El Dorado dla MŚP

Elżbieta Szpak
opublikowano: 2025-12-07 20:00

Wielu właścicieli małych i średnich firm wciąż żyje w przekonaniu, że Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE) to ekskluzywne kluby dla globalnych koncernów, do których wstęp mają tylko ci, którzy budują fabryki za setki milionów złotych. Nic bardziej mylnego. Reforma przepisów i powstanie Polskiej Strefy Inwestycji sprawiły, że to właśnie sektor MŚP stał się głównym beneficjentem pomocy publicznej. Wyjaśniamy, dlaczego inwestycja na wschód od Wisły to dziś najskuteczniejsza tarcza podatkowa w Unii Europejskiej i jak krok po kroku z niej skorzystać.

Posłuchaj
Speaker icon
Zostań subskrybentem
i słuchaj tego oraz wielu innych artykułów w pb.pl
Subskrypcja

Decyzja o nowej inwestycji - zakupie maszyn, rozbudowie hali czy cyfryzacji produkcji - zawsze wiąże się z ryzykiem. Kluczem do sukcesu jest nie tylko trafienie w potrzeby rynku, ale też inteligentna inżynieria finansowa. Z pomocą przychodzą strefy takie jak EURO-PARK MIELEC czy EURO-PARK WISŁOSAN (obie zarządzane przez Agencję Rozwoju Przemysłu). Oferują one mechanizm, który pozwala zamienić wydatki inwestycyjne na wieloletnie wakacje podatkowe.

1. Zrozum, jak działa zwolnienie podatkowe
Zanim przedsiębiorca zdecyduje się na lokalizację, musi zrozumieć, co zyskuje. Mechanizm strefowy nie jest dotacją, o którą trzeba walczyć w konkursie z tysiącami innych firm. To gwarantowane prawem zwolnienie z podatku dochodowego (CIT lub PIT).

Jak to działa w praktyce? Jeśli firma zainwestuje w Polsce Wschodniej, państwo „zwróci” jej znaczną część tych nakładów, pozwalając nie płacić podatku dochodowego przez lata. W tym regionie wskaźniki intensywności pomocy są najwyższe w UE. Mikro i małe firmy mogą odzyskać aż 70 proc. kosztów kwalifikowanych, a średnie przedsiębiorstwa – 60 proc.
Matematyka działa na korzyść Polski wschodniej: inwestując milion złotych w centralnej Polsce, firma skorzysta ze znacznie niższego zwolnienia podatkowego. Inwestując ten sam milion w Rzeszowie, Lublinie czy Tarnobrzegu, można zyskać 700 tys. zł, które zostaje w kasie firmy, zamiast trafić do urzędu skarbowego. Co więcej, w strefach zarządzanych przez ARP przedsiębiorca ma na wykorzystanie tego limitu aż 15 lat – to najdłuższy okres dostępny w kraju.

2. Nie bój się progu wejścia
Najczęstszym mitem blokującym MŚP przed inwestycjami w SSE jest obawa o wyśrubowane wymagania. Przedsiębiorcy boją się, że ich inwestycja jest „zbyt mała”. Tymczasem w ramach Polskiej Strefy Inwestycji kryteria wejścia zostały bardzo obniżone właśnie z myślą o mniejszych podmiotach.
Wymagane nakłady inwestycyjne są dostosowane do skali biznesu, a nie do standardów korporacyjnych. Aby uzyskać decyzję o wsparciu, np. w strefie tarnobrzeskiej czy mieleckiej, wystarczy spełnić cztery z listy kryteriów zrównoważonego rozwoju. Nie trzeba zaraz budować laboratorium kosmicznego – często wystarczy, że inwestycja tworzy stabilne miejsca pracy, jest przyjazna środowisku lub wpisuje się w lokalne uwarunkowania gospodarcze.

3. Wybierz ekosystem, a nie tylko działkę

Decyzja o lokalizacji nie powinna opierać się wyłącznie na tabelkach w Excelu. Równie ważne jest otoczenie, w którym firma będzie funkcjonować przez następną dekadę. Polska Wschodnia oferuje w tym zakresie gotowe rozwiązania „pod klucz”.

Zarządzający strefą, tacy jak EURO-PARK WISŁOSAN, wyręczają inwestorów w najtrudniejszym etapie procesu budowlanego. Oferują w pełni uzbrojone tereny, a nawet gotowe obiekty, np. nowoczesne hale produkcyjno-biurowe w ramach Akceleratora Przemysłowego w Stalowej Woli czy aktualnie budowane hale produkcyjno-magazynowe w Tarnobrzegu i Chełmie. To oszczędność czasu i nerwów pozwalająca skupić się na biznesie, a nie na doprowadzaniu mediów.

Wartość dodaną stanowi przynależność do silnych klastrów przemysłowych. Podkarpacie słynie z Doliny Lotniczej, a obecnie dynamicznie rozwija się tu grupa inicjatyw zwana „Doliną Dronową”. Już w 2025 r. EURO-PARK MIELEC wsparło inwestycje o wartości przeszło 100 mln zł w przemysł i technologie dronowe. Dla firmy z sektora MŚP wejście w taki ekosystem to szansa na stanie się certyfikowanym dostawcą dla globalnych liderów branży automotive czy aerospace. Transfer technologii i know-how odbywa się tu niejako „przez płot”.

4. Przejdź przez procedurę – to prostsze, niż myślisz

W przeciwieństwie do skomplikowanych grantów unijnych, gdzie nabory trwają krótko, a szanse na sukces bywają loterią, proces ubiegania się o wsparcie w strefie jest ciągły i przewidywalny. Wniosek można złożyć w dowolnym momencie roku.

Przez sam proces pomagają przejść dedykowani eksperci. Oferują oni kompleksowe doradztwo - od wstępnej analizy opłacalności, przez pomoc w interpretacji przepisów. To wsparcie administracyjne jest kluczowe dla firm, które nie posiadają rozbudowanych działów prawnych.

Dowód słuszności strategii

Oczywiście można nadal zastanawiać się, czy to rozwiązanie dla konkretnej firmy. Tu w podjęciu decyzji pomogą twarde dane. W Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej EURO-PARK WISŁOSAN sektor MŚP to nie marginalny dodatek, ale główny motor napędowy. Prognozy na koniec 2025 r. wskazują, że małe i średnie firmy odpowiadają tam za 70 proc. wszystkich wydanych decyzji o wsparciu.

Łącznie firmy z sektora MŚP zadeklarowały w tej strefie nakłady rzędu 127 mln zł, tworząc ponad 1500 miejsc pracy. To dowód, że polscy przedsiębiorcy nauczyli się wykorzystywać narzędzia, które przez lata były zarezerwowane dla zagranicznego kapitału.

Inwestowanie w Polsce Wschodniej przestało być wyborem „drugiej kategorii”. Dzięki kombinacji 70-proc. ulgi podatkowej, 15-letniego okresu wsparcia i gotowej infrastruktury region ten stał się inwestycyjnym El Dorado dla sektora MŚP. Dla przedsiębiorcy planującego rozwój zignorowanie tej możliwości jest w dzisiejszych czasach po prostu błędem w sztuce zarządzania finansami.

KOMENTARZ PARTNERA MERYTORYCZNEGO
ŁUKASZ KOTAPSKI
wiceprezes zarządu ds. oddziałów, inwestycji strefowych i innowacji ARP S.A. Skok technologiczny MŚP zaczyna się na Wschodzie

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) w Polsce stoją dziś przed fundamentalnym dylematem: jak zwiększyć odporność biznesu w środowisku rosnącej niepewności geopolitycznej, inflacyjnej i kosztowej. Tymczasem inwestycje w Polsce Wschodniej przestają być postrzegane jedynie jako optymalizacja podatkowa, a stają się strategią eliminacji ryzyka biznesowego i budowania trwałej przewagi konkurencyjnej.

Największą wartością dla MŚP nie jest samo zwolnienie z CIT/PIT, ale fakt, że dzięki intensywności pomocy sięgającej 70 proc. kosztów kwalifikowanych kapitał zostaje przeznaczony na finansowanie własnego rozwoju. To jest nie tylko zwolnienie podatkowe – to zasilenie obrotowe inwestycji. Dzięki temu mniejsza firma może pozwolić sobie na zakup maszyn nowej generacji, na które w normalnych warunkach musiałaby zaciągać dodatkowe, kosztowne kredyty. MŚP często nie ma zasobów na rozbudowane działy prawne, prowadzenie czasochłonnych procesów administracyjnych czy samodzielne uzbrajanie terenu.

Specjalne strefy ekonomiczne poprzez swoje działania stają się zewnętrznym back-office dla inwestora. Strefy są fundamentami rozwoju regionalnego i krajowego. Na przykład nowe deklarowane inwestycje w SSE EURO-PARK MIELEC i TSSE EURO-PARK WISŁOSAN przekroczyły łącznie w 2025 r. poziom 2,2 mld zł. Strefy przyciągają inwestorów zarówno z sektora MŚP, jak i globalne koncerny, co tworzy ekosystem wzajemnych powiązań, wpływa na wzrost zatrudnienia i podnoszenia kompetencji kadr i przekłada się na rozwój lokalnej gospodarki.

Dla firmy z sektora MŚP kluczowy jest stabilny zbyt i dostęp do zaawansowanego know-how. Regionalna specjalizacja (Dolina Lotnicza, Dolina Dronowa, elektromobilność, przemysł medyczny i energetyczny) oraz aktywne klastry przemysłowo-edukacyjne w strefach ARP tworzą unikalne otoczenie biznesowe. Inwestując w specjalnej strefie ekonomicznej, MŚP nie staje się samotnym podmiotem, ale certyfikowanym ogniwem w łańcuchu dostaw dla globalnych graczy branży aerospace czy automotive. Taki transfer technologii i kooperacja z dużym partnerem (nierzadko „przez płot”) to najszybsza ścieżka do skoku technologicznego i podniesienia marżowości, co w dłuższej perspektywie jest cenniejsze niż jakakolwiek ulga podatkowa.

Strefy SSE EURO-PARK MIELEC i TSSE EURO-PARK WISŁOSAN zachęcają inwestorów krajowych i zagranicznych nie tylko preferencjami podatkowymi, ale też korzystnym położeniem, sąsiedztwem ze Słowacją oraz Ukrainą, a także rozwiniętą infrastrukturą drogową (autostrada A4, drogi S19 i S17 oraz planowana rozbudowa trasy Via Carpatia) i kolejową, w tym szerokotorową linią LHS oraz lotniskami w Rzeszowie i Lublinie. Wschodnia Polska – dzięki strefom – staje się platformą dla projektów związanych z modernizacją regionu podkarpackiego i południowo wschodniej Polski, jak i local content.

W warunkach, gdy bezpieczeństwo finansowe i stabilność łańcucha dostaw mają kluczowe znaczenie, MŚP potrzebują rozwiązań długoterminowych. 15 lat gwarantowanego wsparcia w PSI, w połączeniu z dostępem do stabilnych kadr i gotowym zapleczem infrastrukturalnym, pozwala polskim firmom zminimalizować niepewność i skupić się na innowacjach. Polska Wschodnia oferuje dziś nie tylko oszczędności, ale przede wszystkim fundament pod budowę biznesu odpornego na wstrząsy makroekonomiczne, przekształcając koszty inwestycyjne w kapitał przyszłego rozwoju.

W strefach funkcjonują firmy działające w bardzo różnych sektorach. ARP S.A. wspiera rozwój zróżnicowanych przedsiębiorstw, zarówno pod względem infrastruktury, jak i innowacyjnych projektów.