ZUS to jedna z instytucji wydających najwięcej w kraju na IT. Szacuje się, że rocznie na utrzymanie, rozwój systemów, licencje oraz infrastrukturę wydaje nawet ponad 1 mld zł. To wszystko po to, by utrzymać jeden z największych w Europie systemów IT, przez który przepływa rocznie nawet pół bln zł, czyli kwota wartości kilkunastu proc. PKB.
Na poniedziałkowe Forum IT ZUS zaprosił liczne grono przedstawicieli firm, by im opowiedzieć o wyzwaniach, przed którymi stoi i jak będzie chciał im podołać. To forma dialogu z rynkiem, który powinien wiedzieć, jakie długoterminowe cele chce osiągnąć zakład i jakie zakupy planuje.
Sławomir Wasielewski, członek zarządu ZUS nadzorujący pion operacji i eksploatacji systemów, jako główne wyzwania wskazał: wielokanałowość w obsłudze klientów, odpowiednie wykorzystanie sztucznej inteligencji i technologii robotyzacji, konieczność zmian w architekturze KSI, optymalizację procesów biznesowych, zapewnienie kontynuacji największych umów na rozwój i utrzymanie systemów. Ostanie z wyzwań towarzyszy ZUS-owi od lat - to zmienność i niepewność otoczenia oraz konieczność szybkiej modyfikacji systemów pod nowe regulacje prawne.
By wyjść naprzeciw wyzwaniom, zakład wychodzi na rynek. W maju ruszył przetarg na zakup rozwiązania umożliwiającego wielokanałową obsługę klientów w modelu SaaS. Według planu postępowań ZUS orientacyjna wartość zamówienia to blisko 27 mln zł. W planach ma kolejne zakupy.
Jednym z większych planowanych przez zakład projektów będzie budowa Centralnego Repozytorium Cyfrowego.
- To projekt, który jest bardzo potrzebny zakładowi. Dziś mamy taką sytuację, że dane głównie trzymamy w systemach produkcyjnych. Powoli zaczynają dochodzić do granic swoich technicznych możliwości i już dziś musimy zacząć myśleć, jak je wyprowadzić w sposób efektywny do systemu archiwum – mówi Sławomir Wasielewski.
W archiwum znajdą się nie tyko dokumenty cyfrowe, ale także zdigitalizowane dokumenty papierowe.
- Będziemy oczekiwać od tego rozwiązania, by było dostosowane do ustawy o archiwach państwowych. Za jego pomocą chcemy zapewniać szybki dostęp do wszystkich dokumentów, które docelowo powinny być w jednym miejscu – mówi szef IT ZUS.
Kolejnym planowanym projektem jest tzw. hurtownia danych.
- Dziś wiemy, jakich raportów potrzebujemy, jak wygląda nasz model danych i chcemy zebrać wszystkie potrzeby raportowe w jedno miejsce. Myślimy o wykorzystaniu tu AI do wyłapywania anomalii. Częścią tego projektu będzie system aktuarialny – powiedział Sławomir Wasielewski.
Sporo zmian ZUS planuje w obsłudze klientów. Obecnie przy wsparciu Centralnego Ośrodka Informatyki prowadzi rebranding Platformy Usług Elektronicznych, czyli cyfrowej bramy do usług ZUS. Po wakacjach ma w planie udostepnienie aplikacji mobilnej dla płatników. W celu przyspieszania i automatyzacji obsługi klientów w większym stopniu mają być wykorzystywane vocieboty i AI.
Nowy Płatnik
Dużo zmian w ZUS jest planowanych w obszarze dochodów i świadczeń. Jedną największych będzie budowa nowego Płatnika.
- Jesteśmy zmuszeni do napisani od nowa programu Płatnik. Po to, by móc zapewniać mu odpowiedni poziom bezpieczeństwa, gdyż niektóre wykorzystane w nim technologie niedługo już nie będą wspierane. Chcemy ułatwić przedsiębiorcom rozliczenia. W ramach nowego rozwiązania chcemy przejąć obowiązek wypełniania dokumentów przez przedsiębiorców – mówi szef IT ZUS.
Wspomniane przejęcie rozliczenia składek to jeden z pomysłów regulacyjnych rządu. Jednak nienowy – pierwszy raz taka zapowiedź pojawiła się przed około czterema laty. Nowy Płatnik najprawdopodobniej zostanie zbudowany przez jednego z wykonawców umowy ramowej na rozwój KSI. Obecnie są to Comarch i Asseco. Obecna umowa zakończy się w przyszłym roku i ZUS już przygotowuje się do nowego postępowania. Zgodnie z planem ma ono zostać ogłoszone w czwartym kwartale, a jego budżet to niemal 600 mln zł.
Sporo pracy czeka ZUS w związku z koniecznością migrowania Systemu Wspierania Ekonomiki Zakładu, czyli systemu ERP opartego na rozwiązaniu SAP wykorzystywanego w centrali i 43 oddziałach.
- To bardzo istotny system, bierze udział w krytycznych procesach wewnętrznych. Musimy się migrować do 2028 r. do wspieranego przez producenta rozwiązania. Do tego będziemy chcieli też wdrożyć moduł, którego obecnie nie mamy – tzw. miękki HR – mówi Sławomir Wasielewski.
Przetarg na miękki HR ma zostać ogłoszony niebawem. Jego szacowany budżet to niemal 60 mln zł. Zakup migracji SWEZ do nowej wersji może kosztować, zgodnie z planem postępowań, ponad 200 mln zł.
ZUS jakiś czas temu rozpoczął budowę ośrodka zapasowego przy współpracy z NASK. Część systemów zakładu już funkcjonuje w nowym ośrodku, a pełna przeprowadzka ma się zakończyć pod koniec roku. Ponieważ części infrastruktury nie opłaca się przenosić ZUS planuje zakupy w tym obszarze. Będzie też zamawiał usługę ciągłości działania i ogłaszał przetarg na operatora sieci WAN.