Czym jest legal design i dlaczego jest kluczem do budowy dobrej komunikacji z klientem wewnętrznym?

Teksty prawne niejednokrotnie wydają się być niezrozumiałymi i zbyt długimi, co skutecznie odstrasza od zapoznania się z nimi. A przecież ich treść jest bardzo istotna z perspektywy zawiązania udanej współpracy i dokonania trafionej transakcji. Co zrobić, aby regulaminy i umowy stały się jasne, przejrzyste i czytelne dla wszystkich ich odbiorców, nie tylko dla doświadczonych prawników? Odpowiedzią jest legal design! Co to oznacza w praktyce?

Legal design to idea projektowania aktów prawa zrozumiałych dla wszystkich odbiorców. Wywodzi się ona z założenia, że wiele regulaminów i umów, które są kluczowe dla zawiązania długoletniej współpracy i dokonania udanej transakcji, jest niezrozumiałych i zbyt długich dla przeciętnego człowieka, który nie posiada prawniczego wykształcenia. Z tego względu dąży się do tego, aby dokumenty prawnicze przedstawiane klientom i kontrahentom były maksymalnie krótkie, przejrzyste i zrozumiałe. Legal design to nie tylko skracanie ich treści i upraszczanie przekazu, ale również oprawianie w ciekawą szatę graficzną, czy umieszczanie na nośnikach multimedialnych. Doświadczenie pokazuje, że wśród kadry prawniczej występuje coraz więcej entuzjastów projektowania zrozumiałego prawa.

Poznaj najważniejsze trendy w zakresie Legal Design podczas “XVI Forum Dyrektorów Działów Prawnych” >>

Czym jest legal design?

Idea legal design pochodzi ze Szkoły Prawa na Uniwersytecie Stanforda. To tam powstał pierwszy na świecie zespół powołany po to, aby budować nową jakość usług prawniczych – The Legal Design Lab.

To podejście projektowe, które ma za zadanie projektowanie lepszego, łatwiejszego i bardziej zrozumiałego dla przeciętnego człowieka prawa oraz różnego rodzaju dokumentów prawnych, Punktem wyjścia dla stworzenia idei legal design było założenie, że prawo jest dla wszystkich ludzi, nie tylko dla prawników, a skoro tak jest, to jego akty powinny być zrozumiałe dla wszystkich.

Legal design dysponuje szeregiem narzędzi pozwalających na zaprojektowanie łatwiejszego w odbiorze, bardziej zrozumiałego, prostszego, a więc po prostu lepszego prawa, które nie przyczynia się do tworzenia podziałów, czy wykluczeń społecznych z uwagi na poziom lub kierunek wykształcenia.

Margaret Hagan, jedna z najbardziej rozpoznawalnych postaci w dziedzinie projektowania legal design, prawniczka i Dyrektor The Legal Design Lab w swojej książce zatytułowanej: „Lab by Design” przedstawia następującą definicję legal design:

Kto korzysta z legal design?

Legal design to usługa, która w ostatnich latach mocno zyskuje na popularności. Jej zwolennikami są nie tylko przedsiębiorstwa usługowe i produkcyjne, ale coraz częściej również prawnicy i radcowie prawni.

Gdzie stosuje się legal design?

Zakres zastosowania legal design jest bardzo szeroki. Coraz częściej spotyka się ją w postaci wizualizacji na stronach internetowych oraz interfejsów w aplikacjach mobilnych, ale na rynku nie brakuje również dokumentów, formularzy, regulaminów i umów przedstawianych w przyjemny dla oka, prosty i zrozumiały sposób.

Jak wygląda praktyczne zastosowanie legal design?

Należy jasno podkreślić, że w legal design nie chodzi o zmienianie prawa, ale przedstawianie go w sposób zrozumiały dla wszystkich, ponieważ jedynie znajomość prawa może zapobiec wykluczeniom społecznym. Na Uniwersytecie SWPS podkreśla się, że celem legal design jest wyjaśnienie, uwrażliwienie i uświadomienie społeczeństwu, czym jest prawo, w jaki sposób działa i do czego służy.

Istnieje nieograniczona liczba możliwości świadczenia usług prawnych w duchu legal design thinking. Ważna jest tutaj kreatywność, wyczucie estetyki i postawienie na przejrzystość przekazu. W praktyce zastosowanie legal design to przede wszystkim:

• używanie zrozumiałego, prostego języka, często obfitującego w potocyzmy;
• unikanie stricte prawniczego, branżowego języka – dokument prawny ma być zrozumiały dla wszystkich osób;
• nieunikanie stosowania ilustracji, grafik, wykresów i tabel;
• stosowanie boldowania, podkreślania i kursywy w celu uwypuklenia najważniejszych elementów w dokumencie;
• dążenie do jak najprostszej formy i struktury dokumentu – zwrócenie uwagi na kwestie najważniejsze, stosowanie zatytułowanych paragrafów, wypunktowań, tabel i akcentów kolorystycznych.

Dowiedz się, jak w praktyce wdrażać najistotniejsze zmiany prawne w organizacji >>

Czy legal design można zastosować na każdym dokumencie?

W przypadku każdego dokumentu można starać się maksymalnie uprościć jego treść i dążyć do zwiększenia zrozumiałości. Jednak niektóre z dokumentów wymagają zachowania formalnej treści i poważnego wyglądu.

Na przykład w przypadku aktów prawa oraz kontraktów korporacyjnych nie umieszcza się zabawnych grafik, czy kolorowych akcentów. Takie zabiegi nie byłyby dobrze odebrane, a poza tym ich waga wymaga zachowania najwyższej profesjonalności i stricte prawniczych definicji. Ponadto istnieje grupa dokumentów, które wymagają, aby umieścić w nich bardzo szczegółowe opisy lub zachować odpowiedni stopień formalności. Takie dokumenty można starać się przedstawić w formie dobrze opracowanego graficznie i przyjemnego dla oka projektu.

Czy legal design i legal design thinking to to samo?

Legal design oraz legal design thinking to dwa powiązane, ale różniące się pomiędzy sobą pojęcia, które jednak ludzie lubią utożsamiać. Obydwa pojęcia dotyczą tego samego obszaru działalności, ale różnią się zakresem.

Legal design

Legal design to pojęcie określające podejście projektowe. Zakres działań jest tutaj węższy niż w przypadku legal design thinking. Celem legal design jest tworzenie zrozumiałych i użytecznych dla odbiorców dokumentów oraz usług prawnych, przy wykorzystaniu odpowiednich narzędzi: infografik, diagramów, tabel, mapowania i prototypowania.

Legal design thinking

Legal design thinking to proces projektowy składający się z kilku faz:

1. rozumienie,

2. definiowanie;

3. kreatywne szukanie rozwiązań;

4. budowanie prototypów;

5. testowanie rozwiązań.

Legal design thinking wykorzystuje podejście projektowe, aby tworzyć szeroko zakrojone rozwiązania dopasowane do potrzeb użytkowników i klientów.

Poznaj przyszłość rozwoju zawodu prawnika w kontekście sztucznej inteligencji oraz nowoczesnych technologii >>

Dlaczego legal design jest kluczowy z punktu widzenia komunikacji z klientem?

Zgodnie z danymi przedstawionymi w raporcie New Voice Media aż 86% klientów uważa, że pozytywna komunikacja sprzyja ich lojalności wobec marki. Nie da się zbudować sprawnej i efektywnej komunikacji, kiedy formułuje się niezrozumiałe przekazy, Z tego względu strategia komunikacji w każdym przedsiębiorstwie powinna być budowana w taki sposób, aby skutecznie docierać do swoich klientów, budować w nich zainteresowanie i sympatię.

Podsumowując, legal design jest odpowiedzią radców prawnych i prawników na potrzebę zrozumienia aktów prawa. Język prawniczy dla osób nieposiadających wykształcenia kierunkowego może wydawać się trudny do zrozumienia. Brak zrozumienia prawa prowadzi do wykluczeń społecznych.

Autorka: Justyna Redzik, Redaktorka, Bankier.pl