Wiemy, jakie będą priorytety programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej (FEPW) 2021-27. Dotacje wesprą projekty związane z przedsiębiorczością, inwestycjami, przedsięwzięcia energetyczne oraz transportowe. Nie zabraknie pieniędzy na rozwój turystyki i usług uzdrowiskowych. O dofinansowanie będą mogły powalczyć MŚP, start-upy, firmy z branży turystycznej i energetycznej, a także samorządy i organizacje pozarządowe. W puli jest 11,4 mld zł.

Konsultacje społeczne do nowego programu będą trwały do 8 kwietnia. Uwagi do niego mogą zgłaszać m.in. przedsiębiorcy i przedstawiciele nauki.
Mazowsze w Polsce Wschodniej
W poprzednich dwóch perspektywach finansowych z programu operacyjnego Polska Wschodnia (POPW) mogły korzystać firmy z pięciu województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. W nowym rozdaniu funduszy unijnych krąg beneficjentów będzie szerszy. Obejmie również wnioskodawców z województwa mazowieckiego – z wyjątkiem Warszawy i otaczających ją powiatów.
– Z jednej strony nowy program dotacyjny dla makroregionu Polska Wschodnia będzie kontynuacją wsparcia inwestycji w tych dziedzinach, o których rozwój dbaliśmy do tej pory. Z drugiej jednak strony chcemy, aby wspomniany program odzwierciedlał najnowsze trendy wyznaczone w polityce unijnej. Nadal będziemy inwestowali w innowacje biznesowe, start-upy, infrastrukturę transportową. Skupimy się też na projektach dotyczących adaptacji miast do zmian klimatu i wzmocnieniu potencjału turystycznego makroregionu – mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak, wiceminister funduszy i polityki regionalnej.
Zauważa, że wschodnie województwa odpowiadają za wytwarzanie 20 proc. polskiego PKB. W latach 2007-13 realizowane tam projekty były wsparte dotacjami w wysokości ok. 10 mld zł. Natomiast budżet POPW na lata 2014-20 wyniósł ponad 8 mld zł. Wciąż trwają nabory dla przedsiębiorców, w których projekty są finansowane z tej puli.
Mateusz Markowski, menedżer w Crido, chwali pomysł objęcia wsparciem FEPW części województwa mazowieckiego.
– To dobra wiadomość dla działających tam przedsiębiorców. W ostatnich latach dofinansowanie unijne dla nich było dla ograniczone. Teraz będą mieli dodatkową możliwość ubiegania się o wsparcie – podkreśla Mateusz Markowski.
Pięć priorytetów
Program FEPW będzie oferował dofinansowanie w ramach pięciu priorytetów: „Przedsiębiorczość i innowacje”, „Energia i klimat”, „Spójna sieć transportowa”, „Kapitał społeczny, turystyka oraz usługi uzdrowiskowe” i „Pomoc techniczna“.
– Z punktu widzenia przedsiębiorców najbardziej interesujący jest pierwszy priorytet. Granty wesprą m.in. platformy start-owe i rozwój młodych spółek. Na dotacje będą mogły liczyć także MŚP, które inwestują w procesy wzornicze i chcą w ten sposób uatrakcyjnić produkty i usługi. Nie zabraknie dofinansowania na projekty związane z automatyzacją i robotyzacja firm oraz wdrażanie rozwiązań optymalizujących procesy produkcyjne – wylicza menedżer w Crido.
Ponadto na granty będą mogli liczyć przedsiębiorcy, którzy inwestują w projekty związane z gospodarką o obiegu zamkniętym. Chodzi m.in. o to, aby firmy wykorzystywały nowo powstałe odpady jako surowce w kolejnych etapach produkcyjnych.
– Program FEPW będzie oferował nie tylko dotacje, ale także preferencyjne wsparcie zwrotne. Przewidziano pożyczki dla MŚP działających w branży turystycznej i sektorach pokrewnych – podkreśla Mateusz Markowski.
Takie pożyczki są dostępne już teraz. Przedsiębiorcy mogą przeznaczać otrzymane dofinansowanie na przedsięwzięcia związane m.in. z budową i remontem bazy noclegowej, infrastruktury turystycznej, uzdrowisk i parków tematycznych. Dzięki finansowaniu beneficjenci mogą poszerzyć ofertę i podnieść jakość oferowanych usług.
Według Mateusza Markowskiego wsparcie dla branży turystycznej, będącej jednym z filarów gospodarki m.in. w województwie warmińsko-mazurskim, powinno być dostępne również w formie bezzwrotnych dotacji.
– Z założeń programu FEPW wynika, że MŚP i strat-upy otrzymają łącznie jedną piątą jego budżetu. Niestety, wspomniany program nie uwzględnia dużych przedsiębiorstw z makroregionu Polska Wschodnia. Zostały one potraktowane po macoszemu. A przecież często działają w branżach zaawansowanych technologicznie, np. automotive czy lotniczej. Sektory te bardzo ucierpiały z powodu pandemii. Wygląda na to, że dofinansowanie dla nich dostępne będzie jedynie w programie Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki, który jest następcą programu operacyjnego Inteligentny Rozwój – zaznacza Mateusz Markowski.
Inne opcje wsparcia
Warto podkreślić, że FEPW to nie jedyna możliwość wsparcia dla firm z makroregionu Polska Wschodnia. Podobnie jak w poprzednich latach przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dotacje z regionalnych programów operacyjnych (RPO). Województwo lubelskie otrzyma 1,76 mld EUR, mazowieckie – 1,67 mld EUR, podkarpackie – 1,66 mld EUR, podlaskie – 992 mln EUR, świętokrzyskie – 1,1 mld EUR, a warmińsko-mazurskie – 1,23 mld EUR.
W puli RPO do podziału między wszystkie województwa w ramach tzw. kontraktów programowych jest jeszcze 7,1 mld EUR. Na dodatkowe fundusze unijne mogą liczyć projekty zgłoszone przez marszałków.
• 3,2 tys. przedsiębiorstw otrzymało granty
• ok. 240 firm podbiło nowe rynki zagraniczne
• 2,2 tys. utworzonych miejsc pracy
• platformy startowe i rozwój ekosystemu start-upowego
• wykorzystania procesów wzorniczych w MŚP w celu uatrakcyjniania produktów i usług
• automatyzację i robotyzację MŚP poprzez wdrażanie rozwiązań optymalizujących procesy produkcyjne zgodnie z koncepcją przemysłu 4.0
• gospodarkę obiegu zamkniętego w MŚP
• pożyczki na rozwój turystyki dla MŚP