Gierek buduje gierkówkę

Marcin DobrowolskiMarcin Dobrowolski
opublikowano: 2015-10-08 10:41

Przez wiele lat była jedyną wydajną trasą w Polsce, nazywaną nawet autostradą ze względu na swoją długość i szerokość. Przyczyn decyzji o jej budowie doszukiwano się jednak w śląskim rodowodzie partyjnego desantu, który przybył do Warszawy na początku lat 70.

W 1972 r. podjęto decyzję o wytyczeniu trasy łączącej Śląsk z Warszawą. Oficjalnie mówiło się wtedy o "autostradzie" ze względu na jej parametry: dwa pasy ruchu w każdą stronę, obwodnice miast (wyłączając Częstochowę), wiadukty i mosty.

Otwarcie trasy 8. października 1976 r.
Otwarcie trasy 8. października 1976 r.

Z obwodnicą Częstochowy sprawa jest zresztą legendarna. W popularnej legendzie opowiada się, że jej brak wynikał z chęci ukarania miasta, będącego duchową stolicą Polski. Rzeczywistość jest jednak dużo bardziej prozaiczna - jest to największa aglomeracja na trasie "gierkówki" i budowa obwodnicy byłaby najbardziej kosztowna i czasochłonna.

Presja, by drogę oddać w terminie - założono ambitne cztery lata - była olbrzymim ciężarem dla wykonawców. Realizatorzy prac: Warszawskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych i Krakowskie Przedsiębiorstwo Robót Drogowych walczyli nie tylko ze stałymi brakami materiałowymi i sprzętowymi, ale również wyjątkowo upalnymi miesiącami letnimi i mroźnymi zimami. Do tego kwitło bumelanctwo, które chyba najpoważniej utrudniało realizację przedsięwzięcia.

W związku z tym do pomocy zaangażowano wojsko. Żołnierze początkowo pomagali jedynie w budowie, ale coraz bardziej realne stawało się opóźnienie realizacji, szczególnie na odcinku Piotrków Trybunalski - Częstochowa, gdzie drogę trzeba było budować od podstaw. 

Do pracy przy "gierkówce" pod pozorem ćwiczeń na okres trzech miesięcy powoływano więc rezerwistów z cywila. Byli to zwłaszcza operatorzy sprzętu ciężkiego, budowlanego i drogowego. Rezerwiści za okres "ćwiczeń" otrzymywali część wynagrodzenia z macierzystego zakładu, zaś od wojska dyplomy.

Dla uczczenia wysiłku armii odcinek od Piotrkowa do Częstochowy nazwano "Trasą Czynu Żołnierskiego" o czym informowały nawet dwa pomniki stojące w tych dwóch miastach. Niestety, monument częstochowski został w latach 90. zamieniony na stojak pod banner reklamowy, a na przełomie wieków w ogóle zniknął. 

Trasę otwarto 8. października 1976 r. Terminowe oddanie było możliwe dzięki poprowadzeniu "gierkówki" zaledwie do Będzina. Dopiero w latach 1978–1984 zbudowano trasę S86 łączącą Będzin z Katowicami. 

Droga robiona była szybko i podstawowym kryterium wykonania był termin. Pierwsze remonty trasy rozpoczęły się po zimie w 1977 r.