Dynamiki w kluczowych dla Polski branżach eksportowych są obecnie dużo wyższe niż w 2019 r. Sprzedaż zagraniczną napędzają nie tylko nowe inwestycje zagraniczne, ale również utrzymujący się popyt na wyroby, które zyskały na pandemii, np. meble. Natomiast te branże, w których eksport jest jeszcze wyraźnie niższy niż przed dwoma laty, to głównie przemysł spożywczy tracący na zamknięciu sektora HoReCa i cierpiący na niedobór półprzewodników automotive.
Wskutek tego, że kwietniowe dynamiki większości danych makroekonomicznych są zaburzone niską z powodu wybuchu pandemii bazą, dzisiaj przedstawiamy obecną sytuację w handlu zagranicznym w porównaniu do tego co się działo w tym samym okresie przed dwoma laty. Dzięki temu możemy zobaczyć rzeczywistą koniunkturę wśród eksporterów.
Dane o eksporcie Polski za kwiecień dają bardzo pozytywny obraz. W zdecydowanej większości, bo aż w 16 z 25 kluczowych branżach odnotowano wzrosty, przy czym wśród tych wzrostowych dynamiki niemal we wszystkich były dwucyfrowe (kluczowe branże to największe kategorie produktowe według 4-cyfrowych kodów CN, czyli w umiarkowanym poziomie dezagregacji; kody CN mogą być prezentowane od 2 do 8 cyfr).
Najmocniej wzrosła, w przeciągu tych dwóch ostatnich lat, sprzedaż zagraniczna w kategorii „inicjatory reakcji, przyspieszacze reakcji oraz preparaty katalityczne” (+320,3 proc.), a więc w dużej mierze katalizatorów wykorzystywanych w branży automotive do ograniczania emisji spalin. Wzrost eksportu katalizatorów to efekt dużych inwestycji zagranicznych lokowanych w Polsce w ostatnich latach. W ubiegłym roku nową wartą 450 mln zł fabrykę w kraju uruchomiła brytyjska firma Johnson Matthey.
Podobnie jak w przypadku katalizatorów wygląda sytuacja w branży akumulatorów elektrycznych, w zdecydowanej większości akumulatorów litowo-jonowych do aut elektrycznych, których eksport wzrósł względem kwietnia 2019 r. o ponad 200 proc.
Z kolei trzecia najszybciej rozwijająca się branża, a więc producenci statków do przewozu osób i towarów, korzysta na rosnącym popycie na polskie łodzie. Na przykład w segmencie łodzi motorowych z silnikiem zaburtowym o długości do 9 metrów Polska jest już drugim największym eksporterem na świecie.
Jeśli chodzi o inne branże to pozytywnym zjawiskiem jest utrzymująca się wysoka dynamiki w eksporcie mebli (+8,8 i +7,5 proc.) i opakowań z tworzyw sztucznych (+17,2 proc.). Wygląda na to, że wysoki popyt na trwałe dobra konsumpcyjne utrzymuje się pomimo tego, że usługi są coraz szerszej dostępne. Z kolei duża dynamika sprzedaży zagranicznej opakowań plastikowych wskazuje na to, że pandemia nie zburzyła fundamentów polskiej branży opakowaniowej, która mocno opiera się na przetwórcach tworzyw sztucznych. Wprawdzie następuje powolny odwrót od plastików w różnych zastosowaniach, ale jest to proces powolny, którego siła jest mniejsza niż fundamentalny wzrost roli producentów z Polski w międzynarodowych łańcuchach dostaw.
Natomiast spadki odnotowano w kwietniu w dziewięciu branżach, największe zaś w szeroko pojętej branży automotive i w przemyśle spożywczym. Eksport ciężarówek spadł o 23,1 proc., samochodów o 17,8 proc., a części i akcesoriów do samochodów – o 7,1 proc.
Z kolei sprzedaż zagraniczna papierosów obniżyła się w stosunku do kwietnia 2019 r. o 8,8 proc., a mięsa drobiowego o 8,1 proc. W przypadku mięsa duży wpływ na ujemną dynamikę eksportu może mieć spadek cen.
W tych dwóch sektorach popyt nie powrócił jeszcze do poziomów sprzed pandemii, a w przeciwieństwie do rosnących wskutek nowych inwestycji branż, takich jak producenci akumulatorów do samochodów elektrycznych lub producenci katalizatorów, zdolności produkcyjne nie wzrastają w nich w tak szybkim tempie.
Co dalej? W kolejnych miesiącach można spodziewać się przyspieszenia eksportu ze względu na nabierające impetu ożywienie gospodarcze, wspierane przez ekspansywną politykę fiskalną, a także dalsze inwestycje w nowe moce produkcyjne. Największe przyspieszenie może nastąpić w przypadku branż, które w ostatnim roku były zdołowane przez kryzys.