Dla drobnicy PIT nadal pozostaje lepszy niż CIT
LICZBY NIE KŁAMIĄ: To nieprawda, że wszyscy przedsiębiorcy opłacający PIT są pokrzywdzeni w stosunku do osób prawnych, którym skokowo obniżono stawkę CIT.
Powoli cichnie zgiełk po niedzielnej decyzji podatkowej prezydenta. Oświadczenia i komentarze ustępują prozie życia. Od wtorku najważniejszą lekturą sfer gospodarczych jest Dziennik Ustaw nr 95 z 30 listopada, zawierający nowelizacje ustaw o VAT i akcyzie oraz o CIT, a także rozporządzenia wykonawcze ministra finansów. Dzięki temu oficjalnie znana jest skala PIT na rok 2000: kwoty progowe wynoszą 32 736 zł oraz 65 472 zł, zaś kwota wolna od podatku 436,20 zł. Stawki pozostają trzeci rok bez zmian: 19 proc. minus kwota wolna oraz 30 proc. i 40 proc. od nadwyżek. Natomiast liniowa stawka CIT ustawowo została określona na 30 proc.
WYPADA sprostować pewne przekłamanie — nawet nie ekonomiczne, lecz matematyczne — przetaczające się przez media za sprawą polityków, analityków i działaczy gospodarczych. Słusznie zwracają oni uwagę, iż podmioty prowadzące identyczną działalność gospodarczą, lecz różniące się formułą prawną, nadal będą różnie opodatkowane. Upowszechniana jest teza, iż przedsiębiorcy opłacający PIT są pokrzywdzeni w stosunku do osób prawnych, którym od 1 stycznia 2000 r. skokowo (aż o 4 proc.) obniżono CIT.
FAKTEM JEST, iż cała gospodarcza drobnica, słuchająca w niedzielę prezydenta, przeżyła ogromny zawód, ale sprawa jest nieco złożona. Nasz wykres ilustruje dokładne porównanie dochodu netto z działalności gospodarczej podmiotów rozmaicie opodatkowanych. Widać wyraźnie, że przy identycznej podstawie opodatkowania osoby fizyczne (kolor niebieski) zarobią w roku 2000 netto — do pewnego pułapu dochodów — więcej niż osoby prawne (kolor czerwony)! Linie przecinają się w punkcie równowagi o współrzędnych: 105 844 zł podstawy opodatkowania, 74 091 zł dochodu netto (obie kwoty podane są w skali rocznej). Dopiero przy wyższych dochodach opodatkowanie według CIT staje się korzystniejsze niż na podstawie ustawy o PIT.
W SKALI MIESIĘCZNEJ ów punkt równowagi odpowiada kwocie 8820 zł. Przypomnijmy, iż chodzi tu o podstawę opodatkowania, po odliczeniu wszystkich kosztów uzyskania przychodu. Jednoosobowa lub rodzinna firma płacąca podatek od 88 mln starych zł miesięcznie jest w polskich warunkach naprawdę sporym podmiotem! Oczywiście należy tu pamiętać o bardzo istotnej różnicy — dla PIT-owca dochód z działalności gospodarczej równa się jego dochodowi osobistemu, natomiast u osoby prawnej wynagrodzenia są wliczane do kosztów uzyskania przychodu. W sumie jednak gospodarczej drobnicy w roku 2000 nadal nie opłaca się przekształcanie — ze względów podatkowych — w spółki prawa handlowego.
RUCHY TAKIE powinny natomiast w trybie pilnym wykonywać firmy wielkie, których rozmach i obroty dawno przerosły przyziemność ich formuły prawnej. W perspektywie dalszych obniżek CIT w latach 2001-2004 można spodziewać się szybkiego wzrostu liczby osób prawnych. Na razie spośród 2 mln zarejestrowanych w Polsce podmiotów gospodarczych, płatników CIT jest tylko około 120 tys. Ponieważ mniej więcej 1/3 spośród nich wykazuje straty, a zatem liczba płatników rzeczywistych wynosi niespełna 80 tys. Z tego źródła pochodzi jednak prawie 11 proc. wpływów budżetu państwa.