Inflacja wpłynęła niekorzystnie na sytuację finansową Polaków. Skutkuje mniejszym budżetem na wydatki konsumpcyjne, co widać po ich decyzjach zakupowych. Skalę problemu pokazuje najnowsze badanie „Oszczędzanie Polaków w inflacji”, przeprowadzone przez IMAS International na zlecenie Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej. Wynika z niego, że 66 proc. konsumentów ogranicza zakupy. Jedynie co piąty ankietowany nie tnie wydatków i nie zwraca uwagi na rosnące ceny. Z kolei 12 proc. klientów nie potrafi powiedzieć, czy coś się zmieniło w ich wydatkach.
– Podejście do ograniczania zakupów różni się w zależności od wieku respondentów. W ostatnim półroczu młodzi wstrzymywali się od zakupów rzadziej niż starsi. W grupie osób mających 18-24 lata odsetek zaciskających pasa sięgał 56 proc., a w przypadku tych między 65 a 74 rokiem życia, już ponad 70 proc. - wskazuje Adam Łącki, prezes zarządu Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.
Przyczyny zaciskania pasa
Ograniczenie wydatków wynika przede wszystkim z odczuwalnego wzrostu cen (blisko 75 proc. wskazań konsumentów) i obawy przed dalszymi podwyżkami (43 proc. odpowiedzi). Natomiast niemal co piąty kupujący tnie koszty z powodu obciążenia kredytem lub pożyczką.
– Przewidujemy, że inflacja znacząco powiększy grono osób mających problemy ze spłatą zaciągniętych zobowiązań. Dotyczy to zwłaszcza konsumentów, którzy wzięli kredyty w czasie, kiedy obowiązywały niższe stopy procentowe, a teraz nie mogą teraz wesprzeć się oszczędnościami. Szczególnie osoby młodsze, w wieku do 35 lat, posiadające rodziny, powinny zrewidować swoje podejście do zarządzania domowym budżetem – podkreśla Jakub Kostecki, prezes zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso.
Weź udział w konferencji “Klient w czasach zmiany”, 29-30 marca 2023, online >>
Na czym oszczędzają
Pierwsze miejsce na liście cięć zajmują wyjścia do restauracji – 61 proc. badanych konsumentów zrezygnowało ze stołowania się na mieście. Ponad połowa (52 proc.) oszczędza na zakupach ubrań, obuwia i akcesoriów. Klienci ograniczają również wydatki na wyposażenie domu w sprzęt RTV/AGD oraz meble (48 proc. konsumentów), kulturę i rozrywkę, np. książki, kino, koncerty (46 proc. wskazań), a także na podróże (45,5 proc. odpowiedzi).
Jednocześnie rzadziej próbują zaoszczędzić na bieżących wydatkach - jedynie ok. 30 proc. kupujących stara się obniżyć zużycie mediów i paliwa.
Konsumenci najrzadziej oszczędzają na wynajmie mieszkania (7 proc. wskazań), wydatkach na telefon, telewizję i internet (13 proc. ) oraz edukacji (14 proc. ). Prawie co piąty ankietowany oszczędza na lekach, badaniach i wizytach lekarskich. Z kolei 40 proc. klientów ogranicza zakupy spożywcze.
Początek roku nie zapowiada się optymistycznie – aż 60 proc. ankietowanych konsumentów zamierza zmniejszyć wydatki na zakupy również w kolejnym kwartale, a co piąty jeszcze nie wie, czy to zrobi. Jedynie 16 proc. klientów przyznaje, nie będzie się ograniczać w zakupach.