Według badania "Global State of the Consumer Tracker", opracowanego przez firmę doradczą Deloitte, nie zmienił się odsetek (32 proc.) ankietowanych Polaków deklarujących optymizm dotyczący możliwości poprawy ich kondycji finansowej w ciągu roku. Jednak ogólna ocena sytuacji w ostatnich dwunastu miesiącach pogorszyła się - co deklaruje 62 proc. respondentów – o 2 p.p. więcej niż w październiku. Połowa ankietowanych (wzrost z 47 proc.) odkłada na później większe wydatki, a 23 proc. (spadek o 1 p.p.) poradziłaby sobie z nagłymi i znaczącymi wydatkami, których się nie spodziewała. Wzrostu dochodu w przyszłym roku spodziewa się natomiast 40 proc. badanych - o 1 p.p. więcej.
Jak zwrócił uwagę Przemysław Szczygielski z Deloitte, cytowany w środowej informacji, "we wrześniu odsetek badanych Polaków deklarujących niepokój rosnącymi cenami gwałtownie spadł do 59 proc. i po chwilowym odbiciu do 67 proc. w październiku, teraz ponownie wynosi tylko 60 proc."
W większości kategorii produktów respondenci rzadziej spodziewają się wzrostów cen niż w październiku. Wyjątkiem są alkohole i wyroby tytoniowe, które wymienia trzy czwarte pytanych (wzrost o 3 p.p.). Największe spadki wskazań (po 4 p.p.) dotyczą paliw (do 79 proc.) oraz domowych mediów (do 83 proc.). O 1 p.p. zmalały deklaracje dotyczące cen artykułów spożywczych (do 86 proc.) oraz odzieży i obuwia (do 72 proc.), a o 2 p.p., do 80 proc. – usług restauracyjnych - wynika z badania.
Autorzy ankiety zwrócili uwagę, że nadal najczęściej wymienianym powodem zmartwień konsumentów jest ich osobista sytuacja finansowa, choć w ostatnim badaniu wspomniała o tym tylko połowa pytanych, co oznacza spadek o 2 p.p. Wyraźne zmniejszenie deklarowanych niepokojów dotyczy natomiast kwestii społecznych (24 proc., o 5 p.p. mniej) czy sytuacji geopolitycznej (35 proc., o 4 p.p. mniej). Spadki dotyczą też opinii o stanie gospodarki (o 1 p.p. w dół, do 32 proc.) czy zagrożeniu covidowym (o 2 p.p. w dół, do 17 proc.). Z kolei w zakresie własnego zdrowia, zmian klimatycznych czy swojej sytuacji zawodowej, odpowiedzi ankietowanych pokazują wzrosty o 1-2 p.p., do odpowiednio 41 proc., 25 proc. i 19 proc.
"W ostatnim czasie nie zaobserwowaliśmy wydarzeń, które w niespodziewany i gwałtowny sposób naruszałyby dotychczasową sytuację konsumentów. Wydaje się, że do kryzysu wywołanego tragicznymi okolicznościami większość ankietowanych z czasem się przyzwyczaja i ich obawy ulegają tylko nieznacznym przesunięciom między poszczególnymi badanymi kategoriami" - ocenił Marcin Stark, senior manager, Monitor Deloitte
W listopadowym badaniu konsumenci nieznacznie częściej niż wcześniej deklarowali, że preferują wykorzystanie osobistych środków transportu niż komunikacji zbiorowej – tak odpowiedziało 44 proc. pytanych, czyli o 2 p.p. więcej niż w poprzednio. O tyle samo spadły odpowiedzi wskazujące na wybór komunikacji publicznej – do 56 proc.
Autorzy badania zwrócili uwagę, że wrósł odsetek respondentów mówiących o chęci zakupu własnego samochodu – do 17 proc. z 13 proc. deklarowanych w poprzedniej ankiecie. Więcej jest też amatorów nowych pojazdów – tak uważa 52 proc. pytanych, a pozostałe 48 proc. jest przeciwnego zdania. Miesiąc temu ten rozkład procentowy wyglądał odwrotnie. Zauważyli, że sukcesywnie spada w Polsce odsetek konsumentów wymieniających niskie spalanie jako powód kupna nowego samochodu. Jeszcze we wrześniu takie wskazanie wynoszące 18 proc. było drugim najczęstszym argumentem za zmianą auta. Miesiąc temu tak deklarowało 16 proc. respondentów, a teraz - 11 proc. Najpowszechniejszą motywacją jest obecnie opinia, że posiadany pojazd nie jest już wart utrzymywania (22 proc.). Niewiele mniej osób wyraża chęć poruszania się nowym modelem (21 proc.) lub mówi o atrakcyjności wyposażenia aktualnie dostępnych aut (19 proc.). Na chęć przesiadki do samochodu zelektryfikowanego wskazywało 2 proc. ankietowanych.
Badanie przeprowadzono pod koniec listopada 2022 r. Eksperci Deloitte przebadali mieszkańców 24 krajów, oprócz Polski, byli to obywatele: Arabii Saudyjskiej, Australii, Belgii, Brazylii, Kanady, Chin, Danii, Holandii, Hiszpanii, Francji, Niemiec, Indii, Irlandii, Japonii, Meksyku, Norwegii, RPA, Korei Południowej, Szwecji, Włoch, Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Zjednoczonych Emiratów Arabskich.