Senat rozpoczął prace na uchwaloną przez Sejm 14 grudnia 2022 r. ustawą o fundacji rodzinnej. Okazuje się, że to wtedy posłowie w ostatniej chwili dorzucili do projektu niekorzystne dla firm rodzinnych przepisy. Ustawa zawiera ponadto kilka innych niedociągnięć, o których eliminację apelują do senatorów Konfederacja Lewiatan oraz Business Centre Club (BCC). Konieczność zmian w ustawie dostrzega również główny legislator Senatu, który zaproponował szereg poprawek.
Państwo chce położyć łapę
Fundacja rodzinna ma być szansą dla firm rodzinnych na uchronienie ich majątków przed podziałem i rozdrobnieniem, umożliwić ich pomnażanie i zabezpieczenie dla przyszłych pokoleń. Jednak jak bardzo trudne jest to zadanie, świadczy fakt, że rząd pracował nad projektem wiele lat. Gdy na początku listopada 2022 r. eksperci obwieścili, że rząd nareszcie zaaprobował wersję korzystną dla członków rodzin (chodziło głównie o kwestie podatkowe), wydawało się, że projekt jest na ostatniej prostej. Niestety okazuje się, że znowu wpadł na krętą ścieżkę.
BCC alarmuje, że uchwalona przez Sejm ustawa w sprawie fundacji rodzinnych przyznaje zbyt daleko idące przywileje... skarbowi państwa. Sejm zagwarantował państwu prawo przejmowania gruntów rolnych fundacji rodzinnej.
- Ustawa przyznaje skarbowi państwa prawo pierwokupu gruntów, które przenoszone są przez fundatora do fundacji rodzinnej oraz nabycia akcji czy udziałów w spółkach fundacji, które posiadają grunty rolne. Przeczy to idei fundacji rodzinnej, której głównym celem miało być było umożliwienie zachowania w całości majątku rodzinnego, ograniczając ryzyko rozdrobnienia lub niekontrolowanego zbycia na rzecz osób trzecich – mówi Agnieszka Krysik, przewodnicząca komisji „BCC dla Rodzinnych”.
W imieniu skarbu państwa takie prawo pierwokupu miały realizować podległy rządowi Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (KOWR).
- Pozostawienie tych uprawnień KOWR spowodować może, że tam, gdzie strukturyzacja sukcesyjna w oparciu o fundację rodzinną będzie najlepszym rozwiązaniem, nie dojdzie do niego ze względu na obawy fundatorów i ryzyko nabycia gruntów przez skarb państwa. Ustawa w takim kształcie może stać się dużym problemem i ryzykiem dla fundacji rodzinnych. Zamiast budować w fundacji majątek rodzinny, może dochodzić do przejęcia majątków rodzinnych przez KOWR – podkreśla Agnieszka Krysik.
Weź udział w “III Forum na Wzgórzach - Biznes Rodzinny”, 1-2 czerwca 2023, Ostróda >>
Podatki do naprawy
Eksperci podkreślają, że należy poprawić również niektóre kwestie podatkowe fundacji rodzinnej.
- Sejm wprowadził poprawkę, która de facto nakłada na fundacje rodzinne tzw. podatek od przychodów z budynków - 0,4 proc. wartości budynku powyżej 10 mln zł. Ta poprawka wprowadzona przez Sejm w ostatniej chwili jest niesprawiedliwa i niewłaściwa. Apelujemy do senatorów o zdjęcie tej daniny z fundacji rodzinnych – mówi Paweł Tomczykowski, ekspert Konfederacji Lewiatan.
Ideą podatku od drogich budynków było dodatkowe obciążenie sieci wielkopowierzchniowych sklepów i galerii handlowych.
Konfederacja Lewiatan postuluje również umożliwienie korzystanie z tzw. estońskiego CIT fundacjom rodzinnym oraz spółkom, których fundacje są udziałowcami lub akcjonariuszami.
Szacuje się, że w naszym kraju jest ponad 800 tys. firm rodzinnych, które generują roczne obroty powyżej 300 mld zł.
Najbardziej rozpoznawalne polskie marki rodzinne: Grycan, Black Red White, Komputronik, Koral, Henryk Kania, Olewnik, Tarczyński, Ziaja, Kulczyk, Dr Irena Eris, Mokate, Wipasz, Farmacol, Fermy Drobiu Woźniak, Adamed, Roleski, Pruszyński, PBG, Wiśniowski, Fakro, Duda, Madej Wróbel, Biedronka, Gessler, JBB, Bodzio.