Udane przedsięwzięcia na trudnym rynku
JAROSŁAW ZAGÓRSKI
Ghelamco
Podobnie jak dla całego rynku również dla nas 2013 r. był bardzo udany. Sprzedaliśmy dwa biurowce – Senatora i Mokotów Nova za łączną kwotę 241 mln EUR – oddaliśmy do użytku prawie 60 tys. mkw. biur w T-Mobile Office Park i Łopuszańska Business Parku. Zgodnie z planem kontynuujemy budowę Warsaw Spire. Zauważyliśmy, że zasady zrównoważonego budownictwa, które od lat forsujemy, stają się standardem nie tylko dla nas. Kolejna tendencja na rynku warszawskim to postępująca zmiana biznesowego centrum miasta. Coraz wyraźniej widać, że przesuwa się ono coraz bardziej na zachód, przekraczając granicę ulicy Towarowej. Najemcy są coraz bardziej wymagający i świadomi swoich potrzeb. Uważniej i z większą wiedzą śledzą oferty deweloperów. Warto też zaznaczyć, że poza małymi wyjątkami większość negocjacji trwa znacznie dłużej niż rok czy dwa lata temu. Banki nadal bardzo ostrożnie finansują nieruchomości, najczęściej wymagając wysokiego wkładu własnego. Bardzo ważne jest także zapewnienie umowy przednajmu potwierdzającej wysoką jakość inwestycji i prawdopodobieństwo sukcesu komercyjnego.
Spokojny czas w magazynach
PAWEŁ SAPEK
dyrektor Segro ds. rozwoju na Europę Centralną
W2013 r. rynek magazynów w Polsce w dużym stopniu napędzał dynamiczny rozwój centrów dystrybucyjnych sieci handlowych. Zauważyliśmy również wzrost zainteresowania magazynami firm z branży motoryzacyjnej. Popyt od początku roku był stabilny, a pustostanów wciąż ubywa. Wśród budowanych magazynów dominowały BTS (budowane na zamówienie najemcy). Magazynami, a także powierzchnią produkcyjną interesują się zarówno firmy działające na polskim rynku, jak i dopiero przenoszące tu działalność z krajów Europy Zachodniej. Stawki czynszowe utrzymywały się na niezmienionym poziomie. Do inwestycji spekulacyjnych deweloperzy nadal podchodzą ostrożnie, a na rynku dominują obiekty typu build-to-suit, czyli w pełni dostosowane do potrzeb klientów i umożliwiające najemcom udział w ich realizacji już od etapu projektowania.
Nowe tendencje
ZBIGNIEW GOŚCICKI
prezes Unidevelopment
Jednym z najważniejszych zjawisk w 2013 r. był rozwój sektora BPO (Business Process Outsourcing) /SSC (Shared Services Center) w miastach wojewódzkich. Polska jest postrzegana jako bardzo atrakcyjny i perspektywiczny rynek. Kolejną wyraźną tendencją jest rozwój tzw. zielonego budownictwa. To rezultat większej świadomości ekologicznej najemców, którzy zwracają uwagę nie tylko na wysokość czynszu, ale również na to, czy budynek jest przyjazny środowisku naturalnemu oraz na niskie koszty eksploatacji. W przypadku nieruchomości biurowych certyfikaty ekologiczne stały się praktycznie standardem.