Od połowy przyszłego roku podatnicy VAT będą wystawiali i odbierali wyłącznie e-faktury ustrukturyzowane. Ministerstwo Finansów (MF) opublikowało pod koniec czerwca zaktualizowany wzór wspomnianego dokumentu zgodnego z Krajowym Systemem e-Faktur (KSeF). Przedstawiciele MF szacują, że nowy system przyczyni się do zniwelowania luki w VAT w wysokości 1,8 mld zł do 2025 r. Natomiast w ciągu dziesięciu lat według szacunków ma to być łącznie 10 mld zł.
Bez preferencji podatkowych
Jacek Podgórski, dyrektor w Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, zwraca uwagę, że jeszcze na etapie prac sejmowej komisji posłowie opozycji zgłosili poprawkę do projektu ustawy o podatku od towarów i usług, którego celem jest wprowadzenie obowiązku stosowania wspomnianego systemu. Chcieli, aby wydatki na KSeF były traktowane tak samo jak na działalność badawczo-rozwojową, czyli zostały objęte preferencją podatkową na wzór ulgi B+R. Wspomniana poprawka została odrzucona. Przedstawiciele MF byli od początku przeciwni takiemu rozwiązaniu. Ostatnio senacka komisja budżetu i finansów publicznych zarekomendowała odrzucenie w całości wspomnianej ustawy - i tak też Senat zrobił.
– W toku obrad komisji pojawiło się kilka zarzutów do ustawy związanych m.in. z jej zgodnością z Konstytucją. Zasadniczy spór senatorów z opozycji nie dotyczył przepisów wprowadzających KSeF, tylko zmian do ustawy o służbie cywilnej, które wprowadzane są w tym samym akcie. Teraz Sejm potrzebuje większości bezwzględnej głosów, aby odrzucić weto Senatu. Z tym jednak nie powinno być większych problemów – mówi Maciej Dybaś, partner w Crido.
Z zapowiedzi MF wynika, że w kolejnych miesiącach planowane są prace nad wydaniem wymaganych aktów wykonawczych do KSeF. Krzysztof Rogowski, kierownik projektu KSeF w MF, zachęca, aby przedsiębiorcy korzystali z już zaktualizowanego wzoru faktury ustrukturyzowanej. Podkreśla, że jej wersja testowa jest już dostępna.
– Liczymy, że sporo przedsiębiorców zdecyduje się na wdrożenie tego systemu jeszcze w czwartym kwartale, czyli znacznie wcześniej niż w lipcu przyszłego roku. W ramach wersji testowej wystawiono już około 70 mln faktur. Tysiące firm próbuje zintegrować się z KSeF. Jest on tak zaprojektowany, aby móc obsłużyć do 100 milionów faktur dziennie – zaznacza Krzysztof Rogowski.
Tomasz Groszyk, starszy menedżer w Crido, podkreśla, powołując się na zapowiedzi MF, że Aplikacja Podatnika do obsługi e-faktur będzie dostępna na smartfony w Google Play i App Store w pierwszym kwartale 2024 r.
– Zegar tyka, a do objęcia całej Polski nowym standardem fakturowania pozostał niecały rok. Przedstawiciele Ministerstwa Finansów zdradzają coraz więcej szczegółów dotyczących docelowego KSeF. Opublikowana finalna wersja schemy faktury to kolejny kamień milowy, który umożliwia przedsiębiorcom przygotowanie się do procesu dostosowania faktur do wymogów KSeF – podkreśla Tomasz Groszyk.
Sporo wątpliwości
Z jakimi problemami mierzą się przedsiębiorcy?
– Czekaliśmy na finalny kształt schemy fakturowej. Nie widzieliśmy sensu w kilkukrotnym wdrażaniu jednego rozwiązania, bo przygotowanie się do tego jest dla firm ogromnym wyzwaniem. Im większe przedsiębiorstwo, tym będzie miało trudniej. Firmy często posiadają wiele systemów fakturowych – od kilku do nawet kilkudziesięciu. Zintegrowanie ich z KSeF będzie nie lada wyzwaniem. Z jednej strony mamy aż rok na wdrożenie systemu. Z drugiej jednak - nie ma jeszcze ostatecznej wersji wiążących przepisów dotyczących systemu. Nie ma też gwarancji, że schema fakturowa z końca czerwca jest już ostatecznym wzorem faktury ustrukturyzowanej. Te niewiadome bardzo utrudniają wdrożenie KSeF w firmach – wyjaśnia Anna Gliniewska, dyrektor podatkowy grupy Allegro.
Zauważa, że niektóre uproszczenia związane z KSeF były sporym zaskoczeniem dla podatników. Jako przykład podaje kwestię dotyczącą wystawiania faktur B2C, czyli przez przedsiębiorców na rzecz konsumentów.
– Zostały one wyłączone z obligatoryjnego systemu e-faktur. To powoduje spore trudności dla przedsiębiorców. Wcale nie jest tak łatwo odróżnić, czy w ramach transakcji mamy do czynienia z przedstawicielem biznesu czy z konsumentem. Co w sytuacji, jeśli taka osoba później zmieni zdanie, w jakiej roli działała? A konsekwencje wystawienia faktur poza systemem poniesie podmiot, który ją wystawił – podkreśla Anna Gliniewska.
Chaos legislacyjny
Jacek Podgórski przyznaje, że wielu przedsiębiorców postuluje, aby przedstawiciele MF zastanowili się nad przesunięciem terminu obowiązkowego wdrożenia systemu w firmach. Anna Gliniewska nie ma złudzeń, że dla dużych firm KSeF będzie sporym wysiłkiem organizacyjnym.
– Na proces planowania prac programistycznych składają się takie działania jak planowanie budżetu na ten cel czy szukanie partnerów, którzy będą w tym wspierać firmę. Niepewność dotycząca daty wdrożenia systemu bardzo destabilizuje prace przedsiębiorstw. Uważam, że im później KSeF zacznie obowiązać, tym lepiej dla firm. Poza tym podatnicy chcieliby wiedzieć, na ile lat jest wdrażane to narzędzie – podkreśla Anna Gliniewska.
Zwraca uwagę, że prace Komisji Europejskiej dotyczące projektu „VAT w epoce cyfrowej” wprowadzają wśród przedsiębiorców dużą niepewność. Zastanawiają się oni – jak wyjaśnia – czy za kilka lat KSeF nie zostanie zastąpiony unijnym rozwiązaniem.
Leszek Lewandowicz, sekretarz zarządu głównego Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, przyznaje, że wdrożenie KSeF jest dużym problemem dla firm, niezależnie od ich wielkości.
– Przepisy, nad którymi pracuje parlament, stwarzają wiele trudności. Jak odróżnić podatnika od konsumenta? Dla tego pierwszego faktura będzie wystawiona poprzez KSeF, natomiast dla drugiego – poza systemem. Podatnika można zweryfikować poprzez NIP. Tylko problem w tym, że już teraz organy skarbowe akceptują to, że część podatników nie posiada wspomnianego NIP-u. Dopuszcza się rozliczenie z najmu prowadzonego poza działalnością gospodarczą z numerem PESEL – podkreśla Leszek Lewandowicz.
Ponadto zwraca uwagę na to, że przedstawiciele MF zapowiadali, że podejmą prace nad dostosowaniem podatkowej księgi przychodów i rozchodów do systemu KSeF.
– Mam wrażenie, że na razie nic w tej sprawie się nie dzieje. Stowarzyszenie Księgowych w Polsce będzie zgłaszało praktyczne problemy. Przepisy dotyczące KSeF na pewno będą jeszcze poprawiane, bo w obecnym kształcie nie zadziałają – uważa Leszek Lewandowicz.