Spadek sprzedaży w ostatnich miesiącach odbił się na kondycji 52 proc. przedsiębiorców. Dla porównania wiosną ucierpiało pod tym względem 69 proc. MŚP – wynika z najnowszego badania „COVID-19 Business Pulse Survey — Polska” Banku Światowego (BŚ) i Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).
Autorzy raportu podkreślają, że wiosną firmy korzystały ze stopniowego otwierania gospodarki, natomiast jesienią mierzyły się z nowymi restrykcjami.
W ostatnich miesiącach 97 proc. firm było otwartych lub działało częściowo (z własnego wyboru). Dla porównania w maju i czerwcu w ten sposób funkcjonowało 91 proc. przedsiębiorstw. Zdaniem ekspertów te wyniki pokazują, że w ostatnich miesiącach ograniczenia spowodowane pandemią są dla badanych przedsiębiorstw dotkliwe mniej niż na wiosnę.
Pomoc rządowa
Jarosław Gowin, minister rozwoju, pracy i technologii, podkreśla, że prowadzenie działalności biznesowej nie było w ostatnim roku łatwym zadaniem.
– MŚP doświadczają znaczących ograniczeń w swobodnym i efektywnym funkcjonowaniu na rynku. Jednak polska gospodarka – co jest wielką zasługą polskich przedsiębiorców i milionów pracowników – daje sobie radę. Z pewnością mają też na to wpływ rządowe programy pomagające przedsiębiorcom działać w tych niesprzyjających warunkach. Mogą oni korzystać z tarczy branżowej i finansowej – mówi Jarosław Gowin.
Choć wpływ pandemii na spadek sprzedaży jest nadal powszechny i odbija się na kondycji MŚP, to – zdaniem autorów raportu – przedstawiciele biznesu patrzą w przyszłość z coraz większym optymizmem. Wiosną 69 proc. respondentów spodziewało się spadku sprzedaży wobec analogicznego okresu 2019 r. Natomiast w ostatnim czasie taki scenariusz brało pod uwagę 50 proc. badanych przedsiębiorców. Co ważne, prognozowana skala spadku sprzedaży jest znacznie niższa niż w pierwszej połowie roku. Wynosi ona 17 proc. wobec 30 proc.
Koszty a przychody
Z badania wynika ponadto, że z powodu pandemii większość przedsiębiorców musi borykać się ze wzrostem wskaźnika relacji kosztów do przychodów. Aż 72 proc. przedstawicieli biznesu utyskuje na spadek przychodów przy jednocześnie wyższych lub niezmienionych kosztach. Aż 30 proc. respondentów podniosło cenę najważniejszych produktów lub usług ze swojej oferty.
Tylko 10 proc. badanych uważa, że teraz na rynku konkurencja jest większa niż na początku pandemii.
– Przedsiębiorcy są konsekwentnie pesymistycznie nastawieni do nadchodzących miesięcy. Spodziewają się, że w najbliższym kwartale ich sprzedaż spadnie średnio o 12 proc. wobec tego samego okresu rok wcześniej. Na wiosnę ten odsetek wynosił 11 proc. – mówi Małgorzata Oleszczuk, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Zachęca przedsiębiorców do korzystania ze wsparcia publicznego.
– PARP przygotowuje kolejne konkursy, które pomogą firmom odpowiedzieć na wyzwania wywołane pandemią – zaznacza Małgorzata Oleszczuk.
Wynik finansowy
Dzięki wsparciu publicznemu zdecydowana większość przedstawicieli biznesu łagodniej przechodzi przez zawirowania wywołane koronawirusem. W ostatnich miesiącach 82 proc. szefów firm przyznało, że otrzymało rządową pomoc finansową. Natomiast wiosną takie deklaracje składało 62 proc. badanych.
– Nie dziwi fakt, że firmy chcą korzystać ze wsparcia publicznego. Wyzwaniem pozostaje jednak kwestia, jak ukierunkować pomoc publiczną. W ostatnich miesiącach widać wyraźnie, że wielkość firmy czy reprezentowany przez nią sektor nie są wystarczającym kryterium – ocenia Marcus Heinz, przedstawiciel BŚ na Polskę i kraje bałtyckie.
Jego zdaniem dobrym kryterium mógłby być wynik finansowy firmy, uwzględniający skalę i powszechność spadku przychodów.
Działalność online
Autorzy raportu podkreślają, że MŚP radzą sobie w zmienionym otoczeniu biznesowym w znacznym stopniu dzięki rozwiązaniom cyfrowym. Ponad 16 proc. firm częściej korzysta z internetu, mediów społecznościowych, specjalistycznych aplikacji lub platform cyfrowych. 31 proc. przedsiębiorców kontynuuje działalność online. 52 proc. badanych przedstawicieli biznesu nie prowadziło wcześniej takich działań i nie wdrażało tego typu rozwiązań. Najwięcej w technologie cyfrowe inwestują firmy handlowe, które w porównaniu z innymi branżami najrzadziej zmieniają ofertę.