Handel uprawnieniami do emisji nie zwalnia przedsiębiorców z inwestowania w technologie ograniczające tę emisję.
Niezależnie od tego, w jaki sposób przedsiębiorcy podejdą do problemu: sprzedawać czy kupować uprawnienia do emisji gazów cieplarnianych, będą musieli podjąć działania inwestycyjne w zakresie jej ograniczania. Wpływają na to zarówno nieustannie zaostrzające się standardy w zakresie ochrony środowiska, jak i szeroko rozumiana konkurencja. Powstaje jednak pytanie: gdzie szukać środków?
Jednym z możliwych rozwiązań jest zyskanie dofinansowania z unijnych funduszy strukturalnych i środków krajowych w dyspozycji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Wsparcie unijne
Koncentrując się na kwestii działań przewidzianych do realizacji w ramach sektorowych programów operacyjnych wdrażanych obecnie w Polsce, największe nadzieje, w zakresie możliwości dofinansowania inwestycji związanych z ograniczaniem emisji zanieczyszczeń do atmosfery, budzi działanie 2.4. „Wsparcie dla inwestycji w zakresie dostosowywania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska”, będące elementem Sektorowego Programu Operacyjnego — Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw.
W ramach działania 2.4. przewidziano do rozdysponowania łącznie kwotę 207 mln EUR, przy czym na realizację konkretnego projektu otrzymać można maksymalnie 5 mln EUR, nie więcej niż 50 proc. kosztów kwalifikowanych (65 proc. w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw).
Przedsiębiorcy mogą składać w NFOŚiGW wnioski o dofinansowanie w ramach 4 poddziałań.
Dla wybranych
Szczególnie duże znaczenie ma możliwość ubiegania się o środki z poddziałania „Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie ochrony powietrza”. Jego celem jest obniżenie wielkości emisji do powietrza substancji zanieczyszczających z już istniejących obiektów spalania paliw, o mocy cieplnej wprowadzanej w paliwie większej niż 50 MW. Środki z tego poddziałania mogą zostać przeznaczone na:
- modernizację lub rozbudowę obiektów spalania paliw i systemów ciepłowniczych,
- modernizację lub wyposażenie obiektów spalania paliw w instalacje do ograniczenia emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych,
- inwestycje w produkcję skojarzoną energii elektrycznej i ciepła,
- konwersję obiektów spalania paliw na rozwiązania przyjazne środowisku,
- przedsięwzięcia na rzecz wykorzystywania alternatywnych źródeł energii.
Warto jednak pamiętać, iż beneficjentami tego poddziałania może być kilkadziesiąt przedsiębiorstw (głównie elektrownie i elektrociepłownie), wymienionych w załączniku nr 1 (punkty IV.1, IV.2 i IV.3) rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 sierpnia 2003 r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji.
W tym kontekście warto mieć na uwadze kolejne poddziałanie przewidziane w ramach działania 2.4., a mianowicie „Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie przeprowadzenia inwestycji koniecznych do uzyskania pozwolenia zintegrowanego”, które daje pozostałym przedsiębiorcom szansę ubiegania się o dotacje inwestycyjne przeznaczone m.in. na ograniczanie emisji.
Celem poddziałania jest zapobieganie powstawaniu i redukcja zanieczyszczeń różnych komponentów środowiska poprzez dostosowywanie się przedsiębiorstw do wymogów najlepszych dostępnych technik (BAT), warunkujących jednocześnie uzyskanie pozwolenia zintegrowanego, takich jak chociażby: zmiany technologii służące eliminowaniu szkodliwych oddziaływań i uciążliwości poprzez zapobieganie emisjom do środowiska oraz inwestycje w tzw. urządzenia „końca rury” ograniczające emisje zanieczyszczeń do środowiska.
Instalacje, których mogą dotyczyć inwestycje, określone są w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 26 lipca 2002 r. w sprawie instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (DzU z 2002 r., nr 122, poz. 1055).
Pożyczka z funduszu
Przedsiębiorcy mają też możliwość wzięcia pożyczki ze środków NFOŚiGW, które można otrzymać zarówno jako część dofinansowania o charakterze pomocy publicznej, przekazywanego na rzecz wnioskodawcy ubiegającego się o wsparcie z działania 2.4., jak i niezależnie, w oparciu o wewnętrzne zasady obowiązujące w tej instytucji.
Jacek Kuchenbeker ekspert w Dziale Zarządzania Ryzykiem firmy Deloitte.