„Obecna sytuacja jest bez precedensu, po raz pierwszy w swych wieloletnich dziejach największe fabryki naszej branży zatrzymują ciągi technologiczne na wielotygodniowe przestoje ze względu na brak możliwości sprzedaży swoich wyrobów” – piszą do premiera Mateusza Morawieckiego przedstawiciele ośmiu organizacji branżowych, których członkowie wykorzystują drewno, jako surowiec. W ich ocenie główny powód tego stanu rzeczy to cena drewna z Lasów Państwowych (LP). „Mamy najdroższe drewno w Europie” – podkreślają autorzy listu otwartego. Według nich to właśnie rosnący koszt surowca sprawia, że wytwarzane w Polsce produkty są coraz mniej konkurencyjne.
W efekcie tylko w ostatnim półroczu produkcja papieru i tektury spadła o 12 proc., palet - o 25 proc., płyt drewnopochodnych i mebli – o 30 proc., podłóg oraz okien i drzwi – o 35 proc., tarcicy (w zależności od rodzaju) o 29-43 proc., zaś małej architektury ogrodowej – aż o 45 proc.
Nic dziwnego, że już widać skutki: wiele przedsiębiorstw skróciło tydzień pracy do czterech dni albo ograniczyło produkcję tylko do jednej zmiany. Wysokie koszty zakupu drewna szczególnie boleśnie odczuwają podmioty z sektora MŚP. Wiele z nich już teraz nie ma żadnych zamówień i stoi na skraju bankructwa. Niektóre zresztą już splajtowały. Na skutek niedawnej upadłości przedsiębiorcy spod Olecka pracę straciło aż 260 osób. Takie przykłady – jak twierdzą organizacje branżowe – można mnożyć. „Zagrożone jest dalsze istnienie setek przedsiębiorstw i tysięcy miejsc pracy” konkluduje autorzy listu do premiera.
Proszą Mateusza Morawieckiego o osobiste zaangażowanie na rzecz poprawy sytuacji w przemyśle drzewnym. Oczekują natychmiastowych działań zmierzających do:
– zmniejszenia o 20 proc. cen surowca na II półrocze 2023 r.,
– stworzenia zasad sprzedaży drewna na rok 2024 i lata następne, które będą promować przerób drewna w Polsce,
– przywrócenie cen wyjściowych (wywoławczych) na drewno sprzedawane przez LP na przetargach do poziomu z 2021 r. (w 2023 r. ceny wywoławcze wzrosły o 40 proc. w stosunku do poziomu z poprzedniego roku)
– oraz skutecznego arbitrażu rządu w celu wypracowania kompromisu w sporze LP z certyfikującą drewno firmą FSC International (takie certyfikaty są dla wielu polskich firm niezbędnym warunkiem dotrzymania przez nie warunków międzynarodowych kontraktów).
„Obecne działania Lasów Państwowych, o czym mówi się wprost na spotkaniach z Dyrekcją Generalną LP, są nakierowane na maksymalizację cen sprzedaży. Dla LP bez znaczenia jest, czy drewno będzie spalone czy wyeksportowane, liczy się zysk” – piszą dalej sygnatariusze listu otwartego. W ich ocenie jednym ze skutków takiej polityki LP jest to, że do budżetu państwa nie wpływają miliardy złotych podatków, które w innej sytuacji płaciłyby przedsiębiorstwa przerabiające drewno. Koszty społeczne są natomiast nie do oszacowania.
- Zdecydowaliśmy się napisać ten list, bo nie widzimy już szansy na to, że uda się nam osiągnąć porozumienie w bezpośrednich negocjacjach z samymi tylko LP. Nie czujemy się w takich rozmowach partnerem, bo LP też dają nam to do zrozumienia – mówi Piotr Poziomski, prezes Polskiej Izby Gospodarczej Przemysłu Drzewnego.
Przedstawiciele organizacji są jednocześnie przekonani, że ich propozycje doprowadzą do uspokojenia i stabilizacji na rynku drzewnym i dadzą szansę uratowanie tysięcy miejsc pracy w większości na terenach wiejskich. Proszą więc prezesa rady ministrów o pilne spotkanie, podczas którego mogliby zaprezentować szczegóły swoich pomysłów.
- Nie wskazaliśmy żadnego konkretnego terminu spotkania z premierem, ale liczymy na to, że dojdzie do niego jeszcze w sierpniu, czas ma dla nas ogromne znaczenie – dodaje szef PIGPD.
Pod listem oprócz prezesa PIGPD podpisali się też szefowie Stowarzyszenia Producentów Płyt Drewnopodobnych w Polsce (SPPDwP), Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Producentów Mebli (OIGPM), Stowarzyszenia Papierników Polskich (SPP), Polskiego Komitetu Narodowego EPAL (PKN EPAL), Związku Polskie Okna i Drzwi (POiD), Stowarzyszenia Przemysłu Tartacznego (SPT) oraz Ogólnopolskiego Związku Pracodawców Przemysłu Drzewnego (OZPPD).