Tegoroczne zmiany podatkowe wprowadzają sporo ulg, ale i wiele nowych obowiązków dla biznesu. Najważniejsze jednak jest to, by przygotować się do zmian, które nastąpią w najbliższych latach. Choć niektóre terminy wydają się odległe, to czasu na przygotowanie nie zostało wiele. Szczególnie, jeśli chodzi o międzynarodowe standardy rachunkowości — to wnioski z V Kongresu Podatków i Rachunkowości KPMG, który odbył się 15 stycznia 2015 r. w Warszawie.
Diabeł tkwi w szczegółach
Kongres rozpoczął się tradycyjnie od przedstawienia zmian w podatku VAT. Sądząc po frekwencji na sali, która już o 9.30 była pełna, VAT nadal jest bardzo istotny, choć w tym roku zmian jest zdecydowanie mniej. Tomasz Grunwald, partner i szef zespołu ds. VAT w KPMG w Polsce, jako pierwszą ważną zmianę w kalendarzu podatnika wskazał 1 kwietnia i projekt nowelizacji ustawy o VAT, dotyczący mechanizmu odwrotnego obciążenia przy dostawie telefonów komórkowych, komputerów przenośnych oraz konsol do gier wideo. Nabywca w tym przypadku będzie zobowiązany do rozliczenia VAT należnego pod warunkiem, że wartość jednolitej transakcji obejmującej wymienione towary przekroczy 20 tys. zł (bez podatku). Diabeł oczywiście tkwi w szczegółach. Może się tak zdarzyć, że nabywca będzie próbował rozbić transakcję na mniejsze części. W takim przypadku ważne będą okoliczności i intencje nabywcy. Po stronie sprzedawcy leży z kolei obowiązek zidentyfikowania nabywcy i raportowania.
— Chodzi o to, by fiskus wiedział, między jakimi podmiotami transakcje będą się odbywały. Jednak mechanizm, który ma ograniczać skłonności korupcyjne, może je wzmóc. Jest skuteczny w walce z oszustwami, ale nie wiem, czy w przypadku elektroniki nie uczyni więcej zła niż dobra — komentował Tomasz Grunwald. Wśród zmian, które na pewno ucieszą przedsiębiorców, Tomasz Grunwald wymienił te wchodzące w życie od 1 lipca, dotyczące paliwa do samochodów służbowych.
— Jeśli samochód wykorzystywany jest zarówno służbowo, jak i prywatnie, będziemy mieli możliwość odliczenia 50 proc. podatku VAT. Jeśli wyłącznie służbowo — 100 proc. To zamyka wieloletnie majstrowanie przy VAT na paliwa — mówił.
Ostrzegał jednak, że nie wiadomo jednak, czy w tym roku nie czekają nas inne nowelizacje w sprawie VAT. Dlatego warto trzymać rękę na pulsie.
CIT coraz ostrzejszy
Rafał Ciołek, partner w zespole międzynarodowego prawa podatkowego w KPMG w Polsce, podkreślał, że zmiany ustawy o CIT, które obowiązują od 1 stycznia 2015 r., są najistotniejszą nowelizacją od kilku lat. Chodzi o nałożenie podatku od dochodów zagranicznych spółek kontrolowanych. Zaostrzanie przepisów w tym zakresie to bardzo mocny trend w wielu krajach, podobnie jak walka z rajami podatkowymi. Polskie organy podatkowe idą w tym samym kierunku.
— Polskie przepisy w tym zakresie stają się skomplikowane i coraz bardziej restrykcyjne. Sami przedstawiciele MF przyznawali w trakcie procesu legislacyjnego, że przepisy są bardzo rygorystyczne, ale takie mają właśnie być, aby przeciwdziałać tworzeniu tego rodzajustruktur. Jednak znaczna część nowych przepisów może okazać się martwa, bo są wewnętrznie sprzeczne — mówił Rafał Ciołek. Ekspert KPMG miał także dobre wieści dla podatników. Podkreślał, że sporo ulgi może im sprawić prezydencki projekt nowelizacji ordynacji podatkowej, nad którym obecnie pracuje Sejm, a który mówi m.in. o tym, że wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść podatnika.
Korzystne zmiany w PIT
Andrzej Marczak, partner i szef zespołu ds. PIT w KPMG w Polsce, miał już lepsze wieści. Zaczął od dowozu pracowników do pracy, co do którego przepisy do niedawna nie były jednoznaczne. Od tego roku dowóz jest zwolniony z opodatkowania, jeśli tylko odbywa się samochodem do tego przeznaczonym. Dobrą informacją, z punktu widzenia pracodawców, jest też uregulowanie sprawy użytkowania samochodów służbowych do celów prywatnych. Od 1 stycznia wartość świadczenia została określona od pojemności silnika. Do 1600 cm 3 wynosi 250 zł miesięcznie. Powyżej to 400 zł miesięcznie. Jeśli pracownik wykorzystuje auto służbowe do celów prywatnych częściowo, na przykład do wyjazdu na
urlop, wartość świadczenia za każdy dzień wynosi 1/30 miesięcznych kwot. — Od lat sygnalizowaliśmy, że ten obszar należy uregulować, bo stwarzał wiele problemów i ryzyko sporów z fiskusem. Dziś mamy satysfakcję, że tak się stało, a kwoty można określić jako racjonalne — mówił Andrzej Marczak.
Powiązania coraz szersze
Przepisy dotyczące cen transferowych, które weszły lub mają wejść w życie, nie są już tak przyjazne dla podatnika. Jacek Bajger, partner i szef zespołu ds. cen transferowych w KPMG w Polsce, podkreślał, że są one raczej dobre dla fiskusa. Zakres obowiązków nałożonych na podatników jest coraz większy. Chodzi tu już nie tylko o transakcje wewnątrz grupy. Organy podatkowe interesują się coraz bardziej relacjami między podmiotami powiązanymi.
— Definicja powiązania jest coraz szersza. Zniknęło słowo podmiot, zastąpiło je określenie — podatnik. Może to jest kosmetyka, ale pewne rzeczy trzeba już szacować inaczej — mówił Jacek Bajger.
Jego zdaniem najwyższy czas pomyśleć już o nowych przepisach, a nie nowelizować stare, bo firmom coraz trudniej poruszać się w tej materii. Coraz więcej czasu i kosztów zabiera im też dokumentacja cen transferowych.
Czas to pieniądz
Istotną częścią Kongresu były też zmiany w Międzynarodowych Standardach Sprawozdawczości Finansowej. Choć termin tych najodleglejszych może wydawać się daleki, warto rozpocząć przygotowania już teraz. Wymagają one bowiem sporych zmian w organizacji firmy. Mirosław Matusik, partner w dziale audytu ogólnego w KPMG w Polsce, oraz Monika Warmbier, dyrektor i szef zespołu doradztwa rachunkowego dla przedsiębiorstw sektora niefinansowego, zaprezentowali założenia nowego standardu MSSF 15. Przedstawili wyzwania, jakie w związku z tym standardem czekają firmy sporządzające sprawozdania według międzynarodowych standardów. MSSF 15 wchodzi w życie dopiero od 1 stycznia 2017 r., ale większość podmiotów powinna przygotowywać się do zmian już od dziś, gdyż wprowadzenie nowych regulacji może znacząco wpłynąć na wartość przychodów i powiązanych z nimi wskaźników firmy.
— Wdrożenie nowego standardu wymaga też przystosowania systemów IT i ich odpowiedniego przetestowania. Dlatego 2017 r. to nie jest wbrew pozoromodległy termin — mówiła Monika Warmbier.
Wystąpienie Tomasza Wiśniewskiego, partnera i szefa zespołu ds. wycen i modelowania finansowego w KPMG w Polsce, oraz Marcina Łągiewki, dyrektora w zespole ds. wycen i modelowania finansowego, rozpoczęło się tuż po szoku, jaki na rynku walutowym wywołał skokowy wzrost kursu franka szwajcarskiego. „Obyś żył w ciekawych czasach” — rozpoczęli więc eksperci KPMG. Ostrzegali, że temat utraty wartości aktywów nadal jest aktualny. Wyjaśniali też, jaka jest różnica między wartością godziwą aktywów, szacowaną z punktu widzenia uczestników rynku, a wartością użytkową, określaną z punktu widzenia samej spółki. Określili także jak stosować niedawno wprowadzony standard MSSF 13, szczegółowo opisali relacje firmy z rzeczoznawcami majątkowymi oraz współpracę rzeczoznawców z audytorem w świetle nowego standardu KSWS 2. Kongres rozpoczął się od mocnego uderzenia, czyli od VAT, ale napięcie rosło do końca. Na deser pozostała rewolucja w rachunkowości, czyli MSSF 9, którą przedstawili Andrzej Gałkowski, partner w zespole ds. zarządzania ryzykiem finansowym i regulacyjnym, oraz Marcin Podsiadły, dyrektor w dziale audytu instytucji finansowych w KPMG w Polsce.
— Nowy standard wchodzi w życie w 2018 r., ale bardzo zmieni księgowość instrumentów finansowych — mówili eksperci KPMG.
Podkreślali, że sektor finansowy czeka wkrótce historyczna zmiana w zakresie klasyfikacji i wyceny instrumentów finansowych. Nowy standard, czyli MSSF 9, pozwoli na oszacowanie i raportowanie ryzyka kredytowego z odpowiednim wyprzedzeniem. Perspektywa wprowadzenia MSSF 9 to początek 2018 r. Odległa? Nie, jeśli uwzględnić znaczenie zmian. Gdy kończył się Kongres, szefowie regulatorów i banków centralnych na całym świecie debatowali, co zrobić z fantem, który podrzucił 15 stycznia rynkom Szwajcarski Bank Centralny. To najlepszy przykład, że dziś nie ma nic pewnego, a pokryzysowa era finansów przyniesie jeszcze wiele niespodzianek.
EKSPERCI KPMG: V Kongres Podatków i Rachunkowości KPMG otworzyła Monika Bartoszewicz, partner i szef działu audytu ogólnego w KPMG w Polsce (na zdjęciu pierwsza z lewej). Nowe przepisy wyjaśniali m.in. Tomasz Grunwald, Rafał Ciołek, Andrzej Marczak, Jacek Bajger, Monika Warmbier, Mirosław Matusik i Tomasz Wiśniewski. [FOT. ARC]