Opozycji i Lewicy nie udało się zablokować w parlamencie rządowej ustawy o nowych zasadach płacenia składki zdrowotnej przez przedsiębiorców. W środę senatorowie postawili kropkę nad „i” i przyjęli rządową wersję ustawy bez żadnych poprawek (nowości w ramce). Oznacza to, że od razu trafi ona do prezydenta.
Błyskawiczne przepchnięcie
Istnieje ryzyko zawetowania tej ustawy przez prezydenta Andrzeja Dudę lub skierowania jej do Trybunału Konstytucyjnego (TK). To by postawiło pod znakiem zapytania wejście od 1 stycznia 2026 r. zmian, zdaniem rządu korzystnych dla 2,45 mln przedsiębiorców (możliwe scenariusze w ramce). Chyba że wybory prezydenckie wygra Rafał Trzaskowski lub Szymon Hołownia, którzy pozytywnie wypowiadali się o tych zmianach. Wtedy nowy prezydent podpisze ustawę, jeśli ona wróci na biurko głowy państwa.
Weto prezydenta Andrzeja Dudy jest o tyle prawdopodobne, że apelowali o to przedstawiciele Lewicy, którzy są zmianom przeciwni. Osobiście prosili o to Magdalena Biejat, kandydatka Lewicy na prezydenta, oraz Adrian Zandberg, kandydat partii Razem na prezydenta. Argument? Obcięcie z budżetu NFZ 4,6 mld zł rocznie, mimo że minister finansów Andrzej Domański zapewniał pokrycie tego ubytku z budżetu państwa.
Co ciekawe, KO przepchnęła ustawę przez Senat bez żadnych poprawek, mimo że były zgłaszane. To element planu partii Donalda Tuska.
- Podjęliśmy decyzję, żeby nie wnosić żadnych poprawek do tej ustawy, aby nie wracała ona do ponownego rozpatrzenia przez Sejm. Dlaczego? Ano dlatego, żeby znowu w Sejmie nie rozpętała się - jak poprzednio - polityczna gorączka w tym temacie. Nie chcemy, aby na finiszu kampanii prezydenckiej ta sprawa była używana do politycznych walk, bo to mogłoby utrudnić poprawienie sytuacji przedsiębiorców – mówi PB senator Kazimierz Kleina, pilotujący ustawę w Senacie.
Prezydent nie przeszkodzi
Sygnały płynące z pałacu prezydenckiego wskazują, że Andrzej Duda ma „bardzo poważne wątpliwości” względem tej ustawy. Amunicji daje mu np. opinia Biura Legislacyjnego Senatu. Wynika z niej, że ustawa w kilku miejscach jest niezgodna z Konstytucją. Przede wszystkim dlatego, że w trakcie prac na etapie rządowym nie była poddana żadnym konsultacjom ze środowiskami przedsiębiorców oraz ze związkami zawodowymi. Ponadto główny legislator Senatu zarzucił wrzucanie do ustawy zmian niezwiązanych z jej istotą oraz na zbyt późnym etapie.
Senator Kazimierz Kleina wyjawia nam plany rządu na wypadek weta prezydenta.
- Mamy nadzieję, że prezydent podpisze tę ustawę, ponieważ będzie ona korzystna dla prawie wszystkich małych przedsiębiorców. Natomiast zdecydowaliśmy, że w przypadku weta nie zrezygnujemy z tych zmian i będziemy podejmować tę ustawę aż do skutku, czyli wprowadzenia jej w życie już przy nowym prezydencie – informuje Kazimierz Kleina.
Propozycje rządu obniżają składki zdrowotne mniej zarabiającym osobom wykonującym własną działalność gospodarczą, szczególnie tym rozliczającym się z fiskusem według skali podatkowej i na podatku liniowym. Wyższe składki mieliby płacić dobrze zarabiający przedsiębiorcy na ryczałcie. Nic się nie zmieni dla pracowników, którzy nadal mają uiszczać 9-procentową składkę zdrowotną. Brak poprawy sytuacji pracowników jest jednym z zarzutów krytyków rządowych propozycji.
Część ekspertów twierdzi, że ta ustawa nie jest prawdziwą reformą i że jeszcze bardziej gmatwa system ubezpieczeń zdrowotnych.
- Jeżeli prezydent ustawę podpisze, wejdzie ona w życie 1 stycznia 2026 r.
- Jeżeli skieruje do Trybunału Konstytucyjnego, to sytuacja będzie zależna od jego orzeczenia. Gdy TK uzna ją za niezgodną z Konstytucją, to rząd zapewne wyroku nie opublikuje i nie uzna za prawnie wiążący jak w dotychczasowych przypadkach. Ustawa będzie więc wdrażana. Gdy TK uzna ustawę za zgodną z Konstytucją (co jest mało prawdopodobne), to również zaczęłaby obowiązywać od przyszłego roku.
- Prezydent ustawę wetuje. Jeżeli uczyni to w terminie krótszym niż ustawowe 21 dni na podjęcie decyzji – np. w 16 dniu od jej otrzymania - to pozostałe pięć dni „przechodzi” na nowego prezydenta, który będzie miał prawo podjąć własną decyzję w ciągu owych pięciu dni. Jeżeli prezydent zawetuje ustawę ostatniego, 21 dnia, to żeby weszła w życie, będzie musiała od nowa przejść całą ścieżkę legislacyjną w Sejmie i Senacie.
Osoby rozliczające się według skali podatkowej oraz w formie podatku liniowego będą płaciły stałą składkę zdrowotną, która będzie wynosić 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Rozwiązanie to będzie dotyczyło przedsiębiorców, którzy osiągają w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Po przekroczeniu tego progu składka wyniesie dodatkowo 4,9 proc. od nadwyżki.
Osoby na ryczałcie będą płaciły stałą składkę zdrowotną, wynoszącą 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia. Rozwiązanie to będzie dotyczyło przedsiębiorców, którzy osiągają w danym miesiącu przychód do wysokości 3-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. Po przekroczeniu tego progu składka wyniesie dodatkowo 3,5 proc. od nadwyżki.
Przedsiębiorcy na karcie podatkowej będą płacić stałą składkę wynoszącą 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Od 2026 r. dla rozliczających się podatkiem liniowym, ryczałtem i kartą podatkową uchylona zostanie możliwość odliczenia części zapłaconych składek od podatku dochodowego tj. częściowego odliczania od dochodu lub przychodu albo zaliczania do koszów uzyskania przychodów zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Źródło: www.gov.pl