Jeorjos Papandreu, premier Grecji, zaskoczył wszystkich, w tym własnych ministrów, ogłaszając, że zamierza wysłuchać głosu ludu w sprawie ostatnio wynegocjowanego drugiego pakietu ratunkowego dla Grecji. Głos przeciwko drugiemu pakietowi ratunkowemu będzie w rzeczywistości głosem za nieuporządkowanym bankructwem Grecji. Chaotyczne bankructwo będzie w istocie oznaczać również odrzucenie wspomnianego pierwszego pakietu ratunkowego wartego 110 miliardów EUR. Europejski sektor bankowy zostanie poddany poważnemu testowi. ECB (czytaj: Niemcy) będzie musiał przyjąć odpowiedzialność za jego przetrwanie. Byłoby to możliwe, gdyby Grecja była odosobnionym przypadkiem, jednak gdyby w jej ślady poszły inne przeżywające problemy państwa, jak Portugalia, Hiszpania czy Włochy, z sytuacją nie poradziłby sobie nawet ECB.
Europejscy decydenci muszą przekonać Greków, by wycofali się z referendum i przestali ryzykować wywołaniem lawiny znacznie poważniejszej w skutkach od samego bankructwa tego kraju. Innym możliwym rozwiązaniem jest przyjęcie przez nich części winy i zmniejszenie presji związanej z wpływem drakońskich oszczędności na grecką gospodarkę. Mimo że w Niemczech i innych bogatych krajach nie jest to popularna opcja, rozwój sytuacji w Grecji może sprawić, że decydenci bardziej uświadomią sobie, iż nieodłączną towarzyszką poważnych programów oszczędnościowych jest długotrwała recesja.
Kluczowe znaczenie dla europejskich przywódców ma powstrzymanie Jeorjosa Papandreu — nie z uwagi na strach przed greckim bankructwem, ale przede wszystkim z uwagi na to, że rozlanie się kryzysu na pozostałe kraje z europejskich peryferii mogłoby mieć tragiczne konsekwencje. Trzeba zatem albo ograniczyć dotkliwość wdrażanych programów dla Greków, albo wzmocnić sektor finansowy na tyle, by chętni do ataku na pozostałe państwa z peryferii Europy mieli świadomość, że stoją na straconej pozycji.
MADS KOEFOED
specjalista ds. strategii makroekonomicznych Saxo Banku