Ministerstwo Finansów (MF) zgodziło się na propozycję Ministerstwa Gospodarki (MG), aby wyłączyć usługi bezpłatnej pomocy prawnej z podatku od towarów i usług (VAT). Po uzgodnieniach międzyresortowych ustalono, że wolne od tego podatku będą świadczenia dla osób niezamożnych uprawnionych do uzyskania pomocy społecznej. Tak sprecyzowany warunek znajdzie się w projekcie założeń przyszłej ustawy o ułatwieniu warunków wykonywania działalności gospodarczej, czyli tzw. czwartej deregulacji MG, którą niedługo powinna zająć się Rada Ministrów.
Według MF, obecnie nieodpłatna pomoc prawna nie jest objęta zakresem ustawy o VAT, jeśli jej udzielanie wpisuje się w cel działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika. Jednak w ocenie resortu gospodarki, podstawowym celem pomocy pro bono nie jest pozyskiwanie nowych klientów. Dlatego zwolnienie może nie obejmować przypadków darmowych usług, niezwiązanych z promocją świadczeniodawcy. Przepisy powinny wyraźne wskazywać, kiedy są one wyłączone z VAT.
Stąd propozycja, aby ustawa zwalniała pomoc pro bono świadczoną na rzecz osób uprawnionych do uzyskania pomocy społecznej. Podstawą miałyby być kryteria dochodowe wynikające z ustawy o tej pomocy społecznej. Ustalane są one na podstawie progu interwencji socjalnej. Według wyjaśnień resortu pracy, od 1 października 2012 r. to kryterium dla osoby samotnie gospodarującej stanowi dochód do 542 zł, natomiast dla osoby w rodzinie — do 456 zł.
— Proponowany przepis nie spowoduje wzrostu przychodów kancelarii, jednak pozwoli na wyeliminowanie wątpliwości stanowiących potencjalne ryzyko obciążenia VAT działalnościnieprzynoszącej dochodów — ocenia Maciej Kowalski, radca prawny i partner zarządzający w Kancelarii Radców Prawnych Kowalski, Popławski i Wspólnicy w Legnicy.
Przyszła deregulacja MG zakłada, że osoby, którym miałyby być udzielone darmowe usługi prawne, będą musiały złożyć oświadczenie o spełnieniu wspomnianych warunków do korzystania z pomocy społecznej. Jednocześnie zostaną one zwolnione z podatku dochodowego od uzyskanej usługi. MG podkreśla, że takie rozwiązania wpisują się w zalecenia Unii Europejskiej co do zapewnienia efektywnego dostępu do prawa i wymiaru sprawiedliwości dla najuboższych.