Od 2007 r. do końca stycznia 2012 r. z programu Rodzina na swoim skorzystało prawie 140 tys. osób. Niestety zmiany zasad przyznawania preferencyjnych kredytów, wprowadzone pod koniec sierpnia 2011 r., ograniczyły dostęp do dopłat i zmniejszyły liczbę mieszkań objętych programem.
Sprzedaży mieszkań nie sprzyja także Rekomendacja S III, która nakazuje bankom obliczanie zdolności kredytowej w przypadku wszystkich pożyczek hipotecznych maksymalnie na 25 lat, nawet jeśli kredyt będzie zaciągany na dłużej. Skutki nowych obostrzeń już widać.
Styczeń był trzecim z kolei miesiącem, w którym liczba kredytów z dopłatami do odsetek nie przekraczała 3 tys., podczas gdy przed wprowadzeniem zmian w sierpniu w 2011 r. takich pożyczek udzielano miesięcznie o około 1,5 tys. więcej.
W styczniu 2012 r., w porównaniu z grudniem 2011 r., liczba udzielonychkredytów spadła z 2999 do 2865. Z danych Banku Gospodarstwa Krajowego wynika, że w styczniu aż 49 proc. przyznanych kredytów wykorzystano na zakup mieszkania na rynku pierwotnym. Wcześniej było odwrotnie.
— Program Rodzina na swoim przede wszystkim wspierał sprzedaż mieszkań z rynku wtórnego. W obrocie deweloperskim odsetek mieszkań finansowanych kredytami z dopłatą nie przekraczał 10 proc. Udział rynku używanych mieszkań spada, bo wyczerpuje się zasób mieszkań, które w poprzednich latach kupowane były z myślą o powtórnej sprzedaży — uważa Jacek Bielecki, dyrektor generalny Polskiego Związku Firm Deweloperskich.
Mały wybór
Cena mkw. nowego mieszkania w Warszawie, kwalifikującego się do zaciągnięcia kredytu z dopłatą, nie może przekraczać 6435 zł. Tymczasem według danych Reas, lokale oferowane przez stołecznych deweloperów kosztują średnio około 8 tys. za mkw.
— Zarówno w budynkach na osiedlu, które budujemyprzy ul. Skoroszewskiej w Warszawie, jak i w oddanych już do użytkowania, pojedyncze mieszkania kwalifikują się do zaciągnięcia pożyczki z dopłatą. Preferencyjnym kredytem można sfinansować zakup mieszkań o powierzchni od 38 mkw. w budowanej fazie osiedla Alpha i lokale o metrażu do 74 mkw. w etapie zakończonym — wylicza Teresa Witkowska, dyrektor sprzedaży w RED Real Estate Development.
W warszawskiej ofercie spółki Dom Development programem objętych jest 40 proc. mieszkań z 1738 lokali będących w sprzedaży na koniec 2011 r. To mieszkania na osiedlach Derby, Regaty i Wilno.
Cena zmniejsza potrzeby
Jarosław Szanajca, prezes Dom Development, zaznacza jednak, że mimo niepewnej sytuacji na rynku kredytów hipotecznych i obniżenia limitów w Rodzinie na swoim chętnych na kupno mieszkań nie brakuje.
— Bardziej rygorystyczne warunki uzyskania kredytowania zmuszają klientów do wyboru mieszkań, na które ich stać. To najczęściej niewielkie lokale. Przypuszczam, że rekomendacja S III spowoduje spowolnienie rynku, więc aby ustrzec się stagnacji w sprzedaży musimy dostosowywać się do potrzeb klientów i oferować im lokale poszukują — zaznacza Jarosław Szanajca.
Zmiany preferencji klientów oczekuje także Michał Krajkowski, główny analityk Domu Kredytowego Notus.
— Rekomendacja S obniżyła maksymalną zdolność kredytową o 6-10 proc. dla kredytów złotowych w poszczególnych bankach. Może to spowodować, że niektórzy ludzie, których nie stać na zaciągnięcie tak dużego kredytu jak jeszcze kilka miesięcy temu, kupią nieruchomość mniejszą lub położoną dalej od centrum. Nie oznacza to jednak masowych rezygnacji z zakupu mieszkania, a tym samym drastycznego spadku akcji kredytowej — sumuje Michał Krajkowski.