Zmiany na rynku leasingu wiążą się z wejściem w życie nowej ustawy o VAT, która dostosowuje ten obszar polityki fiskalnej do regulacji unijnych.
Leasing finansowy zostanie obłożony podatkiem VAT. Samochody osobowe w wersjach hatchback i kombi nie uzyskają świadectwa homologacji jako ciężarowe. Za to od aut objętych homologacją odliczyć będzie można połowę zapłaconego podatku, ale nie więcej niż 5 tys. zł.
Nowa ustawa o VAT wprowadza zasadniczą zmianę dotyczącą umów leasingu zawartych po 1 maja 2004 r. Zmienią się radykalnie zasady opodatkowania tzw. leasingu finansowego. Do tej pory tego rodzaju leasing traktowany był jako świadczenie usług.
— Teraz wszystkie umowy tego rodzaju będą na gruncie nowej ustawy traktowane jak dostawa towaru, a tym samym powstanie obowiązek odprowadzenia podatku VAT od wartości wszystkich rat leasingowych z góry — mówi Marek Kaczałko, dyrektor departamentu prawnego Europejskiego Funduszu Leasingowego.
Ustawa precyzuje też, iż obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze.
Oznacza to, że jedynie takie umowy, w których następstwie własność rzeczy zostanie przeniesiona (tzw. leasing finansowy), będą opodatkowane od razu, czyli przy zawarciu umowy od całej wartości, a nie od poszczególnych rat. Pozostałe rodzaje leasingu (leasing operacyjny i zwrotny) będą opodatkowane od rat, czyli tak jak obecnie.
Samochody...
Szczególne zasady związane z rozliczaniem podatku VAT dotyczą samochodów osobowych.
— Zgodnie z nowymi przepisami odliczenie przysługuje podatnikowi w 100 proc., jeżeli przedmiotem umowy jest samochód ciężarowy — na gruncie nowej ustawy do grupy tej zaliczyć można wyłącznie pojazdy, których ładowność przekracza wartość wynikającą ze specjalnego wzoru zwanego wzorem Lisaka — mówi Marek Kaczałko.
Ustawodawca przewidział ograniczenie prawa do odliczenia podatku VAT do 50 proc. kwoty podatku wynikającej z faktury wystawionej przez leasingodawcę, przy czym maksymalna kwota odliczenia nie może przekroczyć 5 tys. zł w całym okresie użytkowania pojazdu.
— Należy podkreślić, iż zgodnie z nowymi przepisami, popularne dziś samochody z kratką będą traktowane jak samochody osobowe. Na skutek błędnej redakcji przepisów ustawodawca zrównał z samochodami osobowymi także ciągniki siodłowe, koparki i motocykle itp. Tym samym leasingobiorcy decydujący się na leasing tych pojazdów będą mogli dokonać odliczenia jedynie 50 proc. podatku VAT. Należy mieć nadzieję, iż w najbliższym czasie dokonana zostanie nowelizacja przepisów w tym zakresie — dodaje Marek Kaczałko.
Prawnicy twierdzą, że nowe przepisy VAT dotyczące opodatkowania leasingu nie powinny rodzić istotnych problemów.
— W niektórych sytuacjach utrudnione może okazać się jedynie rozróżnienie dla potrzeb tego podatku leasingu jako dostawy towarów (leasing finansowy z opcją nabycia) oraz jako usługi (leasing operacyjny, leasing finansowy bez opcji nabycia). Przypisy w tym zakresie powinny w najbliższym czasie zostać doprecyzowane lub zmienione — twierdzi Andrzej Dębiec, radca prawny, partner w kancelarii Lovells.
W zakresie podatku dochodowego po 1 maja 2004 r. przepisy dotyczące leasingu nie zmienią się.
...i nie tylko
Po 1 maja zmiany nastąpią także na rynku leasingu nieruchomości. Do końca kwietnia obowiązują przepisy, które nakazują inwestorom zachodnim występowanie do MSWiA o zgodę na kupno nieruchomości. A wszystkie największe firmy tej branży to podmioty z kapitałem zagranicznym.
Od 1 maja taki rygor będzie obowiązywał tylko przy zakupie ziemi rolnej. Większe zmiany, i jak oczekuje branża — pozytywne, może wywołać wprowadzenie do polskich przepisów rachunkowych, po integracji z UE, konieczności corocznego ustalania w bilansie wartości należących do firm nieruchomości.
— To na pewno zachęci firmy do leasingowania nieruchomości —mówi Krzysztof Bielecki, prezes ING Lease.