PB: Jakie inwestycje Meridiam sfinansował i zrealizował dotychczas w Polsce?
Thierry Déau: Fundusz istnieje od 2005 r. i ma blisko 130 podmiotów na trzech kontynentach — w Europie, Ameryce Północnej i Afryce. Na polskim rynku jest obecny od 2008 r. Wówczas zainwestował w autostradę A2 i od tego czasu nią zarządza. Polska zawsze była dla nas jednym z kluczowych rynków. Zainwestowaliśmy również w zakład przetwarzania odpadów na energię w Olsztynie, a jego oficjalne otwarcie nastąpi 15 stycznia. Po prawie pięciu latach budowy, 10 grudnia 2024 r., został podpisany certyfikat odbioru WTE [waste to energy, zakład przetwarzania odpadów na energię — red.]. To kamień milowy oznaczający pomyślne zakończenie inwestycji realizowanej w zmieniających się i nieprzewidywalnych warunkach. Umowa w systemie PPP między spółką Dobra Energia a Miejskim Przedsiębiorstwem Energetyki Cieplnej została podpisana pod koniec 2019 r. Niedługo potem wybuchła pandemia COVID-19, a w lutym 2022 r. sytuacja stała się jeszcze bardziej skomplikowana w wyniku agresji Rosji na Ukrainę. Miało to bezpośredni wpływ na nasz projekt, ponieważ część konstrukcji stalowej została zamówiona w fabryce w Ukrainie, ale nigdy nie została dostarczona. Mimo to pomyślnie ukończyliśmy inwestycję. Zakład może przetwarzać rocznie 100 tys. ton odpadów z Warmii, zapewniając czyste, niezawodne ciepło i energię elektryczną mieszkańcom Olsztyna. Instalacja zastąpiła stare kotły opalane węglem, zmniejszając emisję CO2 o 100 tys. ton rocznie.
Czy Meridiam planuje inwestować także w inne projekty przetwarzania odpadów?
Sektor ciepłownictwa należy do największych emitentów w Polsce, co sprawia, że jego dekarbonizacja jest priorytetem. Zdajemy sobie sprawę z obaw społecznych, jakie projekty WTE mogą czasami budzić, jednak nowoczesne zakłady, takie jak ten w Olsztynie, są znacznie czystsze niż tradycyjne ciepłownie węglowe lub gazowe. Zapewniają też zagospodarowanie odpadów niepodlegających recyklingowi i nieulegających biodegradacji, które w przeciwnym razie wymagałyby składowania na wysypiskach. Przekształcając odpady w ciepło i energię elektryczną, zakłady WTE zmniejszają wpływ na środowisko i obniżają koszty utylizacji odpadów. Biorąc pod uwagę znaczną ilość nieprzetworzonych odpadów i pilną potrzebę mniej emisyjnych źródeł energii i ciepła, uważamy, że w Polsce jest jeszcze miejsce na zakłady WTE.
Jakie inne inwestycje Meridiam planuje w Polsce i o jakiej wartości?
Fundusz Meridiam Sustainable Infrastructure Europe IV, który jest w trakcie realizacji różnych inwestycji, przeznaczył już 2,3 mld EUR na różne projekty realizowane w Europie. Nasz wybór zależy od tego, czy znajdziemy projekt o odpowiednim profilu ryzyka i zgodny z naszymi celami ESG i SDG [cele zrównoważone rozwoju — red.]. Możemy także pozyskać dodatkowy kapitał bezpośrednio od naszych inwestorów, którzy są zainteresowani polskim rynkiem. Kluczowym wyzwaniem nie jest finansowanie, które możemy zmobilizować, ale rozwijanie współpracy publiczno-prywatnej. Projekty infrastrukturalne wymagają ogromnych nakładów kapitałowych. W Polsce są w stanie je pokryć głównie spółki publiczne. Dostrzegamy szansę na współpracę z podmiotami skarbu państwa. Możemy współfinansować, organizować i pozyskiwać finansowanie dłużne, ale także oferować know-how.
W jakie jeszcze sektory gospodarki planuje inwestować Meridiam?
Doskonale zdajemy sobie sprawę, że w Polsce są pilne potrzeby inwestycyjne w sektorze energetycznym. Polska jest jednym z najdroższych krajów europejskich pod względem kosztów energii. Sektor energetyczny wymaga złożonych, szeroko zakrojonych i szybkich inwestycji, które przekraczają możliwości finansowe sektora publicznego i dotacji UE. Wymagają one specjalistycznej wiedzy fachowej i znacznego kapitału, który może zapewnić sektor prywatny.
Przygotowywany jest również duży program inwestycyjny w sektorze mobilności wokół CPK i szybkich połączeń kolejowych. Z zainteresowaniem śledzimy strategię, którą polski rząd przyjmie w celu rozwoju tych projektów i jesteśmy gotowi do zaangażowania.
Wywodzący się z Francji fundusz Meridiam kupił w 2008 r. część akcji Autostrady Wielkopolskiej, zarządzającej odcinkiem autostrady A2. Spółka przez lata była kontrolowana przez podmioty związane z nieżyjącym biznesmenem Janem Kulczykiem. W 2023 r. fundusz odkupił pakiet od jego syna Sebastiana Kulczyka – stając się głównym inwestorem autostradowej firmy. Oprócz niej jest zaangażowany w zarządzanie olsztyńską spalarnią. Uczestniczy także w dialogu konkurencyjnym na budowę tzw. Portu Zewnętrznego w Gdyni. Hub ma powstać na zalądowionych wodach Bałtyku, a przeładowywane w nim będą kontenery.
Jedną z ostatnich inwestycji Meridiamu w Europie jest zaangażowanie w firmę Evergaz działającą na rynku produkcji biogazu. Jako koncesjonariusz, w partnerstwie z firmą Vinci, Meridiam zaangażował się także w autostradowe inwestycje w Czechach. Globalnie fundusz ma w portfelu ponad 125 znaczących aktywów infrastrukturalnych, których wartość szacowana jest na 22 mld USD.