Jest to wynikiem postępującej harmonizacji, czyli sprowadzenia systemu podatku VAT do wspólnego mianownika.
Według unijnej dyrektywy 2006/12/WE:
„Polska może do dnia 31 grudnia 2010 r. utrzymać stawkę obniżoną wynoszącą co najmniej 7% w odniesieniu do świadczenia usług związanych z budową, remontem i przebudową budynków mieszkalnych, które nie są wykonywane w ramach polityki społecznej, z wyłączeniem materiałów budowlanych oraz w odniesieniu do dostaw, przed pierwszym zasiedleniem, budynków mieszkalnych lub części budynków mieszkalnych, o których mowa w art. 12 ust. 1 lit. a.”.
Podstawowe znaczenie ma tutaj definicja budownictwa społecznego. Za takowe uznaje się mieszkania powyżej 150 m2 i domy powyżej 300 m2. Nie ma znaczenia w jakim trybie one powstały, tzn. czy budowała je spółdzielnia, TBS czy komercyjny deweloper. Ważne jest, że pochodzą z rynku pierwotnego (są nowe) i były przedmiotem transakcji kupna-sprzedaży.
Powierzchnia uznana za społeczną (niezależnie od liczby pokoi czy zamieszkujących ją osób) objęta będzie stawką obniżoną, a więc aktualnie 7 proc. i przypuszczalnie od nowego roku 8 proc., zaś powierzchnia powyżej objęta będzie stawką podstawową, a więc odpowiednio 22 proc. i 23 proc. Tutaj jest więc źródło największego uderzenia po kieszeni, wobec którego zmiana stawki o jeden punkt procentowy ma dużo mniejsze znaczenie, jeśli jej poziom wzrasta o 15 punktów. A kto wie, czy nie będzie rosnąć dalej, do maksymalnego unijnego poziomu 25 proc.