Gdy w 2008 r. kryzys finansowy zataczał coraz szersze kręgi, rzetelną ocenę sytuacji i skutków zawirowań utrudniał brak informacji o skali zjawiska. Podobnie było w 2009 r. w Polsce, gdy trudno było ocenić skalę problemu spekulacji na opcjach walutowych. Dlatego regulatorzy tworzą rozwiązania, które mają w przyszłości wzmocnić nadzór nad rynkiem transakcji pochodnych i zapobiec podobnym kryzysom w przyszłości. Jednym z nich jest baza informacji, które muszą być zgłaszane do odpowiedniej instytucji przez strony transakcji, których przedmiotem są instrumenty pochodne. Jest nią właśnie repozytorium transakcji. Instytucja taka musi spełniać wiele określonych prawem wymagań, ustalonych przez unijne rozporządzenie EMIR, czyli European Market Infrastructure Regulation.
Pierwsi w regionie
Usługa repozytorium transakcji to właśnie odpowiedź KDPW na rozporządzenie EMIR. Krajowy Depozyt uruchomił repozytorium transakcji 2 listopada 2012 r., jako pierwszy podmiot w regionie. Jako pierwszy, w maju 2013 r., wystąpił także do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (European Securities Market Authority — ESMA) o rejestrację repozytorium. W listopadzie tego roku ESMA zarejestrowała Repozytorium Transakcji w KDPW jako jedne z pierwszych czterech w Europie, i jako pierwsze w regionie CEE. To potwierdza, że polskie repozytorium spełnia wszelkie wymagania stawiane repozytoriom zgodnie z wymogami rozporządzenia EMIR. — Dzięki naszej usłudze wszystkie podmioty zobowiązane prawem do raportowania informacji o zawieranych kontraktach w instrumentach pochodnych będą mogły wypełnić to zobowiązanie. Grupa KDPW stara się dostarczać najwyższej jakości usługi, zgodnie z najnowszymi regulacjami i najwyższymi międzynarodowymi standardami tak, aby działające na naszym rynku finansowym firmy mogły korzystać z lokalnej infrastruktury rynku. To nasz wkład w strategię budowania w Warszawie silnego centrum finansowego — mówiła po rejestracji Iwona Sroka, prezes KDPW.
Dlaczego warto raportować
Powodów, dla których warto raportować repozytorium transakcjiw KDPW, jest wiele. Skupmy się na podstawowych. Pierwszy to obowiązek raportowania, dotyczący wszystkich podmiotów prawnych zawierających kontrakty pochodne. Raportując do KDPW_TR, uczestnicy rynku wypełniają wymogi rozporządzenia EMIR. Niezależnie gdzie zostaje zawarty kontrakt, czy to jest rynek regulowany, czy OTC, wszystkie klasy instrumentów są rejestrowane przez KDPW_TR. Wniosek KDPW do ESMA dotyczył bowiem rejestracji wszystkich klas instrumentów pochodnych: instrumentów pochodnych na akcje (EQ), stopę procentową (IR), kredytowych (CR), walutowych (CU), towarowych (CO) i innych (OT). Podmioty zobowiązane do raportowania mogą wypełniać ten obowiązek samodzielnie, bezpośrednio do repozytorium transakcji w KDPW (wymaga to uczestnictwa w KDPW_TR) lub za pośrednictwem innego uczestnika raportującego KDPW_TR. Zgodnie z unijnymi regulacjami obowiązek raportowania może być delegowany także do centralnego kontrahenta.Na polskim rynku jest to KDPW_CCP. KDPW_CCP nie pobiera opłat za pośrednictwo. Raportowanie przez tego pośrednika wiąże się jedynie z opłatami wymaganymi przez KDPW — za zgłoszenie transakcji do repozytorium oraz za przechowywanie informacji o kontrakcie. KDPW_CCP będzie raportować informacje o kontraktach terminowych zawieranych lub rozliczanych przez siebie. Stawki opłat za raportowanie są jasno określone i przejrzyste. Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom komunikacja między uczestnikami rynku a repozytorium nie stanowi problemu. Wdrożenie usługi jest bardzo proste. By zostać uczestnikiem repozytorium w KDPW, należy złożyć odpowiedni wniosek. Później wystarczy zalogować się certyfikatem elektronicznym na stronie www.kdpw.pl w zakładce „Repozytorium transakcji wersja EMIR”. Znajdują się tam także wszelkie informacje, regulacje i wzory dokumentów dotyczące usługi KDPW_TR.
Od kiedy należy raportować?
Obowiązek raportowania wchodzi w życie z dniem 12 lutego 2014 r. Obowiązek raportowania dotyczy: transakcji zawartych przed 16 sierpnia 2012 r., aktywnych w tym dniu; transakcji zawartych 16 sierpnia 2012 r. lub później.
Backloading
Okres przejściowy na zaraportowanie transakcji objętych obowiązkiem raportowania zawartych przed wejściem w życie tego obowiązku (tzw. backloading) wynosi:
90 dni — jeżeli kontrakt jest aktywny w dniu wejścia w życie obowiązku raportowania (czyli 12 lutego 2014);
3 lata — jeżeli kontrakt został rozwiązany przed wejściem w życie obowiązku raportowania.
Główne typy uczestnictwa w KDPW_TR
* Backloading. Źródło: KDPW
Generalny uczestnik raportujący (GUR) — podmiot, który raportuje do KDPW_TR we własnym imieniu oraz jako podmiot pośredniczący w wypełnianiu obowiązku raportowania przez inne podmioty, również niebędące kontrpartnerami tego podmiotu;
Zwykły uczestnik raportujący (ZUR) — podmiot, który raportuje do KDPW_TR we własnym imieniu lub w imieniu swojego kontrpartnera;
Pośredni uczestnik repozytorium (PUR) — podmiot, który sam nie zgłasza danych o zawartych przez siebie transakcjach, ale jest zainteresowany przeglądaniem transakcji i ewentualnym zgłaszaniem błędów w transakcjach zaraportowanych, w których jest stroną.