To najniższy wynik od 20 lat — podkreślają eksperci CBRE. W 2019 r. oddano do użytku około 300 tys. m kw. powierzchni handlowych. Co prawda łączna powierzchnia obiektów handlowych przekroczyła w ubiegłym roku 12 mln m kw., niewiele jednak było spektakularnych otwarć. Największym oddanym obiektem była Galeria Młociny w Warszawie o powierzchni 85 tys. m kw.
— W ciągu pierwszych 40 dni od otwarcia odwiedziło ją milion gości. W tym roku pojawi się tam długo oczekiwany salon firmy Primark i największy w Polsce stacjonarny sklep marki eobuwie — mówi Rafał Kwiatkowski, członek zarządu EPP odpowiedzialny za kwestie operacyjne.
W 2019 r. najwięcej budowało się jednak parków handlowych — małych centrów ze sklepami dostępnymi z poziomu parkingu. Oprócz funkcjonujących wcześniej deweloperów, takich jak Saller, Trei Real Estate, Dekada, pojawił się nowy na tym rynku EDS Retail Park.
— Potencjał biznesowy Polski jest bardzo duży. W Trei początkowo zakładaliśmy budowę 40 Vendo Parków w Polsce, teraz myślimy już o portfolio 80 — mówi Jacek Wesołowski, dyrektor zarządzający Trei Real Estate Poland.
Według ekspertów Colliers International obok parków handlowych coraz większym zainteresowaniem deweloperów cieszą się też lifestyle’owe projekty wielofunkcyjne, ze znaczącym udziałem handlu, usług i gastronomii. W największych polskich aglomeracjach jest realizowanych i planowanych kilkanaście takich projektów, np. Fabryka Norblina w Warszawie czy Fuzja w Łodzi.
Metamorfozy
Duża część aktywności właścicieli obiektów handlowych w mijającym roku związana była ze zmianami w działających obiektach. Przebudowa miała na celu głównie poszerzanie oferty gastronomicznej i strefy relaksu. W warszawskim Blue City np. otwarto w 2019 r. pierwsze w Warszawie kino Helios z salami Dream oraz park rozrywkowo-sportowy TEPfactor, a w 2020 r. w planie jest m.in. modernizacja oraz powiększenie strefy restauracyjnej oraz inwestycje w infrastrukturę techniczną. Modernizację food courtu przewiduje w tym roku także należąca do EPP kielecka galeria Echo, a w ciągu najbliższych dni ma być otwarta odnowiona przestrzeń w szczecińskim Galaxy.
Udział przestrzeni restauracyjnej w łódzkiej Manufakturze (Apsys) już dziś wyprzedza trendy, więc trwający tam remont ma na celu głównie zmianę designu oraz powiększenie sklepowych witryn i doświetlenie galerii światłem dziennym.
Galeria Północna w Warszawie otworzyła w 2019 r. pierwszą w Polsce tężnię solną na dachu i motylarnię. W tym roku planuje otwarcie m.in. salonu eobuwie i kolejnej restauracji oraz rozwój placów zabaw, ogrodu na dachu i uruchomienie dodatkowej panoramicznej windy. Remonty obecnie posiadanych obiektów Auchan dominują też w działaniach Ceetrus Polska, choć w długoletnich planach są również dwa nowe projekty: duże centrum handlowo-rozrywkowe w Góraszce pod Warszawą (77 tys. m kw.) i wielofunkcyjny Wilanów Park.
Prognozy
Rok 2020 również nie przyniesie spektakularnych otwarć. Zdaniem ekspertów Colliersa podaż nowych powierzchni nie przekroczy 300 tys. m kw. Brak jest też projektów pełnowymiarowych centrów handlowo-rozrywkowych na najbliższe trzy lata.
— Spowolnienie gospodarcze będzie miało wpływ na działalność deweloperską w sektorze handlowym, a równocześnie przyspieszy konsolidację i zmiany własnościowe, czego przykładem jest sprzedaż portfolio Tesco — mówi Katarzyna Michnikowska, dyrektor w dziale doradztwa i badań rynku Colliers International.
Według Colliersa na trudniejszą sytuację tego segmentu nieruchomości komercyjnych mogą też wpłynąć nowe regulacje, m. in.: całkowity zakaz handlu w niedziele, wzrost płacy minimalnej oraz powrót lub modyfikacja podatku od handlu detalicznego.
Futurystyki
Obserwowane zmiany w galeriach handlowych, polegające m.in. na poszerzaniu oferty rozrywkowej i gastronomicznej, zweryfikował w dużych badaniach konsumenckich Unibail-Rodamco-Westfield, właściciel m.in. warszawskiej galerii Westfield Arkadia. Brało w nich udział 15,7 tys. respondentów z 10 europejskich krajów, w tym z Polski.
Raport „Westfield How We Shop: Nadchodząca Dekada” przewiduje m.in., że około 2025 r. już ponad połowa powierzchni galerii handlowych będzie przeznaczona na rozrywkę, edukację i gastronomię. Polacy najczęściej ze wszystkich badanych opowiadają się za stworzeniem w centrach handlowych przestrzeni umożliwiających pracę i edukację.
W przestrzeniach handlowych cenione są również widowiska, pokazy mody czy koncerty. Innym ciekawym wnioskiem z tych badań jest oczekiwanie jak najdalej idącej personalizacji zakupów. Trend ten pokazuje, że klienci potrzebują podpowiedzi,ale rzeczywiście dopasowanej do ich potrzeb, a nie formułowanych na podstawie domniemań.
Dlatego gotowi są nawet zrezygnować z prywatności, udostępniając sprzedającym bardzo osobiste dane, takie jak np. badania DNA (deklarację taką złożyło blisko 40 proc. respondentów z Polski). Jeszcze więcej Polaków, bo aż 45 proc., było skłonnych ujawnić swoje dane o stanie zdrowia, by uzyskać spersonalizowane rekomendacje dietetyczne i zdrowotne.
Blisko co czwarty z ankietowanych Polaków gotów jest udostępnić wyniki analizy śliny w celu komponowania i drukowania w technologii 3D posiłków spełniających wymogi zdrowotne. Pozostałe trendy zaobserwowane w badaniu dotyczą oczekiwania proekologicznych działań sklepów, wybierania zakupów pod wpływem impulsu (80 proc. Polaków przyznaje się do takiego postępowania) czy dopasowania oferty i wyglądu galerii do charakteru lokalnych społeczności.