Z badania OECD wynika, że firmom opłaca się zabezpieczenie praw własności intelektualnej: przychód na pracownika jest w nich o 55 proc. wyższy, a w przypadku małych i średnich – aż o 68 proc. Polska zajmuje 26. miejsce na świecie pod względem liczby zgłoszeń do Europejskiego Urzędu Patentowego (539 w 2021 r.) i 6. pod względem liczby zgłoszonych wzorów (5547). Polskie przepisy dotyczące ochrony wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych mają już 22 lat. Wielokrotnie nowelizowana ustawa budzi wątpliwości interpretacyjne. Ministerstwo Rozwoju i Technologii (MRiT) skierowało do konsultacji publicznych projekt Prawo Własności Przemysłowej, zawierający ponad 500 artykułów. Konsultacje potrwają do końca maja.
- Przygotowaliśmy minikodeks prawa własności przemysłowej, który reguluje kwestie związane z wynalazkami, wzorami przemysłowymi i użytkowymi. Chcemy usprawnić, przyspieszyć i zmniejszyć koszty administracyjne postępowań przed Urzędem Patentowym. Zmiany są odpowiedzią na najnowsze trendy technologiczne. Chcielibyśmy też wprowadzić alternatywne metody rozwiązywania sporów – mówi Mariusz Jerzy Golecki, wiceminister rozwoju i technologii.
Wśród zaproponowanych przez MRiT zmian jest możliwość wstępnego zgłoszenia wynalazku. Na podstawie opisu i rysunku potencjalnego wynalazku można wstępnie go zastrzec na 12 miesięcy, w trakcie których można go zbadać. Obecna procedura badawcza ma w przypadku wzorów użytkowych zostać zastąpiona procedurą rejestrową. Takie rozwiązanie wprowadzono ostatnio m.in. w Danii. Resort zamierza też wprowadzić tzw. zgłoszenia zbiorowe wzorów przemysłowych. Uzyskiwanie ochrony na znaki towarowe ma się skrócić z trzech do dwóch miesięcy, bo na zgłoszenie sprzeciwu konkurencja będzie mieć miesiąc zamiast dwóch. Dotychczas w 95 proc. przypadków nie było sprzeciwów. Rozpatrywanie zgłoszeń wzorów użytkowych ma się skrócić z 20-24 miesięcy do 12. MRiT chce również wprowadzić oznaczenia geograficzne na produkty nierolne. Ma być też taniej. Dziś opłata zgłoszeniowa i publikacja pierwszego okresu ochronnego to koszt rzędu 1120 zł. Ponieważ nie będzie decyzji warunkowej, stawka spadnie do 700 zł. Resort rozwoju planuje też wprowadzenie postępowania koncyliacyjnego. Urząd Patentowy będzie prowadził listę koncyliatorów.
- Jest kilka punktów, w których spodziewamy się dyskusji, np. odejście od systemu badawczego na rzecz systemu rejestrowego. Sektor farmaceutyczny może mieć sporo uwag. Nadmierny pośpiech nie jest wskazany. Chcielibyśmy, by jesienią ustawa została przyjęta przez Sejm i przewidujemy 12-miesięczny okres vacatio legis – dodaje Mariusz Jerzy Golecki.
Prawo własności przemysłowej to jeden z elementów przygotowanej przez MRiT Strategii produktywności 2020-30, która czeka na przyjęcie przez rząd.