ARGUMENTY ZA:

• Ludzie powinni sami decydować, jak i z kim spędzają czas oraz kiedy robią zakupy
• Studenci i osoby uczące się stanowią ok. 1/3 wszystkich osób zatrudnionych w galeriach handlowych. Zakaz handlu w niedzielę utrudnia im możliwość zarabiania na naukę i utrzymanie
• Wiele mniejszych polskich firm działających w galeriach handlowych upada lub ma trudności finansowe z powodu zakazu handlu w niedzielę

ARGUMENTY PRZECIW:

• Osoby pracujące w handlu w niedzielę powinny mieć dzień wolny
• Ludzie powinni więcej czasu spędzać z rodziną, z bliskimi, a nie na niedzielnych zakupach
• Powinno się promować małe kawiarnie na ulicach, a nie duże sieci w galeriach handlowych

ARGUMENTY ZA:

• Wejście do strefy euro umocni polską pozycję w Unii Europejskiej
• Ograniczenie ryzyka kursowego ułatwi działanie eksporterów, poprawi warunki życia konsumentów podróżujących za granicę i obniży koszy kredytów

ARGUMENTY PRZECIW:

• Rezygnacja z własnej polityki pieniężnej narazi gospodarkę na większe wstrząsy
• Rezygnacja z autonomii w polityce pieniężnej utrudni prowadzenie niezależnej polityki fiskalnej

ARGUMENTY ZA:

• Drobne opłaty ograniczą nierozważne zachowania pacjentów, jak np. nie stawianie się na wizycie bez jej odwołania lub wizyty bez poważnego powodu

ARGUMENTY PRZECIW:

• Służba zdrowia to usługa publiczna finansowana z podatków i powinna być w całości bezpłatna
• Osoby, którzy muszą bardzo często chodzić do lekarza, byłyby finansowo poszkodowane

ARGUMENTY ZA:

• Pieniądze na programy społeczne powinny być kierowane głównie do ludzi najbardziej potrzebujących
• Należy ograniczyć koszt programu 500+, by przeznaczyć te pieniądze na inne cele
• To niesprawiedliwe, że do najbogatszych trafi więcej pieniędzy niż do najbiedniejszych. Po rozszerzeniu programu 500+ również na pierwsze dziecko, do 20 proc. najbogatszych Polaków trafi 5,4 mld zł, a do 20 proc. najbiedniejszych – jedynie 0,8 mld zł

ARGUMENTY PRZECIW:

• Wychowywanie dzieci to duży wysiłek, niezależnie od tego czy jest się bogatym, czy biednym; 500+ powinno być dostępne dla wszystkich, tak jak dostępna jest edukacja publiczna czy publiczna służba zdrowia
• Koszty obsługi systemu, który sprawdzałby formalności związane z poziomem dochodów, mogłyby być zbyt wysokie i porównywalne do tego, co można by zaoszczędzić, jeśli najbogatsi nie dostawaliby 500+

ARGUMENTY ZA:

• Ludzie zamożni powinni ponosić większy niż obecnie ciężar finansowania budżetu
• Należy wyrównywać nierówności dochodowe w Polsce

ARGUMENTY PRZECIW:

• Zwiększenie podatków może obniżyć innowacyjność i zaangażowanie osób najbardziej kreatywnych
• Nierówności najlepiej wyrównywać poprzez obniżanie podatków osób mniej zarabiających (i tym samym wydatków państwa), a nie podnoszenie obciążeń dla najzamożniejszych

ARGUMENTY ZA:

• Zatrudnianie na umowy „na firmę” i umowy cywilno-prawne zbyt często jest formą unikania płacenia wyższych składek ZUS
• Wypychanie pracowników „na śmieciówki” pozbawia ich bezpieczeństwa socjalnego

ARGUMENTY PRZECIW:

• Zwalczanie zatrudnienia „na firmę” i umowy cywilno-prawne może uderzyć w pracowników, którzy mają prawo do takiej formy współpracy: małych przedsiębiorców, freelalncerów itp., i przez to ograniczyć podaż pracy w Polsce

ARGUMENTY ZA:

• Przeciętna emerytura w marcu 2019 r. wypłacana przez ZUS wynosiła 2 276,99 zł brutto. Emerytury w Polsce są niskie, dobrze więc, że państwo pomaga emerytom wypłacając im trzynastą emeryturę (1000 zł brutto w 2019 r.)

ARGUMENTY PRZECIW:

• Koszt wypłaty trzynastych emerytur w 2019 r. to prawie 9 mld zł. To duże obciążenie dla budżetu państwa. Lepiej byłoby przeznaczyć te pieniądze na inne cele, jak np. poprawienie działania służby zdrowia
• Lepiej wprowadzić różne zachęty podatkowe, by ludzie pracowali dłużej i dzięki temu ich emerytury byłyby wyższe

ARGUMENTY ZA:

• Wprowadzenie bezwarunkowego dochodu podstawowego mogłoby doprowadzić do zmniejszenia skali ubóstwa i zwiększyłoby bezpieczeństwo finansowe wszystkich obywateli
• Część osób, mając zapewnione środki do życia, mogłaby podejmować ryzyko i zakładać nowe firmy, realizując przy tym swoje pasje i marzenia

ARGUMENTY PRZECIW:

• Byłby to za duży koszt dla budżetu państwa, trzeba byłoby zwiększyć podatki
• Wprowadzenie bezwarunkowego dochodu podstawowego mogłoby osłabić motywację ludzi do pracy. Jeśli znaczna część osób przestałaby pracować, to firmy będą miały wielki problem ze znalezieniem pracowników, a tym samym polska gospodarka przestanie się rozwijać

ARGUMENTY ZA:

• Osoby bezdzietne nie ponoszą trudu i kosztów wychowania dzieci, więc powinny płacić wyższe podatki, aby bardziej dołożyć się do budżetu, z którego finansowane są świadczenia np. 500+
• Mniej dzieci to coraz większy problem dla systemu emerytalnego (mniej osób pracujących będzie przypadać na jednego emeryta). Osoby bezdzietne powinny teraz płacić wyższe podatki, by w jakimś stopniu zrekompensować ewentualne przyszłe trudności tego systemu

ARGUMENTY PRZECIW:

• Nie można karać kogoś za to, że nie ma dzieci. Część osób nie ma ich nie dlatego, że nie chce, ale z powodów zdrowotnych lub niekorzystnych okoliczności życiowych
• Osoby bezdzietne już płacą realnie wyższe podatki od tych, które mają dzieci. To tzw. odwrócone bykowe. Rodzice otrzymują różne świadczenia (w tym 500+) oraz różnego rodzaju ulgi i zwolnienia podatkowe, de facto płacą więc mniejsze podatki od bezdzietnych
• Nie można karami zmuszać ludzi do posiadania dzieci. Decyzja o dziecku jest decyzją prywatną

ARGUMENTY ZA:

• Należy maksymalnie uprościć system emerytalny, aby ograniczyć bodźce dla polityków do zmieniania go pod własne potrzeby wyborcze
• Emerytura powinna zapewniać minimum egzystencjalne, resztę należy czerpać z własnych oszczędności – emerytura obywatelska mogłaby zwiększyć bodźce do oszczędzania

ARGUMENTY PRZECIW:

• To niesprawiedliwe. Osoby, które pracowały prawie całe życie i odkładały wyższe składki, powinny mieć wyższą emeryturę. Obecnie ponad 50 proc. emerytów ma świadczenie wyższe niż 2000 zł brutto. Gdyby wprowadzono emeryturę obywatelską na niższym poziomie, połowa świadczeniobiorców by na tym straciła
• Ludzie stracą motywację do dłuższej aktywności zawodowej, która jest potrzebna do utrzymania stabilności systemu emerytalnego i rozwoju gospodarki

ARGUMENTY ZA:

• Rolnicy osiągają przeciętnie niższe dochody niż pracujący w innych sektorach, więc powinno się wspierać tę grupę społeczną poprzez specjalne ulgi w składkach (składki KRUS są znacznie niższe niż ZUS)
• Rolnictwo odgrywa szczególną rolę w gospodarce, zapewniając jej bezpieczeństwo żywnościowe – rolnicy powinni więc być traktowani w specjalny sposób w systemie podatkowo-składkowym

ARGUMENTY PRZECIW:

• Rolnicy powinny być włączeni do systemu emerytalnego ZUS. Obecnie płacą znacznie niższe składki. Przykładowo rolnik prowadzący gospodarstwo rolne do 50 ha płaci miesięcznie składki w wysokości 136 zł, natomiast osoba prowadząca działalność gospodarczą płaci miesięcznie 1320 zł. To jest niesprawiedliwe.
• Państwo musi dopłacać z budżetu państwa do systemu KRUS (obecnie 17,5 mld zł rocznie), ponieważ rolnicy płacą niskie składki, które nie wystarczają na wypłaty emerytur rolniczych. Jest to bardzo duże obciążenie dla budżetu państwa.

ARGUMENTY ZA:

• Ich zarobki są za niskie w stosunku do wynagrodzenia specjalistów w dużych firmach prywatnych czy państwowych. Powoduje to, że bardzo trudno jest zachęcić najlepszych ekspertów do pracy w polityce, samorządzie czy administracji publicznej
• Jeśli politycy i urzędnicy zarabiają za mało, są znacznie bardziej podatni na korupcję i nielegalne sposoby dorabiania

ARGUMENTY PRZECIW:

• Polityka to służba publiczna, nie powinna przyciągać bodźcami finansowymi

ARGUMENTY ZA:

• Elektrownie atomowe zapewnią gospodarce stabilne źródło energii, uzupełniające energię z niestabilnych źródeł odnawialnych (przy założeniu odejścia od energetyki węglowej)

ARGUMENTY PRZECIW:

• Inwestycja w elektrownię jądrową jest bardzo droga, a energia z niej też nie będzie należała do najtańszych

ARGUMENTY ZA:

• Eliminując węgiel w energetyce i przechodząc na odnawialne źródła energii, Polska będzie w stanie częściowo ograniczyć emisję szkodliwych gazów
• W Polsce obowiązują regulacje unijne, zgodnie z którymi należy zmniejszać emisję szkodliwych gazów. W przeciwnym wypadku nałożone zostaną kary pieniężne. Polska powinna zatem dążyć do wyeliminowania wykorzystania węgla w energetyce, zastępując go „zielonymi” źródłami energii

ARGUMENTY PRZECIW:

• Polska gospodarka opiera się na węglu, więc nie powinniśmy tego zmieniać by górnicy nie stracili pracy

ARGUMENTY ZA:

• Wprowadzając taki podatek ograniczymy liczbę sprowadzanych do Polski wyeksploatowanych aut
• Dojdzie do realnego odmłodzenia parku samochodowego (dziś średni wiek to ponad 16 lat)
• Zwiększą się wpływy do budżetu

ARGUMENTY PRZECIW:

• Podatek drogowy ograniczy najuboższym dostęp do aut
• Wprowadzenie nowego podatku będzie miało wątpliwy wpływ na rynek sprzedaży nowych aut

ARGUMENTY ZA:

• Spółki skarbu państwa pełnią wyjątkową rolę w gospodarce i nie można przykładać do nich miary takiej, jak do spółek znajdujących się w prywatnych rękach
• Spółki skarbu państwa dysponują odpowiednim zapleczem i potencjałem finansowym i realizują projekty ważne z punktu widzenia interesów gospodarczych państwa

ARGUMENTY PRZECIW:

• To spółki publiczne i powinny funkcjonować tak, jak wszystkie inne podmioty, a więc maksymalizować zysk i dzielić się nim także z mniejszościowymi akcjonariuszami.
• Sytuacja, w której interes gospodarczy państwa stoi ponad interesem akcjonariuszy, rodzi ryzyko pogwałcenia praw właścicieli mniejszościowych pakietów
• Przedkładanie interesu państwa nad interes przedsiębiorstwa i akcjonariuszy podkopuje zaufanie do rynku kapitałowego

ARGUMENTY ZA:

• Regulacje zmniejszą zmienność cen podstawowych towarów spożywczych/ energii, zwiększą realny dochód i są szansą na zmniejszenie ubóstwa

ARGUMENTY PRZECIW:

• Wprowadzenie takich rozwiązań wiąże się z olbrzymimi wydatkami budżetowymi, które mogą skutkować zwiększeniem deficytu i koniecznością podwyżek podatków
• Dojdzie do zaburzenia działań wolnego rynku i wiarygodności polskiej gospodarki
• Regulacje mogą być niezgodne z prawem unijnym

ARGUMENTY ZA:

• Zarządzający spółkami skarbu państwa powinni być rekrutowani na takich samych zasadach, jak zatrudnia się menedżerów do firm prywatnych. Powinno się liczyć ich doświadczenie i kompetencje a nie układy i znajomości
• Upolitycznieni menadżerowie mogą podejmować decyzje, które nie są zgodne z interesem firmy, ale interesem konkretnych polityków czy ugrupowań politycznych

ARGUMENTY PRZECIW:

• Rząd i politycy powinni decydować o wyborze zaufanych osób do spółek skarbu państwa, by te osoby podejmowały decyzje zgodne z potrzebami rządu / partii
• Partia, która wygrywa wybory, powinna mieć możliwość zatrudniania „swoich” ludzi

ARGUMENTY ZA:

• Liczba osób w wieku produkcyjnym w Polsce spada bardzo szybko (ok. 200-300 tys. rocznie), więc do utrzymania wzrostu gospodarczego potrzebni są nowi pracownicy
• Większa pula pracowników z zagranicy to większa pula talentów w gospodarce i szansa na innowacyjność

ARGUMENTY PRZECIW:

• Sprowadzanie pracowników z zagranicy umacnia model gospodarki oparty o niskie koszty pracy
• Sprowadzanie pracowników z zagranicy może doprowadzić do konfliktów społecznych, gdy bezrobocie zacznie się zwiększać

ARGUMENTY ZA:

• Wszystkie kraje, z którymi konkurujemy o inwestycje, dają granty, zwalniają z podatków lub sprzedają grunt po atrakcyjnych cenach (albo robią to wszystko razem)
• Firma, która dostaje coś od rządu, zobowiązuje się jednocześnie do utrzymania miejsc pracy przez co najmniej 5 lat

ARGUMENTY PRZECIW:

• Chociaż w ramach UE pomoc publiczna nie może zaburzać konkurencji, to niekiedy rządy obiecują wysoki grant, choć nie ma gwarancji, że KE się na niego zgodzi. W ten sposób Słowacy zdobyli Jaguara, o którego walczyła też Polska
• Zamiast dotować międzynarodowe koncerny z pieniędzmi podatnika, lepiej je wydać na rozwój lokalnego biznesu

ARGUMENTY ZA:

• Tylko prywatne firmy są efektywne i zapewniają wzrost gospodarczy
• Spółki skarbu państwa służą rządzącym jako przechowalnia politycznych przyjaciół

ARGUMENTY PRZECIW:

• Spółki skarbu państwa realizują ważne strategiczne interesy gospodarki, których spółki prywatne nie są w stanie zrealizować
• Na całym świecie rośnie rola etatyzmu i powinniśmy podążać za tym trendem