Kobiety to mistrzynie wielozadaniowości i ofiary przeciążenia. Z raportu PKO Ubezpieczenia pt. „Dobrostan Polek 2025” wynika, że aż 85 proc. kobiet doświadcza codziennego stresu, 84 proc. nie ma przestrzeni tylko dla siebie, a 68 proc. ma poczucie winy wobec dzieci lub partnera. W centrum uwagi nieustannie znajdują się potrzeby innych — praca, dom, rodzina. Tylko 4,5 proc. kobiet w Polsce deklaruje bardzo wysoki dobrostan, a aż 90 proc. przyznaje, że codziennie odczuwa presję, by dawać radę — zawsze i we wszystkim.
Według respondentek składowe dobrostanu to obszar psychiczny — poczucie sensu, spokój, zdolność do radzenia sobie, fizyczny — zdrowie, energia sprawność oraz społeczny — relacje, wsparcie, przynależność. Dla każdej grupy wiekowej dobrostan oznacza coś innego — od wolności od oceny przez czas dla siebie po ciszę i wdzięczność. To, co dla młodych jest ucieczką od presji, dla starszych staje się świadomym wyborem.
Średni poziom
Badanie przeprowadzone na reprezentatywnej grupie 1006 dorosłych Polek w wieku 18-70 lat odzwierciedla strukturę populacji pod kątem wieku, miejsca zamieszkania, wykształcenia i zarobków.
— Oprócz zestawu tzw. pytań zamkniętych była też bardzo ważna dla nas sekcja pytań otwartych, czyli swobodnych wypowiedzi, w których kobiety opisywały związki związane z dobrostanem, emocje, które są z nim związane, oraz co im przeszkadza w osiągnięciu tego dobrostanu. Z odpowiedzi otwartych zebraliśmy ponad 3 tys. autentycznych komentarzy obrazujących kondycję Polek — mówi Karolina Liberka, strateżka i badaczka.
W efekcie powstał indeks dobrostanu kobiet, który obejmuje pięć obszarów: komfort ciała, samopoczucie, poczucie spełnienia, presję i stres dnia codziennego.
— Jesteśmy na poziomie średnim — 52 proc. — co wskazuje, że polskie kobiety generalnie funkcjonują w strefie umiarkowanego zadowolenia. Nie jest to kryzys, ale nie ma tutaj zdecydowanie pełnej równowagi. Jest to kompromis między zasobami a obciążeniami, który pokazuje, że wiele z nas już sobie radzi, ale istnieje potrzeba wzmacniania codziennych praktyk, regeneracji, praktyk dbania o siebie i co bardzo ważne — sieci wsparcia— mówi Magdalena Chorzewska, psycholożka i psychoterapeutka poznawczo-behewioralna.
Spokojniejsza jesień
Podkreśla, że młode kobiety w wieku 18–24 lata, które wykazują najniższy poziom dobrostanu, doświadczają podwójnego obciążenia. Z jednej strony media społecznościowe i otoczenie kreują obraz idealnego życia, pracy i relacji, przy którym łatwo wpaść w pułapkę nieustannego porównywania się z rówieśnikami, a z drugiej wewnętrzna presja, by już mieć wszystko poukładane, zmusza je do twardego stąpania po ziemi, nawet gdy nie czują się na to gotowe.
Kobiety w wieku 25-34 lata traktują dobrostan nie jako luksus, lecz jako codzienną strategię dbania o siebie mimo presji, ale z grupy 35-44 lata to kobiety najbardziej przeciążone rolami, żyjące w ciągłym napięciu między muszę, a chcę.
— Kobiety w wieku 35–50 lat często funkcjonują w tzw. formie kanapki — obłożone obowiązkami z obu stron opiekują się jednocześnie własnymi dziećmi i starzejącymi się rodzicami. Między obowiązkami nie ma czasu na odpoczynek, a wewnętrzne przekonania typu musisz być idealna tylko pogłębiają zmęczenie — mówi dr Joanna Heidtman, psycholożka i socjolożka.
Przedstawicielki starszego pokolenia — 55+ — osiągają dobrostan dzięki akceptacji i dystansowi oraz mniejszej presji porównywania się z innymi, choć świadomość tego pojęcia nadal jest nowa i nieoswojona. W grupie kobiet 65+ mimo fizycznych ograniczeń odporność psychiczna, dystans i akceptacja są na wysokim poziomie. W tej grupie kobiety najczęściej regularnie dbają o swój dobrostan, jednocześnie odczuwają najniższą presję.
Dobrostan Polek osłabiają przede wszystkim trudności finansowe (45 proc.), przewlekły stres związany z pracą (30 proc.), a także presja społeczna i oczekiwania otoczenia (29 proc. )