W przyszłym roku przedsiębiorcy zapewne nadal będą zatrudniać na podstawie umów cywilnoprawnych w warunkach odpowiadających stosunkowi pracy — prognozuje Rada Ochrony Pracy. Iwona Hickiewicz, główny inspektor pracy (GIP), zapowiada, że przedmiotem kontroli, zarówno planowych, jak i podejmowanych na skutek skarg, będzie przede wszystkim zasadność zawierania takich umów.
— Społeczne i ekonomiczne skutki naruszania przepisów w tym zakresie są szczególnie dotkliwe dla młodych osób wchodzących na rynek pracy — podkreśla Iwona Hickiewicz. Państwowa Inspekcja Pracy podejmie się też diagnozy skali takich nieprawidłowości w zakładach różnych branż, a szczególnie w dwóch, w których przybywa skarg w tych sprawach — ochroniarskiej, czyli w agencjach ochrony osób i mienia, oraz w handlu, zwłaszcza w placówkach wielkopowierzchniowych.
W wyniku skarg od zatrudnionych, w 2013 r. skontrolowano 501 podmiotów, w których w 149 tys. osób wykonywało pracę na podstawie umów cywilnoprawnych (danych za 2014 r. na razie brak). Było ich w tych firmach więcej niż pracowników związanych z pracodawcami umowami o pracę — etaty miało 69,5 tys. osób. Kontrolami planowymi PIP objęła 1238 firm, zatrudniających 48 tys. pracowników i 35,9 tys. osób na umowach cywilnoprawnych.
Ubiegłoroczne kontrole pokazują, że skargi dotyczące takich umów płynęły głównie od zatrudnionych w małych firmach. Również z kontroli planowych inspekcji pracy wynika, że problem w najmniejszym stopniu dotyczy zakładów dużych (zatrudniających co najmniej 250 osób), a w największym mikroprzedsiębiorstw i firm średniej wielkości. PIP potwierdziła zasadność 47 proc. zarzutów podniesionych w skargach. Łącznie w 2013 r. inspektorzy sprawdzili ok. 44 tys. umów cywilnoprawnych zawartych w prawie 9 tys. firm.
Co piąty pracodawca nie przestrzegał zakazu ich stosowania w przypadkach, gdy należało nawiązać stosunek pracy, a problem ten dotyczył prawie co piątej takiej umowy. Do sądów skierowano 240 powództw o ustalenie istnienia stosunku pracy na rzecz 440 osób. Rok wcześniej było ich 81, w 2011 r. — 41.