Projekt Izera. Ambitny plan zaprojektowania i budowy polskiego samochodu elektrycznego. Zgodnie z pierwszymi zapowiedziami Izera, wyprodukowana w specjalnie zbudowanej do tego celu polskiej fabryce, miała wyjechać na drogi w 2024 r. Po drodze projekt napotkał liczne przeszkody. W jakim punkcie obecnie się znajduje?
Wykonane zadania
Wiadomo, że partnerem technologicznym i dostawcą platformy, na której powstanie Izera, jest Geely - chiński koncern motoryzacyjny, który posiada własne marki aut, ale jest też właścicielem Volvo i Lotusa oraz współwłaścicielem Smarta, a także kluczowym udziałowcem Mercedesa, koreańskiej filii Renault i Astona Martina.
Z przesłanej do nas przez nadzorującą projekt spółkę ElectroMobility Poland (EMP) informacji wynika też, że w listopadzie 2023 r. zakończono drugą fazę projektową pierwszego modelu realizowaną we współpracy z partnerem technologicznym - koncernem Geely i studiem projektowym Pininfarina. Etap ten ostatecznie potwierdził szczegółowe założenia techniczne, wykonalność oraz model biznesowy przedsięwzięcia.
„ Uwzględniając wszystkie strumienie prac oraz metodologię branżową, projekt został zrealizowany w około 40 proc. i jest prowadzony zgodnie ze wszystkimi standardami obowiązującymi w przemyśle motoryzacyjnym” - czytamy w komunikacie.
Z łącznej kwoty dotychczasowego finansowania projektu (0,5 mld zł) firma wydała ok. 277 mln zł, z czego ponad trzy czwarte (78 proc.) zostało przeznaczone na prace projektowe i przygotowanie inwestycji.
Obecnie EMP zatrudnia ok. 130 osób na stanowiskach związanych głównie z z rozwojem technicznym, dystrybucją, łańcuchem dostaw czy uruchomieniem produkcji.
– Założenia biznesowe pozostają aktualne, rośnie wartość i skala projektu. Wszystkie dotychczasowe zobowiązania wynikające z harmonogramu prac zostały spełnione w terminie. Mamy gotowy plan na następne etapy. Oczywiście przed nami wciąż wiele wyzwań, ale najważniejsza z punktu widzenia osiągania dalszych celów jest teraz stabilność, także finansowa, oraz konsekwencja w działaniu. Przedsięwzięcia takie jak Izera są realizowane w perspektywie wieloletniej – mówi Piotr Zaremba, prezes ElectroMobility Poland.
EMP wylicza, że zakończono już prace stylistyczne nad pierwszym modelem SUV-a i pełną specyfikację techniczną. Obecnie trwają prace nad opracowaniem pełnego planu homologacji, a inżynierowie skupiają się na optymalizacji kosztów. Ruszyły także rozmowy z kluczowymi dostawcami komponentów oraz podpisane zostały listy intencyjne dotyczące dystrybucji na kilku kluczowych rynkach europejskich, m.in. w krajach Beneluksu, Hiszpanii i Portugalii.
EMP zapewnia również, że zakończono prace nad projektem budowlanym fabryki oraz procesem formalnym pozyskania 117-hektarowej działki na terenie Jaworznickiego Obszaru Gospodarczego. Spółka jest w trakcie uzyskiwania decyzji środowiskowej – ma już opinię Sanepidu, Wód Polskich, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, Urzędu Marszałkowskiego. Następnie złoży wniosek do urzędu miasta Jaworzna w sprawie wydania pozwolenia na budowę. Prace budowlane mają ruszyć w pierwszym kwartale 2024 r., a ich koniec zaplanowano na ostatni kwartał 2025 r.
Wóz albo przewóz
Aktualny plan zakłada także, że w okresie do uruchomienia produkcji (koniec 2025 r.) zatrudnionych ma zostać ok. 600 osób. Do końca 2026 r. pracę w fabryce może znaleźć nawet 2 tys. osób. Zatrudnienie ma zwiększać się wraz ze wzrostem produkcji w kolejnych latach, a ta może rosnąć dzięki otwarciu linii produkcyjnych dla innych marek.
We wrześniu 2023 r. Piotr Zaremba twierdził, że skoro samochody Geely są dostępne w Europie, to dlaczego nie pomyśleć o zoptymalizowaniu całego pomysłu biznesowego przez współdzielenie mocy produkcyjnych. Dlatego spółka nie wyklucza ściślejszej współpracy z Chińczykami ani tego, że w Jaworznie będą produkowane również auta chińskiego producenta.
Pod koniec 2023 r. w sieci pojawiły się alarmujące informacje o rzekomym planie Geely wycofania się z projektu Izera. Przedstawiciele Geely nie odpowiedzieli na nasze pytania. Jak do tego ustosunkowuje się EMP?
– Grudzień 2023 r. był miesiącem intensywnych kontaktów z naszym partnerem technologicznym dotyczących wszystkich kluczowych obszarów projektowych. Nie mamy żadnych sygnałów, które mogłyby w najmniejszym stopniu potwierdzić niezweryfikowane informacje pojawiające się w sieci - zapewnia Paweł Tomaszek, dyrektor ds. komunikacji i relacji zewnętrznych EMP.
EMP stoi teraz na stanowisku, że nowy rząd musi szybko zdecydować, czy kontynuować projekt.
– Teraz trzeba będzie podjąć decyzję, czy kontynuować projekt Izery, czy spisać go na straty. Tę decyzję podejmie nowy rząd – powiedział na początku stycznia w rozmowie z Wyborcza.biz Piotr Zaremba.
Jakie jest stanowisko rządu? Centrum informacyjne Rządu (CIR) w odpowiedzi na pytania PB twierdzi, że obecnie trwają analizy dotyczące możliwych scenariuszy dalszego prowadzenia projektu budowy samochodu elektrycznego. „Spółka ElectroMobility Poland wdrażająca ten projekt wykonuje wszystkie niezbędne działania przewidziane w harmonogramie jego realizacji – w tym prowadzi prace z doradcami, które dotyczą zapewnienia finansowania kapitałowego i dłużnego dla projektu”.
Jakie są potencjalne źródła przyszłego finansowania budowy auta? „Jednym z możliwych źródeł jest planowany Fundusz Elektromobilności w ramach Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności, którego jednym z celów jest wsparcie dla gospodarki niskoemisyjnej poprzez Fundusz Elektromobilności” — odpowiada CIR.