An independent member of UHY international
Helping you
prosper
COMARCH S.A.
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA
Z BADANIA ROCZNEGO JEDNOSTKOWEGO
SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
NA DZI 31.12.2023 R.
26.04.2024 R.
2
Helping you
prosper
SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO
BIEGŁEGO REWIDENTA
Dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej Comarch S.A.
Sprawozdanie z badania rocznego jednostkowego sprawozdania finansowego
Opinia
Przeprowadziliśmy badanie rocznego jednostkowego sprawozdania finansowego
Comarch S.A. („Spółka”), które składa się z wprowadzania do sprawozdania
finansowego, bilansu sporządzonego na dzień 31 grudnia 2023 r. oraz rachunku zysków
i strat, zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym, rachunku przepływów
pieniężnych za rok obrotowy od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. oraz dodatkowych
informacji i objaśni(„sprawozdanie finansowe”).
Naszym zdaniem załączone sprawozdanie finansowe:
przedstawia rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej Spółki na dzi
31 grudnia 2023 r. oraz jej wyniku finansowego i przeywów pieniężnych za rok
obrotowy zakończony w tym dniu zgodnie z macymi zastosowanie przepisami
ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (zwanej dalej Ustawą
o rachunkowości t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 120, z źn. zm.) oraz przytymi
zasadami (polity) rachunkowości;
jest zgodne co do formy i treści z obowiązucymi Spół przepisami prawa oraz
statutem Spółki;
zostało sporządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg
rachunkowych zgodnie z przepisami rozdziału 2 Ustawy o rachunkowości.
Niniejsza opinia jest spójna ze sprawozdaniem dodatkowym dla Komitetu Audytu, które
wydalmy dnia 26.04.2024 r.
3
Helping you
prosper
Podstawa opinii
Nasze badanie przeprowadziliśmy zgodnie z Krajowymi Standardami Badania w brzmieniu
Międzynarodowych Standarw Badania przyjętymi uchwałą Krajowej Rady Bieych
Rewidentów nr 3430/52a/2019 z dnia 21 marca 2019 r. w sprawie krajowych standardów
badania oraz innych dokumentów, z źn. zm. oraz uchwałą Rady Polskiej Agencji
Nadzoru Audytowego nr 38/I/2022 z dnia 15 listopada 2022 r. w sprawie krajowych
standardów kontroli jakości oraz Krajowego Standardu Badania 220 (Zmienionego)
(„KSB”), a także stosownie do ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach,
firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym („Ustawa o biegłych rewidentach”
t.j. Dz. U. z 2023 r., poz. 1015, z późn. zm.) oraz Rozporządzenia UE nr 537/2014 z dnia
16 kwietnia 2014 r. w sprawie szczegółowych wymow dotyczących ustawowych bad
sprawozdfinansowych jednostek interesu publicznego („Rozporządzenie UE Dz. Urz.
UE L158 z 27.05.2014, str. 77, z późn. zm.). Nasza odpowiedzialność zgodnie z tymi
standardami została dalej opisana w sekcji naszego sprawozdania
Odpowiedzialnć
biegłego rewidenta za badanie sprawozdania finansowego
.
Jesteśmy niezależni od Spółki zgodnie z Międzynarodowym Kodeksem etyki zawodowych
księgowych (w tym Międzynarodowymi standardami niezalności) Rady
Międzynarodowych Standarw Etyki dla Księgowych („Kodeks IESBA”) przytym
uchwałą Krajowej Rady Biegłych Rewidentów nr 3431/52a/2019 z dnia 25 marca 2019 r.
w sprawie zasad etyki zawodowej biegłych rewidentów, z późn.zm., oraz z innymi
wymogami etycznymi, które mają zastosowanie do badania sprawozd finansowych
w Polsce. Wypełniliśmy nasze inne obowzki etyczne zgodnie z tymi wymogami
i Kodeksem IESBA. W trakcie przeprowadzania badania kluczowy biegły rewident oraz
firma audytorska pozostali niezalni od Spółki zgodnie z wymogami niezależności
określonymi w Ustawie o bieych rewidentach oraz w Rozporządzeniu UE.
Uważamy, że dowody badania, które uzyskalmy wystarczające i odpowiednie, aby
stanowić podstawę dla naszej opinii.
Kluczowe sprawy badania
Kluczowe sprawy badania to sprawy, które według naszego zawodowego osądu były
najbardziej znaczące podczas badania sprawozdania finansowego za bieżący okres
sprawozdawczy. Obejmu one najbardziej znacce ocenione rodzaje ryzyka istotnego
znieksztcenia, w tym ocenione rodzaje ryzyka istotnego zniekształcenia spowodowanego
oszustwem. Do spraw tych odnieśliśmy się w kontecie naszego badania sprawozdania
finansowego jako całci oraz przy formułowaniu naszej opinii oraz podsumowalmy
naszą reakc na te rodzaje ryzyka, a w przypadkach, w których uznaliśmy za stosowne
przedstawilmy najważniejsze spostrzeżenia związane z tymi rodzajami ryzyka. Nie
wyrażamy osobnej opinii na temat tych spraw.
4
Helping you
prosper
Kluczowa sprawa badania
Jak nasze badanie odniosło się do tej
sprawy
Wartość odzyskiwalna inwestycji
w jednostki podporządkowane
W rocznym jednostkowym
sprawozdaniu finansowym Spółka
w ramach istotnych pozycji aktywów
wykazała udziały i akcje w jednostkach
powiązanych jako ugoterminowe
aktywa finansowe w kwocie 284.733
TPLN, co stanowi 16% sumy bilansowej
na dzień 31.12.2023 r.
Zgodnie z przyjętymi zasadami
rachunkowości, w przypadku kiedy
występują przesłanki do utraty wartości
tych aktywów, Spółka jest zobowiązana
do przeprowadzenia tesw na utra
wartości.
Zagadnienie zosto uznane za kluczowe
ze wzgdu na wartość wskazanych
powyżej aktywów, która jest istotna dla
rocznego jednostkowego sprawozdania
finansowego, a także ze względu na
element subiektywnego osądu
kierownictwa Spółki, zarówno co do
konieczności przeprowadzenia testu na
utratę wartości, jak i przyjętych zał
dących podstawą tego tekstu.
Odniesienie do ujawni
w jednostkowym sprawozdaniu
finansowym
Stosowane ujawnienia dotyczące
wyceny długoterminowych inwestycji
finansowych znajdują się we
wprowadzeniu do rocznego
jednostkowego sprawozdania
finansowego w pkt. III oraz w notach 3b-
3e raportu.
Nasze procedury w kwestii zidentyfikowanej
kluczowej sprawy badania obejmowały
między innymi:
omówienie procesów oraz identyfikac
mechanizmów kontrolnych
funkcjonujących w Spółce dotyczących
analizy utraty wartości aktywów;
identyfikację przesłanek do utraty
wartości konkretnych ugoterminowych
aktywów finansowych;
weryfikac zgodnci polityki
rachunkowości w zakresie ujęcia
i wyceny inwestycji w jednostki zależne
z przepisami ustawy o rachunkowości,
w tym podejście Spółki do tworzenia
odpisów aktualizucych;
porównanie wartości udziałów lub akcji
wykazanych w aktywach Spółki
z wartcią księgową kapitałów własnych,
celem identyfikacji przesłanki do
ewentualnej utraty wartości;
weryfikac testów na utrawartości;
anali sprawozd finansowych
i raportów z badania Spółek, których
udziały lub akcje składnikiem aktywów.
5
Helping you
prosper
Kontrakty długoterminowe
Spółka realizuje długoterminowe
kontrakty dotyczące umów o usłu IT.
Kwestia zosta uznana za kluczowy
obszar ryzyka z uwagi na model wyceny
kontraktów długoterminowych oraz
istotność przychodów z tego tytułu,
a także złożony charakter procesów
w obszarze kontrakw
ugoterminowych, które dotyc
w szczelnci:
ujmowania przychody z umów
wieloelementowych, wymagających
od Zarządu znacznego poziomu
osądu;
prawiowego przypisania kosztów
i przychow do odpowiedniego
projektu oraz okresu
sprawozdawczego;
ujmowania przewidywanych strat na
kontraktach.
Odniesienie do ujawni
w jednostkowym sprawozdaniu
finansowym
Przyjęte przez Spół zasady
rachunkowości dotyczące rozliczania
kontraktów długoterminowych zostały
opisane we wprowadzeniu do rocznego
jednostkowego sprawozdania
finansowego. Stosowne ujawnienia
dotyczące kontraktów
ugoterminowych zawiera nota 9a oraz
17a.
Nasze procedury w kwestii zidentyfikowanej
kluczowej sprawy badania obejmowały
między innymi:
zweryfikowanie polityki rachunkowości
Spółki w zakresie rozliczania kontraktów
ugoterminowych dotyczących usług IT
z przepisami ustawy;
dokonanie analizy budżetów będących
podstawą rozliczenia przychodów z tytułu
realizacji kontraktów pod kątem stopnia
zaawansowania prac oraz zmian
zakładanej marży;
porównanie budżetów z podpisanych
umów z klientami;
dokonanie oceny ryzyka wystąpienia
straty na kontraktach oraz weryfikacja
wysokości utworzonych rezerw z tego
tytu;
przeanalizowanie adekwatności ujawni
w sprawozdaniu finansowym
w odniesieniu do istotnych zasad
rachunkowości dotyczących przychodów
ze sprzedy;
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej za sprawozdanie finansowe
Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za sporządzenie, na podstawie prawidłowo
prowadzonych ksiąg rachunkowych, sprawozdania finansowego, które przedstawia
rzetelny i jasny obraz sytuacji majątkowej i finansowej i wyniku finansowego Spółki
zgodnie z przepisami Ustawy o rachunkowości, przyjętymi zasadami (polity)
rachunkowości oraz z obowiązującymi Spółkę przepisami prawa i statutem, a także za
kontrolę wewnętrzną, którą Zarząd uznaje za niezbędną, aby umożliwić sporządzenie
sprawozdania finansowego niezawierającego istotnego zniekształcenia
spowodowanego oszustwem lub błędem.
6
Helping you
prosper
Sporządzając sprawozdanie finansowe Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za oce
zdolnci Spółki do kontynuowania dzialności, ujawnienie, jeżeli ma to zastosowanie,
spraw związanych z kontynuac dzialnci oraz za przycie zasady kontynuacji
dzialności jako podstawy rachunkowości, z wyjątkiem sytuacji kiedy Zarząd albo zamierza
dokon likwidacji Spółki, albo zaniech prowadzenia dzialności albo nie ma żadnej
realnej alternatywy dla likwidacji lub zaniechania działalnci.
Zarząd Spółki oraz Członkowie Rady Nadzorczej zobowiązani do zapewnienia, aby
sprawozdanie finansowe spełniało wymagania przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
Członkowie Rady Nadzorczej odpowiedzialni za nadzorowanie procesu
sprawozdawczości finansowej Słki.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta za badanie sprawozdania finansowego
Naszymi celami uzyskanie racjonalnej pewności czy sprawozdanie finansowe jako całość
nie zawiera istotnego zniekształcenia spowodowanego oszustwem lub błędem oraz
wydanie sprawozdania z badania zawierającego naszą opinię. Racjonalna pewność jest
wysokim poziomem pewności ale nie gwarantuje, że badanie przeprowadzone zgodnie
z KSB zawsze wykryje istniece istotne zniekształcenie. Zniekształcenia mogą powstawać
na skutek oszustwa lub błędu i uważane za istotne, jeżeli można racjonalnie oczekiwać,
że pojedynczo lub łącznie moyby wpłynąć na decyzje gospodarcze użytkowników
podjęte na podstawie tego sprawozdania finansowego.
Zakres badania nie obejmuje zapewnienia co do przyszłej rentowności Spółki ani
efektywności lub skuteczności prowadzenia jej spraw przez Zarząd Spółki obecnie lub
w przyszłości.
Podczas badania zgodnego z KSB stosujemy zawodowy osąd i zachowujemy zawodowy
sceptycyzm, a także:
identyfikujemy i oceniamy ryzyka istotnego zniekształcenia sprawozdania
finansowego spowodowanego oszustwem lub błędem, projektujemy
i przeprowadzamy procedury badania odpowiadające tym ryzykom i uzyskujemy
dowody badania, które wystarczające i odpowiednie, aby stanowić podstawę
dla naszej opinii. Ryzyko niewykrycia istotnego znieksztcenia wynikającego
z oszustwa jest większe n tego wynikacego z ędu, ponieważ oszustwo może
dotyczyć zmowy, fałszerstwa, celowych pominięć, wprowadzenia w błąd lub
obejścia kontroli wewnętrznej;
uzyskujemy zrozumienie kontroli wewnętrznej stosownej dla badania w celu
zaprojektowania procedur badania, które odpowiednie w danych
okolicznościach, ale nie w celu wyrenia opinii na temat skuteczności kontroli
wewnętrznej Słki;
oceniamy odpowiedniość zastosowanych zasad (polityki) rachunkowości oraz
zasadność szacunw ksgowych oraz powiązanych ujawnień dokonanych przez
Zarząd Spółki;
7
Helping you
prosper
wyciągamy wniosek na temat odpowiednici zastosowania przez Zarząd Spółki
zasady kontynuacji działalności jako podstawy rachunkowości oraz, na podstawie
uzyskanych dowow badania, czy istnieje istotna niepewność związana ze
zdarzeniami lub warunkami, która może poddawać w znaczącą wątpliwość
zdolnć Spółki do kontynuacji dzialności. Jeżeli dochodzimy do wniosku, że
istnieje istotna niepewność, wymagane jest od nas zwrócenie uwagi w naszym
sprawozdaniu biegłego rewidenta na powzane ujawnienia w sprawozdaniu
finansowym lub, jeżeli takie ujawnienia nieadekwatne, modyfikujemy nas
opin. Nasze wnioski oparte na dowodach badania uzyskanych do dnia
sporządzenia naszego sprawozdania bieego rewidenta, jednakże przyszłe
zdarzenia lub warunki mogą spowodować, że Spółka zaprzestanie kontynuacji
dzialności;
oceniamy ogólną prezentację, struktui zawartość sprawozdania finansowego,
w tym ujawnienia, oraz czy sprawozdanie finansowe przedstawia będące ich
podstawą transakcje i zdarzenia w spob zapewniacy rzetelprezentację.
Przekazujemy Radzie Nadzorczej informacje o, mdzy innymi, planowanym zakresie
i czasie przeprowadzenia badania oraz znaczących ustaleniach badania, w tym wszelkich
znaczących słabościach kontroli wewnętrznej, kre zidentyfikujemy podczas badania.
Składamy Radzie Nadzorczej oświadczenie, że przestrzegaliśmy stosownych wymogów
etycznych dotyczących niezalności oraz, że będziemy informować ich o wszystkich
powiązaniach i innych sprawach, które mogłyby być racjonalnie uznane za stanowiące
zagrożenie dla naszej niezalności, a tam gdzie ma to zastosowanie, informujemy
o zastosowanych zabezpieczeniach.
Spośród spraw przekazywanych Radzie Nadzorczej ustaliliśmy te sprawy, które były
najbardziej znaczące podczas badania sprawozdania finansowego za bieżący okres
sprawozdawczy i dlatego uznalmy je za kluczowe sprawy badania. Opisujemy te sprawy
w naszym sprawozdaniu bieego rewidenta, chyba że przepisy prawa lub regulacje
zabraniają publicznego ich ujawnienia lub gdy, w wyjątkowych okolicznościach, ustalimy,
że kwestia nie powinna być przedstawiona w naszym sprawozdaniu, ponieważ można
byłoby racjonalnie oczekiwać, że negatywne konsekwencje przeważyłyby korzyści takiej
informacji dla interesu publicznego.
Inne informacje, w tym sprawozdanie z działalności
Na inne informacje składa się sprawozdanie z działalności Spółki za rok obrotowy
zakczony 31 grudnia 2023 r. („Sprawozdanie z działalności) wraz z wiadczeniem
o stosowaniu ładu korporacyjnego i oświadczeniem na temat informacji niefinansowych,
o którym mowa w art. 49b ust 1 Ustawy o rachunkowości, które wyodbnionymi
częściami tego Sprawozdania z działalności oraz Raport Roczny za rok obrotowy
zakczony 31 grudnia 2023 r. („Raport roczny) (razem „Inne informacje”).
Odpowiedzialność Zarządu i Rady Nadzorczej
Zarząd Spółki jest odpowiedzialny za sporządzenie Innych informacji zgodnie z przepisami
prawa.
8
Helping you
prosper
Zarząd Spółki oraz Członkowie Rady Nadzorczej zobowiązani do zapewnienia, aby
Sprawozdanie z dzialności Spółki wraz z wyodrębnionymi częściami spniało wymagania
przewidziane w Ustawie o rachunkowości.
Odpowiedzialność biegłego rewidenta
Nasza opinia z badania sprawozdania finansowego nie obejmuje Innych informacji.
W związku z badaniem sprawozdania finansowego naszym obowiązkiem jest zapoznanie
się z Innymi informacjami, i czyniąc to, rozpatrzenie, czy Inne informacje nie istotnie
niespójne ze sprawozdaniem finansowym lub naszą wiedzą uzyskaną podczas badania,
lub w inny sposób wydają się istotnie zniekształcone. Jeśli na podstawie wykonanej pracy,
stwierdzimy istotne zniekształcenia w Innych informacjach, jestmy zobowiązani
poinformować o tym w naszym sprawozdaniu z badania. Naszym obowiązkiem zgodnie
z wymogami Ustawy o bieych rewidentach jest wnież wydanie opinii czy Sprawozdanie
z działalnci zostało sporządzone zgodnie z przepisami oraz czy jest zgodne
z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym. Ponadto jesteśmy zobowiązani
do poinformowania, czy Spółka sporządziła oświadczenie na temat informacji
niefinansowych oraz wydania opinii, czy Spółka w wiadczeniu o stosowaniu ładu
korporacyjnego zawarła wymagane informacje.
Sprawozdanie z dzialności Słki uzyskaliśmy przed datą niniejszego sprawozdania
z badania, a Raport Roczny dzie dostępny po tej dacie. W przypadku, kiedy stwierdzimy
istotne zniekształcenie w Raporcie Rocznym jesteśmy zobowiązani poinformować o tym
RaNadzorczą Słki.
Opinia o Sprawozdaniu z dzialnci
Na podstawie wykonanej w trakcie badania pracy, naszym zdaniem, Sprawozdanie
z dzialnci Słki:
zostało sporządzone zgodnie z art. 49 Ustawy o rachunkowości oraz paragrafem
70 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29.03.2018 r. w sprawie informacji
bieżących i okresowych przekazywanych przez emitenw papierów wartościowych
oraz warunw uznawania za wnoważne informacji wymaganych przepisami prawa
państwa niebędącego państwem członkowskim („Rozporządzenie o informacjach
bieżących” Dz. U. z 2018 r., poz. 757 z późn.zm.);
jest zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym.
Ponadto, w świetle wiedzy o Spółce i jej otoczeniu uzyskanej podczas naszego badania
oświadczamy, że nie stwierdzilmy w Sprawozdaniu z działalności Spółki istotnych
znieksztceń
Opinia o oświadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego
Naszym zdaniem w wiadczeniu o stosowaniu ładu korporacyjnego Spółka zawarła
informacje określone w paragrafie 70 ust. 6 punkt 5 Rozporządzenia o informacjach
bieżących. Ponadto, naszym zdaniem, informacje wskazane w paragrafie 70 ust. 6 punkt
5 lit. c-f, h oraz lit. i tego Rozporządzenia zawarte w oświadczeniu o stosowaniu ładu
korporacyjnego zgodne z mającymi zastosowanie przepisami oraz informacjami
zawartymi w sprawozdaniu finansowym.
9
Helping you
prosper
Informacja na temat informacji niefinansowych
Zgodnie z wymogami Ustawy o bieych rewidentach potwierdzamy, że Spółka zamiciła
w sprawozdaniu z dzialności informacje o sporządzeniu odrębnego sprawozdania na
temat informacji niefinansowych, o którym mowa w art. 49b
ust. 1 Ustawy o rachunkowości oraz że Spółka spordziła takie odrębne sprawozdanie.
Nie wykonaliśmy żadnych prac atestacyjnych dotyczących oświadczenia na temat
informacji niefinansowych i nie wyrażamy jakiegokolwiek zapewnienia na jego temat.
Sprawozdanie na temat innych wymogów prawa i regulacji
wiadczenie na temat świadczonych usług niecych badaniem sprawozdań
finansowych
Zgodnie z naszą najlepswiedzą i przekonaniem oświadczamy, że w badanym okresie do
dnia wydania niniejszego sprawozdania z badania nie świadczyliśmy na rzecz Słki
i Jednostek przez nią kontrolowanych żadnych innych usług poza przegdami
śródrocznego jednostkowego sprawozdania finansowego, przegdami śródrocznego
skonsolidowanego sprawozdania finansowego, badaniami jednostkowych sprawozd
finansowych, badaniami skonsolidowanego sprawozdania finansowego, usługami
atestacyjnymi polegającymi na sprawdzeniu zgodności skonsolidowanego sprawozdania
finansowego sporządzonego w jednolitym elektronicznym formacie raportowania
z wymogami rozporządzenia o standardach technicznych dotyczących specyfikacji
jednolitego elektronicznego formatu raportowania oraz usługami atestacyjnymi
polegającymi na ocenie sprawozdania o wynagrodzeniach.
Dodatkowo zgodnie z naszą najlepszą wied i przekonaniem oświadczamy, że usługi
wymienione powyżej niebędące badaniem sprawozd finansowych, które świadczyliśmy
na rzecz Spółki i Jednostek przez nią kontrolowanych zgodne z prawem i przepisami
obowiązującymi w Polsce oraz, że nie świadczyliśmy usług niebędących badaniami, które
zakazane na mocy art. 5 ust.1 Rozporządzenia UE oraz art. 136 Ustawy o biegłych
rewidentach.
Wybór firmy audytorskiej
Zostaliśmy wybrani do badania sprawozdania finansowego Spółki uchwałą Rady
Nadzorczej Spółki z dnia 16.05.2022 r. (uchwała została zaktualizowana w dniu
28.06.2023 r.). Sprawozdania finansowe Spółki badamy po raz drugi.
10
Helping you
prosper
Kluczowym biegłym rewidentem odpowiedzialnym za badanie, którego rezultatem jest
niniejsze sprawozdanie niezależnego biegłego rewidenta, jest Dominik Biel
........................................................
Nr ewidencyjny 13567
dziający w imieniu UHY ECA Audyt Słka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Warszawie wpisanej na listę firm audytorskich pod numerem 3886 w imieniu której
kluczowy biegły rewident zbad sprawozdanie finansowe.
Warszawa, 26.04.2024 r.