Z danych Ministerstwa Finansów (MF) wynika, ulga B+R jest coraz bardziej popularna wśród przedstawicieli biznesu. W 2021 r. po tę zachętę sięgnęło więcej płatników CIT i PIT niż rok wcześniej. Ten wzrost wyniósł ok. 20 proc. Beneficjenci ulgi B+R odliczyli łącznie 4,9 mld zł. Wyniki za 2022 r. zostaną przedstawione dopiero za kilka miesięcy.
Jak podkreślają eksperci Ayming Polska, wspomniane dane oznaczają, że firmy coraz więcej wydają na badania i rozwój. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) w 2021 r. krajowe nakłady na B+R wyniosły 1,44 proc. PKB, czyli ok. 38 mld zł. Największy udział w tych wydatkach miały przedsiębiorstwa. Przeznaczyły na innowacje w sumie 0,91 proc. PKB, czyli 23,8 mld zł. Rok wcześniej było to 20,3 mld zł.
— Jednym z najbardziej efektywnych bodźców, który stymuluje przedstawicieli biznesu do zwiększania wydatków na badania i rozwój, są proinnowacyjne zachęty podatkowe. W ciągu ostatnich lat ulga B+R stała się bardziej atrakcyjna — od ubiegłego roku można potrącić aż 200 proc. kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia. Należy spodziewać się jeszcze większej liczby beneficjentów i odliczeń za 2022 r. — mówi Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik, dyrektor od podatków i innowacji w Ayming Polska.
Zauważa, że wzrost wydatków na B+R idzie w parze ze wzrostem łącznej kwoty wspomnianych odliczeń.
Warto zaznaczyć, że w 2021 r. ulgę B+R rozliczyło 2117 płatników CIT, czyli o 14 proc. więcej niż rok wcześniej. Łączna wartość odliczeń wyniosła ponad 4,5 mld zł, czyli o ok. 900 mln zł więcej rok do roku.
– Przedsiębiorstwa są główną siłą napędową rozwoju innowacyjności kraju. Dane GUS tylko to potwierdzają. Zgodnie z nimi aż 63 proc. wydatków na badania i rozwój pochodziło od firm – podkreśla Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Zwraca uwagę, że w 2021 r. beneficjentami zachęty podatkowej było 1568 płatników PIT. W sumie odliczyli oni ponad 403 mln zł.
– W tym przypadku niestety obserwujemy spadek liczy beneficjentów, bo w 2020 r. ulgę rozliczyło 1670 podatników PIT. Natomiast łączna wartość odliczeń wyniosła wtedy 467 mln zł. Powód? Od 2021 r. w ramach PIT nie mogą rozliczać się spółki komandytowe – wyjaśnia Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Kryzys energetyczny
Jaki był zwrot podatkowy w nagrodę za prowadzenie innowacyjnych projektów w 2021 r.? Do podatników popłynął strumień pieniędzy w wysokości aż 889 mln zł. To oznacza wzrost o 32 proc. wobec 2020 r.
– Wyraźna korelacja między rosnącymi nakładami na badania i rozwój w Polsce oraz odpisami z tytułu ulgi B+R świadczy o tym, że założony przez przedstawicieli MF cel wprowadzenia zachęty podatkowej został osiągnięty. Jednocześnie sporo przedsiębiorstw wciąż nie korzysta z dostępnych form wsparcia innowacji. Kryzys energetyczny i utrzymująca się wysoka inflacja powinny zachęcać przedsiębiorców do korzystania z dodatkowych źródeł finansowania. Warto, aby przedsiębiorcy zwiększali nakłady na B+R i podnosili konkurencyjność swoich firm – przekonuje Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Największymi beneficjentami ulgi B+R są przedsiębiorcy z Mazowsza. W 2021 r. potrącili oni łącznie w ramach CIT aż 1,6 mld zł, czyli o ponad 1 mld zł więcej niż firmy z województwa śląskiego, które zajmują na tej liście drugie miejsce.
– Natomiast najlepszy wynik, jeśli chodzi o średnią wartość odliczenia na jedno przedsiębiorstwo, osiągają przedstawiciele biznesu z województwa warmińsko-mazurskiego. To kwota wynosząca ok. 6,7 mln zł. Największą wartość odliczeń wśród płatników PIT odnotowano również w województwie mazowieckim. Łączna ich kwota wyniosła tam ponad 57 mln zł – wylicza Agnieszka Hrynkiewicz-Sudnik.
Korzystanie z ulgi B+R najpopularniejsze jest w branżach związanych z oprogramowaniem i motoryzacją.
Ulga na pracowników
Kiejstut Żagun, szef zespołu od innowacji, ulg i dotacji w KPMG, zauważa, że od tego roku podatnicy, którzy dotychczas nie byli w stanie w pełni odliczać zachęty podatkowej na B+R, bo np. uzyskiwali zbyt mały dochód, mogą zastosować niewykorzystaną ulgę do pomniejszania co miesiąc zaliczek pracowników na PIT odprowadzanych przez pracodawcę.
– Wcześniej podatnik mógł nadwyżkę ulgi B+R jedynie rolować na następne lata podatkowe, czyli przenosić tę kwotę do rozliczenia. Od tego roku ulga na innowacyjnych pracowników pomoże podatnikom osiągać korzyści dzięki niewykorzystanej nadwyżce w formie potrącenia z zaliczek PIT – tłumaczy Kiejstut Żagun.
Dodaje, że zachęta podatkowa dotyczy wspomnianych zaliczek PIT pobranych z tytułu stosunku pracy, umowy zlecenia, umowy o dzieło, a także praw autorskich wszystkich pracowników zaangażowanych w co najmniej połowę ogólnego czasu pracy w danym miesiącu, który jest przeznaczony na realizację innowacyjnych projektów.
– Co ważne, ulga na innowacyjnych pracowników, w odróżnieniu od zachęty B+R, jest rozliczana w cyklach miesięcznych. To ułatwia przedsiębiorcy dostosowanie polityki kadrowej firmy do optymalizowania korzyści podatkowych. Nie jest też wymagana dodatkowa ewidencja - poza tą stworzoną na potrzeby ulgi B+R. Zgodnie z interpretacjami indywidualnymi przedsiębiorca, który chce skorzystać z zachęty na innowacyjnych pracowników, nie musi zawiadamiać o tym wcześniej urzędu skarbowego. Może to zrobić dopiero przy składaniu rocznej deklaracji PIT – zaznacza Kiejstut Żagun.
Działalność twórcza obejmująca badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowana w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy i wykorzystania ich do tworzenia nowych zastosowań.
Ulga B+R to rozwiązanie dla firm, które prowadzą działania innowacyjne na skalę przedsiębiorstwa, a nie kraju czy świata. Projekty nie muszą kończyć się sukcesem, a w momencie rozliczania ulgi na badania i rozwój mogą być wciąż realizowane. Zachęta podatkowa obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. W ciągu ostatnich lat zainteresowanie tą preferencją wyraźnie wzrosło, zarówno wśród podatników PIT, jak i CIT. Spory wpływ na to miało m.in. systematyczne zwiększanie atrakcyjności ulgi.