Wbrew powszechnej opinii pracodawca musi zapewnić zatrudnionym wodę zdatną do picia lub inne napoje przez cały rok, a nie tylko w okresie wakacyjnym, gdy na termometrach pojawiają się wysokie temperatury. Wielu właścicieli firm nie ma jednak świadomości istnienia tego obowiązku. Warto pamiętać, że dodatkowe zadania ciążą na przedsiębiorcach posiadających w swoich szeregach pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnie uciążliwych. Prawo zobowiązuje wtedy szefów do dostarczenia podwładnym również innych napojów oprócz wody.
Wysokie temperatury
Prawo przewiduje pięć takich sytuacji. W pierwszej kolejności konieczność dostarczenia dodatkowych napojów powstaje wtedy, gdy praca będzie wykonywana w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego powyżej 25 stopni Celsjusza. Obowiązek ten pojawia się również wtedy, gdy zadania służbowe odbywają się w warunkach mikroklimatu zimnego z wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCI) powyżej 1000. Poza tym przedsiębiorca musi zapewnić zatrudnionym dodatkowe napoje, gdy ci pracują na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej 10 stopni Celsjusza lub powyżej 25 stopni Celsjusza. Obowiązek ten mają szefowie również wtedy, gdy praca podwładnych wiąże się z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal u mężczyzn i 1000 kcal u kobiet.
Przedsiębiorcy muszą zapewnić zatrudnionym dodatkowe napoje na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 stopni Celsjusza. Zgodnie z przepisami rodzaj płynów powinien być dostosowany do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych zatrudnionych. Co przedsiębiorca może zaproponować podwładnym?
- Przepisy, poza jednym przypadkiem, nie wskazują dokładnie, jakie napoje szef ma dostarczyć pracownikom. Ważne jest, że nie powinna to być zwykła woda. Prawo mówi bowiem, że obowiązkiem pracodawcy jest dostarczenie oprócz niej napojów profilaktycznych. Uznaje się jednak, że odpowiednio zmineralizowana woda już takim płynem jest. Wymagane jest na pewno, żeby ich rodzaj i temperatura były dostosowane do warunków wykonywania pracy. Mówiąc ogólnie ciepłe napoje w zimnie, chłodne w wysokiej temperaturze. Szef musi też pamiętać, żeby ich ilość zaspokajała potrzeby pracowników. Jedna półlitrowa butelka na cały dzień w upale to na pewno za mało. Dostęp do napojów powinien być stały, a ich ilość w zasadzie nielimitowana – mówi Paweł Kempa-Dymiński, radca prawny z kancelarii LBKP Legal.
Sankcje dla pracodawcy
Co grozi szefom za niedopełnienie obowiązku udostępnienia pracownikom wody lub innych napojów? Przede wszystkim kary finansowe.
- Za nieprzestrzeganie takich obowiązków pracodawca może zostać ukarany grzywną w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł. Poza tym PIP może nakazać szefowi usunąć naruszenia. Z kolei gdy uzna, że powodują one bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia podwładnych, ma prawo żądać natychmiastowego wstrzymania pracy do czasu ich likwidacji. Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów mogą być jeszcze bardziej dotkliwe. W przypadku niedopełnienia obowiązków z zakresu BHP i narażenia zdrowia lub życia pracownika szefowi grozi kara pozbawienia wolności do trzech lat. Jeszcze poważniejsze konsekwencje karne grożą, jeśli wskutek zaniechań pracodawcy dojdzie do śmierci zatrudnionego lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – zwraca uwagę radca prawny.