BUDOWLAŃCY CHCĄ BYĆ DEVELOPERAMI
LOKOMOTYWA: Przy odpowiednich założeniach i konkretnych działaniach, KIB mogłaby pociągnąć mocno do przodu cały sektor developingu. Ciężko jednak stwierdzić, czy tak będzie. Nie znamy jej planów i nie wiemy, jakie z nich korzyści wynikną dla nas — twierdzi Sławomir Sobczak, zastępca dyrektora ds. sprzedaży JW Construction.
fot. B. Skrzyński
STATUS DEVELOPERA: Specjalizujemy się w developingu, nie interesuje nas rola wykonawców. Dla nich organizujemy przetargi. Wyraźnie rozdzielamy te dwie funkcje — deklaruje Zygmunt Chyla, dyrektor ds. marketingu grupy Globe Trade Center.
fot. Marcin Wegner
Największe polskie firmy budowlane twierdzą, że pełniąc jednocześnie role developera i wykonawcy więcej zarabiają i są bardziej wiarygodne dla swoich klientów. Zdaniem już działających developerów połączenie tych funkcji jest raczej nietypowe dla gospodarki wolnorynkowej.
W lutym 1998 r. w ramach Krajowej Izby Budownictwa (KIB) 22 firmy utworzyły Sekcję Developerską (SD). W jej skład weszły największe polskie firmy budowlane, które od kilku lat prowadzą działalność developerską w Warszawie, na Śląsku i na Wybrzeżu. Są to m.in. Beton Stal, Elektrim, Exbud, Mostostal-Export, Mostostal-Warszawa, Mostostal-Zabrze, Polnord-Gdańsk, Polservice, Polimex-Cekop czy Wadeco.
— Sekcja inspiruje firmy budowlane do podejmowania budowy na własne ryzyko. Uważamy, że są do tego przygotowane, mają doświadczenie w budowie terminowej o wymaganej jakości i kontrolowaniu kosztów we wszystkich etapach budowy — twierdzi Stanisław Więckowski, wicedyrketor Krajowej Izby Budownictwa.
Wiarygodność
Krajowa Izba Budownictwa udziela rekomendacji członkom sekcji, co, jej zdaniem, umacnia ich wiarygodność i ułatwia działania marketingowe. Firmy należące do SD podejmują się też budowy developerskich obiektów biurowych. Jak podkreślają, inicjatywa izby jest cenna właśnie ze względu na potwierdzenie wiarygodności firmy w stosunku do klienta.
— To bardzo wartościowe przedsięwzięcie. Ale nie można oczekiwać jego konkretnych efektów już dzisiaj. Wydaje mi się, że w przyszłości uczestnictwo w Sekcji Developerskiej i jej referencje będą się liczyły. Jeżeli ta organizacja nie będzie miała jakiejś wpadki, to może nastąpić podobne zjawisko, jak w branży turystycznej. Tam każde biuro działające poza izbą nie ma prawa bytu — zauważa Andrzej Magiera, dyrektor spółki Beton Stal.
— Dlatego zapraszamy do współpracy jeszcze nie zrzeszonych developerów z całej Polski — dodaje Stanisław Więckowski.
Nie zrzeszeni developerzy potwierdzają potrzebę uwiarygodnienia na polskim rynku budowlanym. Mają jednak pewne wątpliwości, czy można tego dokonać poprzez KIB.
— Wiarygodność w developingu jest niewątpliwie bardzo istotną sprawą. Tym bardziej że było już kilkanaście firm, które zebrały pieniądze od klientów i zniknęły. Każdy taki przypadek jest porażką dla całego sektora. Czy członkostwo w SD okaże się elementem potwierdzenia wiarygodności? Poczekamy, zobaczymy — wyznaje Sławomir Sobczak, zastępca dyrektora ds. sprzedaży JW Construction.
— Podstawowym uwiarygodnieniem developera jest to, czego już dokonał — dorzuca Zygmunt Chyla, dyrektor ds. marketingu grupy Globe Trade Center.
Według niego, w grę wchodzi też uczciwe postępowanie na etapie umowy i zupełny brak wątpliwości co do wszelkich aspektów prawnych, związanych z gruntem pod budowę danego obiektu. Dodaje też, iż w każdej branży istnieją grupy interesu, wspólnie rozwiązujące jakieś problemy. W przypadku SD powstało lobby developerów-budowlańców i ciężko tutaj mówić o wspólnych interesach z innymi firmami developerskimi.
Korzyści
Z analizy KIB wynika, że znaczna większość developerów, działających na krajowym rynku, nie dysponuje własnymi siłami wykonawczymi. Stwarza to, jak twierdzi Stanisław Więckowski, korzystną sytuację dla doświadczonych firm budowlanych decydujących się na podjęcie działalności developerskiej. Wiąże się to jednak z dość dużym ryzykiem.
— Całość takiego przedsięwzięcia podejmowana jest na własne ryzyko firmy. Złożoność tego procesu jest rekompensowana zyskami. Są one nawet kilkakrotnie wyższe niż te osiągane w typowym wykonawstwie budowlanym — relacjonuje Stanisław Więckowski.
— Po okresie tworzenia się rynku developerskiego, przyszedł czas na zebranie doświadczeń. Postanowiliśmy zająć się tą działalnością, bo uważamy, że mamy ku temu predyspozycje — oświadcza Andrzej Magiera.
Według Edmunda Zielińskiego, dyrektora firmy Wadeco, korzyści płynące z członkostwa w Sekcji Developerskiej mają na razie charakter informacyjny.
— Obecnie jest to forma wymiany doświadczeń. Na przykład Exbud przedstawił na jednym ze spotkań wzór swojej umowy developerskiej. Ale w przyszłości być może członkowie SD będą ze sobą współpracować w ramach wspólnych inwestycji — spekuluje dyrektor Zieliński.
Dwa w jednym
W Krajowej Izbie Budownictwa, jak sama nazwa wskazuje, zrzeszone są firmy specjalizujące się w budownictwie. Jak dodają nie zrzeszeni developerzy — w budownictwie przemysłowym, ponieważ niewielu z nich zajmowało się wcześniej budową mieszkań czy biurowców. Z drugiej strony zarzekają się, że dalecy są od wartościowania decyzji budowlańców i przedsięwzięcia KIB.
— Uzupełnili po prostu swoją działalność. W pewnym sensie jest to całkiem logiczne, ponieważ będąc często po kilkadziesiąt lat na rynku firmy te mają dobre kontakty i doświadczenie w branży. Ale jest to układ niezbyt typowy dla gospodarki rynkowej. Trzeba przyznać, że dzisiaj wśród większości podmiotów działających na rynku budowlanym dominuje jednak wyraźny podział na developerów i wykonawców. Ale rzecz jasna zdarzają się tacy, którzy preferują zasadę „dwa w jednym”. Cóż, każdy ma swoją filozofię, jest to ich indywidualna decyzja i należy ją uszanować — stwierdza Zygmunt Chyla.
Innym aspektem developerskiej działalności budowlańców jest stosunkowo niewielki dorobek w tym sektorze. Sami zresztą potwierdzają, że ich postępy w developingu są jeszcze niewielkie.
— Nie sądzę, żeby działalność developerska firm budowlanych była świadomą polityką rozwoju. Myślę, że większość z nich miała po prostu okazję korzystnego zakupienia działki. Wykorzystały to w stu procentach, wcielając się w rolę developera. Na co dzień zajmują się jednak wykonawstwem — komentuje Sławomir Sobczak.
Tymczasem w uchwale rady izby o utworzeniu Sekcji Developerskiej wśród jej zadań wymienia się m.in.: ułatwienie członkom sekcji dostępu do rynku kapitałowego, inicjowanie tworzenia konsorcjów finansowych dla dużych przedsięwzięć developerskich oraz starania o uzyskanie gwarancji i kredytów budowlanych na korzystniejszych niż dotychczas warunkach. Cóż, brzmi to obiecująco. Jak będzie z realizacją — czas pokaże.
BUDOWLANI DEVELOPERZY
Elektrim
W celu prowadzenia działalności developerskiej utworzył spółkę Elinvest Development. W trakcie realizacji: kompleks apartamentowy, mieszkania o pow. użytkowej 52-171 mkw. (Warszawa)
Exbud
W celu prowadzenia działalności developerskiej utworzył spółkę Exbud Development. W trakcie realizacji: inwestycja biurowo-mieszkalna „Exbud Plaza” mieszkania o pow. 60-150 mkw. (Warszawa); budowa osiedla jednopiętrowych domów (Warszawa); inwestycje w budownictwie mieszkaniowym (Kraków, Łódź).
Gawrych
W trakcie realizacji: budowa 22 domków jednorodzinnych o pow. 184 mkw. każdy (Toruń)
Mostostal-Export
W celu prowadzenia działalności developerskiej utworzył spółkę Mostostal-Export Development. W trakcie realizacji: osiedle mieszkaniowe o pow. całkowitej 62 tys. mkw. (Warszawa); kompleks biurowy Centrum Budownictwa Filtrowa o pow. całkowitej 62 tys. mkw. (Warszawa); Centrum Bankowe Lubicz o pow. całkowitej 28 tys. mkw. (Kraków)
Mostostal Warszawa
Utworzył spółkę Mostostal Orlik. W trakcie realizacji: zespół mieszkaniowy, mieszkania o pow. 36-120 mkw. z powierzchnią handlową około 3 tys. mkw. (Warszawa); hala magazynowa o pow. 5,4 tys. mkw. (Warszawa)
Mostostal Zabrze
W celu prowadzenia działalności developerskiej utworzył spółkę Budlocum. Realizacja zakończona: 52 mieszkania dla powodzian (Wrocław). W trakcie realizacji: ekologiczne osiedle, 28 domów jednorodzinnych, w trzech standardach: 120, 150, 180 mkw. w (Gliwice)
Polservice
Realizacja zakończona: budynki mieszkalne, 87 mieszkań o pow. 42-126 mkw. (Gdynia). W trakcie realizacji: budynek mieszkalny, 46 mieszkań o pow. 51-103 mkw., dwu- i czterokondygnacyjne budynki, 190 mieszkań o pow. 40-90 mkw., budynki mieszkalne zawierające 76 mieszkań o pow. 35-90 mkw. (Gdynia)
Polimex-Cekop
W celu prowadzenia działalności developerskiej powołał Oddział ds. Budownictwa. W trakcie realizacji: 100 domów jednorodzinnych, w tym domy bliźniacze o pow. całkowitej 200 mkw. i domy wolno stojące o pow. całkowitej 230-404 mkw. (Warszawa)
Beton-Stal
W trakcie realizacji: luksusowy budynek wolno stojący, 69 mieszkań o łącznej pow. 4,8 tys. mkw. i lokale handlowo-usługowe o pow. 596 mkw., budynek mieszkalny, 103 mieszkania o pow. łącznej 6,6 tys. mkw. (Warszawa)
Polnord-Dom
W trakcie realizacji: 118 mieszkań w domach mieszkalnych, budynku wielorodzinnym i domach jednorodzinnych o łącznej pow. użytkowej ok. 7,5 tys. mkw. (Gdańsk); budynek mieszkalny, 70 mieszkań o łącznej pow. użytkowej 3,8 tys. mkw. (Gdynia)
Wadeco
Realizacja zakończona: „Nowogrodzka 68” obiekt biurowy klasy A, łączna pow. użytkowa 4,2 tys. mkw., wartość inwestycji około 100 mln USD (Warszawa)
Wojciech Surmacz