Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że fiskus nie złamał prawa kwestionując możliwość odliczenia podatku naliczonego, wynikającego z zawartej przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości.
W wyroku z 19 grudnia 2001r. Naczelny Sąd Administracyjny podzielił stanowisko fiskusa, kwestionujące prawo odliczenia przez spółkę od podatku należnego kwoty podatku naliczonego, wynikającego z zawartej przez nią przedwstępnej umowy sprzedaży nieruchomości. Prawo do takiego odliczenia wynika z ustawy o podatku od towarów i usług.
Izba wygrywa
W marcu 1998 r. dwie spółki zawarły przedwstępną umowę sprzedaży nieruchomości. Również w tym samym miesiącu wystawiona została faktura VAT dokumentująca sprzedaż. Na jej podstawie spółka kupującą dokonała odliczenia kwoty podatku naliczonego od kwoty podatku należnego. Jednak takie odliczenie zakwestionował Inspektor Kontroli Skarbowej stwierdzając, że jest ono niezgodne z prawem. Tym samym określił spółce zaległość podatkową za marzec 1998 r. W uzasadnieniu decyzji IKS stwierdził, iż prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego związane jest w tym przypadku z nabyciem nieruchomości. Z kolei umowa przedwstępna nie stanowi podstawy do takiego nabycia. Takie samo stanowisko zajęła Izba Skarbowa.
Niekorzystne dla siebie rozstrzygnięcia urzędu skarbowego spółka zaskarżyła do NSA. Jednak po rozpatrzeniu skargi sąd przyznał rację fiskusowi.
— Organ podatkowy wydając decyzję nie złamał prawa. Z tego powodu skargę należało oddalić. Ponadto przed NSA toczyło się już kilka podobnych spraw i sąd ma dużą praktykę w ich rozpatrywaniu — mówił podczas rozprawy Adam Bącal, sędzia NSA.
Umowa ostateczna
Przedstawiciele skarżącego podmiotu twierdzili, że zawarcie umowy przedwstępnej było konieczne, ponieważ jest on cudzoziemcem i na kupno nieruchomości musi najpierw uzyskać zezwolenie.
Ponadto podkreślali, że umowa przedwstępna została zawarta w formie aktu notarialnego, czyli w takiej samej formie, jaka wymagana jest przy zawarciu umowy sprzedaży nieruchomości. Jednak również te argumenty nie przekonały sędziów.
— Gdyby obowiązek płacenia VAT-u powstawał z chwilą zawarcia umowy przedwstępnej mogłoby to zrodzić komplikacje w sytuacji, gdyby nie doszło do zawarcia umowy ostatecznej — uważa Arkadiusz Michaliszyn, doradca podatkowy z Cameron McKenna.