Obecne przepisy prawne dotyczące zatrudniania pracowników administracji samorządowej często nadmiernie ograniczają zakres ich kompetencji oraz nie zapewniają dostatecznie mocnej pozycji. Dotyczy to zwłaszcza dwóch kluczowych stanowisk — sekretarza i skarbnika.
Od kilku miesięcy istnieje projekt nowelizacji samorządowych ustaw ustrojowych i ustawy o finansach publicznych, który obejmuje zmiany w przepisach dotyczących sposobu zatrudniania i zakresu obowiązków m.in. skarbnika i sekretarza samorządowego. Jego celem jest przede wszystkim zwiększenie stabilności tych dwóch funkcji, które powinny stanowić najwyższe stanowiska urzędnicze.
Projekt przewiduje także obowiązkowy wymóg uzyskania certyfikatu stwierdzającego posiadanie odpowiednich kwalifikacji do pracy w administracji samorządowej. Obecnie praktycznie każdy może na przykład zostać powołany na stanowisko sekretarza gminy.
Skarbnik powinien być nie tylko księgowym rejestrującym wydatki i dochody, powinien także uzyskać większe kompetencje formalne w zakresie zarządzania budżetem samorządowym.
— Formalne uprawnienia skarbników wydają się zbyt ograniczone w stosunku do charakteru i zakresu zadań wykonywanych na tych stanowiskach — uważa Jerzy Regulski, prezes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.
— Łączenie funkcji skarbnika z głównym księgowym to nie jest dobre rozwiązanie. Ustawa o finansach publicznych z 26 listopada 1998 r. ustaliła funkcję skarbnika jako głównego księgowego. Nie ma natomiast żadnych przepisów mówiących o skarbniku jako o menedżerze. Mimo że zarząd gminy prawnie odpowiada za gospodarkę finansową, staram się współuczestniczyć w tym procesie — mówi Bogusława Kielak, skarbnik Gminy Warszawa Wilanów.
Projekt ma na celu zagwarantowanie utrzymania ciągłości funkcjonowania stanowisk urzędniczych w samorządach lokalnych, powiatowych czy wojewódzkich.
—Kiedy kończy się kadencja rady i zarządu gminy, formalnie kadencja skarbnika i sekretarza trwa nadal. Praktycznie jednak to stanowisko jest związane z aktualnymi władzami gminy — twierdzi Bogusława Kielak.
Zgodnie z proponowanymi założeniami, pracownik samorządowy zatrudniony na podstawie powołania nie może zostać odwołany z zachowaniem 6-miesięcznego okresu wypowiedzenia przed upływem 6 miesięcy od daty odwołania poprzedniego zarządu.
Proponowane zmiany dążą do tego, aby sekretarzy i skarbników powoływać w drodze otwartych konkursów, spośród osób posiadających stwierdzone kwalifikacje do pełnienia tych funkcji. Projekt zakłada także wprowadzenie obok warunku odpowiednio długiego ogólnego stażu pracy (minimum 5-6 lat), wymóg stażu pracy na stanowiskach urzędniczych dla sekretarzy lub w służbach finansowych, w przypadku skarbników. Jeżeli administracja lokalna będzie zmuszona przejść przez wymagane szkolenia, zmniejszy się zakres swobody rozdawania stanowisk zależnych obecnie w dużej mierze od partyjnych opcji.