................................................................ 16
Noty do rachunku zysków i strat .................................................................................................................................................................................. 19
6 Wynik z tytułu odsetek .......................................................................................................................................................................... 19
7 Wynik z tytułu prowizji i opłat ............................................................................................................................................................. 22
8 Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat i wynik z pozycji wymiany 25
9 Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat ......................................................................................................................................................................... 25
10 Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych ............................................................................................... 26
11 Koszty działania Banku .......................................................................................................................................................................... 27
12 Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane ................................................................................................................................. 28
13 Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych ............................................................................................................. 28
14 Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych ........................................................................................ 29
15 Podatek bankowy .................................................................................................................................................................................... 30
16 Podatek dochodowy ............................................................................................................................................................................... 31
17 Zysk na akcję ............................................................................................................................................................................................ 34
Informacje dodatkowe do sprawozdania z sytuacji finansowej .............................................................................................................................. 34
18 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ...................................................................................................................................................... 34
19 Należności od banków ........................................................................................................................................................................... 35
20 Inwestycyjne aktywa finansowe .......................................................................................................................................................... 36
21 Rachunkowość zabezpieczeń................................................................................................................................................................ 43
22 Należności od klientów .......................................................................................................................................................................... 52
23 Rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne .......................................................................................................................... 68
24 Pozostałe aktywa .................................................................................................................................................................................... 75
25 Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań .............................................................................................................................. 76
26 Zobowiązania wobec banków .............................................................................................................................................................. 76
27 Zobowiązania wobec klientów ............................................................................................................................................................. 77
28 Zobowiązania finansowe ....................................................................................................................................................................... 78
29 Rezerwy ..................................................................................................................................................................................................... 79
30 Pozostałe zobowiązania ......................................................................................................................................................................... 82
31 Zobowiązania podporządkowane ........................................................................................................................................................ 84
32 Kapitały ..................................................................................................................................................................................................... 84
Pozostałe informacje dodatkowe .................................................................................................................................................................................. 87
33 Pozycje pozabilansowe .......................................................................................................................................................................... 87
34 Informacje dodatkowe do sprawozdania z przepływów pieniężnych .......................................................................................... 90
35 Wartość godziwa ..................................................................................................................................................................................... 91
36 Transakcje z jednostkami powiązanymi .............................................................................................................................................. 98
37 Świadczenia dla kluczowego personelu Banku ............................................................................................................................... 101
38 Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych ................................................................................................................. 104
39 Sprawy sporne ....................................................................................................................................................................................... 105
40 Zobowiązania warunkowe ................................................................................................................................................................... 107
Noty objaśniające dotyczące ryzyka ........................................................................................................................................................................... 109
41 Ryzyko kredytowe ................................................................................................................................................................................ 111
42 Ryzyko stopy procentowej .................................................................................................................................................................. 125
43 Ryzyko walutowe .................................................................................................................................................................................. 132
44 Ryzyko płynności................................................................................................................................................................................... 134
45 Ryzyko operacyjne ................................................................................................................................................................................ 141
46 Zarządzanie kapitałem.......................................................................................................................................................................... 143
Inne……………… ................................................................................................................................................................................................................. 146
47 Zdarzenia istotne dla działalności Banku .......................................................................................................................................... 146
48 Istotne zdarzenia po dacie bilansowej .............................................................................................................................................. 146
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
4
Rachunek zysków i strat
Numer noty
01.01.2023 –
31.12.2023
01.01.2022 –
31.12.2022
Dane przekształcone*
7 123 671
5 225 522
154 009
92 800
-2 615 902
-1 828 433
6
4 661 778
3 489 889
1 666 469
1 494 167
-956 899
-833 788
7
709 570
660 379
11 248
11 888
8
61 373
22 955
9
12 251
1 989
10 346
1 218
1 905
771
94 690
79 001
-191 692
-139 928
10
-97 002
-60 927
11
-1 859 725
-1 882 226
12
-559 905
-902 922
13
-2 290
-38 816
14
-53 983
-83 168
15
-263 753
-262 723
2 619 562
956 318
16
-632 118
-334 466
1 987 444
621 852
130 553 991
130 553 991
17
15,22
4,76
*Dane przekształcone – nota 4.2
Sprawozdanie z całkowitych dochodów
Numer noty
01.01.2023 –
31.12.2023
01.01.2022 –
31.12.2022
Zysk netto
1 987 444
621 852
Pozostałe całkowite dochody netto, które będą odniesione na wynik po
spełnieniu odpowiednich warunków
1 049 997
-432 591
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą
1 969
326
Skutki wyceny aktywów finansowych (netto)
187 288
-141 515
Zysk/strata z tytułu wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości
godziwej przez inne całkowite dochody
20
233 222
-176 756
Podatek odroczony
16
-45 934
35 241
Skutki wyceny instrumentów zabezpieczających (netto)
860 740
-291 402
Zysk/strata z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających
21
1 062 642
-359 755
Podatek odroczony
16
-201 902
68 353
Razem dochody całkowite netto
3 037 441
189 261
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
5
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Numer noty
31.12.2023
31.12.2022
18
2 521 555
2 565 406
19
4 615 420
2 373 663
20
18 803 661
16 998 356
15 469 101
9 893 476
408 882
423 038
2 925 678
6 681 842
21
336 122
178 139
22
60 822 737
57 509 965
25
46 894
40 992
23
722 346
732 404
23
389 028
362 198
222 252
221 238
0
1 611
16
765 912
1 222 958
765 912
1 222 958
24
600 909
478 334
89 846 836
82 685 264
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY
Numer noty
31.12.2023
31.12.2022
Zobowiązania wobec banków
26
144 991
182 934
Zobowiązania wobec klientów
27
75 216 392
70 763 793
Zobowiązania finansowe
28
276 463
255 994
Pochodne instrumenty zabezpieczające
21
682 631
1 678 933
Zmiana wyceny do wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w
zabezpieczeniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej
21
-229
0
Rezerwy
29
307 838
267 774
Pozostałe zobowiązania
30
2 577 203
1 980 207
Zobowiązania z tytułu podatku dochodowego
16
282 708
230 355
bieżące zobowiązanie z tytułu podatku dochodowego
282 708
230 355
Zobowiązania podporządkowane
31
1 159 999
1 163 875
Zobowiązania, razem
80 647 996
76 523 865
Kapitał akcyjny
1 305 540
1 305 540
Kapitał zapasowy
6 020 705
5 401 470
Kapitał z aktualizacji wyceny
-291 548
-1 339 576
Pozostałe kapitały rezerwowe
174 447
174 447
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą
2 252
283
Niepodzielony wynik z lat ubiegłych
0
-2 617
Zysk bieżącego roku
1 987 444
621 852
Kapitał własny
32
9 198 840
6 161 399
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY RAZEM
89 846 836
82 685 264
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
6
Sprawozdanie ze zmian w kapitale własnym
01.01.2023 - 31.12.2023
Kapitał
akcyjny
Kapitał
zapasowy
Pozostałe
kapitały
rezerwowe
Kapitał z
aktualizacji
wyceny
Różnice
kursowe z
przeliczenia
jednostek
działających
za granicą
Zyski
zatrzymane
Kapitały
razem
1 stycznia 2023
1 305 540
5 401 470
174 447
-1 339 576
283
619 235
6 161 399
Przeniesienie wyniku roku ubiegłego
0
619 235
0
0
0
-619 235
0
Dochody całkowite
0
0
0
1 048 028
1 969
1 987 444
3 037 441
zysk netto
0
0
0
0
0
1 987 444
1 987 444
pozostałe dochody całkowite:
0
0
0
1 048 028
1 969
0
1 049 997
w tym aktywa wyceniane w wartości
godziwej przez inne całkowite dochody
0
0
0
187 288
0
0
187 288
w tym instrumenty zabezpieczające
0
0
0
860 740
0
0
860 740
w tym różnice kursowe
0
0
0
0
1 969
0
1 969
31 grudnia 2023
1 305 540
6 020 705
174 447
-291 548
2 252
1 987 444
9 198 840
01.01.2022 - 31.12.2022
Kapitał
akcyjny
Kapitał
zapasowy
Pozostałe
kapitały
rezerwowe
Kapitał z
aktualizacji
wyceny
Różnice
kursowe z
przeliczenia
jednostek
działających
za granicą
Zyski
zatrzymane
Kapitały
razem
1 stycznia 2022
1 305 540
5 399 229
174 447
-906 659
-43
-376
5 972 138
Przeniesienie wyniku roku ubiegłego
0
2 241
0
0
0
-2 241
0
Dochody całkowite
0
0
0
-432 917
326
621 852
189 261
zysk netto
0
0
0
0
0
621 852
621 852
pozostałe dochody całkowite:
0
0
0
-432 917
326
0
-432 591
w tym aktywa wyceniane w wartości
godziwej przez inne całkowite dochody
0
0
0
-141 515
0
0
-141 515
w tym instrumenty zabezpieczające
0
0
0
-291 402
0
0
-291 402
w tym różnice kursowe
0
0
0
0
326
0
326
31 grudnia 2022
1 305 540
5 401 470
174 447
-1 339 576
283
619 235
6 161 399
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
7
Sprawozdanie z przepływów pieniężnych
Numer
noty
01.01.2023-
31.12.2023
01.01.2022-
31.12.2022
Działalność operacyjna
Zysk brutto za okres
2 619 562
956 318
Korekty
236 472
257 259
Niezrealizowane zyski/straty z tytułu różnic kursowych
1 969
326
Amortyzacja środków trwałych oraz wartości niematerialnych
23
243 461
230 005
Zmiana odpisu aktualizującego z tytułu utraty wartości środków trwałych i wartości
niematerialnych
2 290
38 816
Dywidendy otrzymane
-11 248
-11 888
Zysk brutto po korektach a przed zmianą stanów bilansowych
2 856 034
1 213 577
Zmiana stanu kredytów i innych należności
34.2
-5 554 529
40 598
Zmiana stanu aktywów wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
-5 368 408
-789 694
Zmiana stanu aktywów wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
14 156
-45 845
Zmiana stanu aktywów stanowiących zabezpieczenie zobowiązań
-5 902
89 929
Zmiana stanu aktywów przeznaczonych do sprzedaży
1 611
-1 611
Zmiana stanu pozostałych aktywów
-122 575
81 697
Zmiana stanu depozytów
3 060 350
-1 767 962
Zmiana stanu zobowiązań z tytułu własnej emisji
505 359
235 691
Zmiana stanu zobowiązań wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i
strat
20 469
67 906
Zmiana stanu instrumentów pochodnych zabezpieczających
-91 872
97 853
Zmiana stanu innych zobowiązań
34.2
720 210
457 179
Zmiana stanu rezerw
40 064
-23 322
Krótkoterminowe umowy leasingu
70
213
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej przed podatkiem
-3 924 963
-343 791
Podatek zapłacony
-369 166
-141 606
Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
-4 294 129
-485 397
Działalność inwestycyjna
Wydatki z tytułu działalności inwestycyjnej:
-189 403
-2 889 136
Nabycie rzeczowych aktywów trwałych
-85 674
-102 134
Nabycie wartości niematerialnych
-67 913
-42 712
Nabycie udziałów w jednostkach zależnych, po potrąceniu nabytych środków pieniężnych
0
-5 000
Nabycie aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu
-35 816
-2 739 290
Wpływy z działalności inwestycyjnej:
3 792 303
2 579 431
Zbycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych
19 030
17 668
Wykup aktywów wycenianych według zamortyzowanego kosztu
3 773 273
2 561 763
Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej
3 602 900
-309 705
Działalność finansowa
Wydatki z tytułu działalności finansowej:
-204 480
-363 069
Spłata zobowiązań podporządkowanych - kapitał
0
-195 459
Spłata zobowiązań podporządkowanych - odsetki
-114 309
-75 932
Płatności zobowiązań z tytułu leasingu część kapitałowa
-80 044
-86 429
Płatności zobowiązań z tytułu leasingu część odsetkowa
-10 127
-5 249
Wpływy z działalności finansowej
851 858
0
Wpływ z emisji obligacji
851 858
0
Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej
647 378
-363 069
Przepływy pieniężne netto, razem
-43 851
-1 158 171
Różnice kursowe z przeliczenia środków pieniężnych
-116 871
48 337
Bilansowa zmiana stanu gotówki i ekwiwalentu gotówki
-43 851
-1 158 171
Gotówka i ekwiwalenty gotówki, Bilans otwarcia
2 565 406
3 723 577
Gotówka i ekwiwalenty gotówki, Bilans zamknięcia
18
2 521 555
2 565 406
Dodatkowe ujawnienia na temat przepływów operacyjnych
Odsetki otrzymane
6 959 058
4 396 325
Odsetki zapłacone
-2 668 714
-1 329 931
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
8
Noty do jednostkowego sprawozdania finansowego
1 Informacje o Banku
1.1 Informacje ogólne, czas trwania i zakres działalności Alior Banku SA
Alior Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie przy ulicy Łopuszańskiej 38D został wpisany do rejestru
przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Polska, XIV Wydział Gospodarczy
Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS 0000305178. Bankowi został nadany numer identyfikacji
podatkowej NIP: 107-001-07-31 oraz numer statystyczny REGON: 141387142.
Od 14 grudnia 2012 r. Bank jest notowany na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie (nr ISIN:
PLALIOR00045).
Alior Bank SA jest uniwersalnym bankiem depozytowo-kredytowym, obsługującym osoby fizyczne, prawne
i inne podmioty będące osobami krajowymi i zagranicznymi. Podstawowa działalność Banku obejmuje
prowadzenie rachunków bankowych, udzielanie kredytów i pożyczek pieniężnych, emitowanie bankowych
papierów wartościowych oraz prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych. Bank prowadzi także
działalność maklerską, doradztwo i pośrednictwo finansowe oraz świadczy inne usługi finansowe. Zgodnie
z postanowieniami Statutu Alior Bank prowadzi działalność na terytoriach Rzeczypospolitej Polskiej i
Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Bank świadczy usługi przede wszystkim klientom z Polski. Udział
klientów zagranicznych w całkowitej liczbie klientów Banku jest znikomy. W ramach bankowości detalicznej
w roku 2016 rozpoczął działalność zagraniczny oddział Alior Banku w Rumunii.
1.2 Informacje dotyczące składu Zarządu Banku i Rady Nadzorczej Banku
W stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego zakończonego dnia 31 grudnia 2022 r. nastąpiły
zmiany w składzie Zarządu Banku.
W dniu 3 kwietnia 2023 r., Rada Nadzorcza Banku powołała ze skutkiem od dnia 4 kwietnia 2023 r. Pana
Pawła Broniewskiego w skład Zarządu Banku trzyletniej V kadencji wspólnej, która rozpoczęła się z dniem
30 czerwca 2020 r., na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku.
W dniu 28 kwietnia 2023 roku Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie wyraziła zgodę na powierzenie
Panu Tomaszowi Miklasowi funkcji Członka Zarządu Alior Banku S.A. nadzorującego zarządzanie ryzykiem
istotnym w działalności Banku.
W dniu 13 grudnia 2023 r. Rada Nadzorcza Banku powołała w skład Zarządu Banku trzyletniej VI kadencji
wspólnej, rozpoczynającej się z dniem 1 stycznia 2024 r., następujące osoby:
• Grzegorza Olszewskiego na stanowisko Prezesa Zarządu Banku,
• Pawła Broniewskiego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku,
• Radomira Gibałę na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku,
• Szymona Kamińskiego na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku,
• Rafała Litwińczuka na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku,
• Tomasza Miklasa na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku nadzorującego zarządzanie ryzykiem
istotnym w działalności Banku,
• Jacka Polańczyka na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku,
• Pawła Tymczyszyna na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Bank
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
9
Skład Zarządu Banku na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego
Imię i nazwisko
Funkcja
Grzegorz Olszewski
Prezes Zarządu
Paweł Broniewski
Wiceprezes Zarządu
Radomir Gibała
Wiceprezes Zarządu
Szymon Kamiński
Wiceprezes Zarządu
Rafał Litwińczuk
Wiceprezes Zarządu
Tomasz Miklas
Wiceprezes Zarządu
Jacek Polańczyk
Wiceprezes Zarządu
Paweł Tymczyszyn
Wiceprezes Zarządu
Skład Zarządu Banku na dzień 31 grudnia 2022 r.
Imię i nazwisko
Funkcja
Grzegorz Olszewski
Prezes Zarządu
Radomir Gibała
Wiceprezes Zarządu
Szymon Kamiński
Wiceprezes Zarządu
Rafał Litwińczuk
Wiceprezes Zarządu
Tomasz Miklas
Wiceprezes Zarządu
Jacek Polańczyk
Wiceprezes Zarządu
Paweł Tymczyszyn
Wiceprezes Zarządu
W stosunku do poprzedniego okresu sprawozdawczego zakończonego w dniu 31 grudnia 2022 r. nastąpiły
zmiany w składzie Rady Nadzorczej.
W dniu 3 sierpnia 2023 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku zgodnie z uchwałą nr 3/2023
odwołało ze składu Rady Nadzorczej Banku Pana Artura Kucharskiego oraz zgodnie z uchwałą nr 4/2023
powołało w skład Rady Nadzorczej Banku Pana Jacka Kija.
W dniu 30 listopada 2023 r., Pan Paweł Śliwa złożył rezygnację z pełnienia mandatu w Radzie Nadzorczej
Banku ze skutkiem na koniec dnia 30 listopada 2023 r.
Skład Rady Nadzorczej Banku na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz na dzień sporządzenia sprawozdania
finansowego przedstawiał się następująco:
Imię i nazwisko
Funkcja
Filip Majdowski
Przewodniczący Rady Nadzorczej
Ernest Bejda
Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej
Małgorzata Erlich – Smurzyńska
Członek Rady Nadzorczej
Jacek Kij
Członek Rady Nadzorczej
Paweł Wojciech Knop
Członek Rady Nadzorczej
Marek Pietrzak
Członek Rady Nadzorczej
Dominik Witek
Członek Rady Nadzorczej
Skład Rady Nadzorczej Banku na dzień 31 grudnia 2022 r. przedstawiał się następująco:
Imię i nazwisko
Funkcja
Filip Majdowski
Przewodniczący Rady Nadzorczej
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
10
Imię i nazwisko
Funkcja
Ernest Bejda
Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej
Małgorzata Erlich – Smurzyńska
Członek Rady Nadzorczej
Paweł Wojciech Knop
Członek Rady Nadzorczej
Artur Kucharski
Członek Rady Nadzorczej
Marek Pietrzak
Członek Rady Nadzorczej
Paweł Śliwa
Członek Rady Nadzorczej
Dominik Witek
Członek Rady Nadzorczej
2 Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego
2.1 Zakres podmiotowy i dane porównawcze
Niniejsze sprawozdanie finansowe obejmuje rok zakończony 31 grudnia 2023 r. i zawiera dane
porównawcze za rok zakończony 31 grudnia 2022 r. Sprawozdanie zostało sporządzone w polskich złotych
(zł), a wszystkie zamieszczone w nim wartości zostały zaprezentowane w tysiącach złotych, chyba, że
wskazano inaczej.
2.2 Oświadczenie o zgodności
Niniejsze sprawozdanie finansowe Alior Banku Spółki Akcyjnej zostało sporządzone zgodnie ze
stosowanymi w sposób ciągły Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF)
przyjętymi przez Unię Europejską według stanu na 31 grudnia 2023 r. a w zakresie nieuregulowanym
powyższymi standardami zgodnie z wymogami ustawy z 29 września 1994 roku o rachunkowości i
wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi, jak również wymogami odnoszącymi się do
emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o
dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.
2.3 Kontynuacja działalności
Na dzień zatwierdzenia niniejszego sprawozdania przez Zarząd Banku, nie istnieją okoliczności wskazujące
na zagrożenie kontynuacji działalności Banku w dającej się przewidzieć przyszłości. Przyjmując to założenie,
Zarząd uwzględnił w swojej ocenie wpływ czynników obarczonych niepewnością, a w szczególności
trwający od dnia 24 lutego 2022 r. konflikt zbrojny w Ukrainie, na sytuację makroekonomiczną i własną
działalność.
W oparciu o przeprowadzone analizy Bank nie identyfikuje negatywnego wpływu zaistniałych okoliczności
na ocenę zasadności sporządzenia sprawozdania finansowego przy założeniu braku zagrożenia kontynuacji
działalności Banku w dającej się przewidzieć przyszłości.
W latach 2023 i 2022 roku w Banku nie wystąpiła działalność zaniechana.
2.4 Prezentacja sprawozdań finansowych
W sprawozdaniu z sytuacji finansowej Bank prezentuje aktywa i zobowiązania według kryterium płynności.
Zasady kompensowania aktywów i zobowiązań finansowych opisano w nocie 38.1. Bank nie kompensuje
przychodów i kosztów, chyba, że jest to wymogiem lub zostało dopuszczone przez standardy lub
interpretacje.
2.5 Zatwierdzenie sprawozdania finansowego
Niniejsze sprawozdanie finansowe Alior Banku Spółki Akcyjnej zostało zatwierdzone do publikacji przez
Zarząd Banku w dniu 27 lutego 2024 r.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
11
3 Opis najistotniejszych zasad rachunkowości
Najważniejsze zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny zastosowane przy sporządzaniu niniejszego
sprawozdania finansowego przedstawione zostały w poszczególnych notach oraz poniżej. Zasady te
stosowane były we wszystkich prezentowanych latach w sposób ciągły. Poniżej zaprezentowano wykaz
zasad rachunkowości oraz ważniejszych szacunków i ocen dla poszczególnych pozycji rachunku zysków i
strat oraz sprawozdania z sytuacji finansowej.
Rachunek zysków i strat
Numer noty
Polityka rachunkowości*
Przychody i koszty z tytułu odsetek
6
T
Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat
7
T
Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
8
T
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
9
T
Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych
10
T
Koszty działania Banku
11
T
Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane
12
T
Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych
13
T
Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
14
T
Podatek dochodowy
16
T
Sprawozdanie z sytuacji finansowej
Numer noty
Polityka rachunkowości*
Ważniejsze szacunki i
oceny*
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18
T
Należności od banków
19
T
Inwestycyjne aktywa finansowe
20
T
T
Rachunkowość zabezpieczeń
21
T
T
Należności od klientów
22
T
T
Rzeczowe aktywa trwałe
23
T
T
Wartości niematerialne
23
T
T
Pozostałe aktywa
24
T
Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań
25
T
Aktywa z tytułu podatku dochodowego
16
T
Zobowiązania wobec banków
26
T
Zobowiązania wobec klientów
27
T
Zobowiązania finansowe
28
T
Zmiana wyceny do wartości godziwej pozycji zabezpieczanych w
zabezpieczeniu portfela przed ryzykiem stopy procentowej
21
T
Rezerwy
29
T
T
Pozostałe zobowiązania
30
T
Zobowiązania podporządkowane
31
T
Kapitał własny i akcjonariat Banku
32
T
*Litera T oznacza, że w notach do Sprawozdania Finansowego zamieszczone zostały istotne informacje dotyczące wybranej polityki rachunkowości i istotnych szacunków
3.1 Transakcje w walutach obcych
Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji
Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w polskich złotych, który jest walutą funkcjonalną Banku (za
wyjątkiem oddziału w Rumunii).
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
12
Transakcje i salda w walutach obcych
Transakcje wyrażone w walutach (z wyjątkiem transakcji i sald oddziału zagranicznego, opisanego w
następnym punkcie) obcych są początkowo ujmowane w walucie funkcjonalnej według kursu średniego
Narodowego Banku Polskiego obowiązującego w dniu zawarcia transakcji. W ostatnim dniu każdego okresu
sprawozdawczego Bank przelicza:
• aktywa i zobowiązania pieniężne wyrażone w walutach obcych przy zastosowaniu średniego kursu
NBP obowiązującego na ten dzień,
• pozycje niepieniężne wyceniane według kosztu historycznego w walucie obcej według kursu
wymiany z dnia początkowego ujęcia transakcji,
• pozycje niepieniężne wyceniane według wartości godziwej w walucie obcej według kursu wymiany
z dnia ustalenia wartości godziwej.
Różnice kursowe z rozliczenia transakcji oraz wyceny bilansowej aktywów i zobowiązań pieniężnych
wyrażonych w walutach obcych rozpoznawane są w rachunku zysków i strat. Różnice kursowe z tytułu
takich pozycji, jak instrumenty kapitałowe zaklasyfikowane do aktywów finansowych wycenianych w
wartości godziwej przez inne całkowite dochody, ujmuje się w kapitale z aktualizacji wyceny aktywów
finansowych wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody.
Transakcje i salda oddziału w Rumunii
Wynik i salda jednostek zagranicznych (w tym oddziałów), które posiadają walutę funkcjonalną inną niż złoty,
wycenia się do złotego zgodnie z poniższym schematem:
• aktywa i zobowiązania na dzień bilansowy wycenia się według średniego kursu NBP
obowiązującego na ten dzień,
• przychody i koszty wycenia się według średniej arytmetycznej średnich kursów ogłoszonych przez
NBP obowiązujących na koniec każdego dnia,
• różnice kursowe z wyceny jednostek zagranicznych ujmuje się jako odrębny składnik kapitału
własnego, zostaną one rozliczone do wyniku finansowego w momencie zbycia jednostki
zagranicznej.
RON
2023
2022
Kurs obowiązujący w ostatnim dniu okresu
0,8742
0,9475
Kurs stanowiący średnią arytmetyczną kursów obowiązujących ostatniego
dnia miesiąca danego okresu
0,9145
0,9501
3.2 Połączenie jednostek gospodarczych
Nabycia jednostek gospodarczych Bank rozlicza według metody nabycia zgodnie z zasadami opisanymi w
MSSF 3. Zgodnie z przyjętą przez Bank polityką rachunkowości, w odniesieniu do MSR 8 pkt.10, przy
rozliczeniu połączenia pod wspólną kontrolą, Bank opiera się o zapisy Ustawy o rachunkowości, art. 44a
ust.2, wskazujące na możliwość zastosowania w takich przypadkach metody łączenia udziałów.
W sprawozdaniu jednostkowym Bank prezentuje jednostki zależne według kosztu historycznego.
3.3 Ujmowanie aktywów i zobowiązań finansowych w księgach
Bank ujmuje składnik aktywów lub zobowiązanie finansowe w sprawozdaniu z sytuacji finansowej wtedy,
gdy staje się stroną umowy tego instrumentu. Standaryzowane transakcje zakupu i sprzedaży aktywów
finansowych (papiery wartościowe) ujmuje się na dzień rozliczenia.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
13
W momencie początkowego ujęcia, wszystkie instrumenty finansowe wycenia się w wartości godziwej.
Bank dokonuje klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych w momencie ich początkowego ujęcia, w
zależności od celu, charakterystyki i zamiaru w stosunku do nabywanego instrumentu finansowego.
Aktywa finansowe, Bank przyporządkowuje kategoriom: aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat, aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite
dochody, aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu. Zobowiązania finansowe wyceniane
są wyceniane wg zamortyzowanego kosztu i wg wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Szczegółowe zasady klasyfikacji i wyceny instrumentów finansowych opisano w nocie 20.1.
3.4 Wyłączanie składników aktywów i zobowiązań finansowych ze sprawozdania z sytuacji
finansowej
Aktywa finansowe
Bank wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej wtedy, gdy:
• wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych,
• Bank przenosi składnik aktywów finansowych na inny podmiot,
• Bank dokonuje spisania aktywów finansowych do ewidencji pozabilansowej, bez rezygnacji z
dochodzenia spłaty w przyszłości.
Przenosząc składnik aktywów finansowych, Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści
związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:
• jeżeli przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika
aktywów finansowych, to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji
finansowej,
• jeżeli zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika
aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej,
• jeżeli nie przenosi ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z
posiadaniem składnika aktywów finansowych, to ustala czy zachowuje kontrolę nad tym
składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów
finansowych jest nadal ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, a w przypadku braku
kontroli jest wyłączany ze sprawozdania z sytuacji finansowej do wysokości wynikającej z
utrzymania zaangażowania.
Decyzja o dokonaniu spisania aktywów finansowych do czasu ich spłaty, odpisania z tytułu nieściągalności,
przedawnienia lub umorzenia może zostać podjęta, jeżeli:
• wierzytelność zaklasyfikowana jest do kategorii straconej (według definicji podatkowej),
• nie ma uzasadnionych perspektyw na odzyskanie danego składnika aktywów finansowych w całości
lub w części,
• Bank nie identyfikuje źródeł spłaty wierzytelności, z których mógłby się efektywnie zaspokoić.
Decyzja o zaprzestaniu ujmowania aktywa finansowego i odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnej może
być podjęta w sytuacji, gdy wierzytelność jest w całości wymagalna i jej nieściągalność została
udokumentowana zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (odpisanie z
udokumentowaniem nieściągalności), tj.:
• postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez Bank jako odpowiadającym stanowi
faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
14
• postanowieniem sądu o zakończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację
majątku,
• postanowieniem sądu o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości lub umorzeniu postępowania
upadłościowego, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów
postępowania upadłościowego,
• protokołem sporządzonym przez jednostkę merytoryczną, która wykazuje, iż przewidywane koszty
procesowe oraz egzekucyjne byłyby równe lub wyższe od kwoty uzyskanej wierzytelności.
Zobowiązania finansowe
Bank wyłącza ze sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), jeśli
obowiązek określony w umowie został wypełniony lub umorzony albo wygasł.
Modyfikacja
Modyfikacja aktywa finansowego wycenianego w koszcie zamortyzowanym lub wartości godziwej przez
inne całkowite dochody oraz zobowiązania finansowego to zmiana warunków umownych wpływająca na
zmianę kwoty i terminu płatności, a w przypadku aktywów – również zmianę dłużnika. Zmiana przepływów
pieniężnych bez zmiany warunków umownych nie stanowi modyfikacji (zmiana jest dokonana na podstawie
pierwotnie obowiązującej umowy).
Dla każdego przypadku modyfikacji przeprowadza się ocenę istotności.
Modyfikacja uznana za istotną skutkuje wyłączeniem aktywa lub zobowiązania finansowego ze
sprawozdania z sytuacji finansowej oraz rozpoznaniem nowego aktywa finansowego z uwzględnieniem
zmodyfikowanych przepływów pieniężnych. Dla nowego aktywa lub zobowiązania finansowego należy:
• wyznaczyć nową efektywną stopę procentową lub efektywną stopę procentową skorygowaną o
ryzyko kredytowe (CAEIR) w przypadku, gdy nowe aktywo finansowe rozpoznane w efekcie
modyfikacji jest dotknięte utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe oraz
• zaliczyć do wyniku finansowego nierozliczone metodą efektywnej stopy procentowej koszty i
przychody dotyczące pierwotnych warunków umownych.
Modyfikacja aktywa finansowego uznana za nieistotną nie skutkuje wyłączeniem ze sprawozdania z sytuacji
finansowej i dokonuje się wyliczenia zysku lub straty z modyfikacji. Wszelkie poniesione koszty i opłaty
korygują wartość bilansową zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych i są amortyzowane w
okresie pozostającym do daty wymagalności zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych przy
zastosowaniu pierwotnej stopy procentowej.
Dla oceny istotności modyfikacji Bank przyjął kryteria jakościowe, takie jak:
• zmiana waluty finansowania,
• zmiana dłużnika,
• wprowadzenie do umowy postanowień skutkujących brakiem zdania testu charakterystyk
przepływów pieniężnych (test SPPI), w tym (i) mnożnika w formule oprocentowania, (ii) uzależnienia
stopy procentowej od ceny towarów, papierów wartościowych lub podobnych (iii) ograniczenia
odpowiedzialności umownej dłużnika do wybranych aktywów,
• zmiana formy prawnej, w tym konsolidacja dwóch lub więcej kredytów w jeden,
• zmiana rodzaju instrumentu finansowego,
oraz ilościowe obejmujące test 10% dla produktów o charakterze nieodnawialnym oraz progi procentowe
zmiany marży, zwiększenia kwoty finansowania i wyrażone w dniach zmiany okresu rezydualnego
finansowania dla produktów o charakterze odnawialnym.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
15
4 Zmiany stosowanych zasad rachunkowości
4.1 Zmiany w standardach rachunkowości
Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do opublikowanych standardów i interpretacji, które weszły
w życie od 1 stycznia 2023 roku
Zmiana
Wpływ na sprawozdanie Banku
MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe oraz zmiany do MSSF 17 -pierwsze
zastosowanie oraz MSSF 9 – informacje porównawcze
Zastępuje standard MSSF 4 „Umowy Ubezpieczeniowe”, który umożliwiał
kontynuowanie ujmowania umów ubezpieczeniowych według zasad
rachunkowości obowiązujących w krajowych standardach i co w
rezultacie oznaczało stosowanie wielu różnych rozwiązań. MSSF 17
wprowadza wymóg spójnego ujmowania wszystkich umów
ubezpieczeniowych. Zobowiązania wynikające z umów będą ujmowane w
wartościach bieżących zamiast kosztu historycznego. MSSF 17 i zmiany
do MSSF 17 nie będą miały istotnego wpływu na sprawozdanie
finansowe Banku.
Zmiany do MSR 8 Zasady rachunkowości, zmiany wartości
szacunkowych i błędy: Definicja wartości szacunkowych
Zmiany wyjaśniają rozróżnienie pomiędzy zmianami wartości
szacunkowych i zmianami zasad (polityki) rachunkowości a korektami
błędów. Precyzują one również, w jaki sposób jednostki stosują techniki
wyceny i wykorzystują dane wejściowe do ustalania wartości
szacunkowych. Zmiana nie będzie miała istotnego wpływu na
sprawozdanie finansowe Banku.
Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych: Ujawnianie
zasad rachunkowości
Zawierają wytyczne dotyczące stosowania pojęcia istotności do ujawnień
dotyczących zasad (polityki) rachunkowości. Zmiana nie będzie miała
istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy: Podatek odroczony dotyczący
aktywów i zobowiązań wynikających z pojedynczej transakcji
Zmiany wprowadzają obowiązek ujmowania podatku odroczonego od
transakcji, które w momencie początkowego ujęcia powodują powstanie
jednakowych różnic przejściowych podlegających opodatkowaniu i
odliczeniu. Zmiany te będą miały głównie zastosowanie do transakcji
takich jak leasing dla leasingobiorcy. Zmiana nie będzie miała istotnego
wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy: Międzynarodowa reforma
podatkowa – Modelowe zasady filaru drugiego
Zmiany dają tymczasowe zwolnienie z rozliczania podatku odroczonego
wynikającego z międzynarodowej reformy podatkowej Organizacji
Współpracy Gospodarczej i Rozwoju („OECD”).
W grudniu 2021 r. OECD opublikowała modelowe zasady filaru drugiego,
aby zapewnić, że duże międzynarodowe firmy będą podlegać minimalnej
stawce podatkowej w wysokości 15%. Zmiana nie będzie miała istotnego
wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
Opublikowane standardy i interpretacje, które nie obowiązywały na 31.12.2023 r. i nie zostały wcześniej
zastosowane przez Bank
Zmiana
Wpływ na sprawozdanie Banku
Zmiana do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych: Klasyfikacja
zobowiązań
Zmiany mają wpływ na wymogi zawarte w MSR 1 dotyczące prezentacji
zobowiązań. W szczególności wyjaśniają one jedno z kryteriów
klasyfikacji zobowiązania jako długoterminowe. Implementacja zmiany
nie będzie miałą wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
Zmiana do MSSF 16 Leasing
Zmiana określa wymogi, które sprzedawca-leasingobiorca ma obowiązek
stosować przy wycenie zobowiązania z tytułu leasingu wynikającego z
transakcji sprzedaży i leasingu zwrotnego, aby nie rozpoznawał zysku lub
straty związanej z prawem do użytkowania, które zachowuje.
Implementacja zmiany nie będzie miała wpływu na sprawozdanie
finansowe Banku.
Zmiany do MSR 7 Sprawozdanie z przepływów pieniężnych oraz MSSF
7 Finansowe Instrumenty: Ujawnienia: Finansowanie łańcucha dostaw
Zmiany mają na celu zwiększenie przejrzystości uzgodnień dotyczących
finansowania dostawców i ich wpływu na zobowiązania spółki, przepływy
pieniężne i ekspozycję na ryzyko płynności.
Zmiany nakładają na jednostkę obowiązek ujawniania informacji na
temat wpływu umów finansowania zobowiązań wobec dostawców na
jej zobowiązania i przepływy pieniężne, w tym:
• warunków tych umów,
• informacji ilościowych na temat zobowiązań związanych z tymi
umowami na początek i koniec okresu sprawozdawczego,
• rodzaju oraz wpływu niepieniężnych zmian w wartościach bilansowych
zobowiązań finansowych wynikających z tych umów.
Zmiany wejdą w życie dla rocznych okresów sprawozdawczych
rozpoczynających się 1 stycznia 2024 roku lub później i nie będą miały
istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
16
Zmiana
Wpływ na sprawozdanie Banku
Zmiany do MSR 21 Skutki zmian kursów wymiany walut: Brak
Wymienności
Zmiany te określają sposób, w jaki jednostka powinna ocenić, czy dana
waluta jest wymienialna na inną walutę oraz w jaki sposób powinna ustalić
natychmiastowy kurs wymiany w przypadku braku możliwości jej
wymiany. Zmiany te nie będą miały istotnego wpływu na sprawozdanie
finansowe Banku.
4.2 Przekształcenie danych porównawczych i objaśnienie różnic w stosunku do publikowanych
wcześniej sprawozdań finansowych
W porównaniu do sprawozdania finansowego sporządzonego na dzień 31.12.2022 roku, Bank skorygował
sposób prezentacji kosztów rezerw na sprawy sporne. Po zmianie koszty rezerw na sprawy sporne są
prezentowane w pozycji „Pozostałe koszty operacyjne”. Wcześniej Bank prezentował te koszty w pozycji
„Koszty działania Banku”. Powyższa zmiana nie miała wpływu na wynik netto.
Pozycje rachunku zysków i strat
Dane opublikowane
01.01.2022-31.12.2022
zmiana
Dane przekształcone
01.01.2022-31.12.2022
Koszty działania Banku
-1 899 978
17 752
-1 882 226
Pozostałe koszty operacyjne
-122 176
-17 752
-139 928
5 Segmenty działalności
Alior Bank SA prowadzi działalność biznesową w ramach segmentów oferujących określone produkty i
usługi adresowane do określonych grup klientów. Sposób podziału segmentów biznesowych zapewnia
spójność z modelem zarządzania sprzedażą i oferowania klientom kompleksowej oferty produktowej
obejmującej zarówno tradycyjne produkty bankowe, jak również bardziej złożone produkty o charakterze
inwestycyjnym.
Działalność bankowa obejmuje trzy podstawowe segmenty:
• segment detaliczny,
• segment biznesowy,
• działalność skarbową.
Podstawowe produkty dla segmentu detalicznego to:
• produkty kredytowe: pożyczki gotówkowe, karty kredytowe, linie kredytowe w rachunku bieżącym,
kredyty na nieruchomości,
• produkty depozytowe: lokaty terminowe, konta oszczędnościowe,
• produkty maklerskie oraz fundusze inwestycyjne,
• konta osobiste,
• usługi transakcyjne: wpłaty i wypłaty gotówkowe, wykonywanie przelewów,
• transakcje wymiany walut.
Podstawowe produkty dla segmentu biznesowego to:
• produkty kredytowe: limity debetowe w rachunkach bieżących, kredyty obrotowe, kredyty
inwestycyjne, karty kredytowe,
• produkty depozytowe: lokaty terminowe,
• rachunki bieżące i pomocnicze,
• usługi transakcyjne: wpłaty i wypłaty gotówkowe, wykonywanie przelewów,
• produkty skarbowe: transakcje wymiany walut (również wymiany walut na termin), instrumenty
pochodne,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
17
• faktoring.
Podstawowym elementem analizy jest dochodowość segmentów detalicznego i biznesowego.
Dochodowość obejmuje:
• wynik odsetkowy z uwzględnieniem wewnętrznych stawek transferowych funduszy pomiędzy
jednostkami banku a Departamentem Skarbu Banku,
• przychody prowizyjne,
• przychody z transakcji skarbowych oraz wymiany walutowej realizowanych przez klientów,
• pozostałe przychody i koszty operacyjne.
Dochody segmentu detalicznego obejmują również dochody ze sprzedaży produktów maklerskich (m.in.
przychody z prowadzenia rachunków brokerskich, pośrednictwa w obrocie papierami wartościowymi oraz
przychody z tytułu dystrybucji jednostek funduszy inwestycyjnych).
Dochody segmentu biznesowego obejmują również dochody z portfela kredytów samochodowych.
Pozycja działalność skarbowa obejmuje efekty zarządzania pozycją globalną – płynnościową i walutową,
wynikającą z działalności jednostek Banku.
Wyniki i wolumeny w podziale na segmenty za rok zakończony 31 grudnia 2023 r.
Klienci
detaliczni
Klienci
biznesowi
Działalność
skarbowa
Segmenty
działalności razem
Pozycje
niealokowane
Razem
Wynik odsetkowy zewnętrzny
2 709 410
1 624 072
328 296
4 661 778
0
4 661 778
przychody zewnętrzne
3 733 616
1 984 395
1 405 660
7 123 671
0
7 123 671
przychody o podobnym charakterze
0
0
154 009
154 009
0
154 009
koszty zewnętrzne
-1 024 206
-360 323
-1 231 373
-2 615 902
0
-2 615 902
Wynik odsetkowy wewnętrzny
241 470
-457 600
216 130
0
0
0
przychody wewnętrzne
2 642 511
1 040 332
3 898 973
7 581 816
0
7 581 816
koszty wewnętrzne
-2 401 041
-1 497 932
-3 682 843
-7 581 816
0
-7 581 816
Wynik z tytułu odsetek
2 950 880
1 166 472
544 426
4 661 778
0
4 661 778
Przychody z tytułu prowizji i opłat
476 679
1 186 735
3 055
1 666 469
0
1 666 469
Koszty z tytułu prowizji i opłat
-190 109
-758 763
-8 027
-956 899
0
-956 899
Wynik z tytułu prowizji i opłat
286 570
427 972
-4 972
709 570
0
709 570
Przychody z tytułu dywidend
0
0
11 248
11 248
0
11 248
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat i wynik
z pozycji wymiany
372
26 545
34 456
61 373
0
61 373
Wynik z tytułu zaprzestania
ujmowania instrumentów
finansowych niewycenianych do
wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat, w tym:
0
0
12 251
12 251
0
12 251
wycenianych do wartości godziwej
przez inne dochody całkowite
0
0
10 346
10 346
0
10 346
wycenianych według
zamortyzowanego kosztu
0
0
1 905
1 905
0
1 905
Pozostałe przychody operacyjne
84 781
9 909
0
94 690
0
94 690
Pozostałe koszty operacyjne
-168 179
-23 513
0
-191 692
0
-191 692
Wynik z tytułu pozostałych
przychodów i kosztów operacyjnych
-83 398
-13 604
0
-97 002
0
-97 002
Wynik razem przed uwzględnieniem
odpisów na straty oczekiwane,
wyniku z tytułu utraty wartości
aktywów niefinansowych i kosztów
ryzyka prawnego kredytów
hipotecznych w walutach obcych
3 154 424
1 607 385
597 409
5 359 218
0
5 359 218
Wynik z odpisów na straty
oczekiwane
-325 394
-234 511
0
-559 905
0
-559 905
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
18
Klienci
detaliczni
Klienci
biznesowi
Działalność
skarbowa
Segmenty
działalności razem
Pozycje
niealokowane
Razem
Wynik z tytułu utraty wartości
aktywów niefinansowych
-1 717
-573
0
-2 290
0
-2 290
Koszty ryzyka prawnego kredytów
hipotecznych w walutach obcych
-53 983
0
0
-53 983
0
-53 983
Wynik po uwzględnieniu odpisów na
straty oczekiwane, wyniku z tytułu
utraty wartości aktywów
niefinansowych i kosztów ryzyka
prawnego kredytów hipotecznych w
walutach obcych
2 773 330
1 372 301
597 409
4 743 040
0
4 743 040
Koszty działania Banku
-1 592 364
-531 114
0
-2 123 478
0
-2 123 478
Zysk brutto
1 180 966
841 187
597 409
2 619 562
0
2 619 562
Podatek dochodowy
0
0
0
0
-632 118
-632 118
Zysk netto
1 180 966
841 187
597 409
2 619 562
-632 118
1 987 444
Aktywa
59 094 837
29 986 087
0
89 080 924
765 912
89 846 836
Zobowiązania
55 797 554
24 567 734
0
80 365 288
282 708
80 647 996
Wyniki i wolumeny w podziale na segmenty za rok zakończony 31 grudnia 2022 r.*
Klienci
detaliczni
Klienci
biznesowi
Działalność
skarbowa
Segmenty
działalności razem
Pozycje
niealokowane
Razem
Wynik odsetkowy zewnętrzny
2 130 218
1 432 867
-73 196
3 489 889
0
3 489 889
przychody zewnętrzne
2 748 603
1 643 538
833 381
5 225 522
0
5 225 522
przychody o podobnym charakterze
0
0
92 800
92 800
0
92 800
koszty zewnętrzne
-618 385
-210 671
-999 377
-1 828 433
0
-1 828 433
Wynik odsetkowy wewnętrzny
399 603
-273 821
-125 782
0
0
0
przychody wewnętrzne
2 391 115
929 285
3 194 618
6 515 018
0
6 515 018
koszty wewnętrzne
-1 991 512
-1 203 106
-3 320 400
-6 515 018
0
-6 515 018
Wynik z tytułu odsetek
2 529 821
1 159 046
-198 978
3 489 889
0
3 489 889
Przychody z tytułu prowizji i opłat
460 159
1 074 137
-40 129
1 494 167
0
1 494 167
Koszty z tytułu prowizji i opłat
-184 864
-640 873
-8 051
-833 788
0
-833 788
Wynik z tytułu prowizji i opłat
275 295
433 264
-48 180
660 379
0
660 379
Przychody z tytułu dywidend
0
0
11 888
11 888
0
11 888
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat i wynik
z pozycji wymiany
907
34 123
-12 075
22 955
0
22 955
Wynik z tytułu zaprzestania
ujmowania instrumentów
finansowych niewycenianych do
wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat, w tym:
0
0
1 989
1 989
0
1 989
wycenianych do wartości godziwej
przez inne dochody całkowite
0
0
1 218
1 218
0
1 218
wycenianych według
zamortyzowanego kosztu
0
0
771
771
0
771
Pozostałe przychody operacyjne
70 341
8 660
0
79 001
0
79 001
Pozostałe koszty operacyjne
-110 057
-29 871
0
-139 928
0
-139 928
Wynik z tytułu pozostałych
przychodów i kosztów operacyjnych
-39 716
-21 211
0
-60 927
0
-60 927
Wynik razem przed uwzględnieniem
odpisów na straty oczekiwane,
wyniku z tytułu utraty wartości
aktywów niefinansowych i kosztów
ryzyka prawnego kredytów
hipotecznych w walutach obcych
2 766 307
1 605 222
-245 356
4 126 173
0
4 126 173
Wynik z odpisów na straty
oczekiwane
-588 907
-314 015
0
-902 922
0
-902 922
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
19
Klienci
detaliczni
Klienci
biznesowi
Działalność
skarbowa
Segmenty
działalności razem
Pozycje
niealokowane
Razem
Wynik z tytułu utraty wartości
aktywów niefinansowych
-30 901
0
0
-30 901
-7 915
-38 816
Koszty ryzyka prawnego kredytów
hipotecznych w walutach obcych
-83 168
0
0
-83 168
0
-83 168
Wynik po uwzględnieniu odpisów na
straty oczekiwane, wyniku z tytułu
utraty wartości aktywów
niefinansowych i kosztów ryzyka
prawnego kredytów hipotecznych w
walutach obcych
2 063 331
1 291 207
-245 356
3 109 182
-7 915
3 101 267
Koszty działania Banku
-1 588 232
-556 717
0
-2 144 949
0
-2 144 949
Zysk brutto
475 099
734 490
-245 356
964 233
-7 915
956 318
Podatek dochodowy
0
0
0
0
-334 466
-334 466
Zysk netto
475 099
734 490
-245 356
964 233
-342 381
621 852
Aktywa
52 692 993
28 769 313
0
81 462 306
1 222 958
82 685 264
Zobowiązania
55 123 051
21 170 459
0
76 293 510
230 355
76 523 865
*Dane przekształcone – nota 4.2
Przychody i koszty realizowane są głównie na terenie Polski. Oddział w Rumunii w 2023 roku poniósł stratę
netto w wysokości 36 973 tys. zł, a w 2022 roku 45 657 tys. zł.
Noty do rachunku zysków i strat
6 Wynik z tytułu odsetek
6.1 Zasady rachunkowości
Przychody i koszty odsetkowe obejmują odsetki od instrumentów finansowych wycenianych według
zamortyzowanego kosztu oraz instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite
dochody. W wyniku odsetkowym ujmowane są także opłaty i prowizje bezpośrednio związane z powstaniem
instrumentu finansowego (zarówno przychody, w tym część opłaty otrzymywanej od ubezpieczyciela za
dystrybucję ubezpieczeń, jak i koszty, w tym zewnętrzne i wewnętrzne koszty inkrementalne) stanowiące
integralną część efektywnej stopy procentowej.
Metoda efektywnej stopy procentowej jest metodą obliczania zamortyzowanej wartości początkowej
aktywów lub zobowiązań finansowych oraz alokacji przychodów lub kosztów z tytułu odsetek do
właściwego okresu. Efektywna stopa procentowa to stopa procentowa, za pomocą której szacowane
przyszłe płatności lub wpływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów
finansowych lub zobowiązania finansowego dyskontowane są dokładnie do wartości bilansowej brutto
składnika aktywów finansowych lub do zamortyzowanego kosztu zobowiązania finansowego. Obliczając
efektywną stopę procentową, Bank szacuje oczekiwane przepływy pieniężne uwzględniając wszystkie
warunki umowne danego instrumentu finansowego, nie biorąc jednak pod uwagę oczekiwanych strat
kredytowych. Kalkulacja ta uwzględnia wszystkie zapłacone lub otrzymane między stronami umowy
prowizje i opłaty, które są integralną częścią efektywnej stopy procentowej oraz koszty transakcji i wszystkie
inne premie lub dyskonta.
Bank oblicza przychód odsetkowy przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej do wartości bilansowej
brutto składnika aktywów finansowych, z wyjątkiem składników aktywów finansowych dotkniętych utratą
wartości ze względu na ryzyko kredytowe. W momencie przeklasyfikowania do Koszyka 3 aktywa
finansowego lub grupy podobnych aktywów finansowych, przychody z tytułu odsetek naliczane są od
wartości netto aktywa finansowego i wykazywane są według efektywnej stopy procentowej, według której
zdyskontowane zostały przyszłe przepływy pieniężne dla celów wyceny utraty wartości.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
20
Przychody i koszty odsetkowe instrumentów pochodnych wycenianych do wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat, są wykazywane w pozycji przychodów o podobnym charakterze i pozostałych
kosztach odsetkowych.
6.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody
efektywnej stopy procentowej
7 123 671
5 225 522
lokaty terminowe
13 057
3 949
kredyty, w tym:
5 625 418
4 276 463
wynik z tytułu modyfikacji nieistotnych
-19 658
-511 308
aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu
174 316
133 312
aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
859 721
456 629
skupione wierzytelności
73 346
102 498
operacje papierami wartościowymi z przyrzeczeniem odkupu
100 392
32 714
rachunki bieżące
194 110
125 636
lokaty jednodniowe
15 460
6 441
inne
67 851
87 880
Przychody o podobnym charakterze
154 009
92 800
instrumenty pochodne
154 009
92 800
Koszty z tytułu odsetek
-2 615 902
-1 828 433
depozyty terminowe
-991 540
-555 685
emisja własna
-166 595
-94 164
operacje papierami wartościowymi z przyrzeczeniem odkupu
-104 553
-76 593
zabezpieczenia pieniężne
-4 681
-4 990
leasing
-10 127
-5 249
inne
-2 259
-2 498
depozyty bieżące
-406 852
-280 834
instrumenty pochodne
-929 295
-808 420
Wynik z tytułu odsetek
4 661 778
3 489 889
W latach 2023 i 2022 wartość przychodów odsetkowych od kredytów z rozpoznaną utratą wartości
wyniosła odpowiednio 385 438 tys. zł i 283 124 tys. zł.
6.3 Istotne szacunki i osądy
Ujęcie przychodów z bancassurance
Bank alokuje uzyskiwane wynagrodzenia z dystrybucji produktów ubezpieczeniowych oferowanych
w powiązaniu ze sprzedażą produktów kredytowych - zgodnie z treścią ekonomiczną transakcji – jako
wynagrodzenie stanowiące:
• integralną część wynagrodzenia z tytułu oferowanego instrumentu finansowego,
• wynagrodzenie za usługę pośrednictwa,
• wynagrodzenie za świadczenie dodatkowych czynności wykonywanych w trakcie trwania umowy
ubezpieczenia (rozliczane przez Bank w okresie, w którym świadczone są usługi).
Ekonomiczny tytuł otrzymywanego wynagrodzenia determinuje sposób ujęcia w księgach Banku.
Model „względnej wartości godziwej” stosowany jest dla ustalenia podziału kwoty wynagrodzenia z
ubezpieczeń oferowanych w powiązaniu z kredytami gotówkowymi i hipotecznymi oraz ubezpieczeń
sprzedawanych bez powiązania z instrumentem finansowym (w zakresie rezerwy na zwroty oraz czynności
administracyjnych).
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
21
Przyjęty przez Bank model „względnej wartości godziwej" polega na szacowaniu wartości godziwych
poszczególnych elementów łącznej usługi sprzedaży kredytu wraz z ubezpieczeniem w celu ustalenia
proporcji wartości godziwej obu usług. Zgodnie z tak ustaloną proporcją wartości godziwych następuje
alokacja przychodu z wynagrodzenia z tytułu łącznej transakcji kredytu i ubezpieczenia do poszczególnych
jej elementów. Dodatkowo, w celu ustalenia prawidłowej wysokości przychodu do rozliczania w czasie na
przychody odsetkowe model uwzględnia tworzenie i aktualizację rezerwy na zwroty wynagrodzenia z tytułu
pośrednictwa ubezpieczeniowego, w przypadku rezygnacji z ubezpieczenia przez Klienta. Adekwatna
rezerwa ze względu na niepewność związaną z możliwością rezygnacji przez Klienta z ochrony
ubezpieczeniowej w każdym momencie trwania umowy jest weryfikowana okresowo w podziale na
poszczególne grupy produktów kredytowych. Wynagrodzenie Banku z tytułu dystrybucji ubezpieczenia jest
pomniejszane o niepewny przychód związany z szacowanymi zwrotami z tytułu rezygnacji Klientów
z ubezpieczenia.
Wynagrodzenie z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych oferowanych Klientom Banku w
powiązaniu z produktami kredytowymi zgodnie z aktualizowanym okresowo modelem „względnej wartości
godziwej kredytu” jest rozpoznawane po odroczeniu części wynagrodzenia na pokrycie przewidywanych
zwrotów wynagrodzenia w związku z rezygnacją lub odstąpieniami przez Klientów od ubezpieczenia.
Dodatkowo, Bank udostępnia Klientom skorzystanie z ochrony ubezpieczeniowej w formie innych
ubezpieczeń niż powiązane ze sprzedażą produktów kredytowych, w tym ubezpieczeń od następstw
nieszczęśliwych wypadków, zdrowotnych, komunikacyjnych, mieszkaniowych, turystycznych oraz z
produktów inwestycyjnych (ubezpieczeniowe fundusze kapitałowe).
Przychody z dystrybucji tych produktów ujmowane są odpowiednio:
• produkty ubezpieczeniowe oparte na rozliczeniach miesięcznych zarówno z ubezpieczycielem, jak i
z Klientami są rozpoznawane w rachunku zysków i strat w okresach miesięcznych,
• ze sprzedaży ubezpieczeń nie powiązanych ze sprzedażą produktów bankowych w tym: Unit Linked
oraz Ubezpieczeń z Funduszem Kapitałowym ujmowane są jednorazowo w rachunku zysków i strat
w momencie wykonania czynności w części dotyczącej wykonanej usługi pośrednictwa w
sprzedaży, a w części dotyczącej wynagrodzenia za późniejszą obsługę są rozliczane w czasie
metodą liniową. Analogicznie jak w przypadku produktów ubezpieczeniowych powiązanych z
kredytem, model dla ubezpieczeń niepowiązanych uwzględnia również tworzenie i aktualizacje
rezerwy na zwroty wynagrodzenia z tytułu ubezpieczenia, w przypadku rezygnacji z ubezpieczenia
przez Klienta.
Zwrot prowizji i opłat związanych z przedpłatą kredytu - wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii
Europejskiej („TSUE”) z dnia 11 września 2019 roku
Dla wszystkich przedterminowych spłat kredytów konsumenckich i hipotecznych dokonywanych po dniu
wyroku TSUE, Bank realizuje zwroty na bieżąco, a ich efekt pomniejsza wynik odsetkowy. Dodatkowe
wyjaśnienia w nocie 29.
Wakacje kredytowe
W dniu 14 lipca 2022 roku, została podpisana przez Prezydenta RP ustawa z dnia 7 lipca 2022 roku o
finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom. Zgodnie z art.
73 niniejszej ustawy, Bank był zobowiązany na wniosek kredytobiorcy zawiesić spłatę kredytu hipotecznego
udzielonego w walucie polskiej, z wyłączeniem kredytów indeksowanych lub denominowanych do waluty
innej niż waluta polska. Zawieszenie spłaty kredytu przysługuje tylko w stosunku do jednej umowy zawartej
w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych.
W okresie zawieszenia spłaty kredytu, kredytobiorca nie jest zobowiązany do dokonywania płatności
wynikających z umowy kredytowej, z wyjątkiem opłat z tytułu ubezpieczeń powiązanych z tą umową.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
22
W związku z powyższym Alior Bank na dzień podpisania ustawy, w oparciu o MSSF 9 5.4.3, dokonał
przeliczenia wartości bilansowej brutto ekspozycji kredytowych na podstawie wartości bieżącej
oczekiwanych przepływów pieniężnych zmodyfikowanych w oparciu o warunki ustawy (tj. uwzględniających
możliwość zawieszenia spłaty rat kredytowych w wyznaczonych ramach czasowych przy jednoczesnym
wydłużeniu okresu kredytowania), zdyskontowanych pierwotną efektywną stopą procentową. Strata z
tytułu modyfikacji została ujęta w wyniku finansowym jako pomniejszenie przychodów odsetkowych.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku, Bank rozpoznał stratę na modyfikacji w wysokości 502 mln zł. Zakładany
wskaźnik partycypacji portfela korzystającego z wakacji kredytowych wynosił 69%.
W dniu 31.12.2023 roku ustała możliwość składania wniosków o wakacje kredytowe. Ze względu na to, że
na dzień 31.12.2023 r. ostateczna partycypacja w wakacjach kredytowych wyniosła 71%, finalny koszt
wakacji kredytowych rozpoznanych przez Bank wyniósł 500 mln zł.
6.4 Analiza wrażliwości istotnych szacunków i osądów
Bancassurance
W latach 2023 i 2022 w Banku stosowano metodę rozliczania w czasie kwoty wynagrodzenia z ubezpieczeń
oferowanych w powiązaniu z kredytami gotówkowymi i hipotecznymi opartą na modelu „względnej wartości
godziwej” odzwierciedlającym treść ekonomiczną transakcji. Szczegóły w nocie 6.3.
Szacunkowa analiza wrażliwości zmiany przychodu rozpoznanego przez Bank w 2023 r. w odniesieniu do
przychodów z bancassurance przedstawia się następująco:
Rodzaj scenariusza
2023
2022
wzrost rezerwy na rezygnacje o 5 p.p.
-9,62 mln spadek wyniku odsetkowego
-10,57 mln spadek wyniku odsetkowego
spadek rezerwy na rezygnacje o 5 p.p.
+9,62 mln spadek wyniku odsetkowego
+10,57 mln wzrost wyniku odsetkowego
7 Wynik z tytułu prowizji i opłat
7.1 Zasady rachunkowości
Przychody z tytułu prowizji i opłat powstają w wyniku świadczenia usług finansowych oferowanych przez
Bank i obejmują m.in. opłaty za udzielenie kredytów nie posiadających zdefiniowanych harmonogramów
spłat, za zobowiązanie się do udzielenia kredytu, opłaty za wydanie kart, usługi zarządzania środkami
pieniężnymi, usługi maklerskie, usługi związane z produktami ubezpieczeniowymi oraz usługi zarządzania
aktywami. Przychody z tytułu prowizji obejmują również marże na transakcjach wymiany walut tj. marże na
transakcjach kupna/ sprzedaży walut z dostawą na datę waluty spot. Przychody realizowane w ramach
świadczenia działalności powierniczej są również elementem przychodów prowizyjnych. Korespondujące z
nimi aktywa klientów nie są składnikiem aktywów Banku i w związku z tym nie są ujmowane w sprawozdaniu
z sytuacji finansowej.
Opłaty i prowizje (zarówno przychody, jak i koszty) bezpośrednio związane z powstaniem aktywów
finansowych posiadających określone harmonogramy spłat są ujmowane w rachunku zysków i strat jako
element efektywnej stopy procentowej i stanowią część przychodów odsetkowych.
Bank do prowizji korygujących efektywną stopę procentową zalicza między innymi:
• prowizje za przyznanie kredytu
• prowizje za zmianę warunków umowy kredytowej
• prowizje za zmianę formy finansowania
• prowizje z tytułu restrukturyzacji kredytu
• prowizje za pośrednictwo w udzielaniu kredytów i pożyczek
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
23
Opłaty i prowizje (zarówno przychody, jak i koszty) związane z powstaniem aktywów o nieustalonych
harmonogramach przyszłych przepływów pieniężnych, rozliczane są liniowo w okresie trwania kontraktu i
prezentowane są jako przychody lub koszty z tytułu opłat i prowizji. Do przychodów rozliczanych w czasie
metodą liniową zaliczane są w szczególności prowizje otrzymywane od kredytów w rachunkach bieżących,
kredytów odnawialnych, zobowiązań udzielonych (gwarancje, linie kredytowe) takie jak:
• prowizje za przyznanie limitu/przedłużenie
• prowizje za podwyższenie limitu
• prowizja za rozpatrzenie wniosku kredytowego w przypadku decyzji pozytywnej
Opłaty za zobowiązanie się do udzielenia pożyczek, które najprawdopodobniej będą zaciągnięte, są
odraczane i z chwilą powstania aktywów finansowych są rozliczane jako element efektywnej stopy
procentowej lub liniowo.
Pozostałe opłaty i prowizje związane z usługami finansowymi niezwiązane z powstaniem aktywów, ujmuje
się w taki sposób, aby odzwierciedlić przekazanie przyrzeczonych dóbr i usług na rzecz klienta w kwocie
odzwierciedlającej wynagrodzenie, do którego Bank będzie uprawniony w zamian za te dobra i usługi,
zgodnie z 5-stopniowym modelem ujmowania przychodów.
Na podstawie przeprowadzonych analiz, Bank rozpoznaje przychody z tytułu prowizji i opłat:
• w momencie wykonania usługi jeżeli zobowiązanie do wykonania świadczenia jest spełnione w
określonym momencie poprzez przekazanie przyrzeczonego dobra lub usługi klientowi, tj. w
momencie gdy klient uzyskuje nad nim kontrolę i są to: opłaty transakcyjne pochodzące z transakcji
papierami wartościowymi, usług płatniczych, marże na transakcjach wymiany walut tj. marże na
transakcjach kupna/ sprzedaży walut z dostawą na datę waluty spot, usługi maklerskie, usługi
doradztwa inwestycyjnego, planowania finansowego, usługi bankowości inwestycyjnej
• w miarę upływu czasu, w celu odzwierciedlenia stopnia realizacji tego zobowiązania jeśli
świadczenie usług jest realizowane w określonym okresie czasu, do tych opłat i prowizji, Bank zalicza
min: prowizje za prowadzenie rachunków, obsługę ubezpieczeń , które są otrzymywane/ płacone
cyklicznie, w okresach miesięcznych lub kwartalnych, prowizje/opłaty za wykonane usługi
zarządzania środkami pieniężnymi oraz opłaty i prowizje związane z udzielonymi kredytami nie
stanowiące elementu ESP tj. prowizje i opłaty typu administracyjnego za obsługę pożyczki, prowizje
za zaangażowanie naliczane od niewykorzystanych przez Klientów środków
Zasady rachunkowości dotyczące ujęcia przychodów prowizyjnych z tytułu sprzedaży produktów
ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami i pożyczkami opisane zostały w nocie „Wynik z tytułu
odsetek”.
7.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
1 666 469
1 494 167
776 318
658 248
352 339
304 251
100 390
109 246
55 415
55 647
46 004
29 409
157 846
157 653
58 257
56 438
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
24
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
35 180
35 466
12 665
13 149
5 022
4 088
8 128
8 029
7 900
6 985
51 005
55 558
-956 899
-833 788
-757 773
-628 590
-44 021
-51 919
-13 532
-13 691
-24 327
-18 231
-27 584
-26 167
-24 543
-25 793
-4 710
-6 028
-4 248
-2 903
-24 520
-23 164
-31 641
-37 302
709 570
660 379
01.01.2023 - 31.12.2023
Klienci detaliczni
Klienci biznesowi
Działalność skarbowa
Razem
Przychody z tytułu prowizji i opłat
476 679
1 186 735
3 055
1 666 469
obsługa kart płatniczych, kredytowych
111 633
664 685
0
776 318
marża transakcyjna na transakcjach wymiany
walut
156 271
198 283
-2 215
352 339
obsługa rachunków bankowych
47 167
53 212
11
100 390
prowizje maklerskie
55 415
0
0
55 415
wynagrodzenia z tyt. pośrednictwa sprzedaży
ubezpieczeń
46 004
0
0
46 004
kredyty i pożyczki
23 041
134 805
0
157 846
przelewy
18 446
39 730
81
58 257
operacje kasowe
16 222
18 958
0
35 180
gwarancje, akredytywy, inkaso, promesy
0
12 665
0
12 665
skupione wierzytelności
0
5 022
0
5 022
działalność powiernicza
0
8 128
0
8 128
spłata zajęcia egzekucyjnego
0
7 900
0
7 900
pozostałe prowizje
2 480
43 347
5 178
51 005
01.01.2022–31.12.2022
Klienci detaliczni
Klienci biznesowi
Działalność skarbowa
Razem
Przychody z tytułu prowizji i opłat
460 159
1 074 137
-40 129
1 494 167
obsługa kart płatniczych, kredytowych
104 903
553 345
0
658 248
marża transakcyjna na transakcjach wymiany
walut
161 596
187 746
-45 091
304 251
obsługa rachunków bankowych
44 236
64 986
24
109 246
prowizje maklerskie
55 647
0
0
55 647
wynagrodzenia z tyt. pośrednictwa sprzedaży
ubezpieczeń
29 409
0
0
29 409
kredyty i pożyczki
24 787
132 866
0
157 653
przelewy
17 256
39 129
53
56 438
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
25
01.01.2022–31.12.2022
Klienci detaliczni
Klienci biznesowi
Działalność skarbowa
Razem
operacje kasowe
16 084
19 382
0
35 466
gwarancje, akredytywy, inkaso, promesy
0
13 149
0
13 149
skupione wierzytelności
0
4 088
0
4 088
działalność powiernicza
0
8 029
0
8 029
spłata zajęcia egzekucyjnego
0
6 985
0
6 985
pozostałe prowizje
6 241
44 432
4 885
55 558
8 Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
8.1 Zasady rachunkowości
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz
wynik z pozycji wymiany zawiera zyski i straty powstałe ze zbycia oraz zmian wartości godziwej aktywów i
zobowiązań wycenianych oraz desygnowanych do wyceny w wartości godziwej przez rachunek zysków i
strat przy początkowym ujęciu. Wynik ten zawiera również dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno
zrealizowane, jak i niezrealizowane, wynikające z wyceny aktywów i zobowiązań walutowych oraz z wyceny
do wartości godziwej walutowych instrumentów pochodnych. Ponadto w nocie tej prezentowany jest wynik
z tytułu rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej oraz kwota nieefektywności zabezpieczenia
przepływów pieniężnych.
8.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Wynik na pozycji wymiany i transakcjach pochodnych walutowych w tym:
43 004
-13 451
wynik z pozycji wymiany
-27 237
-413 482
transakcje pochodne walutowe
70 241
400 031
Transakcje stopy procentowej
-1 880
34 533
Część nieefektywna rachunkowości zabezpieczeń
6 408
-1 807
Zmiana wyceny do wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka
1 292
-573
Wynik na pozostałych instrumentach zawiera wynik z obrotu dłużnymi
papierami wartościowymi zaklasyfikowanymi jako wyceniane do wartości
godziwej przez rachunek zysków i strat wraz z odsetkami
12 549
4 253
Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
61 373
22 955
9 Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
9.1 Zasady rachunkowości
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej
przez rachunek zysków i strat zawiera zyski i straty powstałe w wyniku zbycia dłużnych papierów
wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, wycenianych w koszcie
zamortyzowanym oraz zyski i straty powstałe w wyniku odkupu emisji własnych.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
26
9.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Wynik na zbyciu dłużnych papierów wycenianych do wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
10 346
1 218
Wynik na instrumentach finansowych wycenianych według
zamortyzowanego kosztu
1 905
771
Wynik z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych
niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
12 251
1 989
10 Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych
10.1 Zasady rachunkowości
Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zalicza się przychody i koszty niezwiązane
bezpośrednio z podstawową działalnością. Pozostałe przychody operacyjne obejmują głównie przychody z
zarządzania majątkiem osób trzecich, otrzymanych odszkodowań, kar i grzywien, wynagrodzeń z tytułu
umów z różnymi kontrahentami, zwrotu kosztów dochodzenia roszczeń. Natomiast na pozostałe koszty
operacyjne składają się głównie koszty utworzonych rezerw na sprawy sporne, rezerw na zwroty prowizji
dla klientów z tytułu dokonanych przedterminowych spłat kredytów konsumenckich (rezerwa TSUE), a
także koszty zdarzeń z obszaru ryzyka operacyjnego, dochodzenia roszczeń i działalności zarządzania
majątkiem osób trzecich.
10.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022*
Pozostałe przychody operacyjne z tytułu:
94 690
79 001
przychody ze sprzedaży usług
7 678
19 730
odzyskane koszty windykacji
23 660
22 496
otrzymane odszkodowania, odzyski, kary i grzywny
3 178
1 068
z tytułu zarządzania majątkiem osób trzecich
12 862
11 345
opłaty licencyjne od Partnerów
3 073
3 626
korekta z tytułu rozliczenia VAT
586
1 786
rozwiązanie odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości innych
aktywów
2 313
5 474
inne
41 340
13 476
Pozostałe koszty operacyjne z tytułu:
-191 692
-139 928
zwrot kosztów kredytów (rezerwa TSUE)
-174
-21 590
koszty związane z dochodzeniem należności i roszczeń spornych
-48 310
-46 806
koszty rezerw na sprawy sporne
-84 074
-17 752
zapłacone odszkodowania kary i grzywny
-4 204
-11 898
z tytułu zarządzania majątkiem osób trzecich
-1 644
-1 300
koszty z tytułu reklamacji
-3 720
-2 249
odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości innych aktywów
-10 903
-13 168
inne
-38 663
-25 165
Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych
-97 002
-60 927
*Dane przekształcone – nota 4.2
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
27
11 Koszty działania Banku
11.1 Zasady rachunkowości
Rodzaj kosztu
Opis
Świadczenia
pracownicze
Świadczenia pracownicze obejmują obok kosztów wynagrodzeń i ubezpieczeń społecznych (w tym z tytułu składek na
świadczenia emerytalno – rentowe, które szczegółowo opisano w nocie „Rezerwy”), także koszty programu zmiennych
składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze, którego część ujmowana jest jako zobowiązanie z tytułu
płatności na bazie akcji rozliczonych w środkach pieniężnych zgodnie z MSSF 2. Bank tworzy również w ciężar kosztów
wynagrodzeń rezerwę na przyszłe zobowiązania z tytułu odszkodowań i odpraw pieniężnych wypłacanych pracownikom, z
którymi zostaje rozwiązany stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, a także rozliczenia okresowe z tytułu
kosztów przypadających na bieżący okres, które poniesione zostaną w przyszłym okresie, w tym premii oraz z tytułu
niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych, po uwzględnieniu wszystkich pozostających do wykorzystania zaległych dni
urlopów.
Koszty rzeczowe
Ujmuje się tu następujące pozycje: koszty utrzymania i wynajmu majątku trwałego (od roku 2019 w stosunku do umów, które
nie zostały przez Bank zaklasyfikowane zgodnie z MSSF 16 jako umowy leasingu), koszty obsługi informatycznej i
telekomunikacyjnej, koszty działalności administracyjnej, koszty promocji i reklamy, ochrony mienia oraz koszty szkoleń.
Opłaty leasingowe w okresie leasingu krótkoterminowego ujmowane są metodą liniową, jako koszty w rachunku zysków i
strat.
Koszty BFG
W pozycji tej ujmowane są obowiązkowe wpłaty na rzecz BFG, w tym: na fundusz przymusowej restrukturyzacji oraz na
fundusz gwarancyjny banków.
Składki na Fundusz
Wsparcia
Kredytobiorców
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK) działa na podstawie Ustawy z dnia 9 października 2015 r. o wsparciu
kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. Od powstania FWK
prowadzony jest przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Budżet FWK tworzą wpłaty kredytodawców (banków).
14 lipca 2022 roku Prezydent RP podpisał ustawę o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i
pomocy kredytobiorcom, która wprowadziła między innymi obowiązek wniesienia przez sektor bankowy dodatkowej wpłaty
w wysokości 1,4 mld zł do końca 2022 roku do Funduszu Wsparcia Kredytobiorców (FWK).
Amortyzacja
Odpisy amortyzacyjne od wartości rzeczowych aktywów trwałych, aktywów z tytułu prawa do użytkowania oraz wartości
niematerialnych naliczane są metodą liniową, zgodnie z ustalonymi stawkami amortyzacji, przez przewidywany okres ich
użyteczności ekonomicznej a w przypadku prawa do użytkowania przez krótszy z okresów ekomonicznej użyteczności lub
okresu leasingu. Przez wartość podlegającą amortyzacji rozumie się cenę nabycia lub koszt wytworzenia danego składnika
aktywów, po pomniejszeniu o wartość końcową (rezydualną) tego składnika. Co roku aktualizuje się okres użyteczności, stawki
amortyzacji oraz wartość końcową rzeczowych aktywów trwałych podlegających amortyzacji.
Podatki i opłaty
Ujmuje się tu następujące pozycje m.in.: podatek od nieruchomości, opłaty komunalne i administracyjne, podatek VAT
niepodlegający odliczeniu.
11.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022*
Koszty pracownicze
-1 027 110
-869 132
wynagrodzenia
-845 586
-719 309
narzuty na wynagrodzenia
-161 334
-137 514
koszty premii dla osób mających wpływ na profil ryzyka Banku rozliczany w
akcjach fantomowych
-6 489
-2 405
pozostałe
-13 701
-9 904
Koszty ogólnego zarządu
-547 883
-755 444
koszty czynszu i utrzymania budynków
-107 161
-64 546
koszty BFG
-58 872
-97 614
koszty systemu ochrony - fundusz pomocowy
0
-214 094
koszty składki na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
0
-61 868
koszty informatyczne
-162 787
-140 622
koszty marketingowe
-78 551
-60 802
koszty usług doradczych
-24 758
-16 797
koszty usług zewnętrznych
-26 871
-23 647
koszty szkoleń
-17 177
-14 221
koszty usług telekomunikacyjnych
-22 089
-25 306
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
28
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022*
koszty leasingu środków trwałych i wartości niematerialnych
-70
-213
pozostałe
-49 547
-35 714
Amortyzacja
-243 461
-230 005
rzeczowe aktywa trwałe
-83 969
-71 069
wartości niematerialne
-75 568
-68 984
prawo użytkowania aktywa
-83 924
-89 952
Podatki i opłaty
-41 271
-27 645
Koszty działania banku
-1 859 725
-1 882 226
*Dane przekształcone – nota 4.2
12 Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane
12.1 Zasady rachunkowości
Na wynik z odpisów na straty oczekiwane składają się utworzenia oraz rozwiązania: odpisów na straty
oczekiwane, odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości należności od klientów, dłużnych papierów
wartościowych, a także utworzenia oraz rozwiązania rezerw na zobowiązania pozabilansowe oraz odzyski.
Szczegółowe zasady rachunkowości w zakresie szacowania odpisów na straty oczekiwane oraz z tytułu
utraty wartości opisano w nocie 22.
12.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Odpisy na straty oczekiwane Koszyk 3
-798 829
-1 038 297
klient detaliczny
-465 991
-552 717
klient biznesowy
-332 838
-485 580
Odpisy na straty oczekiwane Koszyk 1 i 2 (ECL)
127 604
-25 759
Koszyk 2
85 783
-38 812
klient detaliczny
68 499
-83 927
klient biznesowy
17 284
45 115
Koszyk 1
41 821
13 053
klient detaliczny
33 082
11 085
klient biznesowy
8 739
1 968
POCI
-176 410
-18 690
Odzyski
239 248
153 263
Papiery wartościowe
7 035
6 346
Rezerwa na zobowiązania pozabilansowe
41 447
20 215
Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane
-559 905
-902 922
13 Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych
13.1 Zasady rachunkowości
Zgodnie z MSR 36 Bank zobowiązany jest, jeżeli występują przesłanki wskazujące na możliwość utraty
wartości, do dokonywania odpisów aktualizujących wartości aktywów, które mają na celu doprowadzenie
wartości danego aktywa, która wynika z zapisów w księgach rachunkowych, do poziomu wartości
odzyskiwanej. Wartość odzyskiwalna jest jedną z dwóch następujących wartości w zależności od tego, która
z nich jest wyższa: wartość godziwa danego składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki
pieniężne, pomniejszona o koszty zbycia lub wartość użytkowa ustalana dla poszczególnych składników
aktywów. Zgodnie z definicją MSR 36.6 wartość użytkowa jest bieżącą, szacunkową wartością przyszłych
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
29
przepływów pieniężnych, których uzyskania oczekuje się z tytułu dalszego użytkowania składnika aktywów
lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne.
Wystąpienie przesłanek wskazujących na możliwość utraty wartości składnika majątku nakłada na Bank
obowiązek przeprowadzenia testu na utratę wartości. Bank dokonuje testu na utratę wartości aktywów
niefinansowych, przy czym w przypadku wartości firmy test przeprowadzany jest przynajmniej raz w roku.
W ramach testowania utraty wartości, Bank dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej - danego
składnika aktywów lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne (CGU), do którego przypisany jest dany
składnik aktywów, np. wartość firmy. W sytuacji, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów lub
CGU przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu
aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwanej.
13.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Rzeczowe aktywa trwałe
-1 444
-6 274
Wartości niematerialne
-846
-32 542
Wynik z tytułu utraty wartości aktywów niefinansowych
-2 290
-38 816
14 Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
14.1 Zasady rachunkowości
Bank identyfikuje ryzyko prawne, że planowane na bazie harmonogramów przepływy pieniężne z portfela
kredytów hipotecznych indeksowanych w walutach obcych mogą być nie w pełni odzyskiwalne. W związku
z powyższym Bank dokonał szacunku kosztów ryzyka prawnego i zastosował do jego ujęcia zapisy
MSSF 9B.5.4.6 - ujął ten szacunek jako korektę wartości bilansowej brutto portfela kredytów hipotecznych
indeksowanych walutami obcymi lub utworzył rezerwy zgodnie z wymogami MSR 37.
Zgodnie z MSSF 9B.5.4.6, gdy jednostka zmienia oszacowanie płatności lub wpływów (z wyłączeniem
nieistotnych modyfikacji i zmian oszacowań oczekiwanych strat kredytowych), koryguje wartość bilansową
brutto składnika aktywów lub grupy instrumentów finansowych tak, aby wartość ta odzwierciedlała
rzeczywiste i zmienione oszacowane przepływy pieniężne wynikające z umowy. W związku z powyższym
oszacowana korekta wartości bilansowej brutto na wyżej wymienione ryzyko prawne związane z umowami
kredytów hipotecznych w walutowych obcych wyniosła łącznie 114 075 tys. zł na dzień 31 grudnia 2023
roku (99 317 tys. zł na dzień 31 grudnia 2022 roku). Powyższa kwota obejmuje zarówno korektę w stosunku
do istniejących już spraw sądowych, których Bank jest stroną, jak również korektę portfelową oszacowaną
w stosunku do umów kredytów hipotecznych w walutach obcych, które są obciążone ryzykiem prawnym
związanym z charakterem tych umów.
W przypadku, gdy kwota szacunku kosztów ryzyka prawnego przekracza wartość bilansową brutto
ekspozycji kredytowej bądź kwota szacunku dotyczy spłaconych walutowych kredytów hipotecznych lub
gdy kwota szacunku dotyczy przewidywanych kosztów sądowych (koszty zastępstwa procesowego i
odsetek) ujmowana jest w pozycji Rezerwy.
Dodatkowe informacje dotyczące ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych opisane
zostały w nocie 29 Rezerwy.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
30
14.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Kredyty i pożyczki udzielone klientom - korekta pomniejszająca wartość
bilansową brutto kredytów
-23 291
-78 937
Rezerwy
-30 692
-4 231
Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
-53 983
-83 168
14.3 Istotne analizy i szacunki
Koszty ryzyka prawnego stanowiące korektę wartości bilansowej brutto i rezerwy zostały oszacowane z
uwzględnieniem szeregu założeń, w tym również Bank, założył wzrost rynkowej skali pozwów m.in. w
związku ze stanowiskiem Rzecznika Generalnego TSUE opublikowanym w dniu 16.02.2023 r. oraz
orzeczeniem TSUE z dnia 15.06.2023 r.
Koszty te, zostały oszacowane na podstawie:
• obserwowanego do tej pory i prognozowanego przez Bank w przyszłych okresach tempa napływu
spraw spornych dotyczących ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych i
wynikającego z tej prognozy szacunku odsetka portfela walutowych kredytów hipotecznych, który
będzie przedmiotem sporu sądowego,
• statystyki wartości przedmiotu sporu w dotychczasowych pozwach,
• raportowanego przez Związek Banków Polskich szacowanego odsetka przegranych przez banki
spraw spornych, w tym odsetka spraw zakończonych unieważnieniem umowy i odsetka spraw
zakończonych przewalutowaniem umów na złote.
Dotychczasowa liczba spraw spornych wynosi 97 sztuk, tj. 1,1% z wszystkich udzielonych kredytów
walutowych (w tym spłaconych na dzień bilansowy), w tym 86 sztuk dotyczy spraw spornych, które na datę
31.12.2023 nadal są w toku. Koszty ryzyka prawnego zostały oszacowane przy założeniu, że sprawami
spornymi będzie objęte 36,5% portfela kredytów denominowanych w walucie CHF oraz 2,0% portfela
kredytów denominowanych w pozostałych walutach oraz w oparciu o założenia co do możliwych
scenariuszy rozstrzygnięć sądowych. Aktualny poziom rezerw pokrywa 80,3% wartości brutto portfela
kredytów denominowanych w walucie CHF oraz 3,8% wartości brutto pozostałego portfela kredytów
denominowanych.
14.4 Analiza wrażliwości
Bank przeprowadził analizę wrażliwości istotnych założeń stanowiących podstawę do wyliczenia korekty
wartości bilansowej brutto, gdzie zmiana poziomu wskazanych poniżej parametrów miałaby następujący
wpływ na kwotę kosztów ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych:
31.12.2023
31.12.2022
spadek kursu PLN względem wszystkich walut obcych o 10%
-24 993
-9 674
wzrostu skali sporów o 10% w stosunku do szacunków przyjętych przez
Bank
-15 690
-10 467
15 Podatek bankowy
Z dniem 1 lutego 2016 weszła w życie ustawa z dnia 15 stycznia 2016 roku o podatku od niektórych
instytucji finansowych, która objęła m.in. banki oraz zakłady ubezpieczeń. Podstawę opodatkowania stanowi
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
31
wynikająca z zestawienia obrotów i sald na koniec każdego miesiąca, nadwyżka sumy aktywów ponad kwotę
4 mld zł. Banki są uprawnione do pomniejszenia podstawy opodatkowania m.in. o wartość funduszy
własnych, a także wartość skarbowych papierów wartościowych oraz o wartość aktywów nabytych od NBP,
stanowiących zabezpieczenie kredytu refinansowego udzielonego przez NBP. Podatek jest płacony
miesięcznie (stawka podatku miesięczna wynosi 0,0366%) do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu,
którego dotyczy i rozpoznawany w rachunku zysków i strat w okresie, którego dotyczy.
16 Podatek dochodowy
16.1 Zasady rachunkowości
Podatek dochodowy obejmuje podatek bieżący i podatek odroczony. Podatek dochodowy ujmuje się w
rachunku zysków i strat z wyjątkiem sytuacji, gdy podatek dotyczy:
• transakcji ujmowanych w innych dochodach całkowitych lub bezpośrednio w kapitale własnym,
• połączenia jednostek.
Podatek bieżący
Zobowiązania (należności) z tytułu bieżącego podatku za okres bieżący i okresy poprzednie wycenia się w
wysokości kwot wymaganych według przewidywań zapłaty na rzecz władz podatkowych (lub podlegających
zwrotowi od władz podatkowych) z zastosowaniem stawek podatkowych (i przepisów podatkowych), które
obowiązywały prawnie lub faktycznie w końcu okresu sprawozdawczego.
Podatek odroczony
Podatek odroczony obliczany jest zgodnie z metodą zobowiązania bilansowego opartą na identyfikacji różnic
czasowych między wartością podatkową, a wartością bilansową aktywów i zobowiązań. Bank tworzy
rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego w odniesieniu do wszystkich dodatnich różnic
przejściowych, z wyjątkiem przypadków:
• gdy rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z początkowego ujęcia wartości
firmy lub początkowego ujęcia danego składnika aktywów lub zobowiązań pochodzących z
transakcji, która nie jest połączeniem jednostek i w momencie przeprowadzania transakcji nie
wpływa na wynik finansowy brutto ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową),
• jednostka dominująca, inwestor lub wspólnik wspólnego przedsięwzięcia są w stanie kontrolować
terminy odwracania się różnic przejściowych, i jest prawdopodobne, że różnice przejściowe nie
odwrócą się w przewidywalnej przyszłości.
W odniesieniu do wszystkich ujemnych różnic przejściowych ujmuje się składnik aktywów z tytułu
odroczonego podatku dochodowego do wysokości prawdopodobnego dochodu do opodatkowania, który
pozwoli na potrącenie ujemnych różnic przejściowych, z wyjątkiem sytuacji:
• gdy składnik aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego wynika z początkowego ujęcia
składnika aktywów lub zobowiązań pochodzących z transakcji, która nie dotyczy połączenia
jednostek gospodarczych i w momencie przeprowadzania nie wpływa na wynik finansowy brutto
ani na dochód do opodatkowania (stratę podatkową),
• gdy ujemne różnice przejściowe wynikają z inwestycji w jednostkach zależnych, oddziałach,
jednostkach stowarzyszonych i udziałów we wspólnych przedsięwzięciach poza zakresem, w
którym jest prawdopodobne, że odwrócą się w przewidywalnej przyszłości i zostanie osiągnięty
dochód do opodatkowania, od którego będzie można odpisać różnice przejściowe.
Wartość bilansową składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego weryfikuje się na
koniec każdego okresu sprawozdawczego. Bank obniża jego wartość bilansową w zakresie, w jakim nie jest
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
32
prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego
jego zrealizowania.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego i rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego wycenia się z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą
stosowane, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę
stawki podatkowe (i przepisy podatkowe), które obowiązywały prawnie lub faktycznie w końcu okresu
sprawozdawczego.
Podatek bieżący oraz podatek odroczony ujmowany jest bezpośrednio w innych dochodach całkowitych,
jeżeli dotyczy on pozycji, które w tym samym lub innym okresie zostały ujęte w innych dochodach
całkowitych.
Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego są kompensowane rezerwami z tytułu odroczonego
podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy Bank posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny
do przeprowadzenia kompensat należności i zobowiązań z tytułu bieżącego podatku, a odroczony podatek
dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.
16.2 Dane finansowe
16.2.1 Obciążenie podatkowe w ramach rachunku zysków i strat
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Podatek bieżący
422 908
338 093
Podatek odroczony
209 210
-3 627
Podatek dochodowy ujęty w rachunku zysków i strat
632 118
334 466
16.2.2 Kalkulacja efektywnej stopy podatkowej
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Zysk brutto
2 619 562
956 318
Podatek dochodowy 19%
497 717
181 700
Koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodu (efekt podatkowy)
138 974
158 440
Rezerwy na należności kredytowe w części niepokrytej podatkiem
odroczonym
42 134
43 966
Opłata na rzecz BFG
11 186
18 547
Podatek od niektórych instytucji finansowych
50 113
49 917
Koszty ryzyka prawnego kredytów hipotecznych w walutach obcych
10 257
15 802
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców
0
11 755
Inne
25 284
18 453
Przychody niepodlegające opodatkowaniu (efekt podatkowy)
-6 620
-7 245
Inne pozycje wpływające na wysokość obciążenia podatkowego
2 047
1 571
Podatek dochodowy ujęty w rachunku zysków i strat
632 118
334 466
Efektywna stawka podatkowa
24,13%
34,97%
16.2.3 Aktywa i rezerwy z tytułu podatku odroczonego
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
31.12.2022
Zmiany odnoszone
na wynik finansowy
Zmiany odnoszone
na kapitał
Pozostałe
zmiany
31.12.2023
Prowizje pobrane z góry
179 557
-42 288
0
0
137 269
Odsetki naliczone od depozytów
51 704
-1 898
0
0
49 806
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
33
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
31.12.2022
Zmiany odnoszone
na wynik finansowy
Zmiany odnoszone
na kapitał
Pozostałe
zmiany
31.12.2023
Odsetki / dyskonto naliczone od papierów
wartościowych
33 605
-14 687
0
0
18 918
Ujemna wycena papierów wartościowych
54 703
-6 070
-40 917
0
7 716
Odsetki naliczone od instrumentów
pochodnych
63 220
-10 534
0
0
52 686
Ujemna wycena instrumentów pochodnych
339 874
-4 542
-176 880
0
158 452
Premia od opcji
2 585
782
0
0
3 367
Rezerwy na wydatki przyszłych okresów
85 958
11 676
0
0
97 634
Odpisy aktualizujące wartość należności
kredytowych
687 252
-53 698
0
0
633 554
Pozostałe rezerwy
71 494
-53 207
0
0
18 287
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
1 569 952
-174 466
-217 797
0
1 177 689
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
31.12.2022
Zmiany odnoszone
na wynik finansowy
Zmiany odnoszone
na kapitał
Pozostałe
zmiany
31.12.2023
Odsetki naliczone od kredytów, lokat i operacji z
Bankiem Centralnym
-109 684
-25 407
0
0
-135 091
Odsetki / dyskonto naliczone od papierów
wartościowych
-35 488
-1 757
0
0
-37 245
Dodatnia wycena papierów wartościowych
-14 908
-1 138
-5 017
0
-21 063
Odsetki naliczone od instrumentów
pochodnych
-58 678
-8 478
0
0
-67 156
Dodatnia wycena instrumentów pochodnych
-79 441
5 397
-25 022
0
-99 066
Różnica między amortyzacją bilansową, a
amortyzacją podatkową
-40 568
-1 022
0
0
-41 590
Przychody naliczone nieotrzymane
-8 227
-2 339
0
0
-10 566
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
-346 994
-34 744
-30 039
0
-411 777
Podatek odroczony - stan bilansowy
1 222 958
-209 210
-247 836
0
765 912
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
31.12.2021
Zmiany odnoszone
na wynik finansowy
Zmiany odnoszone
na kapitał
Pozostałe
zmiany
31.12.2022
Prowizje pobrane z góry
244 545
-64 988
0
0
179 557
Odsetki naliczone od depozytów
8 247
43 457
0
0
51 704
Odsetki / dyskonto naliczone od papierów
wartościowych
31 529
2 076
0
0
33 605
Ujemna wycena papierów wartościowych
21 561
-1 132
34 274
0
54 703
Odsetki naliczone od instrumentów
pochodnych
15 320
47 900
0
0
63 220
Ujemna wycena instrumentów pochodnych
242 435
18 745
78 694
0
339 874
Premia od opcji
2 112
473
0
0
2 585
Rezerwy na wydatki przyszłych okresów
81 384
4 574
0
0
85 958
Odpisy aktualizujące wartość należności
kredytowych
683 533
3 719
0
0
687 252
Pozostałe rezerwy
25 785
45 709
0
0
71 494
Aktywa z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
1 356 451
100 533
112 968
0
1 569 952
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
31.12.2021
Zmiany odnoszone
na wynik finansowy
Zmiany odnoszone
na kapitał
Pozostałe
zmiany
31.12.2022
Odsetki naliczone od kredytów, lokat i operacji
z Bankiem Centralnym
-83 248
-26 436
0
0
-109 684
Odsetki / dyskonto naliczone od papierów
wartościowych
-14 950
-20 538
0
0
-35 488
Dodatnia wycena papierów wartościowych
-18 428
2 553
967
0
-14 908
Odsetki naliczone od instrumentów
pochodnych
-24 045
-34 633
0
0
-58 678
Dodatnia wycena instrumentów pochodnych
-50 316
-18 784
-10 341
0
-79 441
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
34
Różnica między amortyzacją bilansową, a
amortyzacją podatkową
-43 721
3 176
0
-23
-40 568
Przychody naliczone nieotrzymane
-5 983
-2 244
0
0
-8 227
Rezerwy z tytułu odroczonego podatku
dochodowego
-240 691
-96 906
-9 374
-23
-346 994
Podatek odroczony - stan bilansowy
1 115 760
3 627
103 594
-23
1 222 958
17 Zysk na akcję
17.1 Zasady rachunkowości
Zgodnie z MSR 33 podstawowy zysk na akcję wyliczany jest jako iloraz zysku przypadającego na
akcjonariuszy Banku oraz średniej ważonej liczby akcji zwykłych w trakcie roku.
Rozwodniony zysk na akcję wyliczany jest w oparciu o stosunek zysku przypadającego na akcjonariuszy
Banku do średniej ważonej liczby akcji zwykłych skorygowanych w taki sposób, jak gdyby nastąpiła zamiana
instrumentów finansowych dających prawa do akcji zwykłych. Bank na dzień 31 grudnia 2023 roku oraz na
dzień 31 grudnia 2022 roku nie posiadał instrumentów rozwadniających.
17.2 Dane finansowe
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Zysk netto
1 987 444
621 852
Średnia ważona liczba akcji zwykłych
130 553 991
130 553 991
Zysk podstawowy/rozwodniony netto przypadająca na jedną akcję zwykłą
(zł)
15,22
4,76
Informacje dodatkowe do sprawozdania z sytuacji finansowej
18 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
18.1 Zasady rachunkowości
Na środki pieniężne i ich ekwiwalenty składają się gotówka, środki pieniężne na rachunkach nostro, inne
środki pieniężne o terminie wymagalności do 3 miesięcy licząc od daty nabycia, wyceniane są w
zamortyzowanym koszcie.
Szczegółowe zasady rachunkowości instrumentów finansowych opisano w nocie 20.1.
18.2 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
Rachunek bieżący w banku centralnym
667 654
865 742
Lokata jednodniowa w banku centralnym
0
128 468
Gotówka
453 845
849 575
Rachunki bieżące w innych bankach
1 119 400
688 406
Rachunki terminowe w innych bankach
280 656
33 215
Razem
2 521 555
2 565 406
Bank utrzymuje na rachunku bieżącym w Narodowym Banku Polskim rezerwę obowiązkową. Bank może
wykorzystywać w ciągu dnia środki na rachunkach rezerwy obowiązkowej do bieżących rozliczeń
pieniężnych na podstawie dyspozycji złożonej do Narodowego Banku Polskiego, musi jednak zapewnić
utrzymanie średniego miesięcznego salda na tym rachunku w odpowiedniej wysokości wynikającej z
deklaracji rezerwy obowiązkowej.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
35
Wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ustala Rada Polityki Pieniężnej. Stopa rezerwy obowiązkowej
wynosi:
• 3,5 proc. dla środków złotowych i środków w walutach obcych zgromadzonych na rachunkach
bankowych oraz dla środków uzyskanych z tytułu emisji papierów wartościowych o terminie
wymagalności krótszym niż dwa lata,
• 0,0 proc. dla środków uzyskanych z tytułu transakcji repo i sell-buy-back oraz środków pozyskanych
na co najmniej 2 lata.
Podmioty naliczające rezerwę obowiązkową pomniejszają kwotę naliczonej rezerwy o równowartość
500 tys. EUR.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku oprocentowanie rezerwy obowiązkowej wynosiło 5,75%, a na koniec
2022 roku oprocentowanie rezerwy obowiązkowej wynosiło 6,75%.
19 Należności od banków
19.1 Zasady rachunkowości
Należności od banków są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej
stopy procentowej pomniejszone o odpisy na straty oczekiwane, z wyjątkiem środków pieniężnych w
drodze, które wycenia się w wartości nominalnej. Jeżeli dla należności nie można ustalić harmonogramu
przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, należność wycenia
się według kwoty wymaganej zapłaty.
Zakupione papiery wartościowe z przyrzeczeniem odsprzedaży ujmuje się jako należności od banków, jeśli
kontrahentem jest bank. Transakcje z przyrzeczeniem odsprzedaży są wyceniane według zamortyzowanego
kosztu. Różnica między ceną zakupu i odkupu (sprzedaży) jest traktowana odpowiednio jako przychód lub
koszt odsetkowy.
Szczegółowe zasady rachunkowości instrumentów finansowych opisano w nocie 20.1.
19.2 Dane finansowe
Według struktury rodzajowej
31.12.2023
31.12.2022
Reverse Repo
3 681 081
184 097
Kaucje będące zabezpieczeniem transakcji pochodnych (ISDA)
847 887
2 057 094
Pozostałe
86 452
132 472
Razem
4 615 420
2 373 663
Według terminów zapadalności (na datę bilansową)
31.12.2023
31.12.2022
≤ 1M
4 615 296
2 373 464
> 1M ≤ 3M
124
199
Razem
4 615 420
2 373 663
Według struktury walutowej
31.12.2023
31.12.2022
PLN
3 515 376
1 618 733
EUR
1 048 609
649 370
GBP
100
1 690
USD
51 090
103 696
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
36
Według struktury walutowej
31.12.2023
31.12.2022
Pozostałe waluty
245
174
Razem
4 615 420
2 373 663
Kaucje udzielone dotyczą zabezpieczeń przekazanych innym bankom w ramach rozliczeń związanych z
umową CSA (Credit Support Annex).
20 Inwestycyjne aktywa finansowe
20.1 Zasady rachunkowości
Zgodnie z MSSF 9 aktywa finansowe klasyfikowane są jako:
• aktywa finansowe wyceniane wg zamortyzowanego kosztu,
• aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody,
• aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy.
Aktywa finansowe o charakterze kapitałowym, z zastrzeżeniem inwestycji w jednostki zależne, wyceniane
są w wartości godziwej przez wynik finansowy, o ile Bank, w dacie pierwszego ujęcia, nie podejmie decyzji
o wycenie przez inne całkowite dochody.
Klasyfikacja aktywów finansowych o charakterze dłużnym zależy od modelu biznesowego, w ramach,
którego dany instrument finansowy jest zarządzany oraz od charakterystyki umownych przepływów
pieniężnych. Model biznesowy to sposób zarządzania portfelem aktywów finansowych.
Alior Bank przy ocenie modelu biznesowego kieruje się następującymi kryteriami: (i) przyjętej strategii
inwestycyjnej, (ii) częstotliwości sprzedaży wierzytelności z portfela homogenicznych aktywów, (iii) profilu i
pomiaru ryzyka, (iv) zasad wynagradzania zarządzających aktywami.
Modele biznesowe zidentyfikowane w Alior Banku:
• w segmentach klienta biznesowego (KB) i klienta indywidualnego (KI), w tym Kasa Mieszkaniowa:
model utrzymywania aktywów finansowych celem uzyskania przepływów pieniężnych
wynikających z umowy, sprzedaże ekspozycji dopuszczone są ze względu na ryzyko kredytowe,
• w zakresie portfeli Departamentu Skarbu/Departamentu Zarządzania Ryzykiem Finansowym: (i)
model utrzymywania aktywów finansowych celem uzyskania przepływów pieniężnych
wynikających z umowy, (ii) model utrzymywania aktywów finansowych celem uzyskania
przepływów pieniężnych wynikających z umowy oraz sprzedaż aktywów, a także (iii) inny model
biznesowy,
• w zakresie portfela Biura Maklerskiego: inny model biznesowy.
Przypisanie produktu do modelu biznesowego w Alior Banku wykonywane jest na poziomie analizy
produktu.
W przypadku realizacji przepływów pieniężnych w wyniku sprzedaży dla oceny modelu biznesowego istotny
jest również motyw, dla którego sprzedaż jest podejmowana. Rozróżnia się sprzedaż aktywów finansowych
o pogorszonej jakości kredytowej ze względu na zarządzanie ryzykiem kredytowym, sprzedaż aktywów na
potrzeby zarządzania ryzykiem płynności finansowej i ryzykiem finansowym oraz sprzedaż podejmowaną w
celu wypracowania zysków finansowych.
Sprzedaż aktywów o pogorszonej jakości kredytowej nie wyklucza klasyfikacji do modelu uzyskania
przepływów zgodnie z warunkami umownymi.
Ocena charakterystyki umownych przepływów pieniężnych składnika aktywów finansowych ma na celu
weryfikację czy warunki umowy powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
37
które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (tzw. kryterium SPPI
– ang. solely payments of principal and interest).
Jako kwotę główną na potrzeby testu SPPI przyjmuje się wartość godziwą składnika aktywów finansowych
w momencie początkowego ujęcia.
Jako odsetki od kwoty głównej przyjmuje się zapłatę za wartość pieniądza w czasie, wynagrodzenie za
ponoszone ryzyko kredytowe i inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzielaniem kredytów, a także
marżę zysku.
Aktywa finansowe, których przepływy pieniężne mają cechy jedynie spłaty kwoty głównej i odsetek od
kwoty głównej są klasyfikowane do kategorii wyceny:
• wg zamortyzowanego kosztu, jeżeli utrzymywane są w modelu biznesowym, którego celem jest
realizacja przepływów pieniężnych zgodnie z warunkami umownymi,
• w wartości godziwej przez inne całkowite dochody, jeżeli utrzymywane są w modelu biznesowym,
którego celem jest realizacja przepływów pieniężnych zgodnie z warunkami umownymi lub poprzez
sprzedaż.
Aktywa finansowe, których przepływy pieniężne są zmodyfikowane w ten sposób, że mają cechy inne niż
jedynie spłata kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej, są klasyfikowane do kategorii wyceny wg wartości
godziwej przez wynik finansowy niezależnie od modelu biznesowego. Do tej kategorii klasyfikowane są
również aktywa finansowe zarządzane zgodnie z modelem biznesowym, w ramach którego dokonuje się
sprzedaży aktywów celem wypracowania zysków finansowych, oceny wyników na podstawie zmian
wartości godziwej i wyników ze sprzedaży. Do tej kategorii zalicza się również zawsze instrumenty pochodne
niebędące instrumentami zabezpieczającymi.
20.2 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
Inwestycyjne aktywa finansowe
18 803 661
16 998 356
wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
15 469 101
9 893 476
wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
408 882
423 038
wyceniane według zamortyzowanego kosztu
2 925 678
6 681 842
20.2.1 Inwestycyjne aktywa finansowe według struktury rodzajowej
Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
31.12.2023
31.12.2022
Instrumenty dłużne
15 352 460
9 802 840
Emitowane przez Skarb Państwa
13 818 749
7 864 154
obligacje skarbowe
9 569 859
7 806 138
bony skarbowe
4 248 890
58 016
Emitowane przez instytucje monetarne
1 533 711
1 889 093
euroobligacje
18 139
18 728
bony pieniężne
950 000
1 349 494
obligacje
565 572
520 871
Emitowane przez przedsiębiorstwa
0
49 593
obligacje
0
49 593
Instrumenty kapitałowe
116 641
90 636
Razem
15 469 101
9 893 476
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
38
Wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
31.12.2023
31.12.2022
Instrumenty dłużne
53 402
12 597
Emitowane przez Skarb Państwa
53 398
4 590
obligacje skarbowe
53 398
4 590
Emitowane przez pozostałe instytucje finansowe
4
4
obligacje
4
4
Emitowane przez przedsiębiorstwa
0
8 003
obligacje
0
8 003
Instrumenty kapitałowe
28 264
44 624
Instrumenty pochodne
327 216
365 817
Transakcje stopy procentowej
180 618
242 925
SWAP
177 758
240 228
Opcje Cap Floor
1 804
2 697
FRA
1 056
0
Transakcje walutowe
139 434
117 460
FX swap
96 237
3 837
FX forward
21 953
50 762
CIRS
13 946
56 550
Opcje FX
7 298
6 311
Pozostałe opcje
3 179
529
Pozostałe instrumenty
3 985
4 903
Razem
408 882
423 038
Wyceniane według zamortyzowanego kosztu
31.12.2023
31.12.2022
Instrumenty dłużne
2 925 678
6 681 842
Emitowane przez Skarb Państwa
2 395 852
6 158 857
obligacje skarbowe
2 395 852
5 180 926
bony skarbowe
0
977 931
Emitowane przez pozostałe instytucje finansowe
529 826
522 985
obligacje
529 826
522 985
Razem
2 925 678
6 681 842
20.2.2 Inwestycyjne aktywa finansowe według terminów zapadalności
Wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
31.12.2023
31.12.2022
bez określonego terminu
116 641
90 636
≤ 1M
1 982 333
1 367 507
> 1M ≤ 3M
1 188 178
66 278
> 3M ≤ 6M
2 018 707
81 877
> 6M ≤ 1Y
210 948
55 465
>1Y ≤ 2Y
397 694
1 431 347
>2Y ≤ 5Y
8 103 676
4 374 835
>5Y ≤ 10Y
1 450 924
2 425 531
Razem
15 469 101
9 893 476
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
39
Wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
31.12.2023
31.12.2022
bez określonego terminu
28 264
44 624
≤ 1M
112 453
13 148
> 1M ≤ 3M
17 454
58 556
> 3M ≤ 6M
7 555
25 397
> 6M ≤ 1Y
13 355
28 787
>1Y ≤ 2Y
47 247
51 293
>2Y ≤ 5Y
105 478
160 445
>5Y ≤ 10Y
77 076
40 788
Razem
408 882
423 038
Wyceniane według zamortyzowanego kosztu
31.12.2023
31.12.2022
bez określonego terminu
0
55
≤ 1M
676 043
1 669 378
> 1M ≤ 3M
428 878
487 097
> 3M ≤ 6M
537 273
249 431
> 6M ≤ 1Y
131 346
1 044 014
>1Y ≤ 2Y
359 661
2 105 086
>2Y ≤ 5Y
792 477
1 077 256
>5Y ≤ 10Y
0
49 525
Razem
2 925 678
6 681 842
20.2.3 Wartość nominalna instrumentów pochodnych
Transakcje pochodne zawierane są w celach handlowych oraz w celu zarządzania ryzykiem rynkowym. Bank
zawiera następujące rodzaje transakcji pochodnych: FX-Forward, FX-Swap, IRS, CIRS, FRA, Futures na
towary, Forward na towary, terminowe transakcje papierami wartościowymi. Bank codziennie dokonuje
wyceny instrumentów pochodnych, stosując model zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Bank
zawiera również transakcje opcyjne, które wyceniane są na podstawie modeli wyceny opcji. Wycena
instrumentów pochodnych prezentowana jest w aktywach finansowych wycenianych według wartości
godziwej przez wynik finansowy (wycena dodatnia) oraz zobowiązaniach finansowych (wycena ujemna)
sprawozdania z sytuacji finansowej Banku.
31.12.2023
Instrumenty pochodne
(wartość nominalna)
Wycena do wartośćci
godziwej
AKTYWA
Wycena do wartośćci
godziwej
PASYWA
Transakcje stopy procentowej
7 943 525
180 618
142 243
SWAP
6 008 583
177 758
138 861
Opcje Cap Floor
434 942
1 804
1 804
FRA
1 500 000
1 056
1 578
Transakcje walutowe
6 235 073
139 434
71 441
FX swap
3 667 806
96 237
44 658
FX forward
1 164 381
21 953
13 846
CIRS
209 886
13 946
2 936
Opcje FX
1 193 000
7 298
10 001
Pozostałe opcje
1 869 421
3 179
3 179
Pozostałe instrumenty
197 142
3 985
3 786
Instrumenty pochodne - razem
16 245 161
327 216
220 649
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
40
31.12.2022
Instrumenty pochodne
(wartość nominalna)
Wycena do wartośćci
godziwej
AKTYWA
Wycena do wartośćci
godziwej
PASYWA
Transakcje stopy procentowej
10 778 473
242 925
190 306
SWAP
10 413 762
240 228
187 609
Opcje Cap Floor
364 711
2 697
2 697
Transakcje walutowe
6 200 051
117 460
62 128
FX swap
3 779 936
3 837
44 282
FX forward
976 029
50 762
5 383
CIRS
487 734
56 550
6 705
Opcje FX
956 352
6 311
5 758
Pozostałe opcje
1 413 676
529
529
Pozostałe instrumenty
233 202
4 903
3 031
Instrumenty pochodne -razem
18 625 402
365 817
255 994
20.3 Istotne szacunki i osądy
Wartość godziwa, odpisy aktualizujące
Odpis aktualizujący na oczekiwane straty kredytowe instrumentów
dłużnych
31.12.2023
31.12.2022
Wartość
bilansowa /
Wartość
bilansowa
brutto
Kwota odpisu
Wartość
bilansowa /
Wartość
bilansowa
brutto
Kwota odpisu
Wycenianych w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
15 352 460
5 632*
9 802 840
20 329*
Wycenianych według zamortyzowanego kosztu
2 926 599
921
6 683 841
1 999
*Odpis dotyczący instrumentów dłużnych wycenianychwg wartości godziwej przez inne całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie
pomniejsza wartości bilansowej.
Instrumenty dłużne wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Wartość bilansowa brutto
Stan na początek okresu 01.01.2023
6 683 709
0
77
55
6 683 841
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania, udzielenia
35 811
0
0
5
35 816
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-3 773 273
0
0
0
-3 773 273
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-19 785
0
0
0
-19 785
Stan na koniec okresu 31.12.2023
2 926 462
0
77
60
2 926 599
Oczekiwane straty kredytowe
0
Stan na początek okresu 01.01.2023
1 922
0
77
0
1 999
Utworzenie odpisów dla instrumentów nowo nabytych, powstałych,
udzielonych
19
0
0
0
19
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-360
0
0
0
-360
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-737
0
0
0
-737
Stan na koniec okresu 31.12.2023
844
0
77
0
921
Wartość bilansowa netto 31.12.2023
2 925 618
0
0
60
2 925 678
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
41
Instrumenty dłużne wyceniane według zamortyzowanego kosztu
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Wartość bilansowa brutto
Stan na początek okresu 01.01.2022
6 454 371
0
77
54
6 454 502
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania, udzielenia
2 739 289
0
0
1
2 739 290
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-2 561 763
0
0
0
-2 561 763
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
51 812
0
0
0
51 812
Stan na koniec okresu 31.12.2022
6 683 709
0
77
55
6 683 841
Oczekiwane straty kredytowe
0
Stan na początek okresu 01.01.2022
3 112
0
77
0
3 189
Utworzenie odpisów dla instrumentów nowo nabytych, powstałych,
udzielonych
667
0
0
0
667
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-855
0
0
0
-855
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-1 002
0
0
0
-1 002
Stan na koniec okresu 31.12.2022
1 922
0
77
0
1 999
Wartość bilansowa netto 31.12.2022
6 681 787
0
0
55
6 681 842
-Instrumenty dłużne wyceniane do wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Wartość bilansowa
Stan na początek okresu 01.01.2023
9 753 246
0
0
49 594
9 802 840
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania, udzielenia
100 846 560
0
0
0
100 846 560
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-95 382 097
0
0
-39 757
-95 421 854
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
134 751
0
0
-9 837
124 914
Stan na koniec okresu 31.12.2023
15 352 460
0
0
0
15 352 460
Oczekiwane straty kredytowe
Stan na początek okresu 01.01.2023
4 374
0
0
15 955
20 329
Utworzenie odpisów dla instrumentów nowo nabytych, powstałych,
udzielonych
3 268
0
0
0
3 268
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-1 325
0
0
-8 623
-9 948
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-685
0
0
-7 332
-8 017
Stan na koniec okresu 31.12.2023
5 632
0
0
0
5 632
*Odpis dotyczący instrumentów dłużnych wycenianychwg wartości godziwej przez inne całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie
pomniejsza wartości bilansowej.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
42
Instrumenty dłużne wyceniane do wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Wartość bilansowa
Stan na początek okresu 01.01.2022
9 124 736
0
0
34 980
9 159 716
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania, udzielenia
76 294 503
0
0
0
76 294 503
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-75 557 974
0
0
-11 576
-75 569 550
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-108 019
0
0
26 190
-81 829
Stan na koniec okresu 31.12.2022
9 753 246
0
0
49 594
9 802 840
Oczekiwane straty kredytowe *
Stan na początek okresu 01.01.2022
3 961
0
0
21 556
25 517
Utworzenie odpisów dla instrumentów nowo nabytych, powstałych,
udzielonych
1 687
0
0
0
1 687
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-788
0
0
0
-788
Aktywa spisane z bilansu
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 1
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
0
0
0
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
0
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-486
0
0
-5 601
-6 087
Stan na koniec okresu 31.12.2022
4 374
0
0
15 955
20 329
*Odpis dotyczący instrumentów dłużnych wycenianychwg wartości godziwej przez inne całkowite dochody jest ujęty w pozycji „Kapitał z aktualizacji wyceny” i nie
pomniejsza wartości bilansowej.
Korekty BCVA
Alior Bank SA w wycenie instrumentów pochodnych stosuje korektę z tytułu ryzyka kredytowego
kontrahenta. Kwota korekty odzwierciedla ryzyko niewypłacalności każdej ze stron transakcji (ang. Bilateral
Credit Value Adjustment).
Kwota korekty wyliczana jest w oparciu o szacunki następujących parametrów: obustronne
prawdopodobieństwo niewypłacalności stron transakcji (PD, z ang. Probability of Default), wskaźnik LGD (z
ang. Loss Given Default), oczekiwaną pozytywną i negatywną ekspozycję z transakcji (z ang. EE oraz NEE).
Wskaźniki PD szacowane są w oparciu o wewnętrzne ratingi Banku z wykorzystaniem kwotowań rynkowych
ryzyka kredytowego. Natomiast ekspozycja kontrahenta wyliczana jest z uwzględnieniem bieżącej wyceny
oraz jej projekcji kalkulowanej w oparciu o oczekiwane zmiany warunków rynkowych.
Na sumaryczną kwotę korekty BCVA składała się kwota z korekty z tytułu CVA (odzwierciedlająca
wyłączenie ryzyko niewypłacalności kontrahenta) oraz kwota korekty DVA (odzwierciedlająca ryzyko
niewypłacalności Banku).
Korekty BCVA
31.12.2023
31.12.2022
CVA
DVA
CVA
DVA
Kwota korekt jednostkowych
-1 027
1 229
- 1 041
5 689
Razem
202
4 648
20.4 Analiza wrażliwości istotnych szacunków i osądów
Na potrzeby ujawnień zgodnie z MSSF 7 Bank szacuje wartość zmiany wycen instrumentów dłużnych
zakwalifikowanych do aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez całkowite dochody
oraz wartość zmiany wycen instrumentów pochodnych o liniowym profilu ryzyka nieobjętych
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
43
rachunkowością zabezpieczeń przy założeniu równoległego przesunięcia krzywych dochodowości o 50pb.
W tym celu Bank konstruuje krzywe dochodowości w oparciu o dane rynkowe. Bank analizuje, jaki wpływ
na wycenę transakcji będzie miała zmiana krzywych dochodowości zgodnie z założonymi scenariuszami.
Szacunkowa zmiana wyceny
31.12.2023
31.12.2022
scenariusz
scenariusz
scenariusz
scenariusz
+50pb
-50pb
+50pb
-50pb
IRS
-1 122
1 122
128
-128
CIRS
706
-706
1 595
-1 595
OIS
-148
148
1 021
-1 021
Pozostałe instrumenty
-387
387
41
-41
Suma instrumentów pochodnych
-951
951
2 785
-2 785
Instrumenty dłużne
-44 723
44 723
-14 044
14 044
21 Rachunkowość zabezpieczeń
21.1 Zasady rachunkowości
Rachunkowość zabezpieczeń służy do symetrycznego ujmowania w rachunku zysków i strat
kompensujących się zmian wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego oraz pozycji zabezpieczanej.
Bank wyznacza dla celów rachunkowości zabezpieczeń instrumenty zabezpieczające tak, aby zmiana ich
wartości godziwej lub przepływów pieniężnych pokrywała w całości lub części zmianę wartości godziwej
lub przyszłych przepływów pieniężnych pozycji zabezpieczanej.
Na podstawie przepisu MSSF 9 7.2.21 Bank postanowił o kontynuowaniu stosowania zasad rachunkowości
zabezpieczeń zgodnych z MSR 39. Zgodnie z MSR 39. 88 rachunkowość zabezpieczeń może być stosowana,
jeśli spełnione są wszystkie poniższe warunki:
• w momencie ustanowienia zabezpieczenia sporządzona została sformalizowana dokumentacja
powiązania zabezpieczającego, określająca cel i strategię zabezpieczania, rodzaj i identyfikację
instrumentu zabezpieczanego jak i zabezpieczającego, charakter zabezpieczanego ryzyka oraz
sposób oceny efektywności zabezpieczenia,
• oczekuje się wysokiej efektywności zabezpieczenia, tj. wysokiej skuteczności w kompensowaniu
zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych, zgodnie z udokumentowaną strategią
zarządzania ryzykiem, dotyczącą konkretnego powiązania zabezpieczającego,
• jest możliwa wiarygodna ocena skuteczności zabezpieczenia, tj. wiarygodna wycena wartości
godziwej lub przepływów pieniężnych z tytułu pozycji zarówno zabezpieczanej jak i
zabezpieczającej,
• w przypadku przepływów pieniężnych istnieje wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia
transakcji zabezpieczanej, która jest narażona na ryzyko zmiany przepływów środków pieniężnych,
wpływających na rachunek zysków i strat,
• zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się jego wysoką efektywność we wszystkich
okresach sprawozdawczych, na które zabezpieczenie zostało ustanowione.
21.2 Rodzaje strategii zabezpieczeń
21.2.1 Zabezpieczenie przepływów pieniężnych
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych oznacza zabezpieczenie przed zmianami przyszłych przepływów
pieniężnych, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka, związanemu z ujętym składnikiem
aktywów lub pasywów, lub z wysoce prawdopodobną planowaną transakcją, mającymi wpływ na rachunek
zysków i strat.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
44
Zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmuje się w księgach w następujący sposób:
a) część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym, stanowiącą efektywne
zabezpieczenie, ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach w kwocie niższej spośród następujących
kwot (w wartościach bezwzględnych):
• skumulowanych od momentu ustanowienia zabezpieczenia zysków lub strat na instrumencie
zabezpieczającym,
• skumulowanej od momentu ustanowienia zabezpieczenia zmiany wartości godziwej (wartości
bieżącej) oczekiwanych przyszłych przepływów pieniężnych, wynikających z zabezpieczanej
pozycji,
b) nieefektywną część zysków lub strat związanych z instrumentem zabezpieczającym ujmuje się w rachunku
zysków i strat.
Część efektywna zabezpieczenia przenoszona jest na wynik finansowy w tym okresie lub okresach, kiedy
zabezpieczana planowana transakcja wywiera wpływ na rachunek zysków i strat.
Bank zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń w przypadku wystąpienia co najmniej jednego z
poniższych zdarzeń:
• nastąpi zbycie, wygaśnięcie, wypowiedzenie lub wykonanie instrumentu zabezpieczającego,
• nie zostaną spełnione, opisane wyżej, wymogi rachunkowości zabezpieczeń,
• Bank unieważnia powiązanie zabezpieczające,
• przyszłe przepływy pieniężne nie są już dłużej uznawane za prawdopodobne.
W przypadku wystąpienia powyższego zdarzenia, wynik na instrumencie zabezpieczającym, gdy
zabezpieczenie było skuteczne, jest nadal ujęty w kapitale z aktualizacji wyceny do momentu zajścia
prognozowanej transakcji i ujęcia jej wówczas w rachunku zysków i strat.
Strategia zabezpieczająca ma na celu zabezpieczenie ryzyka stóp procentowych, wynikającego ze
zmienności przepływów pieniężnych z tytułu aktywów o zmiennym oprocentowaniu, przy wykorzystaniu
transakcji złotowych IRS. W ustanowionych powiązaniach zabezpieczających pozycje zabezpieczane
stanowią przepływy pieniężne z tytułu portfela kredytów i pożyczek złotowych o zmiennej stopie
procentowej, zaś pozycje zabezpieczające transakcje IRS, w ramach, których Bank otrzymuje stałe odsetki
oparte na stopie stałej, a płaci odsetki oparte na stopie zmiennej. Pozycje zabezpieczane wyceniane są wg
zamortyzowanego kosztu, zaś pozycje zabezpieczające wg wartości godziwej przez inne całkowite dochody,
a w miarę naliczania odsetek na pozycji zabezpieczanej odpowiednia część tej wyceny przenoszona jest z
innych całkowitych dochodów do rachunku zysków i strat.
W ustanowionych powiązaniach zabezpieczających pozycje zabezpieczane stanowią również przepływy
pieniężne z tytułu wyemitowanych przez bank obligacji opartych na zmiennej stopie procentowej, zaś
pozycje zabezpieczające transakcje IRS w ramach, których Bank otrzymuje odsetki oparte na stopie
zmiennej, a płaci odsetki oparte na stopie stałej.
Bank tworząc powiązania zabezpieczające identyfikuje grupy kredytów, pożyczek lub obligacji o takich
samych parametrach jak transakcje zabezpieczające, tj. waluta, data zapadalności, indeks referencyjny dla
płatności odsetkowych oraz daty jego przeszacowania. W ramach wstępnej oceny efektywności
zabezpieczenia w drodze oceny jakościowej Bank oczekuje wysokiego dopasowania zmian wycen
oczekiwanych przepływów odsetkowych zabezpieczanej warstwy kredytów, pożyczek lub obligacji oraz
odpowiadającej im nogi zmiennej zabezpieczającej transakcji IRS z uwagi na dopasowanie kluczowych
parametrów tych transakcji. Bank oczekuje niewielkiej nieefektywności zabezpieczeń, co wynikać może z
niedopasowania częstotliwości płatności odsetkowych z zabezpieczanego portfela kredytów lub obligacji
oraz transakcji zabezpieczającej IRS. Ponadto na niewielką nieefektywność utrzymywanych powiązań
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
45
zabezpieczających mogą wpływać niedopasowane daty przeszacowania indeksów referencyjnych
zabezpieczanego portfela oraz nogi zmiennej transakcji IRS.
Bank analizuje efektywność utrzymywanych zabezpieczeń w trybie miesięcznym na podstawie relacji
zakumulowanej zmiany wartości bieżącej oczekiwanych płatności odsetkowych z zabezpieczanego portfela
kredytów oraz płatności odsetkowych transakcji zabezpieczających, wykorzystując do pomiaru
efektywności koncepcję derywatu hipotetycznego.
21.2.2 Zabezpieczenie wartości godziwej
Bank zabezpiecza ryzyko zmiany wartości godziwej nabytych dłużnych papierów wartościowych o stałym
oprocentowaniu wycenianych do wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz wycenianych
według zamortyzowanego kosztu, z tytułu zmian krzywej swapowej stóp procentowych. W ramach
powyższej strategii, Bank tworzy powiązania zabezpieczające, w których instrumentem zabezpieczanym są
stałokuponowe dłużne papiery wartościowe denominowane w danej walucie, a instrumentem
zabezpieczającym są swapy stopy procentowej (IRS) w tej samej walucie. W ramach powyższej strategii Bank
zabezpiecza ryzyko wynikające ze zmian krzywej swapowej stóp procentowych (ryzyko zmienności
rynkowych swapowych stóp procentowych) z wyłączeniem innych efektów wpływających na zmianę
wyceny (w tym asset swap spread). Efektywność powiązań zabezpieczających testowana jest z
częstotliwością miesięczną w ramach testów prospektywnych oraz testów retrospektywnych. Testy
efektywności bazują na wycenie transakcji zabezpieczającej pomniejszonej o wartość narosłych odsetek w
danym okresie odsetkowym.
Bank oczekuje, że powiązanie zabezpieczające będzie wysoce efektywne, jeżeli spełnione są wszystkie
poniższe kryteria:
• na podstawie porównania podstawowych parametrów transakcji zabezpieczanych i
zabezpieczających można spodziewać się, że efektywność zabezpieczenia będzie wysoka,
• stosunek zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczającego zawiera
się w przedziale [80%, 125%] lub udział kwoty nieefektywności w wartości nominalnej transakcji
zabezpieczającej znajduje się w przedziale [-1%, 1%],
• w każdym okresie sprawozdawczym symulacja wskaźnika efektywności zabezpieczenia w
zakładanych scenariuszach ewolucji rynkowych stóp procentowych należy do przedziału od [80%,
125%].
Bank identyfikuje potencjalne źródła nieefektywności:
• wpływ ryzyka kredytowego kontrahenta oraz własnego ryzyka kredytowego na wartość godziwą
transakcji zabezpieczającej – minimalizowany poprzez wymaganie od kontrahenta wpłacenia
depozytu zabezpieczającego oraz poprzez rozliczanie transakcji na instrumentach pochodnych z
udziałem centralnych izb rozliczeniowych (CCP),
• różne terminy zapadalności transakcji zabezpieczającej oraz dłużnego papieru wartościowego,
• różnice w terminach przeszacowania oraz płatności kuponów odsetkowych transakcji
zabezpieczającej IRS oraz dłużnego papieru wartościowego.
Ponadto Bank zabezpiecza zmiany wartości godziwej depozytów (rachunków bieżących, rachunków
oszczędnościowych bez określonego wprost terminu przeszacowania) z tytułu ryzyk wynikających ze zmian
krzywej stóp procentowych (ryzyko zmienności rynkowych stóp procentowych) z wyłączeniem innych
efektów wpływających na zmianę wyceny (w tym asset swap spread). W ramach powyższej strategii, Bank
tworzy powiązania zabezpieczające, w których instrumentem zabezpieczanym jest określona kwotowo
warstwa depozytów ze zdefiniowanym w dokumencie ustanowienia powiązania zabezpieczającego
horyzontem zabezpieczenia a instrumentem zabezpieczającym są jest transakcja typu IRS/OIS float-to-fixed.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
46
Do zdefiniowania warstwy depozytów wykorzystuje się profil replikacji terminu przeszacowania stopy
procentowej, wyznaczony zgodnie z metodologią stosowaną do urealnień pomiaru ryzyka stopy
procentowej w księdze bankowej.
Wartość godziwa depozytów modelowanych podlega zmianom w związku ze zmianami rynkowej krzywej
terminowych stóp procentowych.
W celu weryfikacji zasadności zawiązanych powiązań przeprowadzane są testy efektywności
retrospektywne oraz prospektywne. Efektywność powiązań zabezpieczających testowana jest z
częstotliwością miesięczną w ramach testów prospektywnych (ex-ante) oraz testów retrospektywnych (ex-
post). Testy efektywności bazują na wycenie transakcji zabezpieczającej pomniejszonej o wartość narosłych
odsetek w danym okresie odsetkowym.
Bank dokonuje testowania efektywności retrospektywnej (ex-post) w ramach dwustopniowej procedury. W
pierwszym kroku do testowania efektywności Bank wykorzystuje metodę bezpośredniej kompensaty. W
przypadku, gdy na podstawie procedury przeprowadzonej w pierwszym kroku nie może zostać stwierdzona
wysoka skuteczność w kompensowaniu się zmian wyceny instrumentu zabezpieczającego oraz pozycji
zabezpieczanej, przeprowadzana jest dodatkowa procedura wykorzystująca regresję liniową.
W skład testu ex-ante wchodzi weryfikacja regresji liniowej oraz badana jest istotność maksymalnych zmian
wyceny dla tej regresji. Powiązanie zdaje test ex-ante, jeśli zdany jest test regresji ex-ante lub jeśli pomiar
maksymalnych zmian wycen uwzględniony w regresji nie jest istotny.
Test regresji ex-ante oraz test regresji ex-post są zdane jeśli zachodzą wszystkie poniże warunki dla każdego
z testów:
• wartość współczynnika kierunkowego równania regresji liniowej mieści się w przedziale [-1,25; -
0,8],
• wartość współczynnika determinacji 𝑅
2
równiania regresji liniowej wynosi >= 0,8,
• wartość testu F badającego istotność zmiennych objaśniających wynosi > 0,05.
21.3 Ocena wpływu reformy IBOR na rachunkowość zabezpieczeń
Na dzień 31.12.2023 roku Bank utrzymywał relacje zabezpieczające przepływy pieniężne, w których pozycję
zabezpieczaną stanowią przepływy odsetkowe od kredytów oraz obligacji podporządkowanych Banku,
których wysokość uzależniona jest od wskaźników WIBOR oraz EURIBOR. Pozycję zabezpieczającą w
powyższych relacjach stanowią transakcje wymiany stóp procentowych IRS, dla których nogi zmienne
oparte są o WIBOR, EUR-ESTR oraz EURIBOR. Nominał transakcji zabezpieczających przepływy pieniężne
uzależnionych od wskaźnika WIBOR na dzień 31.12.2023 roku wynosił 17,9 mld zł oraz 513 mln zł dla
transakcji zabezpieczających przepływy od wskaźnika EURIBOR. Nominał transakcji zabezpieczających
przepływy pieniężne uzależnionych od indeksu WIBOR na dzień 31.12.2022 roku wynosił 21,1 mld zł oraz
553 mln zł dla transakcji zabezpieczających przepływy od indeksu EURIBOR.
Bank utrzymuje relacje zabezpieczające zmianę wartości godziwej posiadanych obligacji stałokuponowych,
dla których transakcjami zabezpieczającymi są transakcje wymiany stóp procentowych opartych o wskaźnik
EURIBOR oraz EUR-ESTR. Nominał powyższych transakcji według stanu na koniec roku 2023 wynosił
odpowiednio 145 mln zł oraz 261 mln zł. Na dzień 31.12.2022 roku Bank utrzymywał relacje
zabezpieczające zmianę wartości godziwej posiadanych obligacji stałokuponowych, dla których transakcjami
zabezpieczającymi są transakcje wymiany stóp procentowych opartych o indeksy WIBOR i EURIBOR.
Nominał powyższych transakcji wynosił odpowiednio 250 mln zł oraz 157 mln zł.
Bank zawiązał relację zabezpieczającą zmianę wartości godziwej posiadanych depozytów modelowych w
ramach progarmu Fair Value Hedge dla depozytów modelowych. Transakcjami zabezpieczającymi są
transakcje wymiany stóp procentowych opartych o indeks WIBOR. Nominał powyższych transakcji według
stanu na koniec roku 2023 wyniósł 25 mln zł. Na dzień 31.12.2022 roku, Bank nie posiadał relacji
zabezpieczających zmiany wartości godziwej posiadanych depozytów modelowych. Utrzymywane przez
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
47
Bank relacje zabezpieczające zmienność wartości godziwej są w ocenie Banku odporne na potencjalny
wpływ reformy IBOR, ze względu na objęcie reformą zarówno pozycji zabezpieczanej jak i zabezpieczającej.
Dla relacji związanych ze wskaźnikiem WIBOR Bank identyfikuje niepewność związaną z reformą IBOR,
niemniej jednak jako niskie ocenia ryzyko niespełnienia testów efektywności w związku ze zmianą
warunków kontraktowych pozycji zabezpieczanej i transakcji zabezpieczających. W przypadku relacji
opartych o wskaźnik EURIBOR Bank nie identyfikuje niepewności związanej z reformą IBOR.
21.4 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
Aktywa
Zobowiązania
Aktywa
Zobowiązania
Instrumenty zabezpieczające przepływy pieniężne
322 491
671 573
142 274
1 678 933
Instrumenty zabezpieczające wartość godziwą
13 631
11 058
35 865
0
Razem
336 122
682 631
178 139
1 678 933
W tabelach poniżej zostały zaprezentowane wartości godziwe i wartości nominalne instrumentów
zabezpieczających i zabezpieczanych w rachunkowości zabezpieczeń przepływów pieniężnych
Stopy procentowej
CFH Kredyty/Obligacje
31.12.2023
31.12.2022
Instrumenty zabezpieczające
Wartość nominalna
18 455 064
21 635 408
Wartość bilansowa – aktywa
322 491
142 274
Wartość bilansowa – zobowiązania
671 573
1 678 933
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
Zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego stanowiące
podstawę wyznaczenia kwoty nieefektywności zabezpieczenia
-394 451
-1 539 017
Zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego ujęte w
pozostałych całkowitych dochodach
250 268
-1 062 443
Kwota przeniesiona w okresie z pozostałych dochodów całkowitych do
rachunku zysków i strat
812 374
702 688
Podatek odroczony
-201 902
68 353
Kwota nieefektywności zabezpieczenia rozpoznana w rachunku zysków i
strat
6 408
-1 807
Nazwa linii rachunku zysków i strat, w której rozpoznano kwotę
nieefektywności zabezpieczenia, wskazanej powyżej
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
Pozycje zabezpieczane
Kwota zmiany wartości godziwej derywatu hipotetycznego
reprezentującego pozycję zabezpieczaną, która to zmiana jest podstawą do
oszacowania nieefektywności zabezpieczenia w danym okresie
397 197
1 541 257
Saldo pozycji kapitału z tytułu CFH dla relacji, dla których rachunkowość
zabezpieczeń będzie kontynuowana po zakończeniu danego okresu
sprawozdawczego
860 740
-291 402
31.12.2023
31.12.2022
18 455 064
21 635 408
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
48
31.12.2023
31.12.2022
18 455 064
21 635 408
Profil rozkładu w czasie kwot nominalnych oraz odpowiadających im średnich stawek procentowych
instrumentów zabezpieczających
31.12.2023
wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji
poniżej 1 roku
od 1 roku do 3 lat
od 3 do 5 lat
nominał (zł)
średnia %
nominał (zł)
średnia %
nominał (zł)
średnia %
Swapy na stopę procentową (IRS PLN)
4 865 000
2,62
9 922 000
2,39
3 155 000
5,90
Swapy na stopę procentową (IRS EUR)
339 144
-0,37
173 920
-0,28
0
0,00
31.12.2022
wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji
poniżej 1 roku
od 1 roku do 3 lat
od 3 do 5 lat
nominał (zł)
średnia %
nominał (zł)
średnia %
nominał (zł)
średnia %
Swapy na stopę procentową (IRS PLN)
5 965 000
1,50
7 757 000
2,52
7 360 000
2,72
Swapy na stopę procentową (IRS EUR)
0
0,00
365 812
-0,37
187 596
-0,28
31.12.2023
31.12.2022
322 491
142 274
322 491
142 274
322 491
142 274
31.12.2023
31.12.2022
265
0
11 371
94
9 004
8 398
11 004
2 602
67 818
36 998
223 029
94 182
322 491
142 274
31.12.2023
31.12.2022
671 573
1 678 933
671 573
1 678 933
671 573
1 678 933
31.12.2023
31.12.2022
0
373
1 106
0
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
49
31.12.2023
31.12.2022
15 817
20 682
80 781
224 299
148 148
307 097
425 721
1 126 482
671 573
1 678 933
Inne dochody całkowite z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych
01.01.2023- 31.12.2023
01.01.2022- 31.12.2022
Inne dochody całkowite na początek okresu brutto
-1 476 584
-1 116 829
Zyski/straty odniesione na inne dochody całkowite w okresie
250 268
-1 062 443
Kwota przeniesiona w okresie z innych dochodów całkowitych do
rachunku zysków i strat, w tym:
812 374
702 688
- wynik z tytułu odsetek
-812 374
-702 688
Skumulowane inne dochody całkowite na koniec okresu brutto
-413 942
-1 476 584
Efekt podatkowy
78 649
280 551
Skumulowane inne dochody całkowite na koniec okresu netto
-335 293
-1 196 033
Nieefektywna część zabezpieczenia przepływów pieniężnych rozpoznana w
rachunku zysków i strat w pozycji wynik na instrumentach wycenianych do
wartości godziwej przez rachunek zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
6 408
-1 807
Wpływ w okresie na inne dochody całkowite brutto
1 062 642
-359 755
Podatek odroczony z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych
-201 902
68 353
Wpływ w okresie na inne dochody całkowite netto
860 740
-291 402
W tabelach poniżej zostały zaprezentowane wartości godziwe i wartości nominalne instrumentów
zabezpieczających i zabezpieczanych w rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej.
POWIĄZANIE FVH IRS OBLIGACJE - zabezpieczenie papierów
wartościowych wycenianych według
wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
zamortyzowanego kosztu
406 103
0
13 631
0
10 768
0
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
-17 137
0
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
404 688
0
0
0
Inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane w wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
Inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane według
zamortyzowanego kosztu
18 479
0
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
50
31.12.2022
POWIĄZANIE FVH IRS OBLIGACJE - zabezpieczenie papierów
wartościowych wycenianych według
wartości godziwej przez inne
całkowite dochody
zamortyzowanego kosztu
Instrumenty zabezpieczające
Wartość nominalna
156 643
250 000
Wartość bilansowa – aktywa
19 502
16 363
Wartość bilansowa – zobowiązania
0
0
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano instrument zabezpieczający
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
Pochodne instrumenty
zabezpieczające
Kwota zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczającego
16 490
-2 158
Nazwa linii rachunku zysków i strat, w której rozpoznano zmianę wartości
godziwej instrumentu zabezpieczającego
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
Pozycje zabezpieczane
Wartość bilansowa – aktywa
144 056
189 458
Skumulowana niezamortyzowana kwota korekty do wartości godziwej
pozycji zabezpieczanej uwzględniona w wartości bilansowej pozycji
zabezpieczanej ujętej w bilansie – aktywa
0
-6 444
Nazwa linii w bilansie, w której zaprezentowano pozycję zabezpieczaną
Inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane w wartości godziwej
przez inne całkowite dochody
Inwestycyjne aktywa finansowe
wyceniane według
zamortyzowanego kosztu
Kwoty zmiany wartości godziwej pozycji zabezpieczanej
-15 915
1 010
Nazwa linii rachunku zysków i strat, w której zaprezentowano zmiany
wyceny do wartości godziwej pozycji zabezpieczanej
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
Wynik na instrumentach
wycenianych do wartości
godziwej przez rachunek zysków i
strat i wynik z pozycji wymiany
31.12.2023
31.12.2022
406 103
406 643
406 103
406 643
31.12.2023
31.12.2022
13 631
35 865
13 631
35 865
13 631
35 865
31.12.2023
31.12.2022
3 465
16 363
10 166
19 502
13 631
35 865
Zobowiązania finansowe-Instrumenty zabezpieczające
31.12.2023
31.12.2022
Poziom 2
10 768
0
Transakcje stopy procentowej - SWAP
10 768
0
Razem
10 768
0
Według terminów zapadalności
31.12.2023
31.12.2022
> 5Y ≤ 10Y
10 768
0
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
51
Według terminów zapadalności
31.12.2023
31.12.2022
Razem
10 768
0
POWIĄZANIE FVH IRS DEPOZYTY
25 000
0
290
Pochodne instrumenty zabezpieczające
-279
Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
25 000
Zobowiązania wobec klientów
-229
Zmiany wyceny do wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka
229
Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
31.12.2023
31.12.2022
25 000
0
25 000
0
31.12.2023
31.12.2022
290
0
290
0
290
0
31.12.2023
31.12.2022
290
0
290
0
21.5 Analiza wrażliwości istotnych szacunków i osądów
Na potrzeby ujawnień zgodnie z MSSF 7, Bank szacuje wartość zmiany wycen instrumentów pochodnych o
liniowym profilu ryzyka przy założeniu równoległego przesunięcia krzywych dochodowości o 50pb. W tym
celu Bank konstruuje krzywe dochodowości w oparciu o dane rynkowe. Bank analizuje, jaki wpływ na
wycenę transakcji będzie miała zmiana krzywych dochodowości dla portfela instrumentów pochodnych o
liniowym profilu ryzyka objętych rachunkowością zabezpieczeń.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
52
31.12.2023
31.12.2022
scenariusz
scenariusz
scenariusz
scenariusz
+50pb
-50pb
+50pb
-50pb
-133 925
133 925
-172 528
172 528
22 Należności od klientów
22.1 Zasady rachunkowości
Na dzień 31.12.2023 r. oraz na 31.12.2022 r. Bank posiadał w tej kategorii należności z tytułu kredytów i
pożyczek, skupione wierzytelności oraz inne należności od klientów. Ponadto Bank prezentuje w tej pozycji
również transakcje zakupu z przyrzeczeniem sprzedaży na papierach wartościowych kierując się treścią
ekonomiczną transakcji. Ocenie podlega czy zawarcie transakcji kupna/sprzedaży papierów wartościowych
wiąże się z przeniesieniem ryzyka i korzyści z danego papieru wartościowego. W przypadku transakcji
dotychczas zawieranych przez Bank zachowane zostaje zasadniczo całe ryzyko i korzyści po stronie
zbywającego papiery wartościowe, ponieważ ryzyko zmiany wartości bieżącej składnika aktywów netto nie
zmienia się istotnie w wyniku jego przeniesienia. Oznacza to, że zarówno transakcje kupna papierów
wartościowych z jednoczesnym przyrzeczeniem odsprzedaży (revers repo, buy-sell-back), jak i transakcje
sprzedaży papierów wartościowych z przyrzeczeniem odkupu (repo, sell-buy-back) są prezentowane w
bilansie Banku jako odpowiednio: zdeponowane u nabywcy papieru wartościowego lokaty lub przyjęte od
nabywcy papieru wartościowego depozyty.
Papiery wartościowe będące przedmiotem transakcji sprzedaży z przyrzeczeniem odkupu nie są wyłączane
ze sprawozdania z sytuacji finansowej i podlegają wycenie według zasad określonych dla poszczególnych
portfeli papierów wartościowych. Różnica pomiędzy ceną sprzedaży a ceną odkupu jest traktowana
odpowiednio jako koszty albo przychody odsetkowe.
Bank wycenia należności od klientów wg zamortyzowanego kosztu, ponieważ utrzymywane są w modelu
biznesowym, którego celem jest realizacja przepływów pieniężnych zgodnie z warunkami umownymi, a
kontraktowe przepływy pieniężne zawierają spłatę wyłącznie kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej.
Szczegółowe zasady rachunkowości w zakresie klasyfikacji opisano w nocie 20.1.
Klasyfikacja i oszacowanie strat oczekiwanych dokonywane przez Bank, uwzględniają wymogi:
• MSSF 9 „Instrumenty finansowe”
• Rekomendacji R Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącej zasad klasyfikacji ekspozycji
kredytowych, szacowania i ujmowania oczekiwanych strat kredytowych oraz zarządzania ryzykiem
kredytowym wydanej w kwietniu 2021 r.,
• Rozporządzenia UE nr 575/2013, art. 178 oraz wytycznych EBA/GL/2016/07 dotyczących
stosowania definicji niewykonania zobowiązania oraz Rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji
i Rozwoju z dnia 3/10/2019 w sprawie poziomu istotności przeterminowanego zobowiązania
kredytowego oraz Rozporządzenia UE nr 2021/451, załącznik V.
Klasyfikacja należności od klientów
Zgodnie z metodą wyceny wg zamortyzowanego kosztu, Bank dokonuje oszacowania odpisów i rezerw na
straty oczekiwane. Zasady oszacowania odpisów obejmują podział należności od klientów na 3 kategorie
(koszyki) jakości implikujące sposób i horyzont szacowania odpisów:
• Koszyk 1, należności bez przesłanek utraty wartości oraz bez istotnego pogorszenia jakości od
momentu początkowego ujęcia,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
53
• Koszyk 2, należności bez przesłanek utraty wartości, ale charakteryzujące się istotnym
pogorszeniem jakości kredytowej od momentu początkowego ujęcia,
• Koszyk 3, należności z przesłankami utraty wartości.
Horyzont szacowania strat oczekiwanych
Należności klasyfikowane do Koszyka 1 podlegają oszacowaniu strat oczekiwanych w horyzoncie 12
miesięcy. Należności klasyfikowane do Koszyka 2 i 3 podlegają oszacowaniu strat w horyzoncie life-time
(dożywotniego szacowanego horyzontu życia należności).
Horyzont life-time stosuje się również zawsze w przypadku ekspozycji, które na datę nabycia lub utworzenia
dotknięte były utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (tzw. purchased or originated credit
impaired, POCI) bez względu na ich jakość kredytową na datę wyceny.
Dodatkowo Bank wyodrębnia grupę ekspozycji niskiego ryzyka (ang. low credit risk), które są wyłączone z
oceny występowania istotnego pogorszenia ryzyka kredytowego i podlegają wycenie w horyzoncie 12
miesięcy (lub zapadalności, o ile krótszy). Do grupy tej Bank kwalifikuje: ekspozycje wobec skarbu państwa
(Ministerstwo Finansów, Narodowy Bank Polski, Bank BGK, etc.).
Definicja odpisu
Odpis stanowi różnicę pomiędzy wartością ekspozycji brutto a spodziewanymi odzyskami po uwzględnieniu
statusu/prawdopodobieństwa default w zadanym horyzoncie. W przypadku należności POCI, odpis stanowi
dodatnią lub ujemną różnicę pomiędzy skumulowanym poziomem strat szacowanym na datę wyceny, a
skumulowanym poziomem strat w dniu nabycia/wytworzenia należności.
W przypadku stwierdzenia nieściągalności, Bank spisuje należności w całości lub części w ciężar odpisów
utworzonych z tytułu utraty wartości. Kwoty należności spisanych odzyskane w późniejszych okresach
pomniejszają wartość odpisów utworzonych z tytułu utraty wartości w rachunku zysków i strat.
Szczegółowe zasady wyłączania składników aktywów finansowych zostały opisane w nocie 3.4.
22.2 Zasady klasyfikacji (wyznaczania jakości kredytowej /koszyków)
Na każdy dzień bilansowy Bank dokonuje oceny jakości kredytowej posiadanych należności i dokonuje ich
klasyfikacji do odpowiednich kategorii (koszyków) ryzyka.
Koszyk 3, z przesłankami utraty wartości
Bank definiuje przesłanki utraty wartości w oparciu o regulacje i wytyczne nadzorcze:
• Rozporządzenie UE nr 575/2013, art. 178 oraz wytyczne EBA/GL/2016/07 dotyczące stosowania
definicji niewykonania zobowiązania oraz Rozporządzenie Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju
z dnia 3.10.2019 w sprawie poziomu istotności przeterminowanego zobowiązania kredytowego
oraz Rozporządzenia UE nr 2021/451,
• Rekomendację R Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącej zasad klasyfikacji ekspozycji
kredytowych, szacowania i ujmowania oczekiwanych strat kredytowych oraz zarządzania ryzykiem
kredytowym wydanej w kwietniu 2021 roku.
oraz własne doświadczenia związane z zarządzaniem ryzykiem kredytowym.
Bank stosuje definicję default zgodną z definicją ekspozycji credit-impaired (Koszyk 3) oraz z definicją
ekspozycji nieobsługiwanych.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
54
Bank, zgodnie z art. 178 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia (UE) nr 575/2013:
• w przypadku ekspozycji detalicznych stosuje definicję niewykonania zobowiązania na poziomie
poszczególnych instrumentów kredytowych (z uwzględnieniem zarażania w przypadku istotnych dla
całej relacji zaległości),
• w przypadku ekspozycji komercyjnych stosuje definicję niewykonania zobowiązania na poziomie
dłużnika.
Kluczowe przesłanki utraty wartości to:
• znaczące opóźnienie w spłacie, rozumiane jako opóźnienie w spłacie przez okres dłuższy niż 90 dni,
przy jednoczesnym spełnieniu kryterium istotności kwoty zaległej (tj. 400 zł dla klientów
indywidualnych i 2 tys. zł dla klientów komercyjnych oraz 1% kwoty zaległej do łącznego
zaangażowania),
• znaczące pogorszenie sytuacji ekonomiczno-finansowej (w tym znaczące pogorszenie wewnętrznej
oceny scoringowej/ratingowej) wpływające na zagrożenie wywiązania się klienta z pierwotnych
warunków umownych dotyczących obsługi zobowiązań wobec Banku,
• restrukturyzacja rozumiana jako przyznane udogodnienie w warunkach finansowania na skutek
istotnych trudności finansowych kredytobiorcy, jeżeli między innymi wpływa na obniżenie NPV
aktywa o ponad 1%, wprowadza ratę balonową lub istotnie odracza obsługę rat kapitałowych,
• złożenie przez klienta biznesowego wniosku o postępowanie restrukturyzacyjne, upadłościowe,
likwidacyjne,
• skuteczne wypowiedzenie umowy,
• upadłość konsumencka klienta indywidualnego,
• zgon klienta indywidualnego (z uwzględnieniem wpływu na zagrożenie obsługi długu w przypadku
wspólnych zobowiązań wielu dłużników),
• brak informacji o miejscu pobytu klienta indywidualnego o ile wpływa negatywnie na terminowość
obsługi zaangażowania,
• utrata pracy klienta indywidualnego (rozpoznawana na podstawie oceny braku możliwości spłaty
zadłużenia przez klienta na skutek utraty pracy),
• wszczęcie postępowania sądowego lub egzekucyjnego,
• kwestionowanie ekspozycji przez dłużnika,
• wyłudzenie,
• zaprzestanie działalności,
• odpisanie / sprzedaż ze stratą,
• realizacja gwarancji,
• default klienta indywidualnego na skutek rozpoznania defaultu na jego jednoosobowej działalności
gospodarczej (JDG).
Powyższy katalog stanowi zbiór otwarty.
W przypadku wystąpienia zdarzenia mogącego stanowić przesłankę utraty wartości, nieobjętego ww.
katalogiem ocenia się jego istotność dla ryzyka niewywiązania się klienta z zobowiązań wobec Banku w
oparciu o pierwotne warunki umowne i jeśli jest to zasadne, dokonuje się oznaczenia przesłanek utraty
wartości.
Bank dokonuje oceny wszystkich ekspozycji kredytowych klienta pod kątem identyfikacji obiektywnych
przesłanek utraty wartości w trybie dziennym w zakresie przesłanek o charakterze ilościowym i procesowym
oraz według najbardziej aktualnych danych w dniu dokonywania oceny w zakresie przesłanek o charakterze
oceny sytuacji finansowej klienta.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
55
Proces identyfikacji default realizowany jest w dedykowanym, scentralizowanym systemie, gdzie ocena
wszystkich dłużników Banku i Grupy Kapitałowej dokonywana jest według jednolitych kryteriów.
W roku 2023, mimo występowania istotnych negatywnych zjawisk zewnętrznych (okres post-pandemiczny,
wojna w Ukrainie, otoczenie wysokich stóp procentowych i innych wyzwań makroekonomicznych), Bank
nie identyfikował zasadności wprowadzenia zmian w zakresie zasad rozpoznawania przesłanek utraty
wartości. Jedyne zmiany wynikały z dostosowania do wymogów nadzorczych i dotyczyły uniezależnienia
rozpoznawania przesłanek dotyczących wypowiedzenia i zgonu od występowania przeterminowania, przy
czym zmiana ta miała marginalny wpływ na skalę i strukturę portfela z przesłankami utraty wartości.
Koszyk 2, bez przesłanek utraty wartości, z istotnym pogorszeniem od początkowego ujęcia
Dla ekspozycji bez przesłanek utraty wartości, na każdy dzień sprawozdawczy Bank dokonuje oceny czy
ryzyko kredytowe związane z danym instrumentem finansowym istotnie wzrosło od dnia jego
początkowego ujęcia. W celu dokonania takiej oceny Bank porównuje szacowane ryzyko niewykonania
zobowiązania w horyzoncie life-time dla danego instrumentu finansowego ustalone na dzień
sprawozdawczy z ryzykiem niewykonania zobowiązania dla tego instrumentu finansowego w analogicznym
okresie ustalone w dniu początkowego ujęcia.
Począwszy od 31 grudnia 2021, Bank wprowadził z zakresie zasad identyfikacji ekspozycji z istotnym
pogorszeniem ryzyka kredytowego, wymogi Rekomendacji R Komisji Nadzoru Finansowego.
Zasady identyfikacji istotnego wzrostu ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia oparte są na:
• przesłankach o charakterze jakościowym i
• przesłankach o charakterze ilościowym.
Do przesłanek o charakterze jakościowym Bank zalicza:
• występowanie przeterminowania przekraczającego 30 dni,
• klasyfikację klienta na listę podwyższonego ryzyka („watch lista”),
• forbearance, o ile nie oznacza przesłanek utraty wartości,
• identyfikację istotnego ryzyka (branży, sektora lub grupy klientów),
• brak początkowej lub bieżącej oceny scoringowej,
• osiągnięcie bieżącej oceny scoringowej lub ratingowej powyżej ustalonych poziomów masterskali,
• występowanie przeterminowania przekraczającego 90 dni, które ze względu na nieistotność nie
stanowi przesłanki default,
• zjawiska/zdarzenia procesowe, którym nie towarzyszy powstanie zaległości/przeterminowania
przez co nie skutkują klasyfikacją default (w tym np. utrata pracy, brak informacji o miejscu pobytu
dłużnika),
• default na innym rachunku klienta detalicznego.
Do przesłanek o charakterze ilościowym Bank zalicza:
• wzrost powyżej zdefiniowanych progów istotności, skumulowanego prawdopodobieństwa
niewykonania zobowiązania w okresie do zapadalności ustalonego na datę wyceny w stosunku do
analogicznego ustalenia w dacie udzielenia zaangażowania, gdzie skumulowane
prawdopodobieństwo niewykonania zobowiązania określane jest z wykorzystaniem modeli life-time
PD.
W zakresie wyznaczenia istotności pogorszenia ryzyka kredytowego Bank stosuje próg względny.
Względne progi istotności pogorszenia ryzyka kredytowego definiowane są na moment udzielenia
zaangażowania i przyjmują stały poziom, który dywersyfikowany jest według pierwotnej jakości kredytowej
opisanej masterskalą ratingową odrębnie dla segmentu klientów detalicznych i klientów biznesowych. Progi
istotności pogorszenia mają tendencję spadkową wraz z wzrostem początkowego poziomu ryzyka.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
56
W procesie definiowania względnych progów istotności Bank wykorzystuje szeroką paletę analiz, do których
zasadniczo należą; minimalizacja błędów klasyfikacji, rozkład ocen ryzyka kredytowego, stopa niewykonania
zobowiązania, koncentracja ocen ryzyka kredytowego, migracja ocen ryzyka kredytowego, jakość modeli
wykorzystywanych do oceny ryzyka kredytowego, zwrot z aktywów, zależność stopy niewykonania
zobowiązania od czynników makroekonomicznych, referencja do nadzorczego backstop, benchmark w
zakresie progów istotności pogorszenia ryzyka kredytowego stosowanych przez inne banki.
Ekspozycje klasyfikowane do Koszyka 2 zostają przeklasyfikowane do Koszyka 1, jeśli ustąpią wszystkie
zdarzenia klasyfikujące je do Koszyka 2. W zakresie poszczególnych typów przesłanek stosowane są
adekwatne dla danego zjawiska okresy obserwacji, w tym np. dla przesłanek „klasyfikacja klienta na listę
podwyższonego ryzyka” okresy potwierdzające ustabilizowane ustąpienie przyczyn zdarzenia. W
szczególności, po ustąpieniu przesłanki utraty wartości „restrukturyzacja”, ekspozycja jeszcze przez co
najmniej 24 miesiące klasyfikowana jest jako forbearance, co skutkuje w tym okresie klasyfikacją do Koszyka
2.
Identyfikacja przesłanek istotnego pogorszenia ryzyka kredytowego dokonywana jest na poziomie
pojedynczej ekspozycji.
Koszyk 1, bez przesłanek utraty wartości, bez istotnego pogorszenia od początkowego ujęcia
Ekspozycje kredytowe klientów, dla których nie identyfikuje się przesłanek utraty wartości oraz dla których
Bank nie stwierdził istotnego pogorszenia jakości kredytowej od początkowego ujęcia klasyfikowane są do
Koszyka 1.
Klasyfikacja forbearance
Ekspozycje, wobec których stosowane są udogodnienia przyznawane klientom ze względu na pogorszoną
sytuację finansową, klasyfikowane są jako ekspozycje restrukturyzowane (forbearance).
Dla celów klasyfikacji do forbearance, za pogorszoną sytuację finansową klienta Bank uznaje zdarzenie,
kiedy na moment przyznawania udogodnienia występują poniższe:
• w ciągu trzech miesięcy przed datą udzielenia udogodnienia przeterminowanie na
restrukturyzowanym rachunku klienta przekraczało 30 dni lub
• na restrukturyzowanym rachunku klienta ocena jakości wskazała wystąpienie pogorszenia ryzyka
kredytowego od początkowego ujęcia w ciągu trzech miesięcy przed przyznaniem udogodnienia lub
• klient był na liście podwyższonego ryzyka (watch lista) w ciągu trzech miesięcy przed przyznaniem
udogodnienia.
Dla celów klasyfikacji ekspozycji forbearance za nieobsługiwaną (skutkującej identyfikacją przesłanki utraty
wartości) Bank uznaje zdarzenie, kiedy na moment przyznawania udogodnienia występują co najmniej
poniższe:
• ekspozycja jest uznawana za nieobsługiwaną (tj. występują inne przesłanki utraty wartości) lub
• na skutek zastosowania udogodnienia dochodzi do zmniejszenia zobowiązań finansowych poprzez
umorzenie istotnej części ekspozycji lub udzielone udogodnienie powoduje spadek NPV
restrukturyzowanej ekspozycji o ponad 1% lub
• zastosowany plan spłaty nie jest oparty na wiarygodnych założeniach makroekonomicznych oraz
ocenie kredytobiorcy w zakresie zdolności i gotowości do spłaty lub
• zmieniona umowa zawiera istotne odroczenia w zakresie rozpoczęcia spłaty (dla kapitału powyżej 2
lat) lub
• zmieniona umowa przewiduje dużą płatność ryczałtową (balonową) na koniec zmienionego
harmonogramu spłat.
Ekspozycje forbearance klasyfikowane są do Koszyka 2, ekspozycje forbearance nieobsługiwane stanowiące
przesłankę default klasyfikowane są do Koszyka 3.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
57
Zasady klasyfikacji ekspozycji objętych kluczowymi ustawowymi instrumentami wsparcia klientów
Do kluczowych ustawowych narzędzi wsparcia klientów dostępnych między innymi ze względu na sytuacje
makroekonomiczną, Bank zalicza:
• Fundusz Wsparcia Kredytobiorców,
• moratoria dostępne dla klientów, którzy utracili źródło dochodów,
• moratoria płatnicze dla złotowych portfeli hipotecznych.
Ekspozycje objęte Funduszem Wsparcia Kredytobiorców oraz ekspozycje objęte moratoriami dla klientów,
którzy utracili źródło dochodu, są przez Bank klasyfikowane do forbearance i w konsekwencji do Koszyka 2
(o ile nie spełniają przesłanek utraty wartości / default, które skutkowałyby klasyfikacją do Koszyka 3).
Ekspozycje hipoteczne objęte moratoriami płatniczymi podlegają ogólnym zasadom klasyfikacji, gdzie fakt
skorzystania z moratoriów nie spełnia warunków udogodnienia oferowanego ze względu na pogorszoną
sytuację finansową jako, że nie stanowi ona kryterium dla skorzystania z instrumentu. W okresach
zawieszania wymagalności, Bank wstrzymuje naliczanie zaległości/przeterminowania powracając do
kontynuacji naliczania w dacie zakończenia okresu zawieszenia.
22.3 Istotne szacunki i osądy - odpisy na straty oczekiwane z tytułu utraty wartości
Zgodnie z MSSF 9, dla wszystkich instrumentów finansowych wycenianych w zamortyzowanym koszcie lub
w wartości godziwej przez inne całkowite dochody oraz gwarancji finansowych i zobowiązań do udzielenia
finansowania, Bank dokonuje oszacowania odpisów na oczekiwane straty kredytowe.
Zasady szacowania odpisów dla ekspozycji bez przesłanek utraty wartości (Koszyk 1 i Koszyk 2)
Ekspozycje, dla których nie zidentyfikowano przesłanek utraty wartości, ocenia się z zachowaniem zasady
homogeniczności względem profilu ryzyka i tworzy odpis służący pokryciu strat oczekiwanych (expected
credit loss, ECL). Oszacowanie strat oczekiwanych dla ekspozycji desygnowanych do Koszyka 1 oraz
Koszyka 2 dokonywane jest w oparciu o:
• szacowaną wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania (model EAD),
• szacowany rozkład ryzyka niewykonania zobowiązania w ciągu życia ekspozycji (model life-time PD
oparty o modele scoringowe i ratingowe),
• szacowany poziom straty w przypadku niewywiązania się klienta z zobowiązań (model LGD).
Model EAD obrazuje spodziewany rozkład zaangażowania danej ekspozycji kredytowej w okresie do
zapadalności. Dla produktów z harmonogramami spłat, model oparty jest na przepływach kontraktowych
modyfikowanych o efekt przedpłat/niedopłat. Dla produktów bez harmonogramów spłat, model oparty jest
na średnim spodziewanym wykorzystaniu przyznanego limitu kredytowego w okresie do zapadalności, a dla
produktów bez zdefiniowanej zapadalności dodatkowo na średnim spodziewanym wykorzystaniu limitu w
behawioralnym okresie życia.
Model life-time PD obrazuje spodziewany, w horyzoncie life-time, rozkład prawdopodobieństwa default
każdej ekspozycji. Model korzysta z następujących źródeł informacji:
• ocena ratingowa wyznaczona w adekwatnym dla klienta systemie ratingowym stanowiącą najlepsze
oszacowanie jego bieżącego standingu,
• informacje o grupie segmentowej/produktowej,
• czynniki ryzyka informujące o momencie ekspozycji w cyklu życia.
Owe trzy źródła informacji wykorzystywane są do wyznaczenia homogenicznych pul, dla których następuje
estymacja rozkładu prawdopodobieństwa default. Model jest stosowany zarówno do wyznaczenia
inicjalnego poziomu ryzyka kredytowego, w momencie początkowego ujęcia składnika aktywów, jak i
oszacowania bieżącego poziomu ryzyka.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
58
Model LGD obrazuje spodziewany poziom straty z ekspozycji, w przypadku której nastąpi niewywiązanie się
klienta z zobowiązań. Bank w ramach konstrukcji modeli LGD dąży do jak najpełniejszego pokrycia portfela
ekspozycji niepracujących zaawansowanymi modelami statystycznymi umożliwiającymi prognozę odzysku
dla poszczególnych ekspozycji. Finalna wartość LGD uwzględnia w sposób zindywidualizowany wycenę
zabezpieczeń każdej z transakcji. Bank stosuje zasadę tzw. minimalnego poziomu straty (LGD floor), nie
dopuszczając do występowania zerowych odpisów.
Oszacowanie poszczególnych parametrów dokonywane jest na poziomie homogenicznych grup ekspozycji
wykazujących wspólne cechy w zakresie opisywanego zjawiska.
Dla Koszyka 1, horyzont oszacowania obejmuje okres najbliższych 12 miesięcy (lub zapadalności o ile
krótszy). Dla Koszyka 2 (w tym POCI) obejmuje okres do spodziewanej zapadalności.
Zasady szacowania odpisów dla ekspozycji ze zidentyfikowanymi przesłankami utraty wartości (Koszyk 3)
Ekspozycje, dla których stwierdzono przesłanki utraty wartości, dzielone są na wyceniane indywidualnie lub
wyceniane grupowo (kolektywnie).
Do celów wyceny kolektywnej identyfikowane są grupy o podobnych charakterystykach ryzyka
kredytowego, które pod względem utraty wartości ocenia się zbiorczo. Wycena grupowa oparta na
modelach LGD, uwzględnia między innymi zachowania behawioralne w zakresie obsługi długu oraz czas
pozostawania danej ekspozycji w default oraz uwzględnia specyfikę danej grupy pod kątem oczekiwanych
odzysków oraz indywidualną wartość zabezpieczeń każdej z ekspozycji.
W zależności od stosowanego przez Bank modelu LGD parametry odpisu są wyznaczane:
• indywidualnie jako poziom odzysku dla każdego rachunku, bazujący na jego indywidualnych cechach
wynikających z historycznych spłat na rachunku, procesu windykacyjnego, historii klienta w Banku,
historii klienta w BIK oraz struktury przesłanek lub
• pulowo w oparciu o informację dotyczące segmentu produktowego / czasu przebywania ekspozycji
w stanie utraty wartości.
Metodyka i założenia modeli LGD przyjętych do oszacowania przyszłych przepływów pieniężnych są
regularnie analizowane, kalibrowane i walidowane w celu zmniejszenia rozbieżności pomiędzy stratami
oczekiwanymi a rzeczywistymi.
Ocena indywidualna obowiązuje dla ekspozycji klientów biznesowych zagrożonych utratą wartości
przekraczających próg łącznego zaangażowania na poziomie 3 mln zł. Ocenę indywidualną dopuszcza się
także dla innych ekspozycji zagrożonych utratą wartości, w przypadku których, Bank nie jest w stanie
wyodrębnić grupy aktywów o podobnych charakterystykach ryzyka kredytowego lub nie posiada
wystarczającej próby do oszacowania parametrów grupowych.
Wycena indywidualna opiera się na analizie scenariuszowej. Każdy scenariusz posiada przypisane
prawdopodobieństwo realizacji oraz oczekiwane odzyski odzwierciedlające prowadzone wobec klienta
strategie restrukturyzacyjno-windykacyjne.
Ekspozycje obejmowane indywidualną lub grupową metodą oszacowania, dla których Bank nie identyfikuje
jednostkowej straty, są grupowane w homogeniczne populacje, dla których Bank ustala minimalny poziom
straty (tzw. LGD floor).
22.4 Przyszłe czynniki makroekonomiczne w ocenie jakości kredytowej i szacowaniu strat
Czynniki makroekonomiczne
Zgodnie z MSSF 9, zarówno ocena istotnego pogorszenia jakości kredytowej jak i szacowanie odpisów, poza
odzwierciedleniem bieżącej jakości portfela kredytowego uwzględnia oczekiwane czynniki
makroekonomiczne (FLI, forward-looking-information), które będą występować w przyszłości.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
59
Bank zapewnia uwzględnienie przyszłych czynników makroekonomicznych we wszystkich istotnych
komponentach oszacowania oczekiwanych strat kredytowych. Wypracowane dla poszczególnych
parametrów ryzyka korekty FLI zapewniają dostosowanie oszacowania parametrów ryzyka do przyszłych
czynników makroekonomicznych i są uwzględniane na poziomie poszczególnych ekspozycji. W ramach
poszczególnych modeli parametrów straty oczekiwanej Bank opracował rozwiązania ekonometryczne i
analizy wrażliwości umożliwiające ocenę wpływu scenariuszy makroekonomicznych na zachowanie portfela
kredytowego.
W szczególności Bank stosuje modele ekonometryczne opisujące zmiany parametrów DR (default rate) oraz
LGD (loss given default) w zależności od scenariuszy makroekonomicznych. Scenariusze te przygotowywane
są w Banku przez Dział Analiz Makroekonomicznych. Zawierają one zestaw najważniejszych zmiennych
makroekonomicznych i finansowych. Każdorazowo scenariusze przygotowywane są w trzech wariantach:
bazowym, optymistycznym i pesymistycznym, w taki sposób aby prawdopodobieństwo zaistnienia każdego
ze scenariuszy wynosiło odpowiednio 50%, 25%, 25%. W każdym z nich Bank wylicza wartości DR oraz
LGD, które następnie są uśredniane według wag przypisanych scenariuszom.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku, za kluczowe obszary ryzyka makroekonomicznego Bank uznaje:
Bezpośredni wpływ i skutki wojny w Ukrainie dla portfela kredytowego powiązanego z osobami będącymi
obywatelami krajów zaangażowanych w wojnę/podmiotów gospodarczych prowadzących działalność
powiązaną z regionem
Bank intensywnie monitoruje i analizuje wpływ sytuacji geopolitycznej związanej z wojną w Ukrainie na
jakość portfela kredytowego.
W zakresie segmentu klientów indywidualnych, udział w portfelu klientów z obywatelstwem ukraińskim,
rosyjskim, białoruskim oscyluje wokół 1,4%. Są to klienci mieszkający i osiągający dochody w Polsce. Bank
kontynuuje intensywny monitoring portfela, ale nie identyfikuje w tym zakresie istotnego zagrożenia.
W zakresie segmentu klientów biznesowych, Bank identyfikuje portfel narażony na skutki eskalacji działań
wojennych w Ukrainie w oparciu o adresy (siedziby, korespondencyjne, rezydencji), informacje z monitoringu
indywidualnego oraz istotny udział wpływów/przelewów pochodzących z/do krajów zaangażowanych w
konflikt zbrojny. W populacji tej, Bank identyfikuje około 60 klientów z ekspozycją ok. 64 mln zł. Wyniki
monitoringu wskazują, że pogorszenie jakości i wzrost ryzyka obsługi długu jest nieznaczny.
Skutki pandemii
Mimo, że w okresie pandemii Bank nie doświadczał istotnego pogorszenia jakości portfela kredytowego,
uznaje się, że skutki pandemii - w powiązaniu z innymi wyzwaniami globalnymi i makroekonomicznymi –
mogą mieć nadal negatywny wpływ na wybrane obszary działalności gospodarczej (między innymi ze
względu na zaburzone łańcuchy dostaw).
Złożone otoczenie makroekonomiczne (między innymi będące skutkiem powyższych czynników) i jego
wpływ na portfel kredytowy
Z uwagi na istotne – bezprecedensowe - zmiany w środowisku makroekonomicznym (zmiany poziomu stóp
procentowych, inflacji, kursów walut, cen nośników energii) komponent FLI w wycenie portfela ma istotne
znaczenie odzwierciedlając oczekiwania Banku w zakresie scenariuszowego rozwoju czynników
makroekonomicznych.
W szczególności w zakresie metodyki zastosowanej dla parametru PD Bank stosuje:
• dla segmentu klienta indywidualnego, modele ekonometryczne uzależniające ewolucję poziomu DR
od czynników makroekonomicznych w poszczególnych scenariuszach,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
60
• dla segmentu klienta biznesowego nieprowadzącego pełnej księgowości model ekonometryczny
prognozujący poziom DR w zależności od czynników makro,
• dla segmentu klienta biznesowego prowadzącego pełną księgowość modele branżowe
umożliwiające symulację oceny ratingowej klienta zasilone aktualnymi informacjami dotyczącymi
zmiany otoczenia makroekonomicznego z uwzględnieniem aktualnych poziomów przychodów ze
sprzedaży oraz poziomu marży.
W obszarze parametru LGD stosowane jest rozwiązanie uzależniające poziom uzdrowień od dynamiki zmian
czynników makroekonomicznych takich jak Produkt Krajowy Brutto oraz inflacja (zakres i wrażliwość na
dany czynnik były dostosowywane w zależności od segmentu modelu).
W zakresie zabezpieczeń uwzględnianych w wycenie utraty wartości ekspozycji kredytowych, Bank
uwzględnia ryzyko wpływu na wartość zabezpieczeń negatywnych przyszłych czynników
makroekonomicznych i stosuje dodatkowy haircut ponad bieżące wyceny rynkowe i szacowane stopy
odzysku obrazujące odzyskiwalność ekonomiczną zabezpieczeń.
Kluczową zmienną wykorzystywaną do oceny przyszłych wartości parametrów PD oraz LGD, wprowadzoną
przez Bank do wykorzystywanych modeli, jest inflacja, rozumiana jako średnia w okresie roczna dynamika
cen konsumenckich (wskaźnik CPI).
Stosowane modele w obszarze parametru PD zakładają niekorzystny wpływ inflacji na dochód
rozporządzalny gospodarstw domowych, tak że wzrost inflacji zwiększa ryzyko nieobsłużenia zobowiązań
kredytowych. Stosowane modele zakładają stabilizację wartości Default Rate po upływie od 4 do 6
kwartałów od stabilizacji wskaźnika CPI. Ponadto inflacja CPI może wpływać na inne zmienne
makroekonomiczne, np. stopy procentowe. Wzajemne zależności pomiędzy zmiennymi
makroekonomicznymi uwzględniane są na etapie tworzenia scenariuszy.
W zakresie parametru LGD Bank uwzględnia bezpośrednio wpływ CPI w jednym segmencie produktowym.
W ramach tego rozwiązania założono, iż wzrosty inflacji skutkują podobnie jak w przypadku parametru PD
spadkiem dochodów rozporządzalnych gospodarstw domowych i co za tym idzie obniżają szanse klientów
do powrotu do regularnej obsługi. Dla pozostałych segmentów w modelach wykorzystywane są czynniki
związane z tempem wzrostu gospodarczego bądź stopą bezrobocia, które wykazują związek z poziomem
inflacji zarówno na gruncie teorii ekonomii, jak i analiz empirycznych.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku, skutki otoczenia wysokich stóp procentowych oraz wojny w Ukrainie nie
miały znaczącego wpływu na pogorszenie jakości portfeli kredytowych. Bank uwzględnia w komponencie
FLI spodziewaną trajektorię rozwoju powyższych zjawisk i docelowego wpływu na jakość portfela.
Jednocześnie Bank ocenia jako istotne ryzyko niepewności i zmienności w zakresie obydwu zjawisk.
Scenariusze makroekonomiczne
Bank w celu uwzględnienia zmian w otoczeniu biznesowym wykorzystuje scenariusze makroekonomiczne
obrazujące możliwe trajektorie rozwoju sytuacji gospodarczej. Scenariusze wykorzystywane przez Bank,
opracowywane są wewnętrznie przez Dział Analiz Makroekonomicznych i spójne z tymi uwzględnianymi w
procesie planowania finansowania. Na dzień 31 grudnia 2023 roku, Bank przyjmuje 3 scenariusze przyszłej
sytuacji makroekonomicznej:
• bazowy, z prawdopodobieństwem realizacji 50%,
• negatywny, z prawdopodobieństwem realizacji 25%,
• optymistyczny, z prawdopodobieństwem realizacji 25%.
Prawdopodobieństwa scenariuszy zostały tak dobrane przez Dział Analiz Makroekonomicznych, aby ich
wagi korespondowały z prawdopodobieństwem osiągnięcia stanu gospodarki wyrażanego przez ogół
czynników makroekonomicznych ujętych w scenariuszach.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
61
Na dzień 31 grudnia 2023, Bank przyjmował następujące scenariusze makroekonomiczne:
2024
2025
Scenariusz bazowy
Tempo wzrostu PKB (średniorocznie)
3,3%
4,1%
Konsumpcja prywatna (średniorocznie)
4,5%
2,9%
Stopa bazowa NBP (koniec okresu)
5,00%
4,25%
Stopa bezrobocia (średniorocznie)
5,3%
5,4%
Inflacja CPI (średniorocznie)
4,8%
5,4%
Kurs EUR/PLN (średniorocznie)
4,36
4,38
Wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej (średniorocznie)
10,0%
7,9%
Scenariusz negatywny
Tempo wzrostu PKB (średniorocznie)
0,8%
2,0%
Konsumpcja prywatna (średniorocznie)
0,5%
1,7%
Stopa bazowa NBP (koniec okresu)
7,00%
5,50%
Stopa bezrobocia (średniorocznie)
5,8%
6,1%
Inflacja CPI (średniorocznie)
7,7%
8,3%
Kurs EUR/PLN (średniorocznie)
4,70
4,59
Wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej (średniorocznie)
7,7%
5,9%
Scenariusz optymistyczny
Tempo wzrostu PKB (średniorocznie)
5,1%
5,0%
Konsumpcja prywatna (średniorocznie)
6,1%
4,5%
Stopa bazowa NBP (koniec okresu)
3,00%
3,00%
Stopa bezrobocia (średniorocznie)
4,9%
4,6%
Inflacja CPI (średniorocznie)
2,7%
3,1%
Kurs EURPLN (średniorocznie)
4,14
4,10
Wzrost wynagrodzeń w gospodarce narodowej (średniorocznie)
11,5%
9,3%
Na dzień 31 grudnia 2022, Bank przyjmował następujące scenariusze makroekonomiczne:
2023
2024
Scenariusz bazowy
Tempo wzrostu PKB
0,6%
2,4%
Stopa bazowa NBP
6,75%
5,75%
Stopa bezrobocia
5,8%
6,1%
Scenariusz negatywny
Tempo wzrostu PKB
-1,2%
0,7%
Stopa bazowa NBP
8,0%
6,5%
Stopa bezrobocia
6,2%
7,0%
Scenariusz optymistyczny
Tempo wzrostu PKB
2,5%
3,8%
Stopa bazowa NBP
5,0%
3,5%
Stopa bezrobocia
5,4%
5,1%
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
62
22.5 Jakość i struktura portfela kredytowego
Kluczowe wskaźniki jakości portfela kredytowego na dzień 31 grudnia 2023 roku
Na dzień 31 grudnia 2023 roku, mimo negatywnego otoczenia makroekonomicznego wynikającego
zasadniczo z wojny w Ukrainie i skutków post-pandemicznych, Bank nie obserwuje negatywnego wpływu
na jakość portfela kredytowego. Udział kredytów przeterminowanych o 30 dni w portfelu regularnym (non-
default) na dzień 31 grudnia 2023 r. wyniósł 0,47 % wobec poziomu 0,63 % obserwowanego na dzień 31
grudnia 2022r.
W ocenie Banku, sytuacja ta w znacznej mierze spowodowana jest:
• nieznaczną, negatywną transmisją wzrastających stóp procentowanych na zdolność obsługi długu,
• znikomym wpływem na jakość portfela kredytowego konfliktu zbrojnego w Ukrainie,
• skalą wsparcia jaką klienci otrzymują w zakresie moratoriów płatniczych i funduszu wsparcia
kredytobiorców.
Bank dostosowuje swoje polityki i procesy kredytowe do bieżącej sytuacji makroekonomicznej i zagrożeń z
niej płynących (zarówno w zakresie dostosowania polityki i procesów kredytowych do otoczenia pandemii,
otoczenia wysokich stóp procentowych, jak i skutków geopolitycznych i gospodarczych wojny w Ukrainie).
Zmiany mają na celu wsparcie klientów (w tym, w zakresie prowadzonej przez klientów biznesowych
działalności gospodarczej) z jednoczesnym zorientowaniem na minimalizację strat kredytowych Banku.
Dzięki wszystkim powyższym okolicznościom i działaniom, jakość portfela kredytowego pozostaje
dotychczas odporna na skutki bieżącego otoczenia makroekonomicznego i geopolitycznego.
Poziom odpisów na ekspozycje zaklasyfikowane do Koszyka 1 i Koszyka 2 na dzień 31 grudnia 2023 roku
wynosi ok. 1,05 mld zł i stanowi spadek o ok. 11% wobec poziomu utrzymywanego na dzień 31 grudnia
2022 roku. Poniżej przedstawiono kluczowe parametry kredytowe portfela regularnego (tj.non-default):
Data*
Udział portfela
z przeterminowaniem 30+*
Prawdopodobieństwo
default (PD)
Poziom straty w
przypadku default
LGD
Udział Koszyk 2 w
portfelu regularnym
Pokrycie odpisami
portfela regularnego
31.12.2022
0,6%
3,87%
31,3%
12,2%
1,9%
31.12.2023
0,5%
2,89%
29,8%
11,9%
1,8%
*wg definicji EBA
Na dzień 31 grudnia 2023 i 31 grudnia 2022 roku struktura portfela z przesłankami utraty wartości wraz ze
strukturą wartości odzyskiwalnej zabezpieczeń kształtowały się następująco (w mln zł):
Data
portfel indywidualny
portfel kolektywny
wartość
ekspozycji
% pokrycia
zabezpieczeniami*
% pokrycia
odpisami
wartość
ekspozycji
% pokrycia
zabezpieczeniami*
% pokrycia
odpisami
31.12.2022
2 432
49%
50%
3 212
25%
59%
31.12.2023
1 797
45%
59%
3 240
27%
57%
*wyrażone w ekonomicznej wartości odzyskiwalnej
W 2023 roku, Bank zrealizował znaczącą redukcję portfela z przesłankami utraty wartości dzięki istotnym
procesom sprzedaży portfela NPL (co było możliwe ze względu na znaczący popyt i korzystne warunki
cenowe na rynku w tym zakresie w roku 2023) oraz procesom spisań.
Skala osądu eksperckiego
Bank w wyznaczeniu oczekiwanych strat kredytowych dąży do jak najpełniejszego wykorzystania rozwiązań
statystycznych, obiektywizujących wpływ obecnych i przyszłych warunków na wartości parametrów ryzyka
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
63
kredytowego. Osąd ekspercki wykorzystywany jest jako narzędzie wspomagające zarządzanie modelami w
sytuacjach podwyższonej zmienności rynkowej. Niezależnie od skali stosowania osądu eksperckiego,
zarządzany jest on w sposób wystandaryzowany zgodnie z przyjętą w Banku Polityką Zarządzania Ryzykiem
Modeli oraz poddany niezależnej walidacji. Decyzje podejmowane w oparciu o osąd ekspercki zatwierdzane
są na dedykowanych szczeblach decyzyjnych w postaci Komitetu Ryzyka Modeli i Zarządu Banku.
Zmiany parametrów
W roku 2023, Bank dokonywał zmian parametrów, które obejmowały kalibrację do bieżącego profilu
zachowań behawioralnych klientów w zakresie trendów płatności oraz w zakresie trendów odzyskiwalności
oraz dostosowanie do aktualizowanych założeń dotyczących przyszłego otoczenia makroekonomicznego i
kalibrację do przyjmowanych scenariuszy.
W efekcie zmian parametrów, uwzględniając zasadniczo efekt założeń dotyczących przyszłych scenariuszy
makroekonomicznych, Bank rozwiązał rezerwy dla portfela regularnego na poziomie 39 mln zł dla klientów
biznesowych oraz 83 mln zł dla osób fizycznych, a także zawiązał odpisy dla portfela default w kwocie
2 mln zł.
22.6 Dane finansowe (wartość brutto, odpisy aktualizujące)
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
31.12.2023
31.12.2022
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość
netto
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość
netto
Segment detaliczny
39 718 395
-1 722 645
37 995 750
37 229 755
-1 999 906
35 229 849
Kredyty konsumpcyjne
16 293 830
-1 504 909
14 788 921
16 916 888
-1 801 353
15 115 535
Kredyty na nieruchomości
mieszkaniowe
18 385 184
-182 042
18 203 142
15 984 608
-161 575
15 823 033
Kredyty consumer finance
5 039 381
-35 694
5 003 687
4 328 259
-36 978
4 291 281
Segment biznesowy
25 107 505
-2 280 518
22 826 987
24 611 709
-2 331 593
22 280 116
Kredyty operacyjne
17 350 294
-1 190 472
16 159 822
16 072 658
-1 178 292
14 894 366
Kredyty inwestycyjne
5 152 329
-681 233
4 471 096
5 650 837
-765 205
4 885 632
Pozostałe gospodarcze
2 604 882
-408 813
2 196 069
2 888 214
-388 096
2 500 118
Razem
64 825 900
-4 003 163
60 822 737
61 841 464
-4 331 499
57 509 965
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
31.12.2023
31.12.2022
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość
netto
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość
netto
Segment detaliczny
39 718 395
-1 722 645
37 995 750
37 229 755
-1 999 906
35 229 849
Koszyk 1
35 222 693
-315 786
34 906 907
32 691 404
-349 690
32 341 714
Koszyk 2
2 755 743
-368 491
2 387 252
2 591 086
-437 966
2 153 120
Koszyk 3
1 707 963
-1 037 412
670 551
1 933 672
-1 211 105
722 567
POCI
31 996
-956
31 040
13 593
-1 145
12 448
Segment biznesowy
25 107 505
-2 280 518
22 826 987
24 611 709
-2 331 593
22 280 116
Koszyk 1
17 150 310
-59 902
17 090 408
16 113 840
-69 577
16 044 263
Koszyk 2
4 345 174
-310 340
4 034 834
4 571 725
-329 937
4 241 788
Koszyk 3
3 329 098
-1 896 085
1 433 013
3 709 956
-1 892 190
1 817 766
POCI
282 923
-14 191
268 732
216 188
-39 889
176 299
Razem
64 825 900
-4 003 163
60 822 737
61 841 464
-4 331 499
57 509 965
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
64
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
według metod kalkulacji odpisów
31.12.2023
31.12.2022
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość
netto
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość netto
Koszyk 3
5 037 061
-2 933 497
2 103 564
5 643 628
-3 103 295
2 540 333
metoda indywidualna
1 797 438
-1 065 495
731 943
2 431 933
-1 219 066
1 212 867
metoda kolektywna
3 239 623
-1 868 002
1 371 621
3 211 695
-1 884 229
1 327 466
Koszyk 2
7 100 917
-678 831
6 422 086
7 162 811
-767 903
6 394 908
Koszyk 1
52 373 003
-375 688
51 997 315
48 805 244
-419 267
48 385 977
POCI
314 919
-15 147
299 772
229 781
-41 034
188 747
Razem
64 825 900
-4 003 163
60 822 737
61 841 464
-4 331 499
57 509 965
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
– ekspozycja Banku na ryzyko
kredytowe
31.12.2023
31.12.2022
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość
netto
Wartość
brutto
Odpis z tytułu
strat
oczekiwanych
Wartość netto
Koszyk 3
5 037 061
-2 933 497
2 103 564
5 643 628
-3 103 295
2 540 333
nieprzeterminowane
1 139 961
-434 105
705 856
1 674 526
-606 843
1 067 683
przeterminowane
3 897 100
-2 499 392
1 397 708
3 969 102
-2 496 452
1 472 650
Koszyk 1 i koszyk 2
59 473 920
-1 054 519
58 419 401
55 968 055
-1 187 170
54 780 885
nieprzeterminowane
57 352 469
-772 851
56 579 618
53 539 331
-829 479
52 709 852
przeterminowane
2 121 451
-281 668
1 839 783
2 428 724
-357 691
2 071 033
POCI
314 919
-15 147
299 772
229 781
-41 034
188 747
Razem
64 825 900
-4 003 163
60 822 737
61 841 464
-4 331 499
57 509 965
W 2023 roku Bank sprzedał wierzytelności na łączną kwotę brutto 628 989 tys. zł, podczas gdy odpis z
tytułu utraty wartości dla tego portfela wynosił 426 006 tys. zł. Wpływ sprzedaży wierzytelności na koszty
ryzyka w 2023 roku wyniósł (-) 395 tys. zł (strata).
W 2022 roku Bank sprzedał wierzytelności na łączną kwotę brutto 783 519 tys. zł, podczas gdy odpis z
tytułu utraty wartości dla tego portfela wynosił 576 250 tys. zł. Wpływ sprzedaży wierzytelności na koszty
ryzyka w 2022 roku wyniósł (+) 37 944 tys. zł (zysk).
W 2023 roku Bank dokonał spisania aktywów w wysokości 769 003 tys. zł. Spisania dotyczyły zarówno
portfela kredytów klientów indywidualnych, jak i biznesowych. Spisane w roku 2023 aktywa w wysokości
635 006 tys. zł. mogą być w dalszym ciągu przedmiotem działań służących ich odzyskaniu.
W 2022 roku Bank dokonał spisania aktywów w wysokości 1 715 006 tys. zł. Spisania dotyczyły zarówno
portfela kredytów klientów indywidualnych, jak i biznesowych. Spisane aktywa w kwocie 1 572 205 tys. zł.
mogą być w dalszym ciągu przedmiotem działań służących ich odzyskaniu.
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Wartość bilansowa brutto
Stan na początek okresu 01.01.2023
48 805 244
7 162 811
5 643 628
229 781
61 841 464
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania, udzielenia
20 268 505
0
0
127 134
20 395 639
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-7 986 463
-1 189 693
-917 701
-2 764
-10 096 621
Reklasyfikacja do koszyka 1
802 510
-776 389
-26 121
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-3 321 850
3 511 707
-189 857
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
-806 277
-807 912
1 614 189
0
0
Zmiany z tytulu wyceny
-5 052 918
-728 321
-268 112
-25 878
-6 075 229
Aktywa spisane z bilansu
0
0
-764 763
-4 240
-769 003
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-335 748
-71 286
-54 202
-9 114
-470 350
Stan na koniec okresu 31.12.2023
52 373 003
7 100 917
5 037 061
314 919
64 825 900
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
65
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Oczekiwane straty kredytowe
Stan na początek okresu 01.01.2023
419 267
767 903
3 103 295
41 034
4 331 499
Utworzenie odpisów dla instrumentów nowo nabytych, powstałych,
udzielonych
381 552
0
0
157 849
539 401
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-104 873
-125 823
-649 012
1 676
-878 032
Reklasyfikacja do koszyka 1
94 580
-85 811
-8 769
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-147 633
207 657
-60 024
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
-102 642
-188 969
291 611
0
0
Zmiana oszacowania odpisu na straty oczekiwane
-162 805
107 163
1 225 023
16 885
1 186 266
Razem odpisy na oczekiwane straty kredytowe w rachunku
wyników i strat
-41 821
-85 783
798 829
176 410
847 635
Aktywa spisane z bilansu
0
0
-764 763
-4 240
-769 003
Wycena do wartości godziwej na moment początkowego ujęcia
0
0
0
-183 339
-183 339
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-1 758
-3 289
-203 864
-14 718
-223 629
Stan na 31.12.2023
375 688
678 831
2 933 497
15 147
4 003 163
Wartość bilansowa netto 31.12.2023
51 997 315
6 422 086
2 103 564
299 772
60 822 737
Kredyty i pożyczki udzielone klientom
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
POCI
RAZEM
Wartość bilansowa brutto
Stan na początek okresu 01.01.2022
49 138 877
7 025 823
7 043 435
270 001
63 478 136
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania, udzielenia
16 361 373
0
0
48 355
16 409 728
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-9 241 757
-968 845
-867 878
-50 669
-11 129 149
Reklasyfikacja do koszyka 1
720 359
-698 152
-22 207
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-3 118 230
3 212 694
-94 464
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
-947 387
-717 689
1 665 076
0
0
Zmiany z tytulu wyceny
-3 740 731
-482 465
-290 605
0
-4 513 801
Aktywa spisane z bilansu
0
0
-1 688 931
-26 075
-1 715 006
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-367 260
-208 555
-100 798
-11 831
-688 444
Stan na koniec okresu 31.12.2022
48 805 244
7 162 811
5 643 628
229 781
61 841 464
Oczekiwane straty kredytowe
Stan na początek okresu 01.01.2022
431 794
728 669
4 008 645
74 581
5 243 689
Utworzenie odpisów dla instrumentów nowo nabytych, powstałych,
udzielonych
365 428
0
0
28 428
393 856
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-126 253
-98 449
-396 255
-14 992
-635 949
Reklasyfikacja do koszyka 1
144 517
-94 960
-49 557
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-59 454
143 694
-84 240
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
-25 132
-195 509
220 641
0
0
Zmiana oszacowania odpisu na straty oczekiwane
-312 159
284 036
1 347 708
5 254
1 324 839
Razem odpisy na oczekiwane straty kredytowe w rachunku
wyników i strat
-13 053
38 812
1 038 297
18 690
1 082 746
Aktywa spisane z bilansu
0
0
-1 688 931
-26 075
-1 715 006
Wycena do wartości godziwej na moment początkowego ujęcia
0
0
0
-35 804
-35 804
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
526
422
-254 716
9 642
-244 126
Stan na 31.12.2022
419 267
767 903
3 103 295
41 034
4 331 499
Wartość bilansowa netto 31.12.2022
48 385 977
6 394 908
2 540 333
188 747
57 509 965
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
66
Według terminów zapadalności (na datę bilansową)
31.12.2023
31.12.2022
Segment detaliczny
37 995 750
35 229 849
≤ 1M
423 001
95 303
> 1M ≤ 3M
1 202 108
1 062 674
> 3M ≤ 6M
1 693 535
1 451 430
> 6M ≤ 1Y
2 841 182
2 274 410
>1Y ≤ 2Y
4 047 526
3 751 838
>2Y ≤ 5Y
7 519 224
7 089 166
>5Y ≤ 10Y
7 058 710
6 842 491
>10Y ≤ 20Y
7 640 005
7 121 368
>20Y
5 570 459
5 541 169
Segment biznesowy
22 826 987
22 280 116
≤ 1M
4 103 511
3 381 474
> 1M ≤ 3M
691 400
1 429 156
> 3M ≤ 6M
1 162 602
1 164 661
> 6M ≤ 1Y
1 899 377
2 168 499
>1Y ≤ 2Y
2 518 019
3 222 808
>2Y ≤ 5Y
4 979 769
4 682 835
>5Y ≤ 10Y
7 159 006
5 820 503
>10Y ≤ 20Y
312 979
410 180
>20Y
324
0
Razem
60 822 737
57 509 965
Według struktury walutowej
31.12.2023
31.12.2022
Segment detaliczny
37 995 750
35 229 849
PLN
34 775 525
31 803 759
EUR
2 649 810
2 618 853
GBP
319 696
380 344
USD
84 861
103 127
CHF
53 230
80 013
Pozostałe
112 628
243 753
Segment biznesowy
22 826 987
22 280 116
PLN
18 203 165
17 874 222
EUR
4 353 943
4 135 748
GBP
10 985
49
USD
253 963
261 417
CHF
4 931
8 680
Pozostałe
0
0
Razem
60 822 737
57 509 965
22.7 Analiza wrażliwości istotnych szacunków i osądów
Odpisy aktualizujące w reżimie MSSF 9, ze względu na długi horyzont oszacowania (dożywotni) oraz
stosowanie scenariuszy, charakteryzują się zasadniczo znaczącą wrażliwością.
W poniższych tabelach wskazano główne obszary wrażliwości z ich wpływem na poziom odpisów.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
67
• Wrażliwość wyników na założenia makroekonomiczne
Oszacowanie strat oczekiwanych w reżimie MSSF 9 ze względu na długi horyzont prognozy (dożywotni)
oraz uzależnienie wyliczeń od scenariuszy makroekonomicznych charakteryzuje się znaczącą wrażliwością
na poczynione założenia. W sytuacji uprawdopodobnienia jednego z rozważanych scenariuszy szacunki
podlegają aktualizacji. W szczególności kluczowe znaczenie dla zmienności szacunku będzie miała trajektoria
zmian Produktu Krajowego Brutto, wpływ stóp procentowych na obsługę długu przez klientów oraz
perspektywy rynku pracy.
Bank dokonuje oszacowania strat kredytowych opartego na 3 scenariuszach przyszłego otoczenia
makroekonomicznego, gdzie scenariusz bazowy przyjmuje 50% prawdopodobieństwa, a scenariusze
optymistyczny i pesymistyczny po 25% prawdopodobieństwa.
Poniżej zaprezentowano wrażliwość oszacowań strat oczekiwanych dla portfela ekspozycji kredytowych, w
przypadku założenia realizacji scenariuszy skrajnych (w mln zł):
Zmiana prawdopodobieństwa scenariuszy
Różnica w udziale Koszyka 2 w
portfelu regularnym
Wpływ na straty oczekiwane ze względu na:
PD
LGD dla
portfela
regularnego
LGD dla
portfela default
Zmiana strat oczekiwanych w przypadku realizacji
scenariusza pesymistycznego ze 100%
prawdopodobieństwem
0,34 p.p.
146,2
21,5
8,1
Zmiana strat oczekiwanych w przypadku realizacji
scenariusza optymistycznego ze 100%
prawdopodobieństwem
-0,19 p.p.
- 63,1
- 13,9
- 5,0
• Wrażliwość wyników na założenia/szacunki
Oszacowanie strat oczekiwanych obrazujących przyszłe zachowanie portfeli kredytowych (zarówno w
zakresie zachowania klientów, jak i potencjału procesów odzyskiwalności) obarczone jest niepewnością
wynikającą z ograniczeń dotyczących modelowania przyszłości.
Poniżej zaprezentowano wrażliwość oszacowań strat oczekiwanych dla poszczególnych
komponentów/parametrów w oparciu o hipotetyczną 10% zmianę/odchylenia założeń.
Wpływ zwiększenia/zmniejszenia poziomu ECL w przypadku hipotetycznej zmiany parametrów ryzyka PD
lub LGD w zakresie portfela regularnego, z uwzględnieniem wpływu na poszczególne koszyki (w mln zł):
31.12.2023
31.12.2022
Zmiana
Zmiana
-/+10%
-/+10%
Szacunkowa zmiana utraty wartości kredytów i pożyczek na skutek
portfelowej zmiany prawdopodobieństwa default o +/- 10% lub LGD o +/-
10% - Koszyk 1
+/-38
+/-44
Szacunkowa zmiana utraty wartości kredytów i pożyczek na skutek
portfelowej zmiany prawdopodobieństwa default o +/- 10% lub LGD o +/-
10% - Koszyk 2
+/-63
+ /-75
Wpływ zwiększenia/zmniejszenia przepływów pieniężnych (w tym przepływów z realizacji zabezpieczeń) na
utratę wartości dla portfela kredytów i pożyczek klasyfikowanych do Koszyka 3 i ocenianych przez Bank
metodą indywidualną przedstawia poniższa tabela (w mln zł):
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
68
31.12.2023
31.12.2022
Zmiana
Zmiana
-/+10%
-/+10%
Szacunkowa zmiana utraty wartości kredytów i pożyczek na skutek
portfelowej zmiany wartości bieżącej szacowanych przepływów
pieniężnych dla kredytów i pożyczek ocenianych przez Bank metodą
indywidualną
+95/-87
+134 /-121
Wpływ zwiększenia/zmniejszenia przepływów pieniężnych (w tym przepływów z realizacji zabezpieczeń) na
utratę wartości dla portfela kredytów i pożyczek klasyfikowanych do Koszyka 3 i ocenianych przez Bank
metodą portfelową przedstawia poniższa tabela (w mln zł):
31.12.2023
31.12.2022
Zmiana
Zmiana
-/+10%
-/+10%
Szacunkowa zmiana utraty wartości kredytów i pożyczek na skutek
portfelowej zmiany wartości bieżącej szacowanych przepływów
pieniężnych dla kredytów i pożyczek ocenianych przez Bank metodą
portfelową
+165/-153
+162 /-147
23 Rzeczowe aktywa trwałe i wartości niematerialne
23.1 Zasady rachunkowości
Rzeczowe aktywa trwałe i nieruchomości inwestycyjne
Rzeczowe aktywa trwałe obejmują aktywa o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż jeden rok,
kompletne i użytkowane w celu świadczenia usług. Wyceniane są początkowo według cen nabycia lub
kosztu wytworzenia. Po początkowym ujęciu pozycji rzeczowych aktywów trwałych wykazywane są w cenie
nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie oraz skumulowane odpisy aktualizujące z
tytułu utraty wartości.
Nakłady ponoszone po początkowym ujęciu nabytego składnika majątku rzeczowego są ujmowane jako
aktywa tylko wtedy, gdy zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne tego składnika. W pozostałych
przypadkach te nakłady ujmowane są w rachunku zysków i strat jako koszty w momencie ich poniesienia.
Nieruchomości inwestycyjne obejmują nieruchomości, które Bank traktuje jako źródło korzyści
ekonomicznych z tytułu przychodów z wynajmu lub przyrostu ich wartości godziwej (lub obu tych tytułów
jednocześnie). Nieruchomości inwestycyjne wycenia się początkowo wg ceny nabycia lub kosztu
wytworzenia z uwzględnieniem kosztów transakcji. Po początkowym ujęciu nieruchomości inwestycyjnych
Bank stosuje metodę wyceny według metody ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonej o
umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości.
Bank dokonuje oceny aktywów rzeczowych pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich
wartości. Jeśli wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje
się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej.
Do rzeczowych aktywów trwałych, Bank zalicza również aktywa, w stosunku do których, posiada prawo do
użytkowania, zgodnie z MSSF 16.
Wartości niematerialne
Wartości niematerialne o zdefiniowanym okresie ekonomicznej użyteczności, w tym wytworzone we
własnym zakresie, po początkowym ujęciu, wykazywane są w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia,
pomniejszonym o umorzenie oraz odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości składnika aktywów. Bank
dokonuje oceny aktywów pod względem istnienia przesłanek wskazujących na utratę ich wartości. W
przypadku istnienia takiej przesłanki Bank dokonuje formalnego oszacowania wartości odzyskiwalnej. Jeśli
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
69
wartość bilansowa danego składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje się utratę jego
wartości i dokonuje odpisu aktualizującego jego wartość do poziomu wartości odzyskiwalnej.
Wartość firmy stanowi nadwyżkę kosztu nabycia nad wartością godziwą nabytych aktywów netto
możliwych do zidentyfikowania w transakcji połączenia jednostek. Po początkowym ujęciu, wartość firmy
jest wykazywana według ceny nabycia pomniejszonej o wszelkie skumulowane odpisy aktualizujące z tytułu
utraty wartości. W przypadku zbycia jednostki zależnej, wartość firmy rozpoznaną na nabyciu wlicza się w
wynik finansowy stanowiący rozliczenie sprzedaży.
W odniesieniu do wartości firmy utrata wartości ustalana jest poprzez oszacowanie odzyskiwalnej wartości
ośrodka wypracowującego środki pieniężne, którego dotyczy dana wartość firmy. W przypadku, gdy
odzyskiwalna wartość ośrodka wypracowującego środki pieniężne jest niższa niż wartość bilansowa,
tworzony jest odpis z tytułu utraty wartości. Stwierdzona w wyniku przeprowadzonych testów utrata
wartości nie podlega odwróceniu w okresach późniejszych. Wartość firmy jest analizowana pod kątem utraty
wartości na każdy dzień bilansowy kończący rok obrotowy lub częściej - jeśli zidentyfikowano przesłanki
utraty wartości.
Pozostałe składniki wartości niematerialnych to możliwe do zidentyfikowania składniki aktywów, bez
postaci fizycznej. Początkowo są wyceniane według cen nabycia lub kosztu wytworzenia. Bank kapitalizuje:
• wydatki poniesione w związku z nabyciem licencji na oprogramowanie i wytworzeniem licencji lub
modułu do nabytej licencji,
• koszty wytworzenia składnika aktywów we własnym zakresie obejmujące wszystkie nakłady, w tym
koszty z tytułu świadczeń pracowniczych, które mogą być bezpośrednio przyporządkowane
czynnościom tworzenia i przygotowania składnika aktywów do użytkowania zgodnie z jego
planowanym przeznaczeniem.
Koszt składnika wartości niematerialnych nabytego w oddzielnej transakcji obejmuje:
• cenę zakupu łącznie z kwotą ceł importowych i niepodlegających odliczeniu podatków od zakupu,
pomniejszoną o upusty handlowe i rabaty,
• nakłady bezpośrednie związane z przygotowaniem składnika aktywów do użytkowania zgodnie z
jego planowanym przeznaczeniem.
Nakłady poniesione po początkowym ujęciu składnika wartości niematerialnych są ujmowane jako aktywa
tylko wtedy, gdy zwiększają przyszłe korzyści ekonomiczne danego składnika. Koszt wytworzenia licencji
lub dodatkowego modułu do nabytej licencji przez jednostkę we własnym zakresie obejmuje wszystkie
nakłady, które mogą być bezpośrednio przyporządkowane czynnościom tworzenia, produkcji i
przystosowania składnika aktywów do użytkowania w sposób zamierzony przez kierownictwo.
W pozostałych przypadkach są odnoszone do rachunku zysków i strat.
Odpisy amortyzacyjne
Amortyzacja naliczana jest od wszystkich aktywów trwałych o określonym okresie użytkowania metodą
liniową przez szacowany okres użytkowania danego aktywa. Co najmniej raz w roku weryfikowana jest
przyjęta metoda amortyzacji oraz okresy użytkowania.
Rozpoczęcie amortyzacji rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych oraz nieruchomości
inwestycyjnych następuje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek
przyjęto do używania, a jej zakończenie nie później niż z chwilą:
• zrównania wartości odpisów amortyzacyjnych lub umorzeniowych z wartością początkową danego
składnika aktywów, lub
• przeznaczenia go do likwidacji lub
• sprzedaży lub
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
70
• stwierdzenia jego niedoboru lub
• ustalenia w wyniku weryfikacji, że przewidywana wartość końcowa składnika aktywów przewyższa
jego wartość bilansową (netto) z uwzględnieniem przewidywanej przy likwidacji wartości końcowej
składnika aktywów (wartości „rezydualnej”), tj. kwoty netto, którą Bank spodziewa się uzyskać na
zakończenie okresu użytkowania, po odliczeniu oczekiwanych kosztów zbycia.
Okresy użytkowania rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych
Wyszczególnienie
Okres użytkowania w latach
Rzeczowe aktywa trwałe
Lokale
5-40
Parkingi, elewacje
1-10
Aktywo z tytułu prawa do korzystania z gruntu
5-71
Ulepszenia w obcych budynkach lub budowlach (okres ekonomicznej użyteczności ale nie dłużej niż okres
leasingu)
5–10
Maszyny i urządzenia
1–5
Wyposażenie
2–10
Środki transportu
2,5–5
Wartości niematerialne
Licencje
2–12,5
Oprogramowanie systemów informatycznych
2–10
Koszty prac rozwojowych
2–12,5
Prawo autorskie i inne wartości niematerialne
2–10
Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
Utrata wartości następuje wtedy, gdy wartość bilansowa składnika aktywów przewyższa jego wartość
odzyskiwalną. Wyznaczony w ten sposób odpis aktualizujący jest ujmowany w rachunku zysków i strat.
Wartość odzyskiwalna odpowiada wyższej spośród dwóch wartości: godziwej pomniejszonej o koszty
sprzedaży i użytkowej składnika aktywów.
Wartość użytkowa jest wyznaczana przez dyskonto szacowanych przyszłych przepływów pieniężnych dla
danego składnika aktywów, przy użyciu stopy dyskonta sprzed opodatkowania. Dla aktywów, które nie
generują niezależnych przepływów gotówki, Bank ustala wartość odzyskiwalną na poziomie ośrodka
wypracowującego środki pieniężne, do którego należy dany składnik aktywów.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości może zostać odwrócony przez wynik finansowy do poziomu,
przy którym wartość księgowa aktywów nie przekracza wartości księgowej danego składnika aktywów, przy
założeniu, że nie dokonano odpisu aktualizującego.
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości w odniesieniu do wartości firmy nie podlega odwracaniu. W
przypadku innych aktywów ten odpis podlega odwracaniu pod warunkiem, że nastąpiła zmiana w
szacunkach służących do określenia wartości możliwej do odzyskania.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
71
23.2 Dane finansowe
Rzeczowe aktywa trwałe
31.12.2023
Urządzenia
techniczne
(w tym sprzęt
informatyczny)
Środki
transportu
Środki trwałe
w budowie
NIeruchomości
Inwestycje
w obce
obiekty
Pozostałe
Razem
Wartość w cenie nabycia na
01.01.2023
510 814
12 352
45 269
702 684
262 080
98 640
1 631 839
Wartość brutto aktywów z tytułu
prawa do użytkowania na 01.01.2023
0
12 308
0
534 422
0
0
546 730
Zmiany z tytułu:
-11 049
-1 117
-4 741
-7 017
-22 271
-4 243
-50 438
Zakupów
0
0
85 674
0
0
0
85 674
Zwiększenia/zmniejszenia aktywów z
tytułu prawa do użytkowania
0
-1 071
0
-6 109
0
0
-7 180
Sprzedaży i likwidacji
-76 609
0
-35
-4 719
-33 350
-11 099
-125 812
Przeksięgowań
65 560
0
-87 261
3 811
11 080
6 810
0
Inne zmiany
0
-46
-3 119
0
-1
46
-3 120
Wartość w cenie nabycia na
31.12.2023
499 765
11 235
40 528
695 667
239 809
94 397
1 581 401
Skumulowana amortyzacja na
01.01.2023
354 769
6 359
0
349 736
110 863
56 873
878 600
Skumulowana amortyzacja aktywów
z tytułu prawa do użytkowania na
01.01.2023
0
6 315
0
315 862
0
0
322 177
Zmiany z tytułu:
-26 545
2 056
0
-1 968
-6 506
-5 310
-38 273
Amortyzacji
48 913
0
0
4 922
24 657
5 477
83 969
Amortyzacji w odniesieniu do
aktywów z tytułu prawa do
użytkowania
0
3 710
0
80 214
0
0
83 924
Sprzedaży i likwidacji
-75 458
-1 654
0
-87 105
-31 108
-10 850
-206 175
Inne zmiany
0
0
0
1
-55
63
9
Skumulowana amortyzacja na
31.12.2023
328 224
8 415
0
347 768
104 357
51 563
840 327
Odpisy z tytułu utraty wartości na
01.01.2023
6 306
47
58
1 360
9 959
3 105
20 835
Zmiany z tytułu:
-643
0
0
58
-1 496
-26
-2 107
Dowiązań/Rozwiązań
379
0
35
80
746
204
1 444
Inne zmiany
-1 022
0
-35
-22
-2 242
-230
-3 551
Odpisy z tytułu utraty wartości
31.12.2023
5 663
47
58
1 418
8 463
3 079
18 728
Wartość netto na 01.01.2023
149 739
5 946
45 211
351 588
141 258
38 662
732 404
Wartość netto na 31.12.2023
165 878
2 773
40 470
346 481
126 989
39 755
722 346
Wartość netto aktywów z tytułu
prawa do użytkowania
0
2 773
0
216 845
0
0
219 618
31.12.2022
Urządzenia
techniczne
(w tym sprzęt
informatyczny)
Środki
transportu
Środki trwałe
w budowie
NIeruchomości
Inwestycje
w obce
obiekty
Pozostałe
Razem
Wartość w cenie nabycia na
01.01.2022
541 120
12 272
26 122
658 520
313 782
106 595
1 658 411
Wartość brutto aktywów z tytułu
prawa do użytkowania na 01.01.2022
0
12 228
0
490 284
0
0
502 512
Zmiany z tytułu:
-30 306
80
19 147
44 164
-51 702
-7 955
-26 572
Zakupów
57
0
102 076
0
0
1
102 134
Zwiększenia/zmniejszenia aktywów z
tytułu prawa do użytkowania
0
912
0
57 556
0
0
58 468
Sprzedaży i likwidacji
-81 455
-882
0
-13 528
-76 300
-11 106
-183 271
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
72
31.12.2022
Urządzenia
techniczne
(w tym sprzęt
informatyczny)
Środki
transportu
Środki trwałe
w budowie
NIeruchomości
Inwestycje
w obce
obiekty
Pozostałe
Razem
Przeksięgowań
51 599
0
-84 426
2 034
27 300
3 493
0
Inne zmiany
-507
50
1 497
-1 898
-2 702
-343
-3 903
Wartość w cenie nabycia na
31.12.2022
510 814
12 352
45 269
702 684
262 080
98 640
1 631 839
Skumulowana amortyzacja na
01.01.2022
396 718
3 329
0
271 813
161 057
61 786
894 703
Skumulowana amortyzacja aktywów z
tytułu prawa do użytkowania na
01.01.2022
0
3 285
0
242 621
0
0
245 906
Zmiany z tytułu:
-41 949
3 030
0
77 923
-50 194
-4 913
-16 103
Amortyzacji
38 436
0
0
5 086
21 906
5 641
71 069
Amortyzacji w odniesieniu do
aktywów z tytułu prawa do
użytkowania
0
3 640
0
86 312
0
0
89 952
Sprzedaży i likwidacji
-80 264
-610
0
-13 085
-71 550
-10 493
-176 002
Inne zmiany
-121
0
0
-390
-550
-61
-1 122
Skumulowana amortyzacja na
31.12.2022
354 769
6 359
0
349 736
110 863
56 873
878 600
Odpisy z tytułu utraty wartości na
01.01.2022
4 134
0
56
-55
12 796
3 201
20 132
Zmiany z tytułu:
2 172
47
2
1 415
-2 837
-96
703
Dowiązań/Rozwiązań
2 422
47
2
1 429
1 914
460
6 274
Inne zmiany
-250
0
0
-14
-4 751
-556
-5 571
Odpisy z tytułu utraty wartości
31.12.2022
6 306
47
58
1 360
9 959
3 105
20 835
Wartość netto na 01.01.2022
140 268
8 943
26 066
386 762
139 929
41 608
743 576
Wartość netto na 31.12.2022
149 739
5 946
45 211
351 588
141 258
38 662
732 404
Wartość netto aktywów z tytułu
prawa do użytkowania
0
5 946
0
217 102
0
0
223 048
Bank jako leasingobiorca
Prawa do użytkowania
lokale
użytkowanie
wieczyste
parkingi
elewacje
środki
transportu
razem
Wartość w cenie nabycia na 01.01.2023
484 645
27 108
21 473
1 196
12 308
546 730
Zmiany z tytułu:
-3 537
-1 031
-2 057
516
-1 117
-7 226
Zwiększenia*
79 021
577
1 861
516
1 122
83 097
Zmniejszenia*
-82 558
-1 608
-3 918
0
-2 239
-90 323
Wartość księgowa brutto na 31.12.2023
481 108
26 077
19 416
1 712
11 191
539 504
Skumulowana amortyzacja na 01.01.2023
297 503
4 166
13 268
925
6 315
322 177
Amortyzacja
75 378
1 309
3 248
279
3 710
83 924
Inna zmian
-82 169
-34
-3 921
-1 654
-87 778
Amortyzacja na 31.12.2023
290 712
5 441
12 595
1 204
8 371
318 323
Odpisy z tytułu utraty wartości 01.01.2023
1 458
0
0
0
47
1 505
Zmiany odpisów
58
0
0
0
0
58
Odpisy z tytułu utraty wartości 31.12.2023
1 516
0
0
0
47
1 563
Wartość netto na 31.12.2023
188 880
20 636
6 821
508
2 773
219 618
Prawa do użytkowania
lokale
użytkowanie
wieczyste
parkingi
elewacje
środki
transportu
razem
Wartość w cenie nabycia na 01.01.2022
445 643
22 493
20 923
1 225
12 228
502 512
Zmiany z tytułu:
39 002
4 615
550
-29
80
44 218
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
73
Prawa do użytkowania
lokale
użytkowanie
wieczyste
parkingi
elewacje
środki
transportu
razem
Zwiększenia*
52 217
4 615
726
-2
912
58 468
Zmniejszenia*
-13 215
0
-176
-27
-832
-14 250
Wartość księgowa brutto na 31.12.2022
484 645
27 108
21 473
1 196
12 308
546 730
Skumulowana amortyzacja na 01.01.2022
229 384
2 920
9 623
694
3 285
245 906
Amortyzacja
80 978
1 246
3 830
258
3 640
89 952
Inne zmiany
-12 859
0
-185
-27
-610
-13 681
Amortyzacja na 31.12.2022
297 503
4 166
13 268
925
6 315
322 177
Odpisy z tytułu utraty wartości 31.12.2022
43
0
0
0
0
43
Zmiany odpisów
1 415
0
0
0
47
1 462
Odpisy z tytułu utraty wartości na 31.12.2022
1 458
0
0
0
47
1 505
Wartość netto na 31.12.2022
185 684
22 942
8 205
271
5 946
223 048
*Pozycja "zwiększenia" obejmuje nowe umowy i modyfikacje. Pozycja "zmniejszenia" obejmuje modyfikacje, spisania
Saldo zobowiązań z tytułu umów leasingowych oraz analizę zapadalności ujawniono w nocie 30.2 "Pozostałe
zobowiązania - dane finansowe".
Koszty odsetkowe zobowiązań z tytułu umów leasingowych ujawniono w nocie 6.2 "Wynik z tytułu odsetek
- dane finansowe".
Koszty z tytułu krótkoterminowych umów leasingu oraz umów z przedmiotem niskiej wartości Bank ujmuje
w rachunku zysków i strat w pozycji "Koszty działania Banku".
W roku 2023 i 2022 Bank poniósł z tytułu umów krótkoterminowych oraz tytułu umów niskowartościowych
koszty w wysokości odpowiednio 70 tys. zł i 213 tys. zł.
Bank nie zidentyfikował zmiennych płatności leasingowych, które nie stanowiłyby elementu wyceny
zobowiązań z tytułu leasingu.
Informacja na temat przepływów pieniężnych związanych z umowami leasingu ujęto wprost w
"Sprawozdaniu z przepływów pieniężnych".
Wartości niematerialne
31.12.2023
Wartość
firmy
Nakłady
Oprogramowanie,
licencje i koszty
prac rozwojowych
Znak
towarowy
Pozostałe
Razem
Wartość w cenie nabycia na 01.01.2023
116 288
85 500
596 797
3 681
45 704
847 970
Zmiany wartości niematerialnych z tytułu
0
43 313
58 460
0
0
101 773
Zakupów
0
67 633
280
0
0
67 913
Przeksięgowań
0
-59 354
59 354
0
0
0
Skapitalizowanych kosztów wytworzenia
0
31 479
0
0
0
31 479
Likwidacje
0
-407
-1 063
0
0
-1 470
Inne zmiany
0
3 962
-111
0
0
3 851
Wartość w cenie nabycia na 31.12.2023
116 288
128 813
655 257
3 681
45 704
949 743
Skumulowana amortyzacja na 01.01.2023
0
0
275 188
12
45 627
320 827
Amortyzacja
0
0
75 516
2
50
75 568
Inne zmiany
0
0
-734
0
0
-734
Skumulowana amortyzacja na 31.12.2023
0
0
349 970
14
45 677
395 661
Odpisy z tytułu utraty wartości na 01.01.2023
116 288
10 419
34 871
3 367
0
164 945
Zmiany odpisów
0
553
293
0
0
846
Inne zmiany
0
-408
-329
0
0
-737
Odpisy z tytułu utraty wartości na 31.12.2023
116 288
10 564
34 835
3 367
0
165 054
Wartość netto na 01.01.2023
0
75 081
286 738
302
77
362 198
Wartość netto na 31.12.2023
0
118 249
270 452
300
27
389 028
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
74
31.12.2022
Wartość
firmy
Nakłady
Oprogramowanie,
licencje i koszty
prac rozwojowych
Znak
towarowy
Pozostałe
Razem
Wartość w cenie nabycia na 01.01.2022
116 288
52 813
592 744
3 681
45 503
811 029
Zmiany wartości niematerialnych z tytułu
0
32 687
4 053
0
201
36 941
Zakupów
0
42 407
305
0
0
42 712
Przeksięgowań
0
-46 155
46 155
0
0
0
Skapitalizowanych kosztów wytworzenia
0
31 232
0
0
0
31 232
Likwidacje
0
-735
-44 209
0
0
-44 944
Inne zmiany
0
5 938
1 802
0
201
7 941
Wartość w cenie nabycia na 31.12.2022
116 288
85 500
596 797
3 681
45 704
847 970
Skumulowana amortyzacja na 01.01.2022
0
0
242 709
9
45 554
288 272
Amortyzacja
0
0
68 908
3
73
68 984
Inne zmiany
0
0
-36 429
0
0
-36 429
Skumulowana amortyzacja na 31.12.2022
0
0
275 188
12
45 627
320 827
Odpisy z tytułu utraty wartości na 01.01.2022
116 288
10 096
9 610
3 367
-201
139 160
Zmiany odpisów
0
1 267
31 275
0
0
32 542
Inne zmiany
0
-944
-6 014
0
201
-6 757
Odpisy z tytułu utraty wartości na 31.12.2022
116 288
10 419
34 871
3 367
0
164 945
Wartość netto na 01.01.2022
0
42 717
340 425
305
150
383 597
Wartość netto na 31.12.2022
0
75 081
286 738
302
77
362 198
23.3 Istotne szacunki i osądy
Ustalenia wartości szacunkowych dokonuje się w drodze osądu, na podstawie wiarygodnych informacji, przy
zastosowaniu właściwych w danych warunkach metod szacunku.
Przedmiotem szacunku są okresy użytkowania podlegających amortyzacji: środków trwałych i wartości
niematerialnych oraz ich wartość odzyskiwalna.
Zgodnie z MSR 36 Bank dokonuje oceny aktywów trwałych pod względem istnienia przesłanek
wskazujących na utratę ich wartości. W przypadku istnienia takiej przesłanki, Bank dokonuje oszacowania
wartości odzyskiwalnej danego aktywa. W sytuacji, gdy wartość bilansowa danego składnika aktywów
przewyższa jego wartość odzyskiwalną, uznaje się utratę jego wartości i dokonuje odpisu aktualizującego
jego wartość do poziomu wartości odzyskiwanej.
23.4 Analiza wrażliwości istotnych szacunków i osądów
Wpływ zmiany długości okresu użytkowania dla składników majątkowych podlegających amortyzacji, z
grupy urządzenia techniczne oraz inwestycji w obcych środkach trwałych, wpływających na zmiany wyniku
finansowego przedstawia poniższa tabela:
Wpływ na koszty amortyzacji zmiany długości okresu użytkowania dla
składników majątkowych
31.12.2023
31.12.2022
scenariusz +5
lat
scenariusz -5
lat
scenariusz +5
lat
scenariusz -5
lat
Urządzenia techniczne
23 100
-180 305
19 825
-159 557
Inwestycje w obce obiekty
12 696
-38 143
13 046
-39 280
Razem
35 796
-218 448
32 871
-198 837
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
75
24 Pozostałe aktywa
24.1 Zasady rachunkowości
Aktywa finansowe ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, obejmującej również
ewentualne odsetki od tych aktywów, z uwzględnieniem odpisów z tytułu utraty wartości. Obejmują one
należności handlowe, w tym przede wszystkim wynagrodzenia od towarzystw ubezpieczeniowych z tytułu
obsługi ubezpieczeń i inne należności. Bank zastosował uproszczone podejście w zakresie szacowania
odpisu na oczekiwane straty kredytowe i ujmuje odpis w kwocie równej oczekiwanym stratom kredytowym
w całym okresie życia należności. Poziom odpisu podlega okresowej weryfikacji. Należności handlowe
objęte są 100% odpisami aktualizującymi po osiągnięciu progu przeterminowania w wysokości 90 dni.
Aktywa niefinansowe stanowią koszty rozliczane w czasie i dotyczą poszczególnych rodzajów wydatków, o
wartości początkowej przekraczającej 2 tys. zł, których rozliczenie w ciężar rachunku zysków i strat nastąpi
stosownie do upływu czasu w przyszłych okresach sprawozdawczych. Składnikami kosztów rozliczanych w
czasie są przede wszystkim: koszty utrzymania i wsparcia systemów IT oraz opłacone z góry koszty
ubezpieczeń majątku Banku i czynsze (o ile nie są objęte zakresem MSSF 16).
24.2 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
Dłużnicy różni
603 188
488 701
pozostałe rozrachunki
458 247
354 686
należności związane ze sprzedażą usług (w tym ubezpieczenia)
6 381
3 326
kaucje gwarancyjne
17 364
17 200
rozliczenia z tytułu środków w bankomatach
121 196
113 489
Koszty rozliczane w czasie
61 882
46 384
utrzymanie i wsparcie systemów, serwis sprzętu i urządzeń
38 966
27 979
pozostałe koszty rozliczane w czasie
22 916
18 405
Rozliczenia z tytułu VAT
1 494
1 896
Pozostałe aktywa (brutto)
666 564
536 981
Odpis
-65 655
-58 647
Razem
600 909
478 334
w tym aktywa finansowe (brutto)
603 188
488 701
Zmiana stanu odpisów
31.12.2023
31.12.2022
Bilans otwarcia
58 647
52 650
utworzenie rezerw
10 903
13 168
rozwiązanie rezerw
-2 313
-5 474
aktywa spisane z bilansu
-1 027
-1 981
inne zmiany
-555
284
Bilans zamknięcia
65 655
58 647
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
76
25 Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań
25.1 Zasady rachunkowości
Bank prezentuje odrębnie w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, aktywa stanowiące zabezpieczenie
zobowiązań, w przypadku których, otrzymujący ma prawo sprzedać lub wymienić na inne zabezpieczenie
przedmiot zabezpieczenia.
25.2 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
Aktywa finansowe zabezpieczające kredyt w EBI
46 894
40 992
Razem
46 894
40 992
Bank zawarł z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym (EIB) z siedzibą w Luxemburgu, umowę kredytową na
wsparcie finansowania działalności klientów biznesowych. W związku z powyższym ustanowił zastaw na
papierach wartościowych w celu zabezpieczenia spłaty tego zobowiązania.
Poza aktywami stanowiącymi zabezpieczenie zobowiązań prezentowanymi odrębnie w sprawozdaniu z
sytuacji finansowej, Bank posiada jeszcze następujące zabezpieczenia zobowiązań niespełniające kryterium
oddzielnej prezentacji zgodnie z MSSF 9:
31.12.2023
31.12.2022
Obligacje skarbowe zablokowane pod BFG
413 428
446 881
Kaucje będące zabezpieczeniem transakcji pochodnych (ISDA)
847 886
2 057 094
Kaucja na zabezpieczenie transakcji zawieranych w Alior Traderze
16
14
Razem
1 261 330
2 503 989
26 Zobowiązania wobec banków
26.1 Zasady rachunkowości
Zobowiązania wobec banków są wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody
efektywnej stopy procentowej. Jeżeli dla zobowiązania finansowego nie można ustalić harmonogramu
przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, zobowiązanie to
wycenia się według kwoty wymaganej zapłaty.
26.2 Dane finansowe
Według struktury rodzajowej
31.12.2023
31.12.2022
Depozyty bieżące
4 664
28 022
Kredyt otrzymany
14 582
27 970
Pozostałe zobowiązania
125 745
126 942
Razem
144 991
182 934
Według terminów zapadalności (na datę bilansową)
31.12.2023
31.12.2022
≤ 1M
130 409
154 965
> 1Y ≤ 5Y
14 582
27 969
Razem
144 991
182 934
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
77
Według struktury walutowej
31.12.2023
31.12.2022
PLN
24 909
42 887
EUR
100 253
77 549
USD
19 829
62 498
Razem
144 991
182 934
27 Zobowiązania wobec klientów
27.1 Zasady rachunkowości
Zobowiązania wobec klientów wyceniane są według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody
efektywnej stopy procentowej. Jeżeli dla zobowiązania finansowego nie można ustalić harmonogramu
przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, zobowiązanie to
wycenia się według kwoty wymaganej zapłaty.
Na dzień 31 grudnia 2023 r. i 31 grudnia 2022 r. kategoria ta obejmowała zobowiązania z tytułu depozytów
oraz wyemitowanych przez Bank papierów wartościowych.
27.2 Dane finansowe
Według struktury rodzajowej i segmentu klientów
31.12.2023
31.12.2022
Segment detaliczny
51 929 220
51 071 189
Depozyty bieżące
36 284 917
35 084 419
Depozyty terminowe
14 128 620
14 971 308
Emisja własna bankowych papierów wartościowych
1 252 656
747 601
Pozostałe zobowiązania
263 027
267 861
Segment biznesowy
23 287 172
19 692 604
Depozyty bieżące
14 248 110
13 964 161
Depozyty terminowe
7 997 937
5 555 988
Emisja własna bankowych papierów wartościowych
4 665
4 361
Emisja własna obligacji
851 858
0
Pozostałe zobowiązania
184 602
168 094
Razem
75 216 392
70 763 793
Według terminów zapadalności (na datę bilansową)
31.12.2023
31.12.2022
Segment detaliczny
51 929 220
51 071 189
≤ 1M
38 887 302
37 884 256
> 1M ≤ 3M
5 493 603
4 453 856
> 3M ≤ 1Y
7 233 970
7 441 166
> 1Y ≤ 5Y
313 190
1 289 478
>5Y
1 155
2 433
Segment biznesowy
23 287 172
19 692 604
≤ 1M
20 708 128
17 864 055
> 1M ≤ 3M
1 282 821
1 224 104
> 3M ≤ 1Y
396 071
461 927
> 1Y ≤ 5Y
900 152
142 518
Razem
75 216 392
70 763 793
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
78
Według struktury walutowej
31.12.2023
31.12.2022
Segment detaliczny
51 929 220
51 071 189
PLN
41 781 292
40 975 436
EUR
5 229 073
5 020 772
GBP
637 804
688 196
USD
3 151 783
3 279 670
CHF
440 795
480 804
Pozostałe
688 473
626 311
Segment biznesowy
23 287 172
19 692 604
PLN
18 074 182
15 290 481
EUR
3 748 652
3 113 739
GBP
81 014
85 320
USD
1 223 793
1 026 805
CHF
50 608
82 357
Pozostałe
108 923
93 902
Razem
75 216 392
70 763 793
W 2023 r. Bank wyemitował 1 464 568 tys. zł papierów wartościowych, wykup przed terminem
zapadalności wyniósł 17 934 tys. zł.
W 2022 r. Bank wyemitował 418 353 tys. zł papierów wartościowych, a wykup przed terminem
zapadalności wyniósł 8 706 tys. zł.
28 Zobowiązania finansowe
28.1 Zasady rachunkowości
Do kategorii zobowiązań finansowych na dzień 31 grudnia 2023 r. i 31 grudnia 2022 r. Bank zaklasyfikował
instrumenty pochodne oraz zobowiązania finansowe z tytułu krótkiej sprzedaży. Instrumenty te wyceniane
są do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.
Transakcje pochodne zawierane są w celach handlowych oraz w celu zarządzania ryzykiem rynkowym. Bank
zawiera następujące rodzaje transakcji pochodnych: FX-Forward, FX-Swap, IRS, CIRS, FRA, Futures na
towary, Forward na towary, terminowe transakcje papierami wartościowymi. Bank codziennie dokonuje
wyceny instrumentów pochodnych, stosując model zdyskontowanych przepływów pieniężnych. Bank
zawiera również transakcje opcyjne, które wyceniane są na podstawie modeli wyceny opcji.
28.2 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
Krótka sprzedaż obligacji skarbowych
55 814
0
Transakcje stopy procentowej
142 243
190 306
SWAP
138 861
187 609
Opcje Cap Floor
1 804
2 697
FRA
1 578
0
Transakcje walutowe
71 441
62 128
FX swap
44 658
44 282
FX forward
13 846
5 383
CIRS
2 936
6 705
Opcje FX
10 001
5 758
Pozostałe opcje
3 179
529
Pozostałe instrumenty
3 786
3 031
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
79
31.12.2023
31.12.2022
Razem
276 463
255 994
Według terminów zapadalności
31.12.2023
31.12.2022
≤ 1W
3 883
28 284
> 1W ≤ 1M
34 106
6 013
> 1M ≤ 3M
23 692
22 929
> 3M ≤ 6M
6 595
12 872
> 6M ≤ 1Y
16 124
23 357
> 1Y ≤ 2Y
25 397
36 379
> 2Y ≤ 5Y
115 104
95 655
> 5Y ≤ 10Y
51 562
30 505
Razem
276 463
255 994
29 Rezerwy
29.1 Zasady rachunkowości
Rezerwy są to zobowiązania o niepewnym terminie zapłaty bądź niepewnej kwocie. Bank tworzy rezerwy
wtedy, gdy na jednostce ciąży obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze
zdarzeń przeszłych i gdy prawdopodobne jest, że wypełnienie tego obowiązku spowoduje wypływ środków
zawierających w sobie korzyści ekonomiczne oraz można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty tego
obowiązku. Jeśli warunki te nie są spełnione, nie tworzy się rezerwy.
Rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe
Rezerwę na odprawy emerytalne i rentowe tworzy się indywidualnie dla każdego pracownika, na podstawie
wyceny aktuarialnej sporządzanej przez niezależną firmę doradztwa aktuarialnego. Podstawą do
wyznaczania wartości rezerw jest przewidywana kwota odprawy emerytalnej lub rentowej, jaką Bank
zobowiązuje się wypłacić na podstawie regulaminu wynagradzania pracowników.
Zgodnie z wymogami MSR 19, stopa dyskonta finansowego do obliczania wartości rezerw została ustalona
na podstawie rynkowych stóp zwrotu z obligacji skarbowych, których waluta i termin wykupu są zbieżne z
walutą i szacunkowym terminem realizacji zobowiązań z tytułu świadczeń pracowniczych.
Rezerwa na sprawy sporne
Jest to rezerwa na sprawy sporne z pracownikami, kontrahentami, klientami oraz instytucjami zewnętrznymi
tworzona ze względu na duże prawdopodobieństwo przegrania sprawy sądowej przez Bank.
Szczegóły zostały opisane w nocie 39.
Rezerwy na sprawy sporne tworzone są w wysokości oczekiwanych wypływów korzyści ekonomicznych.
Rezerwy na udzielone zobowiązania o charakterze finansowym i gwarancyjnym
Rezerwę na pozabilansowe ekspozycje kredytowe tworzy się zgodnie z MSSF 9. Szczegółowe zasady oceny
ryzyka zostały opisane w nocie 22. Rezerwy pozabilansowe tworzone w oparciu o model EAD (opisujący
szacowane wykorzystanie eskpozycji w dacie default) i obejmują ryzyko ekspozycji stanowiącej nadwyżkę
EAD nad zaangażowanie bilansowe. W procesie wyceny rezerw Bank stosuje parametry ryzyka i zasady
oszacowania tożsame z wyceną należności od klientów.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
80
Rezerwa restrukturyzacyjna
Rezerwa restrukturyzacyjna przeznaczona jest na wypłaty odpraw ustawowych w związku z rozwiązaniem
stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego oraz na tzw. dodatkowe odszkodowanie wynikające z
porozumienia zawartego z organizacjami związkowymi oraz rezerwę przeznaczoną na koszty związane z
restrukturyzacją sieci oddziałów i opuszczeniem zlokalizowanych w zbyt bliskiej odległości placówek
franczyzowych (rezerwa obejmuje koszty odszkodowań oraz wydatki związane z fizycznym opuszczeniem
placówki i przywróceniem jej do stanu pierwotnego).
Rezerwa z tytułu zwrotu kosztów kredytu - wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”)
z dnia 11 września 2019 roku
W dniu 11 września 2019 r. opublikowano wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w
sprawie C-383/18 (tzw. sprawa Lexitor). Rozstrzygając sprawę, TSUE orzekł, że artykuł 16 ust. 1 dyrektywy
Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt
konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG należy interpretować w ten sposób, że prawo
konsumenta do obniżki całkowitego kosztu kredytu w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu obejmuje
wszystkie koszty, które zostały nałożone na konsumenta.
Na podstawie posiadanych interpretacji prawnych, Zarząd Banku postanowił zastosować liniową formułę
rozliczania się z kredytobiorcami z kosztów kredytu, której proporcjonalność odnosi do okresu pomiędzy
rzeczywistą datą spłaty kredytu, a datą spłaty określoną w umowie i nakazuje równy podział kosztu
jednorazowego na poszczególne terminy płatności.
W przypadku przedpłat kredytów konsumenckich i hipotecznych dokonanych przed dniem wyroku TSUE,
Bank dokonuje oszacowania kwoty oczekiwanych wypłat zgodnie z MSR 37 i tworzy na ten cel rezerwę,
która obciąża pozostałe koszty operacyjne. Kwota rezerwy została oszacowana na podstawie
obserwowanego historycznie trendu kwoty zwrotów kosztów kredytu wynikających z napływających do
Banku reklamacji dyspozycji klientów oraz uwzględnia scenariusz zmiany podejścia Banku do komunikacji z
klientami na skutek ewolucji praktyki rynkowej lub stanowiska regulatora. Rezerwa uwzględnia spodziewany
przez Bank przyszły napływ dyspozycji klientów dotyczący zwrotu kosztów kredytów przedpłaconych przed
dniem wyroku TSUE.
Rezerwa na ryzyko prawne związane z portfelem kredytów indeksowanych walutami obcymi
W dniu 3 października 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej „TSUE”) wydał
orzeczenie w sprawie kredytu indeksowanego do CHF udzielonego przez inny bank, w którym dokonał
wykładni przepisów dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 roku w sprawie nieuczciwych
warunków w umowach konsumenckich na kanwie umowy kredytu indeksowanego do CHF. Wyrok wydano
w związku z pytaniami prejudycjalnymi, które do TSUE w ubiegłym roku skierował Sąd Okręgowy w
Warszawie. TSUE rozstrzygając cztery pytania polskiego Sądu, doszedł do dwóch rozwiązań:
• po pierwsze: sąd może unieważnić umowę kredytu, jeśli dojdzie do przekonania, że po
wyeliminowaniu z jej treści klauzul abuzywnych niemożliwe jest jej utrzymanie w mocy,
• po drugie: sąd krajowy może utrzymać umowę w mocy, o ile po usunięciu z jej treści niedozwolonych
postanowień waloryzacyjnych, możliwe będzie dalsze wykonywanie umowy (kredyt PLN+ LIBOR).
Orzeczenie TSUE stanowi ogólne wytyczne dla polskich sądów. Ostateczne rozstrzygnięcia podejmowane
przez polskie sądy są dokonywane na podstawie przepisów UE interpretowanych zgodnie z wyrokiem TSUE,
mając na uwadze przepisy prawa krajowego i analizę indywidualnych okoliczności każdej sprawy.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku przeciwko Bankowi toczyło się 86 postępowań sądowych dotyczących
kredytów hipotecznych udzielonych w ubiegłych latach w walucie obcej o łącznej wartości przedmiotu sporu
92,1 mln zł. Na dzień 31 grudnia 2022 roku przeciwko Bankowi toczyło się 65 postępowań o łącznej
wartości przedmiotu sporu 81,7 mln zł. Główna przyczyna sporu wskazywana przez powodów dotyczy
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
81
kwestionowania zapisów umowy kredytu w zakresie stosowania przez Bank kursów przeliczeniowych i
skutkuje roszczeniami dotyczącymi orzeczenia częściowej lub całkowitej nieważności umów kredytowych.
Do dnia bilansowego tj. 31.12.2023 roku w sprawach spornych dotyczących kredytów hipotecznych
udzielonych w ubiegłych latach w walucie obcej zapadło 11 prawomocne wyroki.
29.2 Dane finansowe
Rezerwy na
sprawy
sporne*
Rezerwy na
odprawy
emerytalne i
rentowe
Rezerwy na
udzielone
zobowiązania o
charakterze
pozabilansowym
Rezerwy na
restrukturyzację
Rezerwa z tytułu zwrotu
kosztów kredytu
(rezerwa TSUE)
Rezerwy
ogółem
Stan 1 stycznia 2023 r.
51 344
5 365
117 791
1 718
91 556
267 774
Utworzenie rezerw
121 905
14 698
140 690
0
174
277 467
Rozwiązanie rezerw
-7 139
-696
-182 137
-149
0
-190 121
Wykorzystanie rezerw
-12 446
-11 146
0
-670
-22 085
-46 347
Inne zmiany
-35
0
-895
-5
0
-935
Stan 31 grudnia 2023 r.
153 629
8 221
75 449
894
69 645
307 838
*rezerwy na ryzyko prawne związane z portfelem kredytów indeksowanych walutami obcymi wynoszą 35,7 mln zł
Rezerwy na
sprawy
sporne*
Rezerwy na
odprawy
emerytalne i
rentowe
Rezerwy na
udzielone
zobowiązania o
charakterze
pozabilansowym
Rezerwy na
restrukturyzację
Rezerwa z tytułu zwrotu
kosztów kredytu
(rezerwa TSUE)
Rezerwy
ogółem
Stan 1 stycznia 2022 r.
41 410
6 366
137 839
2 050
103 431
291 096
Utworzenie rezerw
41 320
9 898
131 576
1 140
21 590
205 524
Rozwiązanie rezerw
-19 337
-458
-151 791
0
0
-171 586
Wykorzystanie rezerw
-12 046
-10 441
0
-1 472
-33 465
-57 424
Inne zmiany
-3
0
167
0
0
164
Stan 31 grudnia 2022 r.
51 344
5 365
117 791
1 718
91 556
267 774
*rezerwy na ryzyko prawne związane z portfelem kredytów indeksowanych walutami obcymi wynoszą 5,5 mln zł
Podział rezerwy restrukturyzacyjnej na 31.12.2023 r. zaprezentowano poniżej:
31.12.2022
rozwiązanie
wykorzystanie
inne zmiany
31.12.2023
Odprawy dla pracowników
154
-149
0
-5
0
Reorganizacja sieci placówek
1 564
0
-670
0
894
Razem
1 718
-149
-670
-5
894
29.3 Istotne szacunki i osądy
Rezerwa aktuarialna
Wycena rezerw na świadczenia pracownicze dokonywana jest z zastosowaniem technik i założeń
aktuarialnych. W kalkulacji rezerwy uwzględniono wszystkie odprawy emerytalne i rentowe, które mogą być
w przyszłości wypłacone. Rezerwę utworzono na podstawie listy osób zawierającej wszystkie niezbędne
dane o pracownikach, ze szczególnym uwzględnieniem stażu pracy, wieku oraz płci. Naliczone rezerwy są
równe zdyskontowanym płatnościom, które w przyszłości zostaną dokonane, z uwzględnieniem rotacji
zatrudnienia. Rezerwa aktualizowana jest w okresach rocznych.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
82
Rezerwa z tytułu zwrotu kosztów kredytu - wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”)
z dnia 11 września 2019 roku
Oszacowanie rezerwy z tytułu zwrotu kosztów kredytu wymagało przyjęcia przez Bank szeregu eksperckich
założeń odnośnie co do przyszłego napływu reklamacji, które wiążą się z istotną niepewnością wynikającą z
ryzyka zmiany zachowań klientów w porównaniu z historycznym trendem, jak również możliwej ewolucji
praktyki rynkowej lub stanowiska regulatora. Kwota rezerwy została oszacowana przy założeniu kontynuacji
dotychczasowego trendu spadku kwot zwrotów. Kwota rezerwy będzie podlegała aktualizacji w kolejnych
okresach w zależności od kształtowania się trendu kwot zwrotów.
29.4 Analiza wrażliwości istotnych szacunków i osądów
Rezerwa aktuarialna
Bank dokonał aktualizacji szacunków na dzień 31 grudnia 2023 roku wykorzystując kalkulacje
przeprowadzone przez zewnętrznego niezależnego aktuariusza. Istotnym elementem wpływającym na
wysokość rezerwy jest przyjęta stopa dyskonta finansowego, która została przyjęta w 2023 przez Bank na
poziomie 5,0 % a w roku 2022 odpowiednio 6,8 %.
Wpływ zwiększenia/zmniejszenia stopy dyskonta finansowego oraz podstawowych założeń aktuarialnych
o 1 p.p. na zmniejszenie/zwiększenie wartości rezerwy na odprawy emerytalne i rentowe na dzień
31 grudnia 2023 roku oraz na dzień 31 grudnia 2022 roku przedstawiają poniższe tabele:
Stopa dyskonta finansowego
Planowane wzrosty podstaw
scenariusz
+1p.p.
Scenariusz
-1p.p.
scenariusz
+1p.p.
scenariusz
-1p.p.
-7 527
+9 023
-9 031
+7 508
Szacunkowa zmiana rezerwy na 31.12.2022
Stopa dyskonta finansowego
Planowane wzrosty podstaw
scenariusz
+1p.p.
scenariusz
-1p.p.
scenariusz
+1p.p.
scenariusz
-1p.p.
Rezerwa na odprawy emerytalne oraz rentowe
-4 953
+5 836
-5 850
+4 935
Rezerwa z tytułu zwrotu kosztów kredytu - wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”)
z dnia 11 września 2019 roku
Istotne założenia przyjęte do oszacowania przez Bank rezerwy z tytułu zwrotów kosztów kredytu na dzień
31 grudnia 2023 r. i 31 grudnia 2022 r. obejmują:
• zmianę tempa spadku kwot zwrotów.
Poniższa tabela zawiera informację, o ile zmieniłoby się saldo rezerwy na przyszłe zwroty, gdyby bank przyjął
w szacunkach, że obserwowany historycznie spadkowy trend zwrotów, na którym opierają się szacunki
banku, pogłębi się lub osłabi o 10%.
Zmiana tempa spadku kwot zwrotów
2023
2022
+10%
-10%
+10%
-10%
Wpływ zmiany tempa spadku na wysokość rezerwy
-2,1mln
+2,2 mln
-4,2 mln
+3,5 mln
30 Pozostałe zobowiązania
30.1 Zasady rachunkowości
Zobowiązania finansowe ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej
ewentualne odsetki od tych zobowiązań, Zobowiązania niefinansowe, stanowią rozliczenia
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
83
międzyokresowe, przychody pobrane z góry oraz rezerwy na przyszłe płatności. Rezerwy na przyszłe
płatności wycenia się w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia
obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego. Koszty zaciągniętych zobowiązań wyceniane są
w wysokości prawdopodobnych zobowiązań przypadających na bieżący okres sprawozdawczy,
wynikających w szczególności:
• ze świadczeń wykonanych na rzecz Banku przez kontrahentów Banku, jeśli kwotę zobowiązania
można oszacować w sposób wiarygodny,
• z obowiązku wykonania, związanych z bieżącą działalnością, przyszłych świadczeń, których kwotę
można oszacować, mimo że data powstania zobowiązania nie jest jeszcze znana.
Przychody pobrane z góry obejmują głównie prowizje rozliczane liniowo oraz inne dochody pobrane z góry,
których rozliczenie do rachunku zysków i strat nastąpi w przyszłych okresach sprawozdawczych.
30.2 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
Pozostałe zobowiązania finansowe
1 552 904
990 598
Rozrachunki międzybankowe
1 086 303
737 556
Zobowiązania z tytułu rozliczenia kart płatniczych
137 558
7 234
Pozostałe rozrachunki, w tym:
292 793
185 169
rozrachunki z ubezpieczycielami
27 465
14 120
Zobowiązanie z tytułu zwrotu kosztów kredytu
36 250
60 639
Pozostałe zobowiązania niefinansowe
1 024 299
989 609
Zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych i
zdrowotnych oraz innych rozrachunków publiczno-prawnych
57 957
45 341
Rozliczenie z emisji bankowych certyfikatów depozytowych
13 510
51 787
Zobowiązania z tytułu składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny
192 066
192 066
Koszty rozliczane w czasie
227 862
191 408
Przychody pobrane z góry
55 967
56 751
Rezerwa na odstąpienia
58 389
62 790
Rezerwa na premie
117 090
91 371
Rezerwa na niewykorzystane urlopy
24 627
21 573
Zobowiązania z tytułu programu na akcjach fantomowych
11 313
4 824
Rezerwa na programy retencyjne
37
37
Pozostałe rezerwy pracownicze
9 658
1 203
Zobowiązania z tytułu leasingu
241 430
245 621
Pozostałe zobowiązania
14 393
24 837
Razem
2 577 203
1 980 207
Zapadalność zobowiązań z tytułu leasingu, przepływy niezdyskontowane
31.12.2023
lokale
użytkowanie
wieczyste
parkingi
elewacje
środki
transportu
razem
Poniżej 1 roku
3 572
1 104
94
33
2 482
7 285
Od 1 roku do 2 lat
48 647
1 104
2 317
24
491
52 583
Od 2 roku do 3 lat
26 687
1 104
2 687
0
152
30 630
Od 3 roku do 4 lat
32 527
1 104
305
20
0
33 956
Od 4 roku do 5 lat
85 516
1 104
2 251
517
0
89 388
Powyżej 5 lat
19 873
29 591
259
0
0
49 723
Razem
216 822
35 111
7 913
594
3 125
263 565
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
84
31.12.2022
lokale
Użytkowanie
wieczyste
parkingi
elewacje
środki
transportu
razem
Poniżej 1 roku
14 055
1 073
509
65
3 466
19 168
Od 1 roku do 2 lat
11 613
1 073
312
249
2 474
15 721
Od 2 roku do 3 lat
65 883
1 073
3 570
0
84
70 610
Od 3 roku do 4 lat
43 349
1 073
3 906
0
0
48 328
Od 4 roku do 5 lat
32 985
1 073
352
28
0
34 438
Powyżej 5 lat
47 313
31 560
634
0
0
79 507
Razem
215 198
36 925
9 283
342
6 024
267 772
31 Zobowiązania podporządkowane
31.1 Zasady rachunkowości
Zobowiązania podporządkowane wyceniane są według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody
efektywnej stopy procentowej.
31.2 Dane finansowe
Stan zobowiązań
Zobowiązania zaliczane do funduszy
własnych
Wartość
nominalna
w walucie
Waluta
Okres
Oprocentowanie
31.12.2023
31.12.2022
Obligacje serii F
321 700
PLN
26.09.2014-26.09.2024
WIBOR6M +3,14
329 215
330 643
Obligacje serii P1B
70 000
PLN
29.04.2016-16.05.2024
WIBOR6M +3,00
70 754
70 953
Obligacje serii K i K1
600 000
PLN
20.10.2017-20.10.2025
WIBOR6M +2,70
609 924
612 156
Obligacje serii P2A
150 000
PLN
14.12.2017-29.12.2025
WIBOR6M +2,70
150 106
150 123
Razem
1 159 999
1 163 875
Obligacje podporządkowane zostały za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego zaliczone do funduszy
własnych uzupełniających Banku.
32 Kapitały
32.1 Zasady rachunkowości
Na kapitał własny składa się kapitał akcyjny, kapitał zapasowy, kapitał z aktualizacji wyceny, pozostałe
kapitały oraz wynik roku bieżącego i lat ubiegłych.
Kapitał akcyjny
Kapitał zakładowy wykazany jest w wartości nominalnej zgodnie ze statutem oraz wpisem do Krajowego
Rejestru Sądowego.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
85
Kapitał zapasowy
Kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku, na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia. Na
kapitał zapasowy odnoszone są także nadwyżki osiągnięte przy emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej,
pomniejszone o koszty przeprowadzenia emisji. Kapitał zapasowy przeznaczony jest na pokrycie strat
bilansowych, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku.
Kapitał z aktualizacji wyceny
Kapitał z aktualizacji wyceny tworzony jest w wyniku wyceny:
• instrumentów finansowych zakwalifikowanych jako wyceniane do wartości godziwej przez inne
całkowite dochody,
• efektywnej części zabezpieczenia dla programu rachunkowości zabezpieczeń przepływów
pieniężnych,
• odroczonego podatku dochodowego utworzonego w związku z tymi pozycjami.
Kapitał z aktualizacji wyceny nie podlega dystrybucji.
Pozostałe kapitały
Pozostały kapitał tworzony jest z odpisów z zysku. Jest przeznaczony na cele określone w statucie Banku
lub w przepisach prawa.
Wynik roku bieżącego i lat ubiegłych
Wynik finansowy netto to wynik brutto z rachunku zysków i strat roku bieżącego skorygowany o obciążenie
z tytułu podatku dochodowego.
W dniu 10 maja 2023 roku, Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku postanowiło o sposobie podziału zysku
netto Banku za rok 2022, w łącznej kwocie 621 852 413,37 zł, w następujący sposób:
• przekazanie na pokrycie niepodzielonego wyniku z lat ubiegłych (strata), części zysku w kwocie
2 616 575,19 zł,
• przeznaczenie pozostałej części zysku w kwocie 619 235 838,18 zł na kapitał zapasowy, w tym
niepodlegający podziałowi zysk osiągnięty na działalności Kasy Mieszkaniowej w kwocie
10 501 106,89 zł
Dywidendy
Dywidendy za dany rok obrotowy, które zostały zatwierdzone przez Walne Zgromadzenie, ale nie zostały
wypłacone do dnia bilansowego, ujawnia się w pozycji zobowiązania z tytułu dywidendy w ramach
pozostałych zobowiązań.
32.2 Dane finansowe
Kapitał własny
31.12.2023
31.12.2022
Kapitał akcyjny
1 305 540
1 305 540
Kapitał zapasowy
6 020 705
5 401 470
Kapitał z aktualizacji wyceny
-291 548
-1 339 576
Kapitał z tytułu wyceny aktywów finansowych wycenianych w wartości
godziwej przez inne całkowite dochody
43 745
-143 543
Kapitał z tytułu wyceny instrumentów zabezpieczających
-335 293
-1 196 033
Pozostałe kapitały rezerwowe
174 447
174 447
Różnice kursowe z przeliczenia jednostek działających za granicą
2 252
283
Niepodzielony wynik z lat ubiegłych
0
-2 617
Zysk roku bieżącego
1 987 444
621 852
Razem
9 198 840
6 161 399
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
86
Kapitał z aktualizacji wyceny
31.12.2023
31.12.2022
Wycena aktywów finansowych wycenianych w wartości godziwej przez
inne całkowite dochody
43 745
-143 543
obligacje skarbowe
-15 692
-201 434
pozostałe instrumenty dłużne
-12 433
-33 837
instrumenty kapitałowe
82 117
56 041
podatek odroczony
-10 247
35 687
Wycena instrumentów zabezpieczających
-335 293
-1 196 033
IRS
-413 942
-1 476 584
podatek odroczony
78 649
280 551
Razem
-291 548
-1 339 576
32.3 Akcjonariusze Alior Banku Spółki Akcyjnej
Na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz na dzień publikacji niniejszego sprawozdania akcjonariuszami
posiadającymi 5 i więcej procent ogólnej liczby głosów na Walnym Zgromadzeniu były następujące
podmioty:
Akcjonariusz
Liczba akcji
Wartość nominalna
akcji (zł)
Udział akcji
w kapitale
zakładowym
Liczba głosów
Udział głosów w
ogólnej liczbie
głosów
31.12.2023
Grupa PZU SA*
41 658 850
416 588 500
31,91%
41 658 850
31,91%
Nationale-Nederlanden OFE**
12 270 004
122 700 040
9,40%
12 270 004
9,40%
Allianz OFE**
11 526 440
115 264 400
8,83%
11 526 440
8,83%
Generali OFE**
7 154 708
71 547 080
5,48%
7 154 708
5,48%
Pozostali akcjonariusze
57 943 989
579 439 890
44,38%
57 943 989
44,38%
Razem
130 553 991
1 305 539 910
100,00%
130 553 991
100,00%
*Grupa PZU to podmioty, które zawarły pisemne porozumienie dotyczące nabywania lub zbywania akcji Banku oraz zgodnego wykonywania prawa głosu na
walnych zgromadzeniach Banku tj.: Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA, Powszechny Zakład Ubezpieczeń Na Życie SA, PZU Specjalistyczny Fundusz
Inwestycyjny Otwarty UNIVERSUM, PZU Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych BIS 1 oraz PZU Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów
Niepublicznych BIS 2. O zawarciu ww. porozumienia Bank informował w raporcie bieżącym nr 21/2017.
** Na podstawie opublikowanych raportów na koniec 2023 r. o składzie portfeli OFE oraz DFE zarządzanych przez PTE.
Na dzień 31 grudnia 2022 r. akcjonariuszami posiadającymi 5 i więcej procent ogólnej liczby głosów na
Walnym Zgromadzeniu były następujące podmioty:
Akcjonariusz
Liczba akcji
Wartość nominalna
akcji (zł)
Udział akcji
w kapitale
zakładowym
Liczba głosów
Udział głosów w
ogólnej liczbie
głosów
31.12.2022
Grupa PZU SA*
41 658 850
416 588 500
31,91%
41 658 850
31,91%
Nationale-Nederlanden OFE**
12 358 517
123 585 170
9,47%
12 358 517
9,47%
Allianz OFE***
11 526 440
115 264 400
8,83%
11 526 440
8,83%
Pozostali akcjonariusze
65 010 184
650 101 840
49,79%
65 010 184
49,79%
Razem
130 553 991
1 305 539 910
100,00%
130 553 991
100,00%
* Grupa PZU to podmioty, które zawarły pisemne porozumienie dotyczące nabywania lub zbywania akcji Banku oraz zgodnego wykonywania prawa głosu na
walnych zgromadzeniach Banku tj.: Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA, Powszechny Zakład Ubezpieczeń Na Życie SA, PZU Specjalistyczny Fundusz Inwestycyjny
Otwarty UNIVERSUM, PZU Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych BIS 1 oraz PZU Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych
BIS 2. O zawarciu ww. porozumienia Bank informował w raporcie bieżącym nr 21/2017.
** Na podstawie opublikowanych raportów za 2022 r. o składzie portfela Nationale-Nederlanden Otwarty Fundusz Emerytalny oraz Nationale-Nederlanden
Dobrowolny Fundusz Emerytalny.
*** Na podstawie opublikowanych raportów za 2022 r. o składzie portfela Allianz Polska Otwartego Funduszu Emerytalnego oraz Drugiego Allianz Polska
Otwartego Funduszu Emerytalnego oraz otrzymanego zawiadomienia.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
87
32.4 Struktura kapitału akcyjnego
Seria
Rodzaj akcji
Liczba akcji
Liczba akcji
Wartość
nominalna akcji
Wartość serii według wartości nominalnej (w
złotych)
31.12.2023
31.12.2022
31.12.2023
31.12.2022
Seria A
Zwykłe
50 000 000
50 000 000
10
500 000 000
500 000 000
Seria B
Zwykłe
1 250 000
1 250 000
10
12 500 000
12 500 000
Seria C
Zwykłe
12 332 965
12 332 965
10
123 329 650
123 329 650
Seria D
Zwykłe
863 827
863 827
10
8 638 270
8 638 270
Seria E
Zwykłe
524 404
524 404
10
5 244 040
5 244 040
Seria F
Zwykłe
318 701
318 701
10
3 187 010
3 187 010
Seria G
Zwykłe
6 358 296
6 358 296
10
63 582 960
63 582 960
Seria H
Zwykłe
2 355 498
2 355 498
10
23 554 980
23 554 980
Seria I
Zwykłe
56 550 249
56 550 249
10
565 502 490
565 502 490
Seria J
Zwykłe
51
51
10
510
510
Razem
130 553 991
130 553 991
1 305 539 910
1 305 539 910
Pozostałe informacje dodatkowe
33 Pozycje pozabilansowe
33.1 Zasady rachunkowości
W pozycji tej Bank prezentuje zobowiązania dotyczące finansowania oraz o charakterze gwarancyjnym.
W pozycji zobowiązań o charakterze finansowym Bank posiada zobowiązania do udzielenia kredytów. Na
zobowiązania te składają się zatwierdzone kredyty, limity na kartach kredytowych, limity zadłużenia w
rachunku bieżącym oraz akredytywy.
W pozycji o charakterze gwarancyjnym prezentowane są gwarancje, które stanowią zabezpieczenie
wywiązania się klientów Banku ze swoich zobowiązań wobec podmiotów trzecich.
Z tytułu udzielonych zobowiązań Bank pobiera prowizje, które są rozliczane zgodnie z charakterystyką
danego instrumentu.
Wartości gwarancji pokazane w tabeli odzwierciedlają maksymalną możliwą do poniesienia stratę, jaka
zostałaby ujawniona w dniu bilansowym, gdyby wszyscy klienci nie wywiązali się ze swoich zobowiązań.
33.2 Dane finansowe
Pozabilansowe zobowiązania warunkowe udzielone klientom
31.12.2023
31.12.2022
Pozabilansowe zobowiązania udzielone
12 906 604
10 781 209
Dotyczące finansowania
12 083 171
10 014 286
Gwarancyjne
823 433
766 923
Gwarancje dobrego wykonania
307 737
341 408
Gwarancje finansowe
515 696
425 515
Według terminów zapadalności - dotyczące finansowania
31.12.2023
31.12.2022
≤ 1W
5 403 428
4 871 637
> 1W ≤ 1M
14 524
1 120
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
88
Według terminów zapadalności - dotyczące finansowania
31.12.2023
31.12.2022
> 1M ≤ 3M
222 785
445 397
> 3M ≤ 6M
362 756
189 130
> 6M ≤ 1Y
808 754
731 504
> 1Y ≤ 2Y
2 545 248
2 150 550
> 2Y ≤ 5Y
1 722 429
1 258 191
> 5Y ≤ 10Y
571 219
216 399
> 10Y ≤ 20Y
146 581
104 150
> 20Y
285 447
46 208
Razem
12 083 171
10 014 286
Według terminów zapadalności - gwarancyjne
31.12.2023
31.12.2022
≤ 1W
1 626
708
> 1W ≤ 1M
9 666
59 536
> 1M ≤ 3M
61 160
91 476
> 3M ≤ 6M
81 178
46 341
> 6M ≤ 1Y
141 265
245 470
> 1Y ≤ 2Y
175 567
92 041
> 2Y ≤ 5Y
221 805
119 562
> 5Y ≤ 10Y
130 712
107 742
> 10Y ≤ 20Y
454
4 047
Razem
823 433
766 923
31.12.2023
Wartość nominalna
Rezerwa
Koszyk1
Koszyk2
Koszyk3
Koszyk1
Koszyk2
Koszyk3
Dotyczące finansowania
10 662 201
1 268 205
152 765
14 817
25 700
1 825
Gwarancyjne
621 161
148 711
53 561
192
324
32 591
Razem
11 283 362
1 416 916
206 326
15 009
26 024
34 416
31.12.2022
Wartość nominalna
Rezerwa
Koszyk1
Koszyk2
Koszyk3
Koszyk1
Koszyk2
Koszyk3
Dotyczące finansowania
8 815 856
971 618
226 812
13 592
9 187
771
Gwarancyjne
488 759
156 785
121 379
213
515
93 513
Razem
9 304 615
1 128 403
348 191
13 805
9 702
94 284
Poniżej zostały zaprezentowane uzgodnienia pomiędzy bilansem otwarcia a saldem zamknięcia
pozabilansowych zobowiązań warunkowych udzielonych klientom oraz uzgodnienia dotyczące wartości
utworzonych z tego tytułu rezerw.
Zmiana zobowiązań pozabilansowych (wartość
nominalna)
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Razem
Stan na początek okresu 01.01.2023
9 304 615
1 128 403
348 191
10 781 209
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania,
udzielenia
5 550 927
335 062
23 016
5 909 005
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-2 793 672
-388 332
-204 123
-3 386 127
Reklasyfikacja do koszyka 1
258 486
-258 267
-219
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-515 913
516 615
-702
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
-23 234
-5 223
28 457
0
Zmiana zaangażowania
-468 141
92 354
14 110
-361 677
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
89
Zmiana zobowiązań pozabilansowych (wartość
nominalna)
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Razem
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-29 706
-3 696
-2 404
-35 806
Stan na 31.12.2023
11 283 362
1 416 916
206 326
12 906 604
Zmiana zobowiązań pozabilansowych (wartość
nominalna)
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Razem
Stan na początek okresu 01.01.2022
8 956 538
1 012 334
396 764
10 365 636
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania,
udzielenia
4 191 545
371 605
108 587
4 671 737
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-2 625 514
-269 081
-148 953
-3 043 548
Reklasyfikacja do koszyka 1
156 808
-156 065
-743
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-200 068
200 605
-537
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
-2 774
-3 054
5 828
0
Zmiana zaangażowania
-1 186 367
-28 616
-13 283
-1 228 266
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
14 447
675
528
15 650
Stan na 31.12.2022
9 304 615
1 128 403
348 191
10 781 209
Zmiana rezerwy na zobowiązania pozabilansowe
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Razem
Stan na początek okresu 01.01.2023
13 805
9 702
94 284
117 791
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania,
udzielenia
7 394
3 228
324
10 946
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-3 762
-1 682
-64 782
-70 226
Reklasyfikacja do koszyka 1
911
-911
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-18 603
18 603
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
0
0
0
Zmiana oszacowania rezerwy na zobowiązania
pozabilansowe
17 101
-2 900
4 737
18 938
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
-1 837
-16
-147
-2 000
Stan na 31.12.2023
15 009
26 024
34 416
75 449
Zmiana rezerwy na zobowiązania pozabilansowe
Koszyk 1
Koszyk 2
Koszyk 3
Razem
Stan na początek okresu 01.01.2022
17 554
7 271
113 014
137 839
Ujęcie instrumentów w momencie nabycia, powstania,
udzielenia
7 874
2 382
70
10 326
Zmiany z tytułu sprzedaży lub wygaśnięcia instrumentu
-5 621
-1 822
-11 626
-19 069
Reklasyfikacja do koszyka 1
141
-141
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 2
-1 042
1 042
0
0
Reklasyfikacja do koszyka 3
0
-336
336
0
Zmiana oszacowania rezerwy na zobowiązania
pozabilansowe
-5 164
1 303
-7 608
-11 469
Inne zmiany, w tym różnice kursowe
63
3
98
164
Stan na 31.12.2022
13 805
9 702
94 284
117 791
Poniżej zaprezentowano rozkład nieprzeterminowanych pozabilansowych zobowiązań warunkowych
udzielonych klientom wg zagregowanej skali PD.
31.12.2023
31.12.2022
Koszyk 1
Koszyk 2
Razem
Koszyk 1
Koszyk 2
Razem
< 0.28%
2 467 949
149 043
2 616 992
826 414
133 806
960 220
0.28% - 0.44%
930 709
21 434
952 143
821 708
25 738
847 446
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
90
31.12.2023
31.12.2022
Koszyk 1
Koszyk 2
Razem
Koszyk 1
Koszyk 2
Razem
0.44% - 0.85%
2 403 938
67 267
2 471 205
911 476
20 347
931 823
0.85% - 1.33%
1 684 320
172 377
1 856 697
1 135 196
91 885
1 227 081
1.33% - 2.06%
1 723 606
382 956
2 106 562
2 480 436
168 698
2 649 134
2.06% - 3.94%
1 261 083
242 422
1 503 505
2 138 487
263 169
2 401 656
3.94% - 9.1%
711 761
202 243
914 004
766 350
246 960
1 013 310
> 9.1%
67 128
179 174
246 302
190 138
177 800
367 938
Brak scoringu
32 868
0
32 868
34 410
0
34 410
Razem zobowiązania pozabilansowe udzielone
11 283 362
1 416 916
12 700 278
9 304 615
1 128 403
10 433 018
34 Informacje dodatkowe do sprawozdania z przepływów pieniężnych
34.1 Zasady rachunkowości
Bank sporządza sprawozdanie dotyczące przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej metodą
pośrednią, w której wynik brutto z danego okresu sprawozdawczego koryguje się o skutki transakcji
mających charakter bezgotówkowy, o czynne i bierne rozliczenia międzyokresowe dotyczące przyszłych lub
przeszłych wpływów lub płatności środków pieniężnych dotyczących działalności operacyjnej.
34.2 Dane finansowe
Działalność operacyjna
Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Banku obejmują przede wszystkim, działalność kredytową,
depozytową, transakcje wymiany walut oraz zakup i sprzedaż papierów wartościowych.
Zmiana stanu kredytów i innych należności
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Zmiana stanu należności od klientów – sprawozdanie z sytuacji finansowej
-3 312 772
724 482
Zmiana stanu należności od banków - sprawozdanie z sytuacji finansowej
-2 241 757
-683 884
Razem
-5 554 529
40 598
Zmiana stanu innych zobowiązań
01.01.2023 - 31.12.2023
01.01.2022 - 31.12.2022
Zmiana stanu innych zobowiązań - sprawozdanie z sytuacji finansowej
596 996
398 487
Zmiana stanu pozostałych zobowiązań wycenianych wg zamortyzowanego
kosztu - sprawozdanie z sytuacji finansowej
-2 911
43 380
Rezerwa na wydatki związane z nabyciem środków trwałych
-2 534
19 808
Rezerwa na wydatki związane z nabyciem wartości niematerialnych
-35 331
-37 415
Inne zmiany
163 990
32 919
Razem
720 210
457 179
Działalność inwestycyjna
Działalność inwestycyjna polega na nabywaniu i zbywaniu udziałów lub akcji w jednostkach
stowarzyszonych, wartości niematerialnych i rzeczowych aktywów trwałych oraz instrumentów
kapitałowych wycenianych według wartości godziwej przez inne całkowite dochody, a także dłużnych
papierów wartościowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu (z wyłączeniem
krótkoterminowych bonów pieniężnych).
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
91
Działalność finansowa
Do przepływów działalności finansowej Bank zalicza wpływy i wydatki związane zarówno z pozyskaniem,
jak i spłatą własnych i obcych źródeł finansowania, w tym wpływy i wydatki powodujące zwiększenie lub
zmniejszenie kapitału (funduszu) własnego, a także wpływy z emisji długo- i krótkoterminowych dłużnych
instrumentów finansowych oraz spłatę zobowiązań z tytułu leasingu finansowego.
31.12.2022
Przepływy środków pieniężnych
Zmiany niepieniężne
31.12.2023
Wpływ
Wypływ
Odsetki naliczone
Różnice kursowe
Zobowiązania podporządkowane
1 163 875
0
-114 309
110 433
0
1 159 999
35 Wartość godziwa
35.1 Zasady rachunkowości oraz szacunki i osądy
Wartość godziwa to cena, którą by otrzymano za sprzedaż składnika aktywów lub zapłacono za
przeniesienie zobowiązania w transakcji przeprowadzonej na zwykłych warunkach na głównym (lub
najkorzystniejszym) rynku na dzień wyceny w aktualnych warunkach rynkowych (tj. cena wyjścia) bez
względu na to, czy cena ta jest bezpośrednio obserwowalna lub oszacowana przy użyciu innej techniki
wyceny.
W zależności od kategorii klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych do danego poziomu hierarchii,
stosuje się przy tym różnorodne metody ustalania ich wartości godziwej.
Poziom 1: Na podstawie cen kwotowanych na głównym (lub najkorzystniejszym) rynku
Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest bezpośrednio w oparciu o ceny
notowane (nieskorygowane) z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań. Do tej
kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe i kapitałowe wyceniane do wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat, dla których istnieje aktywny rynek i dla których wartość godziwa ustalana jest w
oparciu o wartość rynkową, będącą ceną kupna:
• dłużne skarbowe papiery wartościowe, które są notowane na aktywnych, płynnych rynkach
finansowych,
• dłużne i kapitałowe papiery wartościowe będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym, w
tym w portfelu Biura Maklerskiego,
• instrumenty pochodne będące przedmiotem obrotu na rynku regulowanym.
Poziom 2: Na podstawie technik wyceny opartych na założeniach wykorzystujących informacje
pochodzące z głównego (lub najkorzystniejszego) rynku
Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w
przypadkach których wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne na rynku w sposób bezpośredni
(jako ceny) lub pośrednio (bazujące na cenach). Do tej kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe dla
których brak jest aktywnego rynku:
Metoda (techniki) wyceny
Istotne obserwowalne dane wejściowe
POCHODNE
INSTRUMENTY
FINANSOWE – CIRS, IRS,
FRA, TRANSAKCJE FX,
FORWARD, FX SWAP
Model zdyskontowanych przyszłych przepływów
pieniężnych w oparciu o krzywe rentowności.
Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o stawki
rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji
FRA, IRS, OIS basis swap. Do wyceny instrumentów
walutowych wykorzystuje się kursy fixingowe NBP oraz
rynkowe stawki punktów swapowych.
OPCJE WALUTOWE, OPCJE
NA STOPĘ PROCENTOWĄ
Wycena opcji walutowych i opcji na stopę procentową
odbywa się według określonych modeli wyceny
charakterystycznych dla danego typu opcji.
Dla instrumentów opcyjnych dodatkowo pobierane są
rynkowe kwotowania zmienności par walutowych i stóp
procentowych.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
92
Metoda (techniki) wyceny
Istotne obserwowalne dane wejściowe
BONY PIENIĘŻNE NBP
Metoda krzywej rentowności
Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynku
pieniężnego.
COMMODITY
FORWARD/SWAP
Wycena instrumentów towarowych odbywa się w
oparciu o przyszłe przepływy obliczone na podstawie
krzywych terminowych charakterystycznych dla danego
towaru.
Krzywe terminowe zbudowane w oparciu o kwotowania
kontraktów commodity futures.
Poziom 3: Dla których przynajmniej jeden z czynników wpływających na cenę nie jest obserwowany na
rynku
Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w
przypadku których dane wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych
(dane wejściowe nieobserwowalne).
Do instrumentów z tego poziomu należą opcje wbudowane w certyfikaty depozytowe wyemitowane przez
Bank oraz opcje zawarte na rynku międzybankowym w celu zabezpieczenia pozycji z tytułu opcji
wbudowanych. Wartość godziwa wyznaczona jest na podstawie cen rynkowych tych opcji lub modelu
wewnętrznego z uwzględnieniem zarówno parametrów obserwowalnych (np. cena instrumentu bazowego,
kwotowania z rynku wtórnego opcji), jaki i nieobserwowalnych (np. zmienności, korelacje między
instrumentami bazowymi w opcjach opartych na koszyku walorów). Parametry modelu są wyznaczone na
podstawie analizy statystycznej. Na koniec okresu sprawozdawczego pozycja w wyżej wymienionych
instrumentach była domknięta na zasadzie back-to-back co oznacza, że zmiana wycen opcji wbudowanych
w produkty strukturyzowane jest równoważona przez zmiany wycen opcji zawieranych na rynku
międzybankowym.
Metoda (techniki) wyceny
Istotne obserwowalne
dane wejściowe
Czynnik
nieobserwowalny
Przedział czynników
nieobserwowalnych
Wpływ na wycenę
OPCJE
EGZOTYCZNE
Ceny egzotycznych opcji
wbudowanych w produkty
strukturyzowane
pozyskiwane są z rynku lub
wyceniane z modelu
wewnętrznego z
uwzględnieniem zarówno
parametrów
obserwowalnych (np. cena
instrumentu bazowego,
kwotowania z rynku
wtórego opcji), jak i
nieobserwowalnych (np.
zmienności, korelacje
między instrumentami
bazowymi)
Ceny egzotycznych
opcji wbudowanych w
produkty
strukturyzowane
pozyskiwane są z rynku
Zmienności cen
instrumentów
bazowych, korelacje
cen instrumentów
bazowych
Opcje domknięte back-
to-back, zmiany
czynników
nieobserwowalnych
bez wpływu na łączną
wycenę portfela
brak
AKCJE
VISA INC
SERII C
Obecną wartość rynkową
notowanych akcji zwykłych
Visa Inc. z uwzględnieniem
współczynnika konwersji i
dyskonta biorącego pod
uwagę zmian cen akcji Visa
Inc
Wartość rynkowa
notowanych
akcji zwykłych Visa Inc
Dyskonto z uwagi na
niepłynny charakter
papierów
wartościowych,
współczynnik konwersji
na akcje zwykłe
Dyskonto +/-19% ;
współczynnik konwersji
<-0.009;0>
+/-24%
Udziały w PSP
sp. z o.o.
Oszacowanie wartości
godziwej w oparciu o
obecną wartość
prognozowanych wyników
spółki.
Stopa wolna od ryzyka
Premia za ryzyko,
prognoza wyników
finansowych
Premia za ryzyko +/-
25p.b. ; Prognozy
finansowe +/- 10%
+/-14%
Udziały w
RUCH SA
Oszacowanie wartości
godziwej w oparciu o
obecną wartość
prognozowanych wyników
spółki.
Stopa wolna od ryzyka
Premia za ryzyko,
prognoza wyników
finansowych
Premia za ryzyko +/-
25p.b. ; Prognozy
finansowe +/- 10%
brak
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
93
Wycena do wartości godziwej wykonywana jest bezpośrednio przez Departament Zarządzania Ryzykiem
Finansowym. Jest to jednostka niezależna od jednostek zawierających poszczególne transakcje. Metodyka
wyceny do wartości godziwej, w tym zmiany jej parametryzacji, podlegają akceptacji przez Komitet
Zarządzania Kapitałem, Aktywami i Pasywami (CALCO). W ramach Departamentu Zarządzania Ryzykiem
Finansowym wykonywana jest ocena adekwatności oraz istotności czynników ryzyka w zakresie przypisania
modeli wycen do odpowiedniego poziomu hierarchii wyceny do wartości godziwej zgodnie z ustalonymi
zasadami klasyfikacji. Natomiast ocena adekwatności metod wyceny podlega cyklicznym przeglądom w
ramach zarządzania ryzykiem modeli, a dane wsadowe podlegają procesowi DQM (Data Quality
Management).
Przeniesienia instrumentów pomiędzy poziomami wyceny następują wg stanu na koniec okresu
sprawozdawczego. Przesłankami przeniesienia są warunki opisane w międzynarodowych standardach
sprawozdawczości finansowej, tj. m.in. dostępność kwotowań instrumentu z aktywnego rynku, dostępność
kwotowań czynników wyceny bądź występowanie wpływu czynników nieobserwowalnych na wartość
godziwą.
35.2 Dane finansowe
Poniżej zaprezentowano wartości bilansowe aktywów i zobowiązań finansowych w rozbiciu na
poszczególne kategorie (poziomy) wyceny.
W porównaniu do poprzedniego okresu sprawozdawczego nie uległy zmianie zasady klasyfikacji i wyceny
dla poszczególnych poziomów hierarchii wartości godziwej.
31.12.2023
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Aktywa finansowe
12 510 332
3 555 685
148 088
16 214 105
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków
i strat
53 398
324 037
31 447
408 882
SWAP
0
177 758
0
177 758
Opcje Cap Floor
0
1 804
0
1 804
FRA
0
1 056
0
1 056
FX swap
0
96 237
0
96 237
FX forward
0
21 953
0
21 953
CIRS
0
13 946
0
13 946
Opcje FX
0
7 298
0
7 298
Pozostałe opcje
0
0
3 179
3 179
Pozostałe instrumenty
0
3 985
0
3 985
Pochodne instrumenty finansowe
0
324 037
3 179
327 216
Obligacje skarbowe
53 398
0
0
53 398
Obligacje pozostałe
0
0
4
4
Instrumenty kapitałowe
0
0
28 264
28 264
Papiery wartościowe
53 398
0
28 268
81 666
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
12 456 934
2 895 526
116 641
15 469 101
Bony pieniężne
0
950 000
0
950 000
Obligacje skarbowe
9 569 859
0
0
9 569 859
Bony skarbowe
2 303 364
1 945 526
0
4 248 890
Obligacje pozostałe
583 711
0
0
583 711
Instrumenty kapitałowe
0
0
116 641
116 641
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
336 122
0
336 122
Transakcje stopy procentowej-SWAP
0
336 122
0
336 122
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
94
31.12.2022
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Aktywa finansowe
8 408 381
1 892 883
193 389
10 494 653
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków
i strat
4 628
365 250
53 160
423 038
SWAP
0
240 228
0
240 228
Opcje Cap Floor
0
2 697
0
2 697
FX swap
0
3 837
0
3 837
FX forward
0
50 762
0
50 762
CIRS
0
56 550
0
56 550
Opcje FX
0
6 311
0
6 311
Pozostałe opcje
0
0
529
529
Pozostałe instrumenty
38
4 865
0
4 903
Pochodne instrumenty finansowe
38
365 250
529
365 817
Obligacje skarbowe
4 590
0
0
4 590
Obligacje pozostałe
0
0
8 007
8 007
Instrumenty kapitałowe
0
0
44 624
44 624
Papiery wartościowe
4 590
0
52 631
57 221
Aktywa finansowe wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite
dochody
8 403 753
1 349 494
140 229
9 893 476
Bony pieniężne
0
1 349 494
0
1 349 494
Obligacje skarbowe
7 806 138
0
0
7 806 138
Bony skarbowe
58 016
0
0
58 016
Obligacje pozostałe
539 599
0
49 593
589 192
Instrumenty kapitałowe
0
0
90 636
90 636
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
178 139
0
178 139
Transakcje stopy procentowej-SWAP
0
178 139
0
178 139
Alior Bank wyznaczył inwestycje w instrumenty kapitałowe jako wyceniane w wartości godziwej przez inne
całkowite dochody. Inwestycje kapitałowe, w stosunku do których Bank wybrał opcję wyceny w wartości
godziwej przez inne dochody całkowite zostały nabyte z celem długoterminowego i strategicznego
utrzymywania ich w portfelu inwestycyjnym bez intencji realizacji zysku na sprzedaży w krótkim lub średnim
horyzoncie czasowym.
Emitent
Poziom wartości godziwej
Wartość godziwa
na 31.12.2023
Wartość godziwa
na 31.12.2022
PSP Sp.z o.o.
III
115 666
79 425
SWIFT
III
960
1 036
Pozostałe udziały
III
15
15
RUCH SA
III
0
10 160
Razem
116 641
90 636
31.12.2023
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat
55 814
217 470
3 179
276 463
Obligacje
55 814
0
0
55 814
SWAP
0
138 861
0
138 861
Opcje Cap Floor
0
1 804
0
1 804
FRA
0
1 578
0
1 578
FX swap
0
44 658
0
44 658
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
95
31.12.2023
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
FX forward
0
13 846
0
13 846
CIRS
0
2 936
0
2 936
Opcje FX
0
10 001
0
10 001
Pozostałe opcje
0
0
3 179
3 179
Pozostałe instrumenty
0
3 786
0
3 786
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
682 631
0
682 631
Transakcje stopy procentowej-SWAP
0
682 631
0
682 631
31.12.2022
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Zobowiązania finansowe
Zobowiązania finansowe wyceniane w wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat
9
255 456
529
255 994
SWAP
0
187 609
0
187 609
Opcje Cap Floor
0
2 697
0
2 697
FX swap
0
44 282
0
44 282
FX forward
0
5 383
0
5 383
CIRS
0
6 705
0
6 705
Opcje FX
0
5 758
0
5 758
Pozostałe opcje
0
0
529
529
Pozostałe instrumenty
9
3 022
0
3 031
Pochodne instrumenty zabezpieczające
0
1 678 933
0
1 678 933
Transakcje stopy procentowej-SWAP
0
1 678 933
0
1 678 933
Uzgodnienie zmian na poziomie 3 hierarchii wartości godziwej
Zmiana stanu aktywów i zobowiązań finansowych
Aktywa
Zobowiązania
31.12.2023
31.12.2022
31.12.2023
31.12.2022
Bilans otwarcia
193 389
241 760
529
10 845
Nabycia
1 617
663
1 520
529
Zmiany netto ujęte w innych całkowitych dochodach
26 077
5 482
0
0
Zmiany netto ujęte w rachunku zysków u strat
7 359
1 606
1 130
-1 462
Różnice kursowe
-1 574
6 556
0
0
Rozliczenia/wykupy
-78 780
-62 678
0
-9 383
Bilans zamknięcia
148 088
193 389
3 179
529
W 2023 r. Bank nie dokonywał żadnej reklasyfikacji instrumentów finansowych pomiędzy poziomami
hierarchii wartości godziwej.
Wycena według wartości godziwej na potrzeby ujawnień
Poniżej zaprezentowano wartość bilansową i godziwą aktywów i zobowiązań, które nie są prezentowane
w sprawozdaniu z sytuacji finansowej według wartości godziwej.
31.12.2023
Wartość bilansowa
Wartość godziwa
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Aktywa
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
2 521 555
1 121 499
1 400 056
0
2 521 555
Należności od banków
4 615 420
0
4 615 420
0
4 615 420
Należności od klientów
60 822 737
0
0
58 372 077
58 372 077
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
96
31.12.2023
Wartość bilansowa
Wartość godziwa
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Segment detaliczny
37 995 750
0
0
35 364 992
35 364 992
Kredyty konsumpcyjne
14 788 921
0
0
13 509 739
13 509 739
Kredyty na nieruchomości mieszkaniowe*
18 203 142
0
0
16 760 914
16 760 914
Kredyty consumer finance
5 003 687
0
0
5 094 339
5 094 339
Segment biznesowy
22 826 987
0
0
23 007 085
23 007 085
Kredyty operacyjne
16 159 822
0
0
16 290 914
16 290 914
Kredyty inwestycyjne
4 471 096
0
0
4 520 102
4 520 102
Pozostałe
2 196 069
0
0
2 196 069
2 196 069
Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań
46 894
46 894
0
0
46 894
Aktywa finansowe wyceniane wg
zamortyzowanego kosztu
2 925 678
2 923 603
0
61
2 923 664
Pozostałe aktywa finansowe
603 188
0
0
603 188
603 188
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
144 991
0
144 991
0
144 991
Depozyty bieżące
4 664
0
4 664
0
4 664
Kredyt otrzymany
14 582
0
14 582
0
14 582
Pozostałe zobowiązania
125 745
0
125 745
0
125 745
Zobowiązania wobec klientów
75 216 392
0
0
75 352 518
75 352 518
Depozyty bieżące
50 533 027
0
0
50 533 027
50 533 027
Depozyty terminowe
22 126 557
0
0
22 126 557
22 126 557
Emisja własna bankowych papierów wartościowych
1 257 321
0
0
1 393 447
1 393 447
Emisja własna obligacji
851 858
0
0
851 858
851 858
Pozostałe zobowiązania
447 629
0
0
447 629
447 629
Pozostałe zobowiązania finansowe
1 552 904
0
0
1 552 904
1 552 904
Zobowiązania podporządkowane
1 159 999
0
0
1 159 999
1 159 999
* w wycenie zostały uwzględnione przyszłe wakacje kredytowe – szczegóły w nocie 48
31.12.2022
Wartość bilansowa
Wartość godziwa
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Aktywa
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
2 565 406
1 843 785
721 621
0
2 565 406
Należności od banków
2 373 663
0
2 373 663
0
2 373 663
Należności od klientów
57 509 965
0
0
56 459 702
56 459 702
Segment detaliczny
35 229 849
0
0
33 296 691
33 296 691
Kredyty konsumpcyjne
15 115 535
0
0
14 397 150
14 397 150
Kredyty na nieruchomości mieszkaniowe
15 823 033
0
0
14 630 196
14 630 196
Kredyty consumer finance
4 291 281
0
0
4 269 345
4 269 345
Segment biznesowy
22 280 116
0
0
23 163 011
23 163 011
Kredyty operacyjne
14 894 366
0
0
15 601 538
15 601 538
Kredyty inwestycyjne
4 885 632
0
0
5 061 388
5 061 388
Pozostałe
2 500 118
0
0
2 500 085
2 500 085
Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań
40 992
40 820
0
0
40 820
Aktywa finansowe wyceniane wg
zamortyzowanego kosztu
6 681 842
6 608 409
0
55
6 608 464
Pozostałe aktywa finansowe
488 701
0
0
488 701
488 701
Zobowiązania
Zobowiązania wobec banków
182 934
0
182 934
0
182 934
Depozyty bieżące
28 022
0
28 022
0
28 022
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
97
31.12.2022
Wartość bilansowa
Wartość godziwa
Poziom 1
Poziom 2
Poziom 3
Razem
Kredyt otrzymany
27 970
0
27 970
0
27 970
Pozostałe zobowiązania
126 942
0
126 942
0
126 942
Zobowiązania wobec klientów
70 763 793
0
0
70 832 718
70 832 718
Depozyty bieżące
49 048 580
0
0
49 048 580
49 048 580
Depozyty terminowe
20 527 296
0
0
20 527 296
20 527 296
Emisja własna bankowych papierów wartościowych
751 962
0
0
820 887
820 887
Pozostałe zobowiązania
435 955
0
0
435 955
435 955
Pozostałe zobowiązania finansowe
990 598
0
0
990 598
990 598
Zobowiązania podporządkowane
1 163 875
0
0
1 163 875
1 163 875
Dla wielu instrumentów finansowych wartości rynkowe są niedostępne, stąd wartości godziwe są
oszacowane przy zastosowaniu szeregu technik wyceny. Do wyceny wartości godziwej instrumentów
finansowych zastosowano model oparty na oszacowaniach wartości bieżącej przyszłych przepływów
pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp
dyskontowych.
Wszystkie wyliczenia modelowe zawierają pewne uproszczenia i są wrażliwe na przyjmowane założenia.
Poniżej przedstawiono podsumowanie głównych metod i założeń wykorzystywanych podczas szacowania
wartości godziwej instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej.
Należności od klientów:
W stosowanej przez Bank metodzie wyliczania wartości godziwej należności od klientów (z pominięciem
kredytów w rachunku bieżącym) Bank porównuje marże osiągane na nowo udzielonych kredytach (w
miesiącu poprzedzającym datę sprawozdawczą) z marżami na całym portfelu kredytowym. Jeśli marże na
nowo przyznawanych kredytach są wyższe niż marże na dotychczasowym portfelu, wartość godziwa
kredytów jest niższa od ich wartości bilansowej. W sytuacji odwrotnej tj. jeśli marże na nowo przyznawanych
kredytach są niższe niż marże na dotychczasowym portfelu, wartość godziwa kredytów jest wyższa od ich
wartości bilansowej.
Należności od klientów zostały zaklasyfikowane w całości do poziomu 3 hierarchii wartości godziwej ze
względu na fakt zastosowania modelu wyceny z istotnymi nieobserwowanymi danymi wejściowymi, czyli
bieżącymi marżami osiąganymi na nowo udzielanych kredytach.
Zobowiązania finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu:
Bank przyjął, że wartość godziwa depozytów klientowskich i bankowych oraz innych zobowiązań
finansowych o zapadalności do 1 roku jest w przybliżeniu równa ich wartości bilansowej. Depozyty są
przyjmowane w ramach bieżącej działalności banku na bazie dziennej, zatem ich warunki są zbliżone do
aktualnych warunków rynkowych identycznych transakcji. Czas do zapadalności tych pozycji jest krótki, stąd
nie ma istotnej różnicy między wartością bilansową, a wartością godziwą.
Na potrzeby ujawnień Bank wyznacza wartość godziwą zobowiązań finansowych o zapadalności rezydualnej
(lub przeszacowaniu stopy zmiennej) powyżej 1 roku. Do tej grupy pasywów należą emisje własne oraz
pożyczki podporządkowane. Wyznaczając wartość godziwą tej grupy zobowiązań Bank wyznacza wartość
bieżącą oczekiwanych płatności w oparciu o bieżące krzywe procentowe oraz pierwotny spread emisji.
Pozostałe aktywa i zobowiązanie finansowe
Dla pozostałych instrumentów finansowych Bank przyjmuje, że wartość bilansowa jest w przybliżeniu równa
wartości godziwej. Dotyczy to następujących pozycji: kasa i operacje z Bankiem Centralnym, aktywa
przeznaczone do sprzedaży, pozostałe aktywa finansowe oraz pozostałe zobowiązania finansowe.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
98
36 Transakcje z jednostkami powiązanymi
Jednostką dominującą wobec Banku jest Powszechny Zakład Ubezpieczeń SA. Jednostkami powiązanymi z
Bankiem są PZU SA oraz jednostki z nią powiązane oraz jednostki powiązane z członkami Zarządu oraz Rady
Nadzorczej Banku. Poprzez PZU SA, Bank jest pośrednio kontrolowany przez Skarb Państwa.
Jednostki zależne i stowarzyszone Banku to:
Nazwa spółki – jednostki zależne
31.12.2023
31.12.2022
Alior Services sp. z o.o.
100%
100%
Alior Leasing sp. z o.o.
100%
100%
- AL Finance sp. z o.o.
100%
100%
- Alior Leasing Individual sp. z o.o.*
90% - Alior Leasing sp.z o.o.
10% - AL Finance sp. z o.o.
-
Meritum Services ICB SA
100%
100%
Alior TFI SA
100%
100%
Absource sp. z o.o.**
-
100%
Corsham sp. z o.o.
100%
100%
RBL_VC sp. z o. o
100%
100%
RBL_VC sp z o.o. ASI spółka komandytowo-akcyjna
100%
100%
*Alior Leasing Individual sp. z o.o. została utworzona 29 sierpnia 2023 roku, a jej rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym nastąpiła 23
października 2023 r. Kapitał zakładowy Spółki wynosi 100.000 zł i dzieli się na 100 udziałów o wartości nominalnej 1.000 zł każdy. Udziały
w kapitale zakładowym Spółki zostały objęte przez; Alior Leasing sp. z o.o. i AL Finance sp. z o.o. (Alior Leasing sp. z o.o. 90 udziałów o łącznej
wartości nominalnej 90.000 zł i AL Finance sp. z o.o. 10 udziałów o łącznej wartości nominalnej 10.000 zł).
**W dniu 08.12.2023 roku zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego połączenie Meritum Services ICB S.A. z Absource sp. z o.o.
W 2023 roku nastąpiła zmiana w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku w pozycji Inwestycje w
jednostkach zależnych i stowarzyszonych o 1 014 tys. zł.
Zmiana w wyniku połączenia
Meritum Services ICB SA
1 014
W zamieszczonych poniżej tabelach przedstawiono rodzaj i wartość transakcji z podmiotami powiązanymi
oraz zależnymi.
Jednostki zależne
31.12.2023
31.12.2022
Należności od klientów
5 094 201
4 020 455
Pozostałe aktywa
250
411
Aktywa razem
5 094 451
4 020 866
Zobowiązania wobec klientów
121 778
87 945
Rezerwy
1 571
968
Pozostałe zobowiązania
2 896
1 267
Zobowiązania razem
126 245
90 180
Jednostka dominująca
31.12.2023
31.12.2022
Pozostałe aktywa
4 431
3 855
Aktywa razem
4 431
3 855
Zobowiązania wobec klientów
2 387
26
Pozostałe zobowiązania
364
0
Zobowiązania razem
2 751
26
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
99
Spółki zależne jednostki dominującej
31.12.2023
31.12.2022
Środki pieniężne i ich ekwiwalenty
425
213
Inwestycyjne aktywa finsnowe wyceniane w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
0
71
Należności od klientów
49 520
77 363
Pozostałe aktywa
1 149
26
Aktywa razem
51 094
77 673
Zobowiązania wobec klientów
156 617
249 368
Rezerwy
6
0
Pozostałe zobowiązania
3 551
3 385
Zobowiązania razem
160 174
252 753
Jednostki zależne
31.12.2023
31.12.2022
Pozabilansowe zobowiązania udzielone klientom
458 904
576 833
dotyczące finansowania
458 904
456 430
gwarancyjne
0
120 403
Spółki zależne jednostki dominującej
31.12.2023
31.12.2022
Pozabilansowe zobowiązania udzielone klientom
28 577
7 598
dotyczące finansowania
28 577
7 598
Jednostki współzależne przez osoby powiązane z Bankiem
31.12.2023
31.12.2022
Należności od klientów
5
1
Aktywa razem
5
1
Zobowiązania wobec klientów
2 720
3 575
Zobowiązania razem
2 720
3 575
Jednostki współzależne przez osoby powiązane z Bankiem
31.12.2023
31.12.2022
Pozabilansowe zobowiązania udzielone klientom
1
0
dotyczące finansowania
1
0
Jednostki zależne
01.01.2023–31.12.2023
01.01.2022–31.12.2022
Przychody z tytułu odsetek
335 699
242 527
Koszty z tytułu odsetek
-2 049
-1 648
Przychody z tytułu prowizji i opłat
7 336
4 849
Koszty z tytułu prowizji i opłat
-445
-442
Przychody z tytułu dywidend
11 064
11 261
Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
67
57
Pozostałe przychody operacyjne
4 643
3 557
Pozostałe koszty operacyjne
-1
-2
Koszty działania Banku
-10 329
-9 709
Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane
7 603
-5 828
Razem
353 588
244 622
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 0
Jednostka dominująca
01.01.2023–31.12.2023
01.01.2022–31.12.2022
Przychody z tytułu odsetek
20 489
18 609
Koszty z tytułu odsetek
-43
0
Przychody z tytułu prowizji i opłat
15 434
19 589
Koszty z tytułu prowizji i opłat
-7 700
-7 247
Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
5
0
Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych
59
104
Koszty działania Banku
-5 080
-5 003
Razem
23 164
26 052
Spólki zależne jednostki dominującej
01.01.2023–31.12.2023
01.01.2022–31.12.2022
Przychody z tytułu odsetek
72 208
77 608
Koszty z tytułu odsetek
-4 568
-7 087
Przychody z tytułu prowizji i opłat
27 659
24 667
Koszty z tytułu prowizji i opłat
-1 417
-4
Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez rachunek
zysków i strat i wynik z pozycji wymiany
125
101
Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych
20
550
Koszty działania Banku
-10 913
-8 115
Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane
28
2
Razem
83 142
87 722
Jednostki współzależne przez osoby powiązane z Bankiem
01.01.2023–31.12.2023
01.01.2022–31.12.2022
Koszty z tytułu odsetek
-76
-92
Przychody z tytułu prowizji i opłat
129
130
Wynik z tytułu odpisów na straty oczekiwane
-2
0
Razem
51
38
Charakter transakcji z podmiotami powiązanymi
Wszystkie transakcje z podmiotami powiązanymi odbywają się zgodnie z regulaminami korzystania z
produktów bankowych, przy zastosowaniu stawek rynkowych.
Transakcje ze Skarbem Państwa i jednostkami powiązanymi
Poniżej zaprezentowano istotne transakcje ze Skarbem Państwa i jego podmiotami powiązanymi zgodnie z
wyjątkiem zawartym w MSR 24.25. Transakcje ze Skarbem Państwa dotyczą głównie operacji na
skarbowych papierach wartościowych. Pozostałe transakcje zaprezentowane w poniższej nocie dotyczą
operacji z wybranymi podmiotami o największym zaangażowaniu.
31.12.2023
31.12.2022
12 654 638
14 152 771
10 200 464
8 395 330
53 398
12 593
2 400 776
5 744 848
0
197
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 1
31.12.2023
31.12.2022
731 145
188 506
13 385 783
14 341 474
55 814
0
9 286
12 971
578 378
618 995
643 478
631 966
Transakcje ze Skarbem Państwa i jednostkami powiązanymi
01.01.2023–31.12.2023
01.01.2022–31.12.2022
Przychody z tytułu odsetek
882 264
552 914
Koszty z tytułu odsetek
-49 800
-27 141
Razem
832 464
525 773
Wszystkie transakcje ze Skarbem Państwa i jego podmiotami powiązanymi zawierane są na zasadach
rynkowych.
37 Świadczenia dla kluczowego personelu Banku
37.1 Zasady rachunkowości
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze to świadczenia pracownicze, które podlegają w całości
rozliczeniu przed upływem 12 miesięcy od końca rocznego okresu sprawozdawczego, w którym pracownicy
wykonywali związaną z nimi pracę. Jako krótkoterminowe świadczenie pracownicze obok wynagrodzenia
zasadniczego ujęta została nieodroczona część składnika zmiennego wynagrodzenia w formie gotówkowej.
Jako długoterminowe świadczenia pracownicze Bank ujmuje nieodroczoną (zatrzymaną) część
wynagrodzenia zmiennego w akcjach fantomowych oraz odroczoną na kolejne okresy część wynagrodzenia
zmiennego zarówno w akcjach fantomowych, jak i w formie gotówkowej.
Polityka wynagrodzeń w zakresie osób mających wpływ na profil ryzyka
W Banku obowiązuje Polityka Wynagrodzeń, obejmująca swoimi postanowieniami wszystkich
pracowników. Polityka Wynagrodzeń jest opiniowana przez Komitet ds. Nominacji i Wynagrodzeń oraz
uchwalana przez Zarząd i zatwierdzana przez Radę Nadzorczą. W zakresie dotyczącym osób mających
wpływ na profil ryzyka (MRT) zidentyfikowanych na podstawie kryteriów zdefiniowanych w Rozporządzeniu
Delegowanym Komisji (UE) nr 2021/923 z dnia 25 marca 2021 r., zasady Polityki ustalono m. in. w oparciu
o postanowienia Rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 8 czerwca
2021 r. w sprawie systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz polityki wynagrodzeń
w bankach.
Główne złożenia Polityki w stosunku do MRT:
• wynagrodzenie składające się z wynagrodzenia stałego i wynagrodzenia zmiennego,
• nieprzyznawanie MRT nieokreślonych z góry świadczeń emerytalnych,
• zobowiązanie MRT do niekorzystania z indywidualnych strategii hedgingowych lub ubezpieczeń
dotyczących wynagrodzenia i odpowiedzialności w celu podważania skutków uwzględniania ryzyka
w mającym do nich zastosowanie systemie wynagradzania,
• maksymalny stosunek wynagrodzenia zmiennego MRT do wynagrodzenia stałego: 100%,
• co najmniej 50% wynagrodzenia zmiennego MRT jest zachętą do szczególnej dbałości o
długoterminowe dobro Banku i składa się z instrumentów finansowych powiązanych z akcjami
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 2
Banku; pozostała część wynagrodzenia zmiennego wypłacana jest w formie pieniężnej jako
pieniężne wynagrodzenie zmienne,
• co najmniej 40% wynagrodzenia zmiennego MRT, a w przypadku, gdy wynagrodzenie zmienne MRT
opiewa na szczególnie wysoką kwotę, co najmniej 60% wynagrodzenia zmiennego - jest
odroczonym wynagrodzeniem,
• wynagrodzenie zmienne Zarządu dostosowane do przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2016 r. o
zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
37.2 Dane finansowe
Poniżej zaprezentowano pozycje w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, w których ujęte są salda transakcji
Banku z osobami zarządzającymi i sprawującymi nadzór. Wszystkie transakcje z osobami nadzorującymi i
zarządzającymi odbywają się zgodnie z regulaminami korzystania z produktów bankowych, przy
zastosowaniu stawek rynkowych.
31.12.2023
Osoby nadzorujące, zarządzające
Rada Nadzorcza
Zarząd Banku
Należności od klientów
385
4
381
Aktywa razem
385
4
381
Zobowiązania wobec klientów
219
0
219
Zobowiązania razem
219
0
219
31.12.2022
Osoby nadzorujące, zarządzające
Rada Nadzorcza
Zarząd Banku
Należności od klientów
416
0
416
Aktywa razem
416
0
416
Zobowiązania wobec klientów
2 322
0
2 322
Zobowiązania razem
2 322
0
2 322
Koszty wynagrodzeń Rady Nadzorczej i Zarządu w okresie
sprawozdawczym
01.01.2023–31.12.2023
01.01.2022–31.12.2022
Zarząd Banku
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
11 712
8 622
Długoterminowe świadczenia pracownicze
7 543
6 027
Świadczenia po okresie zatrudnienia
361
819
Świadczenia z tytułu zaprzestania pełnienia funkcji
0
0
Zarząd Banku razem
19 616
15 468
Rada Nadzorcza
Krótkoterminowe świadczenia pracownicze
1 454
1 261
Rada Nadzorcza razem
1 454
1 261
Kwoty w tabeli powyżej obejmują wynagrodzenia stanowiące koszt danego okresu (należne lub wypłacone).
Na koniec okresu sprawozdawczego, tj. 31 grudnia 2023 r. oraz na dzień publikacji raportu, Pan Tomasz
Miklas – Członek Zarządu Banku posiada 147 akcji Banku. Członkowie Rady Nadzorczej oraz pozostali
Członkowie Zarządu Alior Banku nie posiadali akcji Banku.
Umowy członków Zarządu są zgodne z uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku z dnia 5
grudnia 2017 r. w sprawie uregulowania zasad wynagradzania członków Zarządu Alior Banku (zmienioną
uchwałą Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Banku z dnia 28 czerwca 2019 r.) oraz zasadami
przyjętymi przez Radę Nadzorczą:
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 3
• umowy o świadczenie usług, odnoszące się do ustawy z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania
wynagrodzenia osób kierujących niektórymi spółkami,
• umowy zawarte na czas pełnienia funkcji w Zarządzie,
• okres wypowiedzenia:
1-miesięczny termin wypowiedzenia w przypadku pełnienia przez członka Zarządu funkcji przez
okres krótszy niż 12 miesięcy ze skutkiem na koniec miesiąca kalendarzowego,
3-miesięczny termin wypowiedzenia w przypadku pełnienia przez członka Zarządu funkcji przez
co najmniej 12 miesięcy,
• odprawa w wysokości 3-krotności wynagrodzenia stałego w razie rozwiązania umowy albo
wypowiedzenia przez Bank umowy z innych przyczyn niż naruszenie przez członka Zarządu
podstawowych obowiązków, pod warunkiem pełnienia przez członka Zarządu funkcji przez okres
co najmniej 12 miesięcy przed rozwiązaniem umowy,
• zakaz konkurencji, na podstawie którego członek Zarządu zobowiązuje się, iż po rozwiązaniu
umowy, pod warunkiem pełnienia funkcji przez członka Zarządu przez okres co najmniej 3 miesięcy,
w okresie 6 miesięcy od dnia ustania pełnienia przez niego funkcji albo rozwiązania umowy nie
będzie prowadził działalności konkurencyjnej, w związku z tym będzie mu przysługiwało
odszkodowanie w łącznej wysokości obliczonej jako 6-krotność miesięcznego wynagrodzenia
stałego.
37.3 Systemy Premiowe dla Kadry Zarządzającej
Od 2016 roku Zarząd objęty jest systemem premiowym dla Zarządu. Celem Programu jest stworzenie
dodatkowych bodźców motywujących jego uczestników do efektywnego wykonania powierzonych
obowiązków w szczególności kierowania Bankiem oraz podejmowania wysiłków nakierowanych na dalszy
trwały rozwój Banku i jego Grupy Kapitałowej przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowego i skutecznego
zarządzania ryzykiem w Banku, stabilizacji kadry zarządzającej Banku oraz realizacji długoterminowych
interesów akcjonariuszy poprzez doprowadzenie do trwałego wzrostu giełdowej wyceny akcji Banku przy
jednoczesnym utrzymaniu wzrostu wartości aktywów netto Banku i jego spółek. Wynagrodzenia zmienne
Zarządu są przyznawane i wypłacane zgodnie z opisaną powyżej Polityką wynagrodzeń.
Pozostali członkowie kadry zarządzającej, ze szczególnym uwzględnieniem osób mających wpływ na profil
ryzyka (MRT) objęci są premią roczną. Z wyjątkiem osób sprawujących funkcje kontrolne, podstawą do
określenia łącznej wysokości wynagrodzenia zmiennego jest ocena wyników MRT i danej jednostki
organizacyjnej oraz wyników Banku w obszarze odpowiedzialności tej osoby, z uwzględnieniem wyników
całego Banku.
Zgodnie z Polityką Wynagrodzeń obowiązującą w momencie przyznania, wynagrodzenia zmienne Zarządu i
pozostałych MRT były przyznawane częściowo w instrumentach finansowych w postaci akcji fantomowych.
Rozliczenie akcji fantomowych następuje w środkach pieniężnych:
Liczba akcji
fantomowych
Średnia cena
akcji dla
wykonanych
akcji
fantomowych
Liczba akcji
fantomowych
Średnia cena
akcji dla
wykonanych
akcji
fantomowych
01.01.2023–31.12.2023
01.01.2022–31.12.2022
47 965
-
9 534
-
127 470
-
114 770
-
1 719
-
-
-
16 624
0,01
76 339
0,01
157 092
-
47 965
-
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 4
Liczba akcji
fantomowych
Średnia cena
akcji dla
wykonanych
akcji
fantomowych
Liczba akcji
fantomowych
Średnia cena
akcji dla
wykonanych
akcji
fantomowych
0
-
0
-
Akcje fantomowe na 31.12.2023
Akcje fantomowe na 31.12.2022
Średnia wartość godziwa instrumentu
występującego na koniec okresu (zł)
76,34
34,27
Cena wykonania instrumentu (dla instrumentów
występujących na koniec okresu) (zł)
0,01
0,01
Średnia data zapadalności instrumentu
występującego na koniec okresu
07.10.2025
23.05.2024
Wartość godziwa akcji fantomowych jest równa cenie akcji na koniec okresu.
Transze odroczone są wypłacane zgodnie z Polityką Wynagrodzeń po potwierdzeniu, że nie zaistniały
zdarzenia powodujące ich redukcję lub wstrzymanie.
38 Kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych
38.1 Zasady rachunkowości
Bank kompensuje aktywa i zobowiązania finansowe i wykazuje je w sprawozdaniu z sytuacji finansowej
netto, jeżeli występuje możliwe do wyegzekwowania na drodze prawnej prawo do skompensowania ujętych
kwot oraz zamiar rozliczenia ich w kwocie netto lub jednoczesna realizacja danego składnika aktywów i
uregulowanie zobowiązania.
Bank zawiera porozumienia dotyczące kompensowania, czyli umowy ISDA (International Swaps and
Derivatives Association Master Agreements) oraz GMRA (Global Master Repurchase Agreement), które
umożliwiają kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych (końcowe potrącenie i rozliczenie
transakcji, tzw. close out netting) w przypadku zaistnienia naruszenia w stosunku do którejś ze stron umowy.
Umowy te mają szczególne znaczenie dla ograniczania ryzyka związanego z instrumentami pochodnymi,
gdyż umożliwiają kompensowanie zarówno wymagalnych (redukcja ryzyka rozliczeniowego), jak i
niewymagalnych zobowiązań stron (redukcja ryzyka przedrozliczeniowego). Umowy te nie spełniają jednak
wymogów określonych w MSR 32, dotyczących ujmowania efektu kompensowania w sprawozdaniu z
sytuacji finansowej, gdyż tytuł kompensaty uwarunkowany jest wystąpieniem określonego zdarzenia w
przyszłości (przypadki naruszenia).
Dodatkowym zabezpieczeniem ekspozycji wynikającej z instrumentów pochodnych są depozyty
zabezpieczające składane przez kontrahentów w ramach realizacji umów CSA (Credit Support Annex).
38.2 Dane finansowe
31.12.2023
31.12.2022
5 247 075
1 022 824
854 884
78 935
4 392 191
943 889
634 624
477 329
557 590
435 570
77 034
41 759
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 5
31.12.2023
31.12.2022
3 757 567
466 560
903 280
1 934 927
43 064
89 140
860 216
1 845 787
816 189
1 837 354
557 590
435 570
258 599
1 401 784
44 027
8 433
39 Sprawy sporne
Żadne z pojedynczych postępowań toczących się w ciągu 2023 r. przed sądem, organem właściwym dla
postępowania arbitrażowego lub organem administracji publicznej, jak również wszystkie postępowania
łącznie nie stwarzają zagrożenia dla płynności finansowej Banku. Istotne w ocenie Zarządu Banku,
postępowania zostały zaprezentowane poniżej.
Sprawy w zakresie dystrybucji certyfikatów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych
Bank w ramach prowadzonej działalności w ramach wyodrębnionej jednostki organizacyjnej – Biura
Maklerskiego Alior Bank SA w latach 2012 – 2016 prowadził działalność w zakresie dystrybucji certyfikatów
uczestnictwa funduszy inwestycyjnych: Inwestycje Rolne Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów
Niepublicznych, Inwestycje Selektywne Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych, Lasy
Polskie Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Aktywów Niepublicznych oraz Vivante Fundusz Inwestycyjny
Zamknięty Aktywów Niepublicznych (dalej łącznie jako „Fundusze”). Bank rozdystrybuował ponad 250 tys.
certyfikatów inwestycyjnych Funduszy.
Komisja Nadzoru Finansowego („KNF”) w dniu 21 listopada 2017 roku wydała decyzję o cofnięciu
zezwolenia na wykonywanie działalności przez FinCrea TFI SA, będącej organem zarządzającym Funduszy.
KNF uzasadniło wydanie decyzji stwierdzonymi w trakcie postępowania administracyjnego rażącymi
naruszeniami przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami
inwestycyjnymi. Decyzja miała rygor natychmiastowej wykonalności. Żadne towarzystwo nie zdecydowało
się na przejęcie zarządzania Funduszami, co zgodnie z art. 68 ust. 2 w zw. z art. 246 ust. 1 pkt 2 ustawy o
funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi było przyczyną
rozwiązania Funduszy. Rozwiązanie funduszu inwestycyjnego następuje po przeprowadzeniu likwidacji.
Fundusze aktualnie są likwidowane przez depozytariusza, Raiffeisen Bank International AG z siedzibą w
Wiedniu. Likwidacja funduszu inwestycyjnego polega na zbyciu jego aktywów, ściągnięciu należności
funduszu, zaspokojeniu wierzycieli funduszu i umorzeniu jednostek uczestnictwa lub certyfikatów
inwestycyjnych przez wypłatę uzyskanych środków pieniężnych uczestnikom funduszu, proporcjonalnie do
liczby posiadanych przez nich jednostek uczestnictwa lub certyfikatów inwestycyjnych (art. 249 ust. 1
ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzania alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi). Z dniem
rozpoczęcia likwidacji fundusz inwestycyjny nie może zbywać jednostek uczestnictwa albo emitować
certyfikatów inwestycyjnych, a także odkupywać jednostek uczestnictwa albo wykupywać certyfikatów
inwestycyjnych oraz wypłacać dochodów lub przychodów funduszu (art. 246 ust. 3 wspomnianej wyżej
ustawy).
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 6
Pozwy o zapłatę
Na dzień 31 grudnia 2023 roku, Bank jest pozwanym w 162 sprawach z powództwa nabywców certyfikatów
inwestycyjnych Funduszy o zapłatę (naprawienie szkody). Łączna wartość przedmiotu sporu w tych
sprawach to 53,2 mln zł.
W ocenie Banku każda sprawa o zapłatę wymaga indywidualnego podejścia. Ostateczna wartość
certyfikatów inwestycyjnych Funduszy zostanie ustalona po zakończeniu likwidacji co będzie miało wpływ
na wysokość rezerwy. Bank przeprowadził analizę, dokonał selekcji spraw i wyodrębnił takie, w których
występują określone czynniki ryzyka, które Bank uwzględnił w podejściu do utworzonej z tego tytułu
rezerwy. Bank w kalkulacji rezerwy uwzględnił również oczekiwany wzrost skali pozwów. Łączna kwota
rezerwy na dzień 31.12.2023 roku wynosi 82,3 ml zł.
Pozwy o ustalenie odpowiedzialności
Bank jest pozwanym w 1 sprawie zbiorowej z powództwa osoby fizycznej – reprezentanta grupy 320 osób
fizycznych i prawnych o ustalenie odpowiedzialności Banku za szkodę oraz w 4 sprawach indywidualnych o
ustalenie odpowiedzialności Banku za szkodę.
Pozew zbiorowy został wniesiony w dniu 5 marca 2018 r. przeciwko Bankowi w przedmiocie ustalenia
odpowiedzialności Banku za szkodę spowodowaną nienależytym wykonywaniem obowiązków
informacyjnych przez Bank wobec klientów oraz nienależytym wykonywaniem umów o świadczenie usług
przyjmowania i przekazywania zleceń nabycia lub zbycia certyfikatów inwestycyjnych Funduszy. Sąd
postanowił rozpoznać sprawę w postępowaniu grupowym.
W dniu 8 marca 2023 roku, Sąd Okręgowy w Warszawie wydał postanowienie o ustaleniu składu grupy.
Postanowienie to na dzień sporządzenia niniejszego sprawozdania jest nieprawomocne. Wartość
przedmiotu sporu powództwa zbiorowego wynosi ok. 103,9 mln zł, jednakże pozew zbiorowy zostały
złożony w przedmiocie ustalenia odpowiedzialności (nie o zapłatę, czyli naprawienie szkody), w związku z
tym Bank nie przewiduje wypływu środków pieniężnych z tytułu tego postępowania, innych niż koszty
procesowe, których wysokość Bank szacuje na kwotę 600 tys. zł.
Komisja Nadzoru Finansowego decyzją z 6 sierpnia 2019 roku wydaną na postawie art. 167 ust. 2 pkt 1 w
zw. z art. 167 ust. 1 pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi nałożyła na Bank karę pieniężną w
wysokości 10 mln zł (kara została zapłacona). Postępowanie dotyczyło prawidłowości działania Alior Banku
i Biura Maklerskiego Banku w zakresie dystrybucji certyfikatów inwestycyjnych funduszy zarządzanych
poprzednio przez Fincrea TFI SA, a obecnie Raiffeisen Bank International AG (Spółka Akcyjna) Oddział w
Polsce. Bank wniósł do KNF o ponowne rozpatrzenie sprawy. Komisja Nadzoru Finansowego po ponownym
rozpoznaniu sprawy decyzją z 3 grudnia 2019 roku utrzymała w mocy pierwotną decyzję. Bank w dniu 3
stycznia 2020 roku zaskarżył tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W dniu
17 czerwca 2020 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (WSA) wydał wyrok, w którym to uchylił
decyzję Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) z dnia 3 grudnia 2019 r. utrzymującą w mocy wcześniejszą
decyzję KNF z dnia 6 sierpnia 2019 r. o nałożeniu na Bank dwóch kar pieniężnych w łącznej kwocie 10 mln
zł oraz umorzył postępowanie prowadzone przez KNF w tej sprawie. KNF złożyła skargę kasacyjną do
Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). W dniu 29 listopada 2023 roku Naczelny Sąd Administracyjny
wydał wyrok, który ostatecznie uchylił 10 mln zł kary, jaką Komisja Nadzoru Finansowego nałożyła w
2019 r.
Bank zgodnie z MSR 37 każdorazowo ocenia czy zdarzenie przeszłe spowodowało powstanie obecnego
obowiązku. W przypadkach spraw sądowych dodatkowo Bank posiłkuje się opiniami ekspertów. W sytuacji,
gdy na podstawie osądu eksperckiego, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności, Bank oceni, iż
występowanie obecnego obowiązku na dzień bilansowy jest bardziej prawdopodobne niż jego brak i Bank
jest w stanie wiarygodnie oszacować kwotę zobowiązania z tego tytułu, wówczas tworzy rezerwę. Bank na
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 7
dzień 31 grudnia 2023 roku utworzył rezerwy na sprawy sporne prowadzone przeciwko Bankowi, które w
opinii prawnej wiążą się z ryzykiem wypływu środków z tytułu wypełnienia obowiązku w wysokości
153 629 tys. zł a na 31 grudnia 2022 roku w wysokości 51 344 tys. zł.
40 Zobowiązania warunkowe
Zgodnie z MSR 37 zobowiązaniem warunkowym jest:
• możliwym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie
potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej ilości
niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Banku,
• obecnym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowany w
sprawozdaniu z sytuacji finansowej, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne było
wydatkowanie środków pieniężnych lub innych aktywów w celu wypełnienia obowiązku lub kwoty
zobowiązania nie można oszacować w sposób wiarygodny.
Zobowiązanie warunkowe zatem odzwierciedla skutek wypełnienia możliwych obowiązków, gdyż dopiero
przyszłe zdarzenia potwierdzą, czy na jednostce ciąży obecny obowiązek, którego wypełnienie mogłoby
prowadzić do wypływu środków zawierających w sobie korzyści ekonomiczne.
Poniżej Bank zaprezentował opis najistotniejszych postępowań prowadzonych na dzień 31.12.2023 roku
przeciwko Bankowi, które stanowią zobowiązania warunkowe.
Łączna wartość przedmiotu sporu na dzień 31.12.2023 roku w postępowaniach sądowych prowadzonych
przeciwko Bankowi wynosi 621 150 tys. zł, a na dzień 31.12.2022 roku 533 587 tys. zł.
Sprawa z powództwa klienta
Sprawa z powództwa spółki z o.o. o zapłatę kwoty 109 967 tys. zł z tytułu odszkodowania za szkodę
poniesioną w związku z zawieraniem i rozliczaniem transakcji skarbowych. Pozew z 27 kwietnia 2017 roku,
wniesiony przeciwko Alior Bank SA oraz Bank BPH SA. W ocenie Banku, powództwo nie ma uzasadnionych
podstaw faktycznych i prawnych, dlatego Bank na dzień 31.12.2023 roku nie utworzył rezerwy.
Postępowania UOKIK
Postępowanie w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone tzw. klauzule
modyfikacyjne
W dniu 27.09.2019 roku Prezes UOKiK wydał postanowienie o wszczęciu wobec Alior Bank SA
postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone (sygnatura
RPZ.611.4.2019.PG), którego przedmiotem jest 11 klauzul (tzw. klauzul modyfikacyjnych) zamieszczonych
w stosowanych przez Bank wzorcach umownych, na podstawie których Bank dokonywał jednostronnych
zmian w umowach zawartych z konsumentami. Prezes UOKiK zakwestionował brzmienie przedmiotowych
postanowień m.in. jako nieprecyzyjne i niedające konsumentom możliwości weryfikacji wystąpienia
przesłanek dokonywanej zmiany. Bank prowadzi korespondencję z Prezesem UOKiK w przedmiotowej
sprawie. Bank przedstawił UOKiK plan usunięcia z umów z Klientami trwających skutków naruszenia. UOKiK
pismem z dnia 20.10.2023 roku zdecydował o przedłużeniu terminu zakończenia postępowania do 31 marca
2024 roku. Na dzień 31.12.2023 roku Bank nie zidentyfikował przesłanek do utworzenia rezerwy, ponieważ
w ocenie Banku nie jest prawdopodobny wypływ środków pieniężnych z tego tytułu. Jednocześnie Bank
nie jest w stanie dokonać wiarygodnego szacunku wartości zobowiązania warunkowego z tego tytułu w
związku z brakiem możliwości oszacowania potencjalnych skutków naruszenia oraz wysokości potencjalnej
kary, która może zostać nałożona przez UOKiK. Maksymalna wysokość kary pieniężnej to 10 % obrotu
Banku osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 8
Postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów dotyczących
nieautoryzowanych transakcji płatniczych
Prezes UOKiK prowadzi wobec Banku postępowanie w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy
konsumentów (znak: RWR.610.3.2024.KŚ) polegających na:
• niedokonywaniu – po zgłoszeniu przez konsumenta transakcji jako nieautoryzowanej – zwrotu
kwoty nieautoryzowanej transakcji płatniczej lub przywrócenia obciążonego rachunku płatniczego
do stanu, jaki istniałby, gdyby nie miała miejsce nieautoryzowana transakcja płatnicza w trybie i
terminie określonym w art. 46 ust. 1 ustawy o usługach płatniczych pomimo braku zaistnienia
przesłanek uprawniających Bank do niedokonania ww. czynności,
• dokonywaniu na rzecz konsumenta, będącego klientem Banku, warunkowego zwrotu kwoty
transakcji płatniczej zgłoszonej przez tego konsumenta jako nieautoryzowanej, jedynie na czas
rozpatrzenia przez Bank reklamacji, a następnie, w razie uznania przez Bank w postępowaniu
reklamacyjnym, że transakcja była przez konsumenta autoryzowana albo, że konsument ponosi
odpowiedzialność za nieautoryzowaną transakcję płatniczą, wycofywaniu warunkowego zwrotu i
pobieraniu tej kwoty z rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego albo z rachunku karty
kredytowej konsumenta, z wyłączeniem sytuacji, w których doszło do jednoczesnego zwrotu
konsumentowi tej kwoty w ramach chargeback lub wycofania roszczenia przez konsumenta,
• przekazywaniu konsumentom - w odpowiedziach udzielanych na ich zgłoszenia dotyczące
wystąpienia nieautoryzowanych transakcji płatniczych informacji o poprawnej autoryzacji
transakcji, która została stwierdzona wyłącznie po weryfikacji przez dostawcę usługi płatniczej
prawidłowego użycia instrumentu płatniczego, poprzez posłużenie się indywidualnymi danymi
uwierzytelniającymi w sposób sugerujący, że wykazanie przez Bank, iż nastąpiło prawidłowe
uwierzytelnienie wyłącza obowiązek zwrotu przez Bank kwoty nieautoryzowanej transakcji, co
może wprowadzać konsumentów w błąd odnośnie obowiązków Banku wynikających z art. 46 ust.
1 ustawy o usługach płatniczych, a także co do rozkładu ciężaru udowodnienia, że transakcja
płatnicza została autoryzowana,
• przekazywaniu konsumentom - w odpowiedziach udzielanych na ich zgłoszenia dotyczące
wystąpienia nieautoryzowanych transakcji płatniczych - informacji o prawidłowym uwierzytelnieniu
transakcji przez użytkownika i braku odpowiedzialności Banku za jej dokonanie, ponieważ doszło do
niej w wyniku naruszenia przez konsumenta warunków umowy z Bankiem, co może wprowadzać
konsumentów w błąd odnośnie obowiązków Banku, wynikających z art. 46 ust. 1 ustawy o usługach
płatniczych, w tym także co do rozkładu ciężaru dowodu w zakresie, w jakim Bank powinien
wykazać, że konsument doprowadził do kwestionowanej transakcji w wyniku umyślnego lub
będącego skutkiem rażącego niedbalstwa naruszenia co najmniej jednego z obowiązków, o których
mowa w art. 42 ustawy o usługach płatniczych,
• przekazywaniu konsumentom - w odpowiedziach udzielanych na ich zgłoszenia dotyczące
wystąpienia nieautoryzowanych transakcji płatniczych informacji o braku możliwości uznania za
nieautoryzowane transakcje płatnicze transakcji kartowych zgłaszanych po terminie 120 dni od daty
dokonania transakcji oraz braku możliwości reklamowania większej ilości transakcji niż 15,
- co zdaniem Prezesa UOKiK może godzić w zbiorowe interesy konsumentów, a w konsekwencji stanowić
praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, o których mowa w ustawie o ochronie konkurencji i
konsumentów.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 0 9
Postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów toczą się aktualnie wobec
15 innych banków, których praktyka była weryfikowana w podobnych do prowadzonego wobec Banku
postępowaniach wyjaśniających. Zarzuty UOKiK budzą wątpliwości w całym sektorze bankowym w zakresie
ich zgodności z prawem europejskim. Przepisy ustawy o usługach płatniczych, na które UOKiK powołuje się
w kontekście tych zarzutów, w ocenie Banku nie stanowią pełnego odzwierciedlenia implementowanej w
nich dyrektywy. Spowodowało to liczne wystąpienia do Prezesa UOKiK ze strony Związku Banków Polskich.
Ministerstwo Finansów wystąpiło z propozycją dostosowania tych przepisów do wskazanej dyrektywy w
projekcie nowelizacji ustawy o usługach płatniczych.
Na dzień 31.12.2023 roku wartość reklamacji z tytułu nieautoryzowanych transakcji wynosi 43 milionów
złotych. Maksymalna wysokość kary pieniężnej to 10 % obrotu Banku osiągniętego w roku obrotowym
poprzedzającym rok nałożenia kary.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku Bank nie zidentyfikował przesłanek do utworzenia rezerw z tego tytułu.
Noty objaśniające dotyczące ryzyka
Cele i zasady zarządzania ryzykiem
Zarządzanie ryzykiem jest jednym z najważniejszych procesów wewnętrznych w Alior Banku SA.
Zarządzanie ryzykiem wspiera realizację strategii Banku i ma na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu
rentowności i bezpieczeństwa działalności biznesowej, przy zapewnieniu kontroli poziomu ryzyka i jego
utrzymaniu w ramach przyjętego poziomu apetytu na ryzyko w zmieniającym się otoczeniu
makroekonomicznym i prawnym. Nadrzędnym celem strategii zarządzania ryzykiem jest zapewnienie
wczesnego rozpoznawania i odpowiedniego zarządzania wszystkimi istotnymi rodzajami ryzyka związanymi
z prowadzoną działalnością.
Celem zarządzania ryzykiem w ramach przyjętego poziomu tolerancji jest:
• ochrona wartości kapitału akcjonariuszy,
• ochrona depozytów klientów,
• wsparcie Banku w prowadzeniu efektywnej działalności.
Zarządzanie ryzykiem w Alior Banku opiera się w szczególności na następujących zasadach:
• Bank zarządza wszystkimi rodzajami ryzyka zidentyfikowanymi w ramach działalności,
• struktura organizacyjna oraz sposób przypisania funkcji do poszczególnych jednostek Banku
zapewniają precyzyjny podział obowiązków oraz mitygują ryzyko powstawania konfliktu interesów,
• proces i metody zarządzania ryzykiem są adekwatne do skali działalności Banku oraz dostosowane
do istotności, skali i złożoności danego ryzyka,
• proces zarządzania ryzykiem jest regularnie dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka
oraz zmieniającego się otoczenia ekonomicznego i regulacyjnego,
• metody zarządzania ryzykiem są okresowo weryfikowane i walidowane,
• zarządzanie ryzykiem jest zintegrowane z procesami planistycznymi i kontrolingowymi,
• poziom ryzyka jest regularnie monitorowany i odnoszony do systemu limitów obowiązujących w
Banku, a Zarząd i Rada Nadzorcza Banku otrzymują regularnie informacje na temat profilu i poziomu
ryzyka,
• Bank przeprowadza cykliczny proces przeglądu ryzyk identyfikowanych w ramach działalności oraz
dokonuje regularnej oceny istotności poszczególnych rodzajów ryzyka.
Przy określaniu kryteriów uznawania danego rodzaju ryzyka za istotne uwzględniany jest wpływ danego
rodzaju ryzyka na działalność Banku, przy czym rozróżniane są trzy typy rodzajów ryzyka:
• ryzyka istotne – podlegające aktywnemu zarządzaniu,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 0
• ryzyka potencjalnie istotne – dla których przeprowadza się monitoring istotności,
• inne niezdefiniowane lub niewystępujące w Banku rodzaje ryzyka (nieistotne i niemonitorowane).
W poniższych notach Bank zaprezentował szczegóły dotyczące zarządzania wybranymi rodzajami ryzyka:
Rodzaj ryzyka
numer noty
Ryzyko kredytowe
41
Ryzyko rynkowe* w tym: ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe
42,43
Ryzyko płynności
44
Ryzyko operacyjne
45
*Ryzyko rynkowe to ryzyko negatywnego wpływu na bieżący wynik lub wartość bieżącą netto kapitałów Banku na skutek zmian czynników rynkowych.
W Banku wyróżnia się następujące czynniki ryzyka rynkowego podlegające zarządzaniu: kursy walutowe, indeksy stóp procentowych, ceny akcji/indeksów, ceny
towarów, spread kredytowy związany z ratingiem danego emitenta, parametry zmienności opcji. Szczegółowy opis dotyczący zarządzania ryzykiem rynkowym
Banku znajduje się w Sprawozdaniu z działalności Zarządu.
Proces zarządzania ryzykiem odbywa się w ramach przyjętych przez Bank polityk zarządzania ryzykiem i
obejmuje jego identyfikację, pomiar i ocenę, kontrolę, monitorowanie, raportowanie i działania zarządcze.
Dotyczy również kontroli transakcji skarbowych przez ustalanie i weryfikację zasad ich zawierania,
organizacji i wyceny.
W obrębie poszczególnych funkcji istnieje jasny rozdział kompetencji i odpowiedzialności oraz zasad
określonych wewnętrznymi regulacjami.
Proces zarządzania ryzykiem jest nadzorowany przez Radę Nadzorczą Banku, która regularnie otrzymuje
informacje o profilu ryzyka Banku oraz o najważniejszych działaniach podejmowanych w zakresie
zarządzania ryzykiem. Radę Nadzorczą Banku wspierają m.in. Komitet ds. Wynagrodzeń i Nominacji Rady
Nadzorczej, Komitet ds. Ryzyka Rady Nadzorczej i Komitet Audytu Rady Nadzorczej.
Zarząd Alior Banku SA projektuje, wprowadza oraz zapewnia działanie spójnego, dostosowanego do profilu
ryzyka, systemu zarządzania ryzykiem w Banku, w tym określa zasady zarządzania poszczególnymi rodzajami
ryzyka, zapewniając ich spójność ze strategią zarządzania ryzykiem, a także określa apetyt na ryzyko.
Ponadto Zarząd określa strukturę organizacyjną Banku, dbając o właściwy podział ról kluczowych z punktu
widzenia zarządzania ryzykiem. W zarządzaniu ryzykiem Zarząd wspierają następujące komitety działające
w Banku:
• Komitet Ryzyka Kredytowego oraz Inicjatyw Biznesowych (KRK),
• Komitet Zarządzania Kapitałem, Aktywami i Pasywami (CALCO),
• Komitet Kredytowy Banku (KKB),
• Komitet Ryzyka Operacyjnego (KRO),
• Komitet Ryzyka Modeli (KRM).
Celem działania KRK jest wspieranie Zarządu Banku w efektywnym zarządzaniu ryzykiem kredytowym
Banku, w tym ryzykiem koncentracji kredytowej.
Celem działania Komitetu CALCO jest wspieranie Zarządu Banku w efektywnym zarządzaniu ryzykiem
rynkowym, ryzykiem płynności, ryzykiem kontrahenta, ryzykiem biznesowym, ryzykiem kapitałowym i
ryzykiem nadmiernej dźwigni.
Przedmiotem działania KKB jest podejmowanie decyzji kredytowych dotyczących udzielenia przez Bank
zaangażowania bilansowego i pozabilansowego do wysokości przyznanego KKB limitu kompetencji oraz
rekomendowanie Zarządowi Banku decyzji kredytowych dla zaangażowań przekraczających przyznany
komitetowi limit.
KRO został utworzony w celu wspierania Zarządu Banku w efektywnym zarządzaniu ryzykiem operacyjnym
obejmującym zagadnienia dotyczące niedostosowania lub zawodności procesów, działania ludzi i systemów
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 1
lub wynikającym z zagrożeń zewnętrznych, z uwzględnieniem istotnych podmiotów zależnych. Komitet
monitoruje poziom ekspozycji na ryzyko operacyjne i ocenia sytuację w obszarze ryzyka operacyjnego w
skali całego Banku.
KRM wspiera Zarząd Banku w efektywnym zarządzaniu ryzykiem modeli z uwzględnieniem istotnych
podmiotów zależnych, w których ryzyko modeli zostało uznane za istotne w ramach Procesu Oceny
Adekwatności Kapitału Wewnętrznego (ICAAP).
W Banku ekspozycja na ryzyko jest formalnie ograniczana przez system limitów, okresowo aktualizowanych,
wprowadzanych uchwałą Rady Nadzorczej lub Komitetu CALCO, obejmujących wszystkie miary ryzyka,
których poziom jest monitorowany i raportowany przez niezależne od biznesu jednostki organizacyjne
Banku. W Banku funkcjonują trzy rodzaje limitów, różniące się zakresem oraz sposobem funkcjonowania:
limity podstawowe (ustalane na poziomie Rady Nadzorczej), limity uzupełniające oraz limity dodatkowe.
Zarządzanie ryzykiem skupia się na potencjalnych zmianach wyniku ekonomicznego; poprzez funkcjonujące
w Banku wymagania jakościowe związane z procesem zarządzania ryzykiem (system kontroli wewnętrznej,
wdrażanie nowych produktów, analiza ryzyka prawnego, analiza ryzyka operacyjnego) ograniczane są
również ryzyka niekwantyfikowalne, związane z prowadzeniem działalności skarbowej.
41 Ryzyko kredytowe
41.1 Opis ryzyka
Definicja ryzyka kredytowego
Ryzyko kredytowe jest rozumiane jako ryzyko poniesienia straty w wyniku niewywiązania się klienta z
zobowiązań wobec Banku lub jako ryzyko spadku wartości ekonomicznej wierzytelności Banku w wyniku
pogorszenia się zdolności klienta do obsługi zobowiązań.
Cel zarządzania ryzykiem kredytowym
Celem zarządzania ryzykiem kredytowym jest ograniczenie strat na portfelu kredytowym oraz minimalizacja
ryzyka wystąpienia ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości, przy zachowaniu oczekiwanego
poziomu dochodowości i wartości portfela kredytowego.
Zarządzanie ryzykiem kredytowym i utrzymywanie go na bezpiecznym poziomie ma fundamentalne
znaczenie dla stabilności działania Banku. W tym celu Bank podejmuje działania zabezpieczające ryzyko
kredytowe przed różnymi czynnikami ryzyka wewnętrznego czy zewnętrznego, w tym ryzyka ESG (również
związanego z klimatem), które mogą mieć negatywny wpływ na ryzyko kredytowe.
Kontroli ryzyka kredytowego służą obowiązujące w Banku regulacje, w szczególności procedury analizy
wniosków kredytowych, metodyki kredytowania i modele wyceny ryzyka dostosowane do segmentu klienta,
rodzaju produktu i transakcji, zasady monitorowania klientów i portfela kredytowego, zasady ustanawiania
i monitorowania prawnych zabezpieczeń kredytów oraz procesy monitoringu i windykacji należności. Bank
dąży do centralizacji i optymalizacji procesów w ramach infrastruktury systemowej, przy jednoczesnym
wykorzystaniu dostępnych informacji zewnętrznych i wewnętrznych o klientach.
System zarządzania ryzykiem kredytowym ma charakter kompleksowy i jest zintegrowany z procesami
operacyjnymi Banku. Podstawowe etapy procesu zarządzania ryzykiem kredytowym stanowią:
• identyfikacja,
• pomiar,
• kontrola,
• monitoring,
• raportowanie.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 2
Bank posiada i wykorzystuje narzędzia szybkiego reagowania na zmiany w otoczeniu gospodarczym, w
szczególności dostosowując do bieżącej sytuacji makroekonomicznej i prawnej swoje procesy zarządzania
ryzykiem kredytowym, w tym stosowane polityki kredytowe, procesy ograniczania ryzyka braku terminowej
spłaty oraz odzyskiwania należności przeterminowanych.
W segmencie klienta indywidualnego Bank realizował powyższe podejście także w 2023 roku poprzez m.in:
• dostosowanie do nowych wytycznych regulatorów,
• zacieśnienie zasad oceny zdolności kredytowej, w tym stabilności źródła spłaty i oceny obciążeń,
• rozszerzenie pakietu stosowanych zabezpieczeń o Gwarancję BGK dla kredytów mieszkaniowych,
• rewizję stosowanych buforów na zmienność stóp procentowych w ocenie zdolności,
równocześnie dbając o utrzymanie konkurencyjnej polityki kredytowej Banku dla segmentów
preferowanych.
W obszarze kredytów dla przedsiębiorstw, w 2023 roku Bank w głównej mierze realizował założenia
Strategii Banku w zakresie digitalizacji i transformacji procesu kredytowego klienta biznesowego, mające na
celu automatyzację, optymalizację oraz zwiększenie efektywności procesu kredytowego wspierającego
udzielanie zaangażowań kredytowych.
Pomiar i ocena ryzyka kredytowego
Poziom ryzyka kredytowego jest limitowany zgodnie z ograniczeniami wynikającymi z przepisów
zewnętrznych i wewnętrznych zasad ustalanych przez Bank, szczególnie dotyczących ograniczeń
zaangażowania kredytowego wobec jednego klienta, grupy podmiotów powiązanych kapitałowo i
organizacyjnie oraz branż gospodarki.
Bank dokonuje analizy ryzyka zarówno w ujęciu indywidualnym, jak i portfelowym, w związku z czym
podejmuje działania, które prowadzą do:
• minimalizacji poziomu ryzyka kredytowego pojedynczego kredytu przy założonym poziomie zwrotu,
• redukcji łącznego ryzyka kredytowego wynikającego z posiadania przez Bank określonego portfela
kredytowego.
W ramach minimalizacji poziomu ryzyka pojedynczego zaangażowania Bank każdorazowo przy udzielaniu
kredytu lub innego produktu kredytowego:
• ocenia wiarygodność oraz zdolność kredytową z uwzględnieniem m.in. szczegółowej analizy źródła
spłaty ekspozycji,
• w zakresie kredytów dla przedsiębiorstw każda transakcja obarczona ryzykiem kredytowym podlega
ocenie w kontekście ryzyka środowiskowego, społecznego i związanego z zarządzaniem i na
podstawie przyjętych w Banku założeń, wyznaczany jest poziom tych ryzyk (w tym ryzyka
klimatycznego),
• ocenia zabezpieczenia, w tym weryfikuje ich stan formalno-prawny oraz ekonomiczny, z
uwzględnieniem m.in adekwatności LTV (stosunek ekspozycji kredytowej do wartości
nieruchomości) /LTVc (stosunek ekspozycji kredytowej do wartości zabezpieczeń).
Ocena potencjalnego wpływu ryzyk ESG na klienta ma na celu ujawnienie ewentualnych zagrożeń z nich
wynikających w perspektywie zakładanego okresu kredytowania finansowanej przez Bank transakcji. Proces
identyfikacji czynników ryzyk ESG rozpoczyna się na etapie weryfikacji wniosku kredytowego następnie
stosowane są odpowiednie procedury po stronie ryzyka.
W ramach wzmocnienia kontroli ryzyka indywidualnych ekspozycji Bank cyklicznie monitoruje klientów
podejmując stosowne działania minimalizujące ryzyko.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 3
W zakresie minimalizacji poziomu ryzyka kredytowego wynikającego z posiadania określonego portfela,
Bank:
• wyznacza i kontroluje limity koncentracji,
• monitoruje sygnały wczesnego ostrzegania w ramach systemu EWS,
• regularnie monitoruje portfel kredytowy kontrolując wszystkie istotne parametry ryzyka
kredytowego (m.in. PD, LTV, DTI-stosunek wydatków związanych z obsługą zobowiązań
kredytowych i zobowiązań finansowych innych niż zobowiązania kredytowe do dochodów klientów
indywidualnych wnioskujących o kredyty detaliczne, CoR-koszty ryzyka rozumiane jako stosunek
sumy wyniku z rezerw z ostatnich 12 miesięcy do średniej wartości ekspozycji za analogiczny okres
12 miesięcy (13 punktów w czasie), LGD-poziom straty oczekiwany dla ekspozycji w default, NPL-
należność ze zidentyfikowaną utratą wartości, Coverage-stosunek wartości odpisu na kredytach z
przesłanką utraty wartości do ich ekspozycji),
• przeprowadza regularne testy warunków skrajnych.
Udzielanie produktów kredytowych przez Bank realizowane jest zgodnie z metodykami kredytowania
właściwymi dla segmentu klienta i rodzaju produktu/sposobu finansowania. Ocena zdolności kredytowej
klienta poprzedzająca wydanie decyzji o udzieleniu produktu kredytowego przeprowadzana jest z
wykorzystaniem systemu wspierającego proces kredytowy, narzędzi systemu: scoringowego lub
ratingowego; zewnętrznych informacji (np. baz: Centralna Baza Danych – dokumenty zastrzeżone, Centralna
Baza Danych - bankowy rejestr, Biuro Informacji Kredytowej, Biura Informacji Gospodarczych, CB (Biroul
de Credit) - Biuro Informacji Kredytowej w Rumunii, CRC (Centrala Riscului de Credit) – Baza danych ryzyka
Kredytowego prowadzona przez Narodowy Bank Rumunii) i wewnętrznych baz Banku. Udzielanie
produktów kredytowych przebiega zgodnie z obowiązującymi w Banku procedurami operacyjnymi
wskazującymi właściwe czynności wykonywane w procesie kredytowym, odpowiedzialne za nie jednostki
Banku oraz wykorzystywane narzędzia.
Bank ogranicza ryzyka związane z czynnikami ESG, w tym finansowanie przedsięwzięć, które mogą mieć
negatywny wpływ na klimat i środowisko naturalne lub są sprzeczne z prawem.
Główne obszary wykluczenia obejmują:
• finansowanie przedsięwzięć łączących się ze szkodliwymi lub opartymi na wyzysku formami pracy
przymusowej, pracą dzieci, bezpośrednią dyskryminacją lub praktykami, które uniemożliwiają
pracownikom zgodne z prawem korzystanie z ich praw do zrzeszania się i rokowań zbiorowych,
• przedsiębiorstwa działające niezgodnie z obowiązującymi przepisami prawa polskiego lub prawa
kraju prowadzenia działalności lub nieposiadających koncesji, zezwoleń lub zgód lub uprawień, które
są wymagane do prowadzenia danej działalności,
• działalności mających negatywny wpływ na obszary chronione na mocy prawa krajowego lub
konwencji międzynarodowych, siedlisk gatunków rzadkich/ zagrożonych, a także wpływających
negatywnie na miejsca o znaczeniu kulturowym lub archeologicznym.
Mając na uwadze, wyspecyfikowane w procedurach wewnętrznych kryteria weryfikacji i oceny ryzyka
środowiskowego oraz przeprowadzone analizy, Bank nie identyfikuje istotnych ryzyk klimatycznych
mających wpływ na ryzyko kredytowe.
Decyzje kredytowe zapadają zgodnie z obowiązującym w Banku systemem kompetencji kredytowych
(szczeble kompetencyjne dopasowane do poziomu ryzyka związanego z klientem oraz transakcją).
W celu regularnej oceny podejmowanego ryzyka kredytowego oraz mitygowania ewentualnych strat na
ekspozycjach kredytowych w okresie kredytowania Bank monitoruje sytuację klienta poprzez identyfikację
sygnałów wczesnego ostrzegania oraz okresowe, indywidualne przeglądy ekspozycji kredytowych.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 4
Bank realizuje politykę rozdzielenia funkcji związanych z pozyskaniem klienta i sprzedaży produktów
kredytowych od funkcji związanych z oceną ryzyka kredytowego, podejmowaniem decyzji kredytowych
oraz monitorowaniem ekspozycji kredytowej.
Monitoring i raportowanie ryzyka kredytowego
Stałą ochronę jakości portfela kredytowego zapewniają:
• bieżące monitorowanie terminowej obsługi kredytów,
• okresowe przeglądy, w szczególności sytuacji finansowo-ekonomicznej klientów i wartości
przyjętych zabezpieczeń.
Monitoring klienta indywidualnego zawiera następujące obszary:
• ocenę wypełniania warunków umowy,
• ocenę wartości zabezpieczeń, w szczególności w relacji do aktualnej kwoty ekspozycji kredytowej,
• ocenę wiarygodności i ocenę sytuacji ekonomiczno- finansowej wybranych grup klientów.
Monitoring klienta biznesowego dotyczy przede wszystkim:
• rozpoznania symptomów pogorszenia sytuacji klienta (EWS),
• oceny sytuacji ekonomiczno - finansowej klienta, w tym:
• identyfikacji przesłanek trwałej utraty wartości ekspozycji i niewykonania zobowiązania
(default),
• identyfikacji przesłanek istotnego wzrostu ryzyka kredytowego (watch lista),
• oceny sytuacji formalno-prawnej klienta,
• oceny wypełniania warunków umowy kredytu,
• oceny wartości zabezpieczeń.
Wszystkie ekspozycje kredytowe w segmencie klienta biznesowego obejmowane są dodatkowo
monitoringiem portfelowym, tj.:
• oceną na podstawie dedykowanego modelu oceny behawioralnej oraz
• procesem identyfikacji sygnałów wczesnego ostrzegania.
Wszystkie ekspozycje kredytowe klientów indywidualnych i biznesowych podlegają monitoringowi oraz
bieżącej klasyfikacji do właściwych ścieżek procesowych. W celu usprawnienia monitoringu i kontroli ryzyka
operacyjnego zostały wdrożone rozwiązania w systemach kredytowych Banku. Narzędzia systemowe
zostały skonsolidowane w celu efektywnego wykonywania procedur monitoringu.
Regularnie wykonywany jest monitoring zaangażowań klasyfikowanych jako normalne i jako zagrożone,
które mogłyby powodować intensyfikację działań na etapie postępowania przedegzekucyjnego lub
windykacyjnego. Rachunki poddawane są ocenie pod względem przekształcenia zadłużenia w ramach
procedury restrukturyzacyjnej, w celu minimalizacji strat Banku z tytułu niespłacanych terminowo
zobowiązań kredytowych.
Proces monitoringu kończy się wydaniem rekomendacji dotyczącej strategii dalszej współpracy z Klientem.
W Alior Banku sporządzane są miesięczne i kwartalne raporty na temat ryzyka kredytowego. Raportowanie
ryzyka kredytowego obejmuje cykliczne informowanie o skali narażenia na ryzyko portfela kredytowego.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 5
Narzędzia zarządzania ryzykiem kredytowym
Podstawowym narzędziem wspierającym decyzje kredytowe są akceptacyjne modele parametrów ryzyka.
Opierają się one o szeroki zakres informacji pozyskiwany w ramach procesu kredytowego bądź
przetwarzany przez Bank w oparciu o dane wewnętrzne. Bank w ramach procesu akceptacji ryzyka stosuje
modele parametru PD określające prawdopodobieństwo braku spłaty zobowiązania przez dłużnika oraz
modele parametru LGD określające procent ekspozycji, który zostanie utracony w sytuacji niewywiązania
się dłużnika z zobowiązań.
Wykorzystywanie modeli parametrów ryzyka pozwalają na:
• ocenę zgodności poziomu ryzyka danego klienta / ekspozycji kredytowej z przyjętym apetytem na
ryzyko,
• ujednolicenie kryteriów podejmowania decyzji kredytowych z zachowaniem bezstronności i
obiektywizmu,
• skrócenie czasu podejmowania decyzji kredytowych i zagwarantowanie większej skuteczności ocen
wniosków kredytowych (zwiększenie wydajności pracy i zmniejszenie kosztów obsługi),
• monitorowanie i prognozowanie jakości portfela kredytowego,
• ułatwienie oceny dotychczasowej polityki kredytowej i szybsze wprowadzanie zmian w procesach
decyzyjnych służących do oceny ryzyka kredytowego klientów biznesowych oraz indywidualnych.
W Banku regularnie przeprowadza się proces monitorowania poprawności funkcjonowania modeli
parametrów ryzyka. Jego celem jest stwierdzenie, czy stosowane modele właściwie różnicują ryzyko, a
oszacowania parametrów ryzyka właściwie odzwierciedlają odpowiednie aspekty profilu klienta.
Bank dąży do systematycznego podnoszenia stopnia zaawansowania stosowanych modeli akceptacyjnych
poprzez; rozbudowę infrastruktury technologicznej służącej do procesów budowy i stosowania modeli,
uwzględnianie szerszego zakresu informacji oraz wykorzystanie nowych algorytmów.
Stosowane obecnie modele parametrów ryzyka zostały zbudowane wewnętrznie w Banku. Objęte są one
formalnym procesem zarządzania ryzykiem modeli, którego jednym z elementów jest niezależna walidacja
ukierunkowana na potwierdzenie zgodności jakości modelu z poziomem apetytu na ryzyko modeli. Modele
stosowane w procesach akceptacyjnych zgodne są z przyjętymi przez Bank kryteriami akceptowalności
obejmującymi między innymi poziom dokładności prognoz wyznaczanych w oparciu o nie.
Znajomość skali potencjalnych niebezpieczeństw związanych z koncentracją zaangażowań w Banku
umożliwia prawidłowe zarządzanie aktywami i zobowiązaniami, a przede wszystkim tworzenie bezpiecznej
struktury portfela kredytowego. W celu zapobiegania niekorzystnym zdarzeniom wynikającym z nadmiernej
koncentracji Bank ogranicza ryzyko koncentracji, ustanawiając limity i stosując normy koncentracji
wynikające z przepisów zewnętrznych oraz norm koncentracji przyjętych wewnętrznie.
Bank wprowadził:
• zasady identyfikacji obszarów wystąpienia ryzyka koncentracji z tytułu działalności kredytowej,
• proces ustalania i aktualizowania wysokości limtów,
• proces zarządzania limitami wraz z ustaleniem sposobu postępowania w przypadku przekroczenia
dozwolonego poziomu limitu,
• proces monitorowania ryzyka koncentracji, w tym sprawozdawczość,
• kontrolę procesu zarządzania ryzykiem koncentracji.
W procesie ustalenia i aktualizacji limitów koncentracji bierze się pod uwagę:
• informacje o poziomie ryzyka kredytowego limitowanych segmentów portfela i ich wpływie na
realizację założeń apetytu na ryzyko w zakresie jakości portfela kredytowego i pozycji kapitałowej
Banku,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 6
• wrażliwość limitowanych segmentów portfela na zmiany w otoczeniu makroekonomicznym
ocenianą w ramach cyklicznie przeprowadzanych testów warunków skrajnych,
• wiarygodne informacje ekonomiczne i rynkowe dotyczące każdego z obszarów koncentracji
zaangażowań, w szczególności wskaźniki makroekonomiczne, branżowe, informacje dotyczące
trendów gospodarczych, z uwzględnieniem projekcji wysokości stóp procentowych, kursów
wymiany, analizy ryzyka politycznego, ratingi rządów oraz instytucji finansowych,
• wiarygodne informacje na temat sytuacji ekonomicznej podmiotów, branż, gałęzi, sektorów
gospodarki, informacji ogólnogospodarczych, w tym o sytuacji gospodarczej i politycznej krajów,
oraz inne informacje potrzebne do oceny występującego w Banku ryzyka koncentracji,
• interakcje między różnymi rodzajami ryzyka, tj.: ryzykiem kredytowym, rynkowym, płynności i
operacyjnym,
• wartość ekspozycji, dla których zidentyfikowano ryzyko wynikające z ESG.
Stosowanie technik ograniczenia ryzyka kredytowego - zabezpieczenia
Zabezpieczenia ustanawia się w stosunku do ponoszonego przez Bank ryzyka kredytowego i w sposób
elastyczny wobec możliwości klienta. Jego ustanowienie nie zwalnia Banku z obowiązku badania zdolności
kredytowej klienta.
Zabezpieczenie kredytu ma na celu zapewnienie Bankowi zwrotu udzielonego kredytu wraz z należnymi
odsetkami i kosztami, jeśli kredytobiorca nie ureguluje należności w terminach ustalonych umową kredytu,
a działania restrukturyzacyjne nie przyniosą oczekiwanych efektów.
Bank akceptuje w szczególności następujące formy prawne zabezpieczeń:
• gwarancje, regwarancje i poręczenia,
• blokady,
• zastawy rejestrowe,
• przewłaszczenia,
• cesje wierzytelności,
• cesje z ubezpieczenia kredytu,
• weksle,
• hipoteki,
• pełnomocnictwa do rachunku bankowego,
• kaucje.
Przedmioty zabezpieczeń są weryfikowane w procesie kredytowym pod kątem prawnych możliwości
skutecznego zabezpieczenia Banku oraz oceniana jest ich wartość rynkowa jak również wartość możliwa do
odzyskania w ew. procesie egzekucji.
Dominującymi zabezpieczeniami ekspozycji kredytowych w Banku są hipoteki na nieruchomościach
komercyjnych i mieszkalnych oraz gwarancje BGK. Oba te zabezpieczenia stanowią łącznie ponad 82%
wartości wszystkich zabezpieczeń ekspozycji kredytowych.
Na dzień 31 grudnia 2023 roku, Bank posiadał prawny tytuł do zabezpieczeń ekspozycji kredytowych, dla
których uznawał wartość odzyskiwalną uwzględnianą w oszacowaniu strat kredytowych, w kwocie
25,2 mld zł. Na dzień 31 grudnia 2022 roku, wartość ta wynosiła 23,2 mld zł. Oszacowana przez Bank kwota
wartości odzyskiwalnej zabezpieczeń jest ograniczona do wysokości ekspozycji.
Posiadane zabezpieczenia dotyczyły poszczególnych grup aktywów w poniższych wartościach:
31.12.2023
Segment klienta
detalicznego
Segment klienta
biznesowego
Razem
Koszyk 1
9 645 880
10 740 804
20 386 684
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 7
31.12.2023
Segment klienta
detalicznego
Segment klienta
biznesowego
Razem
Koszyk 2
551 940
2 455 388
3 007 328
Koszyk 3 wyceniany indywidulanie
0
903 016
903 016
Koszyk 3 wyceniany portfelowo
249 851
655 703
905 554
Razem
10 447 671
14 754 911
25 202 582
31.12.2022
Segment klienta
detalicznego
Segment klienta
biznesowego
Razem
Koszyk 1
8 107 790
10 072 619
18 180 409
Koszyk 2
406 824
2 596 458
3 003 282
Koszyk 3 wyceniany indywidulanie
0
1 231 854
1 231 854
Koszyk 3 wyceniany portfelowo
218 685
596 330
815 015
Razem
8 733 299
14 497 261
23 230 560
Poniżej zaprezentowano rozkład LTV w poszczególnych segmentach klientów Banku za poszczególne
kwartały 2023 i 2022 roku.
Segment klienta
1 kwartał 2023
2 kwartał 2023
3 kwartał 2023
4 kwartał 2023
MICRO
31%
31%
31%
30%
SMALL
40%
40%
37%
36%
MID
49%
48%
48%
49%
LARGE
53%
51%
51%
46%
KB
49%
48%
48%
46%
KI HIP
65%
65%
66%
65%
Segment klienta
1 kwartał 2022
2 kwartał 2022
3 kwartał 2022
4 kwartał 2022
MICRO
34%
33%
33%
31%
SMALL
44%
44%
44%
42%
MID
49%
50%
52%
51%
LARGE
53%
51%
53%
53%
KB
49%
49%
51%
50%
KI HIP
69%
69%
66%
66%
41.2 Dane finansowe
Maksymalne narażenie na ryzyko kredytowe
Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej
31.12.2023
31.12.2022
Środki pieniężne utrzymywane w innych bankach
2 067 710
1 715 831
Inwestycyjne aktywa finansowe
18 803 661
16 998 356
wyceniane w wartości godziwej przez inne całkowite dochody
15 469 101
9 893 476
wyceniane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat
408 882
423 038
wyceniane według zamortyzowanego kosztu
2 925 678
6 681 842
Pochodne instrumenty zabezpieczające
336 122
178 139
Należności od banków
4 615 420
2 373 663
Należności od klientów
60 822 737
57 509 965
Segment detaliczny
37 995 750
35 229 849
Kredyty konsumpcyjne
14 788 921
15 115 535
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 8
Pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej
31.12.2023
31.12.2022
Kredyty na nieruchomości mieszkaniowe
18 203 142
15 823 033
Kredyty consumer finance
5 003 687
4 291 281
Segment biznesowy
22 826 987
22 280 116
Kredyty operacyjne
16 159 822
14 894 366
Kredyty inwestycyjne
4 471 096
4 885 632
Pozostałe
2 196 069
2 500 118
Aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań
46 894
40 992
Inne aktywa finansowe
603 188
488 701
Udzielone zobowiązania pozabilansowe dotyczące finansowania
12 083 171
10 014 286
Razem
99 378 903
89 319 933
Aktywa finansowe nieprzeterminowane
Wewnętrzne klasy ratingowe
Segment klienta detalicznego objęty jest spójnym systemem scoringowym.
Segment klienta biznesowego objęty jest spójnym system ratingowym.
Dla obydwu systemów wprowadzono jednolite skale ratingowe. Skala modeli PD klientów segmentu
detalicznego składa się z 20 klas. Skala modeli PD klientów segmentu biznesowego składa się z 25 klas.
Poniżej zaprezentowano rozkład aktywów nieprzeterminowanych wg powyższych modeli na zagregowanej
skali PD.
Koszyk 1,2
31.12.2023
31.12.2022
Koszyk 1
Koszyk 2
Razem
Koszyk 1
Koszyk 2
Razem
Segment detaliczny
< 0.18%
7 697 487
189 466
7 886 953
9 569 690
145 128
9 714 818
0.18% - 0.28%
6 454 168
205 925
6 660 093
989 828
6 445
996 273
0.28% - 0.44%
2 715 308
63 012
2 778 320
4 344 048
132 806
4 476 854
0.44% - 0.85%
3 744 162
127 842
3 872 004
2 571 017
47 974
2 618 991
0.85% - 1.33%
1 814 918
34 635
1 849 553
2 587 900
59 158
2 647 058
1.33% - 2.06%
3 739 957
135 769
3 875 726
3 721 718
80 244
3 801 962
2.06% - 3.94%
3 488 984
157 961
3 646 945
3 412 999
155 780
3 568 779
3.94% - 9.10%
2 931 898
223 316
3 155 214
2 086 183
119 310
2 205 493
> 9.1%
1 369 532
645 902
2 015 434
1 967 492
730 556
2 698 048
Brak scoringu
42 051
0
42 051
65 485
0
65 485
Razem segment detaliczny
33 998 465
1 783 828
35 782 293
31 316 360
1 477 401
32 793 761
Segment biznesowy
< 0.28%
686 928
16 819
703 747
4 036
121
4 157
0.28% - 0.44%
370 893
5 338
376 231
706 327
37 394
743 721
0.44% - 0.85%
6 594 952
125 109
6 720 061
967 906
194 967
1 162 873
0.85% - 1.33%
2 074 816
190 555
2 265 371
1 019 650
109 918
1 129 568
1.33% - 2.06%
1 174 118
386 952
1 561 070
5 862 562
257 415
6 119 977
2.06% - 3.94%
2 274 186
652 079
2 926 265
3 721 814
431 125
4 152 939
3.94% - 9.1%
2 096 819
1 372 294
3 469 113
2 152 644
1 474 791
3 627 435
> 9.1%
675 588
1 035 026
1 710 614
1 086 133
1 456 622
2 542 755
Brak ratingu
1 064 765
88
1 064 853
432 666
0
432 666
Razem segment biznesowy
17 013 065
3 784 260
20 797 325
15 953 738
3 962 353
19 916 091
Razem
51 011 530
5 568 088
56 579 618
47 270 098
5 439 754
52 709 852
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 1 9
Maksymalne narażenie na ryzyko w zakresie instrumentów pochodnych zostało zaprezentowane w nocie
21.4.
Zewnętrzne klasy ratingowe
Portfel/Rating
AAA
AA- do AA+
A- do A+
BBB- do
BBB+
BB- do BB+
B- do B+
bez ratingu
31.12.2023
Należności od banków
0
275
4 560 101
55 044
0
0
0
4 615 420
Aktywa finansowe wyceniane
do wartości godziwej przez
inne całkowite dochody w
tym:
798 932
3 449 958
11 103 570
0
0
0
116 641
15 469 101
Dłużne papiery wartościowe
798 932
3 449 958
11 103 570
0
0
0
0
15 352 460
emitowane przez Bank
Centralny
0
0
950 000
0
0
0
0
950 000
emitowane przez Skarb
Państwa
798 932
3 449 958
9 569 859
0
0
0
0
13 818 749
emitowane przez banki
0
0
583 711
0
0
0
0
583 711
Instrumenty kapitałowe
0
0
0
0
0
0
116 641
116 641
emitowane przez inne
podmioty finansowe
0
0
0
0
0
0
116 629
116 629
emitowane przez podmioty
niefinansowe
0
0
0
0
0
0
12
12
Aktywa finansowe wyceniane
wg. zamortyzowanego kosztu
0
0
2 925 616
0
0
0
62
2 925 678
Aktywa stanowiące
zabezpieczenie zobowiązań
0
0
46 894
0
0
0
0
46 894
Aktywa finansowe wyceniane
w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
0
19 460
53 398
0
0
0
8 808
81 666
Dłużne papiery wartościowe
0
0
53 398
0
0
0
4
53 402
emitowane przez Skarb
Państwa
0
0
53 398
0
0
0
0
53 398
emitowane przez inne
podmioty finansowe
0
0
0
0
0
0
4
4
Instrumenty kapitałowe
0
19 460
0
0
0
0
8 804
28 264
Instrumenty pochodne
0
0
617 050
7 808
0
0
38 480
663 338
Razem
798 932
3 469 693
19 306 629
62 852
0
0
163 991
23 802 097
Portfel/Rating
AAA
AA- do AA+
A- do A+
BBB- do
BBB+
BB- do BB+
B- do B+
bez ratingu
31.12.2022
Należności od banków
0
47 090
1 951 081
312 309
0
0
63 183
2 373 663
Aktywa finansowe wyceniane
do wartości godziwej przez
inne całkowite dochody w
tym:
58 016
0
9 695 231
0
0
0
140 229
9 893 476
Dłużne papiery wartościowe
58 016
0
9 695 231
0
0
0
49 593
9 802 840
emitowane przez Bank
Centralny
0
0
1 349 494
0
0
0
0
1 349 494
emitowane przez Skarb
Państwa
58 016
0
7 806 138
0
0
0
0
7 864 154
emitowane przez banki
0
0
539 599
0
0
0
0
539 599
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 0
Portfel/Rating
AAA
AA- do AA+
A- do A+
BBB- do
BBB+
BB- do BB+
B- do B+
bez ratingu
31.12.2022
emitowane przez inne
podmioty niefinansowe
0
0
0
0
0
0
49 593
49 593
Instrumenty kapitałowe
0
0
0
0
0
0
90 636
90 636
emitowane przez inne
podmioty finansowe
0
0
0
0
0
0
80 464
80 464
emitowane przez podmioty
niefinansowe
0
0
0
0
0
0
10 172
10 172
Aktywa finansowe wyceniane
wg. zamortyzowanego kosztu
977 931
0
5 703 857
0
0
0
54
6 681 842
Aktywa stanowiące
zabezpieczenie zobowiązań
0
0
40 992
0
0
0
0
40 992
Aktywa finansowe wyceniane
w wartości godziwej przez
rachunek zysków i strat
0
36 162
4 590
0
0
0
16 469
57 221
Dłużne papiery wartościowe
0
0
4 590
0
0
0
8 007
12 597
emitowane przez Skarb
Państwa
0
0
4 590
0
0
0
0
4 590
emitowane przez inne
podmioty finansowe
0
0
0
0
0
0
4
4
emitowane przez podmioty
niefinansowe
0
0
0
0
0
0
8 003
8 003
Instrumenty kapitałowe
0
36 162
0
0
0
0
8 462
44 624
Instrumenty pochodne
0
0
403 548
74 898
0
0
65 510
543 956
Razem
1 035 947
83 252
17 799 299
387 207
0
0
285 445
19 591 150
Aktywa finansowe przeterminowane
31.12.2023
do 1 miesiąca
powyżej 1
miesiąca do 3
miesięcy
powyżej 3
miesiący do 1 roku
powyżej 1 roku do
5 lat
powyżej 5 lat
Razem
Koszyk 1 i Koszyk 2
1 463 228
344 287
30 555
1 563
150
1 839 783
Segment detaliczny
1 178 656
304 222
28 522
340
124
1 511 864
Segment biznesowy
284 572
40 065
2 033
1 223
26
327 919
Koszyk 3
203 585
242 946
486 010
327 263
137 904
1 397 708
Segment detaliczny
68 987
126 861
226 531
81 889
53 148
557 416
Segment biznesowy
134 598
116 085
259 479
245 374
84 756
840 292
Razem
1 666 813
587 233
516 565
328 826
138 054
3 237 491
31.12.2022
do 1 miesiąca
powyżej 1
miesiąca do 3
miesięcy
powyżej 3
miesiący do 1 roku
powyżej 1 roku do
5 lat
powyżej 5 lat
Razem
Koszyk 1 i Koszyk 2
1 610 978
386 820
69 275
3 620
340
2 071 033
Segment detaliczny
1 308 116
329 339
62 994
450
173
1 701 072
Segment biznesowy
302 862
57 481
6 281
3 170
167
369 961
Koszyk 3
196 655
254 636
472 137
374 151
175 071
1 472 650
Segment detaliczny
63 497
118 331
222 889
146 403
63 913
615 033
Segment biznesowy
133 158
136 305
249 248
227 748
111 158
857 617
Razem
1 807 633
641 456
541 412
377 771
175 411
3 543 683
Przeterminowania powyżej 90 dniu nie skutkują klasyfikacją do koszyka 3 ze względu na niematerialną
kwotę przeterminowania.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 1
POCI
31.12.2023
31.12.2022
Segment detaliczny
23 734
5 925
Segment biznesowy
126 095
42 749
Razem
149 829
48 674
Kredyty podlegające praktykom forbearance
Bank jako forbearance traktuje uzgodnione z klientem udogodnienia warunków finansowania, wymuszone
jego trudną sytuacją finansową (działania restrukturyzacyjne wprowadzające udogodnienia, które w innym
przypadku nie byłyby przyznane). Celem działań forbearance jest przywrócenie dłużnikowi lub emitentowi
zdolności wywiązania się ze zobowiązań wobec Banku oraz maksymalizacja efektywności zarządzania
wierzytelnościami trudnymi, tj. uzyskanie możliwie najwyższych odzysków, przy jednoczesnym ograniczaniu
do minimum ponoszonych w związku z tym kosztów.
W procesie restrukturyzacji klienta detalicznego Bank wykorzystuje następujące narzędzia (które można ze
sobą łączyć):
• wydłużenie okresu kredytowania; wydłużenie okresu kredytowania skutkuje zmniejszeniem
wysokości miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych i jest możliwe standardowo do 144 miesięcy
(dla produktów niezabezpieczonych), niezależnie od pierwotnego okresu kredytowania; przy
wydłużeniu okresu kredytowania brane pod uwagę są ograniczenia wynikające z metryki produktu
np. wiek kredytobiorcy,
• udzielenie karencji w spłacie (pełnej raty lub części raty); w okresie karencji w spłacie rat kapitałowo-
odsetkowych kredytobiorca nie jest zobowiązany do jakichkolwiek płatności z tytułu zawartej
umowy; okres spłaty kredytu może ulec wydłużeniu, o tyle miesięcy na ile została przyznana
karencja (nie jest to tożsame z zastosowaniem narzędzia wydłużenie okresu kredytowania); karencja
pełnej raty stosowana jest standardowo do 6 miesięcy, karencja części kapitałowej raty
standardowo do 12 miesięcy,
• zamiana limitu w rachunku LOR/nieuprawnionego debetu w ROR/KK, na kredyt spłacany w ratach;
parametry produktu uruchamianego w wyniku zastosowania danego narzędzia zgodne z Metryką
produktu: pożyczka gotówkowa,
• porozumienie poprzez zmianę harmonogramu zapadłych ekspozycji (po dacie zapadalności lub
wypowiedzeniu). Polega to na przeniesieniu zadłużenia z jednej ekspozycji na rachunek
nieodnawialny z możliwymi wariantami harmonogramu: rozliczającym całe zadłużenie.
W szczególnie uzasadnionych sytuacjach istnieje możliwość zastosowania innych narzędzi.
W procesie restrukturyzacji klienta biznesowego nie wprowadzono ograniczeń dotyczących form
stosowanych praktyk typu forbearance. Z uwagi na specyfikę klientów, najczęściej stosowanymi narzędziami
są:
• porozumienie poprzez zmianę harmonogramu zapadłych ekspozycji (po dacie zapadalności lub
wypowiedzeniu). Polega to na przeniesieniu zadłużenia z jednej lub więcej ekspozycji na rachunek
nieodnawialny z możliwymi wariantami harmonogramu: rozliczającym całe zadłużenie w czasie lub
rozliczającym część zadłużenia w czasie, a część w formie płatności na końcu okresu,
• aneks zmniejszający limit w kredytach odnawialnych. Polega na systematycznym zmniejszaniu limitu
kredytowego (najczęściej z częstotliwością miesięczną) o określoną w aneksie kwotę,
• aneks zmieniający warunki w zakresie terminu spłaty/wysokości raty lub karencji na kapitał.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 2
Za pogorszoną sytuację finansową kredytobiorcy, skutkującą klasyfikacją przyznanego udogodniania do
forbearance Bank uznaje zasadniczo sytuację, gdy:
• w ciągu trzech miesięcy przed datą udzielenia udogodnienia przeterminowanie na
restrukturyzowanym rachunku klienta przekraczało 30 dni lub
• w ciągu trzech miesięcy przed przyznaniem udogodnienia dla restrukturyzowanego rachunku
rozpoznano istotne pogorszenie ryzyka kredytowego od początkowego ujęcia (klasyfikację do
Koszyka 2) lub
• jeżeli klient był na liście podwyższonego ryzyka (watch lista) w ciągu trzech miesięcy przed
przyznaniem udogodnienia.
Praktyki forbearance skutkujące stratą (rozumianą jako obniżenie NPV aktywa poniżej ustalonych progów),
a także wprowadzające płatność balonową lub istotne odroczenie płatności kapitałowej, skutkują
reklasyfikacją do portfela z przesłankami utratą wartości.
Ekspozycja, wobec której w wyniku klasyfikacji jako forbearance zidentyfikowana została przesłanka utraty
wartości (default) utrzymuje taką przesłankę przez co najmniej 12 miesięcy. Po tym okresie ekspozycja ta
może wyjść ze statusu default, jeżeli nie ma istotnych opóźnień ani żadnych innych przesłanek utraty
wartości. Ekspozycja taka pozostaje w statusie forbearance jeszcze przez 24 miesiące. W tym okresie
identyfikacja przesłanek utraty wartości jest realizowana wg zaostrzonych kryteriów.
Kredyty udzielone klientom podlegające forbearance
31.12.2023
31.12.2022
Segment detaliczny
943 107
835 800
bez rozpoznanej utraty wartości
791 648
709 200
z rozpoznaną utratą wartości
423 763
441 367
odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
-272 304
-314 767
oceniane metodą portfelową
-272 304
-314 767
Segment biznesowy
884 538
1 230 260
bez rozpoznanej utraty wartości
308 031
320 392
z rozpoznaną utratą wartości
1 148 244
1 552 772
odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości
-571 737
-642 904
oceniane metodą indywidualną
-453 237
-550 825
oceniane metodą portfelową
-118 500
-92 079
POCI
196 126
77 212
Razem
2 023 771
2 143 272
Kredyty udzielone klientom podlegające forbearance
31.12.2023
31.12.2022
z rozpoznaną utratą wartości
803 958
1 137 437
w tym wartość zabezpieczenia
581 260
906 710
bez rozpoznanej utraty wartości
1 023 687
928 623
w tym wartość zabezpieczenia
571 001
458 612
nieprzeterminowane
903 083
808 701
przeterminowane
120 604
119 922
POCI
196 126
77 212
Razem
2 023 771
2 143 272
Kredyty udzielone klientom podlegające forbearance według regionu
geograficznego
31.12.2023
31.12.2022
Dolnośląski
169 566
179 347
Kujawsko-pomorski
59 555
57 702
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 3
Kredyty udzielone klientom podlegające forbearance według regionu
geograficznego
31.12.2023
31.12.2022
Lubelski
65 831
68 907
Lubuski
49 205
55 840
Łódzki
128 509
136 266
Małopolski
118 026
197 269
Mazowiecki
655 793
687 191
Opolski
26 413
24 111
Podkarpacki
85 566
28 093
Podlaski
25 760
25 993
Pomorski
172 215
191 913
Śląski
145 745
148 864
Świętokrzyski
18 844
18 733
Warmińsko-mazurski
36 440
35 709
Wielkopolski
216 745
229 690
Zachodniopomorski
49 558
57 644
Razem
2 023 771
2 143 272
Zmiana wartości bilansowej kredytów udzielonych klientom podlegających
forbearance
31.12.2023
31.12.2022
Wartość bilansowa netto na początek okresu
2 143 272
1 688 717
Odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości
113 631
53 121
Wartość bilansowa brutto kredytów i pożyczek wyłączonych w okresie
-562 973
-720 194
Wartość bilansowa brutto kredytów i pożyczek nowo ujętych w okresie
628 042
1 276 802
Inne zmiany
-298 201
-155 174
Wartość bilansowa netto na koniec okresu
2 023 771
2 143 272
W latach 2023 i 2022 wartość przychodów odsetkowych od kredytów, które podlegały forbearance
wynosiła odpowiednio 208 694 tys. zł 186 356 tys. zł.
Koncentracja
Dziesięciu największych
kredytobiorców
Waluta
31.12.2023
Waluta
31.12.2022
Firma 1
EUR, PLN
5 087 571
EUR,PLN
4 024 185
Firma 2
PLN
250 000
EUR
328 293
Firma 3
PLN
226 585
PLN
242 500
Firma 4
PLN
224 091
PLN
224 091
Firma 5
PLN
198 980
PLN
188 636
Firma 6
PLN
188 636
PLN
166 657
Firma 7
EUR
170 007
EUR,PLN
150 915
Firma 8
EUR, USD
166 918
EUR,PLN
138 007
Firma 9
EUR
152 180
EUR
136 711
Firma 10
EUR, PLN
129 458
EUR,PLN,USD
125 914
W poniższej tabeli przedstawiono zaangażowania klientów biznesowych Alior Banku w podziale na branże.
Sekcja według
PKD 2007
Nazwa sekcji
31.12.2023
31.12.2022
Sekcja A
Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
392 694
547 974
Sekcja B
Górnictwo i wydobywanie
161 211
110 353
Sekcja C
Przetwórstwo przemysłowe
6 341 253
6 184 515
Sekcja D
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną,
gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
1 302 705
936 637
Sekcja E
Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność
związana z rekultywacją
82 653
118 888
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 4
Sekcja według
PKD 2007
Nazwa sekcji
31.12.2023
31.12.2022
Sekcja F
Budownictwo
4 194 810
4 860 124
Sekcja G
Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, w tym
motocykli
7 099 134
7 264 781
Sekcja H
Transport i gospodarka magazynowa
2 374 643
2 721 677
Sekcja I
Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi
1 211 379
1 229 432
Sekcja J
Informacja i komunikacja
1 174 968
1 131 261
Sekcja K
Działalność finansowa i ubezpieczeniowa
8 236 052
7 038 674
Sekcja L
Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
3 515 529
3 681 956
Sekcja M
Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
700 326
797 419
Sekcja N
Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca
1 059 891
1 107 000
Sekcja O
Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe zabezpieczenie
społeczne
21 793
15 632
Sekcja P
Edukacja
91 683
101 052
Sekcja Q
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
512 983
641 052
Sekcja R
Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
171 876
202 754
Sekcja S
Pozostała działalność usługowa
98 934
120 540
Sekcja T
Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa
domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
0
13
Sekcja U
Organizacje i zespoły eksterytorialne
29
40
Razem
38 744 546
38 811 774
Powyższe zaangażowania wobec klientów biznesowych zawierają:
• kwotę kredytu (zaangażowanie bilansowe oraz pozabilansowe, bez odsetek i opłat oraz
uwzględniania odpisów) pomniejszoną o wniesione kaucje pieniężne,
• nieautoryzowane debety na rachunkach bieżących,
• limity skarbowe pomniejszone o wniesione kaucje, z uwzględnieniem papierów dłużnych na
księgach Banku, których emitentem jest podmiot z danej sekcji.
Na koniec 2023 r. wartość ekspozycji obciążająca wewnętrzne limity koncentracji wyniosła
80 567 554 tys. zł, z czego 38 744 546 tys. zł to ekspozycja wobec klientów biznesowych, natomiast
41 823 008 tys. zł wobec klientów detalicznych.
Natomiast na koniec 2022 r. wartość ekspozycji obciążająca wewnętrzne limity koncentracji wyniosła
78 584 116 tys. zł, z czego 38 811 774 tys. zł to ekspozycja wobec klientów biznesowych, natomiast
39 772 342 tys. zł wobec klientów detalicznych.
Kraj
31.12.2023
31.12.2022
Polska
78 192 409
76 024 251
Niemcy
669 221
441 427
Wielka Brytania
447 152
660 129
Francja
229 228
140 013
Rumunia
227 942
368 090
Niderlandy
107 756
98 551
Austria
105 924
63 576
Irlandia
104 771
109 627
Liberia
100 342
142 178
Włochy
80 342
80 121
Pozostałe kraje
302 467
456 153
Razem
80 567 554
78 584 116
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 5
Aktywa finansowe podlegające modyfikacji
Poniższa tabela prezentuje informacje dotyczące aktywów finansowych, które podlegały modyfikacji
niepowodującej wyłączenia z bilansu i dla których odpis na oczekiwane straty kredytowe kalkulowany był
jako strata kredytowa w okresie życia ekspozycji.
31.12.2023
31.12.2022
Aktywa finansowe podlegające modyfikacji w danym okresie
Wartość bilansowa według zamortyzowanego kosztu przed modyfikacją
1 064 626
17 078 083
Zysk/strata rozpoznana na modyfikacji
-19 658
-511 308
Aktywa finansowe, które podlegały modyfikacji od momentu
początkowego ujęcia
Wartość bilansowa brutto aktywów finansowych, dla których Bank w
okresie zmienił sposób kalkulacji odpisu z tytułu utraty wartości – z
horyzontu dożywotniego na okres 12 miesięcy
85 788
156 755
42 Ryzyko stopy procentowej
42.1 Opis ryzyka
Definicja ryzyka stopy procentowej
Ryzyko stopy procentowej (w tym ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej) definiowane jest jako
ryzyko negatywnego wpływu zmiany poziomu rynkowych stóp procentowych na bieżący wynik lub wartość
bieżącą netto kapitałów Banku. Bank przywiązuje szczególną wagę do specyficznych aspektów ryzyka stopy
procentowej związanych z księgą bankową, takich jak:
• ryzyko niedopasowania,
• ryzyko bazowe, czyli wpływ nierównoległej zmiany różnych indeksów referencyjnych o zbliżonym
terminie przeszacowania na wynik Banku,
• ryzyko opcji klienta.
Ponadto w zakresie ryzyka stopy procentowej Bank zwraca szczególną uwagę na modelowanie przedpłat
kredytów o stałym oprocentowaniu i produktów o nieokreślonym terminie zapadalności oraz wysokości
oprocentowania ustalanego przez Bank (np. dla depozytów bieżących), a także wpływ na ryzyko pozycji
pozaodsetkowych (np. kapitał, majątek trwały).
Cel zarządzania ryzykiem stopy procentowej
Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest ograniczanie ewentualnych strat z tytułu zmian
rynkowych stóp procentowych do akceptowalnego poziomu poprzez odpowiednie kształtowanie struktury
pozycji bilansowych i pozabilansowych.
Do celów zarządzania ryzykiem stopy procentowej Bank wyróżnia działalność handlową, obejmującą papiery
wartościowe i instrumenty pochodne, zawarte w celach handlowych oraz działalność bankową, obejmującą
pozostałe papiery wartościowe, emisje własne, pożyczki, depozyty, kredyty oraz transakcje pochodne
służące zabezpieczeniu ryzyka księgi bankowej.
Pomiar i ocena ryzyka stopy procentowej
Pomiar i ocena ryzyka stopy procentowej portfela bankowego odbywa się poprzez ograniczenie zmienności
wyniku odsetkowego (NII) oraz ograniczanie zmian wartości ekonomicznej kapitałów własnych Banku (EVE).
Oprócz miar NII oraz EVE w pomiarze ryzyka stopy procentowej Bank wykorzystuje miarę BPV i Expected
Shortfall oraz testy warunków skrajnych.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 6
Miara BPV określa szacowaną zmianę wyceny danej transakcji/pozycji w wyniku przesunięcia krzywej
dochodowości w danym jej punkcie o 1 punkt bazowy. Wartości BPV mierzy się codziennie w każdym
punkcie krzywej, w odniesieniu do każdej waluty.
Miara Expected Shortfall, określa potencjalną wartość straty na utrzymywanych pozycjach związanych ze
zmianami stóp procentowych, przy zachowaniu założonego poziomu ufności oraz okresu utrzymania pozycji.
Do wyznaczenia Expected Shortfall stosuje horyzont 10 dniowy oraz poziom ufności równy 97,5%. Wielkość
jest ustalana codziennie dla poszczególnych obszarów odpowiedzialnych za podejmowanie i zarządzanie
ryzykiem, indywidualnie oraz łącznie.
Monitoring i raportowanie ryzyka stopy procentowej
W Alior Banku regularnie monitoruje się i raportuje:
• poziom miar ryzyka stopy procentowej,
• stopień wykorzystania kapitału wewnętrznego alokowanego na ryzyko stopy procentowej,
• stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i progów ostrzegawczych na ryzyko stopy
procentowej,
• wyniki testów warunków skrajnych.
Raporty dotyczące ryzyka stopy procentowej opracowywane są w trybie dziennym, tygodniowym,
miesięcznym oraz kwartalnym.
Narzędzia zarządzania ryzykiem stopy procentowej
Główne narzędzia zarządzania ryzykiem stopy procentowej w Alior Banku to:
• wewnętrzne procedury dotyczące zarządzania ryzykiem stopy procentowej,
• miary ryzyka stopy procentowej takie jak NII, EVE, Expected Shortfall, BPV,
• limity i wartości progowe na poszczególne miary ryzyka stopy procentowej,
• testy warunków skrajnych (w tym analiza scenariuszy obejmująca m.in. wpływ określonych zmian
stóp procentowych na przyszły wynik odsetkowy, wartość ekonomiczną kapitału, testy odwrócone
oraz dynamiczne prognozy wrażliwości na zmiany stóp procentowych).
42.2 Ocena wpływu reformy IBOR na sytuację Banku
Od dnia 1 stycznia 2018 roku na terenie Unii Europejskiej obowiązuje nowy standard w zakresie
opracowywania wskaźników referencyjnych, którego podstawą prawną jest Rozporządzenie Parlamentu
Europejskiego i Rady (UE) nr 2016/1011 w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w
instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych
(dalej: rozporządzenie BMR, reforma IBOR). Głównym celem przyświecającym organom unijnym podczas
prac nad reformą IBOR była potrzeba zwiększenia ochrony konsumentów. Zgodnie z reformą IBOR
wszystkie wskaźniki referencyjne, które są bazą do ustalania odsetek od kredytów czy stopy procentowej
dla różnych instrumentów finansowych, muszą być wyliczane i stosowane według ściśle określonych zasad,
tak by uniknąć podejrzeń o jakiekolwiek nadużycia. Wskaźnik referencyjny wg reformy IBOR w
szczególności:
• ma opierać się w pierwszej kolejności na danych transakcyjnych,
• ma wiernie odzwierciedlać rynek bazowy, którego pomiar jest celem wskaźnika,
• ma być możliwy do zweryfikowania przez administratora,
• ma być odporny na manipulację,
• ma być transparentny dla odbiorców wskaźników referencyjnych.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 7
Bank podjął i zrealizował szereg działań w celu wdrożenia IBOR tj.:
• dokonano nowelizacji planu awaryjnego, który w szczególności obejmuje schemat działań na
wypadek istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania danego wskaźnika referencyjnego oraz
listę stosowanych wskaźników referencyjnych wraz z ich alternatywami,
• przyjęto priorytety aneksowania umów w zakresie zastąpienia wygaszanych wskaźników,
• przygotowano i wprowadzono wzory aneksów dla umów, których reforma IBOR dotyczy,
• przeprowadzono proces aneksowania umów,
• przeprowadzono kampanię informacyjno-przypominającą skierowaną do klientów,
• przeprowadzono szkolenia pracowników w zakresie IBOR,
• zawarto pierwsze transakcje typu OIS oparte o nowe wskaźniki referencyjne (ESTR, SOFR).
Bank monitoruje działania po stronie regulatorów i administratorów wskaźników, zarówno na szczeblu
krajowym, europejskim oraz ogólnoświatowym, w zakresie wskaźników referencyjnych. Bank jest
zaangażowany w prace Narodowej Grupy Roboczej ds. reformy WIBOR.
W związku z reformą IBOR, Bank narażony jest na następujące rodzaje ryzyka:
Zdarzenia prawne
W szczególności dotyczy to możliwości kwestionowania stosowanych zapisów w umowie klienta z Bankiem
oraz brak porozumienia w zakresie zastosowania zapisów fallback dotyczących wskaźników referencyjnych.
Klauzule fallback określają plan działania, jaki zamierza uruchomić Bank w sytuacji zaprzestania publikacji
bądź istotnej zmiany wskaźnika referencyjnego.
Przesłanką do kwestionowania zapisów umownych może być w szczególności różnica pomiędzy
wartościami wskaźników referencyjnych. Bank zarządza ryzykami wynikającymi z reformy IBOR aktywnie
aneksując umowy z klientami Banku. Różnicę w poziomach wskaźników referencyjnych bank mityguje
natomiast stosując odpowiednie korekty dostosowawcze, niwelujące wpływ ekonomiczny zmiany
wskaźnika na umowę z klientem.
Ryzyko stopy procentowej
Dotyczy niedopasowania wskaźników referencyjnych pomiędzy aktywami, pasywami oraz instrumentami
pochodnymi. Bank zarządza tymi ryzykami stosując tożsame rozwiązania w poszczególnych produktach,
doprowadzając do możliwie największej zbieżności metodologicznej pomiędzy nimi.
Dodatkowo ryzyko stopy procentowej może się zmaterializować, szczególnie w zakresie stawki LIBOR EUR,
w postaci niepomyślnego aneksowania umów z klientami. Efektem tego jest utrzymanie stawki w umowie
klientowskiej z ostatniego dnia obowiązywania LIBOR EUR, z ostatniej daty przeszacowania bądź na
poziomie zero. Bank ogranicza to ryzyko aktywnie zachęcając klientów do aneksowania umów oraz w
ramach bieżącego zarządzania ekspozycją na ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej.
Na dzień 31 grudnia 2023 r. reforma IBOR w odniesieniu do walut, wobec których Bank posiada ekspozycje,
została w dużej mierze zrealizowana; w tym znaczeniu, iż oprócz kontynuacji procesów aneksowania, nie
przewiduje się już dodatkowych działań. Należy też uwzględnić, iż z przyczyn obiektywnych (każdy klient
musiałby się zgodzić na zawarcie aneksu) nie uda się nigdy aneksować każdej umowy objętej tym procesem.
Poniższa tabela przedstawia status przejścia na nowe wskaźniki referencyjne wg reformy IBOR.
Waluta
Wskaźnik referencyjny
przed reformą
Status wskaźnika na
01.01.2023
Wskaźnik referencyjny
stosowany przez Bank
po reformie
31.12.2023
31.12.2022
PLN
WIBOR
Zgodny z BMR
WIRON
Aneksowanie portfela w
trakcie (w zakresie
klauzul fallback)
Aneksowanie portfela w
trakcie (w zakresie
klauzul fallback)
EUR
LIBOR EUR
Zlikwidowany
EURIBOR
Aneksowanie portfela w
trakcie – zmiana indeksu
z LIBOR EUR na
EURIBOR (obecnie
pojedyncze przypadki)
Aneksowanie portfela w
trakcie – zmiana indeksu
z LIBOR EUR na
EURIBOR (obecnie
pojedyncze przypadki)
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 8
Waluta
Wskaźnik referencyjny
przed reformą
Status wskaźnika na
01.01.2023
Wskaźnik referencyjny
stosowany przez Bank
po reformie
31.12.2023
31.12.2022
EUR
EURIBOR
Zgodny z BMR
EURIBOR
Portfel nie był
aneksowany
Portfel nie był
aneksowany
USD
LIBOR USD
W trakcie likwidacji
zaplanowanej na koniec
09.2024*
od 07.2023
opracowywany jako
wskaźnik syntetyczny
SOFR
Proces aneksowania
portfela LIBOR USD
rozpoczęty w czerwcu
2023r.
Aneksowanie dotyczy
zmiany indeksu z LIBOR
USD na SOFR.
Aneksowanie portfela
nierozpoczęte
CHF
LIBOR CHF
Zlikwidowany
SARON
Aneksowanie portfela
zakończone. Zmiana
indeksu nastąpiła
zgodnie z
Rozporządzeniem
Wykonawczym Komisjii
(UE) 2021/1847 z dnia
14 października 2021 r.
Aneksowanie portfela
zakończone
GBP
LIBOR GBP
W trakcie likwidacji
zaplanowanej na koniec
03.2024;
opracowywany jako
wskaźnik syntetyczny
SONIA
Aneksowanie portfela w
trakcie – zmiana indeksu
z LIBOR GBP na SONIA
(obecnie pojedyncze
przypadki)
Aneksowanie portfela w
trakcie – zmiana indeksu
z LIBOR GBP na SONIA
(obecnie pojedyncze
przypadki)
*W dniu 23.11.2022 r. FCA (Financial Conduct Authority - brytyjski organ nadzoru) rozpoczął konsultacje publiczne dotyczące m.in. dalszej przyszłości wskaźnika
USD LIBOR. Wskaźnik USD LIBOR dla tenorów 1M, 3M oraz 6M będzie publikowany po 30 czerwca 2023 r. w formie syntetycznej, aż do 30 września 2024 r.
Wszystkie nowe umowy zawarte po dniu 31.12.2021 roku zawierają odpowiednie klauzule fallback,
mitygujące ryzyko związane z zaprzestaniem publikacji wskaźników referencyjnych.
Wskaźniki zgodne z rozporządzeniem BMR to wskaźniki, które zostały zatwierdzone przez odpowiedni
podmiot określony na podstawie rozporządzenia BMR (rejestr ESMA – Europejski Urząd Nadzoru Giełd i
Papierów Wartościowych - https://www.esma.europa.eu/policy-rules/benchmarks).
Z dniem 31.12.2021 roku publikacja LIBOR EUR, LIBOR CHF oraz LIBOR GBP (dla większości tenorów)
została wstrzymana.
Wskaźniki syntetyczne LIBOR GBP będą publikowane do końca marca 2024 r., umożliwiając płynne
przejście na wskaźniki oparte na wskaźniku SONIA.
W zakresie syntetycznego wskaźnika LIBOR USD, wskaźnik będzie publikowany do końca września 2024 r.
W zakresie zamiennika dla LIBOR CHF, Bank opiera się na Rozporządzeniu Wykonawczym Komisji
Europejskiej z 14 października 2021 r., w myśl którego zamiennikiem dla LIBOR CHF są odpowiednio
skonstruowane wskaźniki na podstawie wskaźnika SARON.
Wskaźniki WIBOR (https://gpwbenchmark.pl/dokumentacja) oraz EURIBOR (https://www.emmi-
benchmarks.eu/benchmarks/euribor/) są zgodne z rozporządzeniem BMR, Bank będzie aneksował umowy
oparte o wskaźnik WIBOR ze względu na konieczność uwzględnienia w umowach klauzul fallback.
Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (KS NGR), powołanej w związku z reformą wskaźników
referencyjnych podjął decyzję o wyborze indeksu WIRON jako alternatywnego wskaźnika referencyjnego
stopy procentowej, którego danymi wejściowymi są informacje reprezentujące transakcje ON (overnight).
Administratorem WIRON w rozumieniu Rozporządzenia BMR jest GPW Benchmark, wpisany do rejestru
Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA).
Kolejnym krokiem KS NGR było przyjęcie tzw. mapy drogowej określającej harmonogram działań mających
na celu zastąpienie wskaźnika referencyjnego WIBOR wskaźnikiem WIRON. Od grudnia 2022 na rynku
polskim można stosować WIRON w nowych instrumentach finansowych. Komitet Sterujący Narodowej
Grupy Roboczej ds. reformy wskaźników referencyjnych (KS NGR) przesunął do końca 2027 roku termin
konwersji istniejących umów i instrumentów stosujących WIBOR na nowy wskaźnik WIRON.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 2 9
Ekspozycja Banku w podziale na poszczególne wskaźniki referencyjne IBOR
na dzień 31.12.2023 roku
Wskaźnik referencyjny
Aktywa
(wartość bilansowa
brutto)
Pasywa
(wartość bilansowa
brutto)
Zobowiązania
pozabilansowe –
udzielone
(wartość nominalna)
Instrumenty pochodne
(wartość nominalna)
WIBOR
47 673 934
10 566 283
5 032
16 805 827
LIBOR EUR
15 846
0
0
0
LIBOR USD
79 257
0
0
0
LIBOR CHF
26 554
0
0
0
EURIBOR
5 609 694
2 373
2 561
558 978
LIBOR GBP
268 727
0
0
0
Razem
53 674 012
10 568 656
7 593
17 364 805
na dzień 31.12.2022 roku
Wskaźnik referencyjny
Aktywa
(wartość bilansowa
brutto)
Pasywa
(wartość bilansowa
brutto)
Zobowiązania
pozabilansowe –
udzielone
(wartość nominalna)
Instrumenty pochodne
(wartość nominalna)
WIBOR
48 097 824
10 506 950
4 323
20 180 206
LIBOR EUR
9 878
0
0
0
LIBOR USD
344 438
517
645
302 246
LIBOR CHF
5 825
0
0
0
EURIBOR
4 970 258
308
1 585
301 819
LIBOR GBP
336 520
0
1
0
Razem
53 764 743
10 507 775
6 554
20 784 271
Ekspozycja transakcji zawartych w ramach rachunkowości zabezpieczeń w podziale na wskaźniki
referencyjne
na dzień 31.12.2023 roku
Wskaźnik referencyjny
Instrumenty pochodne (wartość nominalna)
WIBOR
16 623 000
EURIBOR
658 287
Razem
17 281 287
na dzień 31.12.2022 roku
Wskaźnik referencyjny
Instrumenty pochodne (wartość nominalna)
WIBOR
19 688 000
EURIBOR
553 408
Razem
20 241 408
42.3 Dane finansowe
Miary wrażliwości
Oszacowanie BPV w dniu 31 grudnia 2023 r. oraz 31 grudnia 2022 r. przedstawiają tabele:
BPV na koniec 2023 r. rozbicie na tenory:
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 0
Waluta
Do 6 miesięcy
6 miesięcy - 1 rok
1 -3 lata
3 - 5 lat
5 - 10 lat
Łącznie
PLN
-68,2
-57,7
-97,9
-264,6
-205,1
-693,5
EUR
-87,8
-42,4
-10,6
-58,3
-16
-215,1
USD
-35,4
12,2
-0,3
-2,4
2,1
-23,8
CHF
-2,5
0,2
0,1
0
0
-2,2
GBP
-4,4
0,6
0
0
0
-3,8
RON
2,6
2,6
-0,9
-1,6
-0,1
2,6
Inne
-1,4
0
0
0
0
-1,4
Razem
-197,1
-84,5
-109,6
-326,9
-219,1
-937,2
BPV na koniec 2022 r. rozbicie na tenory:
Waluta
Do 6 miesięcy
6 miesięcy - 1 rok
1 -3 lata
3 - 5 lat
5 - 10 lat
Łącznie
PLN
-260,9
-10
255,1
-306,3
-62,3
-384,4
EUR
-75,8
-31
-68,3
-4,7
-10,3
-190,1
USD
-17,5
-35,3
-3,7
-5
-0,3
-61,8
CHF
-6,6
0,2
0,1
0
0
-6,3
GBP
-12
0,7
0,1
0
0
-11,2
RON
2,9
5,6
7,4
-7,2
-0,2
8,5
Inne
-12,2
-0,1
0
0
0
-12,3
Razem
-382,1
-69,9
190,7
-323,2
-73,1
-657,6
Statystyka BPV
01.01.2023-31.12.2023
01.01.2022-31.12.2022
Księga
Minimalny
Średni
Maksymalny
Minimalny
Średni
Maksymalny
Księga bankowa
-1 396
-841
-507
-824
-449
-83
Księga handlowa
-60
-19
23
-52
-17
14
CALCO*
-620
298
2 587
-701
612
1 035
Razem
-1 394
-562
1 407
-1 309
145
704
*Portfel Calco to są ekwiwalenty urealnienia NII - depozyty modelowe, urealnienia NII, rachunkowość zabezpieczeń, natural hedge. Oddaje to podział apetytu na
NII liniowe oraz urealnienie NII.
Kształtowanie się miary ES w latach 2023 i 2022 prezentuje poniższa tabela (97,5% ES o horyzoncie 10 dni).
01.01.2023-31.12.2023
01.01.2022-31.12.2022
Minimalny
Średni
Maksymalny
Minimalny
Średni
Maksymalny
Księga handlowa
1 150
3 055
6 993
1 989
3 628
8 442
Zmiana wartości ekonomicznej kapitału
Zmianę wartości ekonomicznej kapitału przy przesunięciu równoległym krzywych procentowych o +/-
200 p.b. oraz scenariuszach określonych przez EBA na koniec grudnia 2023 r. i 2022 r., przedstawiono
poniżej :
Scenariusz
Zmiana wartości ekonomicznej
kapitału 31.12.2023
Zmiana wartości ekonomicznej
kapitału 31.12.2022
równoległe przesunięcie krzywych stóp procentowych w górę (EBA)
38 276
-341 780
równoległe przesunięcie krzywych stóp procentowych w dół (EBA)
-153 897
122 636
wystromienie krzywej stóp procentowych (EBA)
-32 700
-38 150
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 1
Scenariusz
Zmiana wartości ekonomicznej
kapitału 31.12.2023
Zmiana wartości ekonomicznej
kapitału 31.12.2022
wypłaszczenie krzywej stóp procentowych (EBA)
-4 954
-60 772
wzrost krótkoterminowych stóp procentowych (EBA)
9 915
-175 078
spadek krótkoterminowych stóp procentowych (EBA)
-112 046
16 009
równoległe przesunięcie krzywych o 200 pb w górę
47 531
-268 966
równoległe przesunięcie krzywych o 200 pb w dół
-157 312
80 322
najbardziej niekorzystny scenariusz
-157 312
-341 780
najbardziej niekorzystny scenariusz jako % Tier 1
-1,85%
-5,33%
Zmienność wyniku odsetkowego
Zmienność wyniku odsetkowego w horyzoncie do 1 roku przy zmianie stóp procentowych o 100 p.b.
(negatywny scenariusz) na koniec 2023 r. i na koniec 2022 r. przedstawiono poniżej.
31.12.2023
31.12.2022
NII- łączna, urealniona wrażliwość wyniku odsetkowego na zmiany stóp
procentowych
-218 662
-175 782
Luka przeszacowań
Luka przeszacowań prezentuje różnicę między wartością bieżącą pozycji aktywnych oraz pasywnych
narażonych na ryzyko stopy procentowej, podlegających przeszacowaniu w danym przedziale czasowym.
Lukę przeszacowania w walutach: PLN, EUR i USD na koniec 2023 r. i 2022 r. przedstawiono poniżej.
Luka przeszacowania w PLN
2023
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Luka okresowa
-15 767 936
10 379 422
-1 576 144
1 897 084
4 930 760
10 248 551
1 111 206
11 222 943
Luka skumulowana
-15 767 936
-5 388 514
-6 964 658
-5 067 574
-136 814
10 111 737
11 222 943
2022
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Luka okresowa
6 899 101
-3 625 973
-3 957 400
2 359 014
62 052
2 235 511
-190 038
3 782 267
Luka skumulowana
6 899 101
3 273 128
-684 273
1 674 741
1 736 793
3 972 304
3 782 267
Luka przeszacowania w USD
2023
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Luka okresowa
-502 927
45 714
275 843
-52 097
-10 829
3 074
15
-241 206
Luka skumulowana
-502 927
-457 213
-181 370
-233 467
-244 296
-241 221
-241 206
2022
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Luka okresowa
337 150
105 913
-89 642
-75 542
-16 238
-236 464
33
25 210
Luka skumulowana
337 150
443 063
353 421
277 879
261 641
25 177
25 210
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 2
Luka przeszacowania w EUR
2023
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Luka okresowa
-981 523
634 606
281 457
169 481
54 427
70 396
240 333
469 178
Luka skumulowana
-981 523
-346 917
-65 459
104 022
158 449
228 845
469 178
2022
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Luka okresowa
163 710
544 035
127 446
121 395
-144 851
-521 414
282 809
573 130
Luka skumulowana
163 710
707 746
835 191
956 586
811 735
290 321
573 130
43 Ryzyko walutowe
43.1 Opis ryzyka
Definicja ryzyka walutowego
Ryzyko walutowe definiowane jest jako ryzyko wystąpienia straty spowodowanej zmianą kursów
walutowych. Bank dodatkowo wyróżnia wpływ kursu walutowego na swoje wyniki w perspektywie
długookresowej, na skutek przewalutowania przyszłych przychodów i kosztów walutowych po potencjalnie
bardziej niekorzystnym kursie. Ryzyko związane z przyszłymi wynikami może być zarządzane w ramach
walutowego portfela modelowego.
Cel zarządzania ryzykiem walutowym
Podstawowym celem zarządzania ryzykiem walutowym jest identyfikacja obszarów działalności Banku,
które mogą być na nie narażone i podejmowanie przedsięwzięć maksymalnie ograniczających ewentualne
straty z tego tytułu. Zarząd Banku określa profil ryzyka walutowego, który musi cechować się zgodnością z
obowiązującym planem finansowym Banku.
Pomiar i ocena ryzyka walutowego
Pomiar i ocena ryzyka walutowego odbywają się poprzez ograniczenie pozycji walutowych zajmowanych
przez Bank. W pomiarze ryzyka walutowego Bank wykorzystuje miarę Expected Shortfall i testy warunków
skrajnych.
Miara Expected Shortfall określa potencjalną wartość straty na utrzymywanych pozycjach związanych ze
zmianami kursów walutowych, przy zachowaniu założonego poziomu ufności oraz okresu utrzymania
pozycji. Wielkość jest ustalana codziennie dla poszczególnych obszarów odpowiedzialnych za
podejmowanie i zarządzanie ryzykiem, indywidualnie oraz łącznie.
Monitoring i raportowanie ryzyka walutowego
W Alior Banku regularnie monitoruje się i raportuje:
• poziom miar ryzyka walutowego,
• stopień wykorzystania wewnętrznych limitów i progów ostrzegawczych na ryzyko walutowe,
• wyniki testów warunków skrajnych.
Raporty dotyczące ryzyka walutowego opracowywane są w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym
oraz kwartalnym.
Limity ryzyka walutowego ustalane są w taki sposób, aby ryzyko to pozostawało na ograniczonym poziomie.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 3
Bank może także przeprowadzać transakcje zabezpieczania przyszłych przepływów walutowych o
odpowiednio wysokiej pewności realizacji (np. koszt czynszu, dochód odsetkowy netto denominowany w
walutach obcych). Ich celem jest ograniczanie zmienności wyniku w bieżącym roku kalendarzowym.
Narzędzia zarządzania ryzykiem walutowym
Główne narzędzia zarządzania ryzykiem walutowym w Alior Banku to:
• wewnętrzne procedury dotyczące zarządzania ryzykiem walutowym,
• wewnętrzne modele i miary ryzyka walutowego,
• limity i progi ostrzegawcze na ryzyko walutowe,
• ograniczenia dopuszczalnych transakcji walutowych,
• testy warunków skrajnych.
43.2 Dane finansowe
Miary wrażliwości
Na koniec grudnia 2023 r. maksymalna strata na posiadanym przez Bank portfelu walutowym (zarządzanym
w ramach księgi handlowej), wyznaczona w oparciu o Expected Shortfall w horyzoncie czasowym 10 dni,
mogła wynieść 26 tys. zł, przy zakładanym poziomie ufności 97,5%.
31.12.2023
31.12.2022
Horyzont [dni]
10
10
ES [tys. zł]
26
154,6
Statystyka Expected Shortfall na portfelu walutowym Banku w latach 2023 i 2022
31.12.2023
31.12.2022
Min
-24
0,5
Średni
197
405,7
Max
2 974
3 709,4
Na datę
26
154,6
Założenie normalności rozkładu zmian wartości czynników ryzyka w modelu Expected Shortfall może w
praktyce prowadzić do niedoszacowania strat w skrajnych scenariuszach (zjawisko „grubych ogonów”). W
związku z tym Bank przeprowadza testy warunków skrajnych.
W pomiarze narażenia Banku na ryzyko zmian kursów walutowych Bank przeprowadza testy warunków
skrajnych. Poniżej przedstawiono wyniki testów warunków skrajnych badających wpływ zmian kursów
walutowych w relacji do PLN o +/- 30%.
31.12.2023
31.12.2022
58 063
25 949
9 302
15 538
Pozycja walutowa
Wielkość globalnych pozycji walutowych w Alior Banku na dzień 31.12.2023 r. i 31.12.2022 r. prezentuje
poniższa tabela:
Pozycje bilansowe
Pozycje pozabilansowe
Pozycje netto
Pozycja walutowa
Długa
Krótka
Długa
Krótka
Długa
Krótka
31.12.2023
16 597 790
-15 935 982
4 545 840
-5 227 202
11 196
-30 751
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 4
Pozycje bilansowe
Pozycje pozabilansowe
Pozycje netto
Pozycja walutowa
Długa
Krótka
Długa
Krótka
Długa
Krótka
31.12.2022
13 329 978
-14 943 409
6 231 315
-4 660 404
8 997
-51 517
Wielkość pozycji walutowych jest kluczowym (poza zmiennościami kursów walutowych) czynnikiem
determinującym poziom ryzyka walutowego, na jaki narażony jest Bank. Na poziom pozycji walutowych
wpływają wszystkie zawarte transakcje walutowe, bilansowe i pozabilansowe. Narażenie Banku na ryzyko
walutowe jest niskie (w odniesieniu do funduszy własnych) Expected Shortfall 10-dniowy dla portfela
walutowego Banku na dzień 31 grudnia 2023 roku wynosił ok. 0,0003%, oraz odpowiednio na dzień 31
grudnia 2022 roku ok. 0,002%.
44 Ryzyko płynności
44.1 Opis ryzyka
Definicja ryzyka płynności
Ryzyko płynności oznacza ryzyko niemożności zrealizowania, na dogodnych dla Banku warunkach i po
rozsądnej cenie, zobowiązań płatniczych wynikających z pozycji bilansowych i pozabilansowych, które Bank
posiada.
W ramach ryzyka płynności wyróżnia się ryzyko finansowania, które jest ryzykiem utraty posiadanych źródeł
finansowania oraz ryzyko braku możliwości odnowienia wymagalnych środków finansowania lub utraty
dostępu do nowych źródeł finansowania.
Cel zarządzania ryzykiem płynności
Celem zarządzania ryzykiem płynności jest zapewnienie niezbędnej wysokości środków finansowych
koniecznych do wywiązywania się z bieżących i przyszłych (również potencjalnych) zobowiązań, z
uwzględnieniem specyfiki prowadzonej działalności oraz potrzeb mogących się pojawić w wyniku zmiany
warunków rynkowych lub makroekonomicznych.
Organizacja procesu zarządzania ryzykiem płynności
W Banku funkcjonuje powołany specjalnie do celów zarządzania aktywami i pasywami Komitet Zarządzania
Kapitałem, Aktywami i Pasywami (CALCO). Strategia dotycząca ryzyka płynności, w tym akceptowalny
poziom ryzyka, zakładana struktura bilansu oraz plan finansowania są zatwierdzane przez Zarząd Banku, a
następnie akceptowane przez Radę Nadzorczą Banku. Za zawieranie transakcji międzybankowych
odpowiada Departament Skarbu, rozliczanie i księgowanie transakcji ma miejsce w Pionie Operacji i
Rozliczeń, natomiast monitorowanie i pomiar ryzyka płynności odbywa się w Departamencie Zarządzania
Ryzykiem Finansowym. Podział kompetencji w zakresie zarządzania ryzykiem płynności jest jasny oraz
zapewnia rozdzielenie do poziomu Członka Zarządu, co gwarantuje pełną niezależność ich działania.
Zarządzanie ryzykiem płynności
Polityka zarządzania ryzykiem płynności w Banku polega zatem na utrzymaniu własnych pozycji
płynnościowych tak, aby w każdym momencie można było wypełnić zobowiązania płatnicze za pomocą
dostępnych środków w kasie, wpływów z transakcji o danej dacie zapadalności lub za pomocą sprzedaży
zbywalnych aktywów, przy jednoczesnym minimalizowaniu kosztów utrzymania płynności.
W Banku funkcjonuje proces oceny adekwatności zasobów płynności (ILAAP), który w sposób kompleksowy
ocenia adekwatność zarządzania ryzykiem płynności i jego dostosowanie do charakteru, skali i stopnia
złożoności Banku. Proces ten realizuje następujące cele:
• zapewnienie zdolności do terminowego regulowania wszelkich zobowiązań w każdej chwili także w
sytuacji skrajnej,
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 5
• utrzymanie na odpowiednim poziomie bufora płynności tj. wysokiej jakości aktywów płynnych
zapewniającego adekwatną nadwyżkę płynności,
• ustalenie skali podejmowanego przez Bank ryzyka płynności, poprzez ustanowienie wewnętrznych
limitów płynności, zgodnych z apetytem oraz strategią Banku, uwzględniających wyniki testów
warunków skrajnych,
• minimalizowanie ryzyka przekroczenia zdefiniowanych w Banku limitów płynności,
• monitorowanie sytuacji płynnościowej Banku pod kątem wystąpienia sytuacji awaryjnej w celu
uruchomienia Planu Awaryjnego utrzymania płynności oraz Planu Naprawy,
• zapewnienie zgodności funkcjonujących w Banku procesów z wymogami regulacyjnymi
dotyczącymi zarządzania ryzykiem płynności.
W ramach ILAAP Bank:
• identyfikuje ryzyka oraz istotne czynniki ryzyka,
• dokonuje pomiaru i raportuje ryzyko płynności,
• opracowuje procedury i polityki płynności, w tym plan finansowania na kolejne lata działalności
Banku,
• zarządza Planami Awaryjnymi Płynności i Planem Naprawy w zakresie płynności,
• utrzymuje bufor płynności składający się z wysokiej jakości aktywów płynnych,
• opracowuje system limitów płynności zgodny z apetytem na ryzyko, monitoruje limity płynności
oraz wskaźniki wczesnego ostrzegania identyfikujące negatywne trendy mogące mieć wpływ na
wzrost ryzyka płynności,
• przeprowadza testy warunków skrajnych ryzyka płynności, na podstawie których ocenia, w jakim
stopniu Bank jest przygotowany do regulowania zobowiązań w sytuacji skrajnej,
• uwzględnia w systemie stawek transferowych funduszy korekty wspierające zarządzanie ryzykiem
płynności.
Poszczególne elementy ILAAP są zintegrowane ze sobą i stanowią spójną całość. Każdy zidentyfikowany
rodzaj ryzyka płynności jest mierzony przy pomocy szeregu analiz i zdefiniowanych wskaźników. Na
określone wskaźniki nałożony jest system limitów płynności, który stanowi ograniczenie w podejmowanym
przez Bank ryzyku oraz dostarcza sygnałów ostrzegawczych służących rozpoznaniu sytuacji zagrożenia
mogącej prowadzić do uruchomienia planów awaryjnych lub Planu Naprawy. Przy określaniu poziomu
limitów oraz wymaganego bufora płynności brane są pod uwagę wyniki testów warunków skrajnych. Testy
planów awaryjnych i Planu Naprawy porównywane są z wynikami testów warunków skrajnych i służą
zapewnieniu, iż Bank jest w stanie zachować płynność zarówno w sytuacji normalnej, jak i w sytuacji skrajnej.
Takie związki między poszczególnymi elementami ILAAP pozwalają na efektywne zarządzanie ryzykiem
płynności, ograniczenie go oraz zapewnienie dostępu do wystarczających źródeł płynności, nawet w sytuacji
skrajnej.
Elementy ILAAP są spójne z ogólną strategią Banku oraz z apetytem na ryzyko. Poprzez elementy ILAAP
Bank określa tolerancję ryzyka płynności, czyli poziom ryzyka, jaki zamierza ponosić. Tolerancja ryzyka
zdefiniowana jest jako system limitów nałożonych na ryzyko płynności, który wynika z apetytu na ryzyko
wpisanego w założenia całościowej strategii działalności Banku i jest z nim spójny oraz poprzez wyznaczenie
horyzontu przeżycia uwzględniającego m.in. wyniki testów warunków skrajnych płynności. Elementy ILAAP
brane są pod uwagę przy konstruowaniu planu finansowego Banku w taki sposób, by założenia dotyczące
przyszłej struktury bilansu uwzględniały konieczność zapewnienia bezpiecznej sytuacji płynnościowej
Banku.
Identyfikacja, pomiar i ocena ryzyka płynności
W ramach identyfikacji ryzyka płynności Bank rozpoznaje czynniki ryzyka, które w istotny sposób
determinują jego zdolność do zachowania adekwatnego poziomu płynności oraz możliwość finansowania
zobowiązań, wynikających z działalności operacyjnej.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 6
Pomiar ryzyka płynności w Banku dokonywany jest z uwzględnieniem wszystkich istotnych pozycji zarówno
bilansowych, jak i pozabilansowych (w tym w szczególności instrumentów pochodnych). Wśród
wykorzystywanych miar zarządzania płynnością, Bank wyróżnia współczynniki i powiązane z nimi limity
następujących rodzajów płynności:
• płynność śróddzienna - zdolność do wykonywania wszystkich zobowiązań pieniężnych w bieżącym
dniu,
• płynność bieżąca – zdolność do finansowania aktywów i terminowego wykonania zobowiązań w
toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez
konieczności poniesienia straty w ciągu kolejnych 7 dni,
• płynność krótkoterminowa – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań pieniężnych w terminie
płatności przypadającym w okresie 30 kolejnych dni,
• płynność średnioterminowa – zdolność wykonania wszystkich zobowiązań w terminie zapadalności
w okresie powyżej 1 i do 12 miesięcy,
• płynność długoterminowa – monitorowanie możliwości wykonania wszystkich zobowiązań
pieniężnych w terminie płatności przypadającym w okresie dłuższym niż 12 miesięcy.
Do pomiaru i analizy ryzyka płynności Bank stosuje szereg wskaźników i analiz, w tym m.in.:
• kalkulacja i monitoring wskaźników nadzorczych LCR, NSFR – ocena spełniania przez Bank
ilościowych wymogów nadzorczych,
• prognozy kształtowania się nadzorczych miar płynności – zapewnienie spełniania przez Bank
ilościowych wymogów nadzorczych w przyszłości,
• kalkulacja i monitoring wewnętrznych wskaźników płynności, w tym miar płynności śróddziennej,
bieżącej, krótkoterminowej, średnio- i długoterminowej, nadwyżki podstawowego i całkowitego
bufora płynności,
• luka płynności - umożliwia oszacowanie wielkości niedopasowania (różnicę) pomiędzy bilansowymi
i pozabilansowymi aktywami i pasywami dla każdego pasma zapadalności/ wymagalności (luka
okresowa), jak również dla sumy aktywów i pasywów łącznie we wszystkich pasmach
zapadalności/wymagalności (luka skumulowana). Bank wyznacza kontraktową oraz urealnioną lukę
płynności. Urealnienie przepływów następuje wskutek zastosowania wag, urealnień do przepływów
kontraktowych w celu określenia najbardziej prawdopodobnego (ekonomicznego) terminu
zapadalności/wymagalności. Urealnianie wartości i terminów stosowane jest zarówno dla pozycji
bilansowych jak i pozabilansowych, m. in. takich jak: aktywa, dla których istnieje możliwość
wcześniejszego zbycia, pozycje nie posiadające kontraktowych terminów zapadalności, produkty
bankowe, w przypadku których analiza trendów i zachowań klientów wskazuje na różnice pomiędzy
kontraktowym terminem zapadalności, a rzeczywistym terminem płatności, zobowiązania
pozabilansowe z tytułu przyznanych linii kredytowych i gwarancji,
• analiza stabilności środków obcych stabilnych - określenie na podstawie danych historycznych, jaka
część tych zobowiązań wykazuje cechy stałości i może z wysokim prawdopodobieństwem w
normalnych warunkach rynkowych stanowić stabilne źródło finansowania,
• analiza odnawialności/zrywalności depozytów – celem jest zweryfikowanie stabilności
behawioralnej zachowań klientów będącej podstawą do wyznaczenia osadu i wag urealnień
przepływów pieniężnych w Banku,
• analiza koncentracji środków obcych stabilnych - wskazanie potencjalnego ryzyka nadmiernego
uzależnienia Banku od źródeł finansowania cechujących się zbyt niskim stopniem dywersyfikacji, co
mogłoby mieć negatywny wpływ na stabilność środków obcych,
• analiza stabilności należności z tytułu udzielonych zobowiązań pozabilansowych - określenie
poziomu wykorzystania linii gwarancyjnych i kredytowych przez klientów,
• analiza płynności długoterminowej – ma na celu określenie ryzyka związanego z finansowaniem
kredytów długoterminowych (głównie zabezpieczonych hipotecznie lub na finansowanie dużych
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 7
projektów niezwiązanych z nieruchomościami, w tym inwestycji przemysłowych) pasywami o
krótszym terminie zapadalności,
• analiza koncentracji aktywów płynnych – ma na celu ograniczenie ryzyka pozyskania środków
pieniężnych poprzez upłynnienie ww. aktywów w sytuacji konieczności pokrycia oczekiwanych, jak
również nieoczekiwanych zobowiązań Banku.
Kontrola, monitoring i raportowanie ryzyka płynności
Kontrola ryzyka płynności obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku
limitów dotyczących ryzyka płynności, w szczególności limitów apetytu na ryzyko płynności.
Alior Bank regularnie monitoruje i raportuje poziom miar dotyczących ryzyka płynności oraz stopień
wykorzystania wewnętrznych limitów i wartości progowych. Raporty dotyczące ryzyka płynności
opracowywane są w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym, kwartalnym oraz rocznym. Ich
częstotliwość, zakres i lista odbiorców (w tym CALCO, Zarząd Banku i Rada Nadzorcza) uregulowana jest w
wewnętrznych przepisach Banku. Limity wyznaczają granice działalności Banku, które nie mogą być
przekroczone. Wybrane limity Bank poszerza o progi ostrzegawcze, których funkcją jest zabezpieczenie
przed przekroczeniem limitów wewnętrznych poprzez określenie poziomu wykorzystania limitów
(minimalnej nadwyżki), którego osiągnięcie oznaczało będzie wystąpienie podwyższonego ryzyka płynności
oraz realne ryzyko możliwości wystąpienia przekroczenia limitu w określonym przedziale czasowym.
Testy warunków skrajnych ryzyka płynności
Testy warunków skrajnych są istotnym elementem zarządzania ryzykiem płynności. Zasadniczą część testów
warunków skrajnych stanowi analiza scenariuszowa, która polega na zbadaniu wpływu na płynność Banku
danego scenariusza uwzględniającego różne czynniki ryzyka oraz różny poziom dotkliwości poszczególnych
czynników ryzyka (przy zachowaniu nadrzędnej zasady konserwatywnego podejścia przy konstruowaniu
scenariuszy). Dodatkowo Bank przeprowadza oddzielne scenariusze dla płynności śróddziennej.
Uzupełnieniem do testów scenariuszowych są analizy wrażliwości, gdzie Bank testuje jedynie wybrane
czynniki ryzyka, które w jego ocenie mają największy wpływ na sytuację płynnościową oraz testy
odwrócone, gdzie Bank testuje, jaki poziom najważniejszych czynników ryzyka doprowadza Bank do utraty
płynności. Bank przeprowadza testy odwrócone analizując dwa aspekty: utrata płynności oznaczająca brak
możliwości regulowana zobowiązań oraz spadek płynności powodujący brak spełniania wymogów
nadzorczych dotyczących płynności. Wyniki testów warunków skrajnych akceptowane są przez CALCO,
Zarząd Banku i Radę Nadzorczą.
Scenariusze testów warunków skrajnych, które przyjmowane są przez Zarząd Banku, opracowywane są w
trzech podstawowych wariantach, dla których konstruowane są co najmniej dwa scenariusze:
• kryzys wewnętrzny – sytuacja, w której za problemy z płynnością odpowiedzialne są czynniki
wewnątrzbankowe lub też inne czynniki, jednak dotyczące jedynie Banku (2 scenariusze zakładające
utratę reputacji),
• kryzys systemowy – sytuacja, w której w całym lub znaczącej części systemu bankowego występują
problemy z utrzymaniem płynności w związku z kryzysem gospodarczym lub finansowym (2
scenariusze, 1 związany z rosnącą inflacją oraz 1 będący połączeniem rosnącej inflacji i eskalacji
wojny w Ukrainie),
• kombinacja kryzysu wewnętrznego jak i kryzysu systemowego – sytuacja będąca kombinacją
elementów z dwóch powyższych wariantów (2 scenariusze zakładające jednoczesne problemy
Banku oraz całego sektora).
Wyniki testów warunków skrajnych wykorzystywane są w szczególności do oceny, w jakim stopniu Bank
jest przygotowany do regulowania zobowiązań w sytuacji skrajnej, do oceny adekwatności nadwyżki
płynności poprzez zestawienie posiadanego bufora płynności z wymaganym buforem płynności w sytuacji
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 8
skrajnej oraz do weryfikacji dostosowania profilu płynnościowego Banku do przyjętej tolerancji ryzyka
płynności poprzez sprawdzenie, czy horyzont przeżycia w każdym scenariuszu jest co najmniej równy
założonemu przez Bank. Zestawienie zapotrzebowania na środki płynne dla każdego scenariusza z
wartościami możliwymi do pozyskania na podstawie przeprowadzonych testów planów awaryjnych pozwala
sprawdzić, czy Bank jest w stanie regulować zobowiązania w dłuższych horyzontach (poza horyzontem
przeżycia) przy wykorzystaniu działań awaryjnych. Poza tym wyniki testów warunków skrajnych służą do
ustalania limitów wewnętrznych, dostosowywania i ulepszania regulacji wewnętrznych, codziennej praktyki
zarządzania ryzykiem płynności poprzez wykorzystywanie wyników testów warunków skrajnych do bieżącej
oceny sytuacji płynnościowej Banku, kształtowania planu awaryjnego płynności.
Testy planów awaryjnych ryzyka płynności
Na wypadek wystąpienia kryzysu płynności rozumianego jako hipotetyczne ryzyko jak i realne zaistnienie
sytuacji, w której Bank nie będzie zdolny do terminowego realizowania bieżących lub przewidywanych
przyszłych zobowiązań płatniczych Bank opracował plany awaryjne płynności, których celem jest określenie
rozwiązań zapewniających przetrwanie sytuacji kryzysu płynności, w tym działań naprawczych. Bank na
bieżąco monitoruje sytuację płynnościową pod kątem rozpoznania sytuacji zagrożenia poprzez
zdefiniowanie i monitorowanie szerokiego zakresu przesłanek dotyczących sytuacji wewnątrz Banku, jak i
otoczenia rynkowego i makroekonomicznego, które służą rozpoznaniu sytuacji podwyższonego ryzyka
płynności, wysokiego ryzyka płynności oraz kryzysu ryzyka płynności i umożliwiają podjęcie adekwatnych
działań, określonych w planach awaryjnych. Bank dokonuje przeglądu i testów planów awaryjnych co
najmniej raz w roku lub gdy wymaga tego zmiana warunków rynkowych. W ramach testów planów
awaryjnych Bank określa: realność i możliwość przeprowadzenia działań, proces decyzyjny, kompetencje
poszczególnych jednostek, kwotę środków możliwych do uzyskania oraz czas konieczny do wdrożenia
działań.
44.2 Dane finansowe
Przepływy kontraktowe
Zestawienie terminów zapadalności/wymagalności przepływów kontraktowych aktywów i pasywów Banku
na dzień 31 grudnia 2023 roku (w mln zł):
31.12.2023
1D
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
5Y+
Razem
AKTYWA
2 268
8 906
4 148
6 593
7 184
11 281
30 311
54 330
125 021
Gotówka i Nostro
2 241
0
0
0
0
0
0
0
2 241
Należności od banków
24
3 962
0
0
0
0
0
910
4 896
Należności od klientów
3
2 125
2 501
3 763
6 468
9 793
19 963
48 864
93 480
Papiery wartościowe
0
2 703
1 618
2 813
692
1 370
10 010
1 823
21 029
Pozostałe aktywa
0
116
29
17
24
118
338
2 733
3 375
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY
-55 881
-6 626
-6 886
-4 562
-3 985
-1 551
-1 506
-9 496
-90 493
Zobowiązania wobec banków
-130
-56
0
0
0
-15
0
0
-201
Zobowiązania wobec klientów
-53 071
-6 501
-6 545
-4 116
-2 938
-170
-8
-1
-73 350
Emisje własne
0
-30
-301
-399
-904
-1 099
-928
0
-3 661
Kapitały własne
0
0
0
0
0
0
0
-9 199
-9 199
Pozostałe zobowiązania
-2 680
-39
-40
-47
-143
-267
-570
-296
-4 082
Luka bilansowa
-53 613
2 280
-2 738
2 031
3 199
9 730
28 805
44 834
34 528
Skumulowana luka bilansowa
-53 613
-51 333
-54 071
-52 040
-48 841
-39 111
-10 306
34 528
Instrumenty pochodne –
wpływy
0
5 064
909
191
38
109
1
0
6 312
Instrumenty pochodne –
wypływy
0
-4 985
-915
-191
-42
-108
-1
0
-6 242
Instrumenty pochodne – netto
0
79
-6
0
-4
1
0
0
70
Linie gwarancyjne i finansowe
-12 907
0
0
0
0
0
0
0
-12 907
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 3 9
31.12.2023
1D
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
5Y+
Razem
Luka pozabilansowa
-12 907
79
-6
0
-4
1
0
0
-12 837
Luka ogółem
-66 520
2 359
-2 744
2 031
3 195
9 731
28 805
44 834
21 691
Luka skumulowana ogółem
-66 520
-64 161
-66 905
-64 874
-61 679
-51 948
-23 143
21 691
Zestawienie terminów zapadalności/wymagalności przepływów kontraktowych aktywów i pasywów Banku
na dzień 31 grudnia 2022 roku (w mln zł):
31.12.2022
1D
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
5Y+
Razem
AKTYWA
2 476
4 941
3 695
4 217
8 008
14 644
27 028
58 373
123 382
Gotówka i Nostro
2 404
0
0
0
0
0
0
0
2 404
Należności od banków
69
346
0
0
0
0
0
2 120
2 535
Należności od klientów
3
1 391
3 078
3 563
6 480
10 410
20 118
50 291
95 334
Papiery wartościowe
0
3 187
558
618
1 482
4 146
6 647
2 910
19 548
Pozostałe aktywa
0
17
59
36
46
88
263
3 052
3 561
ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁY
-53 350
-4 580
-5 786
-4 246
-4 347
-2 389
-2 201
-6 462
-83 361
Zobowiązania wobec banków
-155
0
0
0
0
0
-28
0
-183
Zobowiązania wobec klientów
-51 216
-4 544
-5 730
-4 148
-3 892
-805
-36
-3
-70 374
Emisje własne
0
0
-17
-41
-160
-1 146
-861
0
-2 225
Kapitały własne
0
0
0
0
0
0
0
-6 161
-6 161
Pozostałe zobowiązania
-1 979
-36
-39
-57
-295
-438
-1 276
-298
-4 418
Luka bilansowa
-50 874
361
-2 091
-29
3 661
12 255
24 827
51 911
40 021
Skumulowana luka bilansowa
-50 874
-50 513
-52 604
-52 633
-48 972
-36 717
-11 890
40 021
Instrumenty pochodne –
wpływy
0
4 716
1 491
307
1 406
140
124
0
8 184
Instrumenty pochodne –
wypływy
0
-4 738
-1 470
-295
-1 388
-133
-121
0
-8 145
Instrumenty pochodne – netto
0
-22
21
12
18
7
3
0
39
Linie gwarancyjne i finansowe
-10 781
0
0
0
0
0
0
0
-10 781
Luka pozabilansowa
-10 781
-22
21
12
18
7
3
0
-10 742
Luka ogółem
-61 655
339
-2 070
-17
3 679
12 262
24 830
51 911
29 279
Luka skumulowana ogółem
-61 655
-61 316
-63 386
-63 403
-59 724
-47 462
-22 632
29 279
Urealniona luka płynności
Analiza zapadalności/wymagalności aktywów i zobowiązań dla Banku, według terminów urealnionych na
dzień 31 grudnia 2023 roku (w mln zł):
31.12.2023
1D
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Urealniona luka okresowa
2 936
13 857
-2 726
-166
-77
1 605
5 097
-20 457
69
Urealniona luka skumulowana
2 936
16 792
14 066
13 900
13 824
15 428
20 526
69
Analiza zapadalności/wymagalności aktywów i zobowiązań dla Banku, według terminów urealnionych na
dzień 31 grudnia 2022 roku (w mln zł):
31.12.2022
1D
1M
3M
6M
1Y
2Y
5Y
>5Y
Razem
Urealniona luka okresowa
4 535
7 884
-1 817
98
672
1 567
3 189
-16 089
39
Urealniona luka skumulowana
4 535
12 419
10 602
10 700
11 372
12 939
16 128
39
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 0
Nadzorcze miary płynności i miary wrażliwości
Nadzorcze miary płynności
31.12.2023
31.12.2022*
LCR
181%
158%
NSFR
140%
133%
* 16 marca 2023 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zgodę na zaliczenie skonsolidowanego zysku za 2022 rok do Funduszy Własnych Alior Banku.
Zaliczenie wypracowanego zysku netto w 2022 roku na datę 31.12.2022 roku spowodowało zmianę nadzorczej miary płynności NFSR, co zostało zaprezentowane
w tabeli powyżej.
W okresie od 31 grudnia 2022 roku do 31 grudnia 2023 roku wartości wskaźników miar nadzorczych
utrzymywały się powyżej limitów nadzorczych.
Poniższa tabela przedstawia części składowe wskaźnika pokrycia wypływów netto (LCR), czyli wartość
zabezpieczenia przed utratą płynności oraz wypływ środków pieniężnych netto. Dodatkowo
zaprezentowana została nadwyżka zabezpieczenia przed utratą płynności rozumiana jako nadwyżka
możliwości pokrycia potrzeb płynnościowych przez okres występowania warunków skrajnych trwający 30
dni.
31.12.2023
31.12.2022
Zabezpieczenie przed utratą płynności (mln zł)
23 027
17 461
Wypływy środków pieniężnych netto ogółem (mln zł)
12 688
11 050
Nadwyżka zabezpieczenia przed utratą płynności (mln zł)
10 340
6 411
Wskaźnik pokrycia wypływów netto (LCR)
181%
158%
Stabilność bazy depozytowej
Na dzień 31 grudnia 2023 roku poziom osadu depozytów w horyzoncie 30 dni wynosił ok. 94,3% dla bazy
depozytowej w Banku (z wyłączeniem rynku międzybankowego) oraz 86,1% dla emisji własnych.
Na dzień 31 grudnia 2022 roku poziom osadu depozytów w horyzoncie 30 dni wynosił ok. 94,7% dla bazy
depozytowej w Banku (z wyłączeniem rynku międzybankowego) oraz 99,5% dla emisji własnych.
Struktura finansowania
Głównym źródłem finansowania Banku jest baza depozytowa, która na dzień 31.12.2023 roku wyniosła ok.
71 mld zł, co stanowi ok. 79% pasywów Banku. W bazie depozytowej dominują rachunki bieżące (ok. 70%
bazy), z czego większość (ok.72%) stanowią rachunki klientów detalicznych wobec 28% rachunków klientów
biznesowych. Pozostałą część bazy depozytowej tj. ok. 30% stanowią depozyty terminowe, w tym 66%
depozyty terminowe klientów detalicznych i 34% depozyty klientów biznesowych. Zobowiązania wobec
klientów finansowych wynoszą ok. 1,2 mld zł i stanowią ok. 1% pasywów. Emisje własne, w wartości 3,3
mld zł, stanowią ok. 4% pasywów.
W kolejnych latach Bank zakłada umiarkowany przyrost sumy bilansowej i utrzymanie depozytów
klientowskich jako głównego źródła finansowania (w szczególności od klientów detalicznych).
Koncentracja
Bank w cyklach miesięcznych przeprowadza analizę koncentracji bazy depozytowej, która ma na celu
wskazanie potencjalnego ryzyka nadmiernego uzależnienia Banku od źródeł finansowania cechujących się
zbyt niskim stopniem dywersyfikacji. W celu oszacowania poziomu koncentracji Bank wyznacza wskaźnik
WWK (Wskaźnik Wysokiej Koncentracji) liczony jako stosunek wartości środków zgromadzonych przez
największych depozytariuszy do wartości bazy depozytowej. Na dzień 31 grudnia 2023 r. WWK wyniósł
1,4%, co wskazuje na brak koncentracji. Wskaźnik na dzień 31 grudnia 2022 r. wynosił 0,63%.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 1
Statystykę WWK za 2023 r. i 2022 r. przedstawia poniższa tabela.
Minimalny
Średni
Maksymalny
31.12.2023
0,63%
1,00%
1,56%
31.12.2022
0,62%
0,85%
1,09%
W celu ograniczenia ryzyka koncentracji Bank dywersyfikuje strukturę bazy depozytowej w podziale na
klientów detalicznych, biznesowych, finansowych, instytucji rządowych i samorządowych, monitorując i
raportując miesięcznie udział poszczególnych grup w całości bazy depozytowej.
Waluta
31.12.2023
Waluta
31.12.2022
Klient 1
EUR,PLN,USD
652 895
CHF,CZK,EUR,GBP,PLN,USD
319 716
Klient 2
EUR,PLN,USD
449 727
EUR,PLN,USD
312 390
Klient 3
CHF,EUR,GBP,HDK,MXN,PLN,RUB,USD
280 695
EUR,PLN,USD
245 771
Klient 4
EUR,PLN
230 123
EUR,PLN
211 333
Klient 5
EUR,PLN
219 169
EUR,PLN
162 073
Klient 6
CHF,CZK,EUR,GBP,PLN,USD
215 623
EUR,PLN,USD
120 600
Klient 7
EUR,PLN,USD
175 366
EUR,PLN,USD
117 161
Klient 8
CZK,EUR,PLN
159 794
EUR,PLN,USD
112 361
Klient 9
EUR,PLN
145 609
EUR,PLN,USD
101 440
Klient 10
EUR,PLN,USD
145 190
EUR,PLN,USD
98 942
W 2023 r. sytuacja płynnościowa Banku pozostawała na bezpiecznym poziomie. Sytuacja była ściśle
monitorowana i utrzymywana na adekwatnym do potrzeb poziomie poprzez dostosowywanie poziomu bazy
depozytowej oraz uruchamianie dodatkowych źródeł finansowania w zależności od rozwoju akcji
kredytowej i pozostałych potrzeb płynnościowych z uwzględnieniem zmieniających się warunków
rynkowych i makroekonomicznych (m.in. w wyniku wzrostu inflacji, zmian stóp procentowych, czy
trwającego konfliktu zbrojnego w Ukrainie).
45 Ryzyko operacyjne
45.1 Opis ryzyka
Definicja ryzyka operacyjnego
Ryzyko operacyjne to ryzyko powstania straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności
wewnętrznych procesów, ludzi i systemów lub zdarzeń zewnętrznych. Ryzyko operacyjne uwzględnia
ryzyko prawne, a nie obejmuje ryzyka utraty reputacji i ryzyka strategicznego.
Cel zarządzania ryzykiem operacyjnym
Celem zarządzania ryzykiem operacyjnym Banku jest utrzymanie ryzyka operacyjnego na poziomie
bezpiecznym i adekwatnym w stosunku do działalności, celów, strategii i rozwoju Banku, a także
akceptowalnym przez Zarząd i Radę Nadzorczą Banku.
Zarządzanie ryzykiem operacyjnym
Bank posiada sformalizowany system zarządzania ryzykiem operacyjnym w ramach którego przeciwdziała
występowaniu zdarzeń i incydentów operacyjnych oraz ogranicza straty w przypadku materializacji ryzyka.
Zarządzanie ryzykiem operacyjnym obejmuje identyfikację, pomiar i ocenę ryzyka operacyjnego, kontrolę,
monitorowanie, raportowanie oraz działania zarządcze.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 2
Identyfikacja ryzyka operacyjnego
W ramach identyfikacji ryzyka operacyjnego, Bank rozpoznaje czynniki ryzyka, które w istotny sposób
wpływają na jego poziom. Na etapie identyfikacji wykorzystywane są różne sposoby pozyskiwania informacji
m.in.:
• gromadzenie danych o wewnętrznych zdarzeniach i stratach w Banku w dedykowanym systemie
informatycznym,
• identyfikacja ryzyka w procesach, produktach, systemach, umowach i zgłoszeniach biznesowych,
• analiza zewnętrznych zdarzeń ryzyka operacyjnego,
• Testy Warunków Skrajnych.
Pomiar i ocena ryzyka operacyjnego
Pomiar i ocena ryzyka operacyjnego przeprowadzana jest przy wykorzystaniu mierników ilościowych i
jakościowych i obejmuje m.in.:
• obliczanie wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego – od 01.01.2018 r.
Bank oblicza wymóg w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego zgodnie z
zaawansowaną metodą (AMA) dla Banku z wyłączeniem Oddziału w Rumunii, dla którego
zastosowanie ma metoda standardowa (TSA),
• szacowanie kapitału wewnętrznego dla Banku na ryzyko operacyjne z wykorzystaniem wyników
modelu AMA, dla Oddziału w Rumunii oraz spółki podlegającej konsolidacji Alior Leasing Sp. z o.o.
– z zastosowaniem metody standardowej (TSA),
• cel i limit na koszty ryzyka operacyjnego oraz określanie poziomu ich wykorzystania,
• Analizy Scenariuszowe,
• ocenę ryzyka operacyjnego produktów, procesów, systemów, umów i zgłoszeń biznesowych,
• wycenę rzeczywistych i potencjalnych strat związanych ze zidentyfikowanymi zdarzeniami,
• kluczowe wskaźniki ryzyka (KRI) dla których zdefiniowano progi tolerancji.
Kontrola ryzyka operacyjnego
Celem kontroli jest utrzymanie ryzyka operacyjnego na akceptowanym przez Bank poziomie. Kontrola
ryzyka operacyjnego odbywa się na kilku poziomach: komórek organizacyjnych odpowiedzialnych za
zarządzanie ryzykiem operacyjnym w swoich obszarach, Departamentu Zarządzania Ryzykiem
Operacyjnym, Komitetu Ryzyka Operacyjnego, Zarządu Banku, Komitetu ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz
Rady Nadzorczej.
Kontrola ryzyka obejmuje m.in. opracowanie, wdrożenie i wykorzystanie narzędzi w ramach systemu
zarządzania ryzykiem operacyjnym, zbieranie informacji dotyczących ryzyka operacyjnego, sprawowanie
nadzoru nad zarządzaniem ryzykiem operacyjnym oraz jego poziomem, akceptowanie wyników zarządzania
ryzykiem operacyjnym oraz realizacji przyjętych założeń, analizę cyklicznych raportów z obszaru ryzyka
operacyjnego i akceptację najważniejszych założeń i weryfikację ich realizacji.
Monitoring i raportowanie ryzyka operacyjnego
Monitorowanie ryzyka operacyjnego ma na celu diagnozowanie obszarów wymagających działań
zarządczych. Monitorowanie umożliwia obserwację profilu ryzyka operacyjnego oraz zapewnia regularne
przekazywanie Zarządowi Banku i Radzie Nadzorczej niezbędnych informacji na temat ryzyka operacyjnego.
Jest ono realizowane w sposób ciągły na poziomie poszczególnych komórek organizacyjnych oraz przez
Departament Zarządzania Ryzykiem Operacyjnym w ramach bieżącej analizy oraz nadzoru nad procesem
zarządzania ryzykiem operacyjnym.
Obowiązek monitorowania i ograniczania ryzyka operacyjnego w codziennej pracy dotyczy wszystkich
pracowników i jednostek organizacyjnych Banku. Pracownicy na bieżąco kontrolują poziom ryzyka
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 3
operacyjnego w obsługiwanych procesach i aktywnie minimalizują ryzyko, podejmując możliwe działania
mające na celu uniknięcie/ograniczenie strat operacyjnych. Odpowiadają za bieżącą rejestrację zdarzeń i
finansowych skutków operacyjnych dotyczących ich obszarów działalności oraz raportują wartości
Kluczowych Wskaźników Ryzyka (KRI) dla procesów szczególnie narażonych na ryzyko operacyjne.
Wyniki monitorowania ryzyka operacyjnego są prezentowane w raportach skierowanych do Komitetu
Ryzyka Operacyjnego, Zarządu Banku, Komitetu ds. Ryzyka Rady Nadzorczej i Rady Nadzorczej. Raporty
przedstawiają poziom ryzyka operacyjnego i opracowywane są w trybie miesięcznym, kwartalnym oraz
rocznym.
Raportowanie informacji dotyczących zdarzeń i skutków z tytułu ryzyka operacyjnego wykonywane jest na
potrzeby wewnętrzne i zewnętrzne. Informacje dotyczące ryzyka operacyjnego wspierają system
zarządzania Bankiem, poprzez ich uwzględnianie przy podejmowaniu decyzji biznesowych. Zakres
raportowania zarządczego z ryzyka operacyjnego jest szeroki i przekrojowy, co daje możliwość właściwej
oceny realizacji systemu zarządzania i kontroli tego ryzyka oraz umożliwia podejmowanie działań
wspomagających ten proces.
Działania zarządcze
Na podstawie prowadzonej identyfikacji, pomiaru i oceny, Bank podejmuje adekwatne działania zarządcze,
których celem jest kształtowanie procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym i poziomu tego ryzyka.
Działania zarządcze obejmują m.in.:
• ustalanie akceptowalnych poziomów ryzyka w postaci limitów ograniczających ryzyko,
• podejmowanie decyzji o zastosowaniu narzędzi wspierających zarządzanie ryzykiem,
• wydawanie regulacji wewnętrznych dotyczących zarządzania ryzykiem operacyjnym.
• akceptację poziomu ryzyka operacyjnego,
• ograniczenie ryzyka operacyjnego, w tym transfer,
• unikanie ryzyka operacyjnego.
W związku ze stosowaniem zaawansowanej metody pomiaru ryzyka operacyjnego (AMA), zgodnie z
wymogami Art. 454 CRR, Bank dążąc do ograniczenia ryzyka materializacji skutków rzadkich, ale
potencjalnie dotkliwych zdarzeń operacyjnych, wykupił szereg polis ubezpieczeniowych. Ww. polisy
obejmowały m.in. ubezpieczenie w zakresie: mienia (w tym sprzętu elektronicznego), odpowiedzialności
cywilnej, odpowiedzialności karnoskarbowej oraz odpowiedzialności zawodowej.
Warunki poszczególnych polis są dostosowane do skali i zakresu ponoszonego ryzyka. Ww. polisy nie są
stosowane jako mechanizm ograniczający wysokość wymogów w zakresie funduszy własnych na ryzyko
operacyjne ani też jako czynnik mitygujący wysokość kapitału wewnętrznego na ryzyko operacyjne.
46 Zarządzanie kapitałem
Definicja adekwatności kapitałowej
Adekwatność kapitałowa to proces mający na celu zapewnienie, iż poziom ryzyka podejmowanego przez
Bank w ramach prowadzonej działalności pozostaje pokryty funduszami własnymi oraz kapitałem Tier 1 na
poziomie zgodnym z apetytem na ryzyko oraz długoterminowymi celami kapitałowymi. Proces zarządzania
adekwatnością kapitałową obejmuje w szczególności: wyznaczanie, monitorowanie i planowanie poziomów
adekwatności kapitałowej, w tym mając na uwadze przestrzeganie obowiązujących regulacji organów
nadzoru.
W ramach apetytu na ryzyko Bank określa oczekiwane poziomy pokrycia przez fundusze własne oraz kapitał
Tier 1 potencjalnej straty nieoczekiwanej z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka określonego w
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 4
przepisach Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w
sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniającym
rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (z późn. zm) (Rozporządzenie CRR), a także poszczególnych rodzajów
ryzyka zidentyfikowanego w ramach procesu oceny adekwatności kapitału wewnętrznego (ICAAP).
Potencjalna strata nieoczekiwana jest wyznaczana za pomocą kapitału regulacyjnego, którego metodyka
wyznaczania została określona w Rozporządzeniu CRR, a także za pomocą kapitału wewnętrznego,
wyznaczanego za pomocą metod o których mowa poniżej.
W procesie zarządzania kapitałem nadrzędną rolę odgrywają Rada Nadzorcza, Zarząd Banku, Komitet ds.
Ryzyka Rady Nadzorczej oraz Komitet Zarządzania Kapitałem, Aktywami i Pasywami.
Miary adekwatności kapitałowej
W Banku do podstawowych miar wykorzystywanych do zarządzania kapitałem należą:
• łączny współczynnik kapitałowy oraz współczynnik kapitału Tier 1,
• wartość regulacyjnego wymogu kapitałowego,
• kapitał wewnętrzny (ICAAP) oraz współczynnik pokrycia kapitału wewnętrznego przez fundusze
własne.
Łączny współczynnik kapitałowy
Łączny współczynnik kapitałowy oraz współczynnik Tier 1 na dzień 31 grudnia 2023 r. zostały obliczone
zgodnie z Rozporządzeniem CRR oraz innymi regulacjami wdrażającymi „opcje narodowe”, m. in. ustawa
Prawo Bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r. (z późn. zm.) i rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z
dnia 25 maja 2017 r. w sprawie wyższej wagi ryzyka dla ekspozycji zabezpieczonych hipotekami na
nieruchomościach (z późn. zm.).
Fundusze własne dla potrzeb adekwatności kapitałowej
31.12.2023
31.12.2022*
31.12.2022
Fundusze własne ogółem dla współczynnika wypłacalności
8 872 745
7 761 415
7 070 070
Kapitał podstawowy Tier I (CET1)
8 538 709
7 193 694
6 502 349
Wpłacony kapitał
1 305 540
1 305 540
1 305 540
Kapitał zapasowy
6 020 705
5 401 470
5 401 470
Pozostałe kapitały
174 447
174 447
174 447
Zysk zweryfikowany przez biegłego rewidenta
1 409 309
621 852
0
Niepodzielony wynik z lat ubiegłych
0
-2 617
-2 617
Kapitał z aktualizacji wyceny - niezrealizowane straty
-163 231
-291 830
-291 830
Wartości niematerialne wycenione według wartości
bilansowej
-326 942
-288 206
-288 206
Kapitał z aktualizacji wyceny - niezrealizowane zyski
209 227
148 570
148 570
Dodatkowe korekty wartości – korekta AVA
-17 447
-12 649
-12 649
Pozostałe pozycje korygujące (korekty okresu przejściowego
dotyczące MSSF 9 w zakresie COVID-19, przekroczenie
NPL)
-72 899
137 117
67 624
Kapitał Tier II
334 036
567 721
567 721
Zobowiązania podporządkowane
334 036
567 721
567 721
Wymogi kapitałowe
3 657 906
3 505 199
3 607 156
Wymogi kapitałowe razem dla ryzyka: kredytowego,
kredytowego kontrahenta, korekty wyceny kredytowej,
rozmycia i dostawy instrumentów do rozliczenia
w późniejszym terminie
3 315 417
3 160 661
3 262 618
Wymogi kapitałowe razem dla ryzyka: cen kapitałowych
papierów wartościowych, cen instrumentów dłużnych, cen
towarów i walutowego
3 831
2 781
2 781
Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka ogólnego stóp
procentowych
17 388
9 980
9 980
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 5
31.12.2023
31.12.2022*
31.12.2022
Wymogi kapitałowe razem z tytułu ryzyka operacyjnego
321 270
331 777
331 777
Tier 1
18,67%
16,42%
14,42%
Współczynnik wypłacalności
19,41%
17,71%
15,68%
Wskaźnik dźwigni finansowej
9,08%
8,39%
7,49%
* 16 marca 2023 roku Komisja Nadzoru Finansowego wydała zgodę na zaliczenie skonsolidowanego zysku za 2022 rok do Funduszy Własnych Alior Banku.
Zaliczenie wypracowanego zysku netto w 2022 roku na datę 31.12.2022 roku spowodowało wzrost funduszy własnych do poziomu 7,5 mld zł oraz zmianę
współczynników, co zostało zaprezentowane w tabeli powyżej.
Wskaźniki kapitałowe Banku pozostają na poziomach przekraczających minimalne wymagania regulacyjne i
pozwalają na bezpieczne funkcjonowanie Banku.
Alior Bank SA, zdecydował o zastosowaniu przepisów przejściowych przewidzianych przez rozporządzenie
2020/873 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19, co oznacza, że
na potrzeby oceny adekwatności kapitałowej Banku będzie nieuwzględniony pełen wpływ związany z
utworzonymi rezerwami COVID-19.
MREL
Minimalne wymogi określone przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny w zakresie funduszy własnych oraz
zobowiązań podlegających umorzeniu lub konwersji („MREL”) obowiązujące Bank od dnia 31.12.2023 r. są
następujące:
• w relacji do TREA 15,36% (do łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko)
• w relacji do TEM 5,91% (do miary ekspozycji całkowitej)
Na 31 grudnia 2023 r. Bank wypełniał wymogi MREL określone przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny.
Analiza regulacyjnego wymogu kapitałowego
W ramach procesu wyliczenia współczynnika wypłacalności Bank analizuje poziom regulacyjnego wymogu
kapitałowego oraz relacji funduszy własnych do kapitału wewnętrznego. Analiza polega na porównaniu
rzeczywistych wartości z wartościami budżetowanymi oraz wskazaniu przyczyn ewentualnych różnic (inna
niż planowana skala działalności Banku, zwłaszcza wielkość portfela kredytowego czy inny niż planowany
profil ryzyka aktywów). Kapitały własne Banku przewyższały łączny wymóg kapitałowy w ciągu całego 2023
roku.
Kapitał wewnętrzny
W ramach procesu ICAAP Bank dokonuje identyfikacji oraz oceny istotności wszystkich rodzajów ryzyka,
na które jest narażony w związku z podejmowaną działalnością.
Istotne rodzaje ryzyka w dniu 31 grudnia 2023 r.:
• Ryzyko kredytowe – niewypłacalności
• Ryzyko kredytowe - koncentracji branżowej
• Ryzyko kredytowe - koncentracji wobec klienta
• Ryzyko kredytowe - koncentracji w walucie
• Ryzyko kredytowe – koncentracji zabezpieczeń
• Ryzyko operacyjne
• Ryzyko płynności
• Ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej
• Ryzyko rynkowe
• Ryzyko rozliczenia/dostawy z późniejszym terminem rozliczenia
• Ryzyko modeli
• Ryzyko reputacji
• Ryzyko biznesowe
• Ryzyko kapitałowe
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 6
• Ryzyko dźwigni.
Na poszczególne rodzaje ryzyka, zidentyfikowane jako istotne, Bank alokuje kapitał wewnętrzny przy
zastosowaniu wewnętrznych modeli szacowania ryzyka.
Kapitał wewnętrzny szacowany jest:
• dla ryzyka kredytowego w oparciu o metodykę rozkładu strat na portfelu kredytowym,
• dla ryzyka rynkowego w oparciu o metodykę Expected Shortfall,
• dla ryzyka stopy procentowej w oparciu o miarę wartości ekonomicznej kapitału,
• dla ryzyka płynności w oparciu o model luki płynności przy założeniu scenariusza skrajnego,
• dla ryzyka operacyjnego w oparciu o model AMA.
Wyznaczony całkowity kapitał wewnętrzny jest zabezpieczany wartością kapitału dostępnego przy
uwzględnieniu odpowiednich buforów bezpieczeństwa.
Pakiet CRD IV/CRR
Na 31 grudnia 2023 r. Bank w pełni uwzględniał przepisy Rozporządzenia CRR w zakresie zarządzania
kapitałem, w tym rachunku funduszy własnych oraz wyliczania wymogów kapitałowych z tytułu
poszczególnych rodzajów ryzyka.
Inne
47 Zdarzenia istotne dla działalności Banku
Przyjęcie Strategii Grupy Kapitałowej Alior Banku SA na lata 2023-2024
W dniu 6 lutego 2023 roku została przyjęta przez Zarząd Banku i zatwierdzona przez Radę Nadzorczą Banku
Strategia Grupy Kapitałowej Alior Bank SA na lata 2023-2024 „Bank na co dzień, Bank na przyszłość”.
48 Istotne zdarzenia po dacie bilansowej
Nowe wakacje kredytowe
Ministerstwo Finansów przygotowało projekt ustawy zakładający przedłużenie wakacji kredytowych na
2024 rok. Przepisy najprawdopodobniej zaczną obowiązywać od 1 kwietnia. Z zawieszenia spłaty rat
skorzystają osoby, których kredyt nie przekracza kwoty 1,2 mln zł. Projekt przewiduje, że zawieszenie spłaty
kredytu będzie przysługiwało kredytobiorcy znajdującego się w trudnej sytuacji finansowej, gdy średnia
arytmetyczna wartości wskaźnika RdD (Rata do Dochodu) w rozumieniu ustawy z 9 października 2015 r. o
wsparciu kredytobiorców, za okres ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku
będzie przekraczać 35 proc. Wskaźnik RdD oznacza stosunek wydatków kredytobiorcy związanych z obsługą
miesięcznej raty kapitałowej i odsetkowej kredytu mieszkaniowego do miesięcznego dochodu gospodarstwa
domowego kredytobiorcy. Zawieszenie miało pierwotnie przysługiwać w wymiarze jednego miesiąca od 1
marca 2024 r. do 31 marca 2024 r., a w przypadku kolejnych kwartałów - w wymiarze miesiąca w każdym
kwartale. W związku z tym jednak, że przepisy wejdą w życie później, to dojdzie do skumulowania dwóch
miesięcy.
Poza opisanymi w treści sprawozdania oraz wymienionym powyżej zdarzeniem po dacie zakończenia okresu
sprawozdawczego, nie wystąpiły żadne inne istotne zdarzenia.
S p r a w o z d a n i e f i n a n s o w e A l i o r B a n k u S A
z a r o k z a k o ń c z o n y 3 1 g r u d n i a 2 0 2 3 r.
( w t y s i ą c a c h z ł o t y c h )
1 4 7
Podpisy wszystkich Członków Zarządu
Data
Podpis
27.02.2024
Grzegorz Olszewski- Prezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
27.02.2024
Paweł Broniewski - Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
27.02.2024
Radomir Gibała - Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
27.02.2024
Szymon Kamiński - Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
27.02.2024
Rafał Litwińczuk - Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
27.02.2024
Tomasz Miklas - Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
27.02.2024
Jacek Polańczyk – Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
27.02.2024
Paweł Tymczyszyn – Wiceprezes Zarządu
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym
Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych
Data
Podpis
27.02.2024
Urszula Nowik-Krawczyk – Dyrektor Departamentu
Rachunkowości, Główny Księgowy Banku
Podpisano kwalifikowanym podpisem elektronicznym