Ministerstwo Klimatu i Środowiska przedstawiło projekt ustawy, który obliguje miasta powyżej 100 tys. mieszkańców do wyznaczania stref czystego transportu. Do takich obszarów już w latach 2021-25 będą mogły wjechać pojazdy spełniające co najmniej normę Euro4. W latach 2026-30 minimum będzie norma Euro5, a w latach 2031-35 – Euro6. Miejskie samorządy chwalą pomysł wprowadzania stref, ale mają sporo zastrzeżeń do szczegółowych zapisów projektu.
Mały obszar
Prekursorem czystych stref jest Kraków, który jeszcze w wakacje zapowiadał pilotażowy program na obszarze obejmującym centrum, aż po ul. Nowohucką, Opolską i Trasę Łagiewnicką.
Inne duże miasta także szykują się do ich wdrożenia, ale na znacznie mniejszym obszarze.
- Pierwsza warszawska strefa czystego transportu mogłaby objąć ulice Nowy Świat, od al. Jerozolimskich na północ, Krakowskie Przedmieście, a także obszar Starego Miasta zakreślony ulicami: Miodową, Schillera, Bonifraterską, Świętojerską, Franciszkańską, Koźlą, Mostową do ul. Bugaj i dalej aż do Zamku Królewskiego, do wysokości mostu Śląsko-Dąbrowskiego. Miasto podjęło już pierwsze kroki - w przygotowywanym nowym Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego będzie podstawa, która w przyszłości pomoże wytyczyć strefę – informuje Karolina Gałecka, rzecznik prasowy Urzędu M.ST. Warszawy.
Stolica kupiła już 130 przegubowych autobusów elektrycznych, dzięki czemu wkrótce pojazdy napędzane silnikami diesla znikną z Traktu Królewskiego. Plac Pięciu Rogów stanie się natomiast przestrzenią przyjazną pieszym.
Poznań tymczasem stawia na rowery.
- W ramach Strategii rozwoju elektromobilności do roku 2035 przedstawiono trzy warianty wdrożenia stref czystego transportu. Wszystkie trzy dotyczą niewielkich obszarów śródmiejskiej zabudowy, okolic Starego Rynku oraz dzielnicy Śródka. W tych rejonach rozważane jest rozwijanie systemu Poznańskiego Roweru Miejskiego – twierdzi Jan Kosmecki z Biura Koordynacji Projektów i Rewitalizacji Poznania.
Michał Beim, ekspert Instytutu Sobieskiego, podkreśla, że Śródka to historyczne serce miasta, które obecnie cieszy się coraz większą popularnością wśród mieszkańców.
- Już zresztą wdrażane są w tej dzielnicy rozwiązania mające za zadanie uspokoić ruch, czyli tzw. tempo 30 km/h oraz udostępnienie jednokierunkowych ulic dla rowerzystów, którzy mogą poruszać się w systemie dwukierunkowym – dodaje Michał Beim.
Parking przed strefą
W projekcie ustawy przewidziano także rozwiązania określające budowę parkingów, na których będzie można zostawić auta niespełniające norm, przed wjazdem do czystej strefy. Jan Kosmecki zapewnia, że w Poznaniu starano się przedstawić propozycje stref w taki sposób, aby zachować dojazd do istniejących, ogólnodostępnych parkingów buforowych, placowych i wielopoziomowych. Przedstawiciele stołecznego ratusza krytykują natomiast proponowane przepisy.
- Ustawa nakazuje stworzyć miejsca parkingowe dla pojazdów podlegających ograniczeniom wjazdu. Jest to zachęta do podróżowania „starymi” pojazdami do granic strefy, a nie do planowania podróży z wykorzystaniem publicznego transportu zbiorowego – dodaje Karolina Gałecka.
Michał Beim przypomina, że np. w miastach niemieckich są wyznaczone znacznie większe niż w Polsce obszary stref, ale nie ma obowiązku budowy parkingów. Ekspert zwraca także uwagę, że przygotowując się do wdrażania stref czystego transportu warto na forum unijnym podjąć działania mające na celu ujednolicenie w znaków drogowych wyznaczających obszar strefy i katalog pojazdów które mogą do niej wjechać, a także oznakowanie aut, dzięki któremu łatwo będzie zidentyfikować emisyjność. Przedstawiciele samorządu warszawskiego zwracają uwagę, że w bieżącym projekcie pomieszane są np. pojęcia takie jak oznakowanie i nalepka, która ma być na samochodzie. To zaś utrudni identyfikację. Unia Metropolii Polskich wskazuje natomiast, że projekt resortu klimatu zawiera długą listę podmiotów, których auta mogą być wyłączone z zakazu wjazdu do czystych stref i postuluje objęcie nim także pojazdów należących do mieszkańców oraz przedsiębiorców prowadzących działalność w strefach.