Andrzej Karbownik: 15 tys. górników skorzystało z odpraw
GÓRNICZY PAKIET SOCJALNY: Nieprawdą jest, że górnicy masowo przeznaczają otrzymywane odprawy na cele konsumpcyjne. fot. Borys Skrzyński
Rządowy program reformy górnictwa węgla kamiennego zakładał, że do końca roku z Górniczego Pakietu Socjalnego, czyli pięcioletnich urlopów górniczych, odpraw pieniężnych, zasiłków socjalnych i bezpłatnych przekwalifikowań, dobrowolnie skorzysta 12,5 tys. górników. Do tej pory z tych możliwości skorzystało już ponad 15 tys. osób. Jest to dowód, że instrumenty programu trafiły w oczekiwania załóg. Proces dobrowolnego odchodzenia górników z kopalń przebiega dotychczas w atmosferze spokoju społecznego, a od tego w dużej mierze zależy powodzenie reformy.
ODEJŚCIE ponad 15 tys. górników zapewni spółkom węglowym znaczne obniżenie kosztów, ponieważ płace w górnictwie stanowią połowę kosztów wydobycia węgla. Mimo że w latach 1990-98 zatrudnienie w górnictwie zmniejszyło się o ponad 172 tys. osób, to poprawa sytuacji ekonomicznej kopalń może nastąpić tylko w wyniku dalszego zmniejszenia zatrudnienia
DOTYCHCZASOWE powodzenie, jakim Górniczy Pakiet Socjalny cieszy się wśród pracowników kopalń, pozwala sądzić, że zamierzone zmniejszenie zatrudnienia o blisko 60 tys. osób nastąpi w 2002 roku. Moim zdaniem, nieuzasadnione są twierdzenia podważające zasadność jednorazowych, bezwarunkowych odpraw pieniężnych wysokości 44,4 tys. zł brutto. Ten instrument pakietu najbardziej motywuje do odchodzenia z pracy w górnictwie. Ponadto nie potwierdzają się głoszone niekiedy opinie, że górnicy masowo przeznaczają otrzymywane odprawy na cele konsumpcyjne.
WSPARCIEM dla wdrażanej reformy będzie ustawa o dostosowywaniu górnictwa węgla kamiennego i gmin, w których pracują kopalnie, do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej. Ustawa dostarczy bowiem instrumentów prawnych, finansowych i organizacyjnych, dzięki którym górnictwo będzie mogło skutecznie osiągać cele założone w rządowym programie reformy i zanotować wreszcie dodatni wynik finansowy w roku 2000.
PRZEMIANY OBEJMĄ również sferę zarządzania. Członkowie zarządu będą powoływani decyzją walnego zgromadzenia akcjonariuszy, a umowy o pracę z nimi będą zawierane w formie umów menedżerskich. Wysokość apanaży będzie uzależniona od poprawy sytuacji ekonomiczno -finansowej spółki. Powinno to usprawnić proces zarządzania w górnictwie i skutecznie motywować zarządy spółek węglowych do osiągania celów reformy.
Andrzej Karbownik jest prezesem Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego SA w Katowicach.