Rozumiem wzburzenie uczestników rynku. Uważam, że zjawiska takie jak insider trading lub manipulacja, jeśli nie są wypalane żywym ogniem, stają się rakiem rynku kapitałowego - powiedział Jacek Jastrzębski, szef Komisji Nadzoru Finansowego w czwartek, 22 czerwca, kiedy premier Mateusz Morawiecki wezwał go do działania w sprawie niecodziennego zachowania kursu Elektrociepłowni Będzin. Pojawiły się podejrzenia, że w tym przypadku doszło do wykorzystania informacji poufnej.
Jeśli sprawa za jakiś czas trafi do prokuratury, to będzie jedną z nielicznych, dotyczących tego typu przestępstw. Jak wynika z opublikowanego właśnie sprawozdania z działalności UKNF, w 2022 r. sporządzono pięć zawiadomień o podejrzeniu insider tradingu. Rok wcześniej - cztery. To znacznie mniej od liczb z lat 2019-2020 (11 i 10)
Spadła też liczba zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa polegającego na manipulacjami kursami instrumentów finansowych. W 2022 r. było ich pięć, rok wcześniej - zaledwie jedno, wobec w sumie 30 w latach 2019-2020.
W sumie UKNF, w którego strukturach od marca 2022 r. działa nowa komórka - Departament Spraw Karnych - sporządził w ubiegłym roku 127 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (o 30 proc. więcej niż rok wcześniej). Zaewidencjonowano 350 spraw dotyczących podmiotów w zakresie potencjalnych nieprawidłowości natury karnej (w ramach działalności pojedynczego podmiotu mogło być skierowanych nawet kilkanaście zgłoszeń).
Normy prawne w zawiadomieniach UKNF
Rodzaj naruszenia | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 |
manipulacja | 15 | 15 | 1 | 5 |
insider trading | 11 | 10 | 4 | 5 |
obrót instrumentami finansowym bez zezwolenia | 9 | 13 | 32 | 38 |
Źródło: Sprawozdanie z działalności UKNF
W 2022 r. prokuratura na podstawie zawiadomień komisji skierowała do sądu m.in. osiem aktów oskarżenia o manipulację i dwa o wykorzystanie informacji poufnej (akty mogły powstać na bazie zawiadomień z poprzednich lat). Natomiast sądy wydały w ubiegłym roku sześć wyroków w sprawach o manipulację i jeden o insider trading. W większości przypadków zasądzano karę pozbawienia wolności w zawieszeniu oraz grzywny.