Możliwościom pozyskania środków w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego poświęcone było poniedziałkowe spotkanie w Katowicach. Z przedstawionych na spotkaniu danych wynika, że choć mechanizmy te są znacznie mniej popularne od daleko większych funduszy unijnych, zainteresowanie nimi rośnie.
Według informacji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, wśród ośmiu dofinansowanych w ramach tych mechanizmów projektów z woj. śląskiego, jest m.in. program wczesnego wykrywania nowotworów piersi na Podbeskidziu czy projekt "Ratujmy śląskie dzieci ľ diagnostyka i leczenie noworodków i wcześniaków". Dofinansowania dla szpitali w Bielsku-Białej i Katowicach wynoszą odpowiednio 560 tys. i 630 tys. euro.
Ochrona zdrowia czy projekty z zakresu zachowania dziedzictwa kulturowego należą do najbardziej preferowanych w ramach funduszy norweskich. Organizatorzy poniedziałkowego seminarium, m.in. śląscy posłowie Prawa i Sprawiedliwości, przekonują, że inicjatywą w pozyskiwaniu tych środków powinny wykazać się m.in. należące do samorządów muzea i instytucje kultury, a także instytucje zajmujące się ochroną zabytków, szkoły i uczelnie. O pieniądze mogą starać się także kościoły.
Pomoc w ramach Mechanizmu Finansowego EOG oraz Norweskiego Mechanizmu Finansowego jest udzielana na podstawie dwóch umów zawartych przez polski rząd jesienią 2004 r. Oba mechanizmy powstały w związku z rozszerzeniem UE w 2004. Darczyńcy - Norwegia, Islandia i Lichtenstein - nie są członkami Unii, ale należą do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, który włącza je do europejskiego wspólnego rynku. Polska, wstępując do UE, także stała się członkiem EOG.
Pierwszy nabór wniosków o dofinansowanie z tych mechanizmów miał miejsce jesienią 2005 roku. Kolejny nabór rozpoczął się 2 stycznia i zakończy 16 kwietnia. Do podziału jest blisko 177 mln euro. Dokładne informacje i formularze dostępne są m.in. na stronie internetowej www.eog.gov.pl. Trzeci i ostatni etap składania wniosków planowany jest na przełom 2007 i 2008 roku. Łącznie z obu mechanizmów Polska ma otrzymać 533,51 mln euro, które powinny być wykorzystane do 2009 roku.
Z tzw. mechanizmu norweskiego mogą być finansowane projekty związane z realizacją przedsięwzięć prorozwojowych, dzięki którym zmniejszone zostaną różnice ekonomiczne i społeczne w EOG, np. ochrona środowiska, ochrona dziedzictwa kulturowego, opieka zdrowotna, badania naukowe.
Dla trzech priorytetów: ochrona środowiska (w tym środowiska ludzkiego, poprzez m.in. redukcję zanieczyszczeń i promowanie odnawialnych źródeł energii), ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego (w tym transport publiczny i odnowa miast) oraz badania naukowe, obecny nabór jest ostatnim w ramach funduszy norweskich. (PAP)