Wina musujące to trunki rozmaitej klasy i charakteru. Najprostsze: ot, syci się wino ciche dwutlenkiem węgla niemal tak samo jak napoje gazowane. I powstają wina nieciekawe, a czasem — o zgrozo! — parszywe. Ogromne, ordynarne bąble uciekają z nich w popłochu, odejmując im prawo do miana win musujących.
Szarmancko
Inna metoda, zbiornikowa, zwana jest włoską lub szarmancką, ale nie dla uroku jej twórcy, lecz od nazwiska: Charmat. Dżentelmen ów zapragnął, by wino musujące nie rujnowało kieszeni. W latach 20. XX wieku, kiedy zastrzegał swój patent, ceny win z bąbelkami sięgały granic przyzwoitości. Odkrycie Eugene’a Charmata pozwoliło na sześcio- krotne obniżenie kosztów produkcji, walnie się przyczyniając do wzrostu popularności win musujących. Dość wspomnieć, że przed II wojną światową w Warszawie i okolicach działało kilkadziesiąt wytwórni "szampana" tą właśnie metodą.
W czym tkwi sekret? Do wina bazowego w dużych, hermetycznych zbiornikach dodaje się pożywkę, złożoną głównie z cukrów, i drożdże, które ją trawią w procesie fermentacji. Powstają bąbelki CO2, które, nie mając drogi ucieczki, pozostają w winie. Efekt końcowy, choć podobny, różni się jednak od pierwowzoru, czyli szampana. Krótszy kontakt drożdży z fermentującym po raz drugi winem objawia się lżejszą budową, niższym nasyceniem, a co za tym idzie — także ciśnieniem w butelce. Największa różnica tkwi jednak w smaku. Dominują aromaty owocowe, kryjąc nuty mineralne i kwiatowe. Najpopularniejsze wina tego pochodzenia to włoskie Prosecco i Asti, lwia część niemieckich "sektów" i nasze rodzime Dorato.
Klasycznie
Najdroższa, lecz dająca najlepsze efekty metoda powędrowała w świat z francuskiej Szampanii. Zwrot methode champenoise widnieje wyłącznie na etykietach win z tego regionu. Dla pochodzących z innych części Francji i świata używa się nazw: tradycyjna i klasyczna. Za wynalazcę methode champenoise uznaje się benedyktyna Dom Perignoma (1638-1715), który precyzyjnie zestawił wino bazowe z różnych szczepów i roczników. Jemu też przypisuje się wynalezienie butelki o grubych ściankach wytrzymujących ogromne ciśnienie wewnątrz (6,5 bara — porównywalne z ciśnieniem w oponie TIR-a!).
Nie wolno też zapomnieć o największej innowatorce w historii Szampanii. Madame Clicquot, z domu Ponsardin, właścicielce i zarządczyni domu szampańskiego, znanego dziś jako Veuve Clicquot-Ponsardin. Na początku XIX wieku Barbe-Nicole Ponsardin przejęła po śmierci męża obowiązki w winiarni. Jej talentom zawdzięczamy pierwszego różowego szampana czy stoły do remuage. Na bazie tych stołów skonstruowano potem skrzynie żyroskopowe, które, podnosząc się stopniowo, odwracają butelki do góry dnem. Co pewien czas potrząsają nimi delikatnie, by zsunąć osad z drożdży do szyjki, skąd później usuwa się go w postaci zamrożonego czopa. To Ponsardin zastrzegła nazwę Champagne dla win z regionu.
Fermentujące po raz drugi wino zamknięte w małym pojemniku starzeje się wraz z osadem z obumarłych drożdży. I zmienia strukturę na kremową, nasyconą milionami drobnych bąbli gazu. Aromaty stają się bardziej eleganckie i skomplikowane. Skórka chleba, pieczone jabłka, marcepan, miód — to typowe nuty długiego kontaktu wina z osadem w butelce.
Metodą klasyczną otrzymuje się też wina włoskie z Trentino i z Franciacorty w Lombardii, okrzykniętej drugim najlepszym miejscem powstawania musującego trunku — z tych samych co w Szampanii odmian: Chardonnay, Pinot Nero (Noir) i Pinot Bianco (Blanc), który we Franciacorta zastąpił Pinot Meunier z francuskiego klasyka. Także szalenie popularną hiszpańską Cavę — głównie lokalne odmiany, cieplejszy klimat i krótsze zazwyczaj starzenie decydują o jej lekkiej, żwawej i przystępnej dla każdego podniebienia naturze oraz o znacznie niższej cenie. Podobne warunki decydują o wielkim wzięciu francuskich win znanych jako Cremant i pod innymi regionalnymi nazwami. Sukcesy w podobnej produkcji odnoszą też Kalifornia, RPA i Australia. l
Bollinger Champagne
AOC Rose
Mieszanka powstała po połączeniu Pinot Noir, Chardonnay i Pinot Meunier. Charakterystyczna różowa barwa oraz bukiet malin, jagód i kwiatów. Idealne w towarzystwie krewetek czy lekkiego białego mięsa. Klasyczny szampan pijany przez agenta 007.
Nicolas Feuillatte Reserve Particuliere Champagne AOC
Klasyczny szampan od Nicolasa Feuillatte’a. Czaruje złocistą barwą, emanuje zapachem kwiatów i aromatami białych owoców, migdałów, orzechów. W ustach krągły, harmonijny i świeży. Smażone owoce morza z wzajemnością podkreślą walory szampana.
Antica Fratta
Franciacorta Brut DOCG
Rezygnacja z niskiego cukru resztowego dodała Antice sprężystości i klasy. Ta mieszanka roczników, dojrzewająca na osadzie przez 30 miesięcy, prezentuje się w delikatnych zielonkawych odcieniach. Dominują aromaty owocowe i roślinne. Pełne i eleganckie wino z cytrynową końcówką.
Castellblanch Dos Lustros Reserva Cava Metode Tradicional
Mocno wytrawne wino musujące z owocowymi nutami. Ta unikatowa Reserva odkrywa aromaty uzyskane podczas dwuletniego dojrzewania. Z kuchnią orientalną spełni swą rolę znakomicie.