Walka o pieniądze na rozwój to dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców często prawdziwa droga przez mękę. Tym bardziej jest im trudno w czasie gospodarczego spowolnienia, kiedy banki zaostrzają politykę kredytową. Aby firmy miały łatwiejszy dostęp do zewnętrznego finansowania, Unia Europejska stworzyła specjalny program ramowy na rzecz konkurencyjności i innowacji (ang. Competitiveness and Innovation Framework Programme — CIP). Wspiera on sektor MSP, który może dostać pieniądze na różne formy innowacji, w tym nowe rozwiązania ekologiczne. Unijny instrument promuje efektywność energetyczną i odnawialne źródła energii (OZE).
4mld zł To wartość projektów, które są realizowane przez polskie firmy dzięki wsparciu z programu CIP.
Mylą z innym wsparciem
Z punktu widzenia firm najważniejszy jest komponent CIP pod nazwą „Instrumenty finansowe dla Małych i Średnich Przedsiębiorstw”. Dzięki niemu można finansować każdy etap rozwoju, od fazy zalążkowej po etap ekspansji rynkowej. Na czym polega system wsparcia? Pieniądze z programu są przekazywane firmom przez jednego z sześciu pośredników finansowych.
Mają oni w swojej ofercie łącznie kilkanaście instrumentów finansowych.W puli programu jest 3,6 mld EUR. Nad Wisłą CIP działa od prawie dwóch lat i w tym czasie z jego pomocy skorzystało ponad 4 tys. firm. Dostały one łącznie ponad 800 mln zł pomocy. Jednak wielu przedsiębiorców wciąż nie wie o programie lub myli to wsparcie z innymi, odpłatnymi lub komercyjnymi gwarancjami dla biznesu.
— Na polskich przedsiębiorców czekają u pośredników programu jeszcze ponad 3 mld zł w formie preferencyjnych kredytów, pożyczek, leasingu i poręczeń. Przedsiębiorca otrzymuje takie wsparcie bez opłat za unijną gwarancję, bez reżimu pomocy publicznej i w uproszczonej formie, w systemie jednego okienka — wymienia Arkadiusz Lewicki, dyrektor Krajowego Punktu Kontaktowego Programu CIP w Polsce.
We wspomnianym instrumencie dla MSP przedsiębiorcy mają do wyboru instrumentyfinansowe o charakterze kapitałowym (GIF) i poręczeniowym (SMEG). Pierwsze wsparcie to kapitał dla innowacyjnych firm, które planują rozpoczęcie i rozwój biznesu, działalność B+R lub wprowadzenie na rynek produktów i usług. Natomiast SMEG to m.in. poręczenia dla kredytów, pożyczek i leasingu na warunkach, które pod wieloma względami są korzystniejsze od standardowej oferty. Weźmy na warsztat przykładowy instrument — gwarancje kredytów inwestycyjnych. Największy polski pośrednik finansowy programu CIP, czyli Bank Pekao, daje go firmom o przychodach do 20 mln zł. Nie ma limitu, jeśli chodzi o wielkość pomocy.
— Atutem jest zabezpieczenie kredytu wyłącznie na finansowanych środkach trwałych, obowiązuje też znacznie niższy wkład własny niż w ofercie standardowej wynoszący tylko 15 proc. Kolejne korzyści to dłuższy okres kredytowania i prostsze zasady, bo wszystko jest załatwiane w jednym wniosku kredytowym — mówi Jakub Fulara z biura funduszy UE i programów publicznych Banku Pekao.
Natomiast np. gwarancje kredytów obrotowych są udzielane dla firm działających do dwóch lat. Wymagana jest jedna opłacona faktura lub rachunek od kontrahenta. Przedsiębiorca może dostać kredyt do 10 tys. zł zabezpieczony wyłącznie gwarancją EFI albo do 20 tys. zł z innym dodatkowym zabezpieczeniem. Atutem jest prosta dokumentacja bez biznesplanu, gwarancja oczywiście pozostaje bezpłatna.
Najczęściej wytwórcy
Na jaką działalność idzie wsparcie z programu CIP? Najczęściej o pomoc ubiegają się wytwórcy — to ponad jedna czwarta wszystkich beneficjentów. Pieniądze trafiają też często do przedsiębiorców prowadzących handel detaliczny oraz działalność hotelarsko-gastronomiczną. Co ósmy złoty z programu został przeznaczony na działalność rzemieślników i firm budowlanych.
— Ponad połowa beneficjentów przyznała, że bez wsparcia z CIP nie byłaby w stanie rozpocząć działalności gospodarczej lub przeprowadzić określonej inwestycji. Co ciekawe, ten program należy do najefektywniejszych programów UE. Każdy złoty z kieszeni przedsiębiorcy wyciąga 30 zł z zasobów komercyjnego pośrednika, np. banku. Tak wysokiego mnożnika nie ma żaden inny program dostępny na rynku publicznym — zwraca uwagę Arkadiusz Lewicki.
CIP będzie realizowany tylko w tej unijnej perspektywie finansowej, ale już ma następcę na lata 2014-20. Będzie nim COSME, czyli program na rzecz konkurencyjności przedsiębiorców i MSP. Nowym rozwiązaniem będzie możliwość łączenia dotychczasowych instrumentów finansowych z innym unijnym wsparciem, także z dotacjami.
WIĘCEJ INFORMACJI
Szczegóły dotyczące komponentu „Instrumenty finansowe dla MSP”: Krajowe Punkty Kontaktowe dla Programu CIP: Związek Banków Polskich ul. Kruczkowskiego 8, Warszawa tel.: +22 696-64-95 e-mail: [email protected] www.cip.gov.pl/eip/kpkzbp