Inspektorzy pracy postulują, aby osoby, które mają kierować pracownikami, przeszły szkolenia z prawa pracy i organizacji bezpiecznych warunków pracy przed podjęciem takich funkcji po raz pierwszy. Powinno to dotyczyć także przedsiębiorców, którzy dopiero planują zatrudnienie pracowników. Takie wnioski Państwowa Inspekcja Pracy (PIP) zgłasza po kontrolach w nowo powstałych zakładach.
Wizytacje inspektorów w nowych zakładach pracy służą ocenie, jak pracodawcy działający na rynku nie dłużej niż rok dbają o bezpieczne warunki pracy. W 2013 r. przeprowadzono 492 takie kontrole w 487 firmach z różnych branż, w których łącznie pracowało ponad 5 tys. osób. Stwierdzono, że dla 20 proc. stanowisk nie dokonano oceny ryzyka zawodowego, dla 12 proc. ta ocena była niekompletna (nie uwzględniono np. wszystkich zagrożeń), a 17 proc. nie wyposażono w instrukcje bhp. Ponadto 8 proc. pracowników nie przeszło szkolenia wstępnego bhp, a 25 proc. odbyło je bez przygotowanego programu.
Pracowników nie informowano więc o zagrożeniach, ochronie przed nimi i postępowaniu w razie ich powstania — co stwierdzono w 29 proc. zakładów. Kontrole wykazały, że 12 proc. osób kierujących pracownikami i 21 proc. pracodawców nie odbyło wymaganych szkoleń bhp, a 6 proc. zatrudnionychdopuszczono do pracy bez lekarskich badań wstępnych. U 17 spośród 132 pracodawców prowadzących prace szczególnie niebezpieczne nie sporządzono ich wykazu, nie ustanowiono bezpośredniego nadzoru, nie zabezpieczono ich, nie instruowano pracowników.
We wszystkich skontrolowanych firmach doszło do 73 lekkich wypadków. W ocenie PIP, uchybienia te i skala naruszeń świadczą o złym przygotowaniu pracowników i kadry kierowniczej do bezpiecznego wykonywania pracy.
Inspektorzy przekazali pracodawcom 703 wnioski, na 27 osób nałożono mandaty o łącznej kwocie 31,5 tys. zł, a wobec 61 zastosowali środki oddziaływania wychowawczego, np. pouczenia. Do sądu skierowano jedną sprawę. PIP podkreśla, że jak zwykle w przypadku kontroli w nowo powstałych zakładach i tym razem częściej pouczano, niż karano.
W tym roku inspekcja także prowadzi kontrole u nowych pracodawców, ale sprawdza też, jak zastosowano się do zeszłorocznych zaleceń. Podobnie zrobiła to w ubiegłym roku podczas tzw. rekontroli w 51 proc. firm zbadanych w 2012 r.
Odsetek niewykonanych decyzji wyniósł 1 proc., a wniosków — 2 proc. Ponownie też zbadano warunki pracy, skala uchybień okazała się niewielka. W niektórych przypadkach skierowano kolejne wnioski o usunięcie nieprawidłowości, na 10 osób nałożono mandaty w łącznej sumie 12,2 tys. zł.
PIP ocenia, że pracodawcy nowo powstałych firm i ich kadra kierownicza mają niski poziom wiedzy o obowiązkach dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. W 2013 r. podczas kontroli udzielono prawie 2 tys. porad technicznych, które umożliwiły właściwe zorganizowanie stanowisk pracy. [IWA]